DE DICHTWERKEN
VAN
BILDERDIJK.
XIII.

DE DICHTWERKEN
VAN
BILDERDIJK.
DERTIENDE DEEL.
HAARLEM,

A. C. KRUSEMAN.


1859.
Gedrukt bij A. C. Kruseman.
INHOUD.
MENGELINGEN.
(vERVOLG.)
Aan het hoofd van mijnen T y r t e u s 	Blz.	3.
Verdienste van een' vriend 		4.
Onze droefheid by 't vriendengraf 		5.
De wenschen		7.
Leven		..	8.
Vroeg en Iaat			9.
Piet Hein		.	10.
Hooft en Vondel		10.
's Levens doel		11.
Groot		11.
Op den beroemden Timantes	~•	12.
Aan een vijfjarig kind	••	12.
's Minnewichts blindheid 		13.
Op Glycias		13.
Naar Boetius		14.
Wagenaar		16.
Hero en Leander	•.	17.
Op bet afbeeldsel van de jonge Elize		18.
11 Andwoord en tegenandwoord		18.
Op de gezochte welsprekendheid der Predikanten 		19.
's Heilands eerste wonderwerk		20.
Op eens Duitschers Muzich maehen	•.	20.
Hooft		21.
Aan Albeschik, ter maaltijd verschijnende		22.
I I	INHOUD.		
Aan een verouderend meisjen 	Blz.	23.
Tegenspoed		23.
Winter		24.
De Romance		25.
De aalmoessen		26.
Nasser en Mostazem 		28.
Uit een Persisch dichter		28.
Bid, maar verhef u niet		29.
Algemeen grafschrift		30.
Op de Barmeciden		30.
De wareld		31.
Gebed van een Oosterling		31.
De Oostersche dichter Hallage		32.
Gods voorbestemming		32.
De spreuk van Abou Kethir		33.
Thrasybulus		33.
Op eene Niobe van marmer		34.
Op 't huwelijk van Petrus.... en Celia 	•.	34.
Lief		35.
Sultan Thogrul Ben-Arslan		36.
Aan een' groven Blondijn 		36.
De Oostersche Wetgeleerde		37.
Plicht		38.
Dienst		38.
De Hoogleeraar 		39.
Vondel		..	40.
Poot		..	40.
Aan Wichilde		..	41.
Jozef aan Potifars gemalin 		42.
Aan Farius		42.
't Gebed van Kleanthes	43.
Met de teekeningen van 't beengestel van 't menschlijk hoofd. ..	45.
Hovaardy		46.
Op het paarddrillen van Jonkvrouw Sibilla van Jongstal. ..	47..
INHOUD.	III
Uitlegging der Tytelplaat, van de "Redevoering over de
voortreffelijkheid der Schilderkunat	Blz. 49. 
Op den Eerpenning van bet Genootschap "Pictura.".. ' 49.
Uit het Latijnsche N o a e r a t , etc 	50.
De Dood	50.
Uit Pope's "Essay on Man," Ep. 4	51.
't Leven	51.
't Leven 	54.
Verwachting	54.
Pe'Vrouw	56.
't Geluk	57.
Op een blindgeboren maar uitstekend schoon kind 	58. 
Koning Karel de Eerste van Grootbrittannie, in zijne
gevangenis, op Carisbrookcastle	59.
Grafachrift	62. 
Op eene sluimerende Nimf in een grot aan een waterval
geschilderd	63. 
Aan Adriana Elizabeth Schweickhardt, tot dankzegging voor
bet geschenk van een door haar gewerkte goudbeurs. . 63. 
Op het overlijden van Dr. Frans Atterbury	• 65.
Op bet huwlijksbed van een Bruid en Bruidegom	- 66.
Op m1jn afbeeldsel, door Schweickhardt geschilderd	67.
Elianes jaarfeest	67.
Op een paling	70.
Eens palings klacht	71.
Raadsel 	73.
"Un Philosophe est ferme."	73.
Aan een kind; met een mandtjen kersen	74.
Aan mijne vrienden	74.
Opschrift van eene Oostersche Karavanzerai	76.
Aan een beekjen 	76.
De Roem	78.
De Gloria	79.
Op eenen voortreflijk schoonen jongeling	82.
IV	INHOUD.		
	
	
Zachtmoedigheid	w	89.
Het tooneelstuk van hot menschlijk liven		91.
Judas Iscarioth		94.
Noachs Ark 	•	94.
Aan Lycofron	-	95.
Orfeus	»	95.
Aau Liceet		96.
Raad van een Hollander aan Engeland		97.
Tranen	•.	93.
Lierzang	„	98.
Op eens kindtjens afsterven 		101.
[Lierzang]		102.
Aan zekeren Dichter onzes tijds 	u	105.
Les		106.
Weldoen	•.	106.
Echte Liefde 		107.
Het roosjen		108.
De wijustok		108.
Dichter Fop		109.
Rijkdom		109.
De ondervinding der dwazen 		110.
Justus woordgever		110.
De Filozofen		.	111.
Vorstenles. Uit bet Engelsch van Koning Jacobus den		112.
Eerste van Grootbrittanje		
Onbekommerdheid		113.
De kerker		114.
Waarheid en schijn	••	115.
't Geluk op aard 	•.	116.
Juliaan		117.
Plicht		120.
M orgen		121.
INHOUD.	v
Christendom 	Blz. 
Ouderdom	
Hamlets Seriblerus	
De nachtmeer en de dekbedden	•. 
De Duitsche kachels 	
Beginsels	
Laster	•.
Wel varen en welvaart	
Braafheid	
Verbeteringen	
Aan een vriend, op zijn nieuwgekocht buitengoed	 
[Vertalefij	
Eigen goed 	•. 
[Engelsche eindrijmklanken] 	
Hoopschreeuwers	
Zelfmoord 	•. 
Neanthus 	
De Babelsche torenbouw	•
Grootmoeders klacht	•. 
De smaad der huichelary	
Afscheid uit 's levens gastmaal	
Jacht	•.
Op een' bekenden Jakobijn in Duitschland	
Geestbedaardheid	•. 
Toezicht op God	
Nietigheid	
Boetius	
Rouwbeklag	
Kindschheid	
De paarlende daauwdrop	
Aan een meisjen in den nieuwsten smaak gekleed	 
Op een' adelbrief	
Aan eeu' Dichter	
't Menschelijk verstand 	
124. 
127. 
130. 
132. 
135. 
141. 
142. 
143. 
144. 
145. 
146. 
148. 
149. 
155. 
157. 
158. 
158. 
160. 
161. 
167. 
169. 
171. 
171. 
172. 
172. 
173. 
176. 
177. 
180. 
182. 
183. 
183. 
184. 
185.
VI	INIIOUD.
Op Maltha	BIz. 186.
Grafschrift op twee Gelieven		186.
Grafschrift voor de zelfde Gelieven		187.
't Landgeluk		188.
Op het afbeeldsel eener schoone 		190.
Driftigheid		191.
De Poeet		192.
Cezar en Pompejus		193.
't Grafschrift van Sardanapalus		193.
Vittery		194.
's Levens eerste lust	•.	195.
Fyllis sehutgeweer		195.
Maagschap		196.
Aan een geleerd berisper van een slecht Dichtstuk.... H	197.
De drie lessen of voorschriften van het recht		197.
Het huwelijk		200.
De rozen		201.
Kunst- en Letterroem		202.
Op het bombardeeren van Genus		203.
165 Gezang: op den Herfst	••	204.
By eene afbeelding van 's Heilands krebbe		205.
De slaap		206.
De glorie van Oranje		209.
Het Vaderland en Oranje	•.	209.
De schilderkunst		210.
Op de verzameling der werktuigen van akkerbouw		210.
De vrijgeest op het sterfbed		211.
De Pelgrim	'	212.
Schoonheid, Rijkdom, Wijsheid	I		214.
De herinnering des Leeds		215.
Aan de bloem		..	215.
Op een tooneelgordijn		216.
Aan de maan		..	217.
Vreugde		..	223.
!NHOUD.	vuu
Genot	Blz. 224.
We1 leven			225.
Des levens lust	•.	225.
Menander		..	227.
Te vroeg en to last			•	228.
Op een naamlooze graftombe		.	228.
De rozen		.	229.
Gaspara Stampa aan Collaltino		231.
De volksstem		232.
Niobe		234.
Admetus by Euripides 	235.
Op Myrons koperen koe		236.
Op de zelfde		236.
Op Myrons koperen koe	•.	237.
Op de zelfde		237.
Geval en verstand		238.
An de lettervlijtige jonglingschap 	•.	238.
Natuur en leer		239.
Eens konings klacht	•.	239.
Eierkoken		241.
Dichterroem		241.
Rust		243.
Navolgers		243.
Aan een yvooren kam 		245.
Dichtren lot		246.
Een zoogenaamd poeet		248.
Op zekeren Dichtbondel		249.
Tyrteus aan de Spartanen		249.
De Moeder		250.
Het letterschrift		251.
Waarheid		.	252.
Aan Herakliet en Demokriet		252.
Simsons leeuw 		253.
Grafschrift		..	253.
VIII	INHOUD.
Grijsheid	Blz. 254.
De ondeugd		254.
Op Fyllis		255.
Wellust		256.
Liefde		258.
Glorie	•.	259.
Progne en Filomele		259.
Op 't afbeeldsel van een kind 		260.
Priamus lijkstede 		261.
Op een prent, vertoonende Liefde, door Dwaasheid geleid. ••	261.
Medea		262.
Agathokles		263.
Aan iemand, niet to noemen		264.
De scheidsman		265.
De onnoozele boer 		266.
Kerktomben		.	267.
Ruimte en tijd 		268.
Vlijt		'	271.
Letterklubs onzes tijds		..	273.
Prijsbehaling			•	274.
Op 't graf van een gelukkige 		..	274.
Aan 't papier		..	275.
Op een arts		..	276.
Op de Andwerpsche dichtrenlijst 		..	276.
Feestzang der vrijheid en verdraagzaamheid		n	277.
Lof		..	279.
De echo		..	281.
IJdelheid der veinzerij 		M	28h
Orfeus		..	282.
De schim van Scaliger 	"	283.
Woorden		..	284.
Voorbeschikking		..	285.
Voorzienigheid 		..	285.
Hetlk		..	286.
INHOUD.	Ix
Vrouwendeugd	Blz. 286.
Eens gestorvenen vrijspraak		287.
Op cen party huilende lijkzangers onzes tijds		288.
Logica		290.
Eigenliefde		291.
Onmacht der grijsheid		292.
Geleerdheid		293.
Rechtmatige vloek		293.
Aan sommige puntdichters		294.
Aan Klorinde		294.
Noodzakelijkheid		295.
Dichteren waarschouwing		295.
Op twee eenoogige kinderen		296.
't Beklag van Motanabbi		296.
Beroepen		297.
Op den dood der schandelijke Koningin van Groot-
	297.
	
Brittanie		
Het vrijheidsspook dezes tijds		298.
Afhanklijkheid		301.
Kloekaart		.	302.
Adel		..	308.
De taal 		.	309.
Het Italiaansch		310.
Het Spaansch en 't Fransch 		311.
De Noordsche taal		312.
Het Slavoonsch		313.
De Oostersche grondtaal		313.
Hedendaagsche talen		315.
Geleerdheidsziekte 		315.
Landheil		316.
Kuustrechterschap		;320.
Gelukkige		321.
Pallas, de vrijgemaakte		322.
Waarschouwing		323.
%	INHOUD.
Op een zeer schrale vrouw	Blz. 326.
Geleerdheidskraam	- 327.
Negerinnenzang in Afrika	- 328.
Genoeg	329.
De hand des ouderdoms	331.
De jeugd	- 333.
Genoeglijke ouderdom	334.
De wijsgeerigheid dezer eeuw	- 335.
De Anachoreet		339..
Vraag		.	340.
Roem		.	3424
Zelfbedrog		..	343.
Aan de Filozofen oozes tijds		.	344.
Zintuig en verstand		..	345.
Keunis			.	346.
De Duivel en zijn vrienden	- 347.
Morgenstond	348.
Afgetrokkenheid 	- 349.
Peper en zout	- 351.
Onnoozele vrouw	353.
Lief meisjen	354.
1)e Fransche geest	355.
Licht en vrije tong	- 356.
Suzauna	- 357.
Het Kerkverloop	- 358.
Voltaire	- 359.
Rousseau	360.
Cour d'Amour	- 361.
Voor dezen en nu	362.
Konstitutien	- 363.
Ministers 	363.
Tyranny	- 364.
Veelhoofdige regeering	- 365.
Sofist en Filozoof	- 366.
INHOUD.	%I

Verworpen christendom	Blz. 366.
Kundigheid	367.
De geroofde hairlok	868.
Minneklacht 	369.
Aan de zendelingeh	370.
Zielvergif	371.
Eigen	372.
De wolf in kwaad gerucht 	373.
Drinkpartyen	374.
Oude vrijsters	375.
Kleinigheden	376.
Eens vaders les	376.
De wijsheidzoeker	377.
Desengatio	380.
Op de herbloeiende beoefening der Oostersche talen	383.
Verholenheid	385.
[De taal]	385.
Despine aan Richardet	386.
Kennis	386.
Verdraagzaamheid	388.
Aan J. J. Rousseau	389.
Aanmaning	392. 11 Vrijheidschreeuw	396.
Op eens windbrekers geraaskal	397.
Overdenking	398.
Vrije klacht 	H 400.
DeDuivel	402.
Echtverjaargroet	402.
Aan de onchristenen dezes tijds 	403.
Vrijheid 	N 406.
Leven 	•• 407.
De Nemesis	- 409.
Misbruik	411.
De negentiende eeuw	412.
XII	INHOUD.		
Andwoord	Blz.	413.
In een kerk		414.
Ouden mans klacht		415.
Grafschrift eens krijgsmans		417.
Parodie		418.
Mr. J. Kinker aan Paulus van Hemert 		420.
Verjaring		421.
Zinstaal	•.	423.
Sterven		424.
De razende dwingzucht		425.
O p een grafteeken voor eene ongelukkige		428.
Noodhulp		429.
Uitvinding van 't Ietterschrift	•.	429.
Akten		431.
Lofprijs		432.
[De dichter Jan Vos] 		432.
:tan een zoogenaamden Satyrist		434.
Naamverandering		434.
Pindus-tocht	•.	435.
Saffo		438.
Antonides		439.
Storm		439.
Te rug keer		441.
De schoonste lusthof		442.
111oed		..	445.
Winter		..	446.
Lentebede		..	448.
Zucht		.	449.
Clotilde aan haar zuigeling		449.
AANTEEKENINGEN	•	•	453.
MEN GELTNGEN,
(VERY OLO.)

AAN HET HOOFD VAN MUNEN
TYRTEUS.*

Krieg ist mein Lied: weil alle Welt

Krieg wil, so sey es Krieg!
GLEIM.
't Schreeuwt alles, to wapen !
't Wil al in 't geweer! 
In mannen en knaapen,
Hoe oud of hoe teer, 
Hoe wel- of wanschapen,
Geen onderseheid meer ! 
't Kan rusten noch slapen,
Maar hongert naar de eer 
Van kbusjens met slopjens,
En knoopjens als dopjens,
En schoentjens met smeer.
De boer Alexandert
By mistpraam en kar; 
De burger, gebanderd,
Loopt om voor een' Dar: 
't Zwiert vaandel en standerd,
Hoe heet of hoe bar; 
't Saizoen is veranderd,
En 't jaar in de war; 
De kermis vol kuren
Schijnt eeuwig to duren
Aan 't poppengesnar.
Wel aan dan, mijn vrinden!
Wil 't alles to veld;
* Verspreide Gedichten T, 89.
AAN 'T HOOFD VAN MIJNEN TYRTEUS.
Zijn de oorlogsgezinden
Nu meerder geteld,
En ruimer to vinden
Dan oordeel of geld: 
Wil elk zich verblinden
Met d' eernaam van Held; 
Welaan dan, eens mede
Naar Attische zede,
Den Krijgstoon gesteld!
1787.
VERDIEZVSTE VAN EEN' VRIEND.


'k Erken bet, Birrhus is goedwillig, braaf, oprecht, 
Trouwhartig even zeer als ijvrig en dienstvaardig,
Godsdienstig, arbeidzaam, en aan zijn' plicht gehecht:

Gy prijst hem t'onrecht niet, by is die lofspraak waardig;
Maar, vriend! dit maakt by my den roem uit van een' knecht,
En, om mijn vriend to ziju, dient vrij wat meer gezegd.
1787.
* Verspreide Gedichten I, 99.
ONZE DROEFHEID BY 'T VRIENDENGRAF.
GRIJZAART.
Wat treurt ge, 6 teder Maagdelijn P 
Wat Iced is u geschied?
MAAGD.
6 Lieve Grijzaart, geef my troost:

Ik smoor in zielsverdriet.
GRIJZAART.
En wat is de oorzaak van then rouw, 
Die u zoo fel beknelt?
MAAGD.
Ach! zie dien schoonen appelboom 
In 't midden van bet veld
GRIJZAART.
Ik zie dien boom vol vruchten staan , 
Maar meestendeels doorwormd.
MAAGD.
Dat koomt hem van den Noordenwind,

Die van den zeekant stormt.
GRIJZAART.
En schreit gy om 't geschonden ooft? 
't Verlies is zeker groot.
MAAGD.
Ach ! Grijzaart, neen, dat treft my niet

Mijn vader heeft nog brood.
* Verspreide Gedichten I, 23.
6	ONZE DROEFHEID BY 'T VRIENDENGRAF.
GRIJZAART.
Wat boudt ge dan 't bekreten oog 
Op dezen tak gericht ?
MAAGD.
Er hing een blozende appel aan, 
Een siersel voor 't gezicht.
GRIJZAART.
En is het ooft, het geen hier vast, 
Uw eenig eigendom?
MAAG D.
Mijns vaders boomgaard is het, neen; 
Ik wandel hem Inaar om.
GRIJZAART.
Was a die appel dan zoo waard,

En muntte by zoo uit?
MAAGD.
Ik had mijn hart er aan verknocht. 
Het was de roem van fruit.
GRIJZAART.
En door wat toeval wend die vrucht

Van 't steeltjen weggerukt?
MAAGD.
Mijn wader zag en vend hem rijp, 
En heeft hem afgeplukt.
GRIJZAART.
Geplukt1 uw vader! rijp! en dit - 
Dit wekt u droefenis ?
MAAGD.
Ja, oin hem ons in 't middaguur 
Te zetten op den diseb.
ONZE DROEFHEID BY 'T VRIENDENGRAF.	7
1788.
GRIJZAART.
Wat woudt ge van uw' vader dan?

Wat deed by u to kort?
MAAGD.
A ch! Grijzaart, weet by wat by wil, 
Die tegen de Almacht mort?
DE WENSCHEN.
Ali, in zijn bedecel,
Smeekt den Engel Gabriel 
Om geleerdheid en verstand, 
En ontfangt bet van zijn band. 
Drie jaar later bidt by wear, 
En zijn wenschen is om eer. 
Zijn begeerte wordt voldaan. 
Nu ontbreekt er rijkdom aan. 
Naauwlijks vraagt by geld en goed, 
Of by zwemt in overvloed. 
Straks begeert by vrouwenmin: 
Hy verzadigt zich daar in. 
Hy verlangt naar nageslacht
't Wordt hem aanst'onds toegebracht. 
Tbands zijn 't vrienden, die by sineekt, 
En by beeft die, eer by spreekt. 
Daar op haakt by- naar gezag: 
Hy bezit bet nog then dag. 
Eindlijk dorst zijn ziel naar rust: 
Hy verkrijgt zijn hartelust. 
Die verveelt hem wederom,
* Verspreide Gedichten I, 27.
8	DE WENSCHEN.
1788.
1788.
En - de wanhoop maakt hem stem.
Wreevlig, dof, en buiten raad, 
In een' deerniswaarden staat, 
Mijmrend, kwijnend zonder end, 
Slaat by 't oog naar 't firmament: 
"Zie, 6 Hemel, hoe ik lij ! 
"Is er geen geluk voor my?"
Gabriel verschijnt op 't woord,
Zoo als by dit zuchten hoort 
"Slechthoofd (zegt hy) die daar klaagt ! 
"Hebt gy ooit geluk gevraagd?"
LEVEN.*
Siert het frisse rozebloed,
Tooit des krokus gouden gloed,
Bollen wang, en hairen; 
Koomt een halfvoltrokken eeuw 
Met des levens wintersneeuw
't Wagglend hoofd bezwaren: - 
Hult de kriekende ochtendstond 
't Lachen van den kindermond
Met aanminnig blozen; 
Legt het flaauwende avondlicht 
Zilvren glinster op 't gezicht
Van den tandeloozen
Neemt het lichaam toe of of,
Rijst het, duikt het naar het graf;
Zegt niet dat we leven 
Door zich-zelve to vergaan 
Is to strijdig met bestaan,
Om het naam to geven.
* Verspreide Gedichten 1, 29.
VROEG EN LAAT.
't Open roosjen, rijk van blad,
Zei aan 't no- gesloten knopjen, 
Dat aan 't zelfde steeltjen zat
Zie eons, dik onaartig propjen, 
Zie, hoe luisterrijk en schoon 
Sprei ik al mijn' schat ten toon !
't Knopjen zweeg en hoorde 't aan;
Maar de middag kwam haar wreken, 
Deed hour' boezem opengaan,
En de voile roos verbleeken.
Hoop en dartelend G e n o t!
Ziet uw beeld en 't menschlijk lot!
1788.
* Verspreide Gedichten I, 33.
PIET HEIN.
Die d' aart van Neerlands yolk in cons wil door zien steken,
En weten, Nat by elk het hoogst in aehting staat,
Noem' my op markt, op beurs, by kinders op de straat, 
fly zal ze van mijn buit, de zilvervloot, doen spreken.
Maar wat ik meer bedreef, mijn' wezendlijken lof!
o Zegt heel Amsterdam, d a a r w e t e w y n i e t of, 
Daar het de wisselbank gien oortje van gestreken.
1788.
* Nalezingen I, 32.
HOOFT EN VONDEL.
Uw val genaakt, roemruchte VONDEL,
En de uwe, nog doorluchter HOOFT ! 
Door ieder nieuwen dichterbondel
Wordt iets van uwen room verdoofd. - 
Verdoofd? door zalke letterlichten?-
Ja, mannen, lacht niet onbedacht:

Hoe meer men afwijkt van uw dichten,
Hoe meer men zich uw' meester acht. 
Haast zijn we tot dat punt vervallen,
Dat nets van 't onze naar u zweemt ; 
En hoe dan als Poeet to brallen,
Ten zij men u de kroon ontneemt ?
1788.
* Verspreide Gedichten I, 36.
'S LEVENS DOEL.
De vroege jeugd vloog heen, met om 't vermaak to rennen ;
De rijpheid ging voorby met naar 't geluk to staan 
Het wuft vermaak ontglipte op huppelende pennen:
't Geluk hood nergens zich aan zijn' bejager aan.
Wat tracht nu de ouderdom? - De waarheid na to sporen. -
o Rusteloos gesloof! onopgeheven juk!
Doch die de waarheid vindt heeft jeugd noch kracht verloren
Zy is 't ontglipt vermaak; zy, 't ongezien geluk.
1788.
* Verspreide Gedichten I, 37. 
GROOT. *
Ach! 'tis geringe kunst, den naam van GROOT to winnen:
Die naam is by 't gemeen voor luttel winds to koop. 
Wees onbegrijplijk slechts , en toon verdraaide zinnen; 
De grootheid van uw' naam zal eerst met spot beginnen; 
Verwondring volgt weldra; bet vreemde doet zich minnen;
Een blinde volglust rijst, bekruipt den grooten hoop ;
En eindlijk, niets zoo dwaas, of 't krijgt een' vollen loop, 
In spijt van Pallas-zely en al de zanggodinnen.
1788.
* Verspreide Gedichten I, 42.
OP DEN BEROEMDEN TIMANTES, 
vroeg gestorven. * 1
\rouw Klotho nam den draad lien haar heur Zuster gaf, 
En mat T i m a n t e s roem in plaatse van zijn jaren:
De grimmige Atropos beschouwde 't, sneed hem of 
En riep : dit enkle mensch verbruikt hier al ons garen.
1788.
* Verspreide Gedichten I, 84.
AAN EEN VIJFJARIG KIND.
'k Draag u mijn dichtkunst op, en gy - gy kunt niet lezen ?
Wat nood, beminlijk kind, zoo loos als wonderschoon! 
Kupido, waar ge op lijkt, heet immers blind to wezen,
En krijgt meer verzen t' huis dan al de rest der Goon.
1789.
* Verspreide Gedichten I, 39.
'S MINNEWICHTS BLINDHEID. *
Zijt ge inderdaad geblind, gelukkig Minnewicht! 
Dit wint u 't lezen uit van menig kreupel dicht,
Dat daaglijks aan u wordt gericht.

o, Zoo ge wijs wilt zijn, wensch nooit weer om 'tgezicht!
1789.
* Verspreide Gedichten I, 40.
OP GLYCIAS. *
Geen baard, maar mollig dons, geen dons, maar teedre waassem,
Ja naauwlijks waassem is 't, die uw geslacht verraadt. 
De wind, de zonneschija, des Zefirs koelende aassem,
Verdelgt hem als een' waim van 't blozende gelaat.
De kweepeer heeft hour schel met zulk een waas betogen;
De wijudruif, versch geplukt, draagt even zulk een' dauw. 
't Staat lieflij k , luisterrijk, innemend zelfs voor de oogen, 
Maar kan geen vingrensmet, geen' maagdendruk gedoogen. 
la, zelfs geen enkle zucht, eens meisjens harte ontvlogen,
Genake u van ter zij', of ijlings zijt ge een vrouw.
1789.
* Verspreide Gedichten I, 68.
NAAR BOETIUS.
Wilt gy de onwankelbare wetten
Van 't Rooge Godsgezag, 
Door geen vermogen omtezetten,
In helder opgeklaarden dag
Beschouwen, wend het spannend oog
Naar 's hemels blaauwe boog.
Daar ziet ge de onbegrootbre starren,
Gelijk in 't juist verband, 
Hun loop en orde niet verwarren,
Maar, houvast van hun plants en stand,
Het eens geregeld evenwicht
Bewaren als een plicht.
De zon zal met zijn gloeiende assen
De kille Nachtgodes
Op 't vluchtig looppad niet verrassen
Noch Febes zilvren reiskales
Op de afgepaalde hemelbaan
In 's broeders renspoor staan.
De Noordbeer die in snelle kringen
Om 's warelds aspunt loopt, 
En nooit by 's hemels wentelingen
Zijn vuur in 't westerpekel doopt,
Wil zich by 't oovrig starrenheir
Niet domplen in het weir.
* Almanak "Holland," 1849.
NAAR BOeTIUS.
15
De nachtboo kondigt de avondsehaauwen
Op vastgezetten stond,
De morgenstar bet uchtendgraauwen
Naar eeuwig wederzijds verbond
En strijd en twist zijn onbekend
Aan 't blinkend firmament.
Deze eendracht temt door zichtbre blijken
Der stoffen strijdighean
Doet droogte en vocht elkander wijken;
Brengt koude en vuurgloed overeen,
Daar 's aardrijks zwaarte nederzijgt,
De vlam ten hemel stijgt.
Van daar dat steeds by zoele lente
De lucht den bloemgeur aamt 
By zomergloed de vaste rente
Des vruchtbren landbouws wordt verzaamd:
Het najaar milde boomgaartdracht,
De winter, regens wacht.
Dit is 't, dat al wat leeft op de aarde
Te voorschijn brengt en voedt: 
Ditzelfde, dat wat ze eenmaal baarde
Op nieuw voor 't oog verdwijuen doet:
Dat alles sloopt, vernielt, verdelgt,
En wear in 't niet verzwelgt.
Dus houdt de Almacbtige Albeslechter
De toomen van 't heelal
Vorst, Heer, Bron, Oorsprong, Wet en Rechter,
Zet Hy der dingen afloop pal;
Wendt ze om en bindt hun woesten vlerk
Aan vaste wet en perk.
16
NAAR BOeTIUS.
1789.
Of zoo Zijn hand den ren der dingen
In de ingeprente vaart
Niet wear terug dwong in zijn kringen,
Hoe wierd bun vaste band bewaardP
Geen standhafte orde hield hen meer,
Gescheiden van hunn' Heer.
Hy is 't, Wien alles aan moat hangen;
Aan Wien de vroome kleeft, 
Die niet dan in hat heetst verlangen
Bestaan, of duur, of wezen heeft,
Van wear to vloeien tot de bron
Waar 't aanzijn uit begon.
WAGENAAR.
Een schrijver van beroep, die, aangespoord door 't voordeel,
Slechts schaars do stof zijns werks, en nooit zijn taal verstond;
Op ieder blad byna do naakte waarheid schond, 
Door beurtlings misverstand, partyzucht en vooroordeel;
En, zoo ontbloot van smaak, geleerdheid, en vernuft, 
Als kinderlijk gehecht aan valsehe hersenschimmen,
Zijn' naam by 't blinde yolk eon hoogte deed beklimmen,
Die elk verlichter geest in 't oordeel overbluft.
1789.
* Nalezingen I, 34.
HERO EN LEANDER.
Proeve uit Museus.
Godes ! verbrei de toorts, getuige van een liefde, 
Die 't bruiscbend pekelnat by 't aaklig duister kliefde; 
Den stillen minnelust, en 'theimlijk echtverbond, 
Onttrokken aan 't gezicht van d' eersten morgeustond; 
En 't eenzaam Abydos, met_ Sestos ruwe stranden 
Hot heuchelijk tooneel van Heroos huwlijksbanden.
Wat hoor ik ? - do Echttoorts, en Leanders Watertocht ! - 
Gewis, ik heb uw hulp niet vruchtloos aangezocht, 
Mijn zangeres ! - vaar voort; ik volg u na. Wy zingen, 
Do fakkel, huwlijkstoorts der Eehtverbondelingen; 
Die, Bruiloftsstichteresse, en liefdes feestbodin, 
Als de opgehangen prijs van 't renperk van de min 
Verdiend had by 't gestarnt, met onverdoofbre stralen, 
En d' achtbren eernaam van Diones star, to pralen 
Dewijl ze als Dienares van 't heilig ledikant 
Geheime kennis droeg van d' onderlingen brand, 
Eer de ongestuime wind, in toomloos woen ontstoken, 
De woeste golven door zijn' adem bracht aan 't koken. 
Welaan dan: zing my voor, hoe een barbaarsche nacht 
De fakkel heeft gebluscht, Leander omgebracht.
[1789.]
* Nalezingen I, 40.
OP HET AFBEELDSEL
VAN DE

JONGE ELIZE.
Dat vleiery, zoo mild in lof to zwaaien,
By zooveel schoons nog een volmaaktheid voeg'! 
Zy mat zich of terwijl zy wil verfraaien
Maar ach! zy zegt op verr' na niet genoeg.
* Nalezingen I, 41.
ANDWOORD EN TEGENANDWOORD.
't Is wear, maar op dat been, (och! konik 't recht gebruiken !) 
Gelukt me een enkle sprung, verbaas ik 't door gemeen.
Welnu, ik gun a 't spel; maar pas dan op 't verstuiken: 
Of anders noemt men u voor kreupel, b r eke been.
* Nalezingen I, 43.
OP DE GEZOCHTE
W E L S PRE K E N D H E I D
DER PREDIKANTEN.
Gy wilt , ik zal ter kerk' den godsdienst gaan verrichten ? 
Den godsdienst, Kalidas! then lieflijkste aller plichten!
Koom, 'k volg u, 'k brand er naar; maar zorg dat die er spreekt
Geen eigene ijdelheid naast God en Christus preekt. 
Dan zal, en anders niet, mijn ziel zich voelen stichten. 
Maar'k gruw van 't huichlend rot, dat andren voor zal liebten, 
En, beedlende om mijn' lof met prachende aangezichten ,
Het reukwerk in hun hart aan valsche goon ontsteekt.
1790.
* Verspreide Gedichten I, 41.
'S HEILAND S EERSTE WONDERWERK. * '


Het zedig bronnat bloosde op 's Heilands oogenschijn: 
Hy, zag 't genadig aan, en 't was verhoogd tot wijn.
1790.
* Verspreide Gedichten I, 81.
OP EENS DUITSCHERS 
MUZICH MACHEN.
Jobst noodigde eons een' vriend als by m o e z i e k zou maken.
Hy speelde , en vroeg op 't laatst, hoe heeft bet u gesmaakt? 
"Gy houdt voortreflijk woord, ik wil bet niet verzaken, 
(Was 't andwoord van zijn' vriend met uitgestreken kaken)
Gy hebt met al 't gekrasch my m o e en z i e k gemaakt."
1790.
* Verspreide Gedichten I, 83.
HOOFT. *
Het meestbegaafd vernuft dat Hollands bodem teelde,
De bestgevormde smaak, en 't oordeelrijkst verstand, 
Dat zedige eenvoud paarde aan onbekrompen weelde,
En Romes grootheid toonde aan 't kruipend Nederland. 
Geboren Hoofdpoeet, wiens onuitputlijke ader
Met onbedwongen' loop en onberoerbaar vliet;
Die meer dan Vondel was, eu Vondels voedstervader;
Wien Vondel overtrof, doch nimmer achterliet.
1790.
* Verspreide Gedicbten I, 65.
AAN ALBESCHIK,
TER MAALTIJD VERSCHIJNENDE. 
Martialis gevolgd.
Maakt ge elders u geliefd met eeuwig nieuws vertellen,
Thands moogt ge, o Albeschik, u van die last ontslaan: 
1k bob geen' Post van Staat noch Dagmaar op to stellen,
IN1y gaat noch Fransehe krijg, noch Poolsehe Rijksdag, aan. 
My lust noch Hofmaitres, noch Grootvizier, to kennen;
Noch uit- noch wedertocht van eenig Regiment;
Noch 't uur waar op Katjou zijn zevenspan zal mennen;
Noch wien de Compagnie naar de Oosterlanden zendt. 
Ik wil van open ampt noch van begeven hooren,
Van niemands ondergang noch opgang in 't heelal, 
En 'k heb voor lastertaal geheel onwillige ooren,
Zoo wel als voor den kreet van 't zinloos lofgeschal. 
Kan andren dat gerel van ieders zaken streelen ,
Ik ben my-zelv' genoeg, en eet mijn eigen brood;

En, wilt ge mijnen disch als vriend en breeder deelen,
Zoo zwijg, of leer me iets nuts, of - wees voor eens genood!
1791.
* Verspreide Gedichten I, 100.
AAN EEN VEROUDEREND MEISJEN. 
Na Ausonius.


'k Zei duizendmaal, Lycoor, de tijd gaat vliegend om: 
Besteed uw jeugd, 't is tijd; haast naakt ons de ouderdom. 
Vergeefs ! gy loegt my uit. Nu sloop op wollen sokken 
De grijsheid ons op 'tlijf, en jeugd en bloei vertrokken. 
Thands spijt u, dat go een perk, u voor 't genot vergund, 
En achtloos doorgesleurd, Diet weer herroepen kunt. 
Kom echter, Mat ons thands 't verwaarloosd zoet nog smaken, 
Waar naar ik... 'k zeg Diet, haak, maar eenmaal plach to haken.
1793.
* Mengelingen III, 60. 
TEGENSPOED.


Verdraag met lijdzaamheid uw' toestand, hoe ellendig,
Mijn ziel, zoo ge aanspraak maakt op 't heilwaarvoor gylijdt. 
Gods onverwrikbre zorg waakt over a bestendig,
En sluit de schatkist van hour gaven Diet t' outijd'. 
Beschrei uw deel dan niet. 't Is edel, 't is verheven !
Verzaak uw' ijdlen trek, uw dorst naar tijdlijk good! 
God-zelf bestemde u eens, al 't geen u was to geven,
En 't kenmerk van zijn gunst is aardsche tegenspoed.
1793.
U it een' Turksch' dichter.
* Ve.rspreide Gedichten I, 38.
WINTER.
De Winter heeft met kille hand,
Den populier ontbladerd,
En 't frisch tapeet van 't groenend land, 
Met gras, en kruid, en spruit, en plant, 
Met roovers klaauwen aangerand,
Voor goeden prijs benaderd.
De bloem verlept , hoe zoet van geur, 
Hoe ongemeen van stal of kleur,
Hoe wonderbaar dooraderd.
De Zen verschijnt slechts, om den sleur, 
Door de eene of andre nevelscheur, 
Verlaat zijn bed naar willekeur, 
En kijlst eens over de onderdeur;
Zijn rijtuig staat ontraderd.

Maar, teder bloemtjen, wacht van my
Geen' lijkzang op uw sterven, 
Geen treurlied op bet jaargetij':
Ik ken een bloem van meer waardy, 
Hoe liefelijk uw geur ook zij,
Hoe levend ook uw verven! 
Lycoris blozende gelaat
Verwint uw schittrendst praalgewaad
Wel honderdduizendwerven,
En 't zuchtjen, dat hear borst ontgaat, 
Wanneer heur Bart van liefde slaat, 
De balsemlucht, waar in gy baadt; 
Heur lath, den schoonsten dageraad:
Met baar, kan ik u derven.
1793.
Op gegeven rijmwoorden.
* Verspreide Gedichten I, 52.
DE ROMANCE.
Hy kent dit kunstvak niet, by toont het niet to kennen, 
Die 't enkel losse scherts van weinig' arbeid acht.
't Valt lichter, Herkules ten Hemel na to rennen, 
Of zich in 't bloed to baan van Pelops nageslacht.
Meer zullen er met roem op Thespis laarzen stappen, 
En Klioos krijgstrompet doen daavren als om strijd,
Dan met een' enklen greep dat zachte schoon betrappen,

Dat met een schittring treft, en geene tooisels lijdt.
Dit vak laat woordenpraal noch opgeblazen zwelling,
Maar enkle waarheid toe; doch , zoo ze een Dichter ziet !
't Eischt schildring en gevoel by d' eenvoud der vertelling; 
Maar schildring, los van trek, en vlak van koloriet.
1793.
* Verspreide Gedichten I, 56.
DE AALMOESSEN.
EEN OLGAAR AAN EEN' MUZULMAN. *
Vaak schenke een Muzulman zijn' armen
Een derde deel van 't geen by heeft:

Hier. schoon min vatbaar voor erbarmen,
Is 't echter dat men meerder geeft. 
Onze armen zijn onze Amptenaren, 
Die by geheele Legerscharen
Ons alien zitten op den zak;
Met nog een onbegrootbaar pak 
Van allerlei Regeeringsleden,
Die hier en elders plaats bekleeden;
En hun Ministers zonder end,
Gehecht aan elk departement.

En zy alleen niet met hun alien,


Maar hun bedienden, by getallen,
Op zekerheid van postjens stout,
En dienende op ons onderhoud.
Ja zelfs, tot meerdering van plagers, 
Hun snijders , bakkers, tuinders, slagers,
En wie hun waren crediteert,
En naderhand geen geld begeert.
Die alien zijn, by ons, Olgaren,
Onze armen, die ons 't meest bezwaren,
En, 't zij ons-alien lief of Teed,
Volkomen leven van ons zweet.
Voeg duizenden van huisgezinnen,
Wien 't wordt belet hun brood to winnen,
Om vijf, zes, kooplul dienst to doen,
* Verspreide Gedichten I, 57.
DE AALMOESSEN.	27
En , die wy ook van 't onze voen; - 
Voeg duizenden die 't winnen konden, 
Maar lui, kwaadwillig, ongebonden,
Een' afkeer hebben van het werk,
En 't reeht misbruiken van de kerk; - 
Voeg duizenden van oude wijven, 
Die in de Bestjenshuizen kijven,
Met duizend Hofjens op een rij,
En dan de bedelaars, daarby:
En zeg, wanneer gy 'thebt berekend, 
Is dit bewijs niet klaar en sprekend,
Dat nergens, van Chinees tot ler,
Zoo veel veraalmoest wordt als hier?

En is dan 't ijvrig aalmoesgeven
't Voornaamste van 't Godzalig leven;
En wist het vele zonden uit,
Waarvoor men ons den hemel sluit; 
to vraag ik rond in alle kerken, 
Gezond in 't stuk der goede werken,
Of we alien, op die liefdebaan,
Niet vast ten hemel moeten gaan?
1793.
NASSER EN MOSTAZEM. *
De Kalif Nasser vond een' ruim verwelfden bak, 
Op zestig duimen na vervuld met gouden platen.
Geef, Hemel, riep by uit, dat ik het ledig Yak
No- aanvull' voor mijn dood en strijkvol na moog laten!
Mostazem wordt na hem op 's Grootvaars throon gehuld,
Beschouwt zijns Voorzaats schat en vindt den bak vervuld, 
Maar voert eene andre taal, en wenscht zich zoo lang leven, 
'ot by dies gantschen hoop zal hebben uitgegeven.
Wie hunner nu was wijs? wie handelde onbedacht?
De Hemel die hen hoort, verhoort, en straft hen beiden. 
De wanhoop foltert d' een' in van zijn goud to scheiden;
En de ander treurt om 't good, baiddadig doorgebracht,
En sterft in zelfverwijt, ellendig, en veracht.
1793.
* Verspreide Gedichten I, 60.
UIT EEN PERSISCH DICHTER.


De toegang tot uw hart zij ieder niet geopend,
Maar wend het oog naar God in al wat u ontmoet! 
Verhef uw zucht tot Hem, verlangend, brandend, hopend:
En stel in de eer zijns naams uw hoogst, uw eenigst goed !
1793.
* Verspreide Gedichten I, 61.
BID, MAAR VERHEF U NIET.
Abdallah rees by hollen nacht ,
En stortte zijn gebeden.
Zijn vader, om zijn deugd geacht, 
Verzelde hem, en hield de wacht
Op ieder van zijn schreden.
Hy zag die godsdienstoefening, 
Die zichtbaar van het harte ging, 
En prees den braven jongeling
Om 't heilig tijdbesteden.
Eens had by aan then plicht voldaan,
En zag zijn broeders slapen.
"Mijn vader, sprak hy, zie dit aan! 
"Niet een, wien 't waard is, op to staan
"Voor die hen heeft geschapen." 
Zijn vader andwoordt: Slaap als zy! 
Veel liever, dan nit hovaardy, 
In liefdelooze pralery
Verboden lust to rapen.
1793.
* Verspreide Gedichten I, 62.
ALGEMEEN GRAFSCHRIFT.
Men waan hier naam, geslacht, beroep, noch staat to lezen.

EEN HANDVOL IJDLE STOP is 't opschrift van dees steen.


't Was niets en 't wierd tot niet, al scheen bet iets to wezen.


Gy, Wandlaar, zijt ge jets meer? Uw eigen hart zegt neen.
179x.
Verspreide Gedichten 1, 71.
OP DE BARMECIDEN. 
Overeenkomstig 't Perzisch oorspronklijk. * I
o Troetelkind van 't lot, dat, op heur' schoot gevoedsterd,
Uit hour igrrgifte borst de melk des voorspoeds drinkt ! 
Mistrouw heur gunstbewijs, hoe teder ook gekoesterd,
Zoo lang go in 's levens wieg nog hobblend rijst en zinkt. 
1-lerinner u het heil der fiere Barmeciden , 
En leer, afhanklijk mensch, den glans der grootheid vlieden.
1793.
* Verspreide Gedichten I, 72.
DE WARELD. *
't Is waar, de onwaardigste wordt vaak ten top verheven;
Verdienste is ongezien, verholen, of veracht: -

De wareld is een zee door stroom en wind gedreven ,


Waarin de parelsehelp in diepen grond blijft kleven,
Terwijl zy zich voor 't oog met nietig wier bevracht.
Uit een' Oostersch' Schrijver. 
1793.
* Verspreide Gedichten I, 73.
GEBED VAN EEN OOSTERLING.
De een vraagt u, groote God, 't genot van 't hemels eh Eden ,
En do ander smeekt gena van Hel en Helsche pijn.'

Uw wil geschiede aan my! zie daar mijn gantsche beden.
Mijn wil zij de uwe alleen, en 'k zal volzalig zijn!
1793.
* Verspreide Gedichten I, 75.
DE OOSTERSCHE DICHTER HALLAGE, 
als by wreedaartig ter deed wierd gebracht.


Gezegend zij de God die my zijn' disch verwaardigt,
En my de kelk niet spaart, geheiligd door zijn' mond! 
Zy is het die mijn hart, daar 't op Hem hoopt, rechtvaardigt:
Hy handelt me als eon' vriend, genoot van zijn verbond.
179:3.
* Verspreide Gedichten I, 76.
GODS VOORBESTEMMING. 
Uit een' Oostersch' Dichter.


Laat branding, klip, en storm uw ranke kiel vrij sloopen!
Zie d' afgrond opgespart met vratig ingewand!
Gy moogt, geloovig hart, een wisse redding hopen ;
God-zelf bestemde een wrak, waarop ge u bergt aan't strand. 
En, ziet ge uw' Reisgenoot aan uwe zij' verzinken,
De zelfde hand heeft hem, van de uiterste eeuwigheid, 
Hot teeken ingedrukt voor 't reddingloos verdrinken,
Die u door kolk en klip naar 't vaderland geleidt.
1793.
* Verspreide Gedichten 1, 77.
DE SPREUK VAN ABOU KETHIR. *


Die zich, in grootheid, needrig toont,
In overvloed, milddadig,
En, in gezag, het recht niet hoont,
Dien toont zich God genadig.
1793.
Verspreide Gedichten I, 78. 
THRASYBULUS,
DE LACEDEMONIBR.
Den boezem opgevlijmd met zeven eedle wonden,
En op zijn bloedig schild van 't slagveld t' huis gebracht , 
Brengt Thrasybulus lijk, hoe deerlijk ook geschonden,
Geen' rouw, maarzeldzame eer, aan afkomst en geslacht. 
Zijne uitvaart wordt gevierd met sleepende oorlogsvanen,
Maar 't hart zijns vaders juicht, en wraakt de droefenis: 
"Een ander zij beweend ! mijn zoon behoeft geen tranen,
"Hy, die mijn bloed, Spartaan, en dus gesneuveld is!"
Na Ausonius.
1793.
Verspreide Gedichten 1, 79.
OP EENE NIOBE VAN MARMER.


\Canhopend, Moeder, wreed van talrijk kroost ontzet, 
Verstijfde ik tot een' steen, na uitgeputte tranen:
'k Herleef, daar's kunstnaars hand me uit mijn bezwij ming redt, 
En uit de rots hervormd, my nog een beeld doet wanen.
Mijn oog ontbreekt nog vocht van 't opgedroogd geween ; 
Mijn boezem ademt weer, maar met onmerkbaar hijgen ;
De doodschrik liet my bleek en kil als marmersteen ; 
En, de uitgestane straf leert me onverbreekbaar zwijgeii.
1793.
* Verspreide Gedichten I, 80.
OP 'T HUWELIJK VAN

PETRUS.... EN CELIA... .


De lieve Celia vereent met braven Peter
Stort, Hemel, op dit paar uw' dierbren zegen uit !
Geen hart was ooit zoo goed, geen zielsgestemdheid beter,
Dan 's Bruigoms borst vervult, en uitblinkt in de Bruid. 
Vereen, gezaligde Echt, hun beider hart en zinnen,
En blijv' hun huwlijkskoets, van twistrook onbesmet, 
Tot beider grijsheid toe, in wederzijdsch beminnen,
Een groenend Peterceliebed !
1793.
Kniedicht.
* Verspreide Gedichten I, 85.
LIEF.


AAN BELLULUS.
Ge maakt eon heel lief vaers; ge schrijft een' lieven brief; 
Ge zingt, go speelt de fluit en 't orgel, beide, lief. 
Ge weet heel lief (zegt elk) to dammen en to schaken, 
En met een lief gesprek de vrouwen to vermaken: 
Ge kleedt en kapt u lief; ge doet een lief pleidooi.
Lief doet ge wat go ook doet, inaar niemand noemt bet mooi: 
't Wordt geen van alle schoon, maar altijd lief, gerekend. 
Doch weet ge wat dit lief in ieders mond beteekent? 
Schoon noemt men , fraai of mooi, bet geen behaagt en treft: 
Lief, 't geen do inschiklijkheid uit goeder hart' verheft.
1793.
Kniedicht.
* Verspreide Gedichten I, 86.
SULTAN THOGRUL BEN-ARSLAN.
Van woede, en waan, en wijn, tot barstens opgezwollen,
Vliegt Thogrul van zijn' disch op 'tbrieschendoorlogsros, 
Rukt in op 's vijands macht met wagglend zuizebollen,
En zwaait aan 't hoofd zijns yolks een zware legerknots. 
"Mijn oog scheppe in mijn heir een edel zelfbetrouwen, 1
(Dus schreeuwt by zingende uit, in dichterlijke taal.) 
"Mijn arm zal met een slag geleedren nederhouwen,
En oopnen aan mijn yolk den weg ter zegepraal !
"Mijn arm zal met een slag" - Hy heft den arm naar boven,
Slaat, rennend, blindlings toe, en treft zijn eigen paard, 
Dat plotslings met hem stort, en, nit den zaal gestoven,
is hy, by-zelf, de prooi van 't eerstgetrokken zwaard.
1793.
* Verspreide Gedichten I, 87.
AAN EEN' GROVEN BLONDIJN, 
in zijn' stijl geen geslachten waarnemende.
Nataur bedacht zich nog, of ze, in u voorttebrengen, 
Een' jongling scheppen zou, dan maagdelijke spruit. 
Uw star verrees terwijl, voorkwam haar in 't besluit,
En gy, voor man to blank, voor vrouw to ruw van huid,
Kunt zelfs in 't schrijven, niet, dan man en vrouw vermengen.
1793.
Zie Auson. Epigr. 107.
* Verspreide Gedichten I, 88.
DE OOSTERSCHE WETGELEERDE. *
De groote Timour I vroeg een' Oostersch' Wetgeleerde, 
Door llaleps z overgang in zijn geweld gebracht,
"alien 't voegde, dat het yolk met naam van S ch e d i d 3 eerde; 
"Die voor of tegen hem door 't krijgszwaard was geslacht?"
De Leeraar zwijgt een poos. Het voorstel was vrij kwastig: 
Hy voelde dat zijn hoofd al zeer gevaarlijk stond.
Veroordeelt by zich-zelv', of toont by zich standvastig? 
De strik klemt even sterk, en 't uitzicht sluit zijn' mond.
"Nu, Cadhi, zegt de Vorst, hebt gy uw andwoord vaardig?"

"Ja, Sultan! 'k vind uw vraag door Mahomed beslist,
"(Dus zegt hy,) ze is ook wel zijn feillooze uitspraak waardig; 
"En 'k zorgde, dat daar in een letter wierd gemist.
"Die met een vroom gemoed, door plichtbesef gedreven, 
"En naar zijn beste licht, voor de eer der Godheid vecht,
"Die offert, schoon by doolt, der Godheid bloed en leven , 
"En sterft als Martlaar Gods, aan wat partij gehecht."
1793.
* Verspreide Gedichten I, 94.
PLIGHT.
Zoo lang een vrij, rechtschapen man 
Zijn eigen brood verdienen kan,
Zoo lang ook schaam' by zich een gunstbewijs to vragen: 
En faalt hot eindlijk aan zijn macht, 
Yoor 't minst behou' by moed en kracht,
Den honger, die hem nijpt, met waardigheid to dragen !
Na 't Hoogduitsch van BURGER. 
1793.
* Verspreide Gedichten I, 95. 
DIENST.
Geen trage dienst is dienst, men mag haar ondienst heeten;
Ze is zelfdwang van het hart en elks versmading waard.
De ware dienst is warm, en van der Englen aart,
Wier hulp de bee voorkoomt waar zy zich noodig weeten.
1793.
(Men zie Ausonius Epigramma 82.) 
* Verspreide Gedichten I, 96.
DE HOOGLEERAAR.*
Als eens een Leeraar van de Wet
Door Ulug Beg wierd afgezet,
Hield Kadizadeh straks zijn Hoogeschool gesloten.
'k Dacht, sprak hy, vrij to zijn en heb nooit ampt begeerd , 
En in then zoeten waan mijn wetenschap geleerd; 
Maar 'k zie nu, gants bevreemd, mijn meening was verkeerd
De Grootvizier en ik zijn samen Amptgenooten ;
l-J en kan ons even zeer verstoten ;
En dit is my to veel verneerd.
De Vorst verneemt die taal, en, edelmoedig Koning, 
Herroept by 't geen by deed, herstelt zjn ongelijk,
Wint Kadizadehs hart door de eelste gunstbetooning, 
En zegt: Een wijze is meer dan heel mijn koninkrijk.
1793.
Verspreide Gedichten I, 97.
VONDEL.


Een ruwe diamant, maar van het eerste water;
Die door zich-zelven blonk, ontleende kunst ter spijt': 
Rechtschapen Filomeel by 't schaatrend spreeuwgesnater,
En Orfeus by de Pans van onzer Vaadren tijd. 
Roemruchtig Nederland, door Vondels geest verheven ! 
Waar Vondel slechts altijd uw Vondel niet gebleven !
1793.
* Verspreide Gedichten I, 64.
POOT.*


Een tear en zacht gevoel, den fijnen smaak naby;
Een flikkerende geest, die zonder woestheid blaakte , 
En echter 't kenmerk droeg van 't vuur der poezy
Zie daar, wat wakkren PooT zijn' lauwer waardig maakte. 
Doch, had geen valsche kunst zijn dorperheid beschaafd, 
Geen Dichter waar zoo stout den Pindus opgedraafd.
1793.
* Verspreide Gedichten I, 66.
AAN WICHILDE.
Het mislukt my, sehoone Juffer, daar mijn plicht my henen drijft , 
U 't vaarwel to mogen brengen, dat mijn hand u treurend schrijft: 
Het mislukt my! 'k ga naar elders, en wanneer ik wederkeer, 
Vind ik uw bevalligheden, uw voortrefflijk hart niet weer; 
En het mag my niet gebeuren, dat ik uw doordringend oog 
Al 't gevoel, dat voor uw gaven my bezield houdt, toonen moog! 
'k Mag van uwe lieve lippen 't vriendlijk afscheid niet verstaan, 
Dat mijn borst met nieuwe wellust voor de deugden zou doen slaan ! 
Neen, dit al mislukt my tevens - ! Dan schoon 't lot my ook benij', 
Uwe beeldtnis, lieve schoone, blijft my onuitwischbaar by. 
'k•Zal dien indruk nooit verliezen, lien uwe eedle ziel my gaf; 
'k Zal hem koestren, 'k!blijf hem voeden tot aan de overzij van 't graf; 
'k Bid uwe inborst, zoo verheven, - ja, ik hang - ik kleef baar aan, 
En mijn ziel erkent in de uwe, waarom 't zoet was, to bestaan. 
6 Misgun me, aanbidlijk meisjen, deze zielsvertroosting niet, 
En ontfang dit kunstloos offer, dat de oprechtste pen u biedt: 
Pen, die nimmer wist van vleien; ja, die nimmer wierook bracht, 
Dan, waar de allerstrengste kieschheid dien to recht geofferd acht. 
6 Aanvaard het dan, dit offer ! en, zoo gy my vatbaar houdt
Voor gevoelens, harten waardig, waar ge uw beeldtnis in beschouwt, 
Schenk me uw vriendschap, dierbre schoone: zy is 't eelst dat ik waardeer, 
En mijn hart, hoe heilbegeerig, vraagt na deze gift nets meer.
* Nalezingen I, 42.
JOSEF AAN POTIFARS GEMALIN.


"Wat poogt ge, o wulpsche Vrouw, my in uw arm to trekken?
"Mijne onschuld is my ineer dan uwe aanloklijkheen.

"Laat los; of wilt ge een kleed om uw vergrijp to dekken,
"Ik laat het u met vreugd, mijn eenvoud hoeft er geen!
1IARDERS Latijn gevolgd. 
1i94.
* Mengelpoezy I, 156.
AAN FURIUS.


Wat mengelt go in uw werk, o onverstandig Dichter,
Mijn vaerzen onder de uwe, en beide door elkaar P 
Uwe onbedrevenheid blijkt daardoor des to lichter,
En draaft met bont gespan van onderscheiden hair. 
Of vleit ge u, dat bet een om 't ander zal behagen?
De sperwer blanker zijn in 't byzijn van de zwaan ? 
Al hadt gy 't eene been zoo sehoon als oogen zagen,
Toch zult ge, is 't andre een stomp, niet minder kreupel gaan.
1794.
* Verspreide Gedichten 1, 67.
'T GEBED VAN KLEANTHES.
Vrij nagevolgd. *
o Oorsprong der Natuur, der Goden God en Vader! 
AlwijzeI Oneindig God, des levens Bron en Ader!
Gy, Eenige Oppermacht, door 'sAardrijks kreitsen heen, 
Met onderscheiden' naam van 't menschdom aangebeen! 
Gy zijt het, then ik eer', then ik aanbidde en huldig'! 
Ons-aller hart, o God, is u zijn bulde scbuldig! 
Wy zijn uw kinders, door uw Godlijk woord geteeld; 
Wy zijn de schaduw van uw wezen; wy, uw beeld: 
En al wat adem haalt, door u bezield met leven,
Dringt ons, uw' grooten naam, o Schepper, roem to geven. 
Gezegend zij by steeds! Van dankbaarheid doorgloed, 
Wijdt zich mijn zwakke borst uw' lofzang, Bron van goed! 
Gv, gy regeert het Al. Die ruimte zonder palen, 
Die in zijn' wijden schoot onze Aarde rond ziet dwalen, 
Dat juistgestemd geheel, uitvloeisel van uw kracht, 
Ontfangt uw wet met vreugd, en siddert voor uw macht. 
Uw adem zweeft daar door, als 't bloed in dierlijke aderen; 
Geeft aan den stofklomp groei; beweging, aan zijn raderen; 
En 't schittrend bliksemvuur in uw geduchte hand 
Voert uwe ontzachtbre wraak in 's booswichts ingewand. 
't Toekomstige en 't voorleen staan tevens voor uwe oogen. 
Waar zijt ge? Op de Aarde en Zee, in Lucht en Hemelbogen, 
Alom vervult go 't al. Uw zichtbre Majesteit 
Is voor 't geschapen oog door alles uitgebreid. 
Wat is, hot is van u. - Onze onvolkomenheden 
Alleen, ons onverstand, ons dwaas ontwerpensmeden, 
En welke strafbre zucht in 's menschen boezem gloeit,
* Verspreide Gedichten I, 91.
44	'T GEBED VAN KLEANTHES.
Zijn niet van u, miju God! uit •u niet voortgevloeid. - 
Van u is de orde ontstaan in 's baierts woest gevaarte , 
En, elk zijn plaats gesteld naar eisch van zijn geaartte. 
Door u staan 't goede en 't kwade in 't stoorloos evenwicht, 
Dat door 't volmaaktst akkoord de beste wareld sticht. 
Do mensch, in 't hart verdwaasd, ziet valsche schijnsels glimmen, 
Tast gretig toe naar 't good, en grijpt slechts ijdle schimmen. 
Uw woord-alleen, uw woord, 't waarachtig Hemellicht, 
Toont naar 't geluk den weg, die voor hem open ligt. 
Maar de een ligt vast in d' arm der vadzigheid verzonken, 
En de ander is van 't gift der vuige wellust dronken ; 
Een derde vlamt in 't hart op aanzien of gezag, 
Of hongert uit naar 't goud, dat niet verzaden ma,-. 
Gy, Godheid, die my hoort! tot u hef ik rijn handen, 
Die Vader zijt van 't licht, en donders doet ontbranden! 
Ai ! delg Gy 't misdrijf en de dwaling uit van de card ! 
Verbrijzel 't zinlijk juk, dat onze ziel bezwaart! 
Spreek! toon d' onwetenden, den dwazen stervelingen 
Een' straal van 't grootsch ontwerp, door hen niet door to dringen, 
En worde in aller hart, gestemd op eenen toon, 
Een zelfde, een zuivre hulde uw godheid aangeboon! 
Een hulde, uw weldaan waard, zoo iets haar op kan wegen, 
En, tot uw Heiligheid geheiligd opgestegen ! 
Bezieler van 't Heelal, die d' adem gaaft aan 't stof! 
Dat al wat is, vereene in uw' gerechten lof! 
Dat Aarde en Hemelkreits hunn' Lofzang samenmengelen ! 
Dit, dit 's der menschen plicht! de zaligheid der Engelen!
1794.
By gebrek van 't oorspronklijk, 
de vertaling van de Bougainville 
gevolgd.
MET DE TEEKENINGEN

VAN
'P` BEENGESTEL VAN 'T MENSCHLIJK HOOFD,

door my in het jaar 1770 in Sapverwen geschilderd,

AAN DE ACADEMIE VAN "PICTURA" TE 'SGRAVENIIAGE TEN

GESCHENKE GEBRACHT.
Ga, vrucht der bezigheen van kinderlijke jaren,
Waarin de onrijpe geest en 't oefengraag verstand,
't Gebrekkig kunstbesef en de onbedreven hand,
Zich kenbaar met een' zweem van kunstdrift samenparen !
Gaat, sprankels van een vuur dat nog in 't harte brandt, 
By d' eerbiedwaarden rei der Haagsche Kunstenaren 
Den naam (vermoogt gy 't slechts) van BILDERDIJK hewaren,
En strekt hun van zijn zucht een duurzaam onderpand.
1794.
* Nalezingen I, 43.
HOVAARDY.*
Is Hovaardy in 't menschlijk beeld to malen,
Een valsche moed zal nit zijn blikken stralen; 
Bedreiging drukk' den wenkbraauw op het oog; 
Verachting trekk' den stijven neus omhoog;
De hoonlach meet den barschen mond doen krommen; 
De toornigheid schijn' in zijn keel to brommen ; 
De stugheid hou zijn lippen in bedwang; 
Een driftig bloed kleur d' opgezetten wang; 
Lichtzinnigheid moog voor het laatste teeken, 
De borst vooruit, den kop naar boven steeken; 
En faalt er dan nog eenig kenmerk in, 
Het is van B 	buik en T 	onderkin.
Vry naar HAGEDOORN gevolgd. 
* Nalezingen I, 44.
OP HET PAARDDRILLEN
VAN

JONKVROUW SIBILLA VAN JONGSTAL.
(do 0 r GIJSBERT JAPIKS.) *
Zoo springt op't snuivend paard, de wakkre Raadsheers spruit , 
De roem der jufferschap, de aanminnige Sibille;
Zoo glinstert ze in den zaal by duizend schoonheen uit, 
Als eer by Turnus vaan de Etrurische Camille.
Zoo prest en stuuwt zy 't ros ter rechte of slinker zij'; 
Tot telstap of galop of vleugeltartend rennen;
En streeft door 't wolkend stof den hazenwind voorby

Wien 't wild door stroom of lucht vooruit streeft op zijn pennen.
Dan prangt zy 't dier den nek ten steigerenden sprong 
Met opgerigte borst, op trippende achterhoeven:
Een strook slechts van de band die muil en hals verwrong, 
En de afgepaste tred doet long en keel ontschroeven.
Dan leidt zy 't in bet rood door krommen draai by draai, 
Naar de ongelijkbre kunst den teugel weet to dwingen;
Nu zacht, danhard, nuschuin;metschilderschoonenzwaai; 
Een spoorslag doet hem beg en heuvels over springen.


Maarnooit vergrijnst haar't oog met stuursche onmenschlijkheid, 
Nooit met Camillaas woeste en Helsche Furieblikken,
Die 't Laurentijnsche veld met lijken heeft bespreid,
Tot Arruns pijl heur 't hart in 't stroomend bloed deed stikken.
* Nalezingen I, 45.
48	OP HET PAARDDILILLEN.
Deze edele Amazoon bedreigt geen dolk of Teed:

Verwonnen ligt bet al, waar zy heur oogstraal wende.
Kniel Arruns, geef u op ! uw kluisters zijn gesmeed, 
Smeek slechts om lijfsbehoud, uw vrijheid is ten ende.
AANFIANGSEL.
Toomt Jongstal 't moedig paard, den teugel wederstrevend,
En hupt en trippelt bet, als dansend langs den grond, 
Toch bromt en schreeuwt de Faam op rappe vleugels zwevend
Haar maagdelijke lof nit altijd vollen mond.
Als zedig, rein en net, gulhartig en bescheiden,
Vereert en Hof en stulp heur deugdelijken aart: 
Maar is zy al mijn lof en aller hulde waard,
Miju pen, mijn hart, mijn Lier ter barer eer gesnaard,
Zal thands haar vluggen geest en kunstgevoel verbreiden, 
Uitblinkende in 't gedicht aan Gabbema vereerd. 
Zoo bloei ze in 't heilgenot van wat heur ziel begeert!
UITLEGGING DER TYTELPLAAT,

van de "Redevoering over de voortreffelijkheid der 
Schilderkanst".


DE SCHILDERMAAGD SPREEKT.
Mijn kunst herleeft met roem! de Oranjeboom verspreidt
Zijn milde schaauw op my en mijn gewijde kooren, 
De deftige O i e v a a r wekt elk tot dankbaarheid,
En de E e r z u c h t wijst op 't loon der noeste vlijt beschooren.
In vrede Heil.
1794.
* Redevoering over de voortreffelijkheid der Schil-
derkunst.
OP DEN EERPENNING

van bet Genootschap "Pictura".*


De nijvre H o v eni er, door Edelmoedigheid,
(Van welkom onderschraagd) zorgvuldig voortgeleid, 
Bespro eit ,met de eene hand , de teedre p l a n t g e w a s s c h e n, 
Die in den vruchtbren hof, alrede elks oog verrasschen;
Met de andre strooit by goud en ziiver p u i k m e t a a 1,
De gloriepalmen van Pictura's zegepraal;
Terwijl twee W i c h t j e s, daar ze elkanders ijver wekken, 
Der Teekenaaren vlijt, ten loflijk voorbeeld strekken.
In vrede Heil.
1794.
* Redevoering over de voortreffelijkheid der Schil-
derkuust.
UIT HET LATIJNSCHE
Nox erat, etc.


't Was nacht, en do aard rondsom in duisternis besloten. 
God sprak : dat Newton worde, en 't li cht was voortgesproten.
1595. Groningen.
Ex tempore. Op verzoek van Dr. F. 
* Nalezingen I, 47. 
DE DOOD.
o Neen, de Dood is geen afschuwlijk wangedrocht, 
Den afschrik onzer ziel en al onze .ijzing waardig;
Neen,'t is een s choone knaap, aan's men s then dienst verknocht, 
Bekoorlijk als de min, maar trouwer en wilvaardjg;
Die zijnen arm ons biedt aan 't eind van 's Levens pad ; 
Om over de open gracht, die 't afbreekt, heen to stappen;
Ons d' ingang binnenleidt der Vaderlijke stad ;
En vriendlijk afscheid neemt met vrolijk vleuglenklappen.
Hamburg, 1795.
* 31en'gelpoezy I, 131.
ti IT POPE'S "ESSAY ON MAN," Er. 4.

Helaas ! wat is de roem waarin wy ons verhullen!
Zy zweeft ons wel om 't hoofd, maar kan geen hart vervullen. 
Een uur gewetensvreugde is meerder dan een Eeuw 
Van stom bewonderen of juichend volksgeschreeuw. 
En zaliger, Marcel, in ballingschap getreden, 
Dan Cesar in een' raad van vleiers aangebeden.
*	*	*
Ach ! 't is een poeierkwast met geurge bloem gevuld,
Die 't praalziek hoofd omwalmt en in een wolk verbult; 
Het kenmerk waar natuur des menschen aart in teekent, 
Voor de oogen van 't gemeen bedekkende of verbleekend;
Wier naauw doorzichtbre waas't afzicbtlijkst zwart verschoont
En Mayors en Adoon in de eigen kleur vertoont; 
Maar tevens, enkle stof, op 't minste windverheffen 
In lichten damp verstuift, eer 't iemand kan beseffen.
1795. Aurich.
* Nalezingen I, 47.
T LEVEN.

A
Hoe waart ge gistren toch by Bonax aangezeten?
B.
Zoo taamlijk: niet to hoog, maar wel genoeg om to eten.
A.
En andren waren dan op hooger plaats gezet?
B.
De gastheer wilde 't zoo, by immers geeft de wet.
* Mengelpoezy I, 120.
52	.T LEVEE.
A.
Maar elk heeft toch een zwak om boven aan to prijken.
B.

;Mar de een dient evenwel voor d' andren gast to wijken.
A.
En at ge aan zulk een disch van alles wat er stond?
B.
Van 't geen men me aanbood, ja, of 't geen ik voor my vond.
A.
En waarom van de rest uw aandeel niet genomen?
B.
Van elken sehotel, vriend, kan ieder niet bekomen.
A.
Waarom niet? Waar 'tmijn zaak, ik nam er 'tmijne van.
B.
Van elk is niet zoo veel dat ieder 't krijgen kan.
A.
En waarom niet zoo veel? 1k zou er toch om vragen.
B.
Niet alle kost is goed voor allerhande magen.
A.
Maar 't smaaklijkst dat er was kon me op die wijs- ontgaan.

B.
'k Vind goede spijs genoeg, en ben daar mee voldaan.
A.
Toch hebt ge op alles recht ; voor 't minst naar mijn gedachten.
"r LEVEN.	53

B.
Zoo verr' als de orde 't lijdt, die ieder moet betrachten.
A.
En wat verbindt u daar aan orde of regelmaat ?
B.
De Gastheer; en 't belang, dat alles voegzaam gnat.
A.

Zoo zoude ik me evenwel van 's Gastheers doen beklagen.
B.
't Is loutre gunst van hem, U op zijn feest to vragen.
A.
Ik stoorde me echter niet aan de orde van zijn disch.
B.
Zoo zoudt ge ondankbaar zijn, en elk tot ergernis.
A.

Maar 'k zoude in spijt van elk, dan toch mijn zin erlangen.
B.
Neen, uwe onreedlijkheid zou ieders smaad ontfangen.
C,

Maar neemt ge aan 's Levens disch, then God zijn schepslen dekt,
Het zelfde wel in acht, als eer- of baatzucht trekt? 
Ritzb uttel, 1795.
'T LEVEN. *
Wy zijn op reis, en daar, om hem bekende reden ,
De Schipper ons bier heeft aan land gezet, 
Zoo mogen wy ons bier gerust en blij vertreden,
Zoo lang ons dit de voortreis niet belet.
Ja, wandelen wy vrij den strandweg been en weder ;
Al raaptet ge ook wat schelpjens in uw schoot. 
Wanneer de Schipper wenkt, gy gooit die ballast neder,
En zijt gereed, en -ijlings in den boot.
Maar wachten we ons toch wel van diep in 't land to trekken ,
Of onzen zak met steenen to overlaan
W y mochten dan misschien de seinen niet ontdekken,
Of op den weg bezwijken onder 't gaan.
En dan -? Wat dan, mijn vriend? -Dan pakt, eer dat wy't weten,
Vriend Hein ons op, en smakt ons binnen 't boord ; 
Want willig t'scheep gegaan, of in het schip gesmeten,
Als 't uur daar is, wy moeten voort.
Cuxhaven, 1795.
"' Mengelpoezy I, 122.
VERWACHTING. *


'k Heb van dien Schilder geen gedachten. 
Wat is er van zoo'n hals to wachten? 
De man heeft zelfs de kleuren niet, 
Gelijk gy voor awe oogen ziet.
Mijn tronie heeft geen blaauw, geen purper, 
(De kleur van zoo'n Jeneverslurper!)
Geen schimlig groen, geen zwart. - Wel foei! 
Wat wil dat wezen dan geknoei?-
' Mengelpoezy 1, 123.
V ER W AC HTING.	5 5
Al wat ge ook praat, is overbodig;
Tot schildren zijn de kleuren noodig;
't Moet vleeschkleur zijn, en wit, en blond, 
En dan wat bloedrood voor den mood, 
Met nog wat bleeker voor de kaken, 
Indien men mijn portrait zal maker: 
Maar zoo ge er iets van by hem vindt, 
Zoo ben ik meer dan stekeblind.

Dus sprak Alcest, ja nog al wilder,
En won niet zitten voor den Schilder. 
Zijn vriend erkende, joist als by,
Daar was in 't minst geen vleeschkleur by, 
En zeker kon m'in'tportraiteeren 
De rechte vleeschkleur niet ontbeeren. 
Doch, zel by, hoe het wezen moog, 
Voor my, ik heb geen Schilders oog. 
En 'k weet, by is als zeer ervaren 
Erkend by de eerste kunstenaren. 
Dus laat ik 't over aan den man, 
En scbort mijn oordeel op, tot dan.

Alcestes lacht hem uit: Gantsch krachten! 
Dat beet ik , wonderwerken wachten. 
Cum media defuerint, 
Ne spera finem, beste vrind!

De vriend zit echter, ziet zich treffen, 
In spijt van beider wanbeseffen, 
En vindt, dat die zijn kunst verstaat, 
Zijn middlen kent, die niemand raadt. - 
Sints, steunt by eens met grond van reden 
Op iemands wil en kundigheden, 
Hy kwelt zich over 't middel niet, 
Alschoon hem 't gantsche Hoi ontschiet, 
Maar laat, in plaats van zich to ontroeren , 
De zorg aan die het uit zal voeren.

Doe ook zoo, Christen ! 't Is um, God,
56	VERWACRTING.
Die zich belast heeft met uw lot:
Gy hebt Zijn woord: Zijn macht is zeker; 
En nimmer was fly logenspreker. 
Wat toch, wat gnat het u dan aau, 
Hoe alle zaken om u staan, 
En of er middel is to aanschouwen , 
Waar op een uitzicht is to bouwen? 
Uw grond van hoop zij God-alleen ; 
De rest zij lijnrecht afgesneen; 
En, zijn de wegen u verborgen, 
Laat God gerust in 't zijne zorgen !
Hamptoncourt, 1795.
DE VROUW. *
Als Grootvaar Adam nog zijne Eva niet bezat,
Maar zelfs in Edens Hof geen smaak van 't Eden had, 
Trad by door 'tzalig oord al mijmrend heen en weder, 
En sloeg, van hart to onvreen, zijne oogen voor zich neder. 
God zag 't, en word geroerd, en de eerste Vrouw ontstond, 
Gods laatst en best gewrocht uit Aarde en Hemelrond.
N a POPE.

1795.
* Mengelpoezy I, 129.
'T GELUK. 
(POPE van verre nagevolgd.)


Geluk ! 6 einde en doel van ons geheel bestaan ,
Wat naam ge ook voeren moogt in 's stervlings ijdlen waan, 
Goed? wellust? rust? vermaak? tevredenheid? genoegen? 
Gy, die ons 't harte prest tot onophoudlijk zwoegen ;
Om wie men 't leven torscht, der dood zichaan durft bib; 
Ons altijd zoo naby, en steeds voorby gezien, 
Waar wijze en dwaas op staart met eindloos draaiende oogen, 
En blindlings rond naar grijpt met steeds verijdeld pogen ! 
6 Plant van Hemelsch zaad, oorspronklijk't aardrijk vreemd , 
Waar is 'tbevoorrecht oord, waarin gy wasdom neemt? 
Wat eischt ge, om in ons hart uw wortels uit to schieten? 
Wat zuivren van den grond? wat koestren, of begieten? 
Wat voorzorg vraagt uw bloem van 's kwekers nijvre hand? 
Wat zorg uw dierbre vrucht, aan 's Levens boom verwant? 
Zal Hoofsche glans en praal uw botten uit doer spruiten; 
De warme Vorstengunst uw bloesemknop ontsluiten? 
Is 't goud, is 't diamant , is 't rijke purpergloed, 
Die uw begeerlijk ooft tot rijpheid zwellen doet? 
Ach! ijdele ommeweg van nuttelooze vragen ! 
Bedrieglijke eigenwaan van door de kunst to slagen !
't Geluk is aan geen oord, geen stand of zorg verknocht, 
Daar is geen plants op de aard, waar't vruchtloos wordt gezocht. 
Geen kunstgreep brengt het voort, of kan zijn bloei volmaken; 
Geen goud, geen eelgesteent', geen purper of scharlaken ; 
Geen gunst van aardsche Goon of Koninklijke pracht. 
't Groeit weeldrig nit zich-zelf, en door zijn eigen kracht. 
Men jaagt het vruchtloos na aan afgelegen kusten, 
In zelfverpijnend Teed en kwellingvolle lusten.
* Mengelpoezy I, 135.
XIII.	3"
58	'T GELUK.

Geen schat verwerft bet ons, geen arbeid vindt zijn spoor. 
't'Wast schaamlen voor bun voet, en stelt den Vorst to loor. 
't Beschaamt der Wijzen waan , die van zijn wording stamelen 
En 't biedt zich-zelf der hand, bekwaam om 't in to zamelen. 
Wat dan, wat vordren wy, verdwaasden, als wy z.ijn, 
Met zorg, met oefening, en stage hartepijn? 
Ach I leeren wy ons-zelf, ons eigen hart doorlezen, 
En vatbaar voor 't geluk - dat is, gelukkig, wezen !
Louden, 1795.
OP EEN BLINDGEBOREN MAAR UITSTEKEND
SCHOON KIND. *
Onthield u 't Lot, bevallig wicht, 
By zoo veel schoons bet zonnelicht,
't Was niet uit wrok, maar medelijden.

Het maakte u, als Kupido, blind ;


Maar 't wilde, 8 albekorend kind,
U voor Narcissus ramp bevrijden.
1595.
* Mengelpoezy I, 220.
KONING KAREL DE EERSTE

VAN GROOTBRITTANNIE,
in zijne gevangenis, op Carisbrookcastle.
Naar 't oorspronklijk Engelech van den Monarch.


Monarch van al wat is ! o Gy uit wiens vermogen
De macht der Koningen in rechte lijn ontspringt! 
Neem dees mijn Treurzang aan, en sla genadige oogen
Op 't leed, dat aan een Vorst die bittre klacht ontwringt.
Roer zelf mijn lippen aan , die nimmer zich vergaten,
Om 't Serafijnen-licht dat van de Waarheid straalt,
Om 't richtsnoer van de Trouw, een oogwenk los to laten,
Wanneer mijn bloedend hart mijn ongelijk herhaalt !
Geboorte en Wet heeft my, op 't Godlijk welbehagen,
Langs 't eenig wettig pad dat tot den zetel leidt ,
Op 't U gezalfde hoofd dees droeve kroon doen dragen ;
Omhangen met den glans der aardsche Majesteit.
Thands tot een staat verneerd van ongelijkbre smarte,
Trapt elk my om het zeerst op 't grijze onthulde hoofd; 
En 't woedendst, 't wreedst van al, voor wie mijn argloos harte
Zich in weldadigheen zoo lang heeft afgesloofd.
Zy blazers d' Oorlogskreet, en durven zich beroemen,
Met Godverwaten hand Uw reehten voor to staan;
Hun gruwlen, hun geweld, de zaak des Heilands noemen,
En doen het Koninkrijk in roof en moord vergaan.
* Poezy I, 77.
60 KONING KAREL DE EERSTE VAN GROOTBRITTANNIE.
Hun ivraak- en plonderzucht in Kerk- en Staatsbestorming ,
Terwijl zy Land en Steers in bloed en vlammen zet,

Wordt met den naam verguld, den eernaam van Hervorming ;
Hun dwang, van 's Volks behoud, van de allerhoogste Wet.


Hot trouwgebleven deel, dat nog zijn Koning huldigt,
Gehecht aan 't redenlicht en 't heilwoord van hun God , 
Versmacht, of vindt den dood, van Hoog verraad beschuldigd,
In Kerkers, onder 't zwaard, op 't wetloos Volksschavot.


De zelfde razerny schopt Uw altaar met voeten;
Uw dienst, Uw Priesterschap, de Godvrucbt, moet van kant. 
De staf en 't wierookvat moet hunnen wrevel boeten ;
En 't gruwzaamst Wangeloof verheft zich over 't land.
Alen voedstert in Uw kerk wat scheurziek, wat vermetel,
Den klaauw aan 't Heiligdom, aan 't ongenaakbre shat ; 
Betwist d' Almachtige , den Heiland, zijnen zetel
En 't Godlijk zoenbloed-zelf wordt openlijk gesrnaad.
De hoeksteen van 't Geloof wordt naar de grilligheden
Van elk wien 't slechts gelust, verlegd en omgekeerd, 
Ja, minder was de drift toen Jezus heeft geleden,
En van 't weerspannig Volk ter Kruisdood werd begeerd.


Alijn Koninklijke GA, die zoo veel Vorstentelgen
Uit haar onwraakbren schoot aan Rijk en Koning gaf, 
Aloet verr' van 't Vaderland heur stikkend leed verzwelgen ,
En zoekt in ballingschap een afgelegen graf.
Ja, de Erfgenaam der kroon mag zelfs in Frankrijks palen,
(Terwijl der Muitren staal bier toelegt op mijn hoofd) 
Niet vrij, niet onvervolgd, den bangen adem halen,
Maar schreit, rampzalig kind, van erf en staat beroofd.
KONING KAREL DE EERSTE VAN GROOTBRITTANNIE. 61
De snoodheid wapent zich met my, met mijn vermogen,
Om door mijn eigen macht mijn macht ter neer to slaan. 
Ja, in mijn eigen naam words my mijn kroon onttogen!
Zoo breekt men .'t diamant door zijn vergruizeld graan.


Nog weet men 'toor des Volks met valsche teal to stieelen;
Slaat schijnhereeniging en vergelijken voor,
Waar me Uw Gena bewaar van immer in to deelen !
Waar voor de reden-zely to rug aeinst op 't gehoor!


Men zegt mijn Vorstlijk huis een glorierijk herstellen, 
Een nieuwe grootheid too, en uitgebreider staf,
Zoo ik voor 't Wangedrocht, bet geen mijn arm moest vellen, 
My nederwerpen wil, en ha.ngen van hun af.
Op 't weigren wordt rnijn throon baldadig omgesmeten,
Mijn kroost, mijn dierbaar kroost, mishandeld, weggesleurd; 
Mijn hart, met duizenden van wonden opgereten;
En zelfs 't onduldlijkst leed my nog to zacht gekeurd.
Mijn leven is een spel in hun verwilderde oogen.
Men stelt me in 't openbaar ten doelwit aan den haat; 
Bezwalkt me in schotgeschrift met lastersmet en logen,
En overticht by 't Volk zijn Koning van verraad.
Do strafbaarste in 't Heelal, do snoodste \l'etverbreker,
Heeft recht om voor zijn dood zijne onschuld voor to stain
En, ik, van 't geen men me eischt, noch't goon men me aantijgt, zeker,
Ik sterf, indien ik vraag, waarin ik heb misdaan.
Maar, o Geheiligdste Verlosser! 't zijn Uw woorden,
Waar mee mijn zuchtend hart, gereinigd door Uw bleed, 
Van U vergifnis smeekt voor die my foltren, moorden,
Maar die Ge onwetend kent van 't geon hun hand misdoet.
62 KONING KAREL DE EERSTE VAN GROOTBRITTANNIE
Want, Heer! hoe zoude in 'thart, geheel van U geweken,
Dat zelfs in blindlings woen Uw vlekloos woord vertreedt, 
Hoe zoude in zulk een hart die heilige eerbied spreken,
Wear Ge Uw Gezalfde op aard genadig mee oinkleedt ?


Vermeer mijn lijdzaamheid: sla steeds mijne Afkomst gade:
Vernietig in mijn hart den wortel van den haat: 
Vervul mijne Echtgenoot met troostende Genade
En, moeten wy vergaan, behoud dan Kerk en Staat!
1795.
GRAFSCHRIFT.
Martialis gevolgd.
Hier ligt de grijze Alix. Te vroeg naar 't graf gedragen
Bezweek ze en gaf bet op in 't midden van heur baan. 
No- faalde er aan hear' tijd een klein getal van dagen,
Om met Methusalem volmaakt gelijk to staan.
Thands zwijgt die wakkre keel, die duizend keteltrommen,
Die al de ratelen en wekkers van de stud ;
Die Visch- en Varkenmarkt zeeghaftig deed verstommen,
Zoo lang heur gorgel lucht, heur tong beweging had. 
Wie immer wist als zy, door onbegrijplijk kwaken,
Natuur in band to slaan, to dwingen met hear stem? 
De doven hoorende, die hoorden, doof to maken,
De wijsheid, hersenloos; de reden, zonder klem?
Toeft, wandlaars, gy, die nooit heur weergade aan zult schouwen ;
Men vergt u traan noch bloem op 't graf van deze best ; 
Maar dekt, op dat geen tocht heur beenders doe verkouen,
Dees vierdhalf voeten gronds met verschgewonnen mest.
1795.
'" Mengelingen III, 82.
OP EENE SLUIMERENDE NIMF

in een grot aan een waterval geschilderd.
Na POPE. *

Bewaarster van dees Grot, en dit geheiligd water,
Slaape ik wellustig in by 't zachte stroomgeklater.
6 Stoort mijn sluimring niet, wie hier to water gaat;
Maar zwijgt en treedt wat zacht, hetzij gy drinkt of baadt.
1
17-96 Hampton-Court. 
7
* Nalezingen I, 54.
AAN
ADRIANA ELIZABETH SCHWEICKHARDT, 
tot dankzegging voor het geschenk van een door 
haar gewerkte goudbeurs.

Was mijn cyther gulden snaren,
Was zy zilvren tonen rijk; 
Groenden er nog lauwerblaaren
Om het hoofd van BILDERDIJK 
6 Hoe zou mijn hand u sieren
Met een glansrijk dichtfestoen, 
Wat een Tempe van lauwrieren
Om uw schreden bloeien doen !
Hoe zou ik met de eelste tonen
Dank bewijzen voor uw gift! 
Hoe uw lieve lokken kronen
Ter voldoening aan mijn drift 
6 Hoe vlocht ik voor uw' schedel
Wat ooit lentezon bescheen, 
Wat bevallig is en edel,
Tot een bloemkrans onder een !
* Nalezingen I, 61.
64	AAN ADRIANA ELIZABETH SCHWEICKHARDT.
Maar helaas! mijn snaren sprongen, 
En mijn speeltuig ligt daar near.
'k Heb my eenmaal heesch gezoDgeu, 
En geen stem of adem meer.
Ach! wat, eenmaal weggevlogen, 
Niet to rug to roepen is,
Staart men vruchtloos na met de oogen, 
Blijft een eindeloos gemis.
Wil nogthands mijn' dank aanvaarden,
Schoon by strain en kunstloos klinkt 
Ach ! het fierst der vlugste paarden
Ziet den dag eens, dat hat hinkt. 
Eens zal ook dat oog verfletsen
(Wacht een zevenjaar vijf, zes !) 
Dat nu harten weet to kwetsen, -
o Verschoon de grijsheid des!
Doch hoe dank ik u naar waarde
Voor een gaaf zoo ongerneen;

Waar ge kunst en smaak in paarde
Met de trits bevallighean !
Wat toch kan by schooner vinden,
Die een Hollandsch hart bezit , 
Dan O r a n j e to verbinden ,
Nassaublaauw en Ridderwit!
Heerlijk straalt u 't b l a a uw uit de oogen,
(Daar O r a n j e uw hart vervult ) 
Door geen wolkjen overtogen
En met b l a n k e deugd gehuld !
B ra n d end v u u r in 't plichtbetrachten,
Hagelblanke onnoozelheid, 
Hemelaartige gedachten
Hebt ge er in ten toon gespreid !
AAN ADRIANA ELIZABETH SCHWEICKHARDT.	65

Zon ik ooit die gift aanschouwen 
Lieve seboonheid, teedre Maagd!
Zonder 't voor uw beeld to houen, 
Dat zy dus verdubbeld draagt?
Neen, ik zal haar steeds waardeeren,

Meer dan wat ze omvatten kan ;
U , uwe inborst steeds vereeren , - 
Ze is er my een afdruk van.
4
17-96
3
OP HET OVERLIJDEN VAN

DR. FRANS ATTERBURY,


BISSCHOP VAN ROCHESTER,


IN BALLINGSCHAP TE PARIJS GESTORVEN IN 1732,
na dat zijue eenige Dochter, hem zijnde komen 
bezoeken, aldaar in zijne armerr gestorven was.


DE DOLHTER.
'k Heb uitgeleefd, o ja! een snik nog, en wy scheiden!
Mijn Vader, geef uw bart tbands onverdeeld aan God! 
Denk echter aan den band, zoo teder voor ons beiden,
Tot dat ge, als ik, in 't stof moogt rusten van uw lot.

DE VADER.
Dat zal ik, dierbre schim, Genoot der heilige Engelen!
In wie ik meer dan huffs, dan goed en maagschap mis ! 
Dan moge een vreemde hand onze asschen samenmengelen !
Dit's alles, wat me op aard na u nog oovrig is.
* Mengelpoezy I, 139.
66 OP HET OVERLIJDEN VAN DR. FRANS ATTERBURY.

Of heb ik nog Mn zorg, nog eenen wensch, to voeden?
Roept me ergens nog een plichtP (Dus roept de Vader nit.) 
Ja ! - Hemel, wit mijn Land, mijn Vaderland, behoeden !
Dus spreekt by en by sterft op 't lichaam van zijn spruit.
N a PoPE. 1796.
OP HET HUWLIJKSBED VAN

EEN BRUID EN BRUI DEGOM,

in hun eersten huwlijksnacht door den 
bliksem getroffen.
Een teedre en lieve Bruid sliep hier in 's Bruigoms armen ,
Op 't eerbre huwlijksbed ten Hemelwellust in.
De Algoedheid zag hun vlam met zegenvol erbarmen,
En een, hen bliksemstraal verzegelt beider min.

o Welgelukkig paar! Elkaar om 't hart gestrengeld,
Geniet ge de eelste vreugd den stervling toegelegd; 
Verliest ge u in heur lust; en - vindt u weer, , verengeld ;
En zalige Eeuwigheid is de aanvang van uwe Echt.
Gy , Maagden, strooit hier palm, strooit lelien en rozen!
Dees lijk-, dees huwlijkskoets eischt al uw eerbied af: 
Gods Englen zweven ze om met Godgeheiligd blozen,
En zeegnen 't bruiloftsbed vereenigd met het graf.
1796.
* MTengelpoezy I, 171.
OP MIJN AFBEELDSEL,
DOOR SCEIWEICKHARDT GESCHILDERI). *
Een diepvervallen hut, een tros verslenste bloemen,
Is, door de kunst verbeeld, cen voorwerp van waardy. 
Door Schweickhardts hand gemaald, mag elk mijn beeltnis roemen ;
Zoo roemt men zelfs een wesp in Huyzems schildery.
* Mengelpoezy 1, 255. 
1796.
ELIANES JAARFEEST.
't Gedicht 
Uit plicht
G elukt niet licht,
Maar hinkt aan ijzren bocien 
't Heeft vier 
Noch zwier,
Noch bloei noch tier,
En kruipt in plaats van vloeien.
* Poezy II, 223.
68	ELIANES JAARFEEST.
Maar brandt
De hand,
Die 't speeltuig spent, 
Van 't innig boezemgloeien;
Geen toon
Zoo schoon
By mensch en Goon, 
Dan die het hart ontvloeien.
Voor my, 
Ik wij'
Mijn Poezy
Geen dorre plichtbetooning: 
Heur lied 
Klinkt niet
Op vreemd gebied;
De Dichtluiin kent geen Koning.
Doch kon 
Een bron,
Die eens begon,
Steeds onuitputbaar springen, 
Hoe blij 
Zou zy
Op 't Feestgetij'
Van Eliane zingen !
Dan ach! 
Ik mag
Dien blijden dag
Met geen gezang begroeten: 
De smart, 
Die 't hart
Te fel benart,
Maakt Zang- en Speelkunst voeten.
ELIANES JAARFEEST.	69
Daar 't leed 
Zoo wreed
De borst doorsneed,
En tranen drong nit de oogen, 
Zou daar 
't Bezwaar
De zangrige air
Niet tevens op doen droogen?
Den gloed 
Van 't bloed
In zilten vloed
Van staig geween verdronken, 
Is al 
't Geschal
Van Feest of Bal
Niet weer in staat to ontvonken.
Neen, zang 
Waar dwang
En hartgeprang ;
Doch waar voor zuivre wenseben 
Ons heil 
Slechts veil
In 't hoogste peil,
Dan maakte u dit mijn hart de zaligste alter menschen.
1796.
OP EEN PALING.
Kaisters Zwaan, aan uwe groene zoomen,
Zingt zoeter zang als zy haar dood beschreit, 
Maar minder droef dan ik, mijn poel ontnomen,
En in een kom ter slachting weggeleid. -

Waar zal ik been? hoe zal ik redding vinden?
Haast nadert my de vale kikvorschbeet,

Wanneer de mensch, geboren tot verslinden,
My rijgen zal aan 't wreede palingspeet.
Straks wordt mijn bloed, mijn kostbaar bloed vergoten,
En weggeplengd als nietig druivennat,

Mijn jeugdig lijk, gekapt aan kleine moten
Met sneeuwen vuur en vuurgrein overspat. 
o Groenelijn, gy roem der aalpoel-schoonen,
Wier teder oog my 't slijmrig hart ontstak
o Wil mijn graf met frissche lischbloem kronen,
En pleats my in uw' martlaars-almanak.
Londen,
September 179f.
Nalezingen I, 64.
EENS PALINGS KLACHT.
Tscbilsispzea, roem der sehoonen,
Die ik in de groene sloot,
De eerste van mijn dichtprijskronen

Tot een pand van liefde bood.!
Lieve schoonheid, my zoo waardig, 
Denkt uw hartje thands aan hem,
Die, ter wreedste slachting vaardig,

Jammert met benaauwde stem?
Ach ! hoe weinig denkt dat teder, 
'Dat gevoelig minnend hart,
Dat de wreede grasvertreder
Me in zijn viscbnet heeft verward?
Ach! hoe weinig kunt gy raden 
Dat de minnaar, u zoo waard,
Haast de vraatzucht moot verzaden

Van den hoofdtyran der aard!
Ach! hoe weinig kunt gy 't gissen, 
Laafster van mijn krank gemoed,
Daar ge in schaauw van groene lissen 
Welig dartelt in den vloed !
Daar gy de uitgebreide vinnen 
Vrolijk uit hot water rept,
En het oog der stroomgodinnen 
Uit uw oogen schoonheid schept !
Ach? hoe weinig, lieve paling! 
Kunt gy gissen wat ik doe!
:Mar mijn uiterste adembaling 
Zend u nog een zuchtjen toe.
Lieve maagd, gy kent mijn blaken!
" Nalezingen I, 65.
72	FENS PALINGS KLACHT,
Al de hitte van mijn min ! 
En uw slijmig Bart to raken
Had voor my den hemel in. 
o Hoe zalig was dat gloeien!
Hoe verrukkend uur aan uur!
't Deed mijn vet my niet ontvloeien,
Als dat heete keuken-vuur. 
6 Wat is in onze poelen,
't Minnevuur gematigd zacbt I 
By de menschen beet verkoelen,
't Geen de paling branding acht. 
Maar ik ben to fier tot klagen,
Schoon men me ook tot kolen roost. 
'k Ben de wreedsten aller plagen,
'k Ben bet beetste vuur getroost. 
'k Weet de hemel zal my wreken -
Mag my slechts een maagdehand 
Aan het palingspeetje steken,
Ik trotseer den kolenbrand.
'k Feet dat by de wreede menschen
Liefde toorts en vlammen draagt, 
Die hun dichters steeds verwenschen,
En dat vuur ontvliedt geen maagd. 
Vlam ! waarby geen vuur kan halen
flat een Britsche She-Cook stookt, 
Noch de felste zonnestralen
Daar de palingpoel van rookt. 
o Die gloed zal eens u blaken,
Dit zegt ieder kunstgenoot;
Dan zal ze ook bet vuur eens smaken,
En dit troost my in mijn dood.
Londen, Sept. 1796.
RAADSEL.
Met ons beide zijn wy zeven ,
Met ons tienen zeventien.

En gy moogt ontelbre keeren


Ons verdubblen of vermeeren,
Altijd zult ge ons zeven zien.
Londen, 1796.
* Nalezingen I, 68.
"UN PHILOSOPHE EST FERME."
VOLTAIRE, Epitre sur Pagriculture.


Een wijsgeer wankelt niet, is vreemd van kunstnary; 
Doet wel en oordeelt recbt, ziet schade en baat voorby; 
Steeds burger, steeds getrouw aan Vaderland en Koning; 
Nooit vleier, nooit verknocht door uitzicht op belooning, 
En van de scheurzueht wars, die loerende eigenbaat 
Met schoone namen tooit, ten val van volk en staat.
* Nalezingen 1, 68.
AAN EEN KIND

MET EEN MANDTJEN KERSEN, 
ter verjaring.
Neem , o lief , beminlijk Jantjen, 
leder kersjen in dit mandjen
Met een feest- en heilwensch aan! 
leder kersjen moot u smaken ! 
leder wensch gelukkig maken!
Dan heeft zich mijn hart voldaan.
1797.
* Mengelpoezy I, 224.
AAN MIJNE VRIENDEN.


V raag niet, waar de onbetembre Frank 
Den gruwel van den Wapenklank
In siddrende ooren dondert:
De Hemel heeft, door vloed en zee, 
Van 't Wareldplondrend oorlogswee
Dees vrijplaats afgezonderd.

Neen, dek met onbedeesde hand
Den schaamlen disch op 't vrije strand,
Dat ons herbergzaam koestert. 
Het broze leven eischt Diet veel, 
En God bestemt eens ijders deel,
Hy, die de raven voedstert!
* Poezy II, 208.
AAN MIJNE VRIENDEN.	75
De Jaren vlieden uur aan uur,
En, 't noodlot schenke ons zoet of zuur,
Het zijn slechts korte teugen.
6 Laten we ons in stille hoop,
Zoo lang het snellend uurglas loop',
In 's Hemels gift verheugen !

Haast vlieden jeugd, en kracht, en moed, 
Als de ouderdom het laauwe bloed
In de aders doet bevriezen.
6 Laten wy 't zoo kort genot 
Van 't luttel goede van ons lot
Niet achteloos verliezen!

Het Winterbloemtjen heeft geen geur; 
Het schrale Najaar staat voor deur;
Voorkomen wy zijn vlagen ! 
Verdubblen we ons in kalme vreugd, 
Die 't erfdeel is der Christendeugd ,
Het overschot der dagen !

De zorg (gewis) behoort aan God; 
Aan ons, 't berusten in ons lot,
En 't dankbaar vergenoegen.
De Wareld wentel' zoo zy moog,
De Godheid houdt ons steeds in 't oog,
En alles zal zich voegen.

Welaan dan, met een frisschen dronk 
Den grond, die ons bet leven schonk,
(En then wy nooit vergeten!)
En 't eenmaal wijzer Nageslacht,
(De hoop der volgende Eeuw) gedacht,
Met Godsdienst, Zeden, Deugd, en Vrijheid van geweten!
7.797.
OPSCHRIFT

VAN EENE OOSTERSCHE KARAVANZERAI,

DOOR ABBAS DEN EERSTE.
Uit het Perzisch. *
Des warelds zoetheid is een pleisterplaats, niets meer. 
Gy, Pelgrim, leg er 't hoofd in uw vermoeidheid veer:
Vraag water; vraag een dronk, die 't hart u moog verfrissehen ; 
En nuttig er uw brood met dankbaarheid en lust.
Maar leer, terwijl gy 't smaakt, dat zoet to kunnen missen ! 
In 't voorwerp van uw reis verwacht q beter rust.
1798.
* llengelpoezy 1, 140.
AAN EEN BEEKJEN.
(Uit het Spaansch genomen.)
Beekjen, dat langs gouden zanden
Met uw zilvren golfjens spoelt, 
En het heete middagbranden
Door uw luwe frischheid koelt!

Ik vermeerder met mijn weenen,
't Water van uw smallen vliet ; 
Gy, ondankbre, voert het henen,
Daar gy langs uw oevers schiet.

Met mijn vruchtloos tranenplengen 
Schiet ik in then strijd to kort,
Om u schatting op to brengen , 
Die gy elders overstort.
* Mengelpoezy I, 146.
AAN EEN BEEKJEN.	77
'k Voed nogthands met stroomende oogen,
En uw a$oop, en mijn smart. 
Wat vermag hen of to droogen ?
Wat verkwikt mijn lijdend hart?


Met den afloop van uw baren
Voert gy goud en keizels mee ; 
Maar met eenen ook mijn jaren,
En de during van mijn wee.


Daar gy 't zeenat valt in de armen,
Legt ge loop en wezen of 
Zoo voleindigt ook mijn kermen
In den boezem van het graf.


Vloei dan, lief en helder water !
Vloei met onberoerden loop ! 
Uw vertroostend stroomgeklater
Sust mijn kwelling, wekt mijn hoop!
1798.
DE ROEM. 
Aan VANILIUS.


Wat wroet go, op dat ge een lof van dwazen in zoudt oogsten?
Wat wint ge in waarde of eer, zoo u de wareld prijst? 
De vrijspraak van 't gemoed, de stem des Allerhoogsten,
Zie daar het geen den mensch zijn waardigheid bewijst! 
Neen, leer het hol gejoel van 't domme graauw verachten,
Onwaardig aan een ziel van meer verheven aart!
Nooit viel 't aan hen to beurt, die j uist , die zuiver dachten ; 
En zelden, dat de roem der later Nageslachten
Zich aan het Volksgejuich der tijdgenooten paart.

Ga, onderricht uwe Eeuw! verhef u-zelv' daar boven!
Maar prach heur oordeel niet door uw verlaging af. 
Zich-zelven meer dan hen, die om ons zijn, gelooven,
Is 't geen den Helden steeds hun ware grootheid gaf. 
Geen glorie, die 't verdient, is driftig na to jagen.
Men drijft, vervolgt men haar, een schaduw voor zich been. 
Geen laagheid wint haar ooit noch onbescheiden vragen: 
En die van 't blind gemeen de stem heeft weggedragen,
Wordt eens, in wijzer tijd, belachen van 't gemeen.

En welk een zoet geeft toch dat ijdel gloriekraaien,
Waar naar ge, onnoozle knaap, zoo vurig dorst en haakt ? 
Zal dat, gebrekkig work in waarheid iets verfraaien ?
lets toedoen .tot een daad, die waarlijk edel maakt? 
Neen, 'k zal u 't gantsch geheim dier gloriezucht ontleden:
Den zwakke drukt zijn zwak, zijn eigen nietigheid; 
En, door zijn zelfgevoel op ieder stap bestreden, 
Tracht by door vreemden lof zich-zelven to overreden,
Van toch iets meer to zijn dan 't geen zijn hart hem zeit.
1798.
* Mengelpoezy I, 151.
DE GLORIE.
De Deugd heeft in haar staatsiestoet
Verscheiden Hofjonkvrouwen , 
Van frissche jeugd, en edel bloed,
En Vorstlijk onderhouen.


Toont iemand in heur dienst zich trouw ,
Zoo loont hem haar Genade

Somwijlen met zoo'n Edelvrouw ,
En schenkt ze hem tot Gade.
Men onderscheidt Gewetensrust

By de andre Kamenieren,


Als Zielsgenoegen, Levenslust;


Die haar Toilet versieren
Bedaardheid, van een stillen cart ;
En Minlijkheid van zeden,

Met Effenheid van ziel gepaard ;
Die steeds haar zij' bekleeden.
Maar zy die haar het hoofd f r i z e e r t,
Doet meest van zich gewagen,
En wordt by vreemden hoogst geeerd,
Doorslepenst in 't behagen.
Heur naam is Glorie. Ze is de spruit
Van Schijnverdienste en Achting. 
Haar glans maakt vele harten buit,
En brengt ze tot versmachting.
* Mengelpoezy I, 157.
80	DE GLORIE.
Zy heeft dat j uiste schoon wel niet,
Dat ieders keus moet winnen; 
Maar ecbter, wie haar even ziet,
Betoovert zy de zinnen.


Ook is ze een rechte Babblares,
Jaloers en onstandvastig,
En maakt het somtijds haar Prinses
Door grilligheden lastig.


Doch ieder (en wat wil men meer !)
Is van haar opgetogen,
En roemt , en lieft haar even zeer.
Zoo flikkert zy in de oogen!
Ja, ieder bedelt om heur min,
En hoopt ze weg to dragen:

En niemand, of by beeldt zich in,
Hy zal ze vast bejagen.
De stijve, grijze Filozoof,
Wien schoon noch jeugd verzoeten, 
Hoe koud voor alles, blind, en doof,
Valt neder voor heur voeten.


De Krijgsman vliegt om haar in 't vuur,
En offert bloed en schonken 
Geleerdheid blokt zich 't leven zuur ,
Om een van hare look en.
De Schilder, als by door 't penceel
Het lnnen gaat bezielen,
Denkt: "Glorie in mijn zeker deel:
"Zy treedt my op de hielen."
DE OLORIE.	81
Do Dichter ijvert allermeest
Om in heur gunst to dringen 
Dampt wolken uit van enkel geest;
En dreigt zich dood to zingen


Zweet enkel Treur- en Heldendicht
Ligt in k a da n s to droomen

En zegt, met opgeruimd gezicht:
"My kan zy niet ontkomen." -


"Voor my (zegt menig zwak verstand )
'Ilk heb haar trouw gezworen ;

"En geeft zy iemand ooit de hand,
"Het is aan my beschoren."
Zelfs Vorsten op den Koningsthroon
Zion 't meisjen wel naar de oogen, 
Verachten scepterstaf en kroon ,
En eeren heur vermogen.
Ja, ziet do Deugd zich aangebeen
Van enkle honderdtallen;
De Glorie heeft er tien voor een.
Die aan hour voeten vallen.
De Juffer spot met ieders vlijt ;
Weet ieders hoop to stijven ; 
En lacht, als ijverzucht en nijd
Hen soms in 't harnas drijven.
Zy moedigt zelfs de minsten aan
Maar die haar wit verbinden, 
Bedriegt zich gruwzaam in zijn waan,
En ziet zijn hoop verzwinden.
XIII.	4*
82
DE GLORIE.
Om kort to gaan, zy is c o q u e t ;
En, met haar na to loopen,

Verliest men al die gunsten net,
Die ze eerst heeft laten hopen.
Doch, die aan 't Hof der Deugd verkeert,
En met de Staatj onkvrouwen , 
Terwijl by heur Prinses vereert,
Niet toont zich op to houe"n ;
De Glorie koel aanschouwen kan,
En al heur gunst verachten, 
Dat is een recht verheven man,
Die alles mag verwachten.
Dien volgt zy (schoon onmerkbaar) na,
En wandelt in zijn stappen:

En waar by zich verschuilen ga,
Zy laat hem niet ontsnappen.
Zy haalt hem vroeg of later in,
Door 't vlieden steeds verhitter ; 
En, is 't de wil van heur Vorstin ,
Zy maakt hem haar bezitter.
1798.
OP EENEN VOORTREFLIJK SCHOO NEN
JONGELING.

Natuur stond onbeslist wanneer ze u zou verve ekken ,
En tusschen 't manlijk vuur en 't vrouwlijk schoon verdeeld. 
Besluitloos, wrocht ze in u de teerste Maagdetrekken,
Doch, waar de Jonglingschap met Englenglans door speelt.
1798.
" Mengelpoezy I, 173.
HOOP.


Droeven, laat de hoop niet varen,
Schoon uw uitzieht u bedroog: 
Zoo uw wenschen droomen waren,
Zy, zy was het niet die loog.
Neen, Verbeelding, die, verwilderd,
In de toekomst die ons wacht 
Leege schaduwpoppen schildert,
Heeft ze u voor den geest gebracht.
Schiept ge u-zelv' geen hersenbeelden,
Koesterde uw gemoed ze niet, 
Van onopgeheven weelden,
Ongemengeld met verdriet ?
Dronkt gy nit den- tooverbeker
In de hand der Eigenmin,

Niet, als van uw noodlot zeker.
De ijdele verwachting in?
En zoo valsch verwacht genoegen
En to loor gestelde spijt 
Zich noodwendig samenvoegen ,
Wien behoort dan dat verwijt?
Ach! hoe laat men zich vervoeren,
Als het plooiende verstand, 
Wen de driften ons beroeren,
Met begeerte samenspant !
* Mengelpoezy I, 126.
84	HOOP.
Weinig, die op 's levens baren,
Met onafgetrokken oog,
Op de trouwe Noordstar staren !
Ze is ons doorgaands veel to hoog.


IJdle luchtverhevelingen,
Pas ontstoken of vergaan , 
Zion we, in dwaze mijineringen,
Voor een vaste vuurbaak aan.


Koomt hour dwaallicht ons to voren,
IJlings wordt bet roer gewend: 
Streek en haven zijn verloren;
En verzinken wordt bet end.
Hoop vertoont geen losse schimmen
Aan hot menschelijk gezicht,
Die met valsehe schijnsels glimmen;
Maar een flaauw, doch zeker licht.
Drijft ge dan in 't holle donker

Door de wufte baren been ;
ti\rat or hier of derwaart flonker', 
Let op hare toorts alleen.
By des bootjens omgekantel
Vindt men zwemmend nog de kust, 
Schoon men hoed verliest of mantel,
Is die vlam slechts niet gebluscht.
Maar, na roekloos zelfmisleiden,
Wanhoop Diet uit ongeduld 
Om een beter lot to beiden,
Noch verbloem uw eigen schuld.
Waarom wacht gy eeuwig bloeien
Van een bloemtjen dat verlept? 
Van de bron een eeuwig vloeien,
Die een emmer ledig schept?
Waarom, van de loflauwrieren
Altijd frisch en blinkend groen ? 
Wien verdienste mag versieren ,
Waartoe heeft die roem van doen ?
Waarom wacht ge van uw schatten
Vast, bestendig, wear genot ?
't Geen ge niet in d' arm kunt vatten,
Is ontroofbaar door het lot.
Waartoe van een Hemelsch Eden
In den schoot der Min gedroomd? 
Midden in heur zaligheden
Dient verwijdering geschroomd.
Maar, geleend om wear to geven,
Houdt genoegen stand noch duur. 
't Is nog brozer dan het leven ,
En ontsnapt ons ieder uur.
Doch de Hoop zal nimmer falen
Die op beter uitkomst ziet. 
In het middel kan zy dwalen,
Maar in 't einde mist zy nie t.
Zy, van God ons ingeschapen,
Vergewist ons van zijn zorg 
Wie op haar gerust kan slapen,
Heeft Zijn heilig woord ten borg'.
1798.
DE DOOD.
Hoe weinig kent ge, o Stervelingen,
Dien Dood, voor wien gy vruchtloos beeft, 
Als zou by ze onverhoeds bespringen,
In welker bloed by zetel heeft!
Van d' eersten aanvang van uw leven 
Uw onafseheidbre medgezel,
Bleef by uwe aders steeds doorzweven, 
Behoort by tot uw samenstel.
Met hem geteeld, gevormd, geboren,
Met hem gevoed en opgegroeid, 
Hebt gy-alleen uw kracht verloren,
Terwijl de zijne duurzaam bloeit.
Dat ZUN, dat we als ter leen verwerven, 
Is zelf 't beginsel van vergaan.
Ons leven is een voortgaand sterven, 
Van 't oogenblik dat we eerst bestaan.
Ach! waarom, door een valsch beschouwen, 
De waarheid van de zaak verbloemd ?
Het is van 't sterven op to houen,
Het geen men t' onrecht sterven noemt.
o Zien we dan ooze oogenblikken 
Ook, even als een stervende, aan!
En laat ons zonder ijdel schrikken, 
Onze oogen op den doodsnik slaan!
* Mengelpoezy I, 132.
DE DOOD.	87
Wy sterven thands, en dan, mijn Vrinden,
Als we uitgestorven zullen zijn,

Dan zullen we ons in 't leven vinden
't Is nu een enkle levensschijn.


Zoo lang wy 't stervend leven sleepen,
Wat zijn wy dan in enklen waan ? 
Wat wordt er ooit gedacht, begrepen,
Gekend, verkregen, of gedaan?


Ons denken hangt aan 't zinbevatten;
't Begrijpen , aan verbeeldingskracht 
Ons kennen is gelijk to schatten
Aan 't ooggevonkel by de naeht.
't Verkrijgen is een bloot ontwikkelen
Van 't geen men in den boezem draagt. 
De wil hangt of van 't hevigst prikkelen,
Waar van ons de - aandrift dringt en j aagt.
Ons doen (indien wy jets verrichten!)
Is - scheiden - paren - in de Konst: 
En, in de Zedelijke plichten ,
Zijn alle pogingen om zonst.
En echter willen we ons beroemen
Op kunde, wijsheid, en verstand; 
't Onmachtig wroeten arbeid noemen ;
De luchtgreep, een gevulde hand.
o Menschen! menschen! ijdle slaven,
Die in uw boei genoegen stelt !
Uw trek tot loopen noemt gy draven ,
En voelt niet dat uw band u knelt.
88	DE DOOD.
By 't flaauwe lamplicht van uw kerker,
Beroemt ge u, in de zon to zien: 
Ter neder buigend voor een sterker,
Gelooft ge, aan alles to gebien.


En, siddrend op het minste kraken
Van deur of grendel, leeft ge in angst 
Voor die uw ketens los zal maken ;
't Geen 't voorwerp zijn moest van verlangst.
Wordt eenmaal wijs! Verdient bevrijding,
Door 't recht erkennen van uw staat 
Vreest voor uw ketens geen doorsnijding,
Wanneer ze u niet door de armen gaat.
Juicht vrolijk uw' Verlosser tegen,
En toeft zijn komst niet met geween ; 
Noch zegt, onzinnig en verlegen:
"Hoe gaat men, zonder boei aan 't been?"
1798.
ZACHTMOEDIGHEID. *
Daarom zijn we juist niet wijzer,

Dat we de Natuur weerstaan


Trekt de Zeilsteen ijzer aan ;
't Is de schuld niet van het ijzer, 
En de steen heeft niets misdaan.
Alles moot de mensch vergeven 
Wat nit menschlijkheid ontspruit 
Maar wanneer het hart zich sluit
Voor den trek, daar ingedreven, 
Schudt men deugd en menschheid uit.
't Wel vervullen onzer plichten
Maakt het hoogste good op aard,
Meer dan Koningszetels waard. 
Zalig die dit mag verrichten,
Schoon by nog zoo kwalijk vaart!
Maar die zwakheid eiseht verschoonen, 
Die zich argeloos vergat 
Op een steil of glijdend pad.
Zwak zijn, is zich mensch to toonen; 
Niemand die dit ooit verbad.
Maar die eens voor plicht en liefde 
Afkeer koestert in 't gemoed ! 
Wee den booswicht die dat doet!
Hot berouw dat Kain griefde , 
Is, by zijn verscheuring, zoet.
* Mengelpoezy 1, 141_
90	ZACHTMOEDIGI EID.
Zijn or boezems zoo onmenschlijk ? 
Menschen, vatbaar voor den haat ? 
En wier hart het heil versmaadt,
Boven alle schatten wenschlijk, 
Dat in wel to doen bestaat ?
Hemel! Laat my eeuwig vragen,
Of er zulke monsters zijn?
De overtuiging ware een pijn, 
Nimmer voor een hart to dragen,
Zoo gevoelig als het mijn.
Laat my altijd onderstellen,
Dat het menschdom liefde kweekt.
Zoo de schijn het ook weerspreekt, 
Laat my nooit een oordeel vellen,
Dat aan dezen plieht ontbreekt.
Laat my niemands daden wegen
Op de goudschaal van 't verstand ,
Aan de dwaling na verwant; 
Opgerezen, ne6rgezegen,
Naar het wanken van de hand.
Neen, maar last my alles schatten 
Naar de wenschen van een hart, 
Dat zich-zelve kenbaar werd,
En de zwakheid kan bevatten, 
Die den braafsten soms benart.
En zoo ooit zich aan mijne oogen 
Fen bedorven ziel verraadt,
Die zich lust schept uit het kwaad
Leer my dan, o Alvermogen, 
Siddren dat Gy me ooit verlaat !
1798.
HET TOONEELSTUK VAN

HET MENSCHLIJK LEVEN. *
DE WARELD IS EEN SPEELTOONEEL,
Sprak Vondel, de oude Vader
ELK SPEELT ZIJN ROL, EN KRIJGT ZIJN DEEL.
Dit weten we al to gader.
Maar zoo men 't leven recht betracht, 
En naarstig op zijn afloop acht,
Bevestigt zich die waarheid nader.
De Jonglingschap is 't eerst Bedrijf
Van 't menschelijke Leven.
Men weet, die Akten gaan tot VIJF:
Zy enden met ons sneven.
Dit eerste -toont den schrandren man, 
Wat van het Drama worden kan,
Zoo 't naar de kunst wordt afgeweven.
Het tweede zien we in 't naaste perk,
Der mannelijke krachten.
Nu eerst begint het ware werk,
Waar van wy iets verwachten.
Hier vangt het stuk zijn handling aan, 
En brengt de Hoofddaad op de baan:
Dit mag men 't meest belangrijk achten.
Een meergeklommen ouderdom 
Is 't derde der Bedrijven.
Mengelpoezy I, 153.
92	HET TOONEELSTUK
Nu wendt zich 't gantsch Tooneelstuk om,
Om 't groot ontwerp to stijven. 
Daar koomt verwarring in den draad, 
Maar, zdo het naar den regel gaat ,
Het plan zal onverwrikbaar blijven.
De Grijsheid nadert op heur kruk,
En maakt de volgende Akte.
Nu schijnt het, of het gantsche stuk
Geheel in duigen zakte.
Men ziet eene uitkornst in 't verschiet , 
Maar echter 't is de ware niet,
En siddert voor des Dichters zwakte.
Maar 't vijfde is daar, en 't eind naby ,
Dat alles zal ontknopen. 
Verlangend zit men rij aan rij ,
Te vreezen en to hopen.
En zie! een enkel oogenblik 
Ontbindt den saamgetrokken strik ,
En 't stuk is ijlings afgeloopen.
Doch gy, die zoo'n Tooneelstuk speelt,
En u het hart voelt zwellen ,
Naar mate uw spel de schouwplaats streelt ,
Ik moet u iets vertellen!
"Hoe hooger gy 't verwarren voert, 
"Hoe meer gy by de ontknoping roert :"
Dit moogt gy tot een grondles stellen.
"En daarom, speelt gy voor 't gemeen,
"Vlecht Epizoden samen
"Brengt alles, wat gy kunt, by een,
"Om wondren uit to kramen.
VAN HET MENSCHLIIK LEVEN,	93
"Laat ieder roepen, dag aan dag: 
"Wat of daar toch van worden mag?" 
"Al zoudt ge u voor u-zelven schamen.
"Maar speelt ge voor uw eigen hart,
"Zoo zoek een klein Theater. 
"(Daar zijn de Dramaas min verward)
"Al heeft het min geklater. 
"Het zelfgenoegen in uw rol 
"Is beter dan een waschmandvol
"Van altijd zinloos Volksgeschater.
"Ten minste, zie u-zelven aan!
"Verwarring moot er wezen;
"(Dat 'sop geen Schouwburg ooit to ontgaan)
"Maar, niet to hoog gerezen ! 
"Denk altijd aan de laatste stond. - 
"Het geen ge niet ontwikklen kondt,
"Wierd vruchtloos van een dwaas geprezen.
"Ja heb, door uw geheele stuk,
"Het laatst Bedrijf voor oogen; 
"Dat alle heil en ongeluk
"Het eind bevordren mogen. 
"Laat in uw Drame niets geschien, 
"Dat op dat einde niet zou zien:
"Dit zal uw kracht van ziel betogen.
"Doch schoot u kunst en kracht to kort,
"Om eens een knoop to ontbinden, 
"Die licht to zeer verwikkeld wordt,
"Wat toevlucht zoudt gy vinden? 
"Ach ! schriklijk ging het menig een, 
"Indien er niet een God verseheen,
"Om 't warrig kluwen los to winden!"
1798.
JUDAS ISCARIOTH.
"Hoop, booswicht, wie ge ook zijt, vergeving voor uw zonden
"Gy hebt een zeekren borg, die u van schulden vrijt.

"Voor my, voor my-alleen, wordt hoop noeh heilgevonden;
'Ilk, die hem heb verkocht, ik ben hem eeuwig kwijt."
HARDERS Latijn gevolgd. 
* Mengelpoezy I, 147.
NOACHS ARK.
Keerde ooit een hulk nit zee, bevracht met rijken schat, 
Dees bracht zijn meester wear, met al wat de aard bezat.
Naar HARDERS Latijn.
* Mengelpoezy I, 150.
AAN LYCOFRON. *
Wat scheldt ge op Oom Avaar, als elk ten smart geschapen,
Als wreevlig, norsch van aart, en gants en gaar ontmenscht?
Kent ge edelmoedigheid die aan de zijne grenst ?
Hy mat zich daaglijks of om goud by een to schrapen,
Voor u, en nog een drietal knapen,
Dat daaglijks hem in d' afgrond wenscht.
* Mengelpoezy I, 152. 
ORFEUS.
De tijd van Orfeus is herboren:
o Dichters, stelt en luit en halm,
Stort louter hemelval in de ooren:
Die 't gretigst naar uw zangen hooren, 
Die 't meest geroerd zijn van uw chooren,
Zijn bosch en steenrotsgalm.
* Mengelpoezy 1, 187.
AAN LICEET.
Wat Poeeten
Zich vermeten
Op den invloed van Apol;
Gy-alleen, gewijde Liefde !
Maakt, waar ge ooit den boezem griefde,
Harten van verheven dichtkunst, ware geestverheffing, vol. 
o Gelukkig, wien 't gebeure
Dat by deze waarheid proeft!
Ja, gelukkig, hoe by treure,
Hoe hem 't wee de borst verscheure,
Die gevoelt, wat by behoeft! 
o Liceet, mocht gy 't gevoelen !
Dit's 't bedoelen
Van de vriendsebap in dit vaars. 
Zonder dit, zijn kundigheden ,
Brave zeden,
Deugd en wijsheid-zelv, barbaarseb.
* Mengelpoezy I, 226.
RAAD VAN EEN HOLLANDER
AAN ENGELAND.


Toen Richard, zwaar met gruweldaden,
Nog zwaarder met den haat van 't Britsche yolk beladen, 
Werd in den strijd ter near geveld,
En Richmonds stoute vuist, waarvoor de dwingland bukte,
Den wortel van die Roos uit Englands bodem rukte, 
Waarom toen niet in Bosworths veld
Den naam van York, voor 't laatst vermeld, 
Met Richards lijk ter aard besteld?

Toen Jacob, eer by Dog regeerde,
Als York door dwaze dawn den wrok van 't yolk trotseerde ,

En eindlijk door zijn dol bestaan,
Als Stuarts laatste telg zijn koninkrijk moest derven,
In ballingschap verjaagd, by vreemden rond ging zwerven, 
Waarom van dezen stond niet aan, 
Als bloten tijtel zelfs voortaan 
Den naam van York aan kant gedaan?

Brittanje, gy, die op de baren
Geen meesteresse kent, Been, die u evenaren,
Een derde voorbeeld staat naby,
Dat steeds 't ongunstig lot op dezen naam blijft kleven. 
Laat nooit uw koningsbloed meer zulk een eernaam geven.
Dat by voortaan van geen waardy
In lentes lieflijk jaargetij
De naam slechts van de schaamroos zij.'
1799.
* Nederl. Muzen-Almanak 1836.
TRANEN. *


Ons onheil heeft geen recht, ons oog een trann to ontrukken
Die zucht onteert het hart, lien eigen Teed verheft: 
God wapende ons met moed voor eigen ongelukken,
En decide ons tranen mee voor 't geen een' ander treft. 
Van hier dan de aavrechtsche aart, die, weekvooreigensmarte,
Met wederstreving duldt wat God to dragen geeft,

In 't schreien licbtnis zoekt voor 't neergeslagen harte,
En voor zijns naastens wee geen tranen over heeft !
1799.
* Poezy II, 218.
LIERZANG.
Gerugsteund door zijn trouwe volken,
Voor vrijheidsgif en vriendschapsdolken
Van 't Vijfmanschap alleen beducht,
Suelt de Adelaar vooruit door 't felst der krijgsorkanen, 
De Rhijn en de Eridaan buigt voor zijn oorlogsvanen,
Die 't spoor voor de overwinning banen,
Gezeten op zijn glorievlucht.

Met nieuwen roem, met nieuwen luister
Verheft zich 't Noorden uit het duister,
En blinkt met onverdoofbren glans.
Men ziet als de avondstar Italicus verschijnen,
Het mistig neevlenheir voor zijnen gloed verdwijnen,
't Begoochlend schittervuur reeds kwijnen,
En nederploffen van den trans.
* Nederl. Muzen-Almanak, 1834.
LIER ZAN G.	9 9
Brittanje, koningin der baren,
Wil haar onnoembre schat niet sparen
Zy werkt met onvermoeibre kracht.
Haar drietand wil 't gedrocht tot diep in 't harte streven;
Van de Indus tot de Zond, door zelfsbehoud gedreven,

Doet zy bet knarsend monster beven
Voor 't algeweld van hare macht.
De Muselman , ziju slaap onttogen, 
Te lang getergd, ten strijd bewogen,
Heeft eindlijk 't wrekend zwaard gewet.
Men zag met Sidney's bulp zijn arm reeds zegevieren
Op 't godverzakend hoofd. Hy scheurt zijn bloedbanieren, 
Verstrooit zijn schuldige laurieren
Langs 't dorre veld van Nazareth.
Geen yolk, hoe klein, hoe wijd gelegen , 
Of 't scherpt vol moed den heldendegen,
Bestrijdt bet alverdervend rot.
De Portugeesche kust, de kille Zweedsche stranden ,
Het verre Amerika, ja zelfs Barbaarsche landen 
Vereenen zaam om strijd de handen
Voor haardste8n, Vaderland en God.
Wie blijft, daar hem geen macht ontbeerde, 
Daar 't juk als nog hem niet verheerde,
Alleen de vriend dier beulenstoet?
Wie heult, wie boelt alleen met Koningmoordenaren,
Die op 't wijdrookend puin van throonen en altaren 
Geen kunne, jeugd, noch grijsheid sparen,
Zich baden in 't onschuldig bloed ?
't Is by, die doof voor redens smeken,
't Verzeekrend Vorstenwoord bleef breken,
100	LIER ZANG.
't Is hy, die laf, door vrees bekneld,
Zijn allernaaste bloed gerechte hulp doet derven,
Van 't wettig erf verjaagd, in ballingschap last zwerven,
Ja , koel zou onder 't mes zien sterven
Van zijner vrienden moordgeweld.
8 Gy, wiens glorierijke daden
Met roem, met lauwren overladen,
Steeds rolden nit den mond der foam;
Gy, Phoenix van uw tijd! zie, welk een nietig wezen,
Welk eene misgeboorte is nit uw asch verrezen;
Hy kent voor schande alleen geen vreezen,
Onteert uw wijdberoemde naam.


Verslaafd aan schijnvriend en verrader,
Is by nog zwakker dan zijn vader,
Aan 't gif ten prooi , dat zy hem bien. 
Hy zal slechts in den muil der dolle Vrijbeidswolven 
Met d' omgerukten throon , in de Gelijkheidsgolven
Van hunne Broederschap bedolven,
Te laat zijn laffe dwaasheid zien.
1799.
OP EENS KINDTJENS AFSTERVEN.
"Haalt me een Roosjen, Serafijnen, 
"Uit de dorre zandwoestijnen
"Van het ondermaansche diep! 
"hidden onder 's Aardrijks doornen, 
"Bloeien er nog Uitverkoornen,
"Die ik voor mijn Hemel schiep."
De Almacht zweeg: een Engel daalde, 
Wien de heerlijkheid omstraalde
Van de Godheid, die dit sprak. 
Met de zieht des Doods gewapend, 
Vond by 'tlieve Roosjen slapend!
En by sneed het van den tak.
Waarom valt ge thands aan 't klagen , 
Gy, die 't Roosjen hebt gedragen ,
Van uw eer beroofde Tronk? 
Door den Seraf afgesneden, 
En verplant in 't zalig Eden,
Is het nu der Englen pronk.
1800.
* P0ezy 1, 101.
[LIERZANG.]
Een ander mope u roemen, eeren,
Doorluchte vorst ! ik ken uw hart. 
Ik kan dat edel hart waardeeren,
Dat door geen Teed zich liet verneeren,
In 't Neil niet opgeblazen word.
Ik eerde u in die blijde dagen
Toen Neerland, zalig in zijn' bloei, 
Nog ongeschokt van later vlagen,
Geen denkbeeld had van Oorlogsplagen.
Noch 't klemmen van uitheemsche boei.
Ik minde u, toen, by banger tij den ,
Dat Neerland dat u eens aanbad, 
In u zich-zelve dorst bestrijden, 
U ongehoorde smaad deed lijden,
En schaatrend op hot harte trad.
Maar 'k heb u juichende aangebeden ,
Wanneer ge, meester van hun lot, 
Uw onderdrukkers mocht vertreden , 
Maar vrij van wrok en bitterheden,
Den haat vergeven kost als God.
Gy waart by do algemeene liefde,
My dierbaar als de beste vorst! 
Gy waart het, toen u alles griefde, 
Tot God de donderwolken kliefde,
Die niemand meer trotseeren dorst !
* Aanteekeningen ter opheldering van LF. FRANCQ V. 
BExxnEra's Lijkgedachtenis van Willem den j'e, 70.
[LIERZANG.]	103

Gy waart my by 't hersteld• vermogen
Niet dierbrer, grooter dan voorheen. 
Uw braafheid was my steeds voor oogen! 
Haar grootheid hield my opgetoogen
H-aar zag, haar kende ik, haar alleen !


De glans, waar van ge waart. omschenen,
(Maar does uw ware grootheid niet) 
Is in dat oogenblik verdwenen ,
Dat Nearlands nakroost cal beweenen,
Zoo lang de zon hair stralen schiet.
Wat was het ? - Duizenden hpzweken !
De trouw vergat zich, werd verkracht! 
Standvastigheid en ijver woken
Geen morgen, die ons aan mocht broken:
En 't werd een eindelooze nacht !
Maar kon die nacht uw' luister doven ,
Mijn vorst, voor die u kennen mocht? 
En zou ze my een hart ontrooven , 
U niet om 't enkle trouwbeloven,
lfaar om uw edel hart verknocht?
Uw edel hart...? Ja, roem der vorsten ,
Een hart vol grootheid, vol van mood 
Woont dikwijls in verheven horsten 
Maar duizenden die scepters torscbten,
Ontbeerden 't kenmerk van uw bloed.
't Is Nassaus blood alleen op de aarde ,
(Buigt, kroonen! Bloost, en buigt u near!) 
Dat steeds met recht en vrijheid paarde, 
En hand en boezem rein bewaarde
Van Staatszuchts schrikbren gruwelleer.
104	[LIERZANG.]

Laat andren ... ach ! wat zeg ik ! alien,
(Ja alles plondert, grijpt, en rooft ! ) 
In 't erf des zwakken Nabuurs vallen ! 
De vloek rust op hun duizendtallen,
De zegen op uw dierbaar hoofd.


Gy spraakt, toen wreevle muitelingen
Zich meester maakten van de wet
"Waar toe my 't onheil ooit moog dringen, 
'Ilk laat my tot geen' voetstap dwingen ,
"Waar 't recht des Staats my palen zet."
De band des Staats was losgereten;
Gy echter deedt uw woord gestand. 
Wierd immer eed en plicht versmeten, 
Gy hebt, gy hebt ze nooit vergeten !
Dit weet geheel het Vaderland!
6 Vorst, gy blijft u-zelven waardig;
Stoot roof en onrecht met den voet; 
En, wie zijn ongeluk rechtvaardig', 
Uw boezem, altijd edelaardig,
Voedt afschrik van geplonderd goed.
Die Eer noch God heeft, nosh Geweten,
Kniel voor den kluister, zwijg', en bukk' ; 
En moog zich troosten van zijn keten, 
Met andren, onder hem gezeten,
Te plettren met nog feller juk.
Hy moog op weerelooze duiven
Den roof verhalen van den Gier ! 
Of vangen nit des Haviks kluiven 
De veeren die by ziet verstuiven
Van armen tortel of plevier !
[LIERZANG.]
105
Grootmoedigheid vertreedt geen zwakkeren ,
En neemt geen buit van plondraars aan; 
Laat vuige roovers met hun makkeren 
Gods vloek in 't heilloos roofgoed akkeren ,
Maar gruwt then vloek zich op to lain.


o Aarde, ontslait, ontsluit uwe oogen!
Erken hot kenmerk van eon' Vorst! 
G een zetel maakt hem, geen vermogen, 
Geen volken voor zijn' throon gebogen,
Maar 't Vorstlijk hart in de open borst.
AAN ZEKEREN DICHTER ONZES TIJDS.


Mihi parta laws est, quod tu, quod similes tui, 
Vestras in chartas verba transfertis mea.
"Hot streelt my, zegt de Slaaf, Geslaakte van Tibeer, 
"Dat mannen, u gelijk, mijn verzen overnemen."
My ook, mijn goede Vriend, en 't is my heel veel eer; 
Maar, ongeveinsd gezegd, ik hoe niet van ontvreemen. `
1802.
* Nienwe Mengelingen II, 244.
xrrr.	5*
LES.
Wen God u treft met leed en tegenspoed, 
Zoo dank terstond voor 't Vaderlijk kastijden ; 
Gewen uw hart aan 't onderworpen lijden ;
En zie to rug op Jezus dropplend bloed.
N a CHAUCER.
1802.
* Poezy II, 228.
WELDOEN. 
Uit het Turksch.
Werp uw weldaad in den vloed, 
Met een onberoerd gemoed 
Dankt u 't stomme vischjen niet, 
God erkent het, die het ziet.
1802.
* P0ezy 1, 113.
ECHTE LIEFDE.
ZANGSTUKJEN.*
Uit verscheiden bron ontsproten. 
Doch vereenigd saamgevloten
Tot een onverdeelbaar vocht, 
Vloeien, stroomen, kronklen, zwieren,
Twee rivieren
In gemeenen loop en bocht.
Maar in dit vereenigd vlieten, 
Daar zy door 't gebergte schieten,
Deelt een rots hour stroom in twee: 
Zijn ze nu niet afgescheiden ?
Neen, geen druppel stort in zee, 
Of by is den deel van beiden,
En voert beider wezen mee.
Laat geweld hun loop versteuren ! 
Laat het bed en oevers sclieuren!
Eenmaal werden zy tot een. 
Waar zy de armen henen strekken,
Waar zy trekken,
Lot en wezen blijft gemeen.
Zoo, zoo zijt gy, Echtelingen, 
Wie do ware gloed doordringen,
Wie by samensmelten mocht !

Niets dat u van een kan rukkeu ,
Tot eene enkle ziel gewrocht ! 
Valt do Wareld ook in stukken,
Eeuwig blijft gy saamverknocht.
1803.
* Poezy II, 156.
HET ROOSJEN.
Schuchtren kijkt liet Maagdlijk Roosj en uit heur rijpe bloesemknop 
Haast ontbloot zy d' open boezem voor denmilden Uchtenddrop. 
Maar en Zon en Zefir loeren op heur schoonheid, al to tear 
't Zonnelonkj en schroeit heur blaadtj ens, Zefirs adem werpt ze near ! 
Roosjens,vreestvooroogenadem,dievandartlespeelzuchtgloan ! 
Roosj ens, o mistrouwt de lonkj ens ! wacht! o wacht u voor den zoen !
1803.
* Poezy II, 226.
DE WIJNSTOK.

(Allegorie.)
Van de roest en worm verbeten,
Kruipt mijn kranke stam langs de card
Door den wind om verr' gesmeten. 
Tuinman van dees druivengaard! 
Stut en steun hem voor den storm 
Zuiver hem van roest en worm.
Of veeleer, 6 Wijngaardhoeder,

Zoo by ooit jets beters gaf
Dan verachtlijk zwijnenvoeder,
Grijp het snoeimes, snijd hem af; 
Dat des wortels duurbre groei 
In herboren schoten bloei'
1803.
Uit het Turksch.
* Poezy ti, 227.
DICH`T'ER FOP. *
Fop heeft nooit vers gemaakt, en Fop wi1 Dichter heeten. 
Fop, sta dien eernaam af, of toon uw Poezy !


Neen, Fop; geloof u-zelv' den Fenix der Poeeten; 
Maar houd ons, bid ik u, van uw Gedichten vrij
1803.
* Poezy II, 228.
RIJKDOM.
"Tienduizend Guldens slechts om jaarlijks van to leven, 
"En 'kzou gelukkig zijn en onbekrompen geven,"
Was Strefons dagelijksch gesprek.
Nu heeft de man zijn wensch verkregen; 
Maar gieriger dan ooit in 't midden van dien zegen ,
En altijd klagend van gebrek.
"Geen wonder (roept by uit) ! een arme kan vergaaren,
"Maar rijkdom is een slaaf van 't zoogenaamd fatsoen.

"Met duizend Guldens 's jaars is 't mooglijk iets to sparen ;
"Maar die er tien bezit , heeft zeventig van doen."
1803.
* Poezy II, 229.
DE ONDERVINDING DER DWAZEN.
Wat roemt een Dwaas op ondervinding! 
Hy kent ze, by bezit ze niet: 
't Is niet dan schijnbaar wat by ziet;
Zijne overtuiging is verblinding ; 
Ziju weten, ingezogen waan.
Ja, zelfs het Godlijk licht der Waarheid
Verkracht zijne oogen door heur klaarheid, 
En alles voedt zijn domheid aan.
1803.
* Poezy II, 230.
JUSTUS WOORDGEVER.1
'kHeb u (ja!) mijn woord GEGEVEN,
En gy klaagt dat ik 't niet Hou ! 
Waarom hebt gy 't aangenomen ,
Zoo ik 'tu bewaren zou?
Leer toch, eer ge my beschuldigt,
Wet en Landgebruik verstaan : 
LETS TE GEVEN EN TE HOUDEN
Gaat naar Hollandsch recht. niet aan.
[1803.]
* P0ezy III, 111.
DE FILOZOFEN.
De wijze Stagyriet onteert zijn bed met sloren
De schrandre Demostheen treedt op , als legerheld,
Maar geeft en schild en moed en slag en oorlogsveld 
Door schandelijke vrees en laffe vlucht verloren
Diogenes vervalscht het geld,
En wordt slechts Filozoof om schaamtloos nit to spatten 
De brave Seneka veracht, maar zamelt, schatten
En de achtbre Sokrates, die Goddelijke man	
Ja, zwijgen wy daar liever van !

Die heeft den grooten hoop der grootsche halfgeleerden
Thands voor zich; maar, in 't oor gezeid, 
Die hen ten voorbeeld neemt, die doet het den verkeerden,
En God beware ons hart voor zijne zedigheid !
Doch, Hemel ! zijn in vroeger eeuwen
De Filozofen dus, en anders niet geweest,
Geen wonder, maakt men nu, op hun vereenigd schreeuwen ,
Een dolhuis van 't Heelal, en van den mensch een beest!
1803.
Vrij naar FIAGEDORN gevolgd.
* Nieuwe Mengelingen II, 243.
VORSTENLES.
UlT HET ENGELSCH VAN
KONING JACOBUS DEN EERSTE
VAN GROOTBRITTANJE.
God geeft aan de Overheen geen' scepterstaf om niet: 
Hun throon behoort aan Hem die tijd en lot gebiedt. 
Geen Vorst, die, vordert by de Trouw van de Onderzaten, 
De dienst zijns Overheers een' oogwenk durv' verlaten 
Stadhouder van then God, bescherm' by zijn gezag 
In 't staven van die Wet, waar door by heerschen snag ; 
Geen eigen willekeur bestier' hem in 't regeeren 
Gods voorschrift is slecbts een voor yolk en opperheeren. 
Hy zij gerecht, getrouw, standvastig in zijn' plicht: 
Loon' braafheid, zorg' voor elk, en wake tegen de euvelen, 
En wandele onbevlekt voor 't Heilig aangezicht , 
En steune op God-alleen in leven beide en sneuvelen!
1804.
* Mengelingen II, 150.
ONBEKOMMERDHEID. -
't Geluk bekroont, die 't durft verachten 
Te groote voorzorg maakt bedeesd;
De ontembre moed van 's menschen geest
Geeft beide ziel en lichaam krachten,
En 't geen men als vermetel doemt, 
Wordt, na zijne uitkomst, hoogst geroemd.

En wat, wat zal een stervling duchten, 
Gehard, om alles to ondergaan? 
Er rukke een Afgrond op hem aan!
Hy weet van bukken noch van vluchten. 
De Godsdienst, zelfgevoel, en eer, 
Zijn 't onweerstanelijkst geweer.

Welaan ! verzekerd met dit wapen, 
Verbannen wy en vreeze en zorg: 
Hy blijft ons voor den uitslag borg,
Op wiens getrouwheid elk mag slapen; 
En niets, dat onverwinbaar is, 
Zijn we, eenmaal den triomf gewis !
1804.
Nieuwe Mengelingen II, 151.
DE K +'R KER. *
Wen Min door mijn gevangenis
Op vrije vleugels wappert, 
En 't liefste Meisjen dat ik weet
Voor mijne tralie plappert
Wen 'tharte, door heur oog ontgloeid, 
Van 'tMingenoegen overvloeit
In onbedwongen blijheid ;
Geen vogel die door 't luchtruim zweeft,
Geniet dan zulk eeu Vrijheid.
Wen de Uchtendzon my vrolijk greet 
En toelacht door mijn tralie.
De Nacht my rustig slapen doet 
In schaduw van heur falie:
Wen boek en denken my den dag
Naar willekeur verdeelen mag, 
Wat vraag ik grooter blijheid !
Geen visch die dartelt in den stroom , 
Geniet dan zulk een Vrijheid.
Wen, als een vinkjen in zijn kooi,
In 't kerkerhol gesloten,
Mijn hart zich voor zijns Rechters oog
Vrijmoedig durft ontblooten:
Wen 'thol, in spijt van boei en dwang, 
Den weergalm nabaauwt van mijn' zang,
In ongeveinsde hlijheid;
De wind, die 't rijzend golfjen krult,
Geniet geen zulke Vrijheid.
* Mengelingen II, 160.
DE KE'RKER.	115

Geen muur is 't , die den kerker maakt ;
Geen tralie, den gevangen

Het vlekloos en gerust gemoed
Is in geen' band to prangen.
Zoo 't hart beminnen mag naar lust, 
En op zijn God en onschuld rust ,
De bron van ware blijheid;
Gods Englen slechts in 's Hemels schoot,
Genieten zulk een Vrijheid.
Vrije Navolging, naar het Engelsch. 
1804.
WAARHEID EN SCHIJN.
Op Veinzery en Logentaal
Houdt waarheid steeds den zegepraal. 
Wie braaf wil wezen in den SCHUN, 
Die moet bet in de DAAD ook zijn.
1804.
* Atengelingen III, 60
'T GELUK OP AARD. *
Geluk is slechts een ijdel niet,
Waarna men vruchtloos tracht.
Men ziet, of waant wel dat men 't ziet,
Maar dwaasheid, zoo men 't wacht !
Het toont zich met een flikkerlicht ,
Dat ijlings wee"r verdwijnt;
En wexnelt voor 't verrukt gezicht,
Terwijl zich 't hart verpijnt.


Het schijnbeeld, dat zijn wezen maakt ,
Heeft lichaam noch bestand:
Grijp toe, zoo haast het u genaakt,
Gy vat een leege hand.
Ja, schaduw die voorby ons schiet,
Bedriegt het, keer op keer
De hoop bezit het Neil NOG NIET;
't Genieten, reeds NIET MEEE.
1804.
* Mengelingen 111, 88.
JULIAAN.


Veniant modo tempora junta, 
Cum spew Dens impleat omnem.
PRUD1u TIUS.
De Godsdienst hield nu stand by 's Heilands kruisaltaren. 
Heel do aarde boog voor 't kruis met Romes adelaren. 
De Rijksvaan voerde 't kruis de Roomsche legers voor, 
En schitterde aan hun spits met meer dan Zonnegloor. 
De Tempels sloten zich, de Heidensche Afgoon zwegen: 
Wanneer een wakkre Vorst, zeeghaftig door den degen, 
Nu blinkende om de kruin met Constantinus kroon, 
Zich neerbuigt voor do dienst dier reeds vermufte Goon. 
Hy, temmer van den Frank, en wapenschrik van 't Noorden, 
Hy, die zijn' roem verbreidde aan Rhijn- en Isterboorden, 
Hy kromt de knien voor eens Plutoos gaffelstaf, 
En kust hot stof van 't kleed van tien Minervaas af! 
Zijn voorhoofd drukt de schort der Junoos en Dianen, 
En net Alcides voet met huichelende tranen; 
Hy zwaait eens Pollux ros het wierook door de lucht, 
En hangt aan Kraaigeschrei en ijdle Vogelvlucht!

Eens zou by voor 't altaar der onderaardscbe machten 
Zijn schrikbre Hecat6 een plechtig offer slachten. 
De vaarzen stonden daar, omhangen met cypres, 
Voor de outerbijl gereed der gruwbre Helgodes, 
En loeiden door 't gewelf en bloote Tempelwanden. 
De Priester, 't hoofd gehuld met krans en offerbanden, 
Stak reeds 't geheiligd mes in 't rokende ingewand,
* Nieuwe Mengelingen I, 116.
118	JULIAAN.

En wroette in de open borst met roodbebloede hand.
Nu merkt by op 't gekrimp van vezelen en spieren, 
Beschouwt bet sombre bleek van lever, milt, en nieren, 
En zoekt in 't lillend hart den laatsten levensslag; 
Wanneer by uitbarst in een hartbeweeglijk ach!
Ach 1 roept by, ach mijn Vorst, wy zijn, wy zijn verloren! 
Vergeefsch is 't, in dit uur de toekomst na to sporen, 
Zie, zie my beven, my verbleeken van den schrik! 
Een grooter Godheid stoort in 't wichtigst oogenblik 
De kracht der Nachtgodin, en al de plechtigheden 
Van versebgeplengde melk en wierook en gebeden, 
Geheiligd rundrenbloed, en krans, en lijkprachtloof. 
De Geesten sidderen, en, voor bezweering doof, 
Verspreiden zich in 't rond en doen den afgrond kraken. 
Verschrikte Prozerpijn ontwijkt de Tempeldaken 
Met uitgedoofde toorts in dompig hol gehuil. 
Geen offer rukt dit uur de schimmen nit heur kuil. 
Hier baat geen pleeggekerm noch kracht van tooverrijmen. 
Zie 't aangestokeri vuur in 't wierookvat bezwijmen, 
En de outerkolen zich verdoven in den brand ! 
Zie d' outerknaap de schaal ontvallen nit de hand, 
En 't Godgewijde vocht langs grond en bodem vlieten! 
Ik voel de lauwerkroon my-zelv' van 't voorhoofd schieten, 
En de offerande zich verzetten tegen 't staal. 
Een Christen ('t is gewis) ontwijdt onze• offerpraal. 
Geen outer, geen altaar, hoe schrikbaar van vermogen, 
Dat niet voor d' opsiag beeft van hunne onheilige oogen. 
O zuiver 't Heiligdoin van dees afgrijsbre vlek, 
O Cezar! dat by wijke en zich dees kring onttrekk'!

Zoo spreekt by, en stort veer met doodverf op kaken , 
Als zag by Christus-zelv' den bliksem los doen braken. 
De Keizer-zelf verbleekt, en rukt de kroon van 't hair, 
En ziet verlegen om door Volk- en Lijfwachtschaar, 
Of mooglijk in 't gedrang zich iemand mocht versteken, 
Wiens Kruisdoop 't hol gerel des Priesters kon verbreken. 
Een Jongling doet zich op nit 's Vorsten lijfstaffiers, 
Wiens kruirr de hairlok toont eens blonden Bataviers, 
En werpt de speerbijl near, met dubbeld staal beslagen,
JULTAAN.	119
En meldt zich, 't merk des Doops en 't heilig Kruis to dragen. 
De Keizer springt to rug, ontvlucht het Heiligdom, 
En werpt, in blinde vaart, en Paap en Outer om; 
En heel de Lijfwacht heft, daar zy heur' heer ziet vlieden, 
De handen hemelwaart om Jezus eer to bieden ; 
Stort op de knien near en roept zijn Godheid aan.

Wat doet gy middlerwijl, verblinde Juliaan?
Erkent ge de onmacht van uwe afgoon? buigt ge u neder, 
En keert ge, afvallige, tot Jezus zoenbloed weder? 
Neen, dit gedoogt uw trots, uw ijdle hoogmoed nooit, 
Noch 't purpren Rijksgewaad dat om uw schouders plooit, 
Of de eedle diadeem die van gesteenten schittert. 
't Is Jezus, die ze u schonk, wees op Zijn' naam verbitterd! 
Vervolg, en laster Hem, met hart, en pen, en mond, 
Daar 'talles orn u heen Zijn heerlijkheid verkondt, 
Zijn Godheid huldigt, en zich nearbuigt voor Ziju wetten. 
Wat waant ge? 't Christenvolk door uw gezag to pletten? 
Helaas! uw Rijk, uw kracht, is in der Christuen hand. 
Uw leven hangt aan hen, met dees uw' Vorstenband. 
Uw lijftrawanten zijn aan Jezus dienst verbonden. 
Wat wierdtge, zoo ze, als gy, hun trouw en eeden schonden? 
Maar zelfs uw vuist ontziet to baden in hun bloed; 
En de eerbied voor hun deugd doortintelt u 't gemoed. 
Wees echter niet vergeefs op 'tCbristendom vervolgen, 
Het zwaard is 't niet alleen, dat kracht heeft tot vervolgen. 
Goud, eer, en waardighean, 't is alles in uw macht ; 
Deel ze uit, onthou, ontneem, naar dat gy 't noodig acht 
De pen, dat wapentuig; meer schrikbaar dan de degen; 
En de algemeene kreet, die 't krijgszwaard op kan wegen ; 
Een heir Geleerden, dat der Cbristnen waan bespot; 
Het ijvrend Jodendom, de vijand van hunn' God; 
Het voorbeeld van den Vorst op 's aardrijks throon verheven, 
Nog sterker dan een wet met louter bloed geschreven; 
Dit al verzekert u de schoonste zegepraal. 
Ja, haast verdelgt gy hen, of zet hun eerdienst paal. 
Der Joden Tempelbouw, door u wear in to wijen, 
Verwoest met eenen slag al 's Heilands profecijen! 
Door u gelogenstraft voor de oogen van 't heelal,
120	JULIAAN.
Is niets gewisser, dan zijn onherstelbre val! -
Ja, vlei u met then waan! Maar weet, 6 Lasteraren, 
Dat de Almacht in een' wenk heur glorie kan verklaren! 
Zy duldt - maar 't uur genaakt - zy blaast op uwe macht, 
En heel uw rot verzinkt in d' eindeloozen nacht!

1805.

PRUDENTIUS grootendeels gevolgd.
PLICHT.


Et in exsilium eundum cat, et effundendus 
sanguis, et suscipienda egestas, et ipsa tua 
innocentia saepe maculanda indignisque ob-
jicienda rnmoribus.
SENECA,
't Zegt weinig, goed en bloed en leven 
Ten offer aan den plicht to geven;
De ware braafheid eischt nog meer.
Geen smaad, geen schandvlek doe haar beven, 
Wanneer die 't weldoen aan moet kleven,
Geen uiterlijk gemis van eer.
De brave vraagt niet, welk vermeten 
Een blinde wareld goed moog heeten,
Of wat zy even roekloos doem'. 
Hy legt zijn reden aan geen keten. 
Die alles veil heeft voor 't Geweten,
Die schat het boven naam en roem.-


Ik weet, wat my de God der Goden 
Heeft toegelaten of verboden ;
Zijn uitspraak is mijn wet alleen. 
Mijn ziel verfoeit den leer der snooden,

* Nieuwe Mengelingen I, 120.
PLICHT.
121
1805.
Die wisselt met den wind der Moden,
En 't oordeel aanneemt van 't Gemeen. 
Laat andren ruimer, naauwer denken !
De Christen hangt aan niemands wenken,
Maar raadpleegt met zijn vrij gemoed! 
En wie een vrijheid tracht to krenken, 
Die God en 't Euangelie schenken,
Zie toe, waar op by inbreuk doet. 1
MORGEN. *
Non est (crede mihi) sapientis, dicere VIVAM. 
Sera nimis vita eat crastina; vine hodie!
MARTIALTS.
"Op morgen!"- Morgen? Neen, mijn Vrind,
Het geen gy heden goed, en braaf, en plichtig vindt, 
tierwijl, verschuif dat niet op 't ongewisse Mo1tGEN. 
Hot HEDEN (zeker!) gnat voorby;
Maar, stervling, zeg, waar zijn uw borgen, 
Dat dit uw laatste dag niet zij ?

Laat elken dag het zijne dragon.
T hands roept de plicht u - geef gehoor ;
Thands dringt u't hart-doe wel! Wat baatbet,ditvertragen? 
In 'tweldoen stelt ge u-zelv', uw eigen vreugd, to loor; 
Wat zoudt gy ze aan 't onzeekre wagen ? 
Geen vreugde koomt to vroeg - Geniet ze, grijp hair aan 
Daar God ze u heden toe wil staan, 
't Is morgen licht to laat: maak nu gebruik van 't leven ! 
Besteed het tot dat eind, waar toe het is gegeven; 
Terwyl gy 't hebt , en ach! wat weet gy voor hoe kort! 
Onnutte zorgen, ijdel kwellen ,
Zie daar het geen gy nit moogt stellen, 
W aar nooit iets aan verloren wordt ! 
Nieuwe Mengelingen 1, 112.
XIII.	6
122	MORGEN.
De graanoogst roept u naar den akker,
6 Bouwman! -'t veld slaat geel - de hemeltoont zich klaar!-
Wat toeft gy ? rept de banden, wakker ! 
Op morgen is by licht van donderwolken zwaar. 
o Berg, berg hem voor den regen,
Dien sebat, dienIt vruchtbre land, then Is Hemel s gun st, verleent I 
De vlijt verbeugt zich in den Zegen, 
Daar traagheid eindloos derft en weent. - 
Maar neen, uw ijver geeft u sporen ;
Het glimmend zeissen weidt in 't koren; 
Gy zamelt, raapt, en bindt, en tast, 
Eer 't dreigende onwe6r u verrast;
Geen uur, Been oogwenk gaat verloren. 
Geen steile zon noch gloende lucht,
Vermoeiing die naar adem zucht,
Geen stroomen bigglend zweet, op de aarde neergedropen, 
Geen hartuitblakerende dorst,
Verflaauwt den ijver in uw borst,
Om 't heldre beden nit to koopen,
Tot dat ge uw schuur hebt vol getorst.

En wy, wy Christnen, marren, dralen, 
Daar rijker oogst is in to halen
Dan Ennaas velden kleedt of Gelons heuvels kroont; 
Den oogst van wel to doen, van zegen uit to breiden, 
Genoegens over de aard to spreiden!
Die vreugde roept ons, en wy beiden, 
Hoe heerlijk zich dat uitzicht toont!
"Op morgen" zegt men. A ch! - zal ons dat morgen lichten? 
Helaas ! eer de ochtend schijnsel geeft, 
6 Sterfling, hebt gy uitgeleefd,
En 't graf verzwelgt bet good, bet geen gy kost verrichten, 
En, met dat goed, do vreugd die God u bad bereid 
Ga, neem dit zelfverwijt dan mee in de ecuwigheid! - 
Doch neen, ook ons moog 't weer verschijnenl 
Maar - even holder? even klaar?
Ach! lieten we eens een' dag verdwijnen,
Die ons do laatste op aard voor 't weldoen bruikbaar waar! 
Wat weten we of de rest der ons bestemde dagen
MORGEN.	123
Niet zwanger gaat van schrikbre vlagen,
Wier woede d' oogst verbiedt, die op bet veld vergaat? 
Op heden gunt my God, mijn' naaste hulp to schaffen, 
Op morgen mooglijk is 't to laat,
Als Hy mijn plichtverzuim wil straffen,
En nets my overblijft dan nawee zonder baat.

Afgrijslijk ! - Jezus heeft de wreedste smart geleden 
En niet vertraagd by 't Kruis, bet gruwzaam Kruis! Ik ijs! 
Hy geeft en stelt niet uit, Hy, hoorder der gebeden! 
"Nog heden (zegt Hy stervend), heden, 
"Ontfang ik u 'tin Paradijs."
En ik ... ! Ik, stervlin g , zal vertragen,
Waar 's naasten nood en leed mijn dienst en bystand vragen! 
1k aarzlen, om hem wel, my-zelven deugd to doen, 
En Jezus dankbaarheid to toonen voor mijn' Zoen! 
Ik toef, en laat my 't uur ontslippen, 
Dat uur, die onherroepbre stond,
Die my Zijn zondaarliefde zond,
Om eenmaal 't troostrijk woord to hooren van Ziju lippen: 
01Gy hebt my dorstende, gy hongrend, naakt, en krank, 
"Gelaafd, gespijst, verzorgd; my, vreemdling en gevangen, 
"Gehuisvest en bezocht; gy moogt den prijs ontfangen; 
"Treed toe, uw Heiland geeft uw' dank!" 
Ik toef op 't licht, dat aan zal breken, 
Om, licht, aan 'sgrafkuils overzij'
Mijii vadzigheid op 't strengst to wreken,
Als 't nagelaten werk zal tuigen tegen my.
Ik toef, op dat die God, die alles voor my duldde, 
Die d' eisch der Wet voor my vervulde, 
En in dit oogenblik om mijne erkentnis vraagt,
My, op mijn weigring, voor zijn' Rechterstoel gedaagd, 
Dit gruwzaam vonnis uit': "Gy hebt my laten derven! 
"Uw traagheid, onlust, overmoed,
"Sprak sterker in uw hart dan Jezus, dan Zijn sterven! 
"Ondankbre, ga uw loon verwerven 
"In 's afgronds onuitbluschbren gloed !"
1805.
CHRISTENDOM.

Die zelf onze zonden in zijn lichaam gedragen 
heeft op het hout; op dat wy de zonden af-
gestorven zijnde, der gerechtigheidlevenzouden.
I. PETE. II.
Gy die door 't bloed voor ons vergoten
Ons U ten eigendom verwierft;
Gy, Bondgod, die voor vloekgenooten
Veraehtlijk aan het Kruishout stierft! 
Zie neder, zie hoe Christ'nen leven,
Hoe ze aan de dienst der Wareld kleven ,
Verbasterd van Uw Liefdewet,
En, door de lust van 't vleesch gedreven,
Zich wentlen in de zondesmet.

Gy, Heiland, boet ons overtreden,
Gy lijdt, en redt ons van 't vergaan! 
En wy, voor wie Gy hebt geleden,
Wy hangen Hel en Wareld aan! 
Helaas, van joiags aan 't kwaad gebonden, 
Bestaan we in 't plegen van de zonden,
En denken, door Uw bloed verlost, 
Aan U, noch Uw afgrijsbre wonden,
En wat die gruwelschuld U kost!

Ach ! mochten wy den naam niet dragen,
Die ons als Christenen verdoemt; 
Maar yvren in Uw welbehagen,
Als waardig naar Uw naam genoemd! 
o Mochten we Uwen dood betrachten, 
Met woorden , daden, en gedachten,
En al die lusten wederstaan,
* Nieuwe Mengelingen I, 131.
CHRISTENDOM..	125
Die U op 't bloedig Kruishout brachten, 
Dat Ge ons ten zoen hebt ondergaan!


Die U aan 't Kruis kan zien verbleeken,
Van God verlaten in Uw smart, 
En God op U de zonde wreken,
En nog in zondelust volhardt ;
o Heiland, die moog jamm'ren, zucliten, 
In angst en foltring tot U vluchten,
Hy wit geen deel aan U, 6 neen ! 
Hy geeft voor wareldsche genuchten
Zijn deel aan Uw weldadigheen !


Hy wit geen deel aan 't eeuwig Leven!
Hy neemt zijns Heilands zoen niet aan ! 
Vergeefs zoudt Ge in zijn wederstreven
Voor hem in 's Hoogsten vierschaar staan. 
Hy-zelf, by moet beangst, verslagen. 
Het oordeel van zijn' Ilechter dragen;
En wordt van 's Wrekers grimmigheid 
In d' allerijslijksten der dagen
Door 't offerbloed niet losgepleit.


Voor 't eeuwig heil der Uitverkoornen
Is 't eindloos jammer hem bereid. 
6 Gruwzaam erfdeel der verloornen,
Die 't ongeloof van Jezus scheidt ! 
Helaas! wat baat hem 't ijdle roemen, 
Zich naar zijns Meesters naam to noemen,
Daar 't hart in vuile lustea blaakt,
En (vruchtloos moog men 't zich verbloemen!)
Zijn' Heiland lochent en verzaakt !


Wat deedt gy, gruwzaamste aller snooden ! ' 
Gy ook hebt Jezus naam gevoerd !
126	CHRISTENDOM.
Gy, duivels in dien naam geboden !
Gy, die Hem mee uw hulde zwoert ! 
U deed Hem 't luttel goods verraden, 
Terwijl uw lippen Hem aauhaden ;
Ons, lage lust, of nietige eer;
En daar wy Hem in 't aanzieht smaden ,
Noemt ons afvallig hart Hem Heer!

o Heiland, zie, ja zie Gy neder!
6 Keer ons van dien gruwel of 1
Roep, trek, verzamel, breng ons weder !
Uw kudde kent Uw herdersstaf.
6 Voer haar langs dees dorre heide 
Naar de eens haar toegezegde weide,
Maar veilig voor des Roovers muil ! 
6 Laat, hoe Hel en Wareld loeren, 
Er geene aan Uw hand ontvoeren,
Noch redloos storten in den kuil!

Als de aangeboren drang ten kwade
Ons tot het pad der zonde spoort, 
6 Heiland, schenk ons die genade,
Die al wat zondig is versmoort ! 
Leer ons, in Uw vermogen strijden, 
Aan U ons gantsche leven wijden ;
En duldt de minste neiging niet , 
Die, wederstrevig aan Uw lijden,
In 't U geheiligd hart gebied' !

o Leer ons op Uw voorbeeld staren,
Gy, die nooit zonde hebt begaan ! 
En wil ons van de schuld bewaren,
Die Ge eenmaal hebt to niet gedaan ! 
o Druk, ja druk in onze harten 
Het doel, het voorwerp Uwer smarten,
En laat, gereinigd door U w bloed, 
Die ziel de sneeuw in reinheid tarten ,
Die zich vernieuwd voelt door Uw' gloed!
1805.
OUDERDOM.*


SZ 'Y~po:S, OLOV rot; a ou v r' e6 'lazly. 
EURIPIDES.
Ja, dat 's een nude klacht, dat muur- en stedensloopen! 
Dat ijzeren gebit, dat alle ding vermaalt! 
Die vleugels van den Tijd, die niemand achterhaalt! 
Die seis, die menschen maait by hoopen, 
Als koren op bet veld ! Dat 's eenmaal zoo bepaald. 
Dit wist ik lang voorheen: geen duizend Koningshoven, 
Geen Babel met zijn praal en pracht ; 
De beenders van mijn Voorgeslacht , 
Tot stof en asch vergaan, en in den wind verstoven, 
Vertoonen my den Tijd, en tuigen van zijn kracht. 
Ook dacht ik duizendmaal: Wat vroeger of wat later, 
Ik ook, ik ga den weg, then alles in moet, been, 
En, prooi van dezen menschenhater, 
Verdor ik als bet Bras op 't hooiland afgesneen.

Nu goed! men troost zich dat. Wy dienen plaats to maken 
V oor andren : en, gewis, indien men 't wel beschouwt, 
Dees herberg is voor ons alleenig niet gebouwd. 
Vervordren we onze reis om eenmaal t' huis to raken ! 
Dit roept ons alles toe, wy slapen of wy waken. 
Een ander vraagt ons bed, met leuningstoel en disch: 
De kamer is verzegd en onze tijd verstreken : - 
In Gods naam! elk zijn beurt! wy dieneu op to broken; 
Ik zie niet, als ik 't overreken,
Dat daar iets op to zeggen is.

Te recht, Heer Waard ! terecht ! Ik moet, en 'k wil vertrekken. 
* Nieuwe Menge lingen II, 196.
128	OUDERDOM.
Mijn huur is om; de tijd to rekken 
Ware onrecht, onrecht in der daad: --
Maar - voor den tijd die daar toe staat, 
My telkens als ik slaap to wekken,
En bulster, peuluw, lakens, dek,
Of kamermuilen, stool, of kussen,
Ja, al de meubels van 't vertrek ,
My of to halen ondertusschen,
Zoo dat ik tot gebruik geen ding meer overhou, 
Maar in does leege, holle muren ,
Gespleten zoo zy zijn, meet bibbren van de kou; 
Dit, of ik 't zeg of zwijg, valt moeilijk to verduren.
Wel foei! ik had een lamp, waar by ik reedlijk zag: 
Weg is zy! - 'k Moot my nu met maneschijn geneeren, 
Of wachten heel den nacht naar de aanbraak van den dag. 
Ik had een bed van ganzenveeren,
Waar ik gemaklijk, zacht, op lag.
Nu lig ik op hot stroo - helaas ! op de onderlagen 
Want stroo en al is voort: dat helsehe roofgespuis 
Van muilen, die ge hebt in dit bouwvallig huis, 
Wist alles kort en klein to knagen.
Ik zat gemaklijk op mijn kussen in mijn stool,
Nu, op den harden vloer, dat ik mijn h i n d e r s t voel. 
'k Liep op pantofllen door de kamer, 
En liet mijn laarzen, oud en knellende, in een' hook, 
(Want, altijd stijf geschoeid! geen ding is onbekwamer.) 
En nu - P de muilen ook zijn t' zoek ; 
Ik moot of barrevoets of op mijn kousen loopen 
En krijgen leelijk pijn in 't lijf:
Want inatten of tapijt ? (Die geld heeft mag ze koopen !) 
Die kan ik vorderen nosh hopen,
Dat 's geen noodzakelijk gerijf.
Maar echter, toen ik kwam, was alles blank en holder, 
En proper gestoffeerd op nieuwerwetschen trant: 
Nu lijkt het wel een pakhuiskelder,
Geen paard, hoe blind het waar, zou scha doen aan den wand.

Dit, zeker! dit valt hard. - Ge moet my juist niet vragen, 
Waar is uw Huurceel, Vriend? Ik weet, die is er niet;
OUDERDOM.	129
Ik woon p r e c ar i o voor zeker tal van dagen,
Of liever, voor zoo lang, tot dat het u verdriet. 
Maar wilt gy, zet my uit, ik zal my niet beklagen. 
Ik ben reisvaardig, als gy ziet.
Geef my mij n pas p o o r t slechts ! - Doch alles my to ontnemen, 
Wat dit verblijf my zoet, my draaglijk maken kan, 
Terwijl ik daarop wacht, ik, opgesloten man!
Dat is verbazend wreed: - Doch, om niet lang to teemen, 
Zie hier mijn voorstell eens - het is een reedlijk plan.

Vooreerst : Mijn lamp weerom. Ik kan niet zien to lezen. 
"Ten tweede?" 't Orgel daar, dat eens zoo heerlijk klonk, 
De pijpen schoon gemaakt. Hot schijnt verstopt to wezen. 
"Voorts ?" Deze pot - p o u r r i , zoo geurig Lang voordezen, 
Na zonder reuk of kracht, en ijdle kamerpronk , 
Vernieuwd. En wijders nog?" Dan hier dat Soj aflesjen, 
Dat zoo veel smaak gaf aan do kermisharst, gevuld. 
Hot is zoo goed als leeg. "Loop heen, en zoen uw bestj en !" 
Nu dan, watAsia, of Engelsch pickle-zult. 
"En voorts ?" Mijn bed weerom, mijn peuluw, en mijn deken ; 
Nieuw stroo. Of, zoo ge wilt, een goede veldmatras. 
"En dan?" Dan zullen wy malkander verder spreken.

Vooral niet, beste maat! uw tijd is haast verstreken: 
Gy hebt hot good gehad een zeker tal van woken, 
Maar waart het weinig waard (Dat is genoeg gebleken) 
En nu -? van daag geduld ! 't is morgen licht, v e r k a s !
1805.
HAMLET SCRIBLERUS.
Na SHAKESPEAR. *
To be or not to be, that is the question.
TE ZIJN of NIET TE ZIJN in de orde der Poeeten:
Op DIT, DIT VRAAGPUNT koomt het aan.
IS 't EEDLER , in't GEMOED den PRIKKEL DOOR T E S T A A N ,
Die anders s c h rij f j o u k t e is geheeten
Of N E M E N W Y 'T GEWEER (de pen) op, om de ZEE 
Vol galnoot en azijn, van 't Inktvat, I N T E V A R E N,
EN U I T T E L E E G E N van zijn baren,
Door 't monstren van bet A , B, C ? -
NIET SCHRIJVEN-dit'szoogoedalsSLAPEN
En SLIMMER NIET, gewis! Q,ui bene dormitat,
Non peccat; Ergo hie non quoque vapulat:
N I E T S C H R IJ V E N dus betaamt aan brave j onge knapen !
NIETSCHRIJVEN-SLAPEN!-SLAPEN,goed!
MAAR, by dat slapen, MoOGLIJK D R 0 O ME N -? 
HIER LIGT DE ZW ARIGHEII) : die dit moeht overkomen,
Die dient to weten wat by doet.
INDIEN een last ig Rijm ONS ECHTER 'thoofd WIL KWELLEN,
NA DAT MEN 't s c h r ij fp a p i e r EENS OPSLOOT IN DE KAS,
DAN ZIT ME'R TOE! Hoe zal men 't stellen?
Hoe krijgt men 't ooit uit zijn kabas?
Ja, of ik 't zeg, en of ik 't zwijge,
Hot hooge woord, dat woord van afschrik, wil er nit. 
WAT, ZOO IK IN DIEN SLAAP gevoel van honger krijge,
En de arme beurs bevat geen duit?
DAT IS HET GEEN M'ONTZIET, MET AL DAT hersenPLAGEN!
* Nieuwe Mengelingen II, 208.
HAMLET SCRIBLERUS.	131

WIE ANDERS, die zoo dol zijn' kostbren TIJD 1 verzat,
Of, die den SCHEEVEN BEK EENS DRUKKERS 2 Zon V E R D R A G E
Die 't Manuscript waardeert, of 't misdruk was , by 't blad ? 
Wie zou DE GEESSELING s der Recensenten lijden?
DE ERRATA van een' Zetters knecht? 4 
Die, mooglijk omgekocht van die ooze eer benijden,
Ons onzin zeggen doet al meent men 't nog zoo recht? 
Wie droeg DE SMART DER MIN voor lieve troetelvruchten, s
Waar m'oP 't COMPTOIR de neus voor ophaalt of om lacht
Die 't onverstandig graauw 7 niet acht,
Of telt by de Almanakkenkluchten ?
Wie won van o n g e d u l d en soms van h o n g e r zuchten,
Terwijl men op het geld des Boekverkoopers w a c ht? s
Wie zou de vitterijen dulden
Van Lezers, met ons werk maar zelden half voldaan; 
Indien men eeten en zich hoeden kon voor schulden,
Met pen en inkt to laten staan ?
Wie zou, by rijm, by maat, tooneel- en andre wetten,
ZIJN SCHOUDERS ZETTEN ONDER 'T PAK,
Daar zoo veel halzen van verpletten ;
INDIEN ER NIET LETS ACHTER STAK? -
Och! buiten 't krieuwlig vingrenjeuken,
En 't groot beweegrad van de keuken,
Zoo is er nog een ding dat ons de vrijheid rooft,
Het voorhoofd zet in maagre kreuken ,
En, hoe men 't neemt of niet, ons altijd maalt door 't hoofd:
Die vraag: Wat zal men van ons zeggen,
Indien we ons stil to slapen leggen,
En 'tgruwzaam andwoord: NIET MET AL.
Dat NIETS, dat aaklig NIETS, niet zonder schriktenoemen,
DAT LAND VAN ENKLEN NACHT! DIE GRUWBRE MUIZENVAL! 
Wie durft zich tot then poel van eeuwig duister doemen ,
Waar nooit een morgen rijzen zal?
DIT DRIJFT ONS, ALLES EER to wagen,
Dan dat de wareld ons vergat:
En onze heldenmoed, om al dat Teed TE DRAGEN
IS bangheid voor men weet niet wat.
'T GEWETEN DOET ONS DUS ALS LAFFE BLOODAARTS VREEZE
E N PL A K T ons, voor 'T NATUURLIJK ROOD,
132	HAMLET SCRIBLERUS.
DE NARE BLEEKHEID van de dood 
Op 't mager uitgestreken wezen.
Het doet ons in ons-zelv' onze eigen kleenheid lezen,
En schept behoefte in 't hart om toch naar iets to staan; 
Ja, kan men anders niet verwbrven, 
Doet liever uitgelachen sterven
Dan, onbemerkt voorbygegaan.
1805.
DE NACHTMEEI EN DE DEKBEDDEN.
Tristius haud illis monstrum. -
VIUGILIUS.
Uit raauw en drabbig blood aan d' avonddisch geteeld, 
En in 't gedrukte brein door hulp des slaaps geboren, 
Verrijst by hollen nacht eon gruwzaam reuzenbeeld, 
Dat zachtjens op de koets des slapers sluipt en steelt,
En hem met gruwbren klaauw den adem dreigt to smooren 
't Drukt, Ruiter zonder paard, den lijder die het torscht, 
Den ijzren zadel op de borst ,
Den breidel in den mond, en prangt met felle spooren, 
En zweept, en perst, en dringt do buik en 't ingewand, 
En nijpt den gorgel in zijn' band,
Om zucht noch hulpgeschrei in 't leed to laten hooren !

Dit monster, vreeslijk boos, met spier en bloed gemest, 
Had (zegt men) wijd en zijd zijn heerschappy gevest ; 
Bestookte yolk by yolk, en stichtte zich den zetel 
Op menschenboezems, wel doorbrast,
(Maar, om de dood niet, uitgevast,)
En, hoorde 't, 's avonds laat, de vleeschrib in den ketel , 
Hot noodde zich to nacht op d' eeter-zelv' to gast , 
Die zich dan lelijk zag verrast.
* Nieuwe Mengelingen II, 219.
DE NACIITMEER EN DE DEKBEDDEN.
133
Hoe 't zij , ik weet het niet. Er kennis mee to makers 
Behoort al mee tot de eer, waar aan ik voor mijn deel 
(Als aan zoo menig ding, waar andren zeer naar haken) 
Gewillig, mag ik 't, zal verzaken:
Maar 'k hoorde er dikwijls van, en meer dan al to veel. 
Dit Nachtspook dan, dit plach voor dezen 
(Men noemt het met den naam van Nachtmeer overal) 
Door heel Europa t' huis to wezen,
En nam nu bier eens plaats, dan daar eens, naar 't geval. 
'k Wil zeggen, dat geval, dat van de tafel schikte;
De Franschman zegt, l a fortune d u pot En lastig was 't bezoek voor die by recht verstikte.
Althands, in Holland wil men 't zoo.
In England hoorde ik ook van 't schrikbre spooksel klagen. 
Ja, 'k bob er zijn pourtrait gezien, 
Holoogig - wljd van mond -! Of 't wel gelijkt, to vragen, 
Ware onbeleefd geweest, misschien. -
Maar bier in Duitschland dan? Hot had in vroeger eeuwen 
Hier ook zijn It e s i d e n z. Wat tytels het bezat, 
Is 't geen ik juist niet weet : inaar om zijn lelijk geeuwen, 
En dat hot lien bet nijpt, niet toestaat om to schreeuwen, 
Is 'tzeker Kamm.er- of Finanzrath, of zoo wat. 
Althands I h r E x c e l l e n z kon niemand er aan weigeren. 
Maar wat gebeurt? de goede hals
Hadlangin'trond gezwierd, Redouten, Opern, Balls, 
En wet niet al bezocht, en wou ten zadel steigeren; 
Maar mis ! de gantsche kaart was valsch. 
Hoe dus? - Ja, vraag dat eens by onze maagre poepen! 
Hot vleesch is afgeschaft , men leeft van bladersoepen, 
Van pietercelienat, en anders niet dan dit ! 
En, vloeken mag zy, tieren, roepen ,
Maar de arme Nachtmeer vindt by al de Pruische troepen 
Voor zich niet een berijdbaar hit.

Dat 's reedlijk, zegt ge licht. Die honger heeft to lijden, 
Heeft ook niet noodig, zich het lijf
Van andren plat to laten rijden
Voor I h r G e n a d e s tijdverdrijf !-
Ik weet niet, in hoe very' dit doorgaat by de Vorsten,
134	DE NACHTMEER EN DE DEKBEDDEN.
Of liever, by Finanz en Kammerkanzelly: 
Want, waar ik kom of niet, to hongren en to dorsten, 
Zoo veel ik zie, staat ieder vrij
En, zeker, Vrienden, 't werd verboden 
Aan Christenen zoo wel als Joden, 
Leed daar het Kammeraalrecht by. 
Hoe 't zij, de Naehtmeer vend het kwalijk, 
En, geemlijk als zy is, ongalijk,
En ongezind om of to staan
Het Been z,* was gewoon to reeknen als haar eigen, 
Zoo brengt zy 't na vervaarlijk dreigen, 
By Vader Jupiter als rechtverkorting aan.

6 't Wierd een zwaar Proces. Die soort van s e r v i t u t e n, 
Die oneris ferendi heet,
Werd naarstig doorgezocht. Pan decten, Instituten, 
En Codex liggen nog in 't zweet ,
Zoo moesten ze aan den dans. De zaak begon to spannen, 
Naar 't oordeel van geleerde mannen, 
Toen Ulpianus kwam op 't mat
Met zijn ut et - reficiat!'
Wat zou de goede Paai? Hy kon geen oordeel vellen,
Dat hem die hongren moet het Nachtspook toch zou kwellen , 
Dat door Galenus rotgezellen
Aan ruimgenoten' avonddisch
En voile maag verbonden is.
Maar evenwel, om die rebellen
Niet gantschlijk in 't gelijk to stellen,
Zoo schiep by voor deze eene en afgezette Meer,
Uit vlasch, en stroo, en gans-, 'k ivil zeggen, hoenderveeren , 
Een menigte van Bynachtmeeren,
En smeet die op hun•bedden neer.
Sints ligt gantsch Duitschland nu, als neergeslagen Iijken, 
Begraven onder 't pak van 't gruwzaam Overbed, 
Als Tyfons door gebergt' verplet,
En hijgende naar lucht, ten hemel op to kijken, 
Tot Jupiter het zelf eens van dees Nachtmeers redt. 
Daar is noch vlieden noch ontwijken, 
Zoo dra men voet in dees Strofaden zet:
DE NACHTMEER EN DE DEKBEDDEN.	135
Verstikken moot men en bezwijken,
En liggen overstelpt, bewegingloos, to prijken, 
Met bulsters op het lijf als Westkappellerdijken 
Dat 's do eenmaal onverbidbre wet. 
En, mag de Slaap den dood gelijken,
Hier wordt men eer men sterft bedolven onder 't bed ;
Ja, dikwijls koomt de Kraai door 't venster binnenstrijken 2, 
En vraagt u: "Doe" ik oak belet?
1805.
DE DUITSCIf1; KACHELS.
- Rotantque cavis flammam fornacibus intus. 
PaoecanIns.


Wel hem , die 't eerst het zoet , het onwaardeer baar vuur 
Uit 's keisteens ader sloeg, alvoedende Natuur,
,
Uw eelste en schoonste gift, die, met het licht vereenigd, 
Hot leven overal verspreidt;
Wier zachte kracht en werkzaamheid
Ontwikkelt, rijpt, ontlaat, bewerktuigt, stooft, en lenigt, 
En Bier, en erts, en plant, en ether toebereidt! 
Wel hem, die 't lieve vuur ons schonk, 
Des levens lust, des aardrijks pronk!

}ly deed ons niet alleen voor gure Noordenwinden, 
Of voor de grilligheen van 't strenge jaargetij 
Verkwikking, heul, en toevlucht vinden; 
Hy lei den band der Maatschappy. 
Ach! om de blijde vlam vergaderd 
Van drooge wortels, dor gebladert' 
Ontstak zich de eerste boezemgloed; 
De gloed die mensch voor mensch doet voelen ,
* Nieuwe Mengelingen II, 223.
136	DE DUITSCHE KACHELS.
Vereenigd, duurzaam heil bedoelen,
En d' omloop wear herstelt in 't eenmaal stokkend bloed.

Ga, Boschman, vlij u, vlij u neder, 
Smaak, met uw vadzig huisgezin
Vereend in dierelijke min,
Dit sehutsel voor hat grimmig weder!
Geniet lien zachten gloed, die prikkling van het vier, 
Wiens stoving elke vezelspier
Met zoete zwelling spant; het bloed door de aderbuizen 
Met nieuw vermogen heen doet bruizen; 
Uw' boezem welft en vult; uw geesten vluchtig maakt; 
Verbeelding werken doet in onnadenkbre weelde; 
En vraag, wanneer a 't hart van dit genoegen blaakt, 
Wat Godheid u onzichtbaar stngelde? 
Ach! hoort gy de inspraak der natuur, 
Gy buigt, gy buigt it near voor 'tvuur.

Voel in dit zacht, dit kalm genieten
Waar alle woeste drift in zwijgt, 
Een' hemel voor u nedervlieten,
Die, dwars door zorgen en verdrieten,
Als lavingvolle daauw op 't vredig harte zijgt ! 
Voel toorn en vijandschap bedaren 
Met al heur bulderende baren, 
En stilte zeetlen in 't gemoed; 
Uw hart den grooten Schepper zeegnen 
Voor 't geen dat hart zich voelt bejeegnen, 
Onzeker hoe 't het noemen moet !

Zie nu in dit, dit kalm genoegen,
Een' hoop van Wilden, woest als gy,
Maar druipend, stijf, verkleumd, en afgemat van 't zwoegen, 
Zich oin uw blijde vuurvlam voegen, 
En vraag, wat denkt uw hart daarby? 
Ach ! 't schept vermaak om meatedeelen 
Wat zonder zelfverlies zoo mededeelbaar is; 
En 't streelen is verdubbeld streelen , 
Verbreiding van 't genot, verzeld van geen geniis.
DE DUI'rSCHE KACIIELS.	137
Nu keert de ziel to rug naar 't leven.
Het blood, in 't ingewand verstart, 
Wordt onbelemmerd rond gedreven,
De boezem voelt zich ruim en van den druk ontheven, 
En vreugde speelt door 't vrije hart. 
De schrale gorgel raakt aan 't zwellen, 
De borst beproeft haar kracht in 't vormen van geluid , 
En brengt, met beurtlings ademknellen, 
Den zangtoon van 't genoegen nit. 
De op eenen toon gespannen tuigen 
Van zenuw-, spier-, en vezelstel 
Verstaan zich in bet rond. En trots en afkeer buigen, 
En ieder gorgel stemt in 't eigen zangtoonspel. 
Nu vloeien in vereende klanken 
De zielen vlottende door een, 
Doorkronklen zich als wijngaardranken, 
En slingren om elkander keen ; 
Genieten, juichen, dartlen, joelen, 
Vereenen zich in een gevoelen, 
En deelen wild en palmenwijn; 
En zijn verbaasd, na 't koud begroeten, 
Hot kenmerk in bun hart to ontmoeten, 
Dat ze onderling verwanten zijn!

Door 't diepgesmaakt vermaak gedreven,
Zoekt de eensvergaste Kannibaal 
Den dank voor 't liefelijk onthaal 
Zijn' Gastheer weer to rug to -even. 
Hy brengt het eerst gevangen dier, 
En slacht en roost bet aan zijn vier,
En wederzijdsche dank legt wederzijds de handen 
Met hartentecrheid in elkaar
Men ziet, vereenigt zich, en sluit de hechtste banden 
Voor 't schuldloos hlakend heialtaar, 
Waar 'tdiep gevoel der ingewanden 
Voor eed verstrekt en offeranden, 
Hot kunstloos hart voor offeraar.

Lief meisjen, dat de ruige boorden
138	DE DUITSCHE KACHELS.
Van Missisippis bron in eeuwig ijs beklimt!
Wat waart ge in dees afgrijsbre oorden,
Van ijs- en noordbeer saam verschriklijk aangegrimd? 
Waar, waartoe waart ge toch geboren, 
Zoo, midden in des hemels toren, 
De vlam die uit uw legers lacht, 
Niet van een' andren hoek der aarde
Den Jager, hier verdoold, en then Gods hand u spaarde, 
Door sneeuw en nevels tot u bracht? 
Ach, aan uws Vaders vaur ontvroren, 
Verkwikt, gekoesterd, en vergast, 
Beproeft by 't lief , aanminnig gloren, 
Waar mee uw oogwenk hem verrast. 
Zijn oog, zijn boezem drrft het wagen, 
Aan 't uwe 't andwoord of to vragen, 
Waar geen van beiden ooit aan dacht! 
Uw hart zegt ja; uw magen stemmen; 
En Liefdes rozenkluisters klemmen 
In 't midden van de Hageljacht.

o Haardvlam, gy wier lieflijk blakeren
Het gantsche zenuwstel met zachte prikkling stijft, 
De geesten aanvuurt, opzet, drijft ! 
Gelukkig, die zich in u bakeren !
En weeldrig de armste zelf der dorste verzenmakeren, 
Wanneer by in uw' invloed schrijft !

Ja wel hem, wel hem! wel den loten
Die uit zijn lenden zijn ontsproten!
Ja, wel hem! wel zijn' stam tot 's aardrijks uiterste uur! 
Die 't zoet, die 't koestrend, 't dierbaar vuur 
Het eerst op aarde heeft ontstoken ! 
Hem hoeft geen outergeur to roken , 
Hem rookt de juichende Natuur.

Maar wee dat Hoofd der hersenloozen 
Dat, offerpriester van de dood, 
De vuurvlam in zijn kacheldozen 
En vloekbare ijzerkisten sloot!
DE DUITSCHE KACHELS.	139
6 Dat by zijn verwaten handen
Eer by ze sloeg aan 't gruwzaam feit 
Tot cindelkool had mogen branden,
En eindloos branden mocht zoo lang de menschheid sehreit ! 
Hy was het, die het eelst van 's Scheppers eedle gaven 
Gemaakt heeft tot eon vloek, zoo verr' die plaag zich vest ! 
Gods weldaad in een hol begraven,
En 't zuivrend Element veranderd in een pest.
Verga hy! moog zijne asch verwaaien 
Waar nooit een minlijk bloemtjen wast;
En ga de ontelbre zwerm van Brunswijks helsche kraaien 
Steeds op zijn ingewand to gast !

Vervloekt die hand, 6 ja, die 'teerst die kachels zette! 
Vervloekt, de kop, die ze eerst bedacht ! 
Hy was 't, die lucht, en bloed, en ademtocht besmette, 
En 't lichaam voedsel roofde, en veer-, en voedingkracht. 
Hy heeft den throon der Helsche en meer dan Helsche plagen , 
Waar 't lichaam niet-alleen, maar waar de geest voor zwicht , 
Ja, die geen menschlijkheid in staat is om to dragen, 
In dozen nevelpoel vol jamm'ren opgeslagen; 
Hy dom-, en lui-, en laf-, en lustloosheid gesticht. 
Hy leerde d' arbeidsman, om hongrend to verstinken 
In eigen damp en zweet, met ledig ingewand, 
Veel liever dan met vlugge hand 
De bijl of spa to laten blinken 
Op 't door zijn dienst bevruchte land. 
By leerde stolen, liegen, rooven, 
En eer en lust en deugd en welzijn of to staan 
Voor 't zitten by den Duitschen oven 
Zijn Ga en Kinders to verraan. 
Zijn vuist bestond den stool der Dichtkunst aan to randen, 
En bluschte gloed en vonk in 's Dichters aadren uit, 
Om met 't bezwaarde hoofd to zitten in de handen, 
Met naauwlijks kruipend blood en kwijnende ingewanden , 
Geborsten en verkrompen luit. 
Ach! 'tvinkjen moog bekoorlijk zingen, 
Moog dartel door zijn kooitjen springen, 
De kaebel neemt het lucht en klank!
140	DE DUITSCHE KACHELS.
Het zwijgt, bet kwijnt , bet slaat aan 't hijgen ,
Om straks in onmacht neer to zijgen; 
Daar ligt het, ademloos en krank !
Hy dwingt ons in dit land zoo vol afgrijslijkheden 
Te sterven van de kou, wanneer de ziekte ons boeit, 
Of in een lucht, verpest zoo gruwzaam als hun zeden, 
Te stikken, en verslapt van hersens, hoofd, en leden, 
Te dorren als een blad, dat in de zon verschroeit.
o S t u b e n k l e u r 1, o meer dan de ijslijkste aller kwalen, 
Veel gruwbrer dan de Hel nog ooit op 't aardrijk zond 
Die in zoo schrikbaar korte stond 
De roos en lelie rooft, waar mee de jeugd meg pralen! 
\Vat Pest, wat gruwbre Pest kan by uw woeden halen 
Op dees van God verlaten' grond! 
Wet Hel kan zulk een afsehrik geven 
Van 't door ellend vervloekbaar leven, 
Als gy, 6 Kachels, gy, 6 Duitschlands helsche vorid ! 
6 Zalig, die voor 't uur mocht sneven, 
Dat gy, dat Brunswijks poei, zijn levenskracht verslond!
1805.
BEGINS EL S.*
Principiis obsta. 
OVIDIDs.


Grams chap is een schrikbre ontvlamming die onbluschbaar omzich w oedt: 
Droefheid is eene overstelpende en niet aftekeeren vloed
Nijd, een alverstikkend onkruid, dat en vreugd en deugd versmoort: 
En begeerlijkheid, een hartworm, die bet ingewand doorboort. 
Maar dat vuur is nit een vonkjen tot zoo fel een' brand ontgloeid: 
Maar die stroom nit kleine druppen tot die zeekolk saamgevloeid: 
Maar dat ondier is geboren nit het stof der ledigheid: 
En dat onkruid, van een zaadtjen over d' akker uitgebreid. 
Sterfling ! bins oh dit eerste vonkjen , eer het tot een vuurgloed wordt 
Droog dees eersten druppel water, eer by u op 't harte stort: 
Zij bet eerste kleine zaadtjen, eer bet wortelt, uitgerooid: 
Zuiver 't hart van ieder stofjen, door de ledigheid gestrooid: 
En die onbetembre driften, die geen macht kan wederstaan,
In haar oorsprong reeds vernietigd, doen uw' boezem nimmer aan.
1805.
* Nieuwe Mengelingen II, 238.
L ASTER.
Conscia wens recti famae mendacia ridet. 
ovinins.
"Laat lastren al wat wil, bezwaren, en bezwaddren!
"De Onnoozelheid blijft schoon, hoe zeer men haar beklad. 
"Geen giftig slangenspog van duizend sijfllende adderen,
"Geen opgeworpen vlek, heeft op heur reinheid vat.
"Ze is veilig voor 't geweld, en schootvrij voor de schichten,
"Die haat of onverstand in 't blinde vliegen doet."
Zoo doet zy! De Onschuld, ja, blijft Onschuld by't betichten;
Maar 't treft de rust van 't hart , de vrede van 't gemoed 1
1805.
* Nieuwe Mengelingen II, 239.
WEL VAREN EN WELVAART. * 
A1	(r vyeixv 7rpwrov , J T' Ev7rpa~iav.
PIIILHMOI.
't Hoogste goed is WFL TE VAREN. 
Wel hem, die bet mag bewaren!
WELVAART is eene tweede schat. 
WELVAART, Render WEL TE VAREN, 
Is een ijdel goed vergaren,
8 Hoe weinig smaak heeft dat! 
Maar mijn WEL-VAART is vervaren, 
En WELVAREND ZIJN, daar by.
Wee 6 wee mijn grijzen hairen 1-
Hoe ik verder nu moog varen,
o Hoe weinig raakt het niy !
1805.
* Nieuwe Mengelingen II, 240.
BRAAFHEID.
The brave man seeks no popular applause, 
Nor overpow'r' d with arms deserts his cause. 
Unshamed, tho' foil'd, he dots the best he can
Force is of brutes, but honour is of man.
DBYDF.N.
De brave zoekt noch lof noch eerbewijs,
Maar kwijt zijn hart. Zijn poging moog mislukken, 
Nooit zal zijn ziel voor 't dolle volksgekrijsch,
Nooit voor 't geweld , bet overstelp' hem, bukken.

't Is ware moed , die nooit bet recht verlaat:
Ons deel is Eer, 't Geweld voeg' woeste dieren, 
Wier meerderheid in tand en klaauw bestaat!
Rechtschapenheid, zie daar ons zegevieren! 
Een ander zie op d' uitslag van het lot;
Wy, nets dan plicht, als doel van 't plichtbetrachten. 
Ons loon is, plicht; en onze rechter, God!
En onze lof, geen' andren lof to wachten! 
Standvastigheid berust niet op de hoop,
De losse hoop van Staatverwisselingen;
Zy woont in 't hart, dat, wat ook andren noop',
Door geen belang zich kluistren laat of dwingen; 
Zoo lang volhardt, als God volharden zal
Zich-zelf to zijn: Hy, nooit ontaard in logen, 
Maar eeuwig waar, en meester van 't Heelal!
Wat Hy gedoogt, kan ook ons hart gedogen. 
De Wareld woel' en doem', in onverstand,
Wie vruchtloos lijdt, als 'twerktuig van zijn Iijden! 
Wy lijden, ja; maar, Iijden van Gods hand
Is beter deel, dan zich met Haar verblijden.
* Nieuwe Mengelingen II, 241.
BRAAFITEID.	145
Ontvlig dat Teed, en huile in 't wolvenwoud 
(Ten koste van zijn zielsrust en geweten)
Met andren meg, wie deugd voor schaduw houdt! 
Die 't kruis verzaakt, die mag geen Christen heeten.
Ons is die naam veel meer dan kroonen waard, 
Dan al ons bloed, dan al des Aardrijks weelde.
Gy, Heiland, leeft, die hem Uw vriend verklaart, 
Die om Uw naam in Uw verdrukking deelde.
Wie U belijdt, met woord en daad belijdt, 
o Dien berouwt bet doorstaan niet van plagen,
Hoe hard bet wall'! Gy, die ons alles zijt, 
Gy zult het hart dat op U rekent, schragen.
1805.
VERBETERINGEN.
"Zie daar een' Tienden Druk van mijne Poezy, 
"Van blad tot blad beschaafd en vol verbeteringen." -
'k Geloof het; maar mijn. Vriend, wat wint bet boek daar by? 
't Was eerst een werk van geest, en nu van hersendwingen.
1805.
* Nieuwe Mengelingen 11, 244.
AAN EEN VRIEND,
* Wit
OP ZIJN
NEEUWGEKOCHT BUITENGOED.
Uw Buitenplaats , naar't geen men zegt, 
Is fraai en zinlijk aangelegd. 
't Is waar, ik wederspreek het niet; 
Het is een lust voor die ze ziet.
Ze is lief, beknopt, en recht bekwaam 
Ter plaatsing in een vensterraam. 
Een kikvorsch bupt er over heen. 
Een kraan verplet ze met een steen. 
Uw Voorplein is ovaal en net, 
Van omtrek als een pissebed. 
Uw Bosch een halve distelstruik, 
Een sprinkhaan dekt het met zijn buik. 
Uw Moestuin is ontzachlijk groot 
Daar groeit een gantsche veldkaroot, 
7a, schier een halve dunselkrop. 
Uw Boomgaard vult een' notendop. 
Uw Broeikas blijft gemaklijk rein, 
Zy is de kleinste rups to klein. 
Uw Vogelvlucbt en Duivenkot 
Zijn enger dan een mossenpot; 
Uw Boerdery en Paardestal, 
Bestaanbaar voor een muizenval. 
(Van 't Heerenhuis gewaag ik niet, 
Dat's ruim genoeg voor kleine Tiet.)' 
Een mug vervult uw Kippenhok. 
Uw Draaibrug maakt een zwavelstok. 
Uw Vijver is een visebsauskom, 
Geen spiering, of by lag er krom. 
Een afgevallen zwaluwnest 
Geeft voor uw Landbouw rijklijk mest.
en Rood II, 197.
AAN EEN VRIEND.	147
Uw Akkers, ja, zijn uitgestrekt!
Zy worden met een vijg bedekt. 
Uw boer behoeft er eg noch ploeg; 
Een enkele ijsspoor is genoeg.
Uw Graanoogst vraagt geen zeis expres ; 
Gy snijdt hem met een pennemes: 
En (in de plaats van kar of slee) 
Een mier voert al uw koren mee. 
Uw Weiden eet een nachtegaal 
Op eenen achtermiddag kaal. 
Uw Bloemhof, zuiver als een glas, 
Is twee viooltjens net van pas, 
Doch als een derde zich ontsluit, 
Zoo steekt het door de heining uit.

Maar't schoonst is by ditgoed, mijn Vrind, 
Waardoor het veel voor andre wint, 
En 't grootste voorrecht naar mijn zin 
Daar kan noch kat noch bunzing in. 
En, vreest ge voor de winterkou, 
Pat die uw bedden deeren zou; 
Of stormt het, dat ge schade ducht 
Voor bloessems, bloemen, boom, of vrucht; 
Of is de zon wat al to heet ; 
Gy dekt het met een vuurmanskleed. 
Indien er regen wezen moet, 
Begiet ge 't uit een vingerhoed: 
En, zoo het al to hevig plast, 
Gy shut het in uw linnenkast. 
In 't kort, uw landgoed, brave man , 
Heeft alles, wat men wenschen kan, 
En alles proper als een pop ; 
Geen eenig vlekjen kleeft er op. 
Slechts iets ontbreekt er by den koop; 
Dat is : een goede microskoop.
Dan neen, wat dwaasheid gaat my aan?
Wel hebt gy by dees koop een micros-koop gedaan.
MARTIALIS y r ij g e v o l g d. 
1805.
[VERTALEN.]


DE VERTALER.
'k Heb menig' Dichter zien verschalen,
Van smaak en geur en geest ontbloot, 
Wanneer men ze nit hun Taal in andere OVERGOOT;
Ik wil den mijnen OVERHALEN.
De helm doet ijslijk veel op dat er niet verrookt
En 't vuur versterkt de kracht by die met oordeel stookt.

DE LEZERS.
Maar echter, d'enklen geest to geven, 
Dus met verhitting uitgedreven,
En mooglijk aangezet, en scherper door den gloed; 
Dit ook is geur en smaak verkeeren; 
En voor die d'echten wijn begeeren,
Is 't moeilijk dat de geest voldoet.

DE VERTALER.
'kBeken het; maar, mijn lieve vrinden, 
Zoo weet ik 't middel niet to vinden,
Waar ik uw Letterdorst mee lesch. 
Geloof my vry, , wat andren snoeven;
Die d' echten smaak en geur wil proeven,
Drink' uit de oorspronkelijke flesch
* Fingal II, 173.
EIGEN GOED.
A.
Zie den dwaas, die in zijn geld 
Zoo veel heil en aanzien stelt
z.
Gy dan, die op uw vernuft , 
Wetenschap, en oordeel bluft?
A.
Hemel! zoo gelijkt ge dit 
By het nietigste bezit ?
z.
Beide staan daar in gelijk:
't Een is wind, het ander slijk.
A.
't Een verheft den sterveling ; 
't Ander is een nietig ding.
Z.
Beide nietig, evenzeer:
Beide leengoed en niets meer.
A.
Goed vergaat door roof en brand.
z.
Ziekte krenkt het best verstand. 
Nalezingen I, 81.
150	EIGEN GOED.
A.
Goed hangt enkel of van 't lot.
z.
't Een en ander is van God.
A.
't Goud ligt in ons wezen niet , 
Schoon men 't ons ook eigen hiet.
z.
't Geen een val, een krankte neemt, 
Is ons wezen even vreemd.
A.
Wat is dan ons eigen goed ?
z.
Niets dan 't ouderlijke bloed.
A.
Hangt het niet aan 't bloot geval, 
Welk een naam ik dragen zal?
z.
't Koomt op naam nocb tytel aan ; 
'k Schei het wezen van den waan.
A.
W at dan maakt dat wezen uit ,
't Geen eene afkomst in zieb sluit?
z.
't Geen dat al wat ademhaalt 
Tot hetgeen het is bepaalt.
A.
Dat den mensch een' mensch doet zijn, 
't Zwijn in tegendeel een zwijn?
EIGEN GOED.	151
Z.
En een ieder die er leeft 
Zijn byzondere IKHEID geeft.
A.
'k Draag die IKHEID in mijn ziel, 
Schoon ik uit de poolstar viel.
z.
Maar wat heeft het zoo bestierd, 
Dat ge niet een ander wierd?
A.
Wat is oorzaak dat een visch 
Niet een plant of vogel is?
z.
Wat is oorzaak dat het kruid 
Niet uit visschengrom ontspruit ?
A.
Al wat voortbrengt, brengt dat voort, 
Dat tot zijn geslacht behoort.
z.
Wordt niet al wat dus ontstaat 
Slechts ontwikkeld uit het zaad?
A.
Ja gewis, ook deer Ahorn 
Was besloten in een korn.
z.
Zoo staat alle wezen vast
Door het zaad waaruit het wast.
A.
Doch het lichaam raakt my niet, 
Noch het bloed dat in my vliet.
152	EIGEN GOED.
Z.
Maar de ziel, daar mee verknocht , 
Was voor dit-alleen gewrocht.
A.
Of voor haar het lijf veel eer.
Z.
't Een voor 't ander evenzeer.
A.
Waar de ziel bepaald door wordt, 
Daarin schiet mijn ooh to kort.
z.
't Is met haar, als alle ding: 
Schepping of ontwikkeling.
A.
Laat het schepping zijn, wat dan?
z.
Zoo geschiedt zy naar Gods plan.
A.
En dat plan wat brengt dat mee?
z.
't Geen go kent als tweemaal twee.
A.
Samenstemming, buiten kijf?
z.
Van de zielen met heur lijf.
A.
En wat leidt ge daar nit of
Zoo ik dit gewonnen gaf?
EIGEN COED.	153
Z.
Dat de ziel, die 'tlijf ontfangt, 
Ook aan die geboorte hangt.
A.
Maar bewijs, dat edel bloed 
Beter ziel verschaffen moet.
Z.
Ver van my, verborgenheen 
Van then aart to na to treen !
A.
Wat is dan het onderscheid, 
Waar zich de Edelman mee vleit?
z.
Niets dan de achting voor zijn bloed, 
Eigen aan cen braaf gemoed.
A.
Maar die achting voegt ook my, 
Wie dan ook mijn vader zij.
Z.
Zeg my zoo gy kiezen zoudt, 
Wien ge daarvoor hebben woudt?
A.
Vast, een achtenswaardig man.
z.

Hoort uws vaders deugd u dan ?
A.
Mooglijk zelfs die deugd niet meer, 
Die my gistren was tot eer.
154	EIGEN GOED.
Z.
Zoo gy dan zoo'n vader hebt,
Waar uw hart die vreugd uit schept?

A.
'k Acht er my gelukkig om. 
z.
Zie daar juist den Adeldom. 
A.
Maar ik ben daarom niet meer, 
Noch bevoegd tot hooger eer.

z.
Maar indien uw vader sterft , 
Waarom is het dat gy erft ?

A.
't Is omdat mijus vaders goed
Naar zijn' wensch versterven moet.

z.
Maar zoo u die vader baat, 
En het aan een' ander laat?

A.
Dan zoo geeft het my de Wet, 
Die alom is vastgezet.

z.
Maar wat heeft die Wet voor grond, 
Die de Maatsehappy verbond?
A.
Zeker, dat men in het kind
't Wezen van den vader vindt.
EIOEN COED.	155
Z.
Recht! zoo vind ik heel de ry 
Van mijn gantsch geslacht in my.
A.
?Mar dat denkbeeld is verkeerd.
Z.
Zoo het God uitdruklijk leert!
A.
Zoo verklaar my waar dat staat ?
z.
Waar Hy straft en loont in 't zaad.
1805.
[ENGELSCHE EINDRIJMKLANKEN.]
Pluk Rozen en Peoon, Oranj e- en Scheerling b l o e s s e m ,
Schakeer de glaskoraal door 't Oostersch parel s n o e r ;

Gaar wat de veldgrond teelt van 't aangename L e w i s h a m,
En vlecht het om het hoofd van d' overachtbren Brewer !
Verheugt u, Wet en Recht , in 't voorbeeld van een' L a w y e r ,
Die nimmerwet verdraaide of Engelsch nam voor Z weed s ch! 
Zijn kunde zedig dekte in d' allerdichtsten s lu i e r !
Nooit hooger eerzucht had dan de outside o f the stage!
* Fingal II, 183.
156	[ENGELSCHE EINDRIJMKLANKEN.]
Viert met hem, viert zijn feest! weergalme huis en k a m e r
Van vreugde en dischgeschal, in spijt zelfs van den D r o e s! 
Want virtue (zegtde spreuk) is guarded without armour,
En zonder 't ijzren hek der nieuwe Marlborough Mews.
Of is er in den kring van 'thonest English people
Een enkle, die uw vreugd, uw feestvreugd, wraken k a n ? 
Die iets to zeggen heeft op Leeraar of D i s c i p e l?
Voorzeker, brave Twee, geen stervling! neen, not one!
Verachtdan'tboos gelach van haughty men or women.
Uw geest is hun to vreemd : zie daar de gantsche k n e e p ! 
En 't geeslen met de tong slaat niemand blaauwe s t r i e m e n.
Denkt:Angels look on Pope,as Pope looks at anape
[1805.
HOOPSCHREEUWERS.
AFBEELDING.

(Na Vader Gregorius Naziansenus.)
Ari Cog xoaotwV E'tg fy c?XEUIX 7.CIvog, 
Tup13r, viwv Ttg, xatvov ipyacTY,ptov, 
A.aiaay uovty Qvpou , zrvEVju.arwv aTaotg,
O6g 6-U6, Uv Y,CY,QwO'E TWy Ttg 1VTEIWV,
0o~w TE SEtW xxt .3povp o'o"uvxt ),oyov, 
"ATauTa =FAc ovo'ty, n CT-o wv o'ixnv
"ATTouo i z1) u Tf&v 7rpOTCi rwv aapowg.
Een altijdkrijschend nest van saamgeschoolde kraaien ,
Een winkeljongens boel then 't kranke hoofd doet zwaaien, 
Geen woord, geen aanzien waard van lieden van verstand; 
Een windenoproer en een wervelhoos van zand; 
Een vuige nevelzwerm van dwarrelziek gehommelt', 
Die elk in 't aanzicht vliegt en dicht om de ooren rommelt, 
Maar dan eerst heerlijkst praalt in 't schijnsel van de zon, 
Wanneer ze eon moedig paard den pals doorwonden kon.
* Nalezingen 1, 90.
ZELFMOORD. *


Die eertijds aanzien zocht door de Ongodistery
Baarde opzien, maar (als 't gaat) dat nieuwtjen is voorby.
Die mode had haar loop een tijd lang; maar 't was mode ,
En by die schittren wil, heeft steeds wat nieuws van noode. 
Gevoelens moeten soms verwisslen als 't gewaad ,
Of de ouderwetsche dracht, hoe fraai ze eens was, misstaat.
Geruimen tijd was 't smaak, en gold voor mood en stoutheid ,
Een Filozoof to zijn en Held der Heidensche Oudheid , 
Die, boven 't lot (zoo 't beet), zich in zich-zelf besloot , 
En onverschillig was voor leven en voor dood ;
Ja, zelf zijn noodlot maakte in sterven als in leven,
Juist of by aan zich-zelf den adem had gegeven , 
De wareld binnentrad nit eigen kracht en wil, 
En dus verlaten mocht naar Filozoofschen gril.
Doch Katoos, Brutussen, die zoo veel roems verworven,
Zijn (dank zij 't tijdverloop !) op 't aardrijk uitgestorven. 
Thands schudt de wijze 't hoofd, en dwaasheid drijft den spot 
Met wie zich meester waant van levensduur en lot.
De goede Sokrates mocht zoet en aartig dweepen ,
Aan 't hoofd van ladingen oudgrieksche Narrenschepen, 
En voeren d' oppervlag; zijn aanzien ging to grond: 
Die krankte had haar beurt en liep haar tijdvak rond.
Nu houdt m' aan 't leven vast, en wenscht het niet to derven ,
Maar, Filozoof of niet, heeft afkeer van bet sterven,
En rookt en drinkt zijn flesch. En waarom zou men niet ? 
't Is beter dat men wijn dan eigen blood vergiet.
Ja ! doet men zich to kort, 't wordt razerny geheeten ,
En geeft geen glorie meer dan aan Tooneelpoeeten;
Juist als de daad van hem die d' arm der vuurvlam biedt, 
Den schilder die haar maalt , maar hem die 't nadoet , niet.
* Nalezingen I, 91.
NEANTHUS.

AAN BEN HEDENDAAGSCH STROOMDICHTER,
op zijne verzen.
"Zie daar de Lier, die bosch en stroomen,
Die de aard, kon kluistren aan haar toon 
Die leeuw- en tijgermuil kon toomen,
En 't Rijk der ondermaanscbe Goon ! 
Zie daar de bron van 'thartverrukken!
Den wel der hemelmelody !
Dank, hemel ! 'k mag die Cyther drukken ;
Haar roem, haar glorie is aan my!"-
Zoo sprak Neanthus, viel aan 't spelen
Op Orfeus duurgekochte Luit, 
En mocht zijn eigen ooren streelen ;
Maar lokte leeuw, noch tijger uit.

Noch bosch noch bladen hadden ooren,
Geen wind of ruischend beekjen zweeg, 
Om naar het kreupel lied to hooren
Dat nit dit Godlijk speeltuig steeg. 
Doch neen - Daar kwamen dolle honden,
Die, door zijn valsehen greep verwoed, 
Den Dichter jammerlijk verslonden,
En de aarde drenkten met zijn bloed.

Zoo zong de voedsterzoon van Vondel
De Stroomgodinnen nit den vloed ; 
Maar gy, gy lokt dolfijn noch grondel,
Poeten zonder geest of gloed !
't Is waar, het duiken van uw zangen
Schijnt grond to zoeken in de zee; 
Dan ach 1 geen spiering kunt gy vangen,
En neemt uw naam naar d' afgrond mee.
1806.
* Poezy IV, 216.
DE BABELSCHE TORENBOUW.
Wanneer 't ontzachbre berggevaart' 
Uit Sennars dal zich hemelwaart
Verhief, en de Almacht uit de wolken 
Op 't woest gewemel nederzag,
Wat word, nog onverdeelde Volken,

Van u op then geduchten dag?
Een onbegrijplijk misverstand 
Verwoestte d' arbeid van uw hand,
Verwarde uw spraak, uw denkvermogen. 
De band die u vereenigd hield,
Was in een oogwenk losgetogen;
Uw doel, uw oogmerk lag vernield.
Daar vloog uw vaste bond uit een; 
Daar lagen tegels, leem, en steen,
In nutloos saamgetaste hoopen.
't By een geschoolde mierennest
Was in een oogenblik verloopen,
Als door des wandlaars voet verprest.
Wat keert ge u dan, misleide drom, 
Tot d' eens verstoorden bouw weerom,
En dreigt de Godheid van beneden? 
Rijst, steigert ! maar, verkeerd geslacht,
't Is God die met de onzinnigheden
Van 't Hem bestrijdend stofkind lacht.
* Rotsgalmen I, 146.
DE BABELSCHE TOREYBOUW.	161
Ja stapel vrij, verdwaasde schaar, 
Geen steen- en steenlaag op elkaar,
,
Maar berggevaart' op berggevaarte
Tot boven 't wolkgespansel op ;
Daar stort zy door haar eigen zwaarte,
En plettert uw vermeetlen kop.
Neen, God behoeft geen bliksemstraal, 
Op dat by 't al tot gruis vermaal
Reeds hoort gy 's aardrijks bodem kraken; 
Daar wankt, daar buigt de ontzette kruin,
En 's afgronds ingewanden braken
Hun vuurgloed over 't stuivend puin.
Beeft, woestaarts, in uw overmoed 
Die niet dan tot verderving spoedt;
Beeft voor 't ontzaehlijk Alverrnogen;
Eer 't vlammend wraakzwaard vreeslijk blinkt,
En gy by 't God onteerend pogen 
In 't grondelooze wee verzinkt !
1806. 
Hamburg.
GROOTMOEDERS KLACHT.


Wars van Grootmoers tafelkruimelen, 
Tuk, de wareld in to tuimelen ,
Vond WiF HAlTSEN t' huis geen' tier. 
Op een' eiken' plank to lobberen, 
Op de baren rond to dobberen,
6! Dit bad een' beter zwier!
* Mengelingen IV, 156.
162	G}ROOTMOEDERS KLACHT.
CIt' Huis to muffen, t' huis to krentelen, 
Koe en ploegstaart na to drentelen,
Neen, dat leven heeft geen' aart. 
Ik zoek wilder avonturen, 
Dan den driestal plat to schuren,
Dan te droomen aan den haard.
"Groote Pier waar glad vergeten, 
Niemand zou er van hem weten,
Had by t'huis zijn' brij geroerd. 
Maar, door golf en zee to woelen, 
Vijanden den voet to spoelen,
Heeft zijn' naam ten top govoerd.
"'k Wil het zout van schuimers schuimen, 
't Spaansch gespuis bet ruim doen ruimen,
En brageeren op den vloed."
Daar mee zwaait de zeebetemmer 
Om zijn hoofd bet blinkend lemmer,
En de pluimen om den hoed.
Grootjen zag hem op de baren 
't Vaderlijke strand ontvaren,
En, gehloosd van heldenmoed, 
Op den hoogen steven prijken, 
Daar by 't land to rug zag wijken,
Met den hollen afscbeidsgroet.
Grootjen zag het (en ontroerde) 
Hoe de wind hem henen voerde;
En verstijfde waar zy stond, 
Daar zy op den dijk geklommen
't Land van baren zag omzwommen,
En den afgrond in den mond.
OROOTMOEDERS KLACHT.	163
"WIF! (dus kermt zy) ach, waar henen? 
(De oever davert van haar stenen)
Is het u to naauw op 't land? 
WIF! zoo moeder op mocht kijken, 
Ach, hoe zou haar 't hart bezwijken!
Ach 1 zy keert zich om in 't zand.
"Gy, by 't gapen van de golven , 
Die er duizenden bedolven,
Duizend zwolgen in haar' schoot - 
Omgesold door oost en westen - 
Gy de buik der visschen mesten,
Die vast loeren om uw boot.
"Opgeslingerd tot de wolken, 
Neergesmakt in 't diepst der kolken,
Nu ten bemel, dan ter hell', 
Mag geen nagel zich verwrikken, 
Of men heeft den dood to slikken ,
In den grondeloozen we].
"Daar , by 't mast- en kabelkerven, 
Zoo, gezond van hart, to sterven,
Voor den avond van zijn' dag! 
Daar, als schrik en doodangst nijpen, 
Slechts een' plank in Warm to grijpen,
Die tot sterfbed strekken mag!
"o Wat jammer, wat ellende! 
Wat rampzalig levensende !
WIF, en gy - gy vreest het niet? 
Zie dan wat ge my doet lijden 1 
Zie wat messen my doorsnijden,
Die voor u het leven liet!
164	GnOOTMOEDERS KLACHT.
"Nog getroostte ik 't my, en duldde, 
Schoon de stormwind om u brulde ,
(Brengt uw heil, uw lot dit mee) 
Toogt ge slechts ter koopvaardye ; 
Maar wat woeste razernye,
Drijft u waar men vecht op zee?
"Waar men niet een' stap kan deinzen, 
Schoon de dood u aan moog greinzen;
Waar de wanhoop knarsetandt ; 
Schip en manschap in het honderd 
In e6n' wenk ten afgrond dondert,
Door zijn eigen lont verbrand.
"Zoeter waar het in de weide; 
Met de schaapjens op de heide;
Met de meisjens aan den trant. 
Zoeter, fuiken uit to zetten, 
Wild to lokken in zijn netten,
Aan de geest of waterkant.
"Veld en moeskruidtuin to sproeien, 
Laan en boomgaardhout to snoeien;
Dat heet leven, liefste kind ! 
Jongen, keer tot veld en kudden ! - 
Maar gy staat het hoofd to schudden,
En ik praat slechts in den wind.
"Wel dan ! zeil in 's hemels hoede ! 
Strekk' de zeetocht u ten goede !
Ik beveel u in Gods hand. 
Stuur Hy u uit waterbaren, 
Zee- en klip- en strandgevaren,
Door zijn' Engel blij aan land!"
GBOOTMOBDERs KLACHT.	165
Du s , dus sprak met schreiende oogen, 
O p haar krukjen neergebogen
De arme Best met schor geluid: 
En, een luttel neergezeten, 
"Neen, ik kan het niet vergeten,"
Riep zy hikkend, snikkend nit.
"WmF ontvlucht my! wiF ontvaart my ! 
Hemel, achl wat angst bezwaart my,
Daar by op de diepte plascht, 
Waar de visch der zuiderstranden 
't Water uit ziju ingewanden
Over zeilen blaast en mast.
"Al mijn leden trillen, beven, 
Als ik nadenk hoe zy zweven,
Tuimlend in het golfgeklots, 
Dat en mast en stevens splijten, 
Kielen van elkaar kan rijten,
Of verpletten op de rots.
'fiDaar de nood voor 't veege leven 
Schip en lading prijs doet geven;
Daar men op een dregtouw rijdt ; 
Nederploft op harde zanden ; 
Of to barsten stoot in 't stranden;
En een dood tiendubbeld lijdt!
"Hemel ! kan men 't waarheid houen : 
Die de dood zoo na aanschouwen,
Dien zy zoo in de ooren greeuwt, 
Wen het schuimend golvenbraken 
Tot de starren schijnt to raken,
En den donder overschreeuwt:
166	GROOTMOEDERS KLACHT.
"Die dan weder wind en baren 
Op Gods wenken zien bedaren
En gemuilband door zijn kracht: 
Aan den dood baar buit ontwringen; 
Vaartuig, schat, en schepelingen
Aan behouden rea gebracht:
"Die de lof dier Almacht zongen, 
Die den afgrond had bedwongen,
Tot verzwelging reeds gereed !
Kan men (zeg ik) waarheid houden, 
Dat, van hun, die dit aanschouwden,
Iemand ooit zijn' God vergeet?
"Dat die ooit als woeste dieren, 
Dol, brooddronken, zouden tieren;
Moedwil drijven? zwelgery?

Rust en vrea en orde schenden,


Of zy God noch wetten kenden,
In vervloekte razerny ?
"Ach , dat tochtig vee vol woede, 
Dat Gods gramschap tart en roede,
Roept Hy, als verdoolden, wear. 
Ja, als afgedwaalde lammeren , 
Die zijn weldoend harte jammeren,
Altijd vader, altijd tear.
"God! zie neder op mijn smarte; 
En, zoo ooit mijn zuchtend harte
Vurig tot uw Almacht riep ! 
Leer, o leer mijn' wn' beseffen, 
't Harte tot U op to heffen,
Als by wearkeert van het diep.
Vrij gevolgd naar
Tjesck-Moars see-sengste van GIdsBERT JAPIX. 
1807.
DE SMAAD DER HUICHELARY.
Wie treedt daar met geringe kleederen,
Ter neergebukte kruin, en halfgebogen knien?-
Van waar die trotsche paauwenvederen,
Die 't wappren van den wind doet zien P - 
Wat zuchten, Hemel ! neen, wat schreien, 
Wat oogentrekkend tranenspreien
Op 't bleek en afgeteerd gelaat? - 
Wat doen die saamgevouwen handen ?
't Is Huichlary, gewis: het schaatren van de wanden
Beschimpt haar houding en gewaad.
Wijk, Monster! 't is in deze slippen, 
In 't statig murmlen van de lippen,
In 't stijve en sombre niet, dat deugd en vroomheid woont. 
Neen, 'k zoek haar eer, waar onbevangen, 
De guile lach der ronde wangen
Den grond van 't eerlijk harte toont.
Hoe! Godsdienst dus to koop to dragen,
De zedigheid, 't gebed ! wat vloekbre mommery!
Indien 't blanketsel is, dat menschen meet behagen, 
Voor 't minst dan, dat het schoon, bevallig, aartig zij !
Wat kan die vuile grijns u baten,
Waarmee ge ons aangrimt, gy verwaten?
Geen trots verbergt zich meer in 't doorgesleten brat
Het oog der wareld ziet de scheuren,
Doorstraalt die vensteren en deuren,
En 't zondigend gemoed wordt op de daad gevat.
* Mengelingen IV, 163.
168	DE SMAAD DER HUICHELARY.
Neen, beter is 't om gunst to winnen, 
Met altijd weifelende zinnen
Aan de ondeugd van den dag het wierook toegebracht. 
Neen; naauwgezetheid van geweten
En de achting voor zich-zelv' met zede en eer versmeten,
Op heldren dag geroemd in stikkensdonkre nacht ! 
Neen ; beter, met gesteven kaken 
Der waarheid spotten, God verzaken,
In spijt van hart en zelfgevoel.
De Godvrucht op den nek to trappen, 
En gruwlen juichend toe to klappen,
Die rol is schittringvol en treft gewisser doel.
Ja, recht, mijn Halsvriend! 't moet zoo wezen. 
Wat, ondeugd? neen, vermaak! 't Vooroordeel is genezen
Der tang verouderde voorouderlijke jeugd.
Ach ! 't leven is zoo kort, waar zoudtge u om bedwingen ? 
De wroeging - ? Kleinigheid ! die weet men weg to zingen ;
Of de oude totebel, die lang vermufte Deugd? -
Die zou u mooglijk nog vertellen,

Dat rust en lust bestaat in eigen ziel to kwellen,
In 't sparen van eens anders rust. 
Verdwaasde! treft het u, wie kermen, lijden, zwoegen?
Uw plicht is jagen naar genoegen.
Welaan! gedanst, gezwelgd, gekust!
Zie daar , hoe 't voegt de klueht to spelen,
Die 't dwaze menschdom leven heet! 
Dit heeft, by 't heimlijk zielsvervelen ,
Geen uiterlijk van hartenleed.
Dit zet, zoo 't al to hoog mocht loopen, 
Een uitkomst in den zelfmoord open,
Als dansgeruisch ontbreekt en wijnbedwelming faalt. 
Dus leeft men spotvrij, sterit bewonderd,
En, of de God der wraak in dood of leven dondert,
Wat is het? Ons genot betaald.
DE SMAAD DER HUICHELARY.	169
Wat zie ik? hoe!-Uw' mond besterven,
Daar ik u 't pad des roems in dat der vreugde wijz' !
Lie dear de loopbaan! ginds, den prijs!
Dat hoot gezelligheid ; dat , 's levens deel verwerven ;
Edn voetstap naast dit pad, is 't spoor der Huichlary! 
Der HuichlaryP- o Ja, van 't zeemlend koppenhangen,
D e zielsbekrompenheid en de uitgestreken wangen. -
Maar zede en Godsdienst dan ? maar waarheid?- Schuif op zij ! 
Wel foei ! wat ouderwetsche namen ! 
Wie zou zich 't nutloos tuig niet schamen ! 
Neen, zeg op alien gruwel, Amen,
Of - deel des huichlaars smaad, en hou uw' boezem vrij !
1807.
AFSCHEID UIT 'S LEVENS GASTMAAL. *
On sortoit de Ia vie, ainsi que d' un banquet, 
Remerciant son hOte et faisant son paquet.
L9 FaTAIse.
Hot feestmaal loopt ten eind; mijn tijd is 't, of to trekken.
Welaan, ik neem mijn' hoed en mantel wel to vreen. 
Hy pruile, vindt by 't good, en poge 't uur to rekken, 
Die lust heeft in 't gewoel van halfbeschonken gekken;
Mijn koets staat voor de deur; ik ga blijmoedig been.
Doch, Gastheer, 'k ben u eerst mijn dankerkentnis schuldig.
Gy riept my tot uw' disch : die gunst waardeer ik hoog. 
't Gezelschap was niet best; de kwelling, menigvuldig; 
My plooien kon ik niet; mijn geest word ongeduldig;
Maar de orde van uw feest was heilig in mijn oog.
* Meugelingen IV, 167.
VIII.	8
170	AFSCHEID UIT 'S LEVEES GASTMAAL.
Licht dat m'er ook van my niet beter zij to vreden!
't Kan zijn: ik smeet van vreugd de roemers niet aan gruis; 
'k Berispte uw koks somwijl (en , mooglijk , zonder reden) ; 
En, stell' men 't op mijn lijst van eigenzinnigheden,
In 't midden van 't vermaak verlangde ik steeds naar huis.
'k Zag ieder, vol van drift, naar lekkernyen tasten,
En stak de hand niet uit, ja, wees ze, dankende, af, 
En, uit dien overvloed, waar weelde en vreugd in brasten, 
Was 't voedzaam brood alleen, versmaad by andre gasten,
Wat aan mijn eetlust stof, mijn' smaak voldoening gaf.
Maar, moest dit mondvol brood my zoo veel tijds verslinden! -
Doch ja, de dag is om en 'k was hem u verplicht.
Gy eischt geen vrucht van 't zaad dat wegstoof met de winden, 
En, waar zich't zweetend paard aan 't Bind des welts moog vinden,
Wat vraagt het rede of nut van 't geen hot heeft verricht?
Genoeg, ik leg my neer, hoe min ik heb genoten,
En hoe veel minder nog aan uw bestek voldaan!
De reekning, zoo zy ligt, moot (goed of kwaad) gesloten, 
En durf ik voor my-zelv' mijns harten grond ontbloten:
'k Slaap niet dan siddrend in voor 't uur van op to staan.
1807.
JACHT.*


Naar geld to j a g e n ? neen, dat loont zijn moeite niet. -
Welaan, men v li e g' naar lof ! - Om ijdlen wind to vatten? - 
Neen, vi s c h naar wetenschap ! - In dees bekrompen' vliet, 
Dien elk geoefend oog tot op den grond doorziet?
Neen, laat zijn keitjens rust: ik haak naar beter schatten. 
Waar de eeuwige Oceaan koraal en parels teelt, 
Daar zinke ik in het diep en zoek mijns Makers beeld.
1807.
* Najaarsbladen 11, 82.
OP EEN' BEKENDEN

JAKOBIJN IN DUITSCHLAND,

met een Koninklijke orde versierd.
"Hoe, Stryx, de Jakobijn, met ordeband of keten
Verheerlijkt door zijn' Vorst! waar heeft by dat verdiend"? 
De bulhond, die als by zijn' huisvoogd heeft gebeten,
Dient immers vast gelegd. Van daar die halsband, vriend.
1,907.
* Najaarsbladen II, 151.
GEESTBEDAARDHEID.


Hier alreeds bestaat de Hemel in eene effenheid van geest, 
Die, in 's Hoogsten wil gelaten, niets op aarde wenscht of vreest. 
God is eeuwig en volkomen, God is steeds zich-zelv' gelijk, 
Daarom maakt in God berusten, wie Hem aanhangt, zalig, rijk. 
Hy verblij' zich om geen weelde, noch beklaag zich in ellend, 
Die standvastig, die bestendig, God met hart en mond erkent: 
Wien geen uiterlijk kan trekken, vindt then hemel in 't gemoed; 
Die met Hem zijn ziel vereenigt, heeft een onverstoorbaar goed.
1807.
1`it het Indisch.
* Affodillen II, 114.
TOEZICHT OP GOD.
Hoe verdrukt, vervolgd , misbandeld,
neem die droefbeid niet ter hart'! 
Van den mensch ontspruit geen weldaad,
nit den mensch ontstaat geen smart. 
Weet: van God zijn vriendendiensten,
vijandshaat en wederstand: 
't Hart van vriend en vijand beide
ligt besloten in zijn hand. 
Schoon de pijl, den boog ontsprongen,
dwars door lucht en wolken vloog, 
Wijsheid houdt de hand des schutters,
als de bron der wood, in 't oog.
1808.
hit het Arabisch.
* Najaarsbladen I, 122.
NIETIGHE ID. *
Onbestendig 
En ellendig, 
Al wat endig, 
En inwendig
Nietig is!
Wees vrij waakzaam, wees behendig,
't Vlucbtig ding bedriegt u schendig ,
En bedroeft u in 't gemis.
Wat bedoelen
Heeft ons woelen? - 
't Zelfgevoelen 
Weg to spoelen ,
Dat ons nijpt.
't Branden van het hart to koelen,
Dit 'sin 't wriemlend stofkrioelen,
't Luchtspook daar de hand naar grijpt.
•	Najaarsbladen I, 129.
Wat het leven 
Ons kan geven, 
Is, to beven 
Voor het sneven ;
Anders niet.
En de vreugd waar naar wy streven
In verbeelding zoo verheven,
Is vermomming van verdriet.
,
174	NIETIGHEID.
Wat 's het wenschen 
Van ons menschen? - 
Tochtig wrenschen, 
Zelfverslensen ,
Krachtverteer.
Of wy loeven, of wy lensen,
't Is een nietig spinragtrensen ;
Dwarlen op een peilloos meir.
Wat vermeten
We ons, to weten ; 
Hoog gezeten 
(Zoo wy 't heeten)
In het licht !
Ach! in 's kerkers nacht versmeten,
Is ons 't maaksel onzer keten
Nog to duister voor 't gezicht.
En wat brachten 
Onze krachten, 
Wat wy ze achten , 
Dag en nachten
Ooit to weep?
IJdel klappren moogt gy wachten
Van de logge struissenschachten,
Waar men nooit een' voet mee steeg.
Neen, mijn vrienden! 
Wy verdienden 
Naam van zienden 
Noch gebienden
Maar wy zijn
Blinden; wat niet is bespienden;
Slaven; nooit het juk ontvlienden;
Onder lynx- en koningsschijn.
NIETIGHEID.	175

Zich to kennen; 
Onder 't rennen, 
Zich to ontwennen 
Aan bet mennen
Van den waan:
Niet to steunen op zijn pennen,
Noch den Hemel aan to schennen:
Alles zegt then plicht ons aan.
Dorre stranden 
Af to zanden, 
Heilge banden 
Aan to randen,
God ten hoop
8 Wie daar toe samenspanden;
Bystand boden , hart, of handen ;
Eigen wanhoop is bun loon.
[1808.]
BOETIUS.
Als Rome, in glans verflaauwd, met halfontbonden kroon, 
Nog wetten gaf aan de Aard, schoon wagglende op haar throon, 
Was de elpenbeenen staf, waar koningen voor bogen, 
Aan doze hand betrouwd, met 's Keizers Staatsvermogen. 
Onsterfelijke roem dier wareldbeerscherin; - 
Uw Eeuw en Volk to groot; - door deugd en waarheidmin, 
Door zuiverheid van ziel, door geest en hart, verengeld; - 
Met Romes letterloof, met Griekens epp' omstrengeld; - 
Verspreidde uw holder brein een ongelljkbre glans, 
Die als een morgenstar nog aflicht van haar trans,
Terwijl go in 't schoon verband de onzichtbre wareldtoomen 
Als vastknelde in de vuist. Hot Gothsche zwaard pleng' stroomen 
Van blood, de vrijheid story'; gy van uw' staat ontbloot, 
Built, balling, 't eergestoelt' roemruchtig voor de dood. 
Wat nam u 't woest geweld? Hot licht verganklijk leven. 
Wat bleef u? De eer uws naams, de room der laatste Neven. 
Het vorstlijk eeregraf van Otto' dekke uw stof! 
Hot Hoofd der Christenkerk 2 vereer' zich in uw loi! 
Wy, in verlichter tijd, wy smelten in uw tonen, 
En offren op uw graf vernieuwde lauwerkronen. 
Zie neer, 6 zaalge schiml Een ziel die u bemint, 
Verheft zich tot u. Zeg, zeg Jezus: "'t is mija vrind"!
1808.
* Najaarsbladen I, 155.
ROUWBEKLAG.

(In gemeenzamen Amsterdamschen tongv al.)
(AAN EEN' SONG' KERKELIJKE.) *
't Rouwbeklagen 
Is by Magen
Meest een bloote plechtigheid. 
Naauwlijks eenen 
Ziet men weenen
Die van goeder harte schreit.
Ja, dat schreieu 
Is maar vleien
Met een nooitgevoelde smart ; 
Floors, den oogen 
Overtogen ,
Voor het lachen van het hart.
Wie zal huilen 
By 't verruilen
Van de dood- en ijzren kilt ? 
De eene geefj e , 
Lieve Neefje ,
Dat gy de andere opensmist !
En, of Tante 
Parlesantte
Als men aan haar koffer kwam; 
Uitgekeven , 
En versteven ,
Ligt zy als en schaap zoo tam.
* Najaar sbladen I, 162.
XIII.	3
178	ROUWBEKLAG.
Ja, vergeetje 
't Oude Peetje
Ook zoo overschielijk niet ; 
Mocht ge uw wangen 
Ook behangen
Met de lamfers van 't verdriet
I
'k Weet toch zeker, 
Dat de beker,
Die men op haar uitvaart plengt, 
Al de stroefheid 
Van die droefheid
Licht in blijder plooien brengt.
Dus, wat zal men 
Nu nog talmen
I"kNeem veel deel in uw GEMIS"? 
Of u troosten 
"Jasper Joosten,
"Denk dat ieders deel dit is"? z
'k Zei veel liever, 
(En met iever,)
""kNeem in uw GEWIN veel deel." 
En ik droeg bet 
(Stel! by vroeg bet)
Voor een' bloedvriend wel geheel.
'k Ben inschiklijk: 
O ogenbliklijk
Nam ik daar een dracht van mee ; 
En bet restj e 
Haalde 't blesj e
Morgen op mijn buurmans slee.
ROUWBEKLSG.	179
Maar ik ken j e 
Moedig ben j e ,
En ge torscht uw eigen last. 
Die de plagen 
Geeft to dragen,
Heeft het ieder afgepast.
Zich verlichten , 
Door zijn plichten
Op eens anders hals to lawn, 
Is outwijken 
Of bezwijken
Waar vereischt wierd pal to staan.
Dit besefj e 
Met uw befj e ,
Beter dan een ander doet. 
't Onderwerpen 
In to scherpen,
Kanje meesterlijk en goed.
En, zoo 't preeken 
Voor de leeken
Door het voorbeeld wint in kracht; 
Thands bewijsje 
(Man! ik prijsje,)
Dat ge zelf uw' leer betracht.
Dus behou jy 
Dus beschouw jy
Al dat goud waar in ge zwemt, 
Slechts gelaten ! 
Wat we praten,
't Is toch eenmaal dus bestemd.
180
ROUWBEKLAG.
1808.
Ik, ik zingje, 
Ik, ik dringj e ,
Hier noch treur- nosh troostzaug op. 
Schrei! bet spijt me; 
Lach ! 't verblijdt me ;
En hier mee, vaarwel ! Ik stop.
KINDSCHHEID.


Schandlijk is bet, kind to blijven,
Kind in d' ouderdom to zijn; 
Als de spieren reeds verstijven
Kindsch to weenen om de pijn ; 
Kindsch om spel of lekkernyen 
Of to pruilen of to vrijen ;
Kindsch bedroefd to zijn of blijd; 
Kindsch zijn welzijn en verlangen 
Aan het appeltjen to hangen ,
Daar de tand zich stomp op bijt.
Maar, helaas! de rijper dagen
Mogen door eon heeter bloed
't Hart met meer geweld doen j agen ,
't Brein doen gisten van den gloed: - 
Maar, helaas! de kracht van 't leven 
Moog een nieuwe wending geven
Aan der driften heerschappy : - 
Maar, helaas! de winterjaren 
Mogen sneeuwen op de hairen : -
Kindschheid blijft ons immer by.
Najaarsbladen II, 65.
KINDSCHHEID.	181
Nu is 't popjen, wat wy wenschen;
En, de roe het hoogste kwaad: 
Dan, het aanzien onder menschen,
Of, misdeeld to zijn van staat: 
Dan is schatten op to zamelen 
Een geluk niet nit to stamelen ,
En berooid to zijn, de Hel. 
Maar, of jong of oud van dagen, 
In beklag of welbehagen,
't Was en blijft toch kinderspel.
Oude paaitjens! niet to grommen,
Zoo ik 't zeg gelijk ik 't vind.
'k Heb then heuvel mea beklommen,
En ben heden nog een kind.
'k Wil en kan dit niet verzaken; 
Maar ik wensch het zoo to maken,
Dat ik, eenmaal arme bleed,
Die ter wareld kwam met schreien, 
Er blijmoedig of zal seheien,
Als ik wear verhuizen moet.
1808.
DE PAARLENDE DAAUWDROP.
Daauwdrop, uit een hooger lucht 
Dan van 's arends stoutste vlucht,
Op het aardrijk afgegoten, 
Drijf ik hier, 8 Eenig goed, 
Op den hobbelenden vloed,
Van een aardscbe schelp omsloten. 
'k Spiegel thands het licht niet of
In eon mengeling van verven,
Maar, gedoemd zijn glans to derven, 
Kwijn ik duister in dit graf.
Gy nogthands, gy ziet my, God, 
Dobbrend, niet naar 't schijnbaar lot,
Maar Uw wijsheids voorbestemming. 
Haar erken ik, en gedwee, 
Op dees onafzienbre zee,
Zonder schrik of angstbeklemming.

Geef mijn bron my wederom ;
Of, in deze schors verpareld,
Schenk my aan een beter wareld;

'k Ben en blijf uw eigendom.
1808.
* Najaarsbladen II, 74.
AAN EEN MEISJEN


in den nieuwsten smaak gekleed.
Wat zoekt gy voor 't gelaat een' sluier?
De zon, onnoozle Meid, steekt nog zoo hevig niet.
Vraag liever om een' kinderluier,
Dat niemand door dit kleed uw bloote schaamte ziet.
1808.
* Najaarsbladen II, 150.
OP EEN' ADELBRIEF.
Een pergamenten brief! met zegels ! gouden bullen !
Ei lieve ! beste Maat, wat doet go met die prullen ? -
"Stil, 't is mijn Adel, vriend: die schuilt in dozen rol." - 
Uw Adel? - "Ja, gewis !" - Wat scheelt u, zijt go dol? 
Kan Koning, Bisschop, Prins, een' andren oorsprong geven? -
"Wel neen." - Zoo stook dat ding danzeergerustop't vuur. 
Vergeefsch is 't, Jan of Piet voor aadlijk aangeschreven;
Rechtschapen Adeldom is 't Erfgoed der natuur.
1808.
* Najaarsbladen II, 152.
AAN EEN' DIC HTER

die my wel eens verzen, en ook wel eens

een hags zond.
'k Las uw verzen met vermaak ;
'k At uw haas met grooten smaak;
Maar ik moet u iets vertellen
't Is zoo eigen aan de lien,
't Geen zy minst en zeldzaamst zien
Op den hoogsten prijs to stellen. 
Daarom, tot uw Dichters eer,
Toon wat minder van uw verzen, zend my van uw wildwatmeer!
1808.
* Najaarsbladen II, 166.
'T MENSCHELIJK VERSTAND. *
Wat is des menschen geest beperkt ! -
Hoe lang, hoe zwaar by zwoegt en werkt, 
Hoe vlijtig by doorzoekt, hoe kloek by is in 't gissen ,
Van niets is by gewis, niets weet by in den grond. 
't Is al voor hem omringd van dichte duisternissen,
Waar in nooit schemer daagt van 't licht der morgenstond.
Dat vrij de toorts der wetenschap
In de oogen flikker', vlamm', en knapp'!
Het is om 't waarheidspoor voor dat des waans to missen.
En slimmer duizendwerf waar by zijn dwaallicht spreidt ,
Dan 't donker van de onwetendheid,
To dom, om smaaklijk gift voor voedsel op to disschen !
o Dwalingen, wier tal en maat
Hot zand der zee to boven gaat,
En vasthoudt aan elkaar als saamgekleefde klissen ;
Gy door die stalkaars voortgebracht,
Gy toont ons, dat die zucht die steeds naar kennis tracht , 
Slechts enkel twijflen leert of roekeloos beslissen!
1808.
* Winterbloemen II, 91:
OP MALTHA.
VOLTAIRE nagevolgd.
Dees rots, waar dapperheid het wrekend zwaard op wet, 
Is 'tbolwerk van Euroop, de klip van Mahomed.
* Verspreide Gedichten I, 82.
GRAFSCHRIFT OP TWEE GELIEVEN,
DOOR DEN DONDER GETROFFEN:

van Lady MONTAGUE. * 1
Hier ligt Jan Grut met Grietjen Pry. 
Wat henker, vraagt ge, raakt dit my? 
Als of er van dat goelijk paar 
Niet vrij wat meer to zeggen waar. 
Lees toe! Op zondag, zonder font, 
Zou 't jonge volkjen zijn getrouwd. 
Maar zie ! voorleden' Donderdag 
Verscheen er juist een bliksemslag, 
Daar vast e x p r e s toe opgemaakt, 
Dic beide heeft op 't hart geraakt, 
En bevend, siddrend, heet en warm, 
Verpletterd in elkanders arm.
Dat 's spijtig, zegt ge. Mooglijk neen:
* Najaarsbladen II, 146.
GRAFSCRRIFT OP TWEE GELIEVEN.	187

Want had bet slechts een jaar geleen, 
Wat weet men of zy niet bedroefd 
Van Janbaas vuisten had geproefd, 
En hy, door 't wijfjen fraai gekroond, 
Een schaamrood bullenhoofd getoond; 
Zoo dat en meid en arme knecht 
Het uur vervloekt had van hun Echt. 
Nu zijn zy voor dat onheil vrij , 
En winnen er een Grafschrift by.
Zie Lady MONTAGu E's Letters, Letter LII.
GRAFSCHRIFT VOOR DE ZELFDE GELIEVEN,
door POPE en GAY.'r
Zoo 't Oosten de Echte min en 't lijkvuur saam verbindt 
En 't onafscheidbre paar door de eigen vlam verslindt ; 
Hier werd gelijke trouw een zelfde lot gegeven, 
Maar voor de smart behoed van 't dierbaarst to overleven. 
Gods deernis zag hun hart: hun liefde was Hem waard, 
Hy zond zijn' bliksem neer, en nam hers weg van de aard.
Najaarsbladen II, 148.
'T LANDGELUK.
tV a a r HORATIUS. *
Beatus We! -
Gelukkig by, die vreelnd aan amptsbeslommeri ngen,
Als in Saturnus eeuw, van cijns en pacht bevrijd, 
Den forsgespierden os in 't ploeggareel mag dwingen,
En Vaderlijken grond met eigen vee doorsnijdt!
Dien jaagt geen krijgsklaroen, den eersten slaap ontschoten,
Dien geen verbolgen zee den doodschrik door de Teen. 
Die schuwt het pleitgestoelt, en stoot by trotsche grooten
Zijn scheenen raauw noch blaauw aan 's drempels marmersteen. 
o Neen, by huwt of beak of hooge populieren
Aan de afgezette rank van 's wijngaards taaien tronk, 
Besnoeit den vruchtboomtak in 't al to dartle tieren,
En ent op 't wilde hout Pomones eelsten pronk.

Hy hoort in 't eenzaam dal zijn runderdriften loeien;
Perst zuivre kruik by kruik met nieuw e honig vol ; 
Ziet emmer, kuip, en mout van vetten zuivel vloeien;
Of scheert het waglend lam, dat neerbuigt van de wol. 
Of heft de Herfst het hoofd, met rijpond ooft omkronkeld ,
Na 't zomerblaakren op uit aardrijks drooge korst, 
Hoe lacht hem 'tblosjen toe, dat op den appel vonkelt!
De druif, die 't purper trotst, en dorsten leert naar dorst! 
Nu lust bet hem, zijn le6n in 't spichtig gras to vlijen;
Dan strekt by 't moede lijf in 't lommer van d' abeel; 
Daar 't klaatrend water ruischt, en onder 't nederglijen
Den zachten sluimer noodt by 't tjilpend boschgekweel. 
En, zoo een stronger lucht met gure wintervlagen
En vlokken zwervend ijs, den hemel houdt bezet,
* Winterbloemen I, 70.
'T LANDGELUK.	189
Hy past, met brak en wind den ever op to jagen,
En drijft den laozen vos in 't loos verborgen net.

Hy knoopt den lijsterboog; betrapt de schalke kranen;
Vliegt de altijd schuch tre hags op 't onnazienbaar spoor; 
En brengt den bloedroof t' huis , in knip en vinkebanen
Wreedaartig buitgemaakt op 't vliegend zangrenchoor. 
Wie, aan dees lust vertuit, vergeet de zielskwellaadje
Der blinde driften niet, waarin zich 't hart verteert? 
Wie 't dompig galmen niet van Hofwelf en muraadje,
Dat in den lack des monds den zueht versmoren leert? 
En, als een kuische GA zijn huis- en vaderzorgen
Met lieve telgjens deelt, en zaligt, en verzoet,
(Die de oud-Bataafsche deugd in 't zuiver hart geborgen,
Den blos op 't voorhoofd draagt van 't onverbasterd bloed !)-
Als tegen 't t' huiskomstuur van baar verrnoeiden Gade,
Zy 't kluitjen op den haard by d' avonddisch ontsteekt, 
Zijn' gragen eetlust toeft op kostelooze vlade,
En 't hardgebakken brood in frissehen melkroom breekt; 
Wien trekt dan de oester nog, van rots of klip gebroken,
Of 't Oostersch waterhoen met gouden pluimgewaad? 
Wien zal de ontstelde maag naar 't vreemde nestjen joken,
Uit gemberbloem gebouwd en bloesem van muskaat!

Wie kiest geen bolle pruim, met blaauwe waas bevangen,
Van d' overladen' tak, en dorstende, afgeplukt,
Voor wat de morgenzon aan palm en vijg ziet hangen,
Of de avond, verr' van ons, in holle kuipen drukt? 
Dat malsehe kropsalaad, of bittre cichoreie,
Voor bloed en ingewand ter heilzame artseny', 
Of 't zerpe zuringblad den stillen tafel spreie,
En 't hupplend voorjaarslam by 't hoogste feestgetij'! 
Hoe zoet is 't, aan dat maal, by de avondzonnestralen
't V erzadigd vee to zien, zich haastende uit bet land ! 
Of, 'tbukkend ploeggespan, met hijgend adembalen
Het kouter omgekeerd voortsleepende over 't zand! 
En 'toustende gezin, eens Landmans ware schatten,
(De bijen, welker dienst hem goud uit veemest trekt,) 
Die, vrolijk, wel gespijsd, bet stroo in de armen vatten,
En slapen zorgloos in tot dat de morgen wekt!
190	'T LANDGELUK.
Dus sprak Van Pandenburg, besluit een' Hoef to koopen,
Eischt rente en hoofdsom op van wat by nit heeft staan; 
Maar hoort: "de Beursprijs daalt, daar is een kans to loopen,"
En legt zijn gantsch bezit in vreemde Fondsen aan.
1809.
OP HET AFBEELDSEL EENER SCHOONE.


Zie der schoonheid schoonste bloemen
In dit blozend inkarnaat ! 
Wat Natuur bevalligst beeldde,
Op dit overseboon gelaat! 
Zie die lippen, zoo lieftallig,
Waar het kusjen op ontluikt! 
Zie de putjens in die wangen,
Waar de looze Min in duikt !
Maar beschouw die vlammende oogen,
In wier licht de strengheid praalt,
Die geen zuchtjen kan gedogen
Waar de lust in ademhaalt.
Ach, wat is ons al die schoonheid,
Door zoo streng een deugd bewaard? 
Edens lusthof zijn de wangen;
't Oog, des Engels vlammend zwaard.
Na IBN CHALIKAN vrij gevolgd.
1809.
* Winterbloemen II, 79.
DRIFTIGHEID.
't Vluchtig woord, dat van de lippen
Af mocht glippen,
Wortelt niet in 't open hart. 
Laat het vlieten, laat het schieten, 
Dat de borst zich nit moog gieten,
En ontlasten van heur smart!

In een woordtjen, door de winden
Met hunn' adem weggespoeld, 
Is de hevigheid van vrinden
In een' oogwenk tijds verkoeld.


Maar, wanneer, met loerende ooren,
Argwaan, op v errand gespitst,
Wat geen wederklank moest hooren, 
En het hart zich-zelv' zoo smooren,
Uit den stroom der rede vischt 
Dan, dan worden bloote klanken 
Onbesnoeibre klimopranken,
Om zich grijpend, wijd en zijd: 
Dan verstikken zy den Vrede, 
Telen onverzoenbre veede
Uit .een onvergeetbre spijt.
1809.
Ret gronddenkbeeld uit Schiller genomen-
* Winterbloemen II, 80.
D E POEET.
D e Koning kreeg een Heldendicht 
Van Richter	in 't gezicht
En hoorde 't als een wonder roemen; 
Straks zag men bem den goeden man, 
Daar zelf op 't hoogst verwonderd van,
Tot Landdrost van 't Distrikt benoemen.

Fluks gnat by met beklemde borst,


Dit droef beklag doen by den Vorst
Die hem door de eerpost wou verheugen: 
"Och, Sire, 'k ben wel slecht Poeet , 
"Maar toch zoo slecht niet (dat ik weet),
"Om voor een ampt to deugen."
1809.
* Sprokkelingen, 157.
CEZAR EN POMPEJUS.
Quis justius induit arma, 
Scire nefas. --


Nog twist men wie dier twee bet recht snoerde aan zijn zij', 
En wichtig is de steun van beider krijgsparty: 
De Goon verklaarden zich voor Cezar ; Kato, TEGEN ; 
Dees staafde 't met zijn dood; die , met den oorlogszegen. 
Gy, oordeel, Nageslacht, maar van vooroordeel vrij ! 
Zie, daar een' trotschen Raad Pompejus dwangzucht schragen; 
Hier Rome, Cezars prooi, zijn boei met wellust dragen, 
En, schreiende op zijn lijk, de Goon tot wrekers dagen; 
En - val uw eigen hart, en Goon, en Romen, by!
1810.
* Winterbloemen II, 81.
"T GRAFSCHRIFT VAN SARDANAPALUS.


Geniet, o sterflijk mensch, uw sterflijkheid indachtig !
Verzadig hier uw hart : geen wellust woont in 't stof. 
Ook ik, ik werd tot asch; ik, Ninus zetel machtig!
My wachtte een dompig hol voor Rijk en Koningshof. 
Dat bleef my , dat-alleen van al des aardrijks weelde,
Wat me overging tot bloed, tot leven, tot gevoel.
Het oovrig was voor hun, wien de ijdele aanblik streelde.
Leef, stervling, voor u-zelv', en heb geen ander doel!
1810.
* Winterbloemen II, 82.
VITTERY. *
Lee Muses, filles du ciel, 
Sont des soeurs sans jalousie: 
Elles vivent d' ambroisie , 
Et non d'absinthe et de fiel.
VOLTAIRE.
Hemelreine Zanggodinnen,
Wien mijn boezem is gewijd! 
Die by 't zusterlijk beminnen,
Afgunst kent noch minnenijd! 
Die van gal noch alsernbitter,
Maar ambroos en nektar leeft! 
Gy, gy vloekt den kouden vitter, 
Die, met al zijn geestgeschitter,
Hart noch ziel voor Dichtkunst heeft 
Die, ontrefbaar voor het schoone, 
In de rozen van Dione
Niet dan vlek en rimpels telt ; 
Dorens zoekt om aan to haken; 
En heur geuren niet kan smaken ,
Of van spit en wrevel zwelt.
1810.
Ex temp ore.
* Winterbloemen II, 90.
'S LEVENS EERSTE LUST.
Zangstukjen.


In d'eersten opgang onzer dagen 
Is 't alles louter welbehagen
Wat ons bet lotgestarnte zendt; 
't Is dartlen, weelde, minnekozen! 
Geen doren groeit er aan de rozen
By 't bloeien van des levens Lent'!
Maar ach! verdwijnt die schoone morgen, 
Straks nadert ons de drom der zorgen,
En min, en lust, en scherts vergaat. 
Doch , achterhaal' men haar in 't vluchten ! 
Het is voor 't smaken van genuchten
En nooit to vroeg en nooit to laat.
Naar RACAN.
1810.
* Nalezingen I, 160.
FYLLIS SCHUTGEWEER.
Wat zijn die schichten toch die Fyllis zoo doen duchten, 
Die voor geen' stervling zijn to ontvluchten,
En 't hart in laaie vlam doen staan? 
Nooit zag ik haar met boog en pijlen 
Als Febe door de bosschen ijlen,
Nooit, als een muskettier, g e wee r o p s c h o u d e r gaan. -
* Nalezingen II, 5.
196	FYLLIS SCHUTGEWEER.
Doch mooglijk draagt zy handgranaten, 
Of zakpistooltjens, in den mouw.
Maar duldt men dat op 's Heeren straten?

Of past dat aan een lieve vrouw? -
Dan zacht ! nu vat ik 't reeds. Het zijn voorzeker zwermen
Die smijt een losse jeugd wel somtijds in den hoop,
En dan de wijven op een kermen, 
De kleine kinders op den loop! -
Neen ook niet - Wel wat dan? - 't zijn lonken, 
Ja, lonken nit hair dartlend oog!
Die schittren meer dan vuur, gesteent', of starrenvonken,
En treffen beter doel dan karabijn of boog.
Vrij gevolgd naar CneuLlEU. 
1810.
MAAGSCHAP. *


Ja, bet was alreeds voor eeuwen
Met de Maagsehap boos gesteld.

Vraag bet (wilt gy) den Hebreeuwen,
Wat bet bloedverwantschap geld'. 
Wordt den man een ZOON geboren,
BEN is 't (be n e , maar niet recht); ' 
By een DOCHTER, krabt men de ooren;
BAD is 't, dat 'sin 't Engelsch : s l e c h t. s 
Met een' BROEDER deugt bet nimmer;
AcH! is 'taltijd, (welk een lot!)' 
En een ZUSTER is nog slimmer;
Want daar zegt men van : ACH GOD!'
Winterbloemen II, 83.
AAN EEN GELEERD BERISPER

VAN

EEN SLECHT DICHTSTUK.
Wil de maat niet altijd vloeien,
mist de zin wat samenhang ; 
Geef den minbedreven' Dichter
toch geen' ondank voor zijn' zanb. 
Zie de wet der Arabieren
"Wasch uw voorhoofd, wasch uw hand;
"Maar ontbreekt u vloeibaar water,
"maak gebruik van 't d r o o g e z and."
Vrij gevolgd naar 't Arabiesch.
* Winterbloemen II, 84.
DE DRIE LESSEN
OF
VOORSCHRIFTEN VAN HET RECHT.
De goede. Roomsche Vorst OPREOHT'

(Want, zeg ik JU3fNJAAN,
Dat vlijt in onze maat zoo slecht)
Heeft goed zijn zaak verstaan. 
't Is waar, by had een klein gebrek 
Hy was met vrouwen wat to gek ;
Maar, wat zijn lijvig Wetboek raakt, 
Een ander schepp' wat beters op, 
Hy, Keizer met en zonder kop, 
Hy sloeg den spijker op de knop,
En heeft het wel gemaakt.
* Winterbloemen II, 92.
198	DE DRIE LESSEN.
Drie Lessen gaf by in zijn wet,
Waar alle plicht op rust 
En wie op die p r a e c e p t a let,
Dien is bet Recht een lust. 
Daar schuilt een overdiepe zin, 
Een magazijn van leering in;
En die ze tot den grond doorziet,
Die wijkt den ouden Salomon, 
Zoo vol van wijsheid als een ton 
(Hoewel by zich op 't laatst verzon),
De minste stroobreed niet.
Ook Keizer Karel wist zeer wel
De waarde van then schat: 
Hy muntte ze op zijn pachterspel,
Dat niemand ze vergat. s 
Zy zijn, in stylo n omico, 
Het een : HONESTE VIVITO
Het tweede: LAEDE NEMINEM!
En, 't grootste en derde na die twee:
JUS SUUM CUIQUE TRIBUE!
Al , spreuken , krachtii als g e 1 e e, 
En woorden, vol van klem.
Het eerste voorschrift zegt, verduischt:
HOU ALTIJD UW FATSOEN
Wees zoo gekleed, gehoofd, gehuisd,
Als lui van aanzien doen.
Een koets, een dienstbo vijf of zes, 
Een vierspan dravers, een maitres,
Met speel-, concert-, en dansparty, 
Een kostbre tafel en zoo voort, 
Met. alles wat het hart bekoort, 
Of tot den goeden toon behoort ,
Het zij dan wat bet zij.
Het tweede heeft niet min gewicht:
TRAP NIEMAND OP ZIJN TEEN!
DE DRIE LESSEN.	199
Toon, wien bet zij, een fraai gezicht,
Hoe ook uw hart bet meen'. 
Toon nooit den slechthoofd of pedant 
Zijn domheid of zijn onverstand.
Geef elk volop van lof en prijs
En, loopt bet ook wat buitenbeensch, 
Wat bochelrecht, of kuit-op-scheensch, 
Wees alles steeds met ieder eens;
Hoe zot dan ook of wijs !
Het derde, van nog meer belang,
Zegt, naar den eisch verklaard: 
Haal alles naar u, grijp en yang .
Is 't slechts de moeite waard ;
En sta alleen DE VAU.KENSDRAF
AAN 'T OOVRIG VEE VAN MENSCHDOM af,
Die sukkels zijn niet anders waard. - 
Culque, jus quod suur est!
De sOEP waar mee men ZWIJNEN west! - 
Aan lien van oordeel hoort bet best,
De vettigheid der card.
Ja, wie die lessen wel betracht,
Die man behoeft niets meer.

Het eerst p r a e c e p t u m maakt geacht,
't Houdt aanzien op en eer. - 
Het tweede voorschrift maakt bemind, 
En houdt ons ieder zot to vrind. -
Maar 't laatste schaft den overvloed. - 
Gewis, die deze wijsheid schreef, 
Die knevel moist wel wat by dreef,
En was geen slechte bloed.
Nog eens. - HONESTE VIVITO
Beveelt, als 't eerst gebod:
"Een mensch moet leven c o m m e i l f a ut;
"Niet, als een poovre zot." - 
Het tweede heeft niet minder kruim
200
DE DRIE LESSEN.
"Breng niemand in een kwade luim;
"Geens stervlings gunst dient, ooit verscberst." - 
Doch 'tlaatst bevat het schoonst idee:
JUS SUUM CUIQUE TRIBUE!
"Deel 't zwijnenvolk de spoeling mee,

"Maar gy, behou de gerst!"
HET HUWELIJK.
6 Zalig huwlijksbed van minnende Echtgenooten,
In adem, bloed, en goed, vermengd en onverdeeld, 
Toen ziel en blakend hart weerkeerig overvloten,
En 't erfgoed was als 't kroost, uit refine min geteeld!

Waar bleeft ge, 6 Vaadren deugd, en onverdeelbaar leven!
En onafseheidbre disch, en ongebroken trouw? 
Wat wierd er van die Echt by hun ontaarde Neven !
Een geld- en staatskontrakt verkoppelt man en vrouw.
1812.
* Nieuwe Uitspruitsels, 193.
DE ROZEN.
ZANGSTUKJEN.
Ik heb ze zien bloeien 
By 't uchtendontgloeien;
Nu hangen de bladen en storten in 't stof, 
Tot speeltuig der stormen, 
Tot aas van de wormen,
Tot schaamte van d' op haar zoo pralenden Hof.


Toen zogen haar knopjens 
De lavende dropjens,
Tot parels geronnen nit hemelschen daauw 
Nu missen zy kleuren, 
En spreiden geen geuren,
Eer de avond de velden nog wikkelt in 't graauw.


Zoo zag ik geslachten,
Zoo schoonheid en krachten
Ontluiken en bloeien, maar luttel bestaan: 
Zoo lath en verblijden 
In jammer en lijden
Voor 't schemerend Westen des levens vergaan.


Zoo 't zingen en -springen 
Voor 't handenverwringen
Verwisseld, in min dan een vluchtigen weak. 
't Zijn alles slechts bloemen 
Waarop wy hier roemen ;
't Is alles een daauwdrop, een morgengeschenk.
* Krekelzangen I, 199.
XIII.	9*
202
DE ROZEN.
De luister der oogen, 
Met nevels betogen ,
Ja, zenuw- en voeding- en spierkracht verkwijnt. 
Ook oordeel en reden 
Bezwijkt met de leden,
En 't leven verwaassemt, vervliegt, en verdwijnt.
1812.
KUNST- EN LETTERROEM.
Die Kunst- en Letterroem met onverschillige oogen,
En met geen hart beschouwt dat voor de glorie vlamt, 
Die heeft uit moeders borst geen Hollandsch bloed gezogen,
Is uit Been Neerlandsch bloed, maar slaventeelt gestamd. 
Hy schrape, en rape, en wroet', voor ongeziene Neven,
Die midden in zijn goud zich schamen om zijn' naam ; 
't Is Hollandsch, voor den plicht, voor 't Nageslacht, to leven ,
Maar 't hart des Bataviers was nooit voor glorie koud.
1812.
* Nalezingen II, 48.
OP HET
BOMBARDEEREN VAN GENUA.
Naar het Italiaansch van BASTOIINL.
Zoo ik, mijn moederstad, met onbetraande kaken
Uw schoon geschonden zie, verbrijzeld, en vergaan,

Het is in 't hart uws zoons geen strafbaar plichtverzaken;
Maar 't zuchten ware uw' roem, uw heldendeugd vergaan.
Ik eer de maj esteit dier neergevelde daken,
(Trofeen van den Moed!) en bid baar knielend aan. 
Waar voet of oog zich wend', waar vlam of donderskraken,
Ik zie Standvastigheid (en onverwrikbaar) staan.
Geen schooner zegenpraal dan 't edel leedverduren ! 
Verheven is uw wraak, by de omgestorte muren
Uw ondergang to zien, van scbrik en kommer vrij:
De Vrijheid zweeft in 't rond door de uitgeblaakte wallen , 
En kust bet dierbaar puin, voor haar behoud gevallen, 
En zegt: Een puinhoop, ja; maar nimmer slaverny!
1812.
* Affodillen I, 143.
165 GEZANG.
OP DEN HERFST.
WtazE. 0 Jesu, Quel der Guttigkeit.

Reeds daalt met een omwolkt gezicht,
De zon vroegtijdig neder,
En later toont haar zwakker lieht
Zich aan den Hemel weder ;
Het schoon saizoen is heengesneld,
En reeds wordt op het dorre veld 
De ruwe storm vernomen ;
Het laatste bloemptjen neigt ter acrd, 
En d' adem van den-herfst ontblaart
De schaduwrijkste boom en.
Zoo wijkt de zomer met zijn pracht,
Maar niet, 3 God! uw zegen ; 
Neen, boom en weid en akker smacht
Der winterrust reeds tegen ;
Die rust maakt nieuwen groei gereed,
Ook loont de dorschvloer 's landmans zweet; 
Geen spijs zal ons ontbreken,
Daar God in aller nood voorziet; 
Of, leidt Hy zelfs de vooglen niet.
Om spijs, in warmer streken ?
Uw voorraadschuren opent Gy,
o God! voor menschenkindren,
De ruwheid van het jaargetij
Zal nooit uw zorg vermindren;
Al wierd uw liefde menigmaal
Door ons miskend by 't mildst onthaal,
Gy wilt die schuld vergeven
* Evangelische Gezangen.
OP DEN HERFST.	205
Och, geef ons, dat w', in ons gedrag, 
U vruchten dragen dag aan dag, 
En dankbaar voor U leven.
U, die ons steeds ten Vader zijt,
U blijven wy verwachten,

Al nadert 's levens wintertijd,
Al slijten onze krachten ;
Ook in then herfst des levens zal
Ons hart, by smart of ongeval, 
Niet vruchtloos op U bouwen
Gy blijft den ouderdom ten staf, 
Gy blijft tot aan, tot over 't graf,
In Christus ons vertrouwen.
BY EENE AFBEELDING

VAN
'S HEILANDS KREBBE,
in een Armhuis.

o Gy die 's levens deel geniet, 
Ontferm u wie gy lijden ziet
Uw Heiland woont in deze wanden. 
Heb eerbied voor zijn legerstee ; 
Verlicht het troostelooze wee ,
En open hart en milde handen.

Ja, offer by dees beestenkreb
Een bandvol brood, een waterschep,
Aan 't kind voor wien de scepters buigen: 
De bete broods, de lavingsdronk, 
Zal, hem ter redding die ze schonk,
Voor 's Hoogsten rechterstoel getuigen.
1814.
* Affodillen I, 119.
DE SLAAP.*
- - Qui corda diurnis
Fessa ministeriis mulcet, reparatque labori.
OVIDTUS.
Gy, Schepper van het albezielend licht, 
Die alles bindt aan beurtverwisselingen,

Den nacht ter rust', den dag ten arbeid sticht,

Maar nacht en dag uw -grootheid dwingt to zingen !

Al 's aardrijks pracht duikt met uw dagtoorts near 
Wy zien 't heelal aan ons gevoel ontzinken:

't Keert al voor ons tot d' eigen Chaos wear, 
Waaruit uw Woord het eerste licht deed blinken.

Geen voorwerp meer op 't ondermaansche rond, 
Waarin het hart uw luister aan mag staren !

Het matte lijf zijgt machtloos naar den grond, 
Ontvalt de ziel, van drukkend zelfbezwareu:

De geest wordt loom ; der veezlen kracht bezwijkt ; 
't Gebeente wankt; en hoofd en knien knikken;

De zenuw stokt ; besef en reden wijkt ;

En 't oog verliest zijn straks zoo scherpe blikken.

lie daar den Dood, zich-zelven onbewust!

Maar neen, geen Dood, zijn beeldtnis slechts en broader !

Den stillen Slaap, de hartverkwikbre rust,

Uw weldaad, God! des levens steun en voeder!

De zon voltrekt haar ons onzichtbaar rond, 
Om glorierijk aan 't gloeiend Oost to stijgen;

Ons lijf ontwaakt, met 's hemels morgenstond, 
En -voelt zich vrij van 't smachtende avondhijgen.

Een nieuwe lust doorstreeft het bruischend bloed;
* Affodillen II, 115.
DE SLAAP.	207
Een nieuwe kracht de wear herstelde spieren 
Een nieuwe vreugd doortintelt bet gemoed;
Een nieuwe geest schijnt in ons om to zwieren. 
Waar is, waar bleef dat slap en krank gestel,
Die logge klomp, dat ingestort gevaarte,
Dat zich onttrok aan 's heerschers minst bevel,
En zelfs de ziel verplette door zijn zwaarte? 
Ach ! zie bet thands in nieuw herboren bloei
De ziel vooruit, den wil to voren streven ! 
Herstelt zich dus de vrijheid door den boei?
Geeft onmacht macht? hernieuwt de dood bet leven? 
Ja, God van heil! zie daar uw hooge wet!
't Draait alles om in onverbroken kringen.
't Heeft al zijn paal, dien, door U vastgezet,
Noch macht, noch kracht, noch wijsheid los kan wringen. 
't Heelal bestaat door tegenstrijdighean,
Die, door uw hand in evenwicht gehangen, 
In 't kunstgewrocht van 't onbegrijplijk een
Zich beurtelings en steunen en vervangen.
De slingersteen dringt op, en rekt den band,
Om aan de vaart hem ingedrukt, to ontspringen;

Maar 't is de kracht der onverwrikbre hand,
Die dit geweld door hooger macht kan dwingen. 
De dwaalster, die door 's hemels ruimte spoedt,
Tracht eindeloos, zijn loopbaan nit to spatten ; 
De zonnebol rukt alles in zijn' gloed;
Maar 't is om kracht door weerstand of to matten. 
De logge stof, hangt, kleeft, en trekt zich aan;
Hot viuchtig vuur scheidt haar verknochte deelen: 
Die dubble kracht doet vloeibaarheid ontstaan,
Die 't middel wordt van werken, leven, telen. 
De pees rekt nit op de afgeschoten boog;
De snaren op theorb en luit verslappen
De lucht hergeeft wat vreemde dwang onttoog,
En laaft hun koord met de uitgeperste sappen. 
De vearkracht keert in 't vezelweefsel wear,
Door onbemerkte en niet gevoelbre zwelling;
En 't spiergedreun van buisj ens , eindloos tear,
Is 't groot geheim van voeding en herstelling.
208	DE SLAAP.
Die dreuning, zacht, geregeld, ongestoord, 
Trekt, lokt, en drijft de vochten in hun buizen,
Daar 'tlichaam slaapt, en geen bevelen hoort,
Die 't dierlijk bloed met vreemd geweld doen bruizen.
Geen werking dan, die eindloos racer verspilt

Dan 't werktuig geeft; geen plaatslijk vezelspannen,
Belet de buis, dat zy gematigd trilt;
De wil houdt op, die wreedste der tyrannen.
Zie daar het heil der zoete sluimering, 
Die 't lichaarn streelt na 't zestienurig sloven,
En 't licht ontwijkt waarvan de prikkeling

De hersens plaagt met eindloos geestontrooven.
Gelukkig hy, wien ze in hare armen sluit!
Wien ze in haar schoot met zachte handen koestert,
En, dag aan dag, als nieuwgeboren spruit, 
Met moedertrouw en zoogsters teerheid voedstert!
Weldadig, o, die dagelijksche dood,
Die nachtlijkkoets, dat donzen grafgesteente,
Dat, als de geest nit bloed en aders vloot, 
Het merg hergeeft aan 't uitgeput gebeente !
Dank, Schepper ! dank voor nacht en duisterheid ! 
Die nacht behoudt den dag voor 't dierlijk wezen,
Dat duister 't licht ! En waar uw glans zich spreidt 
Daar zij uw naam in dag en nacht geprezen !
DE GLORIE VAN ORANJE.
Geen wet bestaat naar 't recht, die achteruit kan werken 
Deez' regel geldt niet by der Vorsten levensperken;
Men ondervindt dit by de WILLEMS toch alleen;
Oranje telt er z e s; en WILLEM Z e s wordt E e n; 
Zoo blijft die schoone stain uit frissche telgen leven ; 
Zulk achter uitgaan beet met glorie voorwaarts streven.
HET VADERLAND EN ORANJE.
Wet vreugd, dat Nederland uit Nassauw's Vorstlijk bloed , 
Den Eersten WILLEM in zijn Zesden WILLEM groet! 
Hy wordt, na Eeuwen, als uit 's Vaders asch herboren 
En 't zaad der Vrijheid is voor eeuwig niet verloren. 
Roem dankbaar nu, Bataaf ! uw gunstrijk wisslend lot ; 
Een doel ('s Lands heil!) vereene Oranje en Patriot !
DE SCHTLDERKUNST.
In staagen barensnood om goed en schoon to telen,
Bezweek Natuur in 'twee van mis- aan misgeboort' ; 
Maar Schilderkunst trad op met verwen en penceelen,
En bracht op 't ledig doek een nieuwe schepping voort.

Natuur, wat zwoegt ge en wroet, gedrukt door eigen zwaarte?
De Kunst ontleende aan u het voorwerp van haar doel; 
Maar hooger gaat haar vlucht dan 't logge stofgevaarte:
Haar werkstof is het Licht, haar werking, Zelfgevoel.
1815.
* Nieuwe Uitspruitsels, 187.
OP DE VERZAMELING
DER
WERKTUIGEN VAN AKKERBOU W,
.TE,AMSTERDAM.*
Pronk' elders Mayors school met helmen en rondassen,
En moordverspreidend tuig, met bloedig roest bemorst; 
Met korenbloem gehuld en gouden graangewassen,
Toont Ceres in dit choor de wapens die zy torscht. 
Hier praalt het krijgsgeweer dat de algemeene moeder,
(Verslindster van haar kroost) de harde rug doorsnijdt, 
Bezweken kommer troost door 't buitgemaakte voeder,
En met d' onvruchtbren grond om de overwinning strijdt.
* Wit en Rood I, 197.
WERKTUIGEN VAN LANDBOUW.	211
Hier zetelt AKKEEBOIW, die Hollands schrale streken
Met oogsten overstelpt, en zaligt, en verrijkt: 
Gezegend zij haar throon! gezegend, die haar kweken!
Gezegend, dees haar wieg, zoo lang de dagtoorts prijkt!
1815.
DE VRIJGEEST OP HET STERFBED. *
De trotsche Dion sprak op de oever van zijn leven
'Ilk sterf, en met een hart dat God noch Duivel vreest; 
"En zoo gy me in den dood een blijk van angst ziet geven,
"o Wijt het aan een stuip, geen werking van mijn geest." 
Wat zegt ge? Is dit gedrag diens wijsgeers niet verheven?-
Neen, 't is der slaven taal in 't Roomsche zwaardgevecht, 
Die, laag en eerloos laf, voor menschlijke oogen beven, 
En met een valschen lath op 't huichlend aanzicht sneven,
Voor'tvolksgeroep beducht: "Die lafaart houdt zich slecht."
1815.
* Nalezingen II, 72.
DE PELGRIM.
In wat kapel of bedecel
Knielt thands mijn Pelgrim near? 
Waar buigt by thands 't on~helmde hoofd
Voor 'tbuldrend winterweer?


Op welk een pad, in welk een oord,
Zet by zijn wandelstaf,

En drukt de holte van zijn voet
In 't gruizig hergzand of ?


Waar strekt by 't afgematte lijf
Op graf- of kerkgesteent' ;
Of kleeft zijn zuivren rozenmond
Op heilig doodsgebeent' ?


Wat broeder reikt zijn blanke hand
Den blijden liefdegroet ;
En geeft hem schuilplaats onder 't riet,
Voor rijp, of zonnegloed?


Houdt wacht, gy Englen, over 't gras
Waar by zijn leden rust 
En, 'trozenkransjen in de hand,
Zijn hartbeklemming zust 1
* Nieuwe Uitspruitsels, 140.
DE PELGR[M.	213
Ach mocht ik dit mijn blakend hart
Wear klemmen aan zijn borst, 
Zijn adem vangen daar by zucht,
En lesschen dees mijn dorst !


Ach , mocht ik al mijn heil op aard
Wear lezen in zijn lonk; 
En leven scheppen uit dat oog
Waarin Gods hemel blonk!


Ach, mocht ik rots en zandwoestijn
Doorkruissen aan zijn zij' 
Zijn medgezel en zuster zijn!
En heilig zijn als by !
De wareld is my vreemd en leeg,
Wat vreugd zy andren bie; 
Maar alles wordt die wareld my
Als ik hem wederzie.
1816.
SCHOONHEID, RIJKDOM, WIJSHEID.
o Scboonheid, hemelbeeld, en edelst goed op aard!
Wie vleit en roemt u niet als meer dan alles waard? 
Gy overwint de Deugd, den Rijkdom, en de Wijsheid, 
En heerscht op grille jeugd en witbesneeuwde grijsbeid. 
Maar ach ! wat zijt ge ?- Een bloem , verwelkt in eene nacht, 
Die de avond heeft vereerd, de morgenstond veracht.
Wet, Rijkdom, is uw lust? Wat beet bet, u genieten? 
Opstaapling van den schat is meerdring van verdrieten. 
Zwoeg, stervling, om uw brood in 't ploeggareel der plicht; 
Geen rijkaart vindt op 't dons zijn zorgen minder licht. 
't Vergaadren viel hem zwaar; nog zwaarder is *t bewaren; 
In onlust spilt men 't goud ; en arbeid is 't, to sparen.
* * *
En gy, 6 Wijsheid, zoo verheven! zoo geroemd!
Gy, schaduw van een damp, uit d' afgrond opgedoemd! 
Gy, kwelling, aanverwant aan trots en zelfverblinding, 
Gelogenstraft door 'tbart, beschaamd door de ondervinding! 
Buig, buig de kruin in 't stof , gy, waan van 't stofgewormt', 
En terg geen hemel then uw overmoed bestormt!
1816.
* Nieuwe Uitspruitsels, 188.
DE HERINNERING DES LEEDS.
Geheugen, dat, van 't lustgenot zoo zoet,

De borst verkwikt en onder 't wee leert hopen !
Wat rukt gy ons, na 'teens gestelpte bloed, 
De hartkwetsuur, reeds half geheeld, weer open?
Of, waarom na ontheven last,
De zwaargekneusde rug, in builen opgeloopen,
Zoo gants meedogenloos, zoo pijnlijk weer betast,
Als moest de laatste traan verplascht,
De laatste bloeddrup nitgedropen ?
1816.
* Nieuwe Uitspruitsels, 192.
AAN DE BLOEM.
Bloemtjen, lust van Floraas hoven,
Schoon gebladerd, fraai gekelkt; 
Naauwlijks heft gy 't hoofd naar boven,
Of uw gloriekroon verwelkt. 
Doch, ontsluit u, teder knopjen, 
Smack het daauwend hemeldropjen,
't Kusjen van den dageraad! 
't Bietjen zal uw honig gaderen, 
En, na de afgevallen bladeren,
Blijft u 't levenzwangre zaad.
* Nieuwe Uitspruitsels, 195.
21.4	AAN DE BLOEDL.
Buige uw schedel voor de stormen!
V alle uw dorgekrompen blad, 
Tot een aas van vuile wormen !
In uw boezem is uw schat.
Van then reinen schoot bevangen, 
Vraagt bet naar geen blos der wangen,
Maar bet rijpt in 't duister voort. 
'k Zie het teder kiemtjen zwellen, 
En den luister weer herstellen
Dien gy in uw-zelv verloort.
1816.
OP EEN TOONEE.LGORDIJN.
(Ten verzoeke van een gezelschap.)
De Dichtkunst door den Smaak ten Schouwburg opgeleid , 
Vertedert bier bet hart voor deugd en menschlijkheid. 
Maar ach! wat zegt bet, Deugd? en wat, hair rol to spelen? 
Moog Hooger macht bet hart van die haar zoekt hertelen!
1816.
* Krekelzangen III, 202.
AAN DE MAAN.
1Ipos 'Yap w Sexo,uY]ves a7r' ac8epos &vy4ovca 
Balls Eea~vxir,
U zinge ik, Nachtgodes, die van den duistren hemel, 
Doorslingerd met gestarnt' en flikkrend lichtgewemel 
En vonkling van gesteente, als uit een legertent 
Uw zilverzachte glans vertroostend nederzendt, 
En over 't aardsch geslacht met bleekbestorven kaken, 
Daar 't oog des daags zich sloot, meelijdend schijnt to waken. 
U zinge ik, wenk my toe, gy wisselende maan, 
Die staatlijk, als vorstin, omwandlende op uw baan, 
De tijden regelt, en, zoo verr' de waatren ruischen, 
Hun golven dwingt to staan, of zwellende op doet bruisehen; 
De winden loslaat, of in band legt ; en 't gevoel 
Bezadigt, waar het stormt van 't worstlend driftgewoel.
Ge omhult uw aanschijn met geen gloed van scherpe stralen, 
Maar schijnt in eenzaamheid als kwijnend rond to dwalen, 
Doch kalm genoegen zweeft , door 't scheemren van die smart, 
Op 't zedige gelaat, dat doordringt tot in 't hart. 
Aanminnig is uw verw en schetst de kleur der liefde 
Aan 't oog des jonglings af, wien ooit baar angel griefde. 
Gy dekt uw wangen niet met dat opdrachtig rood 
Dat uit Been schaamte (o neen) maar schaamtloos dartlen sproot ; 
Dat Frankrijks wulpschheid teelde uit beetgeblaakte wijnen, 
En ontucht-aamend bal, en valsche praalfestijnen, 
En, sints der vaadren eeuw, by Hollands maagdenstoet 
Het levendig albast besmette met zijn gloed. 
Onzalig purper, ach 1 met schandelijke zeden 
Van uit then poel van wee de wareld ingegleden, 
Wanneer 't verderf des bloeds ook hier zijn oorsprong nam, 
En drift ontstekend, maar geene eerbre boezemvlam. 
Neen, liefde vaagt bet weg, waar zielzucht en verlangen 
Het eens vervulde hart aan God of bruigom hangen,
* Nieuwe Uitsprnitsels, 43.
VIII.	10
218	AAN DE MAAN.
En duldt by 't smachtend oog dat kuische lonken schiet, 
Dit tooisel van 't bordeel, dit valsch blanketsel niet. 
Neen, rein is u 't gelaat, hat zij gy jegens 't Oosten 
Uw hoornen uitslaat, of van 't blaakrend zonneroosten 
To rug wendt ; of geheel het broederlijke licht 
Met blijden zustergroet ontfangt in 't aangezicht, 
En hulprijk mededeelt aan de overfloersde streken, 
Um 't duister dat hen dekt weldadig door to broken; 
Maar, stuitende op uw borst, in hevigheid verdoofd.

Ach! vreeslijk stort zijn vlam zich neder op ons hoofd, 
Wanneer by, fier en trotsch, op zijn verheven wagen , 
Zijn vlugge bengsten noopt, in 't kargareel geslagen, 
En dat geweldig oog, dat gloende fakkels schiet, 
Van onder 't goud' helmet den aardboom overziet, 
En 't wijd heelal omgrijpt van Oost- tot avondtransen. 
Het bliksemt om hem heen van onweerstaanbre glansen, 
En 't glinstrend hoofdhair zwiert, van 't blozend aangezicht 
In vloeiende amber of, en oogverblindend licht. 
Hem dekt een hemelseh kleed, uit etherwalm geweven, 
Met halfdoorscbijnend rag, dat opgolft onder 't zweven; 
En 't snuivend rosgespan, dat voor zijn dissel vliegt, 
Stuift voor den stormwind been die op de wolken wiegt. 
Z66 - schroeit by 't veldgewas, droogt beken en rivieren 
En waterstroomen uit; zoo verr' zijn wielen gieren, 
Zengt woud en heuvlen dor, en splijt des aardrijks korst; 
En mensch en dier ontbrandt hun adem in de borst. 
Dan zucht het leven; en de dood herscherpt zijn pijlen, 
En mikt. De boogstreng gonst. - Zy snorren midlerwijlen 
En vellen vee en man. Hot huisdier, zoo getrouw, 
Stort met zijn meester, en -heel 't menschdom staat in rouw. 
Hot rundvee loeit van angst ten hemel, onder 't jammeren 
Des herders by zijn kooi en 't blaten van zijn lammeren. 
De seis ligt werkloos by de ploegschaar near op 't land, 
En de oogst is met den balm tot stoppels weggebrand : - 
Ten zij de Hemel-zelf, tot ons behoud genegen, 
Den zomerbrand verkoele, en neardale in den regen, 
Of de afgezengde vlerk der winden langs het veld, 
Door nieuwen wasdom, uit het vochtrijk meir herstelt,
AAN DE MAAN.	21.9
Het luchtzwerk overdekt, of door zijn dondervlagen 
De hitte matigt, en een eind schept aan die plagen.

Maar gy, die 't zacht gelaat alleen aan 't duister biedt, 
En schuchter, by den dag, voor 't menschlijk oog verschiet, 
Of, als 't gegeluwd Oost d' ontstoken' zonnepaarden 
Den slagboom opsluit om bun dagreis aan to vaarden, 
To rug deinst, en verbaasd in Tethys arm en vlucht, 
Gy deelt geen spoorloosheen , voor 't aardrijk zoo geducht.

Neen statig is uw tred door 's hemels woeste banen 
Wanneer in donkre nacht de flaauwer lampen tanen, 
En even statig, dan, als 't talloos starrenheir 
't Gewelfsel overwelmt en spiegelt in het meir. 
Een maagdelijke schroom bestiert uw stille schreden, 
Waarin de kalmte heerscht der nude vaderzeden;
En de onschuld leidt u door een heirbaan, nooit bebloed, 
Maar rein als 't kristallijn van Ganges parelvloed, 
Waarin de hemelgoSn 't geheiligd licbaam baden. 
Uwe assen kraken niet noch hobblen langs de paden. 
De golven eeren u, met de onbetembre zee, 
En hupplen waar gy treedt. Zy leggen 't hoofd gedwee 
Te rusten op uw wenk, of heffen by uw naderen 
Do kruin ten wolken op, naar 't wenden van uw raderen. 
Ook 't luchtgespansel schokke en daver' van 't gebrom 
Der winden, bruischende op d' ontzaehbren waterkom, 
Daar 't ongestuime West, ontworsteld aan zijn banden, 
Zich opstuuwt tegen 't Noord en duinen beukt en stranden, 
Ge ontplooit uw sluier slechts, en breidelt, keer aan keer, 
Den moedwil van 't geval, den luchtvoogd, en hot meir.

De Landman dank' der zonn' by ongestoorde jaren,
Op 't welige akkerveld, het rijpen van zijne airen, 
Zijn geurige appeloogst, en zuiveltelend kruid, 
Of 't geurige gebloemt' wier knop zy open sluit;
De vruchtbre wijnstok dankt aan d' invloed van uw stralen 
Den rijpen muskadel, waarmee zijn ranken pralen: 
Die gift des levens, die by 's aanzijns wrangste smart 
De foltring heelt, verzacht, en uitdelgt in hot hart;
220	AAN DE MAAN.
Voor wie de zorgen vlian, de knellende angsten wijken, 
En sterkte en moed herrijst, waar moed en kracht bezwijken.

Lieftallige, wier glans den weemoed van hat hart 
Mealijdend onderhoudt, als deelende in zijn smart!
Is 't w aar , en ziet het oog op 't zilver van uw stralen 
Het zwervend Geestendom vertroostend nederdalen, 
Wanneer hat uit zijn kring, door tcedre zucht geraakt, 
De banden wear gedenkt, door 't sterfuur los gemaakt? 
Ach wederspreek, wien 't lust, uw invloed, dierbre schimmen, 
Omschemerd met de glans van 't zachte glintwormglimmen, 
En ruischende als 't gesuis eens vlinders door de lucht! 
Mijn hart ontsluit zich u; mijn Bart, dat t'uwaart zucht, 
Van d' aardschen slijkdamp walgt, dit stofkleed, moa gedragen, 
Den wormen toewerpt, am in 't grafzand of to knagen, 
En naar den ether hijgt, waaruit ge u 't lichaam beeldt, 
Dat aan 't gevoel ontslipt, en door de nevels speelt. 
Komt, zweeft mijn zijden am: 'k gevoel, 'k gevoel u naderen, 
Van zachte huivring vol, als luwende nit de bladeren: 
'k Gevoel uwe inspraak in den boezem then ge omwaart, 
En op wiens adem gy als op een stofwolk staart. 
Komt, blaast my lieflijk toe, wanneer by 't eenzaam waken, 
Mijn band de Dichtpen grijpt; of, luistrend~naar hat kraken 
Der stormbui, am mijn zoon, geslingerd op bet weir, 
Den traan eens vaders vangt, in 't afzijn dubbel tear; 
En voert mijn zucht tot hem, waar de onbetrouwbre baren 
Zijn steven lekken en begroeten onder 't varen, 
En 't windtjen zich in 't doek laat spannen door zijn hand, 
Daar my 't geloei verschrikt op dit bestookte strand! 
Ja, voert mijn zucht hem toe, en brengt my, by dit kwijnen, 
Versterking, troost, en vreugd , en wellust in den zijnen. 
Meldt, meldt my, dat by leeft, en, steeds zijne afkomst waard, 
De roerpin in zijn vuist veredelt door bet zwaard! 
Of, daalt ge nit hooger sfeer, o reikt my, nit de handen 
Dier kindren die 'k beween met bloedende ingewanden, 
Een liefdeteeken ! - Doch , wat mijm're ik ! - Zilvren licht, 
Schijn helder; 't is tot u dat ik mijn zangen richt! 
Wat werpt ge't kwijuend oog naar de opkomstvandonmorgen? 
Nog is uws broeders schijf dit warelddeel verborgen.
AAN DE MAAN.	221

Verbleek niet: de ochtend is nog verre; en 't viergespan, 
Ontharnast, stampvoet by zijn wagen. Vee en man 
Smaakt de artsenykracht nog det; Slaapgods, die zijn horen 
Hun uitstort; en mijn lied zal uwen loop niet stooren.

De Maatzang mocht weleer, zoo de Oudheid geen geloof 
Verbeurt by 't nageslacht, voor wonderdaden doof, 
Uw glans verduistren op de hernelbaan, uw stralen 
Doen krimpen, en uw licht de hoornen in doen halen, 
Wanneer by oogst en balm van 't een naar 't ander veld 
Verplaatste; vette tarw ontstaan deed nit de spelt, 
En 't onkruid delgde, of deed verspreiden door de tonen 
Van 't murmlend tovervaers: Het marmren hart der schoonen 
Vermurwen ; liefde en haat bevelen, ird t een kracht 
Die lot en hemel dwingt, en met den wearstand lacht. 
Maar de eeuw dier vonken week, waarop de Aalouden roemen, 
En Dichtkunst tooit zich 't hoofd met, wilde scheerlingbloe-men 
Noch wolfbes-knoppen meer, of doodlijke akonijt, 
Noch voert in schrikbren rijm met de elementen strijd. 
't Zijn rozen die zy draagt, omvlochten met lauwrieren, 
Geheiligd aan den dag. Zy kent geene andre vieren, 
Dan Onschulds blanke hand op 't outerplat ontsteekt; 
En, zuiver is de wijn die nit haar plengschaal leekt. 
Mocht echter, mocht mijn Tier in dat vermogen deelen , 
Kon haar betoovringskracht met lucht en wolken spelen, 
'k Bezwoer u, Nachtgodes ! o leg den storm aan band, 
En kalm de zee, van hier tot aan Jakatres strand, 
En waar 't Sineesche Rijk , den vreemdling toegesloten, 
Een haven openstelt aan rijke handelvloten, 
En Nearlands oude vlag, wear wapprende op den vloed, 
Aan 't hooge masttoppet met dubblen eerbied groet !

Maar prijkt ge als heerscheres op 't bruischen van de kolken, 
(Vermogende!) of 't gebied der saamgescboolde wolken ; 
Ook zee- en stroomdier tiert in 't golvend element 
Zoo dikwerf gy 't gelaat op 't vloeibre water wendt. 
Het melkig bloed zet nit, en brengt de spier aan 't zwellen 
En teelt een mollig vleesch, van"%ruinvisch tot forellen, 
Met donzig vet doordaauwd. Gy keert het aangezicht,
222	AAN DE MAIN.
En 't vischjen krimpt van rouw by 't missen van uw licht, 
En dartelt in geen vliet met hlijd en spartlend zwemmen: 
De schaalvisch voelt geen kleed om 't slinkend lichaam klemmen , 
Maar schokt in d' oorlogsdosch, zijn meester thands to ruim, 
En schuilt, als moedloos, weg in wier en oeverschuim. 
Zoo zien we in berg en woud, wanneer do zon, aan 't wijken, 
Den Winter oproept, bosch en loverpraal bezwijken, 
Hot aardrijk treuren, en den woudbeer, log van blood, 
Zich in eon duistre krocht verbergen zonder mood. 
Zoo duikt de zwaluw med, by 't onverwacht verrassen 
Van 't felle jaargetij', in kreek en modderplassen, 
En slaapt vermaagrend in, tot ramgestarnte of stier 
Den Dagvorst weder toone in nieuw herwakkerd vier.
Is 't waar, en treft aw krocht, does aardbol zoo veal nader, 
In plant en dier erkend, wat leven heeft to gader? 
En oefent ge ook in ons, op 't weeke kliergestel 
Des brains eon invloed uit waardoor hot slinke of zwell'? 
Gewis. Een harder aart moog does uw macht beperken, 
De zwakkre voelt door u 't gekrenkte hoofd bewerken, 
En wisselt met uw licht, van denkbeeld, van gevoel. 
Helaas! ook zelfs de ziel staat vreemd geweld ten deal! 
Wat, stervling, zijt gy trotsch op geest en denkvermogen! 
Een koorts, eon ankle wond; uw glorie is vervlogen! 
Een ankle middaggloed op 't slapend hoofd gegaard, 
Een ankle stand der maan , die 't murwe brain bezwaart, 
Een droppel gifts, to zwak om 't zwakste dier to dooden, 
Ontrukt u aan u-zelv', vermeende Wareidgoden!
Van daar, dat Lodewijk, Itaaljes Hoofdpoeet,
Die naar zijn geestrijk dicht den Arno luistren deed, 
By u, o Nachtgodes, den schat dacht wear to vinden 
Van 't weggerukt verstand der Grijzaarts an Ontzinden. 
Helaas! ook ik, ik suf: do haatlijke ouderdom
Besneeuwt my 't hoofd niet slacks, an buigt den hals my krom; 
Hy heeft me een deal ontroofd der denkkracht, in 't geheugen. 
Ach ! is hot Dichterswoord geen bloot belachbre leugen, 
Hergeef, hergeef hot my - ik smeek hat - dierbre Maan! 
Dan heffe ik u ter ear' volmaakter lofzang aan.
1817.
VREUGDE.*
'k Erken het, al de ramp van 't meest rampspoedig leven 
Wordt echter nu en dan van eenig zoets doorweven; 
'k Belij' dat 's levens kelk men een enkel teugjen schonk 
Dat vonkelde in bet glas, en schoon in de oogen blonk, 
Ja, soms met lieflijk zerp het dof gehhemelt' streelde,
En zich den naam van vreugd mocht eignen of van weelde. 
Maar 't was een dronkenschap, bedwelmend, onrustvol, 
En terging van een hart dat ledig bleef en hol; 
En, vroeg ik me, of dat hart een twintigtal van uren, 
Die tintling van gevoel zou wenschen uit to duren, 
Ik riep volmondig: Neen, die vreugde is enkel smart, 
Verwisseld van gedaante, en even wreed voor 't hart. 
Neen, 't aardsche leven is een zee van golvend lijden, 
Een onweer, van wat kant de stormen ons bestrijden; 
Gelukkig zien we een kust, die 't buldrend meir omzoomt, 
En 't worstlend wangenot is eindlijk uitgedroomd.
1817.
* Nieuwe Uitspruitsels, 98.
GENOT. 
(Voor den Zang.)


Als 't hart 
V erwart
In ijdle vreugd,

En 't woord


Haar stoort
Der ware deugd,
Niet is er dat die vreugd ontschuldigt ; 
Maar 't gift 
Der drift
Vervalschte 'tzoet: - 
Genot
Sluit God
In 't rein gemoed
In elk gevoel wordt Hy gehuldigd. - 
Uw wench, 
6 Mensch,
Uw vreugde en lust,
Zijn aan uw eigen hart verborgen 
Verzaak 
Uw smaak ,
Waarnaar 't ook hack,
En kies die onverstoorbre rust,
Die de Almacht voor ons heil, en Haar-alleen, laat zorgen.
* Nieuwe Uitspruitsels, 133.
WEL LEVEN.


Uit dartlend sluikvermaak in overspel ontfangen,
Kwam Lauzus op den naam van wettig kind in 't licht. 
Hy eindigde onverwacht, en met zich op to hanger,
En nam de rente in 't graf, op 't frissehe lijf gesticht. 
Nu vloeken vriend en maag, geleerd en ongeleerde,
En wenschen d' armen hals uit weerwraak Daar de He]. 
Verkeerd! by leefde juist zoo Flaccus het begeerde:
Qui nascens, moriens, fefellit, leefde we].
Zie HORATIUS Epist. I, 17.
* Nieuwe Uitspruitsels, 194.
DES LEVENS LUST.
Strooi' de dartelende Jeugd

Rozen op haar paden!
Laat de voile schaal der vreugd

't Schuldloos hart verzaden!
Laat zy, om haar lot verheugd, 
In genoegen baden!
Als de stramme grijsheid komt,
Ziju gejuich en zang verstomd;
Daar het gure najaar gromt,

Vallen bloem en baaden.
x Krekelzangen II 47.
XIIL	10*
226	DES LEVEN3 LUST.
Lieve, dierbre, jonge tijd,
't Wiegjen pas ontwassen,

Als het hart zich niets verwijt ,
Schrapen kent noch tassen;

Schootvrij voor den valen Nijd;
Doof voor 't ravenkrassen! 
Smaak de zoetheid van uw lot; 
Vier die zuivre weelde bot; 
Grijsheid zal u in 't genot
Nog to vroeg verrassen.
Kinders, ach! de tijd gaat om!
Sluipende en verstolen 
Naakt de bevende Ouderdom
Op katoenen zolen,
't Hoofd gebukt, de lenden krom,
In zijn pels verscholen.
Lacht niet met zijn tragen tred ! 
Waar by eens zijn stap naar zet, 
Ach, then heeft by ras in 't net;
Nooit zal by verdolen.
Met hem komen zorg en smart,
Onrust en verdrieten, 
In het argloos open hart
Tuimlend binnen schieten; 
Alles wordt voor do oogen zwart;
Uit is 't met genieten!
Maakt gy 't leven u ten nutt'? 
Eer die grijns de vreugde schut: 
In den eens verdroogden put
Baat geen watergieten.
Maar bedenk het, lieve Jeugd,
In den bloei der dagen,
Wie u van 't genot dier vreugd
Rekenschap zal vragen.

6 Geniet, in God verheugd!
DES LEVENS LUST.	227
1817.
't Is Zijn welbehagen.
Maar verkleef den boezem niet 
Aan het geen de lust u biedt, 
Die een eindeloos verdriet
Eeuwig doet beklagen.
MENANDER.

Fragment. pag. 248.
„Av,9p nros sav n xpnS-o5, ev7eV~s, ayOpa 
Fevvaior, OUSev 6' eAos iv Tr) Vvv -lever. 
HpCCTTEL d" 6 x6)a~ Ipt;a 7rcCVTO)V,d'e r p2
'O QUY.OfPxVTYJS, O rSe %2XO~l ; T« TpiT' Exet. 
'OVOV 7EVBQ.~at zpetTTOV, YJ TOUS' xeipov2s
'OpiV e2UToZ ~wVTaS e7rtq aViT6pOV.
Ts iemand kundig, braaf, en van een eerlijk huis,
Die dient niet noch by deugt by 't hedendaagsch gespuis. 
Een tafelsehuimer slechts doet thands de beste zaken; 
Na hem is de eerdief de eerste om tot fortuin to raken ;
En dan, dan volgt in rang de zedenlooze fiel
Die God noch Godsdienst heeft, nog eergevoel, noch ziel. 
't Waar beter, ezel zijn, dan rekels, buffels, bokkea, 
In eer en waardigheid zich voor to zien getrokken.
1817.
* Nalezingen II, 93.
TE VROEG EN TE LAAT


Rampzalig, in den loop van 't zoo beperkte leven,
Waar alles hoop op damp en oogst van nevel is, 
Dat oogenblik to vroeg, dat uur to laat to sneven,
Dat van onze eer beschikt en nagedachtenis!
Een bloemtjen vormt zich reeds om op uw graf to strooien?
Helaas! ge ontvalt aan de aard eer 't knopjen open gaat.
't Ontsloot ? - Aleer 't den steen mag tooi en ,
Verwelkt het, en gy sterft to laat.
1817.
* Nalezingen II, 98.
OP EEN NAAMLOOZE GRAFTOMBE.
Wat spoort gy 't voorwerp na dier kunst- en krijgstrofeen , 
Die menschlijke ijdelheid zich stichtte op dezen steer, 
Als of de bijtelslag die 't rnarmer riep in 't leven , 
Aan 't eenmaal zielloos rif den adem wear kon geven,
Of de enkle klank eens naams, in trekken schrifts bewaard, 
Den mensch verzelvigd hield. met onherkenlijke aard ! 
Ga, Wandlaar, zoek hier Staats- noch kunst- noch lettergrooten , 
Noch vraag aan 't zwijgend graf naar 't geen het houdt besloten 
't Bevat niet, dan een hand vol uitgeblakerde asch; 
Wet baat het, welk een vorm then stof hoop eigen was?
1818.
* Nienwe Dichtschakeering I, 139.
DE RO ZEN.*
't Was Lente, een frissche kou, verkwiklijk aan de leden ,
Doortrok do morgenlucht by 't gloren van de kim! 
Een labbring uit bet West, den uchtend voorgetreden,
Trok clk to veldewaart voor 't stekend zon-geglim.
'k Zocht dwalende in den hof, Tangs de afgezette paden,
Verversching van 't gepeins der doorgewaakte nacht: 
Daar zag ik 't buigend gras, daar stengels , scheut, en bladen,
Met zijplend pegelvocht en zilvren rijp bevracht!
Ik zag langs steel en knop de heldre druppels hangen,
Zich paarlende nit hot ijs dat wegsmolt voor hot licht; 
En heel de rozengaard met karmozijn bevaugen,-
Terwijl 't gepurperd Oost my toeblonk in 't gezicht. 
De. vloeibre diamant verdween van voor mijne oogen,
En 't blozen nam de plaats van d' cerst zoo blanken dosch ; 
Ik twijfelde of Auroor, ter bemeltrans getogen ,
Het roosjen plonderde of verrijkte met then blos.
Een daauw, een verf, een uur, vereenigt hier die boiden:
Een zelfde Godheid heerscht op roos en morgenster: 
't Is een verkwikkinggeur die ster en bloom verspreiden;
Het roosjen van naby, de morgenstar van verr'. 
Een nietig onderscheid van weinige oogenblikken
Verdeelde, ginds en hier, de teedre rozenspruit. 
Die-schijnt, om'thoofd verhuld, in de engen kelkte stikken:
Dees - steekt een purpren spits d' omplooiden sluier uit. 
Die - tracht door d' eersten reet van 't windsel, heen to boron ,
En loert de voegsels door van 't haar omkleedend groen ; 
Dees - strikt hour zwachtels los met ijverzuchtig gloren ,
Gereed om heel den schat haars boezems op to doen 
Daar opent ze, en verraadt met zelfbehagend pralen
* Nieuwe Dichtschakeering I, 163.
230	DE ROZEN.
Het goudglansflonkrend zaad, besloten in heur schoot;

En naauwlijks spreidt zy 't uit voor wind en zonnestralen,
Of zinkt verstervend weg, van kleur en blad ontbloot.

'k Ontzette' op 't snel verloop, van bloeien tot verbleeken,
Geboorte en ouderdom, zoo dicht aan een gepaard! 
En ach! terwijl ik 'twoord mistroostig uit wil spreken,
Stort wear eene andre bloem in bladers over de aard.

Geboorte, schoonheid, glans, op eens in 't slijk begraven!
Ontloken en verwelkt in minder dan een uur!
Dit treft ons i Maar helaas ! Zoo vluchtig zijn uw gaven,
Gy toont slechts wat ge ons schenkt, en geeft het niet,Natuur. 
Een dag is 't levensperk der snelverbloeide rozen,
Die de ouderdom verrast in 't prilste van heur tijd 
Een, daglicht zag ze in knop by 't vroege morgenblozen,
En vend ze 's avonds wear, den bloei en 't leven kwijt. 
Maar schoon is 't, wie zoo dra zijn perk ten eind moat spoeien ,
Dat die ziju leven zelf, schoon sterflijk, overplant.
Pluk roosjens, lieve \laagd, als jeugd en bloemtjen bloeien,
En acht uw eigen jeugd aan 's bloemtjens bloei verwant !
N a AusoNius.
1818.
GASPARA STAMPA AAN COLLALT INO.

(Naar haar Italiaansch.)


Laat of, mijn eenigst good, en wellust van mijn levee,
Door arbeid, zorg en pijn, en snerpend ongeduld, 
Naar eerplaats, roem, gezag, of overvloed to streven;
Vermomde slaverny in 't blinkend goud gehuld!
Hier, in dit zalig dal, van groene mirth omgeven,
Dit eeuwigbloeiend veld, waar liefde 't hart vervult,
Hier schenke ons 't gunstig lot een aanzijn, vrij van schuld , 
Tot de avondschaauw des doods onze oogen mag omzweven !
Haast walgt begeerlijkheid van 't voorwerp dat zy zocht ; 
Kortstondig is 't bezit , en steeds to duur gekocht ; 
En 't onverbidlijk graf stelt alle ontwerpen palen.
Neen, plukken we in does beemd de bloom die voor ons wast, 
En d' appel, die ons 't oog, de reuk, en smaak vergast, 
En zingen we onze min met 's hemels pluimeho ralen !
"Dus tong de teedre. - Eilads ! Haar minnaar word geroerd, 
"Maar Staatszucht treft zijn borst, de band is losgesnoerd. 
I'De ontrouwe! een andre gloed heeft d' eersten uitgedreven, 
"En, offer van haar vlam, betaalt zy 't met haar leven."
1818.
*Nieuwe Dichtschakeering I, 181.
DE VOLKSSTEM.
Eens, onder duizend andre snorren
Waar 't oude Rome smaak in had, 
Begreep men dat het varkensknorren
Een groote lieflijkheid bezat.
Hot krielde daar van vreemde snaken,
Wel geese- en vondrijk boven maat; 
Maar toch, een varken na to maken
Was kunstig in den hoogsten graad.
Dit trok de fiere warelddwingers,
(In tabbaarts zelfs, met rood omstreept,) 
Als werden zy met stalen vingers
By de ooren voor het Recht gesleept.
Daar stond dan 't volkspuik der Romeinen,
Net of geheel het wareldlot
(Ik wil vergrooten noch verkleinen,)
Moest hangen aan een marktboefs strot.
Doch was ooit de aandacht ingespannen
't Was eenmaal als een knorkunst-twist, 
Door Ridderschap noch Honderdmannen,
Maar vrije Volksstem, moest beslist.
Slechts twee dier Zwijnzangkunstenaren
Verschenen daar om proof to doen; 
Doch de een, in 't guichelspel ervaren,
En de ander, als een Mof zoo groen.
* Nieuwe Dichtschakeering I, 197.
DE VOLT SSTEM.	233

Reeds lang won de eerste door zijn grappen
De gunst der vorstenburgery,
En scheen, gelijk een God to stappen
In de uitgezochtste praalkleedy.


De tweede, van de ploeg gesprongen,
Trok 't oog door houding noch gewaad, 
Maar stond gelijk een boeren jongen,
Die d' eersten maal zijn dorp verlaat.


Hy gluipt met de oogen, als verstolen ;
Met scheefgebogen hals en stijf ;
Den mond, wel half in 'tkleed verscholen;
En de armen kruislings voor zijn lijf.


De kunstnaar knort. Met duizend handen
Klapt alles alles doof en stom,
En 't scheen , men smeet by turftonmanden
Bravissimoos en bravoos om.
Zijn makker stond een pons verlegen.
Haast echter knort het uit zijn borst, 
Den guichelmeester wakker tegen,
En beter dan men hopen dorst.
Men hoort het. Alles slaat aan 't morren ;
"Weg (roept men), voort maar! weg met hem ! 
"Die eerste, ja ! dat heet ik knorren ;
"Maar dit gelijkt geen varkensstem !" -
De poovre bloed haalt op die woorden, 
Ben levend varkentj' uit zijn kleed,
En toont hun, wiens geknor zy hoorden, 
Terwijl by 'tin den oorlap beet.
234	DE VOLK39TEM.
1818.
"Ziet daar (dus zegt hy), Kunstbeslechters,
"Hoe juist, hoe wijs gy vonnis volt 1" - 
Erken nu 't domme yolk voor rechters,
Gy die belang in ivaarheid stelt.
NIOBE.*
Zeven Dochters, zeven Zonen, door wier borst uw adem zweeft, 
Waar go, dubbel zevenvoudig, met vernieuwd gevoel in leeft! 
Zeven Dochters, zeven ZonenI hoe gelukkig is uw lot, 
Tantalus verheven dochter! Geef den dank daarvan aan God. 
Smelt, 6 smelt by doze wellust in verteedring van bet hart, 
Entrotseer dan's warelds nukken; G y zijt boven de aardsche smart. 
Hemel ach! wat zalig denkbeeld: Veertien telgen nit uw schoot 1 
Welk eenheerlijke oogst van ranken wacht ge niet nit loot aanloot I 
In wat overvloed van spranken, adertakken van uw bloed, 
Streeft ge een toekomst, zoo verlokkend, zwijmelduizlend in 't gem oet ! 
Doch de trotsheidin uw boezem-! Ach, de Hemelwraak daalt neer 
De oudste van uw huwlijkspanden, wakkre Ismenus, is niet meer. 
Sipylus stort aan zijn zijde : vruchtloos vliedt by voor do schicht , 
Die hem door de hals blijft steken, daar hyneergeslagen ligt. 
Fedimus, terwijl by de armen naar een tegenworstlaar strekt , 
Tuimelt, met de knien knikkend, van den stuip des goods verrekt. 
Tantalus, zijns Grootvaars naambeeld, en Alfenor, bel to gaar, 
Klemmen Damasichtons zijden,, en verbleeken met elkaar; 
En Ilioneus heft handen, door geen misdrijf ooit besmet, 
Naar den onvermurwbren hemel, in een machteloos gebed. 
Machtloos - I ach, de doodpijl beefde, daar zy hem de borst doorstiet: 
Maar het lot was onverbidlijk, en zijn onschuld baatte niet.
* RTieuwe Diehtschakeering II, 93.
NIOBE.	235

Ach! de droeve zusters dolen, met de moeder nat beschreid, 
Langs bet moordveld, met delijken van heur broeders overspreid. 
Ach ! de droeve zusters zijgen met de in 't oog verstijfde traan 
Aan de voeten van de Moeder, en haar oogen zien bet aan. 
Welk een lot, gerechte Hemel !-En die moeder kermt en weent? - 
En die moeder wringt de handen ? - is niet levenloos versteend P - 
Dichters, gy-alleen gevoeldet, gy hebt menschlijkheid in 't hart. 
G y, gy dreeft geen spot met O udren in de onlijdlijkste aller smart. 
Gy gevoelt, dat, moeder wezen, en, dit jammer to ondergaan, 
Rots vereischt vooringewanden met geenmenschheidkanbestaan. 
Waarheid, waarheid is uw zingen: wee,dietwijfeltaanuw lied 
Waarheid,maar voor hoogerwareld, voor dit stoflijkonzijn niet. 
Waarheid, waarheid is uw zingen: Niobe, gy werdt tot steen, 
Steen is by die 't durft ontkennen, of-zijn ziel heeft nooit geleen.
1818.
A D M E T U S 
BY EURIPIDES

Gelukkig die geen kroost, geen dierbare Echtgenoot
Bezit, om wie zijn hart moet siddren voor de dood !
Niets heeft by dan een enkel leven,
Een enklen ademtocht, aan 't noodlot op to geven ,
En 'tlang vermoeid gezicht to sluiten voor den dag
Dien by van kindsbeen af, en nooit bevredigd, zag. 
Ach, anders treft een hart, onschatbre huwlijksloten, 
Als bloemen, in den knop nog naauwlijks uitgeschoten,
Met al de hoop zijns stams, in de ongena van 't Lot
Door de ijzren zicbt des doods geknot, 
Of de onverdeelde koets, van bem.el overvloten,
Gescheurd, verwoest to zien, met al zijn zaligheen,
En, GA noch Vader meer, to smooren in 'tgeween.
1818.
* Nieuwe Dichtschakeering II, 96.
OP MYRONS KOPEREN KOE.


Wat loopt ge, o kinkel, met uw staf 
Zoo plomp en driftig op my af, 
En meent my mee to drijven?
Of waant ge, dat my, zwervens moe, 
De beenen hier verstijven ?
Neen, 'k ben des kunstnaar Myrons koe, 
Die op haar plaats moet blijven.
Vrij gevolgd.
1818.
* Nieuwe Dichtschakeering II, 159. 
OP DE ZELFDE.
'k Ben Myrons werk, niets meer. Ontzet ge u, die my ziet ;
Hem koomt verwondring toe, maar my, zijn schepsel, niet. 
Nog ben ik 't geen ik was eer my zijn hand herteelde.
'k Was erts, versmolt in 't vuur, en vloot in de aard tot een
Ik bleef 't, en hou mijn vorm van vreemde macht to leen ; 
Mijn leven -is de geest des kunstnaars die my beelde.
1818.
* Nieuwe Dichtschakeering II, 159.
OP MYRONS KOPEREN KOE.


Wat trekt ge, onnoozel kalf, aan dees mijn koude spenen!
Vergeefs by 't koopren rund een frissche melk gezocht! 
Ik zou ze u, dorstend wicht, met moedervreugd verleenen,
Zoo Myron me in dit lijf slechts ingewanden wrocht.
1818.
* Nieuwe Dichtschakeering II, 160.
OP DE ZELFDE.


Wat bulkt ge, o Hoofd van 'trundervee,
Zoo vurig? Houd u stil. 
Lok andere koeien met u med;
Ik ben u nooit to wil.

Gy zijt uit andre stof gebootst,
En ik ontstond in 't vuur 
Wat eenmaal u op 't outer roost,
Behoort tot mijn natuur. 
Ik ben van de eigen Godenteelt
Waar Griekenland voor knielt, 
En, van hun dwaasbeen onbedeeld,
Door Myrons kunst bezield.
1818.
* Nieuwe Dichtschakeering II, 160.
GEVAL EN VERSTAND.
Non multum oportet consilio credere, quia suam habet 
Fortuna rationem.
FETRONIUS.
Veel waagt men aan 't Geval, maar meer nog aan't Verstand; 
En wat zou dwazer zijn, op dit of 't lot to bouwen? -
My dunkt, indien wy 't recht beschouwen:
MEER VEILIGHEID IN 'S HEMELS HAND,
DAN EIGENWIJSHEIDS ZELFBETROUWEN.
1818.
* Nieuwe Dichtschakeering II, 161.
AAN DE 
LETTERVLIJTIGE JONGLINGSCHAP.


Zuig, lettergraage Jeugd, de borst der Zanggodinnen
Zy tempren 't woeste bleed dat in zijne aadren spant.

Maar, poogt gy de echte kroon voor 't grijze hoofd to winnen,
Kweek kracht en moed in 't hart, by wijsheid in 't verstand.
1818.
* Nieuwe Dichtschakeering II, 165.
NATUUR EN LEER.

Ieder vogeltj' in het bosch
Orgelt in zijn eigen tonen 
Onbelemmerd, vrij, en los, 
En op eigen zangwijs trotsch.
Wie zijn wildzang wil verschoonen, 
Wringe 't andere uit den hals; 
Kreupel zingt het, stijf, en valsch.
N a LOPE DE VEGA CARPIO. 
1818.
* Nieuwe Dichtschakeering II, 167.
EENS KONINGS KLACHT.
't Is die band met gouden punten, 
Om mijn voorhoofd vastgehaakt,
't Is die staf dan in mijn handen, 
Die my tot een Koning maakt !
't Is 't genot niet van mijn aanzijn,
't Innige gevoel van 't hart, 
Dat zich toelacht als gelukkig,
En verheven boven smart.
'k Meet voor andren zwoegen, lijden;
Zuchten smooren in de borst ; 
En, dat dwazen my benijden,
Maakt al 't voorrecht van den Vorst.
* Nieuwe Dichtsehakeering II, 169.
240	FENS KONINGS KLACHT.
'k Mag geen yolk gelukkig maken

Dat zich in mijn hoede stelt:


Want men heeft in koopren ketens


Dees miju handen vastgekneld.


'k Moet bet immer uit zien putten ,
In verdrukking kwijnen zien:
't Hangt aan my nit, maar hun beulen,
Of ik hulp in .'t leed zal bien.


't Hangt aan nijdige Geburen,
Dat ik vaderlijk regeer;
'k Moet van hun den vloek verdienen,
Voor wier Neil ik my verteer!
'k Moet my voor bun klacht versteenen,
Hoe my hart en roeping drijft; 
De onderdrukking klem to leenen,
Is , bet geen my overblijft.
Dit beet koning zijn, 6 Hemel!
o Verlos my van die pijn;
Maak my niets, of waarlijk Koning,
En ik zal gelukkig zijn.
Ja, Gustaaf, dus mocht gy kiagen;
Maar de Hemel schonk u moed. 
Vrij mocht gy den scepter dragen,
Doch - betaalde 't met uw bloed.
1818.
EIERKOKEN.
De luchtstroom ruisch' door 't vier, dat uit zijne asch geschoten ,
In vlammen om zich grijp' en Meroos God doorgloei';1 
Zijn hitte dring' door 't vocht, in 't hol metaal besloten,
En bruische in golven op met bonzend stormgeloei. 
Daar wiegele in den plasch het-scheppings-al van 't kuiken,
Dat in zijn zilvren lucht een gouden aardbol sluit;
En 't beuk' de krijtaardschors dier breekbre wareldkruiken,
En dove 's levens aam in 't bobblend windvlies uit.
Zoo word' de ommuurde zee ten bergklomp door 't verschroeien,
Waar,'t half gesmolten goad verbalsemd door blijft vloeien !
1818.
* Nieuwe Dichtschakeering II, 178.
DICHTERROEM. *
Men haalt uit woorden of gedachten 
Van tijdgenoot of voorgeslachten
Gemakkelijk een vers by een;
Men kan hoogdravend leeren galmen, 
En overschreeuwen zwakker halmen,
Al fluit men op een ezelsbeen
* Nienwe Dichtschakeering II, 179.
XIII.	11
242	DICHTERROEM.
Men kan met woest en daavrend brullen 
Tienduizend Midas-ooren vullen,
En prijzen winnen by de vleet:
Hem, die der dwaasheid rook wil zwaaien, 
Laat ieder leeftijd koning kraaien,
En maakt hem tot een Hoofdpoeet
Hing Dichtkunst slechts aah zucht en ijver, 
Waar Dichter een met verzenschrijver,
De Hengstenbron waar lang reeds droog; 
Maar, wie er aan den boord koom leppen, 
Of met de vlakke hand will' scheppen,
Men schuwt den gullen watertoog.
En waarom? - Wijl het kunstverbasteren 
Van honderden van kritikasteren
Waarachtig Dichtervuur verbiedt: 
Men wil den roem van tijdgenooten , 
In vreemde kluisters opgesloten ,
En hoort naar eigen inspraak niet.
Doch zinloos, die op lof van dwazen, 
Op ijdle wierookwalmen azen,
Zoo haast verwaaid als toegebracht! 
Laat ze andren vrij het hoofd omwelven, 
De ware Dichter zingt zich-zelven,
En 't eenmaal wijzer Nageslaeht.
1818.
RUST. *
't Rusten is geen mensch gegeven;
't Hoort n Epikurus God. 
Naar een hooger goed to streven, 
Maakt het wezen van ons leven;
En ontwikkling, ons genot.
1818.
* Sprokkelingen, 100. 
NAVOLGERS.

Imitatorum servum pecus. 
HOHAT.
Ja de Oudheid is mijn lust en leven,
En alles ben ik haar verplicht.

Mijn glorie was, haar na to streven,
En steeds bezielde zy mijn Dicht. 
Maar spreek my niet van Poetasteren
Die kruipen by haar hemelvaart: 
Hun nagebaauw is Goden lasteren,
En aller vloek en afkeer waard.
Hun offerwaassems doen verstikken,
Hun wierook stinkt, hun zang is hikken,
* Sprokkelingen, 153.
244	NAVOLGERS.
Hun maat is nacbtwachts klepgeklap, 
Hun taal, vervelend rijmgesnap.
Zy lezen zeker, en verzwelgen;
Maar wordt hun ziel er van gevoed? 
Doordrenkt met levendmakend bloed?
Met geestig vocht voor frissche telgen? 
Helaas! zy zwelgen slechts, niets meer;
Verteeren niet in de ingewanden;
Maar, is 't verbrokkeld met de tanden, 
Zoo geven zy 't bedorven wear.
Neen, wien ze op zulk een kost vergasten, 
Of wie aan 't dus verbruikt gerecht 
Of lekkerny of voedsel hecht',
V oor my, ik wil nog liever vasten, 
En teeren op mijn eigen vet 
My dient iets beters voorgezet.
Ja, vrienden, rijmt met Jan van Gijzen; 
Maar tokkelt aan geen hooger snaar.
Waar eigen vlam de borst doet rijzen
Daar voelt men (daar-alleen !) Homerus en Pindaar.
1818.
AAN EEN YVOOREN KAM. "
Beploeg de zee van glinsterende golven, 
Getande kiel van hageiwit yvoor!
Streef fier en blij haar zachte hobbling door,
Nu rijzend, dan in 't deinend goud bedolven, 
Waaruit de min met dartelende hand
De peesjens vlecht, waar by zijn boog mee spant.
Ontzie nogthands in ongeregeld dolen
Terwiji gy stout dat zwalpend veld doordraaft , 
Den argen knaap, daar by voor 't oog verscholen
Zich met den geur der zoete vlechten Iaaft; 
En wek hem niet met roekeloos bestoken 
Den sluimer nit, waarin by ligt gedoken.
Ga, strijk en strook de blonde golven glad, 
De stralen vlak van 't schitt'rend wandelpad ;
Ontwind de bocht der slingerende lokken
Tot eene glans van effen zonneschijn,
Eer 's levens licht den middag heeft betrokken,
En 't zonnegoud allengs in zilverbleek verdwijn.
1818.
* Krekelzangen II, 185.
DICHTRENLOT.*
"De Dichter spreekt de taal der goden, 
De goden leven zonder brooden,
De Dichter heeft geen brood van nooden."
LOOTS, Gedichten, We Deel.,Bladz.238.
Hy die de taal der goden spreekt
Kan als een god gevoelen,
En zoo bet hem aan brood ontbreekt
Op godenvoedsel doelen;
Bezwijken (moet by 't) voor den nood; 
Maar nooit om 't aardsche brokjen brood
Met wormen rondkrioelen.
Als stervling, maakt by eisch op 't brood
Als andre stervelingen:
Als Dichter, is by de aard to groot,
Om voor den buik to zingen; 
Maar verg' by niet, dat in 't heelal 
Een God, zijn nooddruft ten gevall',
De richting stoor' der dingen.
Wie brood verlangt, die geef den prijs
Waar voor men 't kan verkrijgen; 
Geef geld, of nuttig dienstbewijs;
Hy zal niet vruchtloos hijgen. 
Maar by die Dichter is, ontbeer', 
Zie, zonder nijd, op andren neer,
En leer' tot de Almacht stijgen!
* Nalezingen II, 99.
DICHTRENLOT.	247
Zy, spreekt Haar stem hem in 't gemoed,
Zal zeker voor hem waken ;
De hand, die alles laaft en woedt,
Zal nooit haar werk verzaken. 
Maar wat nit Hemelsche ader vliet, 
Gaf de Algemeene Vader Diet
Om broodprijs van to maken.
Neen, zoo de Dichter kommer draagt,
't Behoort aan 't aardsche leven !
Als mensch is 't dat by nooddruft vraagt:
Hy leer' daar 't loon voor geven ! 
Als Dichter zij by boven 't lot: 
Den stervling heeft de wil van God
Geen menschlijk leed ontheven!
Klaagt, Dichters, ja gy klaagt met recht,
Om dees verbasterde aarde,
Die alles aan de goudmijn hecht,
Verblind voor hooger waarde. 
Maar vordert om uw heerlijkst lied 
't Afzonderlijke voorrecht Diet,
Dat met deze eeuw Diet paarde.
Uw gaaf verwonder', treff , ontzett' !
En, heeft ze een' hart doordrongen, 
Een boosheid in het zaad verplet,
Gy hebt uw taak volzongen ;
Maar (heiligschennend is de waan, 
Dat God ze u daarvoor toe zou staan)
Naar 't aardsche nooit gedongen !
1818.
EEN ZOOGENAAMD POEET.
Ik woon op Parnas ,
Maar wat in de laagte,
En slobber met graagte 
Den paardenvoetplasch,
Al is by beneden
Wat troebel getreden. 
Ik mijmer en schrijf, 
Zie daar mijn bedrijf
By dagen en nachten.
Ik futsel en lijm ,
En slaag ik in 't rijm ,
Zoo worden 't gedachten. 
Een streepjen of twee 
Vereenigd daar mee,
Zoo heet het gevoelen
En is het gemeen
In 't lapwerk to vreen,
Ik heb mijn bedoelen.
1818.
* Nalezingen II, 102.
OP ZEKEREN DICHTBONDEL.


AAN DE BERISPERS.
't Is windrig, brommend, wild: 't mag dikwijls onzin heeten:
Maar toch ! 't is Poezy.
'k Vind al wat hier ontbreekt - by duizend Naampoeten; 
Dit eenig meestendeel vergeten of versmeten;
En juist dit eenig wensch ik my.
1818.
* Nalezingen II, 103.
TYRTEUS AAN DE SPARTANEN.

(Naar de verschikking van den geleerden WASSENBERG

vrij gevolgd.) i


Koomt! strijden wy met mood voor land- en huwlijksloten,
En sneuvlen we, is 't ons lot, maar zonder dood to outzien ! 
't Is schoon, voor 't Vaderland het leven ingeschoten;
Schoon, aan de spits van 't heir het sterflot trots to bien. 
Maar, wreeder (duizendmaal!) dan duizendmaal to sterven,
Is, naast zijn teedre GA en schreiend huwlijkspand, 
Van haard en erf ontzet, behoeftig om to zwerven,
Met 's vaders bange last en moeder aan de hand: 
Verstoting, waar men smeekt, en vijandschap to gaderen,
Bezwijken voor den smaad, den honger, en 't verdriet ! 
Misvormd van lijf en geest, de schandvlek van zijn vaderen!
Tot schaamte van het kroost waarin zijn adem vliet! 
Of wacht een vuige slaaf in banden, mededogen?
Wischt ooit de schand zich uit in 'teens bezoedeld blood?
* Nieuwe Dichtschakeering II, 131.
XIII.	11
250	TYRTEUS AAN DE SPARTANEN.
Neen, jonglingschap, sta pal, en zie de dood in de oogen,
Veraeht den levenstrek van zielen zonder moed !
Ja, zwelle u 't edel hart, to -root om ooit to ontvlien,
In 't blakend ingewand door geen gevaar bekneld ! 
Begeef geen Ouderdom, die met verstramde knien,
Zijn leven aan uw arm, aan uw bescherming stelt.
6 Jammer ! zoo een Grijze, aan 's legers spits getroffen,
Voor jongren, d' adem uit-, en 't lichaam nederstort ,

En 't witbesneeuwde hoofd in 't bloedig zand moet ploffen ,
Waar de overachtbre baard in 't stof vertreden wordt; 
Daar, stervende, de hand voor 't bloote lijf geslagen
(Wie kan, wie durft dien hoon verduren voor 't b zicht !) 
V erstijft ! - Dit voegt der Jeugd in d' eersten vaag der dagen ,
Wien de oorlog 's levens bloem ten offer eischt als plicht. 
Neen, staat onbuigbaar pal op onverwrikbre voeten !
Knelt lip en tanden saam, en gadert al uw kracht 1 
Die moed zal mannenlof, zal vrouweninin ontmoeten ,
Of, valt gy, de eeuwige eer by Kroost en Nageslacht.
1818.
DE MOEDER..*


Edel is uw naam, 6 moeders; ja, de grootste naam op aard:
By dien naam zwijmt alle luister waarzich't menschdom blind op staart. 
Alle heil der nageslachten, Godsdienst, Menschheid, Vaderland, 
Rust op u-alleen, o moeders, ligt besloten in uw hand. 
Zijt, 6 zijt die roeping waardig, en onscheidbaar van uw plicht! 
Niets kan u zijn zoet vergoeden, niets de moeder aan het wicht.
* Nieuwe Diehtschakeering I, 78.
HET LETTERSCHRIFT.
Hoe! met een ganzenschacht, gegrepen in de vingeren,
Beveelt ge aan 't vluchtig woo rd : Rust o p d e e s b r o z e s t o f! 
Ge aanschouwt bet in den zwaai der doode letterslingeren,
En de eigen klank keert wear, die oor en boezem trof. 
De spreker ging voorby; zijn adem is gebleven:
Hy stierf; zijn adem leeft , zijn ziel kleeft vast op 't blad; 
Ja, teelt zich-zelve voort, om 't aardrijk door to zweven;
Vermaant, getuigt, beveelt, in d' enklen vederspat. 
8 Hemelgift der Taal, gy band der stervelingen !
Verlichaamd slaapt ge in 't schrift; men roept u, en ge ontwaakt, 
Om aarde en oceaan en eeuwen door to dringen
Ja, stift en beitelslag maakt steen en graf bespraakt. 
Neen, Punier noch Schyt kon zulk een wonder scheppen
Dat in d' aanschouwbren trek de onzichtbre stem besluit. 
Die d' adem ruischen deed, en tong en lippen reppen,
Verbond de zichtbre vorm aan 't hoorbre spraakgeluid. 
Wat raast de dwaasheid dan van vroeger beeldenteekens,
Ten dekkleed uitgedacht voor Leerverborgenheanl
Geen andre schrijvenskunst dan de echte kunst des sprekens
Uit God zijn ze afgedaald, en beide zijn slechts een.
1819.
* Nieuwe Dichtschakeering II, 129.
WAARHEID. *
Geen suffende oudheid, peen ! Geen dwaze nieuwigheden !
De waarheid is 't alleen, waarin ik waarde stel. 
't Zij nieuwgebaande weg, of oud en platgetreden,
diets vraag ik, dan waarheen? ten Hemel of ter Hell'?
Nieuwe Dichtschakeering II, 165.
AAN HERAKLIET EN DEMOKRIET.
Schrei dubbel, Herakliet ! de steeds rampzalige aard'
Werd eindlijk meer dan ooit, werd recht beschreienswaard 
En gy, Demokritus, zoo ge ooit om dwaasheen lachte, 
Thands is uw lath besteed by 't aavrechts wangeslachte. 
o Waanzucht dezes tijds, die alle maat ontzwol, 
Belachlijk voor 't verstand, voor 't hart bejamm'ringvol !
Zie de Grieksche Anthologie I, 13.
* Nieuwe Dichtschakeering II, 177.
SIMSONS LEEUW.
De muil van Simsons Leeuw geeft lieflijk honigzoet;
Zijn knoestige Ezelskaak een enklen stroom van water. 
By moed en heldenkracht huist zachtbeid van gemoed;
By dwaasheid, woordenvloed en ijdel klankgeklater.
N a PRUDENTIUS.
* Nieuwe Dichtschakeering II, 177.
GRAFSCHRIFT.
In Julfus overleed de oprechtheid, deugd, en eer, 
Geleerdheid, kunde, smaak, en duizenden van gaven. 
Maar, wandlaar, geen van die zijn met den man begraven:
Daar bleef by 't grove Iijf geen duimbreed ruimte meer.
1819.
* Nalezingen II, 105.
GRIJSHEID. *
De grijsheid vergt ontzag als 't kenmerk van verstand:
Ontbreekt dit, ze is geen kroon op holle bekkeneelen; 
Geen zilvren bloessemglans der trage wijsheidsplant,
Maar nietig distlenvlasch, waarmee de winden spelen.
* Ned: Muzen-Almanak 1820.
DE ONDEUGD.
Waar 't wanbedrijf wordt voortgebracht,
Het wordt ter sluik geboren; 
Men trekt het de overrok der nacht
Tot over hals en ooren;
Ja, zou het, had men 'tin zijn macht,
In 't wiegelaken smooren.
Doch zoo het eens tot wasdom raakt,
Dan schuilt het in geen hoeken ; 
Het toont den boezem bloot en naakt;
Smijt hulsels of en doeken;
En 't zal, hoe schendiger mismaakt,
Hoe meer het daglicht zoeken.
* Ned. Muzen-Almanak 1820.
OP FYLLIS,
aan een Amandelboom hangende.
Hoe! moet de Amandelboom de teedre Fyllis dragen! -
Aan 't week en argloos hart, vol maagdelijke zucht 
En offer van de worm die 't redloos moest verknagen,
Voegt zachte en teedre vijg, geenhard-omschaaldevrucht: - 
Neen; hem wiens stalen ziel haar dus ter dood deed vlieden
Als 't minzaam uiterlijk baar boezem had verrast,
Hem tracht ze in 't zinrijk beeld zich stervend aan to bieden ,
Dat op zoo hard een schaal in zachte bolster past.
1820.
* Sprokkelingen, 50.
WELLUST.
Daar is een Venus, ja! Niet de oude Schuimgodin,
Die Cyprus heeft gevierd als moeder van de Min ; 
Die 't end Idalie, verrukt en opgetogen,
En Liefde en Dwaasheid aan hour boezem heeft zien zogen; 
Door rook en oflervlam, en wulpsche plechtigheen 
By de Oudheid wijd en zijd vereerd en aangebeen; 
In lust- by lustprieel door dartle Sybarieten
Gediend; en die den prijs der schoonheid mocht genieten; 
Maar zy, die de aard vervult, en lucht, en watervliet, 
En, schaduw van. 't Geluk, op 't Wareldrond gebiedt. 
Haar Wetten, Waapnen, en aanlokkelijke Gaven,
Zijn Neiging, Zelfbedrog, waaraan we ons-zelv' verslaven; 
Haar keten die ons bindt, 't betooverend vermaak. 
Zy wisselt met ons hart en wisselenden smaak; 
En, zonder dat ze op then haar invloed schijnt to ontdekken , 
Slaapt met de driften in, alleen om ze op to wekken. 
Haar hand die overal en valsch blanketsel spreidt, 
Ontluistert alle goed, versiert de afzichtlijkheid; 
En kunstig weet ze een deugd die harten moest verrukken, 
Een walglijk merk van smaad op 't voorhoofd in to drukken, 
Terwijl ze ons in den lonk van 't ongebonden kwaad 
Een heilige onschuld toont, waar 't hart zich aan verraadt. 
Bedwelmingvol vergrijp, dat, in zijn spoorloosheden , 
Een ziel aan 't zintuig geeft, en zintuig aan de reden ! 
Bekoorlijk, ja, maar valsch, aanvallig, wuft van zin, 
Zie daar de Wellust die elk aanbidt als Godin 
Onzichtbaar overal, maar overal in wezen, 
Is ze alles wat ons hart, onze oogen, kan belezen. 
Beschermster der Begeerte, on haar slavin met cen ,
* Sprokkelingen, 87.
WELLUST.	257
Schikt ze alles hier op aard naar eigen zinlijkhe6n,
En vormt ons zede en plicht, waaraan wy ons verknochten 
Ja, onderwerpt zich 't hart, en zelfs zijn felste tochten, 
En, daar zy dit bekruipt of stormende overmant, 
Weet zich den toegang zelfs to banen naar 't verstand. 
"Waar, waarom zoekt ge u troost uit tranen op to gaaren , 
Coo Mensch! ontsluit het oog, en leer uw ziel bedaren. 
"De toekomst is een droom, een schrikbeeld in de lucht, 
"(Dus spreekt ze,) en maakt een MET u't zorglijkhart beducht! 
"En gy, van 't menschlijk hart aanvall'ge Koninginne, 
"Onwederstaanlijk schoon, gy Tooverzangmeerminne, 
"Die in uw poezlen arm de reden smooren doet , 
"Neem de oogenblikken waar, van 't vluchtig levenszoet. 
"Bemin, daar alles mint en aanlokt tot genieten; 
"Wees Godheid van ons hart, en laat geen uur ontschieten. 
"Aan Voorbeeld, Mode, en Tijd, en niet aan deugd gehecht, 
"Doet ge alles wat u lust, en hebt op alles recht."
Na den Kardinaal DE BERNIS.
1820.
LIEFDE.


(Uit het Perzisch van HAFEZ.)
Kom, Hemelsehenker, reik den vollen beker rond!
De LIEFDE klopt aan 't hart, maar roert niet tot den grond. 
De muskus mag zijn geur door yacht en leder spreiden, 
De lucht verzwakt zijn kracbt, alleen door ze uit to breiden. 
Pleng wijn op 't dischtapeet, Haar heilig vuur ter eer? 
Voor die geen Liefde kent, is God nosh Hemel meer! 
Wat rust, wat leven toch, daar uur aan uur ons wekken, 
En 't klokjen telkens klept: Omgord u tot vertrekken! 
Waar, altijd beidende op een onverbidbren slag,, 
Geen boezem aan 't genot zich overgeven mag! 
Hier, afgrond aan mijn zij', daar, 't zwalpen van de baren, - 
Wie leert me, in duistre nacht, het middelpad bewaren? 
Mijn eigenzin, gevolgd, bedekt mijn naam met smaad 
En brandmerkt me in 't Heelal, als wars van wijzer raad. 
o HAFEZ, zoekt ge een God, en houdt ge uw heil in waarde, 
Ylieg met uw hart tot Hem, en zeg vaarwel aan de aarde !
1820.
* Sprokkelingen, 90.
GLORIE.
De schaduw, OLORIE, volgt my na
Wanneer ik naar de fakkel ga ;
Maar krijg ik ze eenmaal in 't gezicht, 
Zoo keer en wijk ik of van 't licht. 
Rechtscbapen braven, zoekt haar niet:
Steeds treedt ze in 't spoor van die haar vliedt , 
En, zoo men ze ooit tot oogwit maakt, 
Het is, de bron des lichts verzaakt! 
De Held van deugd en Christendom 
Stapt rustig door, en ziet niet om.
1820.
* Sprokkelingen, 108.
PROGNE EN FILOMELE.
PROGNE.
Wat plengt ge uw melody in de onbevolkte lucht? - 
Verplasch heur golving niet aan 't ongevoelig lover!
Zoek harten voor het hart dat in die galmen zucht, 
En stort het in de ziel van 't deelend menschdom over.
FILOMELE.
Mijn Zuster, roep my niet van uit deze eenzaamheid; 
Neen, laat me in 't stille woud mijn onbeluisterd klagen.
Die boezem schreit niet meer, die niet zich-zelven schreit

De wond die 't hart verteert kan zelfs geen oog verdragen.
1820.
* Sprokkelingen, 140.
OP 'T AEBEELDSEL VAN EEN KIND,


ALS KUPIDO GESCHILDERD.
Ann den Schilder.
Wat maalt gy me op dit doek met vleugels als de Min,
En boog en koker om de schouderen?
Ik heb een Christenvrouw tot moeder, geen Godin,
En zoog van nit haar borst geen wulpschen moedwil in,
Maar zedige onschuld, waarheidszin,
Met zuivre teerheid voor mijne Ouderen,
En 'k sta haar die my 't leven gaf,
Voor geene onkuische Venus af.

1820.
* Sprokkelingen, 141.
PRIAMUS LIJKSTEDE.
Confugi ad cineres Hectoreos genitor. -
AUSONIUS.
Wie Prisms lijkstee zoekt, zie Trojes rookende asch;
Of 't graf dat Hektor borg, die meer dan Troje was; 
Waar zucht voor 't vaderland met edelmoed en krachten 
By 't forsche lichaam slaapt, gehard in 't menschenslachten, 
Maar vrede- en trouwgezind, en vast aan 't recht verknocht, 
Doch offer van 't vergrijp door andren uitgewrocht. 
Daar, daar ligt Prisms eer, als Vader, niet als Koning. 
Geen zuilspits trekt er 't oog, geen ijdle praalvertooning; 
Maar die de ontzachbre terp voorbygaat, stort een traan, 
En schouwt met diepen zucht den kalmen hemel aan.
1820.
* Sprokkelingen, 145.
OP EEN PRENT,

VERTOONENDE
LIEFDE, DOOR DWAASHEID GELEID.
Die de blinde Min geleidt,
Is de dolle Grilligheid. 
Altijd zult gy 't zoo bevinden,
Waar gy 's warelds loop beschouwt:
Blind is, die zich-zely' mistrouwt,
Dol, die zich verstandig houdt; 
Dollen heerschen over blinden.
1820.
* Sprokkelingen, 146.
MEDEA.
Met huis- en staatsverraad , en broedermoord beladen,
Verstoten van den GA, tot zulk een prijs gekocht,
Hervat ge uw gruwelaart, afgrijslijk wangedrocht,
En durft de hand in 't bleed van beide uw kinders baden.
Helaas ! hoe drijft de spijt, de liefde en wraak u aan !
Wat prikklen voor een vrouw die zoo veel heeft bestaan !
Wat wilt ge? In 't schuldloos kroost d' ondankbren Jazonstraffen? 
Of, aan uws vaders huis op 't zijne wraak verschaffen,
En, 's breeders gruwbren moord verzoenende in uw bleed,
De vuist ontwapenen die rustloos op u woedt ? 
Ja, 't onverbidbre lot vervolgt u. Beef Medea! 
Absyrtus schrikdood roept om 't offer van Althea!'
Wend de oogen - sluit u 't hart - en druk't onnoozel kroost
Het slachtmes in de liorst! Zie daar uw laatste troost! 
Ja, trap ze op 't lillend hart, verpletterd met de voeten, 
Rampzaalge 1 gruwlen ziju met gruwlen slechts to boeten.
En Jazon, Gy, verstom, versteen van hartenrouw:
Zoo vreeslijk staaft het bleed de in 't bloed geveste Trouw !
1820.
* Sprokkelingen, 147.
AGATHOKLES. *
Steeds wilde Agathokles nit aarden schotels eten,
En pronkte op 't schenktrezoor met pottebakkers leem.

'kBen, sprak by, op den throon mijn oorsprong niet vergeten ,
En wil niet, dat my 't hart van dit gevoel vervreem. - 
Ontzie by 't lotgeval, die uit bet slijk getogen , 
Zicb thands verheven ziet tot nooit gehoopt vermogen!
Maar wie van nit Geboorte of Oudrenrang verviel,
Bewaar by 't merk daarvan, Verhevenheid van ziel! 
't Geval mag koningen, bet mag tot slaven maken,
Het bootste ons niet uit klei als kelk of dischplateel: 
De Vaderlijke vlam moet steeds in de afkomst blaken;
Wy bleven 't zelfde bloed, in spijt van 't Lotbedeel.
1820.
Z i e Ausoxius E p i g r. VIII.
* Sprokkelingen, 151.
AAN TEMAND, NIET TE NOEMEN.
VIDA, Carminum Libro, pag. fin.
Carmine quid carpis, qui nunquam carmine laesit,
Cui numeri insontes, et sine felle placent?

Unum to cruciat, quod vulgi a moribus absim;
Hincque meis tendis moribus insidias,
Meque remordentem ouperes tua cernere contra?
Nunquam hoc efficies, candida Musa mea est.
MET EENIGE VERANDERING:
Wat hoont gy me in een vers, wiens verzen nimmer kwetsen;
Wiens pen onnoozel is, en nooit met gal gedrenkt? 
Of haat ge me in uw hart als een' dier Ouderwetschen
Die ge nit Verdraagzaamheid in eer en aanzien krenkt? - 
Ja, 'k ben gevoelens vreemd als thans de tijden kweken;
'k Bestrij ze, en laat Diet af, waar 't God en Waarheid geldt; 
Doch waan Diet, dat me uw schimp mijn vast besluit doe breken:
"'k Vereeuwig door mijn vers Been hondsv od die my scheldt."
1820.
* Sprokkelingen, 152.
DE SCHEIDSMAN.
"Ja, of ge tegenspreekt of lacht, 
"Zijn Poezy is zeer geacht.
"Met vitten is niet uit to richten,
"En, wilt ge 't zekerste bewijs:
"Het boek houdt overal zijn prijs."-
Indien gy spreekt van Klomps Gedichten,
Mijn Heeren; ik, ik ben de man
Die 't scheel gemaklijk slechten kan, 
En 'k wil a in de zaak verlichten.
Mijn winkel heeft een goed vertier,
En 'k raak er in een week wel dertig Exemplaren
Van kwijt, dat kan ik u verkiaren. -
" Als Boekverk	?"

Neen, als Kruidenier.
1820.
* Sprokkelingen, 155.
DE ONNOOZELE BOER.
Ei lieve ! zeg eens, Bestevaar,
Wat heeft dat mooie Steewijf daar? 
Een schilderijtjen aan een lintjen,
Dat op heur prammen hangt, dat 's raar! 
't Is vast een uithangbord, niet waar ? - 
"Al zaehtjens wat, voorzichtig, vrindtjen; 
"Het is 't portretjen van haar man." - 
Dan wed ik , d.-, ik 't raden kan, 
Maar 't maakt een koddige vertooning. 
't Is als in 't dorp by zwarten Gijs, 
Daar 't bakkes uithangt van den koning, 
Want kijk! die koomt nooit in die woning, 
Maar elk die wil, vindt daar logijs. 
Is 't hier niet op de zelfde wijs?
1820.
* Sprokkelingen, 156.
KERKTOMBEN.*
Waar praalzucht, logentaal, en valsehe vleiery

In marmer en porfier den God der waarheid honen,
En de Afgod van 't gemoed, de ontzinde Hovaardy,

By 't heilig Leergestoelt' het schaamtloos hoofd durft toonen,
Daar knielt de Christen near, en wendt zijne oogen af,

En slaat ze op 't stille stof, waarop zijn voeten treden;
En die Verwinnaar bleef van afgrond, dood, en graf, 
Slaat op 't boetvaardig hart de zijnen naar beneden.
'k Erken het; maar gy Volk dat God en Heiland kent, 
Indien go uw' eigen' trots het wierook toe wilt brengen,
Waartoe door 't zondig tuig het Tempelchoor geschend? 
Wat hebt go uw Baalsdienst met Jezus dienst to mengen ? -
Doch'tzij zoo! Houde ons God dan slechts den Leerstoelvrij
Van Hoogmoeds eigenwil en zelfafgodery
1820.
* Sprokkelingen, 160.
RUIMTE EN TIJD.


Ye Gods! annihilate but Space and Time, 
And make two Lovers happy. - -
Ja, 'k heb genoeg gezien hoe 't in de wareld staat, 
Geproefd, en aangehoord, en somtijds meegepraat;
En, wat ooit Dichter zegg' met oogmerk om to spotten, 
Het slot van alles is: Wy menschen zijn geen zotten, 
(Onze orders mochten 't zijn, dat trekken we ons niet aan) 
i4 Saar overmatig wijs - voor 't minst , in onzen waan. 
Die waarheid dringt zich op, waar been wy de oogen wenden. 
Hier helpt geen tegenspraak van Obscurantenbenden, 
Met heel de Rid derschap d e s d o m p e r s in verbond. 
Bewijs behoeft bet niet. Een ieder zie slechts rond,
En neem zijn aandeel in dat voorrecht! Pooh , 't verlichten 
Ging verr'! maar heeft bet ook zijn invloed op ons dichten? 
'k Weet, alles davert luid, wanneer men verzen leest,
Van Waar de van den mens oh, VerheffingvanzijnGeest,, 
Van Zelfkracht van den wil, vanvordringin Volmaking; 
Poch meest is 't nagepraat, en loutere eendenkwaking. 
Men pronkt er Knee, als met Neagraas waterval 
En Kordilldras rug; nit Mode, dat is 't al. 
Die recht d o e l m at i g deed, zou zelcer in zijn scbriften 
't V o or w e r e lij k, vers voor vers, van 't o n d e rw e r p lij k schiften, 
En, hartelijk verk nocht aan 't he.erlijk p o s t u l a a t, 
Geen vrijheid aan 't accent betwisten of de maat. 
Het gait dien weg wel been, maar niet clan onvolkomen; 
En p 1 a a t s en t ij d....! helaas, men hangt nog aan die droomen.
* Zedelijke Gispingen, 49.
B,UIMTE EN TiJD.	269
Een oude Dichter riep: "Doe Ruimte en Tijd to niet, 
"Gy, , Hemel, en go ontslaat G elieven van 't verdriet." 
Zie daar een Kantiaan in voorgevoel des harten! 
Nu is die wensch vervuld; vaartwel Du, afzijnssmarten! 
Geen minnaar treurt er meer. Hy spot met d' ouden Grijn 
Die 't meisjen opsluit. Fut! dat scheiden is maar schijn. 
Hy voer' haar waar by wil om 't minnend paar to scheiden, 
En stell' heel d' oceaan, verkiest by 't, tusschen beiden , 
Hy slooft zich vruchtloos uit: daar is geen afstand meer, 
Zoo troostrijk is voor 't hart die Kantiaansche leer ! - 
Weg met die dwaasheid dan van kwijnende afscheidszangen?-
Wat, afscheid ! afzijn, wat ! - dat 's alles wind gevangen. 
't Waar duisterlingen work, zoo by 't verkregen licht 
Die s u b j e c t i v i t e i t steeds voortduurde in gedieht.
Daar meet een Bind aan zijn. Wat helpt het, iets teweten, 
Zoo we in den Dichtrenroes het telkens weer vergeten? 
En 't was, zelfs lang voor Kant, een Dichter die 't verzon, 
Hoe wel men tijd en plaats by alles missen kon. 
Hy sprak, en 't had gevolg: zy zijn allengs verdwenen, 
En 't dwaallicht van zoo lang heeft met haar uitgeschenen. 
Ja, ruimte en tijd zijn als twee schimmen weggevaagd, 
Waarmee de onnoozelheid zich-zely in 't duister plaagt. 
Zijn vloek vervolgde haar. - Gy ziet bet, Volksverlichters, 
Van zulk een groote kracht is 't toovrend woord eens Dichters 
En dus, van welk belang voor elks volmaakbaarheid, 
Dat Dicht, vermogend Dicht, geen valsche glans meer spreid', 
Noch door bedrieglijkheen in leiding van gedachten 
Uw working op 't gemeen in d' indruk moog verkrachten ! 
De Wijsheid onzer eeuw, sints ze eens de waarheid vond, 
Legge eindlijk den Poeet zijn woorden in den mond!

\1aar welk een man, die Bard! in denkkracht zoo verheven, 
Ow met een enklen sprong de zinlijkheid to ontzweven, 
Eer Kant hem 't pad bereidde en nieuwe termen schiep, 
Waarmee by 't licht bezwoer en nit zijn scbuilhoek riep! 
My dunkt, men diende aan Hem een Eerezuil to stichten, 
Die de eerste 't uitzicht vormde op 't ware geestverlichten; 
Bacon, na Verulam, die met zijn vingerspits 
Hot pad den laatren wees , en Bids was van den gids.
270	BUI MTE EN TIJD.
"Doe raimte en tijd to niet!" Wie kan dit woord vergelden ! - 
En zou men 't Nageslacht zijn glorie niet vermelden P - 
Zijn naam - wat raakt ons die, de daad maakt iemand groot. 
't Is Locke, en Paine, en Price, en Newtons landgenoot, 
En in de wieg gezoogd dier hoog geprezen Britten, 
Die reeds zoo lang aan 't hoofd der lichtverspreidingzitten, 
Waar Vrijheid, Kerkleer, Zede, en Wiskunst, en Verstand 
Uit opwelde, en nog steeds zoo drok wordt voortgeplant; - 
Wien Frankrijk zijn genot van rust en bloei mag danken;-
Die Duitschland onvermoeid, en dweepziek na blijft janken; - 
De redders, vrienden, steun, ja 't anker, van 't Heelal; 
Belangloos, vrij van nijd, en - botjens zonder gal ! 
Een Brit, dat 's naams genoeg; vooral in deze dagen 
Een Duitsche schildwacht-zelf zal near geen andren vragen; 
Hy kan voor staat, en rang, en waardigheid, volstaan. 
Kom ; spoedig een ontwerp ! die koste moet gedaan ! 
Wie weigren op een stuk, zoo billijk, in to schrijven, 
Zal 't smaadwoord Obscurant wel weten aan to drijven. 
Dit wapen is van kraeht by 't heilzaam schrikbewind 
Dat thands de teugels voert; maakt Kants- en Fichtsgezind; 
En 't sluit, by 't leerzaam hart, ook licht een geldkist open, 
Al zou er hier of daar een oog by overloopen. 
Ja, 't heil der menschlijkheid is aan die zaak verknocht, 
En heilig, elke daad die dit bevordren mocht! - 
Aan 't werk dan! de eerzuil rijz'! Het is een zegeteeken, 
Dat eeuwen na does dag zal worden	aangekeken! 
Bewierookt mooglijk, en met bloemen opgesierd, 
Wanneer men 't Eeuwgetij' der Volksverlichting viert! 
Voor 't minst, het zal hierna by elk verwondring vinden, 
De broedersehap van 't licht nog vaster saamverbinden, 
Den duisterlingen tot verschrikking zijn en spijt, 
En, als een Vaankaros in d' algemeenen strijd 
Met d'ongewasschen stoet van middeleeuwharbaren, 
't Vereeningsteeken zijn wear wy ons rond om scharen. 
En, stichtte Atheen 't altaar aan onbekende Goon, 
'O THE UNKNOWN ENGLISH BARD,klinkt waarlijkruimzoo schoon.
1820.
VLIJT.

Non tibi desidias moltes, nec marcida luxu 
Otia, nec somnos genitor permisait inertes. 
CLAUDIANUS.
"Wat schreeuwt ge, onzalige, wat maakt gy voor gerucht? 
(Dus sprak de sperwer, met den leewrik in de lucht,
Die, siddrende in den klem der scherpe klaauw gegrepen, 
Zich, kermend, tot een prooi naar 't scheurziek nest zag sleepen.) 
Wat tiert ge? een sterker is u machtig. Zing of krijt , 
Gy moot waarheen ik wil, uw zoete keel ten spijt: 
'k Verslinde, of laat u vrij, 'kben meester van uw leven. 
't Is dwaas, by de overmacht daartegens aan to streven: 
Niets wint m' er by dan rouw, beschaming, spijt, en smaad; 
En 't best is, dat men zich gewillig vreten laat." -

Zoo sprak hy. Dit's bet Reclit van sperwers, haviks, gieren. 
Verslinden is de wet, gegeven aan de dieren; 
Do Hemel wilde 't zoo in bosch, en zwerk, en stroom. 
Maar menschen gaf Zijn wil rechtvaardigheid ten toom. 
Daar hecht Zijn zegen aan. - o! Wel d' oprechten braven 
Die 's naasten welzijn zoekt ! Hem vloeien 's Hemels gaven 
By guile stroomen toe. Den snoodaart treft het kwaad 
Onredbaar, en de vloek vereeuwigt in zijn zaad; - 
Maar beerlijk bloeit bet kroost van wie in 't deugdbetrachten 
Het Godlijk oog niet schroomt, doordringer der gedachten, 
En door de omsluiering der loosheid niet verblind. 
Gelukkig hy, wiens hand bet brood des arbeids wint!-
't Valt licht, door roof of list zijn koffers vol to laden: 
Die heirbaan is betreen, geeffend zijn haar paden! 
Maar 't pad der deugd loopt steil en wordt met zweet besproeid. 
Doch, de aanvang kwets' den voet, men klautere onvermoeid!
* Zedelijke Gispingen, 76.
272	VLTJT.
De top is heerlijk, en vergoedt, wie ze ooit bestijgen , 
Het schrijnend blutswond-zeer, 't aamechtig boezemhijgen. 
Neen stervling, zoek geen heil in roofschat! - Vlijt-alleen 
Schenkt nooddruft, schenkt genot, en sterkt de ziel met een. 
Haar mint de Graangodin, gehuld met gouden airen; 
Haar kroont zy met de krans van purpren maankopblaaren, 
En zet de schuren uit , tot berstens vol getast ; 
Daar luiheid, hol van buik, om leege spinden bast. 
Zy! aller Goden haat; die werkeloozen hommelen, 
`1'erwijl ze in hol gesnor door korf en bloemgaard mommelen. 
En d' arbeid plondren waar de werkbij steeds in zwoegt , 
Den stakkel namen die gem vuidige onaart voegt, 
En weerloos aan de dood der lafaarts overlieten. - 
De roem des stervlings is, zijn eigen zweet genieten. 
Maar schaamte en oneer is den ledige opgelegd,
En handhaaft 's warelds orde, en wreekt bet Godlijk recht.

Ja 't wanbedrijf eischt straf; het zij verwoede handen
d' Onnoozle streelen om hem zekerst aan to randen;
Den vreemde, in voile trouw op 't gastrecht, op zijnkoets 
Verworgen; 't zij men, doof voor de achtbre stem des bloeds , 
De broederlijke sponde in dartlen moedwil schende 
Of schaamle weezen drukke en neerploff' in ellende, 
Of, in de grijsheid van zijn Vader, zelfs den God 
Wiens plaats by 't kind bekleedt, nit weeldrigheid bespott' ; 
Of, 't teedre hart doorvlijm' der Moeder. - Elk verbreken 
Der ordning van 't Heelal zal zich onfeilbaar wreken. - 
Bedenken wy 't, o mensch! en offren we op 't altaar 
Geen rundren; branden wy Sabeaas kostbre waar 
In 't gouden reukvat niet, om Wezens toe to zwaaien, 
Met ijdle tempelpracht en luttel rooks to paaien ; 
Maar stijge een zuivre zucht ten hemel, door 't gemoed 
Ontboezemd! Zucht tot God, tot recht, tot zeedlijk goed. 
Dit zij onze offerhand, met vroege en avondbeden, 
Niet in den mond gevormd, maar 't blakend hart ontgleden ! 
Hot hart, dat opgewekt door yver, vlijt en lust, 
In Gods bestemming juicht, en, dankende, berust.
182.0.
(HESIODUS n a ge v o l g d, 'Ep7. r.. `H1zIp. vs. 207-340.
LETTERKLUBS ONZES TIJDS. *
Nul n'..ura de 1'esprit que flout et nos anus.
Geen' sterveling dan ons en onzen Vrinden
Is 't Recht vergund op wijsheid en verstand. 
In onzen kring is 't spoor der eer to vinden;
Aan onze Klub is alle roem verpand. 
Verdienste praal' ; is 't buiten onze deuren,
Zy leve of sterv', wat gaat haar bloei ons aan? 
De menschlijkheid moog hour verlies betreuren;
Wy zien haar koel en zonder leed vergaan. 
Maar onder ons mag niemand borger wezen,
Die, dom of wijs, zijn schaamtlooze oogen sloot, 
Of daadlijk moot de zielmis hem gelezen,
En hy, ten spijt van God en deugd, vergood. -





Ga, laf gebroed van eeuwige Uitvaartzingers,
Dat by then lof, van eigen hoogmoed zwelt ;

Maar 's hemels vloek verstijve u tong en vingers,
Zoo ge ooit een woord van mijn verscheiden meldt !
1820.
Mijne eer vereenige zich niet met hunne vergadering.
JACOB.
* Krekelzangen I, 183.
XIII.	12*
PRIJSBEHALING.
Nulla eat ;loria, praeterire asellos.
MARTIAL.
"Hy droeg de zangkroon weg!" - 6 Nietig kunstbewijs! 
Waar 't winnen hangt aan ons, behaalt men vast den prijs; 
En wie met raaf of kraai of roerdomp mee wil dingen
Zal, wil by It, licht wat beter zingen,
Al waar by-zelf niet meer dan Distelvink of Sijs.
Neen, zing in wedstrijd, maar met Maroos en Homeeren,
Zoo zal de zangprijs u vereeren.
1820.
* Krekelzangen I, 192.
OP 'T GRAF VAN EEN GELUKKIGE.
N a AusoNwus.
"Besproei deze asch met Wijn en kostbre Nardusgeuren,
En strooi er rozen by, met balsem en amoom
Mijn leven zag geen rouw, mijn graf vereischt geen treuren ;
Ik stierf niet, maar ontwaakte nit d' allerzoetsten droom.
't Herdenken (blijft my dit ?) zal me enkle vreugd hertelen ; 
Verdwijnt het?'k Heb dat weg, wat me eenmaal't hart mocht streelen."
* Krekelzangen III, 201.
OP 'T GRAF VAN EEN GELUKKIGE.	275
Dus spreek' de Twijflaar zonder God !
Maar neen, 't herdenken blijft , zegt Heiden beide en Christen, 
En wie 't gevoel niet dooft door 't dwarlend redetwisten.
Doch, leert de Wijsgeer: geen herdenken aan 't genot
Van bloote zinlijkheid of ijdle gaaf van 't lot;

In zelfbewuste deugd berust de zielsvoldoening ! -
Ach! zielsvoldoening in de deugd? -
Neen, Christnen, noch doze aard noch de eeuwigheid heeft vreugd 
Dan eenig in 't gevoel van 's Heilands schuldverzoening.
1820.
AAN'T PAPIEIL


Toch moot ge or aan, papier, beklad of onbeschreven:
De mot en schietworm wacht, en rekent op zijn buit.

Wat wilt ge? of door een vers een blaauwen maandag leven,
Of wandlen onbemerkt de wareld zoo maar uit? - 
"Den schietworm, of een vers? Een wondre doodkeus zeker!
"Wel nu ! den schietworm dan."- Misschien wel hebt gy recht. 
Doch kiez' men zwaard of strop, of Sofonisbaas beker,
Of 't vat met malvezij, de keus blijft altijd slecht.
Dan, ik, verbeelde ik my, heb ook een woord to zeggen.
Ik heb uw dienst van doen wanneer ik verzen maak; 
Want, werkloos, zoo gy 't wilt, het leven of to leggen,
Waar voor mijn woelig hoofd een al to harde zaak. 
Welaan dus: woes getroost! Een ieder moot gedogen
Dat sterker met hem doet hot geen hem slecht behaagt; 
Maar 't vrijheidsrecht brengt mee (dat kleinood in elks oogen 1)
Dat eerst aan hem die 't lijdt, zijn stem word afgevraagd. 
En wordt men dan vertrapt, geplonderd, uitgezogen,
Is 't louter onverstand zoo iemand zich beklaagt.
Z i e Ausonius.
1820.
* Nalezingen II, 112.
OP EEN' ARTS.


Galenus had een kranke, als redloos, doorgeschreven.
De lijder koomt er door en raakt wear op de been. 
Hoe, riep nu de Arts verbaasd, ik vinde u NOG in 't leven !
Maar 't uitgebleekt gezicht riep, half verstaanbaar: Neon! 
Ik stierf, naar uw d e c r e e t. Maar 'k, ben to rug gezonden
Om d' een' of andren Arts voor Plutoos Hijk to ontbien; 
(Galeen verschrikte op 't woord); maar'kheb er goon gevonden,
Want niemand, die u meer voor Doctor aan wil zien!
N a AusoNius. (Ep. 75.)
1820.
* Nalezingen II, 113.
OP DE ANDWERPSCHE DICHTRENLIJST 
in den Almanak van 1821.


Waarom, vroeg een vreemdeling, 
Staat by heel den Dichtrenkring
BILDERDIJK met ZULKE letters? -
Om do Siegenbeeksche spraak
Die ik als Onhollandsch wraak
(Dit was 't andwoord van den snaak)
Zet men me als hot Hoofd der ketters 
Met dit opschrift aan de kaak.
1820.
* N alezingen II, 114.
FEESTZANG
DER
VRIJHEID EN VERDRAAGZAAMHEID. *
Gevoelens, ja, die God onteeren 
Mag ieder in de Kerk wel leeren, 
En dit met mond of pen to keeren
Is dwinglandy : -
Maar, niet met Siegenbeek to spellen, 
En voor den kap met nieuwe bellen 
Den vaderlijken hoed to stellen,
Staat niemand vrij. -
De Dordtsche vaders zijn tyrannen
Met nieuwigheden uit to bannen;
Maar wy die thands de vierschaar spannen,
Wy feilen niet ;
En, niet met ons to willen denken, 
Weerspannig zijn aan ooze wenken, 
Is 't hoog gezag der wijsheid krenken
Die t h a n d s gebiedt.
Gelijfstaffierd met maandbladschrijvers, 
Doorblaakt van 'tvuur des heldenijvers, 
Vervolgen wy die stijve drijvers
Van 't oude licht !
* Nalezingen 11, 115.
278	FEESTZANG.
Thands geen genade voor een letter! 
Geen, voor een Siegenbeekschen ketter ! 
Sla Haman Bilderdijk to pletter,
En alles zwicht !


Dus klink' de toon der vrijheidstanders, 
Dier warelddwingende Alexanders, 
Dier nieuwgebakken Vaderlanders
Van d' echten aart !


Aan Fransche moord en godsdienstlasteren, 
Aan Duitsch verstand- en taalverbasteren, 
Erkent men 't bloed der simiasteren
Hun oorsprong waard.


Triomf dan, edel kroost der apen, 
Tot 's warelds onderricht geschapen, 
DatOniemand langer voort laat slapen
In d' ouden soes !
Triomf, o Helden der verlichting, 
In 't heil der nieuwe Statenstichting 
't Heelal erkent u zijn verplichting,
A vous! a vous!
1820.
L O F. *
'k Versma de Lof, de hulde niet, 
Die 't Algemeen een' Dichter biedt
Zy toont dat by in 't hart kon dringen. 
Ja, wien zijn tijdgenoot waardeert, 
Verdient, dat hem de nazaat eert
By Febus noeste volgelingen.
Maar voelt, die am dien lauwer zwoegt 
En 't hart met deze lof vernoegt ,
Zich boven dees zijn eeuw verheven? 
En waant by dat bet Nageslacht, 
Alschoon bet zijn verdiensten acht
Hem de eigen Dichterlof zal geven?
Bedenkt dit, die u-zelven vleit 
Met droomen van onsterflijkheid
En eeuwigdurend gloriebrommen !
De grilligheid, de smaak der eeuw, 
Verwekt bet luidste lofgeschreeuw,
Maar 't moet ook met die eeuw verstommen.
Mijn leeftijd , die zoo menig hoofd 
Die onverdorbre krans belooft!
Zie eerst, waartoe uw arm kan reiken. 
Al wat ge ooit toezegt boven dit, 
Zijn ijdle noten zonder pit,
Zijn vijgen van de onvrucbtbare eiken.
* Nalezingen II, 122.
280	LoF.

Of is 't by wijs van laatsten wil 
('t Zij Testament of Codicil),
Dat we iemand zulk een lof vereeren, 
En 'tons vervangend Nageslacht, 
Uit Erfbeschikkers vrije macht
Belastigen met ze nit to keeren?
Ach, Vrienden! waant ge u zulk een recht; 
Zoo leer' hetgeen het wetboek zegt:
Die ge ooit met Making wilt bezwaren, 
Op die moet ge, of het gaat niet aan, 
Geen minder sour doen overgaan
Dan 't geen gy wilt dat ze uitbetalen.
Hy dan verzeekre ons de eeuwigheid, 
Die niemand noch zich-zelv' misleidt,
Maar iets by 't Nakroost in kan brengen ! 
Doch, wien geen Naneef noemen zal, 
Diens lof is ijdel luchtgeschal,
En ras vervliegend reukvochtplengen.
1820.
DE ECHO. *
Wat, Schilder, spant ge u in om mijn gelaat to treffen? 
Ik bied my 't oog niet aan, en toon geen zichtbaar beeld. 
'k Ben Doebter van de Lucht, en door de Tong geteeld;
Van stemgeluid voorzien, doch zonder zielsbeseffen.
'k Breng elk zijn woordte rug, maarbaauw den klank slechtsna; 
'kHerhaal, maar sla noch zin noch zielsbedoeling ga;
'k Ben lichaamlooze galm en zetele in uw ooren.
Maal klanken op 't paneel; of, wat uw kunst besta,
't Is arbeid, verf, en tijd verloren.
Uit AusoNIus genomen.
* Nederlandsche Muzen-Almanak, 1821.
IJDELHEID DER VEINZERIJ.
Doorzichtig als 't kristal is 't menschelijk gemoed:
't Verberg' het geen 't besluit voor 't grijpen van de handen ; 
De zonstraal dringt door 't glas dier ondoortastbre wanden
Voor hem die de oogleen slechts aan 't daglicht open doet ; 
Ga, stervling, waan in 't hart uw diepst geheim to smooren
Gy sluit then boezem nooit voor 't alvervullend licht: 
Ja, met een stouten blik dat moordhol in to booren,
Eischt de enkle vatbaarheid voor 't heldre zielsgezicht.
* Nederlandsche Muzen-Almanak, 1822.
ORFEUS.
Orfeus ging zijn wijfjen zoeken
In den hollen Acheron ; 
Nergens (zeker !) slimmer hoeken
Waar m' een weerhelft zoeken kon !
't Ventjen zong, en elk verstomde,
Meer om 't vreemde van de zaak, 
Dan om 't liedjen dat by bromde,
En men gekte met den snaak.
Pluto won zijn stoutheid straffen,
En het middel was gereed.
Hem het vrouwtjen weer to schaffen,
Was hetgeen de Koning deed.
Maar tot zangprijs daar beneven
Wist hem goede Prozerpyn
't Middel aan de hand to geven ,
Om ze straks wear kwijt to zijn.
Na het Spaansch van MEDIANA.
* Nederlandsche Muzen-Almanak, 1822.
Qui rigidae flammas evaserat ante Tolosae, 
MCRETUS fumum vendidit Me mihi. 
SCALIGRR.
DE SCRIM VAN SCALIGER.

Der strenge vlam ontsnapt van 't Tolozaansche vier, 
Verkocht Mureet my rook in 't duurbetaald papier.
Och, had die vlam hem recht gevat,
Hy had geen rook to koop gehad!
Maar geeft ge ons op Homerus naam 
Een half nieuwbakken poppenkraam, 
Gy Muis- en kikvorschkrijg-poeet, 
Wat doet gy beter dan Mureet?


DE DICHTER.

Maar 't eeuwig rookverzwelgend Volk 
W at eischt dat anders van een tolk ? 
Of wat is 't daar men prijs op stelt, 
Dan rookgedwalm en klinkend geld?
* De Muis- en Kikvorschkrijg, 76.
WOORDEN.
Gewoonlijk meent een mensch wanneer by woorden vindt,
"Daar schuilen vast gedachten order;" 
Doch dikwijls is het enkel wind;
Of, zoo 't iets meer mag zijn, 't is oude beedlaars plonder, 
Ombangen met het ordenslint 
Dat m' Ezels om de schouders bindt, 
En 't geen ze van 't onnoozel kind
By 't ramm'len aan den hals, doet aanzien als een wonder. 
Gy daarom, wat gy leest of hoort, 
Hou ieder woord slechts voor een sword.
Verlichting - vrijheid - menschenwaarde -! 
Ja, heerlijk klinkt het in 't geluid;
Maar 't is slecbts jammer voor onze aarde, 
Dat al die poespas niets beduidt.
1821.
* Krekelzangen I, 66.
VOORBESCHIKKING.


Ga, wijs den stormwind na in 't doorgesnelde zwerk,
Zoek van des arends wiek bet nagelaten merk;
Of 't zeespoor dat de kiel, op gistren 't oog ontvaren, 
Geploegd heeft in den rug der vlotte waterbaren. 
Vergeefsch is 't; maar nochthands! bet Godlijk raadsbesluit 
Trek vogel, hulk, en wind d' onfeilbren streek vooruit.
1821.
* Krekelzangen 1, 84. 
VOORZIENIGHEID.
Wat poogt ge, 6 trotsche Menachenwaan, 
De pijlen van bet lot to ontgaan? 
Gods hand heeft zelv den boog gericht; 
Geen schild van voorzorg weert den schicht.
Uit het Turksch.
1821.
* Krekelzangen I, 95.
HET IK.
S
IK zal, IK wil, iK moet!	Dat iK 
Verneemt men ieder oogenblik.
De Duivel haal dat trotsche woord! 
By hem is 't dat het t' huis behoort.
1821.
* Krekelzangen I, 96.
VROUWENDEUGD.
(Naar Don ESTEVAN MANOEL DE VILLEGAS.)
Wandel, dit is Vrouwenwerk, 
Van uw woning naar de kerk, 
Van de kerkbank wear naar huis; 
Maar schuw daden van gedruiseh ! 
Ja, het is voorzeker goed, 
Als men andren bystand doet, 
Kranken oppast aan hun bed, 
Armen nit hun kommer redt. 
Doch ontzie de sterke geur, 
Als zy uitslaat buiten deur; 
Ze is gevaarlijk voor een Vrouw, 
Hart en huwlijksplicht getrouw.
* Krekelzangen I, 173.
VROUWENDEUGD.	287
Die veel uitgaat, hoort, en ziet.
Blijft gewis zich-zelve niet;
Maar eer 't iemand denkt of gist, 
Raakt de rust der ziel vermist 
Langzaam neemt ze een plooitjen aan, 
Dat er nooit weer nit zal gaan.
1821.
EENS GESTORVENEN VRIJSPRAAK.
Verscheurt hem vrij, gy Lasteraren,
En zet u op Gods rechterstoel ! 
Betrouwt op 't uiterlijk gebaren,
En niet op 't innig hartgevoel! 
Die eens om Jezus heeft gegeven,
Die stervend omgrijpt naar zijn hand, 
Dien zal zijn Heiland niet ontzweven,
Maar doen hem 't Godlijk woord gestand. 
't Geloof behoort niet aan de Reden;
Het werkt en wortelt in 't gemoed; 
En Hy, de Hoorder der gebeden,
Zal 't kiemend zaadtjen niet vertreden,
Al trapt gy "t, Monsters, met den voet.
Ik die hem beb in 't hart gelezen,
Ik dankte God voor 't geen die wrocht,
* Krekelzangen I, 181.
288	FENS GESTORVENEN VRIJSPRAAK.
En juichte, hem een vriend to wezen
Die op zijn boezem werken mocht. 
Hy zag door 't web der Ongodisten;
Hy, 't dwaze van hun trotscbheid in ;

En, in den wensch zijns harten, Christen,
Doorgloeide steeds van menschenmin. 
Neen, God laat zich niet vruchtloos zoekeu,
Neen, Jezus wijst Been smeekende af, 
Laat zwakken siddren, veinzaarts vloeken , 
En zich in eigenwaan verkloeken;
Wy zeegnen Jezus by dit graf!
1821.
OP EEN PARTY HUILENDE LIJKZANGERS
ONZES TIJDS.
Rekels, laat den doode slapen!
Waarom toch zijn vredige aseb 
Met uw nagels los to schrapen
In dat valsche Luitgekras?
Of, wat meent gy, zoo zijne ooren
In den donkren kelderkuil

Dat vervloekt geraaskal hooren
Van uw jankend hondsgehuil,
Dat by niet, van spijt aan 't bran den,
Om zal keeren in de kist ?
* Krekelzangen I, 185.
OP EEN PARTY HUILENDE LIJKZANGERS.	289
Ja, niet knarsen met de tanden 
Of zijn grafsteen wierd bepist?
Wat vermoeide kan dat velen 
Als by 't hoofd to rusten leit,
Dat een Hel van schorre kelen 
Hem den kop aan flarden schreit?
'k Las wet eens van 't klokkenluiden, 
Dat bet dooden nog verkwikt;
Maar wie zal my dit beduiden 
Als een slootvorsch rikkikkikt?
En nog had ik aan mijn ooren 
Heel een Kikkerregiment
Liever dan then deun to booren
Dien gy ons voor Dichtkunst vent.
flag men dan den geest niet geven 
Zonder dat gy vaerzen lijmt?
Dan is 't raadzaamst, maar to leven 
Tot gy eerst hebt uitgerijmd.
'kMoet bekennen, lieve Vrinden, 
't Zijn thands dagen van geweld:
Om een oogwenk rust to vinden 
Is bet jarnmerlijk gesteld.
Hier, hier roept men u to wapen; 
Daar, om Kiezers voor het land;
Ongestoord mag niemand slapen, 
Zelfs niet eens by r e m p l a c an t.
Ja, wie stilte mag verlangen ,
Vindt haar ook niet meer in 't graf,
Zoo its 't dreunt van Lijkgezangen;

Zien wy des then stormbui af!
Ja, om veilig been to trekken 
(Nemen wy dit vast besluit !)
Moeten al die Rijmlaargekken
Ons naar 't knekelhuis voor nit.
Maar een stroom van Lofreensprekers, 
Prozaisten, zonder tal,
XIII.	13
290	OP EEN PARTY HUILENDE LIJKZANGERS.
1821.
1821.
Zijn dat minder hersenbrekers
Als men eenmaal rusten zal?

Ook die snaken doen zich hooren!
Telkens weer een nieuw begin!

Zeker, 't best waar, nooit geboren;
Doch -bier slaapt men wel by in.
LOGICA.
Wat 's Logica? - Een stijve leest, 
Eerst afgevormd op 's menschen geest;
Die rechtheid, juistheid, geeft aan 't denken. 
Voortreflijk! wordt zy wel beproefd, 
En 't menschlijk brein niet aangeschroefd
Om 't in then echten groei to krenken 
Dien 't redelijk verstand behoeft. -
De Mars moet aan de schenkels passen;
Het been niet naar de laarzen wassen.
* Krekelzangen I, 189.
EIGENLIEFDE.
Frix is op zich-zelv' verliefd.
Haatlijk wordt dit uitgebriefd; 
Docb wat praat gy, domme Leeken?
De arme man heeft by geval 
In Narcissus beck gekeken,
Dit is 't al.
En was de Echo niet bezweken
Of door vroeger liefde stom , 
Zeker zou zy niet ontbreken 
Zijn verdiensten uit to spreken,
En dan wisten we ook w a a r o m?
1821.
* Krekelzangen I, 195.
ONMACHT DER GRIJSHEID.
Sprei' schranderheid door de onbezochte lucht 
De vleugels uit; of streef zy de arendsvlucbt
Op d' oceaan met uitgebreide doeken
Voorby, en boor door eeuwig ijs en nacht,
't Gegrim ten trots van 's hemels burch-tin-wacht
Om 't daglicht in zijn eerste wieg to zoeken! 
Wring' ze in den muil van d' onbetembren dood
Den toom der Kunst, en legg' Natuur in banden; 
Geen schoonheid ooit, geen minlijk maagdenrood, 
Herbloeit op nieuw, waar eens heur blos verschoot,
Geen grijsheid zal van jeugdig Dichtvuur branden.
1821.
* Krekelzangen II, 46.
GELEERDHEID.
Geleerdheid staat gelijk met goud,
En wordt als heel iets groots beschouwd ; 
Maar al de waarde die zy heeft , 
Is 't geen er 't recht gebruik aan geeft. 
Wat bast bet goud my, zonder brood? 
Geleerdheid, in den stervensnood ?
1821.
* Krekelzangen II, 156. 
RECHTMATIGE VLOEK.

`()4 &~coaocrO czi aaaoS oTCs zOix	y< pt~oc. 
oaySS.1.
Hot Helsch gespuis, dat God miskent in de oppermacht,
't Verachtlijk graauw de teugels geeft in handen,
De Deugd vertrapt, met Zede en Godsdienst lacht,
De moorddolk drukt in zuivere ingewanden, 
Verwoesting blaast, verwarring, roof, geweld, 
Het hoogste heil in heiligschending stelt,
En rechten kraait om van geen plicht to hooren; 
Wier domheid, slaaf van 't stikziendst onverstand, 
Op vrijheid roemt in 't rammlen met zijn band;
De Waarheid schuwt, de Deugd heeft afgezworen ; 
Dit treff' de vloek op d' onverzetbren kop, 
En wring' ze saam in Judas duivlenstrop!
1821.
* Krekelzangen II, 166.
AAN SOMMIGE PUNTDICHTERS.
Inultus ut to riseris?
HOHATLUS.
Uw puntjens zijn wat stomp en lang reeds afgesleten, 
Poeetjens, die u-zelv' durft houden voor Poeeten!
Indien 't zich iemand onderstond,
Hy gaf u mooglijk dieper wond.
Doch, Vriendtjens, gaat uw gang, gy hebt niet veel to vreezen: 
De vogel dient het schot des jagers waard to wezen.
Een enkle losse pijl in 't wild
Is echter by een hoop, zoo talrijk , niet verspild;
En, zoo een uwer die gevoelt,
De man niet, maar het soort van vooglen werd bedoeld.
1821.
* Krekelzangen II, 168.
AAN KLORINDE.
Spreidt ge anders niet dan dit verganklijk schoon 
Op 't lief gelaat, in 't vurig oog ten toon,
Waan niet, dat dit een edel hart doe blaken:
De onzuivre ziel bidt de aardsehe vormleest aan, 
En dartle drift verstrikt in valsehen waan
Dien schrandre kunst zich eigen weet to maken. 
Maar ware glans draagt echten Hemelgloed:
Geen schemerschijn vermag door 't hart to dringen; 
Die schoonheid slechts, die zetelt in 't gemoed,
Straalt door in 't oog dat ziel en zin kan dwingen.
1821.
* Krekelzangen II, 188.
NOODZAKELIJKHEID.
Gewillig, leidt ons 't Lot onmerkbaar by de hand;

Weerstrevig, sleept het ons met knellende ijzren boeien.
o Gaan we, waar 't moet zijn, gewillig, zonder band;
Men komt er even zeer, al biedt men tegenstand,

't Versebil is : kalmte en lust, of krijtend tranenvloeien.
1821.
* Krekelzangen II, 190.
DICHTEREN WAARSCHOUWING.
Gy, Dichter, wien in 't Letterveld 
De Roem op elken stap verzelt, 
Denk dat uw Zon ten einde spoeit 
Naar mate dat die schaduw groeit.
1821.
* Krekelzangen It, 201.
OP TWEE EENOOGIGE KINDEREN.
Frix is aan 't rechter oog, Lykoor aan 't linker blind, 
En beiden evenzeer in schoonheid uitgelezen.
Goof 't oogj en , dat gy hebt, uw zuster, eardig kind! 
Zoo zal zy Venus zijn en gy Kupido wezen.
1821.
* Gentsche Kunst- en Letterblad.
'T BEKLAG VAN MOTANABBI.
Mijn oogenblikken gaan verloren in 't versmachten
Naar Wijsheid, onder yolk vol logenleer en waan.
En 'tleven dat me, o God, uw gunst had toegestaan,
Waarom genoot ik 't niet by wijzer Voorgeslachten? 
Of, waarom zijn voor 't licht mijne oogeu opgedaan!
Dus zongt ge, o Oosterling. Maar ik, hoe moet ik klagen 
Voor de ijslijkheen gespaard van doze jammerdagen
Van onzin, wrevelmoed, en dolheid, en geweld!
Die Godsdienst, Vaderland, die alles near zag vallen, 
My-zelf ...! Maar wat ben ik by zoo veel duizendtallen,
Verongelijkt, verjaagd, mishandeld, en geveld?
De Wijze ontzet zich niet schoon duizend donders knallen,
Den Christen -- is 't gespeld.
1821.
* Rotsgalmen II, 154.
BEROEPEN.
't Is schoon, in Themis zaal voor 't heilig Recht to spreken,
't Is schoon, den kranke op 't bed to heelen van zijn pijn, 
't Is schoon, den zondaar boete, en hoop, en heil to preeken; 
Maar wierd eens 't menschdom vrij van dwaasheen en gebreken,
Waar zou de Pleiter, de Arts, de Preeker, noodig zijn?
Ach ! 't geen, waarvoor, , waardoor wy leven,
En dat ons roem en brood moet geven,
Is ondeugd, onverstand, en lijf- en zielgekwijn.
* Nederlandsche Muzen-Almanak, 1821. 
OP DEN DOOD
DER
SCHANDELIJKE KONINGIN
VAN GROOT-BRITTANIE.


De schaamtlooze, evenzeer in lijf en ziel besmet,
Die 't zwangre lichaam bracht op 't Vorstlijk bruigomsbed ,
Een argloos Koninkrijk een bastaart op dorst dringen,
Zich, ritsig merriepaard, van ezels liet bespringen,
Haar afkomst, naam, en rang, ten onvergeefbren hoon, 
En 't koopren voorhoofd nog dorst wringen in de kroon,
Terwijl zy 't graauw beroerde om throon en rijk to slopen,
Ligt eindlijk in den draf van 't gistend bloed verzopen! 
Komt, Hoeksch en Helsch gebroed, strooit bloemen op haarsteen: 
Ziet uw Jacoba hier met Margareet in een !
1821.
XIII.	13*
HET VRIJHEIDSSPOOK DEZES TIJDS.
Friheds Gj enfaerd , avlet of dens D 'd ! 
Skjaendigt falbudt Frills, som ledsager 
Gallia, din Moder, mens hun drager
Frem fra Land til Land med Ilaan og N’d! etc•
SCHACK SPAFFEL DT.
Bedrieglijk Vrijheidsspook, uit Vrijheids moord geteeld, 
Blanketselsehoon gedrocht, maar naakt, afschuwlijk beeld, 
In Frankrijks gruwelpoel by 't moordrot opgetogen ; 
Getroeteld door 't Verraad, gevoedsterd door de Logen; 
Die, onbeschaamde boel, u opdringt, strookt en vleit , 
En 't hoerenlokaas met verleidende armen spreidt, 
Die d'arglooze, onbedacht gevangen in uw strikken, 
By de eerste omhelzing-zelv in uwen schoot verstikken ! 
War voort, verraderes, begoochel en vervoer; 
Omslinger yolk by yolk in uw verwarrend snoer; 
En kleve aan 't doodlijk lijm van uw vergifte kussen
Wie aan uw vloekbre borst zijn dartlen brand wil blussehen! 
Volhard ! keer Kerk en Throon met woeste dolheid om , 
En eigen u deze aard als wettig eigendom.
Do vloek, die op haar rust, heeft ze u ten prooi gelaten, 
En de Afgrond juicht u toe op 't puin der Burgerstaten, 
Van gruwlen zonder eind verzaad noch afgemat, 
En plassende in het bloed dat God in 't aanzicht spat. 
Schuimbekkend snort ge heen in blindgeholde woede, 
Geteisterd en genoopt door de u onzichtbre roede
* Krekelzangen Y, 57.
HET VRIJHEIDSSPOOK DEZES TIJDS.	299
Die de Engel van 't verderf doet wanken in zijn vuist, 
Terwijl by 't leem der acrd in 's Hemels wraak vergruist. 
Ga, trap de deugd op 't hart, schroei Godsdienst en geweten 
In d' ijzren boezem toe, en sleep de Helsche keten 
In naam van Vrijheid, met de aan een gespannen Moord 
En Eedbreuk en Geweld en al 't afgrijss'lijkst, voort. 
Doem de onschuld van het hart; ontwortel plicht en zeden; 
Verzaak des Heilands bloed voor Heidnen spoorloosheden; 
En recht uw outers op aan d' afgod in uw borst, 
Waar heete Heerschenszucht naar zelfverdelging dorst, 
Met opstand, krijg, en haat, en onverzoenbaar wrokken, 
Om de Almacht, die zy vreest, ten zetel of to sehokken! 
Zwaai Redens fakkel, zwart van pikdamp, stout in 't rond, 
En sluit uw oog voor 't licht der heldre middagstond 
Dat van Gods aanschijn gloort en uitstraalt; om in 't donker 
Te tuimlen naar cen vonk van scheemrend schijngeflonker ! 
Breek 't juk der' Godheid, en verbrijzel wie 't erkent ! 
't Verloren Menschdom raast, en wil niet dan ellend'. 
Maar 't wil ze blinkende, en in 't dartelende spelen 
Verkiest het dolheids zweep voor zachte wetgareelen. 
't Moet schittren, ruischen; en, met namen opgetooid, 
Wordt 's afgronds slangenhuid met purper overplooid, 
En 't doodlijk addrenspog met leeggevaste magen 
Voor voedende akkervrueht en bronmelk ingeslagen, 
En 't hart verkankerd door een reddingloos verderf !

Mijn God, waar berg ik my! Is dit der Vaadren erf? 
Dit, Neerland, door uw hand ten toonbeeld aller volken 
Uit d' afgrond van de zee onttogen aan zijn kolken, 
En opgehoopt met heil? Is dit mijn Vaderland, 
Dat Vrijheid kende en zocht in orde en Staatsverband, 
En vestigde aan den voet van Nassaus Koningszetel?
Dit (Hemel!) juicht een Volk, zoo schenziek, zoo vermetel, 
Uit dartle weelde toe ten smaad van Christus naam, 
En spant in 't wreevlig hart met d' Alverdelger saam! 
't Ontfangt dat heilloos zaad der Tweedracht in zijn boezem, 
En laaft zich zwelgziek dol aan 's afgronds zwijmeldroezem; 
Ja 't plant het onbezuisd in 't kiemend Nakroost voort. 
Rampzaalgen, die u-zelv' in eigen Zaad vermoordt
300	HET VRIJHEIDSSPOOK DEZES TIJDS.
En 't Molochs gloenden arm ten offer werpt! Barbaren, 
Die heel eon toekomst met de pestvonk uit uw aaren 
Vergiftigt, en, (als hy, met hoogmoedswaan vervuld,) 
d' Aartsvijand natreedt in zijn moord- en oproerschuld, 
Om later wareld nog uw vloekfeit op to laden, 
Die op uw voetspoor steeds in eigen blood zal baden, 
Ja, d' onderlingen krijg en weerstand tegens een 
Vereeuwigd voeren zal door 's aardrijks tijdperk heen! -

Verhoe dit! wend hot af! ja keen het, God van orde! 
Verlos ons van 't geweld dier Godvergeten horde! 
Van d' ijsbren tooverzang en 't krijschende gehuil 
Dat tot uw hemel etijgt uit d' onderaardschen kuil, 
En met den stikdamp klimt in zwarte nevelkringen 
Om in 't verbijsterd hart Uw Heilgeest weg to dringen! 
Breek, break de kluisters van elk wetteloos gezag 
Dat niet op 'tuwe rust, maar ingebeeld verdrag! 
Gy, aller volken Vorst, en algemeene Vader, 
De Welbron aller macht in elke sprank of ader ; 
Die Vaders, over 't kroost, de macht van Vader gaf, 
En volken onderwierp aan d' achtbren Koningsstaf! 
Die huisgezin en Staat, die huis en huwlijkssponde, 
Op orde en volgzaamheid, ontzag en liefde, grondde, 
En daar Uw invloed, daar Uw geest en zegen stort, 
Waar, in 't berustend hart, Uw naam geheiligd wordt. 
Gy, wreck Uwe almacht, bier door d' afgrond stout besprongen, 
Van 't dwangjuk, door de Hel den halzen opgedrongen. 
Toon, toon U! Ja, verschijn, en zet den moedwil perk; 
Hereenig in Uw hand, o Jezus, tbroon en kerk! 
Uw bliksems schittren reeds en raatlen door de wolken. 
Gy nadert! Red, hereen, vergader Gy de volken! 
Aan U behoort de Macht in Hemel en op Aard;
Verdelg wie weerstand biedt, door 't vlammend hemelzwaard ! 
Splijt de Aarde, en goof der Hel haar prooi van muitelingen ! 
Uw Rijk is 't rijk der Vree, dat de Englen zalig zingen ! 
Wy wachten 't, Heiland ; stork wie op dat heiluur wacht, 
En in Uw Mogendheid al 't aardsch geweld helacht !
1822.
AFHANKLIJKHEID.
Rut oog wordt niet verzadigd van to 
zien, noch het oor van to hooren.
SALOMO.
Geen oor, dat ooit verzadigd wordt van 't hooren, 
Geen licht vervult het oog, geen spijs het ingewand;
Tot nooddruft slechts is heel de mensch geboren, 
Afhanklijkheid-alleen maakt heel zijn wezensstand.
Heet miT, best a a n : 't bestaan van elders nemen ?

DIT, w e z e n : 't geen volstrekt aan andre wezens hangt,
Pit dier en plant zich-zelven saam moet lemen
En in 't vergaan zijn steun van vreemd bestaan ontfangt?
Ja, zelf niet tens then steun weet aan to wenden, 
Voor 't noodige onderhoud van 't wagg'lend schijnbestaan
Dat door zich-zelf in zwakheid moet volenden ; 
En even lijdlijk is in wording en vergaan !
Zoo moge een rook door vuurkracht opgedreven,
Of naauw bemerkbaar stof door 't windgeblaas verstrooid,
Zich mee den naam van zelfbestandig geven,
Als 't hangende in de lucht tot graauwe wolkjens plooit. -
Doch neen, uw geest is door zich-zelf bestaande, 
o Stervling! Ja gewis ! gy werdt nit eigen kracht ;
Maar (niemand toch die ooit zich eeuwig waande) 
Hoe hebt gy, eer gy waart, u-zelven voortgebracht?
1822.
* Krekelzangen 1, 64.
KLOEKAART.

[Uit de oude Idslandache EDDA.] *1


Odin daalde neder
Uit zijn wolkpaleis 
Om den man to zoeken,
Over 't ruim der card,

Als het Hoofd der kloeken,
Door zijn geest vermaard.
ODIN. Wees gegroet, o Kloekaart! 
'k Kom om u to zien;
Om een proef to vragen 
Van uw groot verstand,
En den strijd to wagen, 
Of gy me overmant.
KLOEK. Wie is die vermeetle,
Die mijn peinzen stoort ?
Wie de man zoo moedig, 
Die dees grond besmet?
Dwaas, ontruim hem spoedig, 
Eer u 't dak verplet !
ODIN. 'k Laat my W a n d l a a r noemen ; 
'k Kom ook verr' van bier,
Brandend van verlangen, 
Om van 't geen Hy weet
Een bewijs to ontfangen,

Die de W ij z e heet.
* Krekelzangen I, 72.
KLOEKAART.	303
KLOEK. Blijf niet staan, gy Wandlaar, 
Zet u ginder veer;
'k Wil my niet onttrekken. 
Wie de wijsste zij,
Zal zich haast ontdekken,

De oude paai of gy!
ODIN. Armoe voegt hot zwijgen 
By een machtig man,
Of, gepaste rede:
Want een hooge mood
Toont zich licht to onvrede, 
Waar men 't minst misdoet.
KLOEK. Zeg my thands, o Wandlaar, 
Die zoo stout eon kamp
Tegen my durft wagen 
Wat is 't Zonnepaard
Dat ons alle dagen
Over 't hoofd been vaart?
ODIN. L i c h t m e e r hoot die draver 
Dien we ons ieder dag
Over 't hoofd zion varen; - 
En geen ros of man
Die hem evenaren, 
Of betoomen kan !
KLOEK. Zeg my dan, o Wandlaar, 
Daar gy toch den kamp
Tegen my wilt wagen 
Van wat avondpaard
Wordt de Nacht gedragen 
In haar hemelvaart?
304	XLOEKAART.
ODIN. R ij p r o s beet die klepper
Die haar opwaart voert: 
lly, met daauw beladen
Die by d' ochtendgloed 
's Aardrijks bodem baden
En doorweken moet.
KLOEI. Zeg my nog, 6 Wandlaar,
Dear gy toch den kamp 
Tegen my wilt wagen:
Wat is de overvaart, 
Die, geschokt door vlagen,
Hemel bindt aan acrd?
ODIN. Altijd even vloeibaar, 
Nooit met ijs bedekt,
Draagt zy naam van W e m e l, 
Die het aardsch geslacht
Afscheidt van den hemel,
Waar zijn Bart naar tracht. -
KLOEK. Gast, gy schijnt verstandig; 
Zit op dezen stoel.
Aan elkanders zijden 
Mogen wy to saam
Om het voorrecbt strijden 
Van des Wijssten naam.
ODIN. Zeg my dan, gy Kloekaart, 
Want gy hebt verstand
Waaruit wierd dees wareld, 
En dit bemelvak,
Dat in 't ronde dwarelt

Met zijn starrendak
KLOEKAART.	305
KLOEK. Aard en hemel sproten
Uit de grondstof voort, 
Die Reus B a a i e r t baarde.
Uit zijn brein werd locht, 
Vleesch en been werd aarde,
't Bloed, tot watervocht.
ODIN. Zeg my ook, gy Kloekaart,
Want gy hebt verstand 
Waartoe zijn die lichten,
Beide Zon en Maan, 
Die heur loop verricbten
Langs de Hemelbaan?
KLOEK. 't Maan- en zonbewegen
In 't volstandig spoor, 
Dient tot vaste teekenen,
Om naar beider zwaai

Maand en dag to rekenen,
Dat men ploeg' of zaai'.
ODIN. Zeg my nog, gy Kloekaart, 
(Want dat gy het weet
Doet heel 't aardrijk hooren) 
Uit wat wonderkracht
Wordt de Dag geboren, 
En de donkre Nacht ?
KLOEK. De eeuwige Albeweger
Is de bron van 't L i c h t.
Door dit Licht vol luister 
Is de Dag geteeld ;
Nacht is kind van 't D ui s t e r, 
't Geen den tijd verdeelt.
306	KLOEKAART.
ODIN. Zeg my nog, gy Kloekaart, 
Want dit weet gy ook
Waarom Zomergloeien, 
Waarom Wintervorst,
't Aardrijk doet verschroeien, 
Of met ijs omkorst?
KLOEK. Kou en hitte voeren
Nooitvoleinden strijd.

't Worstlen dezer machten
Is het aardrijk nut ;

Dat het in zijn krachten
Nooit worde uitgeput.
ODIN. Zeg my dan, gy Kloekaart, 
Want ook dit weet gy
Wat den wind doet bruischen 
Door het luchtgebied,
Dien het oor hoort ruischen,

Maar het oog Diet ziet ?
KLOEK. 't Aspunt van het Noorden 
Is des Windgeests throon:
Met zijn arendspluimen 
Klapt by door de lucht,
Dat de waatren schuimen, 
En de hemel zucht.
ODIN. Verr' heb ik gewandeld,
Menig land bezocht,

Menig ding doordrongen:
Maar, na 's Winters keer, 
Wat doet de aard verjongen,
Schept de Lente wear?
KLOEKAART.	307
KLOEK. 't Werk der Levenskrachten , 
Dat Natuur bevrucht,
Opent zich heur aderen 
Waar het vocht in welt,
En schiet uit tot bladeren 
Als het knopjen zwelt.
ODIN. Verr' heb ik gewandeld, 
Menig land bezocht,
Menig ding doordrongen: 
Doch hoe komt de Zon
Wear aan 't diep ontsprongen 
Dat haar eens version?
KLOEK. o Die heeft een dochter
Die dan de aard bestraalt. 
Na haar moeders sneven
Koomt de jonge maagd 
In heur renspoor streven,
En het licht herdaagt.
ODIN. Verr' heb ik gewandeld, 
Menig land bezocht,
Menig ding doordrongen; 
Maar hoe wordt de mensch
Tot zijn Lot gedwongen 
Met of tegen wensch?
KLOEK. 't Is een Voorbestemming 
Die het al bestiert.
Die bepaalt ens leven, 
Die beslist ons lot,
En werd voorgeschreven 
Door den vrijen God.
308
KLOEKAART.
1822.
oDiN. Verr' heb ik gewandeld, 
Menig land bezocht,
Menig ding doordrongen; 
Maar wat God bewoog,
(Dan hebt gy voldongen) 
Stel my dat voor 't oog.
KLOEK. Niemand kan dit melden ; 
God bestemt zich zelf.
Vraag my aardsche dingen; 
By Zijn raadsbesluit,
Is voor stervelingen 
Alle wijsheid uit.
ADEL.
Nascimur, et pariter qua simus origin nat 
Prodimus. -
WALLIUS.
Geboren, toonen wy nit wie wy zijn gesproten,
En de Ouderlijke stam is kenbaar aan de loten!
Zoo brandt in 't brieschend ros, dat eens in 't oorlogsveld 
De knien voelen zal van d' opgezeten Held, 
De moed van 't edel ras door oog en borst en spieren. 
Geen aart van d' echten tuk verzaakt zich in de dieren! 
En, wien 't aaloude bloed door hart en aadren zweeft,
* Krekelzangen I, 83.
ADEL.	309
Gy, Mensch, verloochent gy wier adem in u leeft? 
Verfoeisels van deze aard, aan 't zelfgevoel ontzonken, 
Gaat, wordt tot slaaf van 't geld, of gaat met tytels pronken! 
Wie ware grootheid aamt en echten heldenmoed, 
Diens tytel is zijn NAAM, diens rijkdom is zijn BLOED.
1822.
DE TAAL.
Wiens dorstend hart near ware kennis smacht;
Naar waarheid zoekt, geen bloote schaduwsehimmen; 
Het tuimlen schuwt in donkre nevelnacht,
En hooger poogt dan 't aardsche slijk to klimmen; 
Beschouw' zich-zelf in 't innig zelfgenot
Door 't stemgeluid herkenbaar uitgegoten;
't Onschatbaarst erf van 's warelds Ondergod,
In 't Godgesehenk der eedle Taal besloten. 
Die uitdrdk van 't onstoflijk zielsgevoel
Door 't stoflijk beeld in 't zintuig aangetogen, 
Met barenskracht van 't bruischend driftgewoel
In luchtgezweep aan 't vol gemoed ontvlogen
Die Taal sluit meer, meer ziel, meer wijsheid in,
Dan Platoos school, dan heel Atheen bevatten;

Houdt Waarheid, ja, en echten hemelzin,
En 't inbegrip der ons verleende schatten. 
Ken, stervling, ken geheel uw ziel in haar!
Zy maakt u mensch; in haar berust uw Wezen. 
Neem in uw spraak uw eigen zelfheid waar;
Leer daar u-zelf, leer daar uw God in lezen. 
Leer daar 't Heelal en zijn verscheidenheen,
* Krekelzangen I, 97.
310
DE TAAL.
't Heelal in u, u-zelf in God erkennen,
De Oneindigheid en 't algenoegzaam Een, 
En 't vaste spoor waarin de tijden rennen.
Zie alles beeld, en spiegling, en verband; 
In 't leefloos stof, den indruk van het leven;
En voel den Geest die in uw boezem spant, 
Om nit uw' val weer hemelwaart to streven.
Gelukkig, gy die dus uw God hervindt, 
Ja, Hem met u verzelvigd, die u bootste,
Wiens kracht in u dat eigen-zelf verslindt

Dat snoodheid is, ja, aller snoodbeen snoodstel
1822.
HET ITALIAANSCH.
"1 love the language, that soft bastard Latin, 
"Which milts like kisses from a female mouth,
"And sounds as if it should be writ on satin,
"With syllables which breathe of the sweet South,
_And gentle liquids gliding all so pat in, 
"That not a single accent seems uncouth,
"Like our harsh Northern whistling, grunting guttural, 
"Which we're oblig'd to hiss, and spit, and sputter all."
U minne ik teer, o taal van lust en weelde, 
Die 't stag Latijn in dartele ontucht teelde; 
Die als de kus op malsche lippen smelt, 
En 't hart doorstroomt met Liefdes algeweld. 
1Iw woorden zijn uit zacht satijn geweven, 
In toontjens die op donzen vlerkjens zweven; 
Uw letters, zoet als Zefirs ademzucht; 
En heel uw spraak, een lieve Lentelucht. 
Mlaar meer nog u, o Vaderlandsche tonen, 
Waar kracht en ziel en Hemelgeest in wonen;
* Krekelzangen I, 99.
HET ITALIAANSCH.
311
1822.
Die met den zang van Po en Tyber vliet, 
En Godenlust door hart en aders giet,
Maar rijzen kunt, en onder 'tboezemstreelen, 
Met Godenwil op 't menscblijk hart bevelen, 
Zijn stormen stilt, zijn ijs in vlammen zet, 
En donders voert, en bliksemend verplet.
HET SPAANSCH EN 'T FRANSCH.
En gy, o spruit van 't zelfde grootsch Latijn,
Waar 't Oost in gloort met avondwederschijn,
En 't fier Romeinsch met stug Wandaalsch vereenigt; 
Van 't-Noord gehard. door Zuiderlucht gelenigd; 
U minne ik mee in d' echten adeltrots 
En stouten mood des oorlogshaften Goths. - 
Maar weg met u, o spraak van bastertklanken, 
Waarin hyeen en valsche sehakals janken; 
Verloochnares van afkomst en geslacht, 
Gevormd voor spot die met de waarheid lacht; 
Wier staamlary, by eeuwig woordverbreken, 
In 't neusgehuil, zich-zely niet uit durft spreken; 
Verfoeilijk Fransch, alleen den Duivel waard,
Die met uw aapgegrijns zieb meester maakt van de aard !
1822.
* Krekelzangen 1, 101.
DE NOORDSCHE TAAL.
Maar zoude ik u in achtloosheid vergeten , 
En bieden u mijn boezemhulde niet,
Die, op de spits van Heklaas rots gezeten,
Met drielingstaf aan 't stugge Noord gebiedt?
Gy Godenspraak, gestamd uit de Oosterlanden , 
Der Azen taal, der wijsheid van een stam
Die aan den boord der verste wareldstranden
By 't morgenlicht der kennis oorsprong nam !
U, Zustertaal der echt Germaansche spranken,

Uit eenen wel met de onze voortgevloeid,
U vlieten ook mijn Nederlandsche klanken; 
Herbloei ook gy, als ooze rank herbloeit!
1822.
* Krekelzangen I, 102.
HET SLAVOONSCH.
Veracht, miskend, door domheid diep verstoten,
Vermengd, vervalscht met Wangrieksch en Latijn, 
Kan 't zoet Slavoonsch, uit Oosterlucht gesproten,
Wien kennis lust, niet onverschilig zijn.
En, zoo haar roest der Duitschren taal mocht smetten,
Toch heeft heur vijl hun ruwe keel verzacht,

En, Pers en Griek verneedrend voor heur wetten,
Aan Turk en Rus zijn tongval voortgebracht.
1822.
* Krekelzangen 1, 103.
DE OOSTERSCHE GRONDTAAL. *
Gelukkig Oost, des menschdoms bakermat,
Dat, in den schaauw van 't ruischend palmenblad, 
Auro aas kus ontfangt op rozenkaken, 
En hemelkracht in elken beet moogt smaken 
Dien 't geurig ooft , dat uit uw hoven schiet, 
U onverplant by 't lachend blosjen biedt! 
Van wien vervreemd, en aan de lucht onttogen 
In 't moederland met d' adem ingezogen, 
De plant gestaAg verbastert van zijn aart,
* Krekelzangen I, 104.
XIII.	14
314	DE OOSTERSCHE GRONDTAAL.
Voor fijner geest, met -rover stof bezwaard! 
Gy, wieg van ons, wien, van Araxes boorden 
Door 't koperrijk en lichaamstijvend Noorden, 
Door Hertsgebergt of steilen Donaurand, 
Of amberrijk en storrnig Baltisch strand, 
Of woesteny van ondoordringbre bossehen, 
(Het vaderland van hengst en auerossen,) 
Naar 't Westerdeel des aardrijks uitgestroomd, 
Nog steeds van u in zoet gemijrner droomt; 
Die uit uw borst en spraak en adem zogen, 
In ooze taal uw wijsheid eeren molten, 
En in wier hart de vonk zich niet verzaakt 
Die vlammende in uw Dichterboezems blaakt.
o Dierbaar Oost, wat mogen we ons miskennen, 
't Vereelend oor aan wangekrijsch verwennen, 
En, niet verwarmd door d'ingeschapen gloed, 
(Afvallig kroost,) verzaken aan ons bleed? 
Neen, eeren we u, en 't Godlijk taalvermogen, 
Een borst ontweld, door hooger geest bewogen, 
Wien z i e l en s t o f, in sta€igen wederschijn, 
Een spiegeling van heel de schepping zijn ! 
Gelukkig hy, die uwe schattrezoren 
Doordringen mocht, en in uw binnenst boren ! 
Hy zag den God die 't licht to voorschijn riep , 
In werking , en - versmolt met die oils sebiep!
1522.
H EDENDAAGSCHE TALEN. 
S8
uum cnique.
Weg 't sijflend mondgebies en rochlend keelgegrom, 
Weg 't klepprig kaakgekwak of snorkend neusgebrorn,
Dat ge uitsist, sprnvt, en spritst met hakklendwoordverslikken, 
Belachlijk slangenbroed of varkensras ! Verstom !
Ons Neerlandsch slechts bracht de acrd heurmorgenstondweerom, 
Deed hier 't onduitsch gekrijsch vafl 't waanziek meesterdom
De Goddelijke taal in d' adem niet verstikken.
1822.
* Krekelzangen 1, 106. 
GELEERDHEIDSZIEKTE. *
Kwakzalvery van Roomsche en Grieksche schrijvers,
Grootsprekend trotsch by waanziek onverstand, 
Geweld- en dwang- en tevens oproerstijvers ,
En wroetende in hun eigen ingewand: 
Mishandeld yolk, dat, steeds met slavenzielen
In 't jok gebukt, naar overheerschen tracht,

Zich wijs gelooft met voor een beeld to knielen,
En, wie den God des levens dient, veracht : - 
Verfoeisel van het menschdom, helgebroedsel,
Tot 's aardrijks roe in 't roovrenhol ontstaan, 
Wiens lust bestaat, by 't afgebedeld voedsel,
In moord en bloed, verdelgen en verslaan : -
* Krekelzangen I, 107.
316
GELEERDHEIDSZIEETE.
Lichtzinnig ras van kinderlijke snapperen , 
Dat niets verstaat, maar alles beter weet,
Wier dommigheen het eeuwig exterklapperen
Der nieuwer eeuw de hoogste wijsheid heet: -
Dit's voorwerp dan der diepe Schoolgeleerdheid

Die 't dierbaar kroost de hersenen verwart!
Wat wonder dan, werd alles tot verkeerdheid, 
In zeden, en verstandlijkheid, en hart!
Bewaar ons, God! verdrijf die Helsehe misten 
Van letterroem, die heel den mensch verpest;
Hergeef ons hart de wijsheid van een Christen, 
En red onze aard van 't groeiend Duivlennest!
1822.
LAN I )HEIL.
Beatus i11e -
Gelukkig in zijn staat, wien 't vrij dock werkzaam leven
Op ouderlijken grond een stillen wijk mocht geven ; 
Wien slapelooze zorg met kommerbleek gelaat
Niet wegsleept in hour stroom en op een rotsbank slaat, 
1Vlaar kalme rust vervult in 't Lotbeschik to vreden; 
Die 't zalig wel geniet in 't nooit benaauwend heden; 
Het morgen met Been drift vooruit loopt, hoopt of ducht; 
Hot onweer niet vervroegt eer 't neervalt nit de lucht;
Geen oogst voor 't zaaien wen scht , geen vrucht begeert veer 't bloeien , 
llaar met gelatenheid de tijden of ziet vloeien !
* Krekelzangen 1, 124.
LANDuEIL.	317

Hy die den akker bouwt, zijn' vaadren ruim genoeg
Eer pestzieke overdaad om 't altijd meerder vroeg ; 
Ten 't forschgespierde lijf in d' arbeid onbezweken,
Zich krommende op de ploeg, de hardste kluit kon breken , 
En de oefning van de hand in de omgedolven voor 
Het graan niet nutloos kwistte, of in den wind verloor, 
Maar, zeker van zijn greep, nit welbedreven vingeren 
Het wortlend levensbrood op 't veld wist uit to slingeren; 
De schoffel 1 nog in 't veld den sikkel niet verdrong; 
Maar 't krekeltj' in het graan den zomerzegen zong! 
Hy ziet op 't vast getij' na 't noeste landbestellen, 
Zijne airen in een zee van gouden baren zwellen, 
Ziju dorschvloer met den schat des aardrijks vol-getast, 
En zolders onder 't wicht gebogen van hun last. 
Hy ziet zijn lammrenteelt, zijn runders, welig teren, 
En kiest by 't jeugdig ras der breedgeschofte stieren, 
Wier nek by 't jok gewent en oefent in 't gareel; 
Of temt den fieren hengst door 't minlijk halsgestreel,
Om eens de harde spoor in 't week der buik to ontfaugen , 
En 't lichaam naar 't geklap der felle zweep to prangen. 
Hy koopt zijne inkomst niet voor uitgeschoten goad, 
Aan de ongewisse kans van 't beursgetij' vertrouwd, 
Noch vest zijn uitzicht op onzeekre handelaren. 
Zijn rente is in zijn hand en ducht geen zee-gevaren;
Ze is schatting, die hem de aard, bezwangerd door zijn vlijt, 
Met trouw en eerlijkheid in vruchtbare oogsten kwijt; 
Waar boomgaard, weide, en stal, zijn zorgen mee belonen, 
No- dankbaar als weleer , toen herdersstaf en kroonen 
Zich paarden, en het Rijk der blanke onnoozelheid 
Geen list kende of bedrog die de onschuld lagen leit, 
Het eertijds open hart in dubble sluiers plooide, 
En gruwlen zonder tal met schoone namen tooide. 
Hem treft het dondren niet der schorre krijgstrompet, 
Noch 't buldren dat de zee in storm en oproer zet. 
Ontwaakt, als 't morgenlicht hem opdaagt van de sponde, 
Geleidt by, keer aan keer, den dagvorst in zijn ronde, 
En sluit zich, wel vernoegd in d' afgeloopen plicht, 
De zorgen uit het hart, de vaakrige oogleen dicht. 
Geen lastig hofgeding roept met de morgenstralen
318	LANDHEIL.
Den weergalm van zijn naam door Rol of Rechterzalen 
Waar 'tdavert van den klank, den hollen klank, van recht, 
Maar dwangwet, lot, of gunst, van 't duistre pleit beslecht. 
Geen amptzucht, geen belang, verlokt hemn naar de drempels 
Dier Grooten, wien, verhuld in prachtige afgodstempels, 
Hot wierook toevloeit van aanbiddren zonder tal, 
In oorlog, wien een wenk gelukkig maken zal. 
Geen waanzucht leidt hem ooit naar Volksvergaderingen, 
Om, wien 't gezag behoort, den scepter of to dringen, 
En hol gewelf of wand to geeslen met een stem 
Die Waarheid blijk beneeint en 't recht der Wetten klem. 
Die klippen schuwt by, en verbergt zich, waar de abeelen 
Hour kruinen schudden by hot lisplend Zefirspelen, 
Of 'tgraanveld schommelt van zijn rijpend tarwengoud, 
Of 't nederhukkend vee zijn tweede maaltijd houdt. 
Hier is zijn rijksgebied, zijn zetel; hier, zijn staten; 
Hier heerscht by in den kring van willige onderzaten 
En draagt in dit gezag geen' koning afgunst toe. 
Het zij by 't teer plantsoen voor 't najaarsvorstjen hoe, 
Den wijnstok huwe aan d'olm, of jong ontsproten twijgen 
Met stut en rijzen schrage en hemelwaart leer' stijgen, 
Of omlei' waar de gloed van 't koestrend zonnevuur 
Met dubble stovenskracht verdubbelt op den muur; 
Of 't schrale windgeblaas verwijder' van de loten 
Of tengre bloesembot, vroegtijdig uitgeschoten; 
Of boomgaard zuivre, of weide of teelland brake of mest' ; 
Of 't beekj en 't spoor ontsluit', waar 't dorstende akkers leecht ; 
Den ouden stam door 'tent verjeugdige in zijn takken, 
Do waterloot besnoei', de byscheut of doe hakken; 
De nijvre bonigbie paleis en werkplaats vlecht', 
Waarin zy 't vloeiend goud in zilvren raten legt; 
De blanke lammrenkooi by 't licht der Westerstralen 
Met purpren hemelwaas op versche sneeuw zie pralen, 
En nijverheid en vlijt, gestrengeld hand in hand, 
Met overvloed en rust ten rei gaan over 't land; 
Terwijl by in den schaauw van myrth en olmenbladeren, 
Die frissche luwte schept, die lust verspreidt in de aderen; 
Of achtloos, op 't geruisch van 't murmlend stroomgeschal, 
In zoete mijmring zinkt by beck of waterval;
L NDnEIL.	319
Of naar den wildzang hoort der veld en boschkoralen, 
Die 't gastvrij nestverdek met vloeibren dank betalen. 
Of, als de gure Herfst de dagen samentrekt,
De lucht met wolken, de card met zwangre buien dekt, 
Vervolgt by 't schuwe wild met losgelaten winden;
Of zendt der roovren vlucht die ooft en oogst verslinden 
De vlugge kogels na; of breidt zijn garen nit, 
Of spant den lijsterboog, en gadert najaarsbuit 
Op de uit een vreemde lucht ons toegedreven zwermen. 
Dan, zangers , inocht voor 't minst uw zangtoon u beschermen ! 
Maar wreeder is de mensch dan de afgrond, wien de Lier 
Vermurwen mocht! - Doch gy, den moeshof schaadlijk dier 
In teeldrift perkloos als in vraatzucht; die heel de aarde 
U eigende als een roof, indien u 't menscbdom spaarde, 
Gy grondbewoners van ons strandduin, hei, en zand, 
U volg' verderf en moord door 's aardrijks ingewand !

Ja, zalig rustgenot, en even zalig zwoegen,
Als 't hart een deelster vindt in d' arbeid en 't genoegen , 
Die de aard verhemelt door haar teerheid, en 't verdriet 
Den angel afneemt, of zijn' wonden balsems giet;
Wier schoot de huwlijkskoets in rank by rank doet bloeien, 
En hais en vollen disch van zegen overvloeien, 
Meer dierbaar dan de most, die in de druiftros zwelt, 
Of waar de vette olijf zijn planter mee vergeldt!
Waar in we, als vuur en kracht zich door zich-zelf verslinden, 
Ons-zelv' in nieuwe vaag, in nieuwe jeugd hervinden, 
En dabbeld leven in een saamgemengeld blood, 
Uit zuivre moederborst, nit vaderhart gevoed, 
Om Vaderland en God en Heiland op to dragen! 
o Zalig do in then plicht getrouw doorleefde dagen ! 
6 Zalig 't met dit heil van God gezaligd land! 
Maar zaligst boven al, die Echt- en Vaderband!
1822.
KUNSTRECHTERSCH AP.
Midas, jageant le frcre des neuf soeurs, 
Transmit son droit a tons ses successeurs.
J. B. Rousssnu.
Den schrandren Midas gaf Apol, 
By 't Ezelsiersel aan den bol, 
De zelfde rechterlijke macht 
Voor heel zijn talrijk nageslacht; 
En 't brengt zijn erfblijk van gezag 
By ieder uitspraak aan den dag. 
Vrijmoedig des, gy Midasloten! 
Betoont uit wien gy zijt gesproten.
1822.
Krekelzangen I, 136.
GELUKKIGE.
By vlekloos blood een stil en needrig lot ; -
Eon peinzend oog, doorstraald van zacht genoegen; -
Een juist verstand, - een hart, vervuld met God; - 
En kalmen mood by zielevree to voegen
Zie daar wat meer dan 't weeldrig vreugdgenot,
Dan al de roem van 't noeste letterploegen,
Dan mijnroof is waarom de harten zwoegen, 
Maar then de dood, de zorg, de vrees, bespot!
o Dierbre gift van vlijt noch lotgeval,
Maar van den Bouw- en Vrijheer van 't Heelal, 
Wie dankt voor u, wie voelde u ooit naar waarde!


Dien schokk' de storm of blaak de Zuiderzon; 
Hy derft geen steun, geen zuivre lavingbron, 
Maar overleeft den val der zinkende Aarde.
1822.
* Krekelzangen I, 137.
XIII.	14*
PALLAS, DE VRIJGEMAAKTE. * 1
Een laffe en lage slaaf, die, om zijn Heer ontzien.
't Nog laffer Roomsche yolk als meester mocht gebien, 
Met Ridderteekenen en waardigheen beladen, 
Dorst aangeboden geld, als hem to laag, versmaden. 
Gy, die u-zelf gevoelt, wat is dan schittrende eer,
Of wat grootmoedigbeid? - Een guichelspel, niets meer. 
En zou 't rechtschapen hart op zulke laagheen azen, 
Gemeen aan 't slechtst geboeft' en de uitgezochtste dwazen? 
Neen, zijn wy 't geen wy zijn, en fier op 't eerlijk bloed! 
Geen kruis dan Christus kruis, gedreven in 't gemoed!
1822.
* Krekelzangen I, 138.
WAARSCHOUWING,
Als bet rijmen van een kind
Lof by zwakke hersens vindt, 
Spoedig neemt zijn eerzucht aan, 
En belooft zich lauwerblaan: 
Want de tytel van Po6ET 
Staat voor 'al wie wil gereed. 
Maar rampzalig is het Land 
Waar vermetel onverstand 
Dezen eernaam zoo verkwist 
Dat er ieders brein door gist; 
En rampzalig dat versuft, 
Dat, door vriendengunst versuft, 
Naar een glorielover tast 
Dat in zijn bereik niet wast, 
Maar, hoe blinkend in het oog, 
Voor zijn korten arm to hoog! 
Arme menschen, wordt eens wijs! 
Schat de zaken op heur prijs. 
o Verhit geen jeugdig bloed 
Voor een niet bereikbaar goed: 
Zet de hersens niet in vuur, 
Dat men 't levenslang bezuur ! 
Ware Dichtgeest eischt geen spoor, 
Breekt, in spijt van weerstand, door. 
Voer hem niet ten schouwspel rond; 
Leg hem teugels in den mond; 
Geef hem rust in 't stil gemoed 
Waar by eerst tot rijpheid broed'. 
Reken 't kooltjen dicht in de asch,
* Krekelzangen I, 175.
324	WAARSCHOU WING.
Eer de vlam bet hoofd verrass', 
En een dwaze zucht tot eer 
Brein en ingewand verteer', 
Of bet leven word' verspild 
In hot laffe rijmersgild.

Ouders, brengt uw Kind niet op 
Tot een Kunstgenootschaps pop; 
Maar, in welken stand hot zij, 
Tot het nut der maatschappy, 
V oor bet huisselijk genot, 
Voor de plichten jegens God! 
Roeit dat zielverwoestend kraid, 
Van de valsehe roemzucht uit! 
Godsdienstliefde, zy-alleen, 
Heft bet hart ten hemel been. 
Waagt hot welzijn van uw Kind 
Aan Been dollen wervelwind! 
En gy, Vrinden, wijd en zijd, 
Die zoo uitgelaten blijd 
Met elk nieuwen sebijnpoeet 
In bet licht to voorschijn treedt, 
Ach ! verhaast u niet to veel ; 
Houdt hem of van 't praaltooneel. 
Laat den goeden Jongeling 
Blinken in zijn kleinen kring, 
Maar ontbloot zijn naaktheid niet 
Voor bet oog dat naauwer ziet. 
Voert hem ook in lapgewaad 
Niet to kijken ]angs de straat, 
Hier een woordtjen uitgeschrapt, 
Daar wat anders bygeflapt, 
Hier verhanseld, daar verschikt, 
En de geest er uitgelikt. 
W aant niet, dat men feilen heelt, 
In do wording meegeteeld, 
Of een slordig wan-gewaad 
Door 't verstellen beter staat. 
Knoei' de rijmer en herknoei',
WAARSCIIOU WING.	325
Zoo zijn vaers niet willig vloei, 
Dwing' by daar den rechten zin 
Met geweld van poging in ; 
Ga by eerst de leerschool door, 
Eer de wareld van hem hoor'; 
Maar nooit breng' by aan den dag 
Wat een ander overzag, 
Of verlang' een vreemde schaaf, 
Aan de keten als een slaaf ! - 
Is die leeftijd dan voorby, 
Aamt by echte Poezy,
,
Heeft by duizenden van blaan 
Opgeofferd aan Vulkaan, 
Duizend fraaiigheen verscheurd, 
Eerst voor meesterlijk gekeurd, 
Voegt by vuur en smaak by een 
En verkreeg by kundigheen; 
Dan verschijn' by stout en fier, 
En bespeel de vrije Tier, 
Onbekommerd, onbedeesd, 
Als een hooger Hemelgeest, 
Die met onafhanklijk hart 
't Oordeel van de wareld tart
't Is geen Dichter, die nog vraagt 
Wat aan die hem hoort, behaagt, 
Die om lof of byval pracht, 
Of op domheids geessel acht! 
Maar die nit een hooger vliet 
Voile waarheidstroomen giet; 
En die vordert noch gelei', 
Noch belachlijk bentlivrei.
1822.
OP EEN ZEER SCHRALE VROUW.

Aan haar jongen man. *
Ze is lang, en dun, en schraal; een mug is ruim zoo vet; 
Hoe koomt gy zulk een Vrouw to kiezen voor uw bed? 
't Is de Echo op een hair. In de uitgemergelde ar.men 
Is 't moeilijk, dat ge elkaar des winters zult verwarmen. - 
"Ja (zegt ge), ze is wat tear; maar, zoo zy de Echo is, 
"Zy mint me, en by gevolg, zoo ben ik haar Narcis?"-
Zoo naamt gy ze om ze op 't dons alleen to doen verkwijnen?-
"Vooral niet, beste maat, vraag dat de bedgordijnen."-
Wel nu dan, veel geluk, zoo de Echo u bekoort! 
Doch koomt er by geval een klein verschil gerezen, 
Gelijk het somtijds wel in 't huwlijk plach to wezen, 
Denk : De Echo (dit's haar recht) heeft steeds het laatste woord.
1822.
* Krekelzangen I, 190.
GELEERDHEIDSKRAAM.
Krelis zag een Meubelwinkel.
Wel to duiker, riep de Kinkel, 
Dat 'seen boeltjen van verdriet ! 
En wat heeft het to beduiden? 
't Is alleen voor vreemde luiden ; 
De eigenaar gebruikt het niet. 
Evenwel, ik zon het prijzen,
Wist by 't zelf maar aan to wijzen 
Als men iets daarvan begeert ; 
Maar dan is er lang to zoeken, 
En nooit komt het uit de hodken, 
Of (ge zoudt het wel vervloeken !) 
Stofig, splintrig, en verweerd.
1822.
* Krekelzangen I, 191.
NEGERINNENZANG

IN AFRIKA.
By de vergasting van MUNGO PARK.
De stormwind buldert langs de vlakte, gromt, en loeit, 
De regen plascht zich nit in dichte waterbaren;
De Vreemdling, gants doornat en ademloos vermoeid, 
Ziet naar een scbuilplaats om by onze palmenblaaren.
Kom, Vreemdling, afgemat en zwak !
En zet u onder 't gastvrij dak! -

Hy heeft geen Moeder, ach! om hem met melk to laven,
Geene Ega die hem brood berei' !
Rampzalige, ach! neem onze gaven,
En zie de tranen die ik schrei!


Hoe trillen zijn verkleumde leden!
Hoe hangt hem 't machtloos hoofd op de eng geprangde borst !
Mijn zuster, lesschen wy zijn dorst, 
De Hemel voerde hier zijn schreden! -
Schrei met my, lieve zuster, schrei:
Hy heeft geen Moeder, ach! om hem met melk to laven! 
Rampzalige, ach! neem deze gaven,
Terwijl ik u bet maal berei!
Kom, spreiden wy de ontrolde biezen'
Ten leger aan den zoon der smart,
En sterken met een beet zijn halfbezwemen hart;

En dekken wy zijn knien met zachte lamm'renvliezen.
Schrei met my, lieve zuster, schrei:
* Krekelzangen 1, 193.
NEGERINNENZANG.	329
Hy heeft geen Moeder, ach! by heeft geen teedre Gade, 
Die d' arme 't hongrig hart verzade; 
Geen zuster, die hem 't leger sprei'!
Kom, zwerver, kom en leg u neder,

Geniet den balsem van de rust!
De slaap hergeve u kracht en nieuwe levenslust;
Op morgen stilt dit bruischend weder. - 
Maar 't stille of hou' met buldren aan,
Ons Bart zal kalm voor u als voor een broeder slaan.
Rampzalige uit de verre landen,
Neem hier, ja neem uit deze handen

De weldaan van een zuster aan!

1822.
GENOEG. *
In this the art of living lies,
To want no more than may suffice, 
And make that little do.
COTTON.
Vergaap u niet aan 's warelds schijn. 
Te vreen zoo God het voeg'! 
Het noodigst slechts benoodigd zijn,
Maakt WEINIG tot GENOEG.
't GENOEG hangt aan 't verkrijgen niet, 
Noch 't rijk zijn aan het VEEL;
En 't geen door 't wangebruik vervliet, 
Behoort niet tot ons deel.
* Krekelzangen I, 197.
330	GENOEG.
Maar 't dankbaar smaken van Gods ganst,
Nooit hunkrend naar het MEER; 
Zie daar de ware levenskunst,
Vereend met Christenleer !
Met God in 't hart, bezit men 't al;
By Hem is onze schat,
Wiens hand ons niet verlaten zal,
En elk zijn p o r t i e mat.
Zijn wijsheid woog dat aandeel of
Naar ieders hoogste baat;
Het was Zijn liefde die 't ons gaf;
En, MEERDER ware ons KWAAD.
1822.
DE HAND DES OUDERDOMS. *
-Jam respite cans,
Invalidasque manus, et inanes cerne lacertos; 
Usus abit vitae.
Luc.N us.
o Koude hand van d' Ouderdom ,

Gy die ons 't hoofd bestelpt met wintersneeuw der jaren,
En do omgebogen hals, van 't wicht des levens krom, 
Naar 't gapend aardrijk strekt om knikkende in to varen!
Gy, wien geen gloed van 't hart verwarmt of stooft, 
Hoe zeer by nog in 't oog, als 't maanlicht aan de kimmen
Waar in, voor 't menscblijk oog, de zon hour fakkel dooft,
Door de avondnevels heen blijft glimmen 1


o Koude en siddrinpolle hand
Met die des killen Deeds in broederlijk verband,
En voorbo van zijn greep, zijn aangreep, aan den grijzen: 
U voel ik tot in 't traag en werkloos ingewand, 
Waarin 't verheffend blood geen vezel meer doorspant,
Maar neerzijgt als de koelte eer de onweerstormen rijzen, 
En door geen scheutj' of halm met speelsche dartelheid
De levensprikkling meer verspreidt !


Hoe, waak ik, of zijn 't schemeringen?
Zijn 't schijnsels zonder zij n, die me aandoen, of is 't meer?
Wat weigert, wat me omgeeft, mijn boezem door to dringen,
En 't hart to ontzetten als weleer?
Wat mistdamp heeft voor de innige oogen 
Den spiegel van de ziel betogen

* Krekelzangen II, 41.
332	DE HAND DES OUDERDOMS.
Waar zich Gods schepping in verkondigde aan 't gevoel?
En wat kon 't goochelspel des zintuigs dus verstoren, 
Waar in zich 't dom verstand bezwijmelde en vergat,
Als of Gods pronkstuk tot niets hooger waar geboren, 
Dan 't Been het met het vee in lotgemeenschap had?
Ja, 'k waak; 't is thands geen droomgewemel, 
Geen zinnendronkens chap die 't hart in oproer stelt;
Neen, 'k voel den daauwdrop van Gods hemel, 
Waarvan 't verborgen zaad der hooger menschheid zwelt.
De rups verschrompelt, moe gekropen,
Genoeg heeft ze op de struik, op 't blaadtjen dat haar draagt,
Met nooitverzade drift geknaagd,
Zy voelt zich 't grof bekleedsel slopen;
De vlinder vormt zieb reeds half sluimrend tot de vlucht;
Het uur genaak, de schel breek open,
En, burger eerst van 't stof, doorwemelt by de lucht.

Wat wroet ge in 't stof, 6 stofgenooten,
Gevoelt het wat die borst, waar mee gy zwoegt, omvangt! 
In 't slijk verzonken Adamsloten, 
Uit geestelijker kring verstoten,
En wien 't bezwarend lichaam prangt!
Verwelkend zeegnen wy den zegen van 't verslensen,
Dit slijten van 't de ziel belemm'rend feestgewaad.
Vervallen van ons-zelf herworden we eerst tot menschen,
Tot d' ons van God bestemden staat.

Verstompt, verstramt dan, zintuig, leden,
Wordt vreemd aan 't leven van deze aard! 
Heur jammerbaan is afgetreden,
Gods Engel wenkt ons hemelwaart
1822.
DE JEUGD.
(Uit het Perzisch).
Een rozengaard van Schiras is de Jeugd,
Een rozengaard, met heldre bron dooraderd; 
Een orgelkeel die bosch en dal verheugt;
Een wierookwolk nit specerygehladert'
Die op den aam der Westewinden zweeft, 
En 't kalm genot der zielsrust in zich heeft.
*
Doch als 't gebruisch der woeste Najaarsvlagen 
De rozen knakt op de ijlgedorde hagen, 
Met vuile mist de beldre lucht bedompt,
En 't vooglenlied op d' olmentak verstomt; 
Wat blijft er, dan een treuringvol berdenken,
En diepe les voor 't omgekeerd gernoed,
Van nooit het hart aan aardsche lust to schenken,
Maar op to zien naar 't onverderflijk goed!
1522.
* Krekelzangen II, 45.
GENOEGLIJKE OUDERDOM.
Oud zijt gy, Paai Witbol, sprak laatstmaal een Knaap,
Grijs zijt gy, en kaal op de pan. 
Nog zijt gy gezond en nog rustig ter been;
Ai, zeg my de reden daar van.


Toen 'k jong was, sprak Witbol, en moedig en frisch,
Begreep ik, de jeugd is als Bras;
En 'k heb mijn gezondheid en kracht niet misbruikt,
En dit komt my oud nog to pas.


Oud zijt gy, Paai Witbol, hervatte de Knaap,
En toch nog het leven niet moe; 
\laar ecbter betreurt gy 't verlorene niet.
Ai, zeg my, waar komt dat by toe?
Toen'k jong was, sprak Witbol, en moedig, en frisch,
Begreep ik, de Jonkheid veroudt.
Ik dacbt op de toekomst in wat ik bestond,
En schuwde wat eenmaal berouwt.


Oud zijt gy, Paai Witbol, hervatte de Knaap,
En 't eind van uw leven spoedt aan;
Toch zijt gy nog vrolijk en spreekt gratg van 't graf,
Ai, zeg my, waar komt dat van daan?
* Krekelzangen II, 50.
GENOEGLIJKE OUDERDOM.
335
'k Ben vrolijk , en peins grang en spreek van bet graf ,
Sprak Witbol, gedenk er my by!
In 't bloeien mijns levens dacht ik aan mijn God,
En God, in mijn grijsheid, aan my.
N a SOUTHEY. 
1822.
DE WIJSGEERIGHEID DEZER EEUW.
Hoor uw Kindtjen, hoe het schreit! 
Zie het de armtjens tot u strekken!
En gy geeft bet aan de meid?
En gy kunt naar 't Bal vertrekken ? -
En gy kunt dit zonder pijn?-
Moeder ! heet dit Moeder zijn ? -
Man , gy gaat naar Klub of Spel, 
Laat u pijp en glaasjen smaken.
En maakt buis en disch tot Hel 
Met uw buiten 's huis vermaken,
Hoe uw Weerhelft suffe of kwijn'?-
Heet dit Man en Ega zijn ? -
Zijn er dan geen plichten meer
Die een kind en moeder binden P 
Is in huis en echtverkeer
's Levens vreugd niet meer to vinden? 
Is Natuur of Echt maar schijn, 
En is mensch, een duivel zijn?
* Krekelzangen 11, 77.
336
WIJSGEERIGHEID 1EZER EEUW.
Kon bet woeste feestgedruis
De inspraak van bet hart versmooren? 
Ging de vree van 't zalig huis
In den wareldkring verloren? 
Keerde 't zielzoet in fenijn? - 
Zeker, ja, bet Inoet zoo zijn. -


Neen! Maar 't hart, vervreemd van God,
Weet geen zielsheil meer to smaken: 
't Zoekt by Wareld, spel, en spot,
Enkel zuizling voor vermaken. 
Modder deelt by met bet zwijn, 
Die bet tracht gelijk to zijn.
Plichtvervullen valt hem hard,
Die den plicht niet kan genieten.-
Voze leden doet bet smart,
Als do bloedstroom door wiI schieten. - 
Dronken van den zwijmelwijn, 
Meet men we] verbijsterd zijn. -
Die zijn hemel zoeken moot
In 't gewoel der scbijntooneelen, 
Zou des Echtstands zerpe zoet
Dien 't verfranscht gehemelt' streelen? - 
't Moet een varkensbrood-festijn 
Voor 't bedorven smaaktuig zijn. -
Ja, verlichte Filozoof,
Durf uw fraaien leer beleven ! 
Ook de kunne bleef niet doof,
Om den man op zij' to streven. 
Ja, van Newastroom tot Rhijn, 
Alles moot ontchristend zijn.
DE WIJSGEERIGHEID DEZER EEDW.	337

Roei de grondbeginsels uit,
Waar de rust en vreg aan hangers: 
Maak Gods aardrijk tot uw buit;
't Is gereed uw juk to ontfangen: 
Sehud, en schok, en ondermijn! 
Haast zult ge alles meester zijn.
	% Teg met de ouderwetsche deugd! -
Vrijheid ! Eigenwet ! en Reden ! 
Ja, de hoogste wet is Vreugd
En de vrijheid rechtvertreden ! 
Loopt in 't jaagpad aan de lijn, 
Menschen! dat heet vrij to zijn.
Maar de Duivel die u rijdt,
Hijgend lastbeest! - Welk gekozel!

Die is lang zijn aanzijn kwijt:
Niemand meer 4s thands onnoozel; 
En zoo God nu slechts verdwijn', 
Zal ons Rijk volkomen zijn.
En Hy zal het. Waarom niet?
Immers God is louter goedheid, 
En wil niemand ooit verdriet;
Loutere kokinjezoetheid.
Ook zijn wy Hem veel to fijn! 
Ja, het meet, het zal zoo zijn!-
Maar het kloppertj' in 't gemoed 
Dat zich nu en dan-laat hooren! -
Wel, dat waar ebn slechte bleed, 
Die zich van dat ding liet storen
't Mocht een Klopjen of Bagijn,
Maar het kan geen Wijsgeer zijn.
XIII.	15
338
DE WIJSGEERIGHEID DEZER EEUW.
Laat het dwaze suffersgild
Afgezaagde spreukjens kwaken!
't Vluchtig aanzijn, dus verspild,
Zullen we ons ten nutte maken. 
Wie er in den dut verkwijn', 
Wy, wy zullen wijzer zijn.


W ellust is de ware God,
Die een recht heeft op ons leven;

De eerste plicht is lustgenot,
En in d' arm der vreugd to zweven. 
o Hy rust op zacht satijn, 
Die een Filozoof wil zijn.


Zwier' de dartle dans in 't rond!
Laat bet bloed door de aders ruischen!

Schudde en daavre dak en grond!
Laat de feestwijn *huimen, bruischen, 
Schittervonklen als robijn! 
o Dat beet gelukkig zijn! -


Maar, als alles ons verlaat:
Vreugd en Teed ons heeft be-even?
Zonder toevlucbt, troost, of raad.... ? -
Zoo verlaten wy bet leven. 
Zelfmoord is een medicijn; 
o Daar kan Been beter zijn!


Daar is wisse rust in 't graf; 
Deze weg staat altijd open,
En by schrikt geen Wijsgeer of 
Die niet vreezen kan of hopen!
Hier mee sluiten wy 't gordijn ;
Moge er slechts geen namaals zijn!
1822.
DE ANACHOREET.
(Grafschrift.)
Hier leefde en stierf de man in armoe, pijn, en Teed, 
Zich-zely' door boete en rouw steeds onvermurwbaar wreed. 
Zijn dood stelde eindlijk perk aan 't onverduurbaar lijden, 
Van 't hongren, 't beegeschrei, en 't nooit verpoosd kastijden. 
'"'at lacht ge, 6 spotters, met 's mans ijver, zoo verkeerd, 
Waarin 't welmeenend hart zijn Heiland heeft vereerd? 
Dus pijnlijk zag hem de aard die groote plicht volenden, 
In dwaling, maar oprecht, en zonder ze ooit to schenden. 
Gy, wien verlichter geest langs zachter pad geleidt, 
Betracht uw lichter plicht met de eige omzichtigheid.
1822.
* Krekelzangen 11, 84.
VRAAG.
(Uit JOHANNES Openbaring.)
Ga, Christen , in uw hart. Zoo eens een Vorstenbond
(Of wie hun staf bestiert,) geheel dit wareldrond 
Vereenigde in een zelfde en opperst Staatsvermogen,
TJw Kerken samensmolt met Manes en Socijn,

't Rechtzinnige Geloof deed zwijgen voor de logen,
En 't Manna Gods vermengde aan Heidensch moordfenijn: 
Een God op 'taardrijk stelde, aan wien gy trouw moest zweeren,
Wiens throon- en outerdienst zy sterkten door hun staal; 
En wien ge, als Staatshoofd niet, maar Krrktyran, vereeren,
En Christus wisslen moest voor ceremoniepraal:
Hem loochnen; aan Zijn bloed en zondenzoen verzaken;.
En 't Euangelieblad verwerpen als verdicht,
Om 't school van Sokrates den wierook toe to blaken,
En, met gesloten oog, to hupplen by dat licht:-
Beraad u: durft ge dan den fellen moordbijl tarten?
Den schandelijken strop, bet vilmes en de vlam ? 
En zult ge u alien Hood getroosten, alle smarten,
Voor 't zaligend geloof in 't Godlijk Offerlam? 
Zult ge alien hoon en smaad gewillig op u laden?
Geschuwd, vertreden zijn, beneden 't slijk veracht?

Zijn haters in het bloed van wie Hem Bert, zien waden,
En worden voor Zijn naam als weerloos vee geslacht? - 
Gy zwijgt ; gy wenscht het siechts , doch hoopt bet! De ijdle glorie
Van 't hart bedriege ons niet; maar onze Heiland leeft. 
Hy haalde nit Dood en Hel de bloedige Viktorie;
Hy is 't, die, wie Hem smeekt, de kracht tot strijden geeft. - 
Maar vraag u-zelv' nog meer. - Zoo in die duisternisse
* Krekelzangen II, 85.
VBAAG.	341

Een Helgeest lamm'rentaal door 't slanggesijfel mengt,
En vrij gevoelen biedt aap 't overtuigd gewisse ;
Mits dat ge op 't valsch altaar uw wierookgreintjen brengt?
Dat ge instemt, bloot voor 't oog, om andren mee to sleuren , 
En 't merk der Redendienst op hand of voorhoofd draagt?
Zult ge, onverwrikt in trouw, uw boezem op zien scheuren , 
By 't naadren van het Teed en lijdende, onversaagd?-
Ach ijdle vraag, roept ge uit, in dees verlichte tijden 
Waar elk verdraagzaamheid en vrijheid galmt en krijscht! -
Het zij zoo! sterken we ons in 't bidden en belijden! 
Gy kent den dag die daalde en niet die morgen rijst.
WaarVrijheid heerlijkst klinkt, daar smeedt men de engste boeien;

't Zijn cozen, waar de braam zijn dorens mee verhult:
En waar Verdraagzaamheid de lippen steeds doet vloeien, 
Daar is 't verdorven hart van diepen wrok vervult.
Dat heet Verdraagzaamheid, aan God zijn plichten schenden, 
Beslissen, en met hoon verdrukken die 't weerleit;
In gruwelmoord en bloed den zegepraal volenden, 
Wien spot en lasterzucht den weg heeft voorbereid.
Of kent gy 't voorspook niet? de teekens niet der tijden? 
Doorleest gy oog noeh hart by 't buldrend hoopgekrijsch?
Of - kunt ge een Christen zijn, en Christus 'thart niet wijden, 
Maar geven 't aan de Hel, wanneer zy 't vergt, ten prijz'?
1822.
ROEM.
Nought is your famous laude and hie honour, 
But winde inflate in other men's cares.
CsiAUCER,
Wat is die Roem, waar rijp en groen op azen. 
Dan wind, het oor van andren ingeblazen? 
Och! waar men wijs en hield zijne ooren dicht, 
En opende zijne oogen slechts aan 't licht! 
Vernoegde 't elk, zich-zelven op to hullen,
En andren 't hoofd niet met hun wind to vullen; 
Of brak die wind niet zoo luidruchtig uit, 
En maakte 't oor niet jeukrig naar 't geluid. 
Een ieder zou naar 't vrij Geweten leven, 
En 't wufte hart geen' volkswaan overgeven; 
Veel min, zijn rust (en dikwijls tegens dank), 
Ja, ziel en wil, verkoopen voor een klank.
1822.
* Krekelzangen II, 88.
ZELFBEDROG.
't Gevoel schijnt ons werking van eigene kracht ;
En 't is slechts erkenning van hoogere macht. 
De Wil acht zich vrij, als verkiezing uit meer; 
Maar is het gevoel slechts van 't vreemde beheer. 
't Behaaglijke danken we ons-zelven alleen,
't Onaangenaam schuift men naar buitenwaarts been ; 
Het een noemt men vrijheid, het ander heet dwang, 
En YRIJHEID en WILLEN is 't koekoeks-gezang. 
't Is zelfmin en hoogmoed die reden bedriegt 
En vast in den sluimer der onkunde wiegt. 
Ontwaak dus, 6 stervling, en leer wat gy zijt, 
En maak u de banden des onverstands kwijt. 
't Moet Hemel of Hel zijn wier invloed u drijft, 
Uw wil is de pen slechts wear mee ge onderschrijft. 
o Neem geen Griffier voor het hoofd van 't Gerecht ! 
De Heer neemt besluiten, al teekent de Kneeht. 
Maar wenscht gy naar Vrijheid en vraagt wat dit zij ? 
't Is God laten willen, en willen als Hy.
1822.
* Krekelzangen II, 103.
AAN DE FILOZOFEN ONZES TIJDS.
Als Sokrates een God, Verlosser, Leeraar, wacht,
Die Waarheid leeren zal aan 't menschelijk geslacht,

En d'invloed van een Geest, beschermend en weldadig,
Tot richtsnoer van gedrag met dankbre ziel belijdt!

Wat maakt u, Heidensch rot, lien Leer zoo ongenadig,
Indien ge Filozoof, en zijn vereerers zijt?
Gaat, leert, erkent met hem vrijmoedig, niets to weten,
En onderwerpt uw waan aan bovenmenschlijk liebt;
En wilt ge u naar den naam eens Wijsheidminnaars heeten,
Erkent den Christenleer, betracht den Christenplicht.
1822.
* Krekelzangen 11, 104.
ZINTUIG EN VERSTAND. *


Men oordeelt goed of kwaad naar 't voor zijn zinlijkheden
Of lust of onlust geeft. - Zoo doet bet grof gevoel. 
Doch gy, Verstandtjen, gy de schijntolk van de Reden, 
Velt oordeel naar 't U vlijt, van waarheid, recht, on zeden,
En hebt ge er, min dan 't vleesch, uw zelfmin by ten doel? 
Voor my, 'k geloof het niet. Gy hangt aan grondbegiusels ,
Uit enkel zelfgevoel u-zelv' tot wet gesteld. 
'tBesluit bestaat by u in enkle beeld-ontwindsels,
En koestert wat u strookt, verwerpt hetgeen u knelt!

Zie daar uw rechterschap! -De Zelfmin wil zich streelen,
Gaat lijfs- en geestgevoel gelijklijk aan de hand, 
En wie, als boven 't stof, zich-zelven wil bevelen, 
Of wie door 't redenmes de driften meent to kelen,
Koomt even kwalijk nit met steunen op 't verstand. 
Neem, stervling, neem van God de waarheid, u geschonken,
Met dankbren oodmoed aan, inistrouw den valschen schijn 
Hem wien ze in 't biddend hart slechts eens heefttoegeblonkeu ,
Kan nimmer Filozoof; maar moet een Christen zijn.
1822.
Die Vernunft legt ihren Intresse gemiss, jedem Dinge einem Werth 
bei, (und) begehrt dann, dass die Dinge dem gemiss seyen, wie sie 
ihren Werth beurtheilt.
FEIEs, Wiesen, Glauben, Ahndung.
* Krekelzangen II, 105.
XIII.	15*
KENNIS.*
Behoed ons, God, voor 't slechts ten h a 1 v e kennen ,
't T e n n a a s t e n by, dat door den schijn misleidt ! 
Goof mijn verstand de vlucht der aadlaarspennen,
Of 't opzien slechts van menschen-needrigheid! 
De pleisterplaats van die naar wijsheid trachten,
Hot nederzien van d' eens bestegen trap, 
En zich ten top van 't onbereikbare achten,
Bedwelmt het hoofd met ijdle dronkenschap.
Neon, hef my 't oog, en trek my steeds naar boven;
Of laat my hier bedachtzaam aan den voet , 
Met argloos hart het hooger licht gelooven,
Dat in my gloort en eens ontwikklen moct !
'k Zag honderden naar 't trotsche bergslot stijgen,
En met een walm van glorie overguld; 
Maar redloos in de kloven nederzijgen,
Waarmed de weg der kennis is vervuld.
'k Zag tuimelen in d' afgrond van 't vertwijfelen,
Die 't hoofd to trots dorst steken in de lucht ; 
Daar, by zijn val, het juichend addersijfelen
Zich mengelde aan zijn hollen wanhoopszucht. 
Leer Gy me, o God, u nader by to zoeken,
In geest, en stof, en in en om my heen 
Niet langs een berg van waangeleerde boeken,
Maar in Uw woord en mijn gevoel alleen.
1822.
* Krekelzangen II, 107.
DE DUIVEL EN ZIJN VRIENDEN.


(TEGEN EEN EZELACHTIG PUNTDICHT, 
gelijk er meer zijn).
"Pas op uw beurs, mijn lleer, hier loopt een Zakkenrolder,"
Zoo sprak me in marktgedrang een brave grijzaart aan. 
,,Vooral niet, stoor u niet aan 't ouden mans gekolder,
,,Denk enkel op al 't mooi ; gy kunt hier veilig gaan ;

,,Zulk yolk bestaat niet eens , (dus galmde 't om my henen,)
„Een zot , die daarvoor vreest!" - Wien geef ik nu geloof? 
Wien moet ik beter vriend des Zakkenrolders meenen,
Die waarschouwt, of wiens raad my bloot stelt aan zijn roof ?
1822.
* Krekelzangen II, 116.
MORGENSTOND.
Cum dederit Phoebo stella furata locum.
De Herder drijft zijn lamm'rertkudde
Ter weide met zijn staf;

Maar de Ochtendstond het starrenleger
Van 's hemels blaauwend heiveld af.
De Hemelkoning gaat verschijnen,
Geringen, maakt ruimbaan ! 
Het Oost ontsluit zijn tentgordijnen,
Hy treedt in voile schittring aan.
Hoe statig zijn zijn vaste schreden
Door 't eenzaam hemelvlak! 
De schaduw tuimelt naar beneden,
En stelt zich 't aardrijk tot een dak.
Vergeefs! Zijn glans zal ze achterhalen,
Hy volgt ze op 't zwevend spoor. 
Daar is geen wijkplaats voor zijn stralen;
Zy dringen de avondpoorten door.
Verheug u, Aardrijk, in zijn luister;
Ontsluit u voor zijn gloed !
Breekt, teedre bloes$ems, door uw kluister,
En brengt hem 's levens morgengroet !
* Krekelzangen II, 117.
MORGENSTOND.	349
1822.
Ruischt, Zefirs, door de loovrenzalen,
En meldt het, waar Hy naakt ! 
En hupt en jubelt, Bosehchoralen
Die op zijn Heldenstap ontwaakt!
Slaat, slaat u near, vermetele oogen,
Waar Hy 't gelaat onthult ! 
Natuur erkent zijn Alvermogen,
Natuur is met zijn gloed vervuld.
Juicht, dier en plantrijk, by zijn naderen
Zijn kracht is aller kracht;
Zijn licht doorstroomt ons-aller aderen,
Zijn luister is ons-aller pracht !
AFGETROKKENHEID.
No borrow'd joys! They're all our own.
COTTON.
't Genoegen, neen, wordt nooit gekocht,
Geen vreugd is veil voor geld. 
By Gade en Kroost een heil gezocht,
Uit eigen bron geweld !
Zoek staat, of eer, of lustgenot,
Aan Hof, Tooneel, of spel; 
In eigen huis is 't zaligst lot,
Bevindt ons hart zich wel.
* Krekelzangen II, 120.
350	AFGETROKKENHEID.
Zij de enge woning ons paleis!
Geen wijze wenscht zich meer. 
Vergeten van des warelds kreits,
Vergeten wy haar weer !
Naar ach! Vergeet haar zoo gy kunt
In does onstuimige eeuw,
Die niemand lust noch rust vergunt,
By 't knapprend uilgescbreeuw
Noch God, noch Koning meer in 't land,
Die vrij regeeren mag,
Of boevenschuim en onverstand
Ontweldigt hun 't gezag.
En wie die dolheid niet bestemt, -
Niet toejuicbt aan 't geboeft' ,

Dien wordt ook zelfs die rust ontvremd
Die 't vreedzaam hart behoeft. -
Doch, dwazen, woelt en tiert en raast,
En vloekt zoo veel gy wilt; 
De pijien die uw windroer blaast,
Ziju op mijn borst verspild:
Mijn pantser is van dubbel staal,
En op de proof gehard;
En, stoort gy me ook een enkle maal,
Zy doen my wond noch smart.
En, maakt gy 't eindlijk al to bout
Met d' ouden Liereman,
Toch vindt by licht een plekjen grond
Waarop by sterven kan.
1822.
PEPER EN ZOUT.


Aan een jong schrijver.
Uw stijl is gepeperd, als peper zoo heet,
Dus zegt men, en zeker, ik durf het beamen,
Maar Holland, dit wensch ik dat niemand vergeet,
Voegt PEPER EN ZOUT altijd samen.
De Vriend, ongebeden, of deftig genood, 
Vond peper e n z o u t by 't gerasperde brood
En plach hem voortreflijk met Rhijnwijn to smaken. 
O ok peper e n z o u t was een deftige dracht, 
Van rijker en armer bestendig geacht,
By nog van geen scheermes mishandelde kaken. 
Was 't zwart al to statig voor jaren of stand, 
Het peper e n z o u t was de deftigste trant.

Maar 't pep e r en 't z out schoof allengs van den disch
Men vond het nadeelig voor Uitlandsche kwalen, l 
Men duldde 'tin sausen by vleesch noch by visch,
Ook moest toen de Roemer verschalen;
Het tongscherp s verdween toen voor laffe ragouts, 
't Champagne-glas bande den Hollandschen kroes;
De cerst hartige magen verleerden het koken. 
Gezondheid verdween van het frissche gelaat,
Men wist met geen hoofd meer noch ingewand, raad;
En 't werd van den Arts op de zenuw gewroken
Met geesten, door 't vuur nit salpeter gestookt, 
Voor wind, die en hoofd en gedarmte doorspookt.

Voor 'tzedige zwart en het peper en zout, 
* Krekelzangen II, 131.
352	PEPER EN ZOUT.
Blonk alles welhaast in een bonte schakeering;
De Vloo a werd als 't pronkstuk der wareld beschouwd,
En ganzendrek 4 ieders vereering 1 
Numoesthetweerde afgang van Frankrij ks Daufyn5 
En dan. de Parijsche straatmodder -kleurs zijn;
En tevens verdwenen de manlijke schouders, 
De rijzige en edel geboogwelfde borst 
Waar adem en ziel zich in uitzetten dorst ;
En 't bastaartgeslacht had niets meer van zijne ouders, 
Maar toonde den Franschman, of immers, den aap; 
't Verstand viel aan 't loddren, 't Geweten in slaap.

Ach pep e r e n z out , ach Oud-Hollands banket,
o Mocht ik u weder met Rhijnwijn genieten !
Och, dat die taljoor my weer voor wierd gezet,
Eon train zou mijne oogen ontschieten.
Och zag ik ze in pep e r- e n z out k l e u r gedoscht, 
Wien 't kleed nu en welvaart en eerlijkheid kost!
En 't zwart wear als 't prachtigst en edelst verheven! 
Mijn hart ging aan 't hupplen, ik waar nies meer oud! 
En zag ik wear p e p e r vereenigd met z o u t
In 't geen er zoo drok wordt gedrukt of geschreven, 
'k Herleefde voorzeker, mijn geest wierd wear vlug, 
En 'k zag met geen weerzin vooruit of to rug.
1822.
ONNOOZELE VROUW.
Een Vrouw die 't hemd haars mans van 't wambuis onderscheidt,
Is wijs genoeg, sprak Frankrijks Koning.
8 Ouden tijds eenvoudigheid,
Toen de onschuld deernis vond, de onnoozelheidverschooning!
Nu vergt men Vrouwen eindloos meer.
Voor my, ik wil then tijd, die gouden eeuw, niet wraken; 
Maar echter, 'k wenschte my geen Vrouw slechts onder't laken;
't Is hulp en troost van 't hart by 's levens buiig wear;
't Is liefde en Christenmoed, die ik in de Echt begeer,
En dat zy door haar deugd haars Egaas naam vereer,
Ja, tevens ook zijn Kroost door les en voorbeeld leer',
En hem gelukkig weet to maken! -
Gy, God van zegen, zie Gy near,

En voel hem, wien Gy't schonkt, in dankbre ontroering blaken !
1822.
* Krekelzangen II, 134.
LIEF METSJEN.
"Ja 't Meisj' is schoon en lief; we1 needrig opgevoed, 
"Maar des to beter, Vriend, om 't onbedorven harte." -
'k Geloof het; maar zie toe, eer ge onberaden doet
't Geen mooglijk naderhand een bronwel wierd van smarte.
Onnoozelheid is zoet, bekrompen stand geen kwaad;

Maar, wierd dat Meisjen ook een parel van de Vrouwen;
Bedenk u, eer gy 't meent to trouwen !
Is ze, als uwe Egg, ook in staat
Om de eer van uw geslacht behoorlijk op to houwen?

Of, zoo gy 't eenmaal anders vindt, 
Zijt ge onveranderlijk gezind
Orn door verachting noch verwijten,
Wanneer't uw eerzucht kwetst, haar 't teder hart to splijten?-
Weet, dat ge u-zelf hiertoe verbindt,
En heilig van then plicht, hoe 't gaan moog, hebt to kwijten.
1822.
* Krekelzangen II, 135.
DE FRANSCHE GEEST.
De rechte Fransche geest, wat is die? - Zielverblinden,
Een Duivlen-goochelspel, dat oog en geest verwart;
De kunst van aan elk ding een scheven kant to vinden, 
En 't valsche een overtrek van schijn-waar aan to binden,
Verderflijk voor 't verstand niet minder dan voor 't hart. 
De glimp van 't valsch vernuft geeft altijd valsche verven,
Zijn scheefgeslepen glas toont al wat recht is, krom. 
o Wacht u voor dat twig, het mocht u 't oog bederven,
En hou de waarheid vast, zy is uw eigendom ;
Maar, eens vervreemd van 't hart, vindt niemand haar weerom.
1822.
De volken hebben van haren wiju gedronken; daarom 
zijn de volken dul geworden.
JEREM. LI, 7.
* Krekelzangen II, 136.
LTCHT EN VRIJE TONG.
"By l i c h t en y r ij a tong schroomt Willem geen verraders.
"Dat 's mis, weergalmt bet in de buurt;
°aDe bron van 't Licht moet toegemuurd, 
"De troon bewaakt door s t o m m e .... Hexenbraders."
Zie R e c e n s. XIV D e e 1, No. S.
Neen, Koning Willem heersch' by 'theldre Hemellicht,
En sluite voor Gods zon paleis nosh oogen dicht; 
Maar wachte zich voor hun die ons die Zon beletten,
Om door hun walmende Eigenlamp
Het huis to vullen met den damp
Die hoofd en hart bedwelmt, en 't dak in vlam to zetten.
Bewaar by throon en vaderland
Voor elk die daartoe samenspant;
En , wat betreft do Midasooren, -
Men laat ze in eigen stikgas smooren!
Doch vrije tong of pen -? Ik gunze u die ze vraagt, 
Mits ge ieders recht ontziet en Vorsten eerbied draagt.
Leer echter, eer gy raaskalt, denken,
En wacht u, de orde van den Staat
Of 't onbedorven hart to krenken
Door roekeloozen modepraat.
Ook, wilt ge ons nit d e bron van uw verlichting drenken,
Zoo leer dat ze allen j uist geen stomme.... zijn,
Die 't flesjen kennen van dat Heidensch volksvenijn. - 
Voor 't oovrig durf ik u mijn woord er voor verpanden, 
U zal geen starveling voor toovenaar verbranden.
1822.
* Krekelzangen II, 137.
SUZANNA.
- - Repellere, justum.
"Zoo 't waar is 't geen wy van Suzanna lezen,
"Verdient ha4r kuischheid lof, die zaak is afgedaan.
"Het schandlijk aanzoek of to slaan 
"Van oude boeven, dient geprezen; 
"Maar zou 't geen grooter wonder wezen,
"Had zy een jongen boef weerstaan?"
Zwijg, smaadlijk spottrenras, of hou
Uw ranken beter in den mou.
Men roemt de kuischheid niet : wat lof zou zy behoeven F
Ze is wonderwerk noch deugd, maar de eigenschap van vnouw,
Wier eernaam niet behoort aan schendsters van de Trouw. 
De Fabel toont den aart van oude Venusboeven 
Die op 't onschuldig hart geweld en list beproeven.
Dus, spaar uw gispende aartigheen.
Zy mogen u of andren smaken ;
Wien zulke geestigheen vermaken
Is (oud of jong) in 't hart, van zulke boeven een.
1822.
* Krekelzangen II, 139.
HET KERKVERLOOP.*
Le Clerg€ a Is premiere €poque de 1'Eglise 
enseignait cc qu'il fallait faire; a la secon-
de, cc qu'il fallait croire; a Is, troisieme,
cc qu'on devait payer et donncr.
SiatoNDE DE SrsAeDI, Hist. des Franc.
SISMONDI need, gy zijt bedrogen,
En stelt ons 't Kerkverloop juist omgekeerd voor oogen:
lie hier wat van de waarheid zij
Eerst leerde zy hot recht Gelooven,
De Geest der waarheid steeg van boven,
En Liefde en Heiligheid was daar onscheidbaar by.
Maar toen 't vervalscht Geloof door Deugdleer werd verdreven
En zeedlijkheid meer gold dan Christus aan to kleven, 
Vervloog die Heidendeugd met Heilzucht en Geloof, 
En 't menschdom werd aan Eer- en Mammonsdrift ten roof.
Dit trof de Grondkerk eerst, dit treft haar,'na'thervormen. 
De vijand weet to wel waarin haar kracht bestaat,
Wat zou by 't buitenwerk bestormen,
Hy ondermijnt ze in 't hart , en wint ze door 't verraad.
1822.
* Krekelzangen II, 141.
VOLTAIRE. *
11 faut exterminer tons lea PrCtres 
par le fer , et par le feu.
VOLTAIRE.
VOLTAIRE, ja gy hebt gelijk,
Men dient met staal en vuur de Priesters uit to roeien 
Die zich met 's menschen heil bemoeien:
Daar wordt men dartel van noch rijk. 
Maar Filozofen mogen bloeien
Die de aarde met hun inkt van wijsheid oversproeien; 
Die immers geven gouden koeien
Met gouden horenen .... to kijk. 
Die breken de ouderwetsche boeien,
En helpen 't water op den dijk;
En, zoo er stroomen bloeds by vloeien, 
Daar dient men maar door been to roeien:
Zy zitten toch op 't nest de goudeeuw uit to broeien,
Voor dees bedorven eeuw van ijzer en van slijk.
1822.
* Krekelzangen II, 143.
ROUSSEAU.
L' homme qui pense est un animal deprave: 
Rouss. Disc. sur l'inegalite.
Ja zeker, 'k moet het nu gelooven,
Rousseau werdt t' onrecht niet als opperwijs geeerd: 
"Bedorven is de mensch, zoodra by redeneert."
Dat fraai geroep van RE DEN BOVEN
Heeft my dat duidelijk en by de proef geleerd.
Rousseau! och hadt gy 't eer geweten,
Of, eer ge aan 't schrijven vielt, die gouden spreuk bedacht!: 
Europa had zoo licht zijn welvaart niet versmeten,
Of Godsdienstwet en plicht verkracht; 
En de aarde, reeds genoeg van mollen doorgevreten,
Had, met uw nieuwe mest tot barstens overvracht,
Geen keverzwermen voortgebracht,
Die, snorrende nit bun dop, wat bloeiend was verbeten,,
Tot ramp van 't arme Nageslacht.
1822.
* Krekelzangen II, 144.
COUR D'AMOUR.
Daar was een tijd, dat al wat ademhaalde 
(Behalven slechts de lompe boer),
Ook schoon men zelfs met kroon en gouden scepter praalde,
Zich de uitspraak onderwierp der hooge coups n' AMOUR.
Een party Jonkertjens en Vrouwen en Poeeten,
Op Liefdes rechterstoel gezeten,
Lei wet en vonnis op, en niemand had a p p e l ,
Maar lag gehoorzaam aan de keten, 
En heel de wareld vond het wel. -
Die tijden zijn voorby; maar 't zijn thands slimmer dagen:
't Is nu de onfeilbaarheid van 't Courantiers verstand,

Dat, naar vrijmaehtig welbehagen,
Thands W etten, niet van d o e n, maar d e n k e n, geeft in't Land. 
Een opgeblazen domme jongen,
Van aan de Drukkersbak in 't schrijfkantoor gesprongen,
Heet thands met onbeschaamden bek 
De Waarheid en de Godheid liegen,
Smijt wat verhevenst is, met drek ;
En 't lichtgeloovig Volk dat zich in slaap laat wiegen,
Zegt Amen met den kermisgek. - 
o Waarlijk welbeschaafde zeden,
Zoo fraai een volksverlichting waard! 
Waar Kerk en Adel ligt vertreden,
Maakt boevenschuim de Wet der aard,
En voert den opperstaf, terwijl het reikt naar 't zwaard. - 
Doch gy, o Vorsten, kunt gy slapen? - 
"Wel ja, het zijn onnoozle schapen;
* Krekelzangen II, 145.
XIII.	16
362	COUR D'AMOUR.
Al blaten ze ook wet fel, 't is nog geen wolfsgebuil." - 
't Kan wezen, maar my dunkt, had ik de kooi to weiden, 
Uit vrees van schaap en wolf niet langer to onderscheiden,
By voorraad brak ik hun de tanden uit den muil.
1822.
VOOR DEZEN EN NU.
Voor dezen werd aan 't Volk wat waarheid zij, geleerd; 
En 't Volk de wet gesteld door die 't als Vorst regeert;
o Welk een bittre tijd was dat bedroefd voor dezen !
Nu is 't een wijzer eeuw, en 't blad werd omgekeerd,
Het Volk bepaalt thands zelf wat wet en waar zal wezen. 
De Leeraar en de Vorst ontfangen les en wet,
Of anders worden ze afgezet. -

Maar konden ze op die wijs niet veilig achterblijven? -
De Leeraar, ja dat zou wel gaan,
Maar met den Koning ging 't niet aan: 
Daar dient een paal to zijn, waar ieder aan kan wrijven.
1822.
* Krekelzangen II, 147.
KONSTITUTIEN.
Waar toe een Koning toch, indien Jan Rap regeeren,
Of Kees 't misleide Volk naar lust verdrukken moet ?-
Om d' opstand tegen Kees door zijn gezag to weeren,
En dan to boek to staan voor al wat Kees misdoet.
1822.
* Krekelzangen II, 148.
MINISTERS.
Ministers aan het Volk, niet aan hun Vorst, aanspraaklijk!
En this - de Vorst hun slaaf; zy, dienaars van 't Gemeen! 
Voorzeker, Koning zijn is hedendaags vermaaklijk:
De dienaar speelt den Vorst , en , waarlijk is er geen.
1822.
* Krekelzangen II, 148.
TYRANNY.

Aan de misleide Volken.


Gelooft gy dat een Vorst zijn Volk ooit haat, 
Zijn Vaderhart niet voor zijn kinders slaat,
Zijn boezem voor hun welzijn niet zou hijgen ?
Neen, maar een stoet van slaven zonder eer 
Bekruipt zijn throon, en, trotscher dan hun Heer,
Beletten zy 's Volks wenschen op to stijgen.
Zy zijn 't, wier voet het Volk op 't harte treedt, 
Wier lage ziel de spot drijft met uw leed,
Die met uw roof zich by 't verdrukken mesten; 
Wier stoet den Vorst met d'ijzren muur omsluit, 
Waarop uw klacht als op een steenrots stuit,
En die de lucht van 't koningshof verpesten.
Doch, waar gy-zelf then scheidsmuur hebt gesticht, 
Om 't droomgerel van macht met evenwicht,
Bedrogen Volk, wat hebt ge daar to klagen ? 
Wat, zoo uw bee, uw welvaart, wordt veracht, 
Beschuldigt gy de ontwrichte Koningsmacht,
Als of Hy u geen liefde toe zou dragon?


Ach, had Hy macht, zy beefden voor zijn stem; 
Nu is uw bee, uw volksbee, zonder klem! -
Niet Hem, maar u aanspraaklijk voor hun daden, 
Is 't hun belang, dat op zijn naam gebiedt, 
En wat Hy wenscht, wat Hy begeert, om niet;
En Vorst en Volk wordt wederzijds verraden.
* Krekelzangen 11. 149.
TYRANNY.	365

Ruimt weg dien dam, waar al uw hoop op strandt: 
En breekt de boei van 't zuchtend vaderland:
Vertrouw uw heil geen dienaars maar een' Vader! 
Hy, wien uw leed, gelijk een' Vader, smart, 
Hy zie, beveel, met eigen oog en hart
Zie daar en Rust en Voorspoeds eenige ader!
1822.
VEELHOOFDIGE REGEERING.
De Spanjaart vat hat wel. In honderd Staatstyrannen 
Is 't zeker altijd den, die inderdaad regeert;
Maar, 't zij ze in tweedracht zijn of 't zij ze samenspannen , 
Die heden boven drijft, wordt morgen overheerd.
Die wiss'ling is toch zoet voor die hun juk moet dragon 
Hot is des ezels troost, verandring van zijn pak:
Marat en Damiens' zijn sneeuw- en hagelvlagen;
En 't mooie wear -? Blijft weg, maar staat in d'Almanak. 
Dit immers is genoeg, dien dragen we in den zak.
1822.
* Krekelzangen II, 151.
SOFIST EN FILOZOOF.


Waar zit toch 't onderscheid P Sofist, of Filozoof:
Want beide schreeuwen 't oor met wijsheidgalmen doof. -
S o fist geeft zich den naam der Wijsheid, maar als bastert ; 
Doch W ij she i d m inn a a r by, die Waar- en Wijsheid haat ,
En valsche mnnt voor echte slaat!
Die naam, indien men 't wel verstaat,
Is , God en Waarheid stout gelasterd.
1822.
* Krekelzangen II , 152.
VERWORPEN CHRISTENDOM.
"Ja, 'k heb zoo'n ouden huisjapon
Die eens mijn Grootvaar droeg; 
Mijn vader pronkte er zich mee op
Als by gezelschap vroeg.
Nog jong, was ik er ook mee" mooi:
Maar ouder, zag ik rond,
En doschte me in een modekleed
Als ieder voeglijk vond.
Waar toe nu 't ouderwetsche ding?
Ik schik my naar mijn maats ; 
En zelfs in de oude-kleerenkas
Beneemt het toch maar plaats.
* Krekelzangen II, 153.
VERWORPEN CHRISTENDOM.	367
1822.
Neen, praat my Diet, gy grijze Paai!
Dat ik het aan moest doen!

Dan jouwden my de jongens uit.
Een man van miju fatsoen ! 
Foei ! 't is versleten en verkleurd,
En past geen' deftig' man
Neen, maak m' er slechts in 't hospitaal
Den zieken pluksel van !
Voor my toch komt dit niet pas:
Mijn lichaam is gezond!" -
Ik gun het u, mijn goede vriend; 
Doch zoo 't voor wondenpluksel dient,
Ken zelf uw eigen wond.
KUNDIGHEID.
Wat 'smenig Wijshoofd toch, na vijftigjarig blokken,
Met heel een Boekery doortrokken? 
Helaas! niets anders dan een spons, 
In eigen zwaarte naauw een ons,
Schoon ponden wegende door de ingeslorpte vochten:
En, of die veel of weinig dochten, 
Zy zwol onschuldig op van 't nat ,
En geeft ter goeder trouw wat ze in haar schoot bevat. -
Het moog dan waarbeid zijn of logen, 
Waarvan 't doordrongen lijf haar spant, 
En 't geen ze op 't persen van de hand
Ook wederom heeft uitgespogen,
Men wijte 't nooit aan 't arme ding,
Dat anders niet heeft ingezogen
Dan 't geen wanneer zy 't dronk, voor echte wijsheid gin,-.
1822.
* Krekelzangen II, 155.
DE GEROOFDE HAIRLOK.
'k Bad dikwerf om een lok van Agnes schitt'rend hair;
Zy weigert. 'k Vraag 't op nieuw als blijk van wederfiefde; 
Vergeefs. Ik neem in 't eind een gunstig kansjen waar, 
En vat met stoute band een slues verborgen schaar,
Die, eer zy 'tmerken kon, een Godlijk vlechtjen kliefde. 
Nu juich ik in mijn roof. Maar Hemel, welk een spijt!
Ach! dat ik, voor dat feit, onschuldig waar gestorven1 
Baldadige (roept ze uit met angelscherp verwijt)
Gy hebt mijn nieuwe pruik (die zoo veel kost) bedorven.
1822.
* Krekelzangen II, 186.
MINNEKLACHT.
o Kracht der Min, hoe slaat gy my om 't hart!
Mijn voorhoofd rookt van 't hevig boezemblaken; 
Dus klonk de zang van Dichter Leonard,
Om 't rotsig hart van Celia to raken.
'k Benij elk oog dat u aanschouwen mag;
Het linnen dat uw leden mag genaken;
'k Benij de lucht en 't schijnsel van den dag,
Dat weemlen mag of blozen op uw kaken.
'k Benij den grond waar gy den voet op zet;
De zool vooral, die van uw tred mag kraken; 
Ja zelfs den beer, van wiens gesmolten vet
De Parfumeurs uw hair-pomade maken.
1822.
Krekelzangen 11, 187.
AAN DE ZENDELINGEN.
Ik doe uw' ijver recht, Apostlen onzer dagen,
Die Heidnen verr' van hier het Euangelie preekt;
Maar waarom t' huis verzuimd het hellend kruis to schragen,
Waar 't woedendst Heidendom den kop naar boven steekt? 
Is, dat Win Christus naam het Christendom bestrijde,
Zich-zelv' het eeuwig heil aanmatige als een recht, 
Rousseau en Epikuur of Kerk of Leerstoel wijde,
Een onbeduidend ding waarop men Amen zegt ?
Het schijnt, men acht het dus, en zwijgt voor volkverblinders,
En stoort den Afgod niet van Filozoofsehen waan,

Ja lacht zelfs om de vlucht dier bontgekleurde vlinders;
Doch - wacht u voor 't gewormt' uit de eiers op to staan !
1822.
* Krekelzangen II, 189.
ZIEL V ERGIF.
Wel Dichter, waarom dus verstoord
Om 't Filozoofsch venijn?

Wat is een enkle zielenmoord
Om daar mee GROOT to zijn! 
Geen Wetboek zet daar straffen op,
Het staat een ieder vrij ;
Ook dient men 'tin een fraaien kop,
Gesuikerd met kandy.
Wanneer 't d' onnoozlen menschen smaakt,
't Verhemelt' vleit en streelt, 
Wie is er die den schenker wraakt
Die 't mild in 't ronde deelt?
Wet peen, Verlichters van 't verstand,
Uw teugjens vindt men zoet,

Al knagen ze ook het ingewand,
En goren 't gistend bloed.

Die onbekommerd zwelgen kan
(Al drinkt by Dood en Hel) 
Is altijd een verheven man,
En .... Waarheid - is maar spel.
't Is waarheid, recht, en deugd, en roem,
Wat Gy daar voor verklaart,
En of 't geweten 't prijze of doem',
Is geen bedenkenswaard.
1822.
* Krekelzangen II, 191.
EIGEN.*
Onze Ouden kenden E i g e n d o m,
En Eigenzin daar by;
Ook waren zy van de E i g e n m i n
Juist niet volkomen vrij
Zelfs deden ze iets in de E i g e n b a a t
Maar wy, wy hebben meer
Dat ons door 't woord van eigen streelt,
Naar echten wijsheidsleer.
Wy hebben Eigen-wet' en wil,
En, wie er ook om lacht,
Ook Eigenwaarde, en Eigen deugd;
In alles, Eigen kracht. 
Ja, eigen DIT, en eigen DAr,
Een heerlijk schoone kraam,
Liep alles niet voor die 't doorkijkt ,
In eigen domheid saam!
Doch neen, ik neem mijn woord to rug,
Het is geen eigen dom;
Wy hebben 't Duitschland afgeleend,
En geven 'teens weerom.
En dan - zal Holland wijzer zijn? -
Wy wenschen 't- maar helaas ! 
Een Yolk dat van zijn aart verviel
Blijft onherstelbaar dwaas.
1822.
* Krekelzangen II, 103.
DE WOLF IN KWAAD GERUCHT.
Wee, wee den Wolf, gebracht in kwaad gehucht! 
Daar is voor hem niet langer proof to maken; 
't Vereent zich al om voor zijn list to waken,
En 't aasgebrek verbant hem van 't gehucht. -

Ja, 't Wolvenras ligt aan den waan gelegen,
Dien 't Boerenvolk van zijne schijndeugd draagt;
Maar laster, lof?-wat kan die luchtbel wegen 
Voor 't Leeuwenwelp dat in zijn boschperk jaagt?
Wat voor het Lam, dat by een schuldloos weiden 
Gods zon en daauw en vrije lucht geniet?
Wat vragen zy naar lof- of lasterspreiden,
Wie lieve of hate, of gunst of wangunst bied'.
Wil de overmoed hen op hun erf benaauwen,
Het schaapjen zwijgt, en troost zich in 't geweld.
De Leeuw, die moed, en tanden heeft , en klaauwen, 
Wordt, ja, vermoord, maar in geen toom gekneld.
De muilband is voor slaperige beeren;
Maar voor geen Leeuw, zich-zelv' bewust als Leeuw,
Nooit zal by naar den pijpzak dansen leeren
Van hem, wien'thare moet siddren van zijn schreeuw.
Spant strikken, fluit, of doet de trommel roeren, 
Hy wordt verlokt, gebonden, noch ontzet.
Die, bruit by eens, zijn gorgel meent to snoeren,

Moot Simson zijn, geen FranscheNicolet.'
1822.
* Krekelzangen II, 195.
DRINKPARTYEN.


Mtaw iuVgq O C avF.t1rozrly.
Voorzeker, onder 't glas wordt menig woord gesproken,
Dat hem die 't heeft geuit, niet na to spreken is.

Men wijte 't aan den wijn wanneer die 't hoofd doet rooken:
Eon goede drinkebroer heeft geen geheugenis. -
Zoo is 't, maar welk een vreugd, indien dit vreugd moet heeten
Neen Vrienden, dit 's geen lust, maar ware zielenpijn. 
Wie wil, wie kan zich-zelf een oogenblik vergeten,
Wien ieder oogenblik zijns Scheppers gift moot zijn?
1822.
* Krekelzangen II, 197.
OUDE VRIJSTERS.
Wat durft het onbescheid veroude Vrijsters smaden?
Veracht geen aan den steel verdorde trosrozijn
Die zich der hand verborg in 't deksel van de bladen,
Nu in verdroogde schel verloren voor den wijn. 
Zoo kuisch- en zedigheid heur overrijpheid tooien,
Wat is er, Spottrenras, belachlijk in de Maagd?
Ze is eerbiedwaard in spijt van wang- en voorhoofdplooien,
Ook, als zy de achtbre kroon der Moedergrijsheid draagt. 
Maar gy, verworpen stoet van grijze Jongelingen,
Die de Echt als kluisters schuwde en Gods bevel vertradt. 
Bloos gy, der Maatschappy uw laf heid op to dringen,
Die duizend plicbten in een eenigen vergat!
Voor menschheid, vaderland, geslacht, u-zelv', verloren,
Is de ouderdom u meer verschriklijk dan de dood;

En vruchtloos vraagt ge u of waarom gy werdt geboren,
Die 't levenslicht misbruikte en 't leven nooit genoot. 
U voegt de spot met recht, die 't Oudenvrijer- gilde
In wijzer tijd de kroon van biezen zette op 't hoofd:

Wie 't aanzijn, gift van God , in dartle scherts verspilde,
Heeft alle menschlijkheid balddadig uitgedoofd.
En gy, wien de armoe dwong tot koud en echtloos leven,
Roep over de aarde wraak, die 't geen zy teelt niet voedt. 
't Ontbreken aan den plicht moog de Almacht u vergeven,
Maar wee die de oorzaak zijn , dat gy hem schenden moet !
1822.
* Krekelzangen II, 198.
KLEINIGHEDEN.
M~ ve t &Cc Pxeoi79, x&pec Pxcoisev 67MOS1.
Veracht geen kleinigheen: de netheid schuilt in 't kleene;
Maar stel in kleinigheid geen onverdiend belang. 
Dat netheid van de vlijt met ware kracht vereene,
Eischt grootheid van de ziel, en duldt geen ketenprang.
1822.
* Krekelzangen II, 200.
EENS VADERS LES.
Ja, krachtig is de les eens Vaders,
Beeft, Oudren! Wat ge uw kind in 't weeke harte stort,
Zweeft met bet erfbloed door hunne aders,
En wee u, zoo ze in 't eind tot hun verderving wordt!
G e d e n k t, dit klonk (voor avondzegen
Eens vaders aan zijn kroost, nog argloos, zacht, en klein.)
Zijn' zonen elke nacht by hun ter rust gaan, tegen:
Gedenkt, mijn zoons, aan Loevestein!
* Krekelzangen III, 151.
EENS VADElts LES.	377
Dit wortelt in de borst dier zonen;
Die zwelt van wraakzucht, spijt, en dollen Vorstenhaat, 
En zich huns vaders kroost to toonen,
En 'tleed van hun geslacht aan Nassaus huis to lonen,
Kost alles aan d' ontvoogden Staat.
Doch, 't Volk ontwaakt en slaat aan 't woelen,
En 't bloed der broedren moet do dolle weerwraak koelen
Voor twintig jaren dwangs, met wrevel doorgestaan. 
o Zonen, zulk een Vader waardig ,
Hoe duur betaaldet gy dat vaderlijk vermaan!
Doch weinig leedt gy nog; maar de Almacht was rechtvaardig;
De Vader... zag hot aan.
1822.
DE WIJSHEIDZOEKER. *
Wat! zijn die Heeren zoo geleerd,
En daarom overal geeerd,
En zit die wijsheid in de Boeken,
Zoo weet ik, waar ik 't heb to zoeken. - 
Dus sprak Kees Klomp, ging uit, en zocht 
En vond een boekenkraam, en kocht 
Een van de zwaarste folianten 
Om op zijn schoorsteenlijst to planten. 
Hy deed zoo, - zag hem telkens aan, 
Maar nimmer had by school gegaan, 
En lezen.... ? Neen, maar hooren lezen, 
Dat kon by jaren lang voor dezen; 
En, dacht hy, 'k vind wellicht een man
Krekelzangen III, 191.
378	DE WIJSHEIDZOEzER.
Die voor my 't boek doorlezen kan,
En spoedig leer ik 't na to snappen,
Wat by me in 't lezen voor zal klappen. - 
Doch eenmaal kwam by in de stad 
Waar iemand by zijn boeken zat, 
En blad voor blad bekeek en keerde, 
En daze zei men dat studeerde; 
En daar er geen geluid by was, 
Begreep de boar niet dat by las. 
Zoo, dacht by, kan ik 't ook wel maken 
Om achter het verstand to raken. 
Hy keek zijn boek nu telkens door, 
En zag nu achter dan wear voor; 
Nu bield by 'teens op zij' geschoven, 
Dan recht, en dan wear 't onderst boven; 
En merkte 't onderscheid al ras 
Van wat er bloot papier in was, 
En al die zwarte drukfiguren, 
Waarop by vruchtloos zat to turen. 
De band van achteren geribt, 
De snea met rood en blaauw bestipt, 
En 'tbinnenst, de opgedrakte bladen, 
Waarin de wijsheid zit geladen. 
Dat al bekeek by met een lust, 
Die van vermoeiing wist noch rust, 
En preutte 't dagen lang en nachten 
Zoo vast en stevig in gedachten, 
Dat binnen weinig maanden tijds, 
De man heel 't Kerspel was to wijs, 
En, met het eindloos door to blaaren , 
In 't gantsche boek zoo diep ervaren, 
Dat by 't getal wist niet alleen, 
Op elke bladzij' een voor een, 
Van ieder zwart bekrabbeld reepjen 1 ; 
Maar ieder fang of korter streepjen, 
En ieder heel of halve rond 
Die in 't gekrabbeld reepjen stond; 
En dat der stipjens daar beneven,
Waar op geen mensch ooit acht zou geven;
DE WWIJsHEIDZOEKER.	379
Tot elks verbazing wijd en zijd
Van zulk een ongehoorde vlijt, 
Wanneer by in de dorpgehuchten 
Zijn kennis somtijds uit deed luchten. 
Wat dunkt u, Vrienden, die dit leest: 
Is dat Been schrandre Knaap geweest?

Doch zy, die naar geheirnenissen
In 't Groot Natuurboek vlijtig visschen, 
En zoo veel weten in hun waan ; 
Vraagt, of zy 't 1 e z e n reeds verstaan ? 
Of ze ook iets meerders kunnen melden 
Dan dat zy streepj ens , rondtj ens , telden, 
In: 't letteronderscheiden kloek, 
Maar zorgloos voor den zin van 't boek ? 
Ik ken er, ja, die zich beroemen, 
En tal by tal naauwkeurig noemen, 
Maar 't faalt hun toch aan 't A , B , c ,
En dit - deelt Hy die 't schreef slechts mee

Doch neen, zegt Frix, 't is niet geschreven, 
Maar 't heeft zich-zelf zoo saaingeweven, 
En wat dan praat gy van den zin? 
Daar schuilt volstrekt geen meening in.
1822.
DESENGANO. 
(Ware verlichting.)
"Spaansche spraak, gy roem der talen ; 
"Niet alleen in deftig pralen,
"Maar in nadruk, rijk van schat,
"Laat me u thands een woord ontscheuren, 
"'t Geen ons Neerlandsch mag betreuren
"Dat hair weelde niet bevat !
Desengano, groote Godheid, 
Geessel voor geliefde zotheid,
Dommen, ingebeelden waan !
Gy, op Spaanschen grond geboren, 
Maar voor Spanje lang verloren,
Zie dat Spanje nog eens aan.


Keer, verjaag die dolle honden 
Die zijn welvaart gants verslonden !
Eens de prooi van Bygeloof,
Ligt het nu in slimmer keten , 
(Nieuwen dwang van 't vrij Geweten )
Door vervloekten scepterroof.


Zie een hoop van Onverla ten 
Meester van misleide Staten,
Die zijn ingewand doorwroet
Breek die monsters klaauw en tanden ; 
Ruk het nit dier Duivlen banden,
En versmoor lien in hun bloed!
* R otsgalmen I, 169.
DESENGANO.	881
't Engelsch ei der Ongodisten
Die aan God Zijn throon betwisten,
Aan de Seine rijpgebroeid, 
Vult Europa met zijne adderen 
Die wat heilig is bezwadderen,
Wien de Hel uit de oogen gloeit.
o Onttoover gy de zinnen! 
Leer gy wie hun yolk beminnen
Muiters knellen in den band, 
En den staf, van God geschonken, 
(Niet om ledig mee to pronken,)
Vast beklemmen in de hand.
Leer hen, Vaderlijk bestieren; 
Geen geboeft' den teugel vieren
Dat zich indringt op hun throon! 
Met der Volken heil beladen,
Zijn ze aanspraaklijk voor bun daden;
Voor 't geheiligd recht der Kroon.
Wee die 't roekloos overgaven! 
Op den stoel gebonden slaven,
Uitgeschud van hart en moed! 
Laat ze HEM wiens beeld zy dragen, 
Geen gespuis, de wetten vragen,
Dat in 't blinde grijpt en woedt.
Geen veracbte sehijnvertooning; 
Vader, Vader zij een Koning,
En met Vadermacht omgord! 
Wy, betoonen we ons zijn telgen 
Die zich zijns niet wreevlig belgen,
Zoo zijn doel verijdeld wordt!
382	DESENGANO.
Vader, zal by ieder hooren,
En des huurlings list verstooren
Die zich vet mest met ons zweet. 
Maar den huurling 't recht to geven 
Om den Vader to wee"rstreven,
Delft een poel van 't gruwzaamst leed.
Schapen, laat uw Herder weiden! 
Zoo ge u-zelven wilt geleiden
Of den loonknecht overgeeft, 
Wolven in den muil to loopen, 
Anders staat u niets to hopen!
Arme schapen, hoort, en beeft!
Hy, by zal voor u zijn leven, 
Hy zijn rust, ten beste geven;
Liefde geeft zijn poging klem. 
Hy is Vader en erbarmer, 
En de machtige Albeschermer,
Heer der Heeren, heerscht door Hem.
1822.
OP DE HERBLOEIENDE BEOEFENING
DER OOSTERSCHE TALEN,
AAN LEYDENS HOOGESCHOOL.
Waai , Nabatheesche lucht , van balsemgeuren zwanger ,
Doorwaai ons met de lust van 's warelds dageraad ; 
En gy , doordring ons Bart, gewiekte tooverzanger ,
Die, duizlend van vermaak , in rozenwaassems baadt ! ' 
Stort , stort uw scbatten nit , granaat- en druifwaranden ,
Voor 't smachtend-flaauw gemoed dat naar uw sappen dorst ! 
Ja , 't zalig Oost ontsluit, en reikt ons blijde handen ;
De morgen gaat ons op, en straalt ons in de burst! 
Geen vlammend oorlogszwaard van Hagars woeste loten
Betwist den toegang hier tot hun gewijden grond; 
Het eischt geen wapentocht, geen toegeruste vloten,
Noch half-ontvolkt Euroop, vereend in krijgsverbond. 
Een frissehe Jeugd treedt op in 't edel Letterwapen,
En rolt in Leydens school de blanke heirvaan los; 
De lauwer van de vlijt versiert haar kruin en slapen
En 't voorhoofd tooit zich reeds met Morgenlandschen blos. 
Wie vliegt daar, toegewenkt door Palestijnsche palmen
Zoo fier, zoo staatlijk voor aan 't hoofd van dezen stoet? 
Wien zal een dankbaar kroost het Min tegengalmen,
Door 't vrolijk lofgejuich van gantsch Euroop begroet? 
Geleid hen, waardig Hoofd, van d'echten roem doordrongen,
En streven ze aan uw hand die Paradijsbeemd in!

o Mocht Thessaalsche kracht mijn ouderdom verjongen,
Ik volgde u nevens hen, doordrenkt van lettermin!
* Rotsgalmen I, 179.
384	OP DE OOSTERSCHE TALEN.
Wat heerlijke Oostergloed verrukt en lacht ons tegen!
Wat hemel opent zich ! Wat Lente blaast ons aan, 
Strooit paarlen, strooit jasmijn , strooit krokus langs de wegen,
En walmt ons d'amber toe van myrth- en cederblaan ! 
Wat albegoocblend lied doorritselt bosch en dalen;
Wat wellust ademt bier den smachtende in 't gemoet! 
Kom, zijgen we aan uw zij', verliefde Naehtegalen,
Op 't riekend rozenbed in zielbedwelmend zoet!
Mijn weeke borst bezwijmt. - Gy frissche Jongelingen,
Treedt gy met stouter stag dees toovergaarden door; 
Zoekt voedsel voor 't verstand, en (voor wellustig zingen,)
De wijsheid waar ze ontlook in 's warelds uchtendgloor! 
Niets kan ik, dan in 't hart en met mijne oogen volgen;
De Grijsheid roept vergeefs aan d'ingang van dit pad 
Verloren dagen wear die kracbt en brein verzwolgen,
Wier overijlde vlucht geen nijvre vlijt verbad.
Doch gaat! mijn zielswensch ijlt in brandend heete zuchten
U na - wat zeg ik ? neen , by ijlt uw loop vooruit, 
En de offers die gy brengt in Idurneesche vruchten,
Verwelkoomt dees mijn hand in 't stervend snaargeluid.
1822.
VERHOLENHEID.
Misleide, die wanneer by kwaad verricht,
Zijn euveldaad verborgen waant voor 't licht! 
Schoon alles zwijgt, zelfs aarde en lucbt zalspreken, 
En 't dorre lijk van uit zijn grafkuil breken; 
Ja, vaak drijft God door nieuwe gruweldaan 
Den snoodaart-zelv' tot zijne ontdekking aan.
* Nederlandsche Muzen-Almanak, 1823. 
[DE TAAL.]

The proper study of mankind is man.
POPE.


Den mensch to kennen, is des menschen wetenschap; 
Maar nimmer kent men hem nit klaatrend schoolgeklap,
Door meesters 't extrenbroed in 't kooitjen voorgebrabbeld,
Terwijl 't, ontroofd aan 't nest, op de ijzren tralie knabbelt. 
Neen, toon hem in de Taal, die uit zijn boezem breekt, 
Door de oudren in hun kroost met d' adem opgekweekt,
't Ontvloeisel van zijn ziel, door 't liehaam uitgedreven.
Daar schuilt zijn menschheid in, zijn zelfgevoel en leven. 
Zoek in u-zelv' de Taal, en ken u-zelv' in haar:
Haar spiegel is ons Al, haar uitdruk 't menschlijk waar.
1822.
* Geslachtlijst der Nederduitsche Naamwoorden.
DESPINE AAN RICHARDET. *

Ontfang dit staal dat u Despine biedt. 
Hot was bestemd om u door 't hart to boren; 
Maar, wijl de Min het anders heeft beschoren,
Beklaag haar lot, maar 6! vergeet haar niet!
Uit bet Fransch van DUMOURIER in zijn R i c h a r d e t. 
* Krekelzangen 1, 26.
KENNIS.
In 't tuighuis van den storm, waar do Almacht donderkloten 
En bliksemschichten vormt, verwoestend uitgeschoten, 
Draait de aarde rustloos om; en van 't gestarnt' omhoog 
Beschouwt haar 't Geestendom met aldoordringend oog, 
Waar (badende in den damp, van uit haar schoot geheveld) 
Zy 't oog ten hemel slaat, met dikke nacht omneveld, 
En 't wolkgespansel, als een sluier die ze omhult, 
In duizend plooien drijft, van d' aam des winds vervuld.

Gaat, boort dat dekkleed door, vermeetle stervelingen! 
Verheft u uit dit diep naar hooger wareldkringen 
Op vleuglen, uit hot licht geweven door 't verstand. 
Ontbindt den gordel die Gods heemlen overspant;
En weegt de kracht der stof die ze aanperst nit to spatten , 
Met die des weerstands af, in 't wondre samenvatten 
Van - strijdigheden? - Ja, voor menschen, strijdigheen, 
Maar in de hand van God een samengrijpend Een !

Doch neen, verliest u niet in 't ruim van doze omwelving, 
Of zoekt den grondslag van dit aardrijk in Been delving 
Naar ertsen, in wier aart, verband, en samenhang 
Wy blind zijn. Acht u-zelf van wichtiger belang;
* Krekelzangen III, 113.
KENNls.	387
Doorzoekt, doorzweeft, doorgroeft uw eigen aart en wezen. 
Daar is Gods Wijsheid, daar Zijn Mogendheid to lezen 
In letteren van geest, van louter hemelvuur: 
In u, die 't pronkstuk zijt der levende Natuur! 
Leert, leert uw vatbaarhean, uw neiging, trek, en reden 
Ontwikklen, 't zelfgevoel den trotschen nek vertreden, 
Den Geest erkennen die uw innig Z1JN doorstraalt, 
Van de Almacht, als zijn bron, weldadig neergedaald. 
Wat zijt ge? Een stofklomp, die vermolmen moet in de aarde? 
Een stoffelooze ziel, die aan lien kleihoop paarde? - 
Ach ! leert wat stof zij, en wat de' adem then ge ontfingt, 
Die elken vezel van uw lijfsgestel doordringt, 
Beweging geeft, gevoel, bewustheid, zelfgenieting, 
En 't bloed door de aders jaagt in spier- en borstdoorvlieting. 
Doch waant door 't zintuig niet die diepten door to zien; 
Mistrouwt wat zich 't verstand voor waarheid aan laat bian , 
Maar bloote scheemring van haar licht is, valsch verbogen, 
En , in 't besef misvormd, slechts schijnsel wordt en logen, 
Ja, weinig meerder dan begoochling van een droom. 
Een flikkerspel van licht, afspieglende in een stroom 
Wiens rimpling, door den val of 't windgeblaas gedreven, 
Voor 't zuivre beeld der zon slechts vonken wear kan geven 
Ach, vonken, in den schijn nog schittrend, maar ontbloot 
Van eenheid, warmte, en kracht, en - ter ontwikkling dood.!

En zy, die noch zich-zelf noch hunne omgeving kennen, 
Zy scbroomen niet, hun God, bun Schepper, aan to schennen; 
Betwisten Zijn gezag, Zijn werking, Zijn bestaan, 
En leggen Hem 't gareel van hun begrippen aan! 
Onzinnigen, to rug! Gebonden aan de keten 
Wilt ge u de heerschappy op die u drijft, vermeten? 
Wat zeg ik? - Neen; de steen, geworpen met de hand, 
Verheft zich op den reus die nederploft in 't zand, 
En roemt zijn dapperheid in Goliaths to vellen! 
Het saamgeklutste schuim boogt op zijn waterbellen 
Met kleuren van robijn, saffier, en esmerald, 
En telt zich by 't gesteent' dat om den tulband bralt ! 
Ja, door zijn nietigheid in onmacht opgeheven, 
Beroemt zich , door de lucht en hemelwaart to streven;
388	KENNI3.

En schrijft zich wil en kracht en eigen working toe! - 
Men wil, begeert, en tracht, maar zelf onwetend, hoe? 
Wat dan, wat is die wil, dat trachten, dat begeeren, 
Dan 't lijdelijk besef van derven en ontbeeren 
Met vatbaarheid gepaard, voor beter, meer genot; 
Afhanklijkheids gevoel - van alles ? - Neen, van God ! 
IJlhoofdigen, neen, wilt gy waarheid ? leert gelooven 
By menschen woont zy niet, maar smeekt haar of van boven. 
Daar waar de zetel is van 't ongeschapen licht,
Woont ze in de Godheid-zelv. Maar buigt bet aangezicht: 
Haar straal verblindde u, kost gy de oogen tot haar heffen; 
Ontfangt ze in 't biddend hart, daar zal, daar moet ze a treffen, 
Dit, dit verlichten, en dit zuivren door haar gloed, 
Die liefde en kennis werkt en onschuld in 't gemoed. 
Dit is bet Been gy derft, bet eind van uw begeeren, 
o Mocht ge 't geen gy wilt in 't willen, kennen leeren ! 
Zoo greept ge in 't wilde niet naar schimmen om u been, 
En vingt in de ijdle lucht steeds onrust en geween!

Doch eindloos afgemat door 't heilverlangend hijgen, 
Te loor gesteld in 't doel, rampzalig door 't verkrijgen, 
Ontzinkt dat alles u waaraan ge uw hoop verkleeft, 
En oud, hebt ge eindlijk slechts geleden, niet geleefd.
1823.
VEIL DRAAGZAAMHEID.

Verdragen, dulden ! Ja, 't is thands een tijd van dulden ; 
De tijgers grijnen thands die eerst afgrijslijk brulden,
En 't lachj' is om den mond, al is de Hel in 't oog. 
Een enkle moord zegt niets, men moet zoo naauw niet ziften; 
Het dulden maakt de kern der liberale schriften.
Men duldt al 't geen gy wilt, tot zelfs een God om hoog,
Mits duivel en geboeft' hier meester spelen moog.
* Krekelzangen III, 160.
AAN J. J. ROUSSEAU.
6 Montaigne ! toi qui to piques de franchise et de 
v6rits , coin sincere et vrai , si uu philosophe 
pent l'Qtre, et dis-moi s'il est quelque pais cur 
la terre, oh ce soit un crime de gander sa foi, 
d'dtre eisment, bienfeisaut, gsnsreux ; oh i'homme 
de bien soit msprisable, et le per Ode honors.
J. J. ROUSSEAU.
"Gaskonjer Wijshoofd, gy die 't recht en onrecht wart, 
"Of 't in Verdragen zoekt , en niet in 't menschlijk hart; 
"Gy die oprechtheid veinst, en waarheid meent to schragen, 
"Wees eenmaal, wees oprecht, en andwoord op mijnvragen, 
"Zoo 't echter mooglijk is , dat Filozofenwaan 
"Met openhartigheid en waarheid saam kan gaan.
"Spreek : Weet ge op aarde een land waar't misdrij f wordt gerekend, 
"Zijn woord getrouw to zijn in plaats van eedverbrekend? 
"Waar 't voorstaan van het recht, weldadig-, billijkheid, 
"Als misdaad wordt gestraft en als een hoon verbreid? 
"In 't kort, de braafheid smaad, de moedwil lof kan trekken, 
"En God- en rustgezind eens Christens naarn bevlekken."-
Dit vroeg de twijflaar van Geneve. Geen gewest
(Dus dacht hy) is op de aard tot zulk een graad verpest.
Gy meende 't, ja, Rousseau, en rnoest u zulks verbeelden, 
Eer wijs- by wijsgeer nog hun Sodoms applen teelden, 
En alles van 't vergif dier Helvrucht werd vervuld , 
Die de Almacht tot verderf van 't schuldig mensebdom duldt. 
Maar 't is de tijd niet meer, waar in gy leefde en woelde, 
1 oen de Ondeugd nog den klem van Wet en Godsdienst voelde, 
En, tussehen 't Bygeloof en 't Ongeloof geschud,

* Krekelzangen III, 175.
390	AAN ROUSSEAU.
Het Volk nog eenigzins zich aanleende aan then stut.
Sta op, en zie thands road by 't nieuwe Volksverlichten, 
Dat nieuwe Wijsheid schiep en omgekeerde plichten, 
Waar rust en stil genot in eigen hof en huis 
Moet wijken voor beroerte en eeuwig Twistgedruisch; 
Waar 't Oproer tot een plicht, een duren plicht verheven, 
Den Heerscher door 't Gemeen de Wet wordt voorgeschreven; 
De Domkop, die ziju kring niet half ten einde ziet, 
Den Wijzer' regel stelt, en onbepaald gebiedt;
De Staatsleer, door 't Verstand dier gaauwerts uitgevonden, 
Staat, orde, en huisgezin, en maagschap heeft ontbonden, 
't Gezag aan d' onderdaan, den Vader aan het kind 
Leert vragen, wat hun gril of wel of kwalijk vindt: 
Wat zeg ik? vragen leert, wat rol men wil bevelen 
Dat by op 't staatstooneel voor 't domme yolk zal spelen, 
Dat uitfluit, uitjouwt, vloekt, of in de handen klapt, 
Naar mate een Kourantier daar voor of tegen snapt;-
Waar eindlijk, door een hoop verpeste duisterlingen, 
Die strafloos uit hun hoek wat waarheid mint bespringen, 
Gods zoenleer wordt vervolgd, en wie ze oprecht belij' 
Aan 't yolk verdacht gemaakt van laffe huichiary!

Dit, zeker, dacht gy nooit, gy, die die zaden strooide, 
En dwaasheen voor den dwaze in stijlverloksels tooide ! 
o Ongelukkige, die nooit u-zelf verstondt, 
Die wetten stichten wilde en de eerste wetten schondt, 
En Staten vormen, daar ge u-zelf niet kost bestieren, 
Zie daar uw werk in 't eind, zie daar uw graflauwrieren!
Doch 'k wil u recht doen, niet bezwaren. Zaagt ge eens op, 
Voorzeker rees uw drift voor 't bastaart-ras ten top, 
Dat, Helscher dan de Hel in woede losgebroken, 
Europe een leeftijd Lang van menschenbloed deed rooken, 
En, slechts ten halve door onzichtbre hand gefnuikt, 
Met bloeddorst-aamend hart niet in zijn holen duikt, 
Ian om met dabble woede en wrevel op to rijzen; 
Ja, 't zoude u van u-zelv' en wat gy wrocht doen ijzen. 
Maar duiken, zeg ik? Neen, zy brullen eensgestemd 
Die woede en wrevel nit. die band noch kluister klemt;
AAN ROUSSEAU.	391

En 't wedergalmt in Hof, in raadzaal, door de straten, 
Van 't heilloos Vloekverbond dier scheurzieke onverlaten, 
Dat al wat heiligst is, met stouten klaauw verscheurt, 
't Afschuwlijkst wanbedrijf met valsch blanketsel kleurt, 
In alle teugels grijpt, en elk gespan leert hollen, 
De boezems stikken doet, de hoofden zuizebollen, 
En in bedwelmingda_mp uit d' afgrond opgedoomd, 
Van de overheerschappy op God en Wareld droomt.

En ach 1 of 't droomen waar ! Doch't zijn geen nachtgezichten, 
Die de uchtenddaauw verdrijft by 't eerste' morgenlichten. 
'tZijn droomen, ja, al 't geen hun dolheid zich belooft, 
Terwijl ze en stem van 't hart en hooger licht verdooft; 
Maar knakt de scepter niet in 't ivorstlen met hun grijpen? 
Springt band by band niet los (hoe vast by scheen to nijpen,) 
By 't wringen van hun vuist aan d' eensgelegden knoop? 
Of hoort men in 't gejoel van d' onbesuisden hoop 
Dat heel de lucht vervult met door elkander schateren, 
Naar God of rodeo wet, of 'shemels bliksemklateren? 
Ja baat bet, of Zijn hand op 't menschdom zich verzwaart, 
Het vaur uit d' afgrond daagt der om ons schuddende aard , 
In bron, in zee, in lucht, getergde wraak verkondigt? 
Neen, de indruk voor Zijn stem is lang reeds weggezondigd. 
De vatbaarheid ontbreekt aan 't ingezworen hart, 
En 't lidmerk van Gods vloek versteende 't voor de smart. 
Miljoenen vallen er rondom ons door Zijn slagen; 
Het machtloos lijf bezwijk' door de overmaat van plagen; 
De Stoicynsche trots zwelt tegen de Almacht op. 
Verneedren-? Neen, 6 neen, verhef den stuggen kop. 
Vaar voort, o zinloos yolk! voleindigt, gy vermetelen, 
Haast ziet ge uw Afgod zich op throon en outer zetelen, 
En merken u ten vloek als slachtvee. Bid dan aan ! 
Uw meester ging u voor, gy volgt slechts op zijn baan 
In d' opstand. -- Meester, ja, wiens zweep (verachte slaven !) 
U onder 't Duivlenjuk in 't Helsch gareel doet driven. 
Bit 's v r ij zijn; dit gel ij k; dit, alles wat u streelt! 
Ja, 't misdrijf maakt g e I ij k al wie in 't misdrijf deelt.
Seelus quos inquinat aequat.
1823.
AANMANING.
Gelooven we aan een Alvermogen ;
Of maken we ons then naam ten spot?
Een God die dondert nit den hoogen, 
En meester is van 't menschlijk Lot?
Of is 't een teelt van laffe logen ,
Ten schrikbeeld van een bandloos rot?
Vereeren we, o oprechte zielen,
Zijn hoogst ontzachbre Majesteit,

Wanneer we aanbiddend nederknielen?
Of is 't een kindsche onnoozelheid? 
Of, huichlary van snoode fielen,
En waarheidtergend oubescheid ?
Ga, roekelooze! durf het vragen
Aan 't hart dat in uw binnenst spreekt, 
En met verdubbling van zijn slagen
In u de gruweldaden wreekt;
Aan de onrust die de borst blijft knagen
Van wie den band der pliehten breekt. -
Of neen, maar sluit uw oogleen open,
En zie 't afvallig wangeslacht, 
By 't zetels en altaren sloopen
Op 's afgronds steilsten rand gebracht ! 
Hun God voor Judas prijs verkoopen,
En dingen Hem naar de oppermacht !
* Krekelzangen III, 181.
AANMANING.	393
Ja, wilt gy, schouwt slechts om u henen,,
En zie den Throongeest van 't Belang 
Met heel then afgrond zich vereenen
Tot aller volken ondergang;
En Kerk en Staat, in vruchtloos weenen,
Ten prooi aan d' afgerichtsten dwang.
Een dwang, die, onder 't hartennijpen,
't Vervolgen door bedekt venijn,

Met dolken voor 't verraad to slijpen
En 't aandoen van een heuschen schijn , 
Om 's warelds teugels aan to grijpen
Zich niets op aard to Helseh laat zijn!
En dit, dit moet Verlichting heeten;
Dit kleurt men als Verdraagzaamheid! 
Dien vloekbond tegen 't vrij Geweten,
Die uitroeit wat by niet verleidt ! 
Die dweepzucht, God en eer vergeten,
Die de aard met dolheen overspreidt!
Verdraagt gy 't juk dies Goddeloozen,
o Gy die God en Heiland kent? 
Ja, slaapt gy voort in zachte rozen,
Ten halve reeds aan 't juk gewend, 
En zonder voor u-zelf to blozen
Terwijl m' uw dierste rechten schendt?
Wat dubt gy? sla het oog naar boven;
Sla 't om u; wend uw blik voor uit! 
En leer geen onverstand gelooven,
Noch geef 't u dierbaar Kroost tot buit, 
Out zich in kluisters of to sloven,
Waar in de Hel haar vloekprooi sluit.
XIII.	17*
394	AANMANING.
Wat hoort ge een stoet van duisterlingen ,
Wier dom en razend eedgespan
Met zich in 't Rechterampt to dringen
Geen Midas oor verbergen kan,
En, daar zy recht en scheef verwringen,
Verstand en Waarheid doen in ban?
Wat is 't, zoo 't aantal onverlaten,
Die, Christendom en Waarheid vreemd, 
De Wijsheid onverzoenlijk haten,
Zijn snaterenden wildzang teemt, 
Om uitlandsche exters na to praten,
Die de eenvoud voor profeeten neemt?
Zijt gy, ons Neerlandsch Kroost, geboren
Om, eens ontworsteld aan 't geweld, 
Op nieuw den vrijen aam to smooren,
Waar in u 't Iafst gebroedsel knelt; 
En 't Ezelvonnis aan to hooren,
Dat boven God en reden geldt ?
o Kunt gy 't? Kant ge u zoo vergeteu ;
Dan, wee 't ranipzalig Nageslaclit, 
Dat, even laag als stout- vermeteu,
Zijn braver ouders reeds belacht, 
En, duizendvoudig zwarer keten
Dan 't aardrijk immer zag, verwacht!
Doch neen, keert tot u-zelven weder,
Stort Baals rookaltaar in 't zand ;
Ja, werpt het juk der Heldienst neder,
En redt u-zelf en 't Vaderland.

Hy leeft, de groote Slangvertreder,
Hy voert den bliksem in de hand!
AANMANING.	395
Wat buigt ge u voor gemaakte Goden 
Van erger dan gebeiteld hout?
Wat vraagt ge aan 't wormenaas geboden, 
Waar op ge uw hoop en welvaart bouwt?
Wat zoekt gy 't leven by de dooden, 
Terwijl gy 's levens bron mistrouwt ?
Laat Heidnenleer en schijnvertooning 
Met al then trots van menschenwaan !
Vreest God en Heiland; eert den Koning, 
En neemt uw Wet van Jezus aan!
Verheft geen plicht noch zoekt beloning, 
En bidt: by 't Zoenkruis pal to staan!
Dit storte u in 't geopend harte,
De bron waar alle goed uit stroomt; 
En dan, of 't uitzicht ook verzwarte,
Voor Teed noch vijandschap geschroomd! 
De wareldvreugd teelt enkle smarte ;
En God is 't die den lnoedwil toomt.
1823.
VRIJHEIDSCHREEUW.
Cum enim inexplebiles populi fauces exaruerunt 
libertatia siti, non modice temperatam, sed 
nimis meracam libertatem sitiens hauserit, tum 
magistratus et principes insequitur, insimulat,
arguit, tyrannos vocat, etc.
CICERo de Rep. I. 43.
Is eens de kee des yolks van vrijheidskreet ontstoken,
Dan zwelgt het aan 't vergif zich dronken in zijn dorst; 
Dan moet het Staatsgareel met orde en rang verbroken,
En Dwingland wordt de naam van d' allerbraafsten Vorst. 
De schaamtloosheid neemt toe, scheurt alle band in stukken;
De vader moet den smaad verkroppen van zijn zoon;

Do knaap verdringt den grijze, en 't vrij zijn wordt verdrukken,
En Wijsheid kikt niet meer waar Dwaasheid zit ten throon. 
Den honden is 't vergund, hun meester aan to blaffen,
En paard en ezel-zelf schudt zadel of en toom;
De moedwil en 't geweld vreest wetten meer noch straffen,
En welvaart, vrede, en rust, verdwijnen als een droom. 
Doch wat is 't dat weldra die Vrijheid moet volenden ?
Do onlijdelijke dwang en laagste slaverny,
Wanneer eon echt Tyran hun hals vertrapt en lenden,
En 't jammrend kroost verzucht in vreemde heerschappy. 
Dit, Volken, is uw lot. Gy wilt het dus, Ontzinden.
Wel aan, schiet vleuglen aan en vliegt het in 't gemoet! 
De Waarheid moot gekocht door 'tpijnlijk ondervinden;
Maar ik wil schuldloos zijn aan 't haast vergoten blood!

1823.

* Krekelzangen III, 187.
OP EENS WINDBREKERS GERAASKAL.
De Domheid, eens gewiegd tot onverstand,
Gaat t' alien tijd met hoogmoed hand aan hand, 
Bewondert zich en zoekt bewonderaren, 
En dekt heur kruin met dorre mispelblaaren 
Voor Lauwerloof, aan sloot en kreek geraapt 
En in haar klubs met eerbied aangegaapt, 
Wanneer zy daar ten kanselstoel geheven 
Met Stentors-klok gewelf en wand doet beven , 
God, Recht, en Waar, met eenen vloek verdelgt, 
En 't handgeklap by voile manden zwelgt. 
Maar wat is 't eind van dat ijlhoofdig razen 
Eens wangeslachts, nit zeepnat saamgeblazen, 
Dat in het licht wil scheemren van zijn lamp,
En 't vuur der Zen bedwelmen met haar damp? - 
Och! Bunt den dwaas, van dwazen wijs geheeten, 
Zijn windgesnork en ijdel zelfvermeten. 
't Is domheids Recht , de domheen voor to staan 
Verbiedt hen niet, in narrenkap to gaan. 
Men houde alleen, terwijl zy wijsgeer spelen, 
Hun kattenklaauw nit Kerk- en Staatsgareelen, 
Tot, zuizlend door en op elkaar gestort, 
Die dronkenschap eerst uitgeslapen wordt!
1823.
* Krekelzangen III, 189.
O VERDENKTNG.
Teder Wichtjen, dat zoo gaarne, als uw Vader 't slechts gehengt, 
Uit een andren hook der kamer wat by vordert, haalt en brengt, 
Hoe gelukkig voelt go u-zelven, als gy aan zijn hand geleund, 
't Vrachtjen naauwlijks weet to dragon schoon die hand het ondersteunt. 
Hoe gelukkig is uw hartjen, dat gy, teergevoelig kind, 
Dienst en hulp gelooft to toonen wien geheel uw ziel bemint! 
Ja, gy weet het, dat uw Vader does uw bystand niet behoeft; 
Maar uw hart hem niet to toonen, waar dat minuend hart bedroefd. 
Onvolkomen zijn die diensten: by is 't immers die hot draagt, 
Daar by u en 't pakjen tevens met zijue eigen handen schraagt. 
Doch dat blijde kinderzwoegen is ook 't ouderharte zoet, 
En het is om u, mijn spruitjen, dat by 'tu verrichten doet. 
Ja by weet, bet sterkt uw leedtjens, dat gy ze inspant naar uw kracht, 
't Bindt u nader aan den Vader wiens gemoed u tegenlacht; 
Die in dit uw teder pogen reeds den Man, den Held aanschouwt, 
Die zijn wenschen zal vervullen, aan de toekomst toebetrouwd. 
Teder Wichtjen, dit uw pogen, o wat heeft het zoetheid in! 
Wat genot, ter wederzijde, van de zuivre Vadermin! 
'k Weet, uw hartjen dankt my zwijgend dat ik dees uw dienst ontfang, 
En het roosjen van 't genoegen luikt zich open op uw wang.

Maar, o Vader vol outferming die op menschen nederziet !
Zijt Gy ook de zelfde vader, wy het zelfde wichtjen, niet? 
Wat vergunt Gy, wat beveelt Gy, dat Uw aardsche kind verric ht ! 
Wat is 't doel, of wat is de uitkomst van d' ons opgelegden plicht ! 
Wy, wat kunnen wy verrichten, Uwer waardig? waarlijk geed? 
't Is uw steunen , 't is uw Godskracht, die hot ons verrichten doet. 
Neen, Gy hebt de dienst niet noodig; 't is geen dienst die Ge ons beveelt, 
't Is slechts oefning van dat pogen, dat Cry-zelf ons mededeelt.
* Krekelzangen III, 195.
OVERDENKING.	399
Nutloos zijn wy; vuige knechten, even onbekwaam als traag; 
Minder nog dan 't jarig wichtjen, naar zijn krachtontwikkling graag ; 
Zelfs niet bruikbaar tot bet minste dat Uw wil ons vergen mocht , 
Ware Uw bystand, ware Uw steunen, zelf niet aan 't bevel verknocht. 
Maar dit geeft ons, God en Vader, waar U 't hart blijmoedig hoort, 
't Willen tevens en 'tvolbrengen naar Uw onverwrikbaar Woord. 
't Strekt tot oefning, tot volmaken van de kracht die Ge in ons kweekt, 
Van de zucht tot U, o Vader, die Gy-zelf in 't hart ontsteekt. 
Oefning, ja, ter voorbereiding tot een rijper, beter stand, 
Tot den rang van medgenooten in bet Hemelsch Vaderland, 
(Medgenooten met die Englen, die Gy tot uw dienaars schiept) 
En om wien to molten deelen Gy uw uitverkoren riept! 
Groote Godheid, steun ja steun my. Geef my plichten, zwaar of licht, 
'k Weet, Gy helptmy in bet torschen; my zoo zwak, zoo krachtloos wicht! 
Ik aanvaard ze met verrukking : 't is uw weldaad die ze gaf, 
En ik sta ze voor Been wellust, voor Been wareldwellust, af. 
Maar verhoed dat me ooit bet denkbeeld zou besluipen, groote God, 
Of IK 't waar, die ze ooit vervulde, - ooit my kweet van 't minst gebod ! 
Ach ! ik struikelde, ach ! ik pletterde, als uw hand my varen liet ! 
Drage en steun' my Uw Genade! Zy-alleen, zy wankelt niet.
1823.
YRIJE KLACHT.
Indien de Klacht 
Den nood verzaeht
Wie wraakt het, zoo men treurt? 
En zoo m' om niet 
Een traan vergiet,
Wat is er aan verbeurd?
Is 't hart bedroefd, 
De borst verschroefd,
Met gunne 't vrije lucht! 
Het zelfbedwang 
Vergroot den prang,
Waar onder 't hijgt en zucht.
Een valsehe schijn 
Vergroot de pijn;
't Ontveinzen heeft geen baat ; 
Maar stil of luid, 
Gevierd, gestuit ,
7y meldt zich op 't gelaat.
Wanneer ik klaag, 
Wien 't niet behaag,
Dat elk zijn ooren stopp'; 
Doch staat dit vrij, 
Wat vergt men my
Dat ik mijn leed verkropp' ?
* Krekelzangen III, 198.
VRIJE KLACHT.	401.
Neen, droeven, neen, 
Het vrij geween
Verlicht een deel der smart. 
Een zucht geloost 
Geeft plaats voor troost
Aan 't overstelpte hart.
De traan ontlast,
Die 't oog ontplascht 
En koelt de heete wond ;
Het hart verwacht;
En Hooger kracht 
Maakt - lijdzaam en gezond.
Maar perk het in 
Uit eigenzin
Die 't zelfgevoel verzaakt ; 
Wee, wee dan elk 
Wien d' onspoedskelk
Den boord der lippen raakt !
1823.
DE DUIVEL.*
De Duivel had altijd een groot getal van Vrienden;
Die namen 't voor hem op, als die hem hartlijk dienden: 
"De droes is niet zoo zwart als by geschilderd wordt," 
Was 't telkens; - "de arme droes! men doet hem veel to kort." 
Maar, eindlijk, 't blad keerde om ; nu mag by niet meer wezen. 
"Daar is geen Duivel, foei ! Wie zou dat onding vreezen!" - 
Natuurlijk! heel dat ras, eerst by hem in de leer, 
Deed thands zijn duiv'lenproef, en wil Been meester meer.
1823.
* Krekelzangen III, 204. 
[ECHTVERJAARGROET.]
Geen afstand, peen, voor harten die gevoelen !
Geen verr' of n a voor zielen boven de aard', 
Geen bergdalkloof noch zeegolfs tusschenspoelen,
Verdeelt den geest als 't logge lijfsgevaart. 
't Is feest voor u, Geliefden ! Jubelklanken
Ontvloeien u, en stroomen in 't genot
Den Hemel toe, en menglende aan ons danken,
Gaan wederzijds vereenigd, op tot God.
Ja, verr' van u, maar om uw hoofden zwevend,
Staart onze ziel haar dierbre kinders aan,
Voor hun, voor ons, - den Heiland glorie gevend,
En sproeit uw disch met vreugd- by vreugdetraan.
* Mengelingen en Fragmenten, 173.
EECHTVERTAARGROET.J	403
Ziedaar den wijn then Wy does Hoogtijd plengen, 
Van wenschen - ach van meer dan wensch verzeld !
Gelukkigen, die ziel in ziel moogt mengen, 
Gevoelt, ja voelt wat onze ziel versmelt
Gevoelt het, o , in dit uw feestgenoegen ; 
In 't stille zoet der Godgevallige Echt
In wat u 't hart van nieuwe vreugd doet zwoegen; 
Wanneer de Olijf t zich door haar rozen vlecht!
Stort, Gy die geeft , Gy die alleen kunt geven, 
De volheid uit van heel uw zegenschat!
En, teder Paar, blijft voor elkander leven,
In (de aard to groot, en boven 't lot verheven),
Den Zoenvorst die u heiligde aan to kleven. 
Heel 't menschlijk hell is in die bee vervat.

Leyden

den 10 July 1823.
AAN DE
ONCHRISTENEN DEZES TIJDS.
- - Licence - -
Did all the dregs of bold Socinus drain;
Then unbelieving Priests reform'd the nation, 
And taught more pleasant methods of salvation; 
Where heav'ns free subjects might their right dispute, 
Lest God him self should seem too absolute: 
Pulpits their sacred satire learn'd to spare, 
And Vice admir'd to find a flattrer therel 
Encourag'd thus, WIT'S rrxAxs brav'd the skies,
And the press groan'd with licens'd blasphemies. 
These monsters, - with your darts engage,
Here point your thunder, and exhaust your rage.
Po n,,, Ess. on Criticism.
"Den toom en teugel eens baldadig afgeworpen , 
Moest elk voor zuivre bron Socinus inodder slorpen 
't Godtergend Ongeloof verpestte een nieuw geslacht; 
Had liefelijker weg ter zaligheid bedacht,

* Rotsgalmen I, 85.
404	AAN DE ONCSRISTENEN DEZES TUDS.

En de Almacht, schaamteloos aan menschenwil verbonden, 
Mocht zich op 't Vrije yolk niet belgen om de zonden, 
Maar deelen naar hun keus, gants lijdlijk en gedwee 
Aan de afgoon van zich-zelf Hour bemelzetel mee. 
De Predikstoel, bedwelmd in 't Helsche rekelblaffen, 
Verloor en stem en mood voor 'tplicht'lijk lcwaadbestraffen; 
Ja, zelf besmet, ontzag 't betasten van de wond , 
En de Ondeugd stond verbaasd, die daar bescherrning vond. 
Nu zag men 'tREDENROT den Hemel stout bekrijgen, 
't Godslastrend pers-gekraak den Cbristenleer doen zwijgen, 
En alles overdekt met blinden Heidnentrots. - 
Schiet hier uw pijlen uit, brandt hier uw donders los, 
Gy, braven, dit 'seen doel voor uw gerechte woede1"

Wat zegt ge, o blind geslacht, van 't snerpen dezer roede? 
Die ze ophief, was (met u) een nieuwe Filozoof, 
Van Bolingbrokes school, geen wachter van 't Geloof, 
Maar had oprechtheid; waar is do uwe?-maar had oogen, 
En zag rondom zich, ja, zocht waarbeid in de logen; 
Maar gy, wat zoekt gy ? - Dwaalt, o schapen, die misleid, 
Voor thijm of klaver, op gevloekte scheerling weidt; 
'k Beklaag u, droeve prooi van die u onder 't hoeden 
Den wolven tot eon aas met doodlijk onkruid voeden , 
En wenschte u met mijn blood to redden zoo ik mocht, 
Zoo niet een zuivrer stroomde en u had weergekocht. 
Doch, gy Verleiders, wien, van enkel hoogmoed dronken, 
De baat, de razerny, nit gluipende oogen vonken, 
Om d' Afgrond tegen God to dienen ! Wangeslacht 
Dat de inspraak dooft van 't hart, Gewisse en plicht verkracht, 
Om met uw Vloekgespuis de Rijken om to keeren, 
En ('t geen ge u-zelf niet kunt) de wareld wilt regeeren ! 
Verworpelingen, in den afval van uw God 
Verhard! Godslastrend schuim, dat woedend samenrot 
Om Christus heiligdom van 't aardrijk uit to delgen ! 
Barst aan den giftdrank vrij die ge andren in doet zwelgen, 
Maar werpt uw maskers af! Verguist het Godlijk Woord 
In Bacchanalen van uw momdienst ongestoord, 
Zwaait openlijk de vaan van heillooze Ongodisten, 
Maar dekt uw eedgespan met d' eernaam niet van Christen.
AAN DE, ONCHBISTENEN DEZES TIdDS.	405
Begoochelt met geen klank d' onnoozle, licht verleid, 
Noch maakt hem tot een spel van uwe onmenschlijkheid. 
Besluip geen argloos hart, op 't woord van Vrede slapend, 
Maar, vijand, toon de vuist, tot ons verderf gewapend! 
Wat mart ge-?Kondigt ons een open oorlog aan, 
Die voor 't bebloedde kruis van onzen Heiland staan! 
Gy toch, gy-zelf in 't eind vertwijfelt aan uw pogen; 
Uw wartaal lokt niet meex, uw blendwolk is vervlogen; 
De winden spelen met uw lampjens, 't flikkerlicht 
Gaat knappende uit in rook en schendt a 't aangezicht, 
En laat de gasreuk na, waar borst en long van stikken; 
De wind verscheurde uw rag dat alles moest verstrikken; 
De Sodoms appel then ge ons aanboodt, is geproefd, 
En heeft elk zeedlijk hart met walging toegeschroefd. 
poet de aarde blind zijn of vergiftigd? is uw zegen 
In de aardontwortling van bet Christendom gelegen, 
Wat slaat ge een weg in, veel to omkronklend voor uw wit, 
Verrassing baat niet, neen, de Christen waakt en bidt. 
Ontdekt uw battery, reeds vaardig. Woelt niet langer, 
Verlost van 't gruwelspook, to lang reeds gingt gy zwanger. 
't Is tijd. Rukt onvertsaagd de Christenkerken om, 
Sticht Frankrijks Redenhoer een blinkend heiligdom, 
Bant nit, vermoordt, vervolgt, wie Christus durft belijdenl 
Wy weten 't, wat gy zoekt, wy kennen 't merk der tijden. - 
Doch tbands geen bloedraad meer ! geen mutsaarts meer ontgloeidt 
Te traag waar 't; neen, op eens de Christnen uitgeroeid! 
Het Jacobijnsch geschut moet op de onnoozlen spelen, 
De Bartels nachtspook weer de kudde weerloos kelen, 
Rivieren stokken van de lijken - ja, nog meer ! - 
Wy hebben 't al voorzien , en lijden 't Hem ter eer' 
Aan wien ons 't vast geloof, geen Filozoofsche gronden, 
Voor tijd en eeuwigheid onscheidbaar heeft verbonden; 
Hem, die ons alles is, in wien de Christen leeft, 
En (meet het) ramp en dood kloekmoedig tegenstreeft.

Doch weet, rampzaalgen, Hy is macbtig, en Zijne oogen 
Zien nederwaarts; Zijn arm, omkleed met Alvermogen, 
Is uitgestrekt ter wrack. - Ja, sticht uw gruweithroon, 
Verlokt, verdelgt, verheert, en blaast den zegetoon;
406	AAN DE ONCHRISTENEN DEZES TIJDS.
Hy nadert. - Ja de dag zal opgaan : zoekt uw kuilen
Gy nachtgevogelt', dat met oorverdoovend kuilen
't Verduisterd zwerk bedekt in uw ontzachbre vlucht, 
En pestwalm ademt tot vergiftiging der lucht !
Doch neen, geen kuilen dan, die wijk- of schuilplaats bieden, 
Als 't bliksemstralend vuur u achterhaalt in 't vlieden, 
Den dampkring zuivert, en wie 't hoofd niet tijdig buigt, 
Door de ijss'lijke eeuwigheid van jamm'ren, overtuigt!
1823.
VRIJHEID.
Quid est libertas? Immocentia. 
EPICTSTUS.
Wat's Vrijheid?-Onschuld.- Enwat's Onschuld?-Smetlooszijl 
In ziel en lichaam vrij van 't ingestort venijn, 
Met bloed en merg aan 't kroost uit de Oudren ingevloten ; 
Gezuiverd door den Geest uit Hooger kring ontsproten. 
Wie andre Vrijheid zoekt, zoekt, op den naam van vRIJ , 
Slechts strafbren eigenwil, verderf, en slaverny.
1823.
* Rotsgaimen I, 98.
LEVEN.*
Non est, crede mihi, sapientis dicere vrvAM: 
Sera nimis vita eat crastina , vive hodie.
MARTIAL.
De kelk des levens wordt verbrijzeld op uw lippen,
6 Stervling ; ieder ademtocht

Doet u een deel uws-zelfs in vlotte lucht ontglippen,
En 't kankerend verderf is aan uw blood verknocht.
Wat dan, wat zoekt ge in 'tverre morgen 
(Verwijderd reis aan reis door de onbescheiden hoop,)
Een voorwerp voor 't ontrustend zorgen, 
En, met vermoeide leen, een altijd verdren loop?
Wat wilt ge leven, wat, genieten 
In altijd nieuwe lucbtverschieten;
Led heden, led dit uur, terwijl gy adern schept ! 
Hot volgend moog voor andren volgen, 
En gy, wellicht, in 't graf verzwolgen,
Verliest by 't geen gy zoekt, wat ge eens verwaarloosd hebt.
Genieten - leven - ! ach wat is dit? - ijdle droomen.
Het tegenwoordige is zoo dra ik 't grijp voorby
De toekomst en 't voorheen zijn golving van de stroomen,
En bobb'lend flikkerschuim by 't wisslend zeegetij'.
Wat ziet ge op 't geen die golf u toeschijnt aan to brengen,
Al schittert ze u in 't oog met hellen diamant?
Zy tuimelt, om dat schuim met d' oceaan to mengen,
Of, naadrend, breekt heur vracht op 't ongenadig strand.
* Rotsgalmen I, 102.
408	LEVEN.

Wat vleit zich 't ijdle hart met onbetrouwbre schatten,
Voor 't grijpen enkle schijn, in 't grijpen reeds niet meer! 
Neen, tracht die waterbaar, daar ze aanrukt, niet to omvatten,
Ze ontzinkt u daar ze u treft, of slaat u duizlend nedr.


Ach glibbrig is het slijk van 't onbetrouwbaar leven;
Onzeker, de enkle stip van 't steeds ondeelbre t h a n d s., 
't Spoelt als een stroohalm weg, door wind en vloed gedreven , 
En 't licht, den stervling slechts tot ondergaan gegeven,
Is flikkring van een schemerglans.


Doch 't h e d e n zij een stip ; leef, stervling, in dit h e d e n !
't Verdwijnt, maar 't is verknocht aan 't wezendlijk bestaan; 
Grijp, grijp, eer 't aan uw voet onredbaar zij ontgleden,
De u toegestrekte hand uit hooger standkring, aan!
't Is de Eeuwigheid -'t is xv die g i s t r e n heeft noch m o r g e n,
Waaraan ge eens vast geklemd, met tijd noch golf vervliet,
Uit zee-geklots en dood geborgen
Als 't alles gaat to niet.
1823.
DE NEMESIS. *
Nunquam rebus credere laetis.
Niet to onrecht vloeide uw mond, gestijfd door de ondervin ding, 
(o Oudheid, schoon omwolkt met Heidnen zielsverblinding,) 
Van klachten over, en weargalmde uw Schouwtooneel 
Van wrokkend Godendom in 't zangrig momgespeel, 
En strenge Nemesis, die trotsche Lukgenooten 
Meadogenloos op eens van throon en zetel stooten, 
En van den top des heils in 't jammerend verderf. 
Ja, dit 's het menschlijk lot en 's eersten Vaders erf.
Het aardsche heil is ijs, niet glibbrig slechts in 't treden, 
Maar smeltende onder hem, wiens voet, niet uitgegleden, 
Niet wanklend, zeker staat, den pals om hoog gebeurd; 
Zoo 't door de stoutbeid van den voetstap-zelf niet scheurt. 
Ach, 't eischt bedachtzaam gaan en vluchtig overzweven, 
En hangt aan 't windgeblaas van 't hobbelzuchtig leven, 
Dat, uaar een hooger wet steeds ginds en wear beroerd, 
Nu, 't vloeibre water stremt, en ('t schijnt) met mariner vloert, 
Dan, 't overmuurd gegolf, zijn' kerker uitgebroken, 
't Met schuim bevrachte hoofd van razerny doet rooken, 
En worstlen met de lucht die 't geesselt en betoomt. 
Onzinnig, die op de aard van jets bestendigs droomt ! 
Het wentlend rad heft op; maar wee by 't roekloos brallen, 
Die 't opgestoken hoofd niet buigt voor 't nedervallen! 
Hy stort verschriklijk, en vermorselt. - Stervling, ja! 
Maar noem den Hemel niet vijandig, de ongena 
Van 't lot niet ongerecht. Geen Godheid is u nijdig; 
Uw heil is met u-zelf, niet met Hour doelwit strijdig. 
't Berust in schatten niet, of scepters. Neen, o neen!
* Rotsgalmen I, 133.
X!I1.	18
410	DE NEMESIS.
't Berust in vatbaarheid voor hooger zaligheen.
Voor zaligheden, met eene aarde niet vereenbaar,
In 't toppunt van haar heil, al duurde 't, nog beweenbaar; 
Voor onverderflijkheid, die als deze card vergaat, 
Onwankelbaar als God, en in God-zelf bestaat.
In God; -in 't aardsche niet, waarin we op aarde hangen, 
Ons streelende in den wind, then we in de zeilen vangen, 
Uit rag geweven. en in 't midden van den spoed 
Aan flarden barstend by de barning van den vloed. 
o Kindren, die zoo dwaas in 't kindsch gedartel wemelt, 
Naar 't laffe wanzoet jaagt, in 't streelen van 't verhemelt' 
U doodlijk, en de pest van 't Helsche stikvenijn 
Met gulzigheid verzwelgt in 's Afgronds zwijmelwijn; 
Misleiden! de artseny moog prikk'lehde alsem wezen, 
Dank, dank hem die ze a schenkt tot redding, tot genezen ! 
Zij de aardsche weekheid blind, van heilzaam voedsel warsch, 
En wijz' zy 't middel af, met ondank; 's Hemels Arts 
Dringt beiden op met kracht, in spijt van 't tegenstreven, 
En temt den wederstand. Hardnekkigen, leert beven! 
Kent, kent u-zelven. Neen , geen welstand ; ijdle trots, 
Aan 't aardsch genot verkleefd, treft de ongena diens Gods 
Die de Afgodsdienst vervloekt,can aardsche of eigen wearde 
Bewezen, 't zelfgevlei dat steeds aan voorspoed paarde; 
En wie op wijsheid , schat , of macht ; of glorie stoft , 
Te loor stelt, en op eens in diepen afgrond ploft. - 
Zie dear de Nemesis der Oudheid ! - Opgestegen 
Tot eer, lache a 't Geluk van alle kanten tegen, 
o Stervling, buk bet hoofd, wees needrig, dank en bid; 
En spit den Hemel niet voor klaatrend tijdbezit! 
Zoo niet; de donder smeult, hovaardige, in Gods handen, 
Or n, hem die 't hart verstaalt ten wraakgericht, to ontbranden, 
Den zwakke, in 't net verward, in 't sluim'rend hart to slaan, 
En alien (zoo 't mag zijn) to redden van 't vergaan.
1823.
MISBRUIK.


Ziet men aan de dorenstruiken 
't Geurig roosjen niet ontluiken,
Lentes uitgezochtsten roem ?
Ook de distel, ook de netel,
Heeft haar plaats om Floraas zetel,
Ieder braamsteng draagt haar bloem.
A ch , in alles is genieten ;
Slechts het misbruik schept verdrieten.
Waarom grijpt ge woest in 't rond? 
Laat uwe oogen dankbaar weiden 
Waar de schoonbeen zich verspreiden;
't Is niet al voor hand of mond.
Ieder zintuig heeft zijn waarde; 
Ieder heeft zijn deel op aarde:
Riek het bloemtjen; smaak de vrucht; 
Zie Natuur haar kleed schakeeren; 
Hoor het boschchoor kwinkeleeren;
Voel den zoelen kus der lucht!
Waan niet, als een God der Goden, 
Alles onder uw geboden ;
Dienstbaar aan uw grilligheen! 
Stervling, stel uw zwelgzucht palen; 
Waar Gods weldaan op u dalen,
Wees met wat Hy schenkt to vreen.
1823.
Rotsgalmen 1, 137.
DE NEGENTIENDE EEUW.
Met de eeuw vooruitgaan, jai dat is 't gedurig schreeuwen, 
Als of zy wijzer waar dan al de vorige eeuwen ;
Maar wacht, tot Nommer negentien
Ten einde loop', wy zullen zien.
Of wilt ge een beter raad (om niet zoo lang to wachten ,)
Zie op de vorige Geslachten,
Hoewel met minder razerny
Op nieuwe kundigheen niet minder fier dan wy.
't Ondeugend kindtjen loopt zijn Vaders slechts voorby.

Dan echter... ! Ja gewis, gy meent wat meer to weten,
En praat elkander 't na, wellicht ter goeder trouw
W at d'eenen spookt door 't hoofd moet de ander treff'lijk heeten ; 
Doch, wat zich 't dom geslacht op zelf-lof moog vermeten ,
Het gekjen schuilt maar slecbts ten balven in de moues. 
Uw Filozoofsche stoet van trotsehe waanprofeeten
Is vlijtig in den weer met d'ouden torenbouw.
En is by half omverr' gesmeten,
Piept uil en vleermuis in de reten ,
En zijn de voegsels los , de steenen uitgesleten ,
De bindsels door de lucht, door zon en tijd, verbeten; 
Zy hebben tot herstel (dit moet men niet vergeten)
Een macht van ... spinrag op 't getouw ,
En ieder sluiten ze in die keten
Die 't Heldenwerk verstooren zou.
1823.
* RotsgalmenI, 149.
ANDWOORD.
"Wat werkt ge (zegt men my) ; 't is vruchtloos, al dat schrijven:
"Men rQeit in 't hart niet nit, wat elk is ingeprent." - 
\Toorzeker, 'k moet dan elk in die verkeerdheen stijven ,
En juichen 't hollen toe van wie ten afgrond rent? 
'k Moet reden, waarheid, God en Heiland, afgezworen,
Verwoest zien, zonder Teed, ja juichen 't zwijgend toe? 
De stem van Godsdienst, Recht, en overtuiging smooren,
En bukken, laf als elk, voor de Inquisitie-roe?
Neen, snoodaarts! vloekt en woedt, en knevelt de card in banden ;
Mijn tong, mijn pen, is vrij, als 't hart dat in my slaat. 
'k Veracht de dolle drift van lage Dwingelanden:
Een Heiland is me een schuts voor aller Duivlen haat. 
Ja, trotsheid, eigenwil, zijn elk' verworpling eigen,
't Zijn LUCIFERS, wier drom op ZELFVERLICIITING roemt!
:Mar, wie naar 't Helsche juk den slavenhals moog neigen, 
Nooit aarzelt by of plooit die zich naar Christus noemt.
1823.
* Rotsgalmen I, 166.
IN EEN KERK,
BY HET GEZICHT VAN
OUDER EN LATER GRAFTEEKENEN.
V RAAG.
Dat D. 0. M. op de ouder eerezerken 
Schijnt thands in ongebruik. Waarom? 
'k Mis overal dat oude DOM ;
Wat deed dat op een graf of op den muur der kerken ?
ANDWOORD.
't Beteekent : "Gode zij de lof
Voor 't geen Hy wrocht door 't dierbre stof
Dat hier begraven ligt en 't Vaderland verplichtte." - 
Maar nu is 't ~goede uit ons, en de eer 
Behoort aan Hem die 't schonk, niet meer,
Sints nieuwer wijsheid elk verlichtte,
En eigen hoogmoed den verstorvnen tomben stichtte.
1823.
* Rotsgalmen 1, 174.
OUDEN MANS KLACHT.*
"Wat 's die Winteravond tang! 
Och, wat valt het levee bang, 
Als men niet kan lanterfanten, 
Boekzaals lezen of kouranten, 
Whist noch lamberlotten kept, 
En met Tijdschrift, Recensent, 
Let- of Las-ter-oefeningen,
De eenzame uren moet verdringen! 
Wat verlang ik naar gesprek; 
Ja, al was 't ook van een gek!"

Vriendlief ja, het is beklaaglijk, 
En uw toestand onverdraaglijk ; 
Maar begrijpt gy, Oude man, 
Daar de rechte reden van?
't Is, dat ge in uw gansche leven 
Zoo veel cijfers hebt geschreven, 
Zoo veel centen opgeteld, 
Dat het u het hoofd ontstelt; 
Dat ge in tijd- en nieuwspapieren 
Uw gedachten om liet zwieren, 
By u-zelven nimmer t' huis ; 
Maar steeds levende in gedruis, 
En met duizenden van touwen 
Aangetrokken, vastgehouwen, 
Heengesleurd, en hergesleept, 
Zonder dat ge 't zelf begreept. -
* Rotsgalmen 1, 175.
41.6	OUDEN MANS KLACHT.
Thands, met heen en wear to rukken, 
Breken touw voor touw aan stukken 
Door 't bezwaar van d' ouderdom, 
En daarmede stort gy om. - 
Zonder dat gy weet to vinden
Waar ge u wear aan vast zult binden, 
Slaat ge, in 't ploffen naar den grond, 
De armen angstig in het rood, 
En in 't onbezuisd scharmaaien 
Dat u 't zwakke hoofd doet draaien, 
Vindt ge nergens in 't heelal 
Waar ge u aanklemt in den val.

Arme grijzaart ! sla uwe oogen
Niet in 't rond, maar naar den hoogen. 
Strek uwe armen derwaart heen: 
Daar is steunsel, daar alleen. 
Wie de hand u toe wil strekken, 
Zult ge boven u ontdekken 
Ja Hy reikt ze; grijp slechts aan, 
Al uw wagglen heeft gedaau, 
En, voor 't nooitverzadigd zoeken 
Naar gesprek, of nieuws, of boeken, 
Door die zelfvervelingsdorst, 
Vindt gy in uw eigen borst, 
Wat die uren, wat die dagen 
Die gy grimmig woudt verjagen, 
Op zal vullen met genot, 
En met dankbaarheid aan God.
1823.
GRAFSCHRIFT EENS KRIJGSMANS.
Dank zij d' Almachtige op dit lijkstof toegebracht, 
Voor ons, voor Vaderland, voor later Nageslacht,
Die hart en arm des Helds zich heiligde en bestierde,
In nood tot 's Lands bescherming riep, 
En met de zegekroon zijn bloedig hoofd lauwrierde,
Wanneer by, plichtgetrouw, in 's ldeilands naam ontsliep, 
En, boven 't aardsche lot, op de afgunst zegevierde.
Kniel near, Beschouwer, by dit graf,
En leg, voor 't oog van God, uw trotscbe zelfheid af.
1823.
* Rotsgalmen I, 182.
PARODIE.
Non usitat& aut tenui ferar 
Pennu biformis.
HORATIUS.
o Neen, my zal geen zwanenvlerk
Uit de oogen voeren door het zwerk, 
Om, Nijd en Vijandschap ontheven, 
Op wierookwalmen voort to leven.
De dampkring die deze aard omzwiert, 
Behoort aan 't brommend ongediert', 
(Als kampernoeljens opgeschoten, 
Uit slijk en ezelmest gesproten,) 
Dat, wormgespuis, op wormen aast, 
En heenstuift waar de wind ze blaast, 
Om met hun dolle plonderbenden
En zaad en knop en vrucht to sehenden. 
'k Begeer by zulk een tor-gebrom 
(Het zing' de ware Dichtkunst stom,)
Geen prijs, geen dank, geen luistrende ooren, 
Voor Waar, voor echten Zang verloren, 
En met bet piepgesnor vervuld, 
Dat taal, verstand, noch kennis duldt. 
Verga dees lang verbastrende aarde, 
Wie vloek- by vloekschuld steeds bezwaarde; 
Die thands verpletterd onder 't wicht, 
Zich-zelve een Hel tot lusthof stieht! 
De kring der eeuwen wordt voltogen, 
En 't Rijk gevestigd van de Logen. 
Voor dronkenschap van Eigenwaan
* Rotsgalmen I, 202.
PARODIE.	419

Moet alle waarheid ondergaan ;
Wy weten 't, ja wy wachten 't, siioden! 
Maar knielen voor uw valsehe Goden, 
Uw gruwelouters, gruwelleer, 
Nooit met tlw volgelingen near.
Wat is me een juichen, wat, een smaden 
Van die hun God voor 't goud verraden, 
Of, mooglijk, voor een laf h o e z e e 
Van oordeel- en verstandloos vee? 
Wie wil, moog schrale loftrompetten 
A.an de ongewijde lippet zetten; 
'k Veracht dat klaatrend windgerucht, 
En mest my met geen ijdle lucht: 
Mijn roem zij in den dank besloten 
Voor weldaan, van omhoog genoten; 
Miju lust, in 't uitzicht op den throon 
Van d' ons ten heil gezalfden Zoon l 
Geleidt me en volgt my, Godgetrouwen, 
Verzekerd van Ziju bail to aanschouwen; 
En, Wareld, hou uw flets gebloemt', 
Uw Eergalm, waar uw slaaf op roemt, 
(Wanneer ik 't lijf ter rust zal strekken,) 
Van 't graf dat dit gebeent' zal dekken; 
Ja, schend me in 't afgeschudde stof, 
Maar - niet door uw verachtbre lof !
1823.
MR. J. KINKER
AAN
PAULUS VAN HEMERT.
"Zeg, Kreuple, dans ik wel; zeg, Bultnaar, ga ik recht? 
"Gy, voorbeeld dat ik volg, en eenig raad wil vragen!"-
Wat meent men, wenscht by die dit zegt, 
Ooit goeden pas to doen, of 't lichaam recht to dragenP
Neen; maar verdraaid en krom en averechts geslacht 
Dat u tot regelmaat van rechtheid waant geboren,
Daar al wat wijs is om u lacht,

Verheug u: 't waar to wreed uw zotten waan to storen;
En wilde 't die rechtschapen dacht,
Zijn arbeid waar aan u verloren.
Uw ziel-, uw taal-, uw rechts-verstand
Zijn alien nit de zelfde mand,
En by die 't ontuig won verlezen,
Moest tienmaal zotter nog dan heel uw aanhang wezen.
1823.
VERJARING.
'k Vierde garen 
Uw verjaren
Op mijn snaren ;
Maar helaas! 
Zy bedanken; 
En haar klanken 
Zijn maar janken,
Hol geraas. 
Zy verhairen, 
En verklaren
Al mijn goeden wil voor dwaas.

Zoo gy mede 
Aan die rede 
Op mijn bede
Ingang schenkt, 
En niet morren 
Wilt, of knorren, 
Dat u 't snorren
De ooren krenkt; 
Maar to vrede, 
In mijn stede,
Aan 't verval der jaren, denkt ;

Zoo vermeere 
Telken keere 
(Wat verteere,
Wat verga,) 
Uw genoegen 
Onder 't zwoegen 
Van ons ploegen,
Vroeg en spa!
* Rotsgalmen II, 53.
422
VERJARING.
En zoo were
Wat ooit deere,
De onbeperkbre Godsgena!

Wat aan 't leven 
Prijs kan geven, 
Zij verbeven
Aan then God,
Die by weelde
Waar' ze ooit streelde, 
Leed bedeelde
Aan ons Lot; 
Maar een streven, 
Meer verheven,
Schenke u 't beter Heilgenot !

Wat heeft de aarde
In heur gaarde
Toch voor waardeP -
W range vracht. 
Fletse bloemen, 
Ras to noemen, 
Slecht to roemen,
Scherp van lucht. 
God verklaarde , 
Wien by spaarde,
't Was voor meer dan aardsche

't Geen wy wachten 
Duldt geen klachten, 
Geen versmachten,
Wensch noch smart. 
Dit dit geeft fly, 
Hiertoe leeft gy, 
Hier aan kleeft gy
Met bet Bart. 
Hoe verzachten 
Die gedachten
Wat ons somtijds bier benart !
zucht.
VERJARING.
423
1823.
Zijn er plagen 
Die ons knagen ; 
't Leed to dragen
Eischt de plicht. 
Zelfs in 't lijden 
Is verblijden,
Godlijk licht. 
Moog 't u dagen, 
In die slagen ! 
Vriend en Magen,
Wenschen 't met mijn hobbeldicht.
ZINSTAAL.
Oh felice colui the trova it guado
Di questo alpestro e rapido torrente
Ch' a nome VITA, ch' a molti 6 si a grado.
PETRARCHA.
Gelukkig! die in 's levens woesten vloed
Waar velen zich zoo roekloos in behagen,
Het standpunt vindt voor d' ongewissen voet,
Als storm en stroom de golven afwaarts jagen. 
Hy staat gerust, standvastig in zijn plicht,
En drijft niet mee, naar wind en golving wenden, 
Al spat hem 't schuim in 't gloeiend aangezicht,
En vliegt hem 't kleed aan flarden van de lenden. 
Hy biedt den bui van uit zijn standplaats trots
't Geweld zal slechts zijn moed en grootheid stijven; 
En de in d' Orkaan steeds onverwrikbre rots
Zal, eeuwen door, zijn roemrijk Zinstaal blijven.
1823.
* Rotsgalmen II, 80.
S T E R V E N.*
Ja vreeslijk is het uur, het angstig uur van sterven,
Als we den ontzetbren slag
't Gezicht van 's hemels dag
En wat dat licht belooft, onredbaar, door zien kerven!


Maar wat is 't dat die slag het menschlijk hart doet derven,?
't Verlangen naar genot
Dat met ons uitzicht spot,
En wel verlokt en tergt, maar nooit zich laat verwerven.
Een lachende Oogst, helaas! van uitgedorste gerven,
Die nooit den trek verzaadt,
Maar hoop en vlijt verraadt,
En ingebeelden schat verkeert in aarden scherven.
Doch waarom dan gevreesd voor 't rustpunt van dit zwerven ? 
Neen leggen wy voor 't graf, 
De zelf-betoovring af:
't Is zalig, zelfs op de aard, van 't aardsche zich to onterven 
En, voor den dood, to sterven.
1823.
* Rotsgalmen II, 89.
DE RAZENDE DWINGZUCHT.
Wat vierschaar mag 
Zich hier 't gezag
Op 't vrije hart vermeten, 
Verstoort en smoort 
Het vrije woord
Van 't bandeloos Geweten?
Wat dol getier
V erstout zich hier
Gods ordning om to keeren? 
Wat wapenschreeuw 
Om de ijzren Eeuw
Voor goud to doen vereeren?
Een woeste drom 
Roert de oorlogstrom
Voor halfvertrapte wormen , 
Om op den throon 
Van 's Hoogsten zoon
Vermetel aan to stormen.
Hun zinloos rot 
Beoorloogt God,
Vermeet zich Eigen waarde, 
En slaat den band 
Van 't onverstand
Om de ommekreits der aarde l
* Rotsgalmen II, 110.
426	DE RAZENDE DWINGZIICHT.
Gy, slijkgebroed,
Wat durft ge uw voet 
Op Koningszetels zetten ;
Verkracht Natuur
En Staatsbestuur 
Door Helsche gruwelwetten ?
Wat Tuimelgeest 
Wien 't alles vreest,
Heeft dus uw ziel bekropen? 
Wat Helmacht zwoer, 
Het heiligst snoer,
By Staat en Kerk, to sloopen?
Uw razerny 
Maak slaven vrij
In andre Hemelkringen; 
Doch wat bestaat 
Gy 't Hollands zaad
In 't slavenjuk to dwingen?
Wat neemt gy 't brood 
Uw' stofgenoot,
Weerstrevig aan uw woede, 
Wanneer by 't pand 
Van 's Hoogsten hand
Beveelt aan 's Hoogsten hoede;
Maakt hongerdwang 
Ten folterprang
Van hulpelooze telgen
In weldaads schijn, 
Om Helsch fenijn
In de aders in to zwelgen P
DE RAZENDE DWINGZUCHT.	427
Gaat, wreedaarts, woelt, 
Die niets gevoelt
In 't onverstandig dweepen, 
Maar, 't vee gelijk, 
Van 's Afgronds rijk
U blindling mee laat sleepen !
Ja, mengt steeds gift 
Met blinde drift,
In schijn van kwaad to heelen; 
En maakt oen Kunst 
Van 's Hemels gunst
Tot dartlend tooverspelen!
Verwoesters, gaat, 
Pleegt duivlen raad,
Verlochent God en reden. 
Geweld noch kracht 
Fnuikt Goels macht,
Hy heeft de slang vertreden.
Ja monsters, beeft ! 
De Wreker leeft,
Die gruwlen weet to straffen; 
En 't braaf gemoed, 
Dat Godsvrees voedt,
Veracht uw schaamtloos blaffen!
1823.
OP EEN

GRAFTEEKEN VOOR EENE ONGELUKKIGE,
aan den openbaren weg beg raven.*
Met de doodwaa om de leden,
't Hoofd op luttel stroo gebed, 
Lig ik aan den weg vertreden, 
Eens de baan der deugd ontgleden,
En mijn naam werd lastersmet.
't Stormweer moog dit gras doen golven,
't Zand verwaaien dat my dekt, 
't Lichaam in den kuil ontdolven 
Leevren tot een aas der wolven ;
'k Wacht op d' Engel die my wekt.
God is goed ; maar rustloos beven,
Wroeging, door geen tijd gesmoord, 
Zal door 's wreedaarts boezem zweven , 
Die de lust van 't argloos leven
In mijne Onschuld heeft vermoord.
Moog hem God gena bewijzen
Om die wroeging, om dat leed, 
'k Zal in dubble vreugd verrijzen 
Om diens Heilands naam to prijzen,
Wien de menschheid heeft omkleed.
1823.
* Navonkeling I, 83.
NOODHULP. *


Wenneer uwz 't uwnck op 't gjealpst' oerstjolpt, 
Ja d' hele wrk.d uws fijnne' iz,
Den iz 't faeck neyst' dat God uws holpt, 
In fierst, az 'tneyst ijn schiju iz.
GYSBEaT JArzx.
Als 't prangen van den nood ons hevigst overstelpt, 
En alles ons vervolgt en woedend gaat verslinden,
Dan is ook 't uur naastby dat God den bidder helpt; 
Maar verr'st, wanneer men 't acht in menschenhand to vinden.

1823.

* N avonkeling I, 126.
UITVINDING VAN 'T LETTERSCHRIFT. *


C' est des Pheniciens que nous vient Part d' 6crire; 
Cet art ingdnieux qui pane sans rien dire, 
Et par des traits divers que notre main conduit, 
Attache au blanc papier la parole qui fait.
De Puner schranderheid bracht de eedle schrijfkunst voort, 
Die wondre kunst die spreekt maar zonder klank to geven, 
En trekken, door de hand op 't wit papier gedreven,
Tot vaste kluisters maakt voor 't henenvliegend woord.
Ja heerlijk ! Puner schranderheid ! 
Zy hebb' hun letters uitgebreid!

* Nieuwe Oprakeling, 161.
430	UITVINDING VAN 'T LETTERSCHRIFT.
Maar-ruim tweeduizend jaar to wachten?
Aleer m' in 't werken van den mond
Den letterklank in eigen vorming vond,
Maak dat verstompten mensch- of (wilt gy 't) aapgeslachten,
En dommen Filozofen wijs ! -
Zoo moogt gy 't ooft van 't Paradijs
Met Fransche champignons nit ezelsmist verwachten,
En houden 't varkensbrood voor de echte hemelspijs
Komt, wie ooit dommigheen belachten,
Dit wint van duizende den prijs.
Ja, elk die toezien, en niet andren na wil praten,
Voelt zelf, en ziet in 't kind, zoodra 't geluid kan staan?
't Beginsel van dat geen, waar Wijzen stil voor staan 
Eene uiting van 't gevoel waar bloed- en luchtbuisvaten
In medewerken op een wijs, die 't Onverstand
Niet KAN begrijpen, noch 't vooroordeel wIL bevatten. 
Ach, stervling, leer u-zelf op juiste waarde schatten,
En zeg: "Wat God in ons by de onbewustheid wrocht,
"Is meer, dan waar 't verstand als eigen vend op pocht."
1S23.
AKTEN. *
Hoe! alles dan in schrift ! geen woorden meer verbinden? 
Geen recht dan voor 't papier of pergament to vinden? 
Verdragen geldt niet meer; in de akten is 't verband, 
En de Akten-Grammarchie regeert geheel ons land? 
Dat Monster, van zijn throon, geheid op ganzenpennen, 
Kan zelfs gerechtigheid in zijn gareelen mennen; 
Dringt ons zijn Stokbeurs op voor Themis gulden roe; 
En nagelt haar den mond en knijpt haar gorgel toe!
Gy oude-lappen-kroost, in 't stof der klerkkantoren, 
(Of mooglijk vilders roof, in bloed en stank) geboren,
En aan Been borst gezoogd, maar op een stiefmoers schoot, 
Met galnootsap gedrenkt en eek en koperrood; 
Die ganzenveer en inkt tot vader hebt en moeder, 
Het zand tot zuster, en het druipend lak tot broeder, 
En 't groene zegelwasch als oom en tante groet; 
Wat beeldt ge u-zelf toch in, Schoolvossig wangebroed!
7s 't op den Sprinkhaanzwerm van drokke Buralisten, 
Dat eierleggend ras van eindelooze twisten, 
Door Frankrijks Dwingeland Europa ingestormd,
Dat groente- en vrucht- en zaad-verslindend kruipgewormt'; 
Al knapen, Kerk en Staat en wapendienst onttogen, 
En muffende over 't plat der lessenaars gebogen? 
Zoo ja -'t is uitgepraat. Mijn vrienden, zwijgen wy, 
Want zeker 't meerdertal is blijkbaar aan hun zij'.
1823.
. Nieuwe Oprakeling, 163.
L OFPRIJS.
Fuit moris autiqui, eos, qui vel singulorum 
laudes vel urbium scripseraut, aut honoribus, 
aut pecuniAL ornare ; nostris autem temporibus,
ut alia speciosa , ita hoc imprimis exolevit.
PLINIUS. (Ep. I, 3.)
De lof to lonen met gescbenken, ja, was end;
Maar thands - ach 1 laten wy die Mode niet herwenschen.
't Vindt alles, alles lof wat m' op deze aard aanschouwt ; 
En Reednaars zijn er thands wel tienmaal meer dan menschen.
Kreeg elk slechts iets, 't ontbrak op 't wareldrond aan goud.
En de eer -? Heeft elk die zich wat adems toebetrouwt.
1823.
* Avondschemering, 54.
[DE DICHTER JAN VOS.] *
Ja, Vos had Dichtgeest, zelfs verheffing in zijn Dicht; 
Hy dwaalt die 't hem betwist, we erkennen 't. Maar v e r h e v e n
Te zijn? - Ach, de ijdle schijn van flikkring blindt zoo licht ! 
Neen, dit is slecbts aan 't hart dat edel denkt, gegeven.
In VONDEL was het - schaars, maar dan ook, ongemeen, 
En voor 't bereik to hoog van die hem blindlings roemen
* Bydragen tot de Tooneelpoezy, 89.
[DE DICHTER JAN VOS.]	433
HooFT had zijn deel daarvan, maar dikwerf slechts to leen, 
En, teder, mag men hem door kunst gezwollen noemen.
Rhetorica was nog met Poezy verward,

De Rederijkerkraam in tier, en aangebeden;
In VONDEL was verstand by warmte van het hart;
In HooFT , beschaafder smaak en meer gekuischte zeden.
Maar de arme vos, in 't stof zijns ambachts opgevoed ! 
Verbeelding moest by hem en kunde en smaak vervangen;
Hy blaakte in 't zuizlend brein van lichterlaaien gloed, 
En weinig voelde 't hart by 't borr'len van zijn zangen.
De Lauwer was hem veil by d'omhang van zijn kring, 
't Gemeen dat zijns gelijk zoo gaarne ziet vergoden ;
Hen, wier goedhartigheid voor smaak en kennis ging; 
Hen, wien zijn kruipende aart den wierook had gehoden.
De Lier van HOOFT verstomde als VONDELS Dichttrompet 
Waar Arans strot verschroeide in 't vloek- en gruwlenbraken,
En Amstels Schouwburg boog in 's onderdrukke'rs wet, 
Om Volksaart, zede, en smaak, en kunst to doen verzaken; 
En 't geen d'Orakelstoel der Dichtkunst uit moest maken,
Werd weergalm uit den vreemde, of laffe kermispret.
AAN EEN ZOOGENAAMDEN SATYRIST.
Ja, 't streelt uw dartlen geest zijn pijlen uit to schieten;
En, treffen ze, o wat vreugd, wat grijnzend hoongelach!
Maar zoo uw oog in 't hart van die gewonden zag, 
Wat tranen zouden ze u uit naberouw doen vlieten!
1823.
* Nalezingen II, 134.
NAAMVERANDERING.
Wie ooit in rijper tijd om vroeger dwaling bloost, 
Der vaadren dwaasheid is verloren voor hun kroost.
De KREZEN stierven nit: maar teelden LIBERALEN !
En 't zoo beminlijk woord, de naam van PATRIOT, 
Zoo dikwerf reeds misbruikt en Holland lang ten spot,
Herleeft in 't waanwijs ras van domme RADICALEN.
1823.
* Nalezingen II, 135.
PINDUS-TOCHT.
Ik naar Pindus hoogte klimmen 
Waar de Nijd my aan zou grimmen!
Vrienden , neen , gelooft bet niet. 
'k Wil in doze lager hoeken
Slechts een aartig bloemtjen zoeken,
Dat men aan den voet niet ziet.
'k Zoek en vind, en maak een trosjen, 
De ingang van het lauwerboschjen
Biedt een zoele schaduw aan; 
Maar die heilig-sombre dreven 
Meen ik my niet in to geven ;
'k Blijf hier slechts een oogwenk staan.
Toch een stapjen om to luisteren!
'k Hoor er 't westenwindtjen fluisteren
Door bet ritslend loofverdek.
Wat vertelt by aan de bladeren?-
Neen, ik wil niet dieper naderen,
Hoe hot nieuwagier hart my trekk.'
'k Neem den keer weer naar beneden; 
Maar wat oogst van lieflijkheden
Lacht my aan van allen kant!

'k Zou my graag wat dieper wagen ;


Doch , aan wien den weg to vragen;
Wie geleidt my by de hand?
* Ned. Muzen-Almanak 1823.
436	PINDUS-TOCHT.
Niemand heeft in deze streken, 
Naar 't my toeschijnt, omgekeken;
't Is hier eenzaam, onbewoond; 
Donkre, dichtbewassen wegen;
Niet een lichtstraal blinkt my tegen ,
En geen voetstap, die zich toont!
Ecbter in dees lauwerdalen 
Placht Alceus rond to dwalen ;
Daar vermeidde zich Homeer; 
Daar zljn Saffoos teedre zangen 
Door den boschgalm opgevangen
En beandwoord, keer aan keer.
Laat ik eens ter dege staren. 
Ja, van een der wandelaren
Zie ik nog den voetstap staan:
En wat zou ik meer behoeven?
'k Kon het, dunkt my, licht beproeven,
Op dat leidspoor door to gaan.
Waarom zou 't my niet gelukken 
Voet- voor voetstap na to drukken,
Zoo is ieder tred gewis.
'k Zal dan altijd verder komen,
En voor geen verdoling schroomen
Waar my voorgewandeld is.
't Zij bezocht! Weerom to keeren 
Zal het zelfde spoor my leeren,
Als de weg niet verder strekt. 
Immers, met het spoor der Ouden 
Voet- voor voetstap vast to houden,
Is het kunstgeheim ontdekt.
PINllUS-TOCHT.	437
Moedig aan ! - maar welke stappen! 
Hier moot alle moed verslappen.
Neen, die schreden zijn zoo wijd! - 
Hemel neen, tot zulke schreden 
Ben ik veel to klein van leden:
't Is een reus , die ze overschrijdt.
Maar - het moog den weg verlengen, 
Om hem toch ten eind' to brengen
Deel ik ieder stap in drie.
'k Kan dan toch het pad niet missen 
Naar die kunstgeheimenissen
Waar ik reeds een glimp van zie.
Doch - ik kan geen zevenmalen 
't Sleepend- beentjen tot my halen
Of daar kleef ik vast in 't slik! - 
Vrienden, houdt u daar beneden 
Met wat grasgebloemt to vreden
Eer gy net zoo vaart als ik.
't Zij men kruiper is of klimmer, 
't Malls midden is nog slimmer ;
En, wien 't lief moog-zijn of leed, 
Beter, een aanspraakloos rijmer 
Of geduldig verzenlijmer,
Dan een halfmislukt poeet.
SAFFO.


naar het oud Fransch der beroemde "Clotilde".
Zy mag een grooter heil dan godenwellust smaken,
Op wie uw oogstraal rust, die aan uw lachj en hangt, 
Die van uw rozenmond, tot balsem in haar blaken,
Den zoeten adem vangt.


Ik zag u, en mijn borst, geheel in vlam gevlogen,
Bleef prooi van 't stroomend vuur met aders en gebeent; 
De wanhoop smoort mijn klacht, die tintelt nit mijne oogen,
Maar op mijn mond versteent.


't Is zuizling en gebruisch en nevel die me omzweven,
Een siddring grijpt me om't hart en stremt my 't kokend bloed. 
'k Bezwijk en hijge en zucht, voel d'adem my begeven
En sterf in louter gloed.
1823.
Gentsche Kunst- en Letterblad. 1843-45.
ANTONIDES.
De Dichter op wiens stoute en forse reuzenschreden
Mijn starend oog zich hechtte, in d' opgang van Parnas: 
Wien ik my kracht gevoelde om op het spoor to treden
Doch wien mijn hart to groot tot Mededinger was. 
Wiens geese ik altijd eere en in zijn vlucht bewonder,
Ja, licht onwetend volge als by ziju toon verheft;

Maar minder windgebrom by 't rollen van zijn donder,
En meer verplettrends wensch wanneer zijn bliksem treft.
1824.
* Avondschemering, 75.
STORM.*

Iuterfusa uiteutes
Vites aequora Cycladas.
HOEAT.
Wat voeren nieuwe en hooger vloeden 
6 Staatshulk, u to rug in zee!
Wat doet ge? Zoek, 8 zoek de ree'.
Een zwangre bui van tegenspoeden
Rukt aan. Uw roerpen schokt en schudt,
Door duizend handen aangegrepen;
Uw Stuurman zit, in 't hart benepen, 
Belegerd, raadloos in de hut.
De stormwind die de lucht doet schateren, 
Verkracht den helmstok, buigt de mast;
* Rotsgalmen II, 31.
440	STORM.
De raas en stengen lijden last,
En want en luik en berders klateren;
De kiel, aan 't werken, wringt en kraakt; 
En zeil- en touwwerk rijt aan flarden ; 
Geen middel meer om 't uit to harden
Daar zee en lucht verwoesting braakt! 
Wat trotst ge op beeldwerk, fraai gehouwen?
Al spalkt uw boegleeuw oog en tand,
De golven geeslen u naar 't strand, 
En spotten met een dwaas vertrouwen
Op namen die de spiegel draagt !
6 Wrak gestel van eiken planken, 
Wat stiert gy tusschen rots en banken
Waar op u 't Weer to barsten jaagt?
6 Kostbre romp, 6 rijke lading!
Ach ! stondt gy 't razend onweer door!
Maar meir noch afgrond kent verzading,

En stelt des Zeemans kunst to loor.
Dan mag Been ankerkabel baten ;
Geen vlijt, geen winden meer, dat redt!
Van uitzicht, moed, en kracht verlaten, 
Geen toevlucht dan in 't Noodgebed!
1824.
TE RUG KEER. *
- Nunc retrorsum 
Vela dare, atque iterare cursus 
Cogor relictos. -
HOE tT.
De slechthoofd, op verdwaasde wijsheid 
En Pilozofen eernaam trotsch,
Ducht eindlijk by bezonnen grijsheid, 
De wraak des langgetergden Gods.
Te rug, verdoolden ! ja keert weder, 
Keert weder! maakt uw voeten vlug!
Ja, werpt u voor den Wreker neder 
Wiens pijlbus rammelt op zijn rug:
Wiens boog, met ijzren hand gespannen, 
Onfeilbre schichten drijft naar 'twit;
Die 't tarwengraan van 't kaf zal wannen, 
En wien geen offersmook verbidt
Die met den opslag van zijne oogen 
Den Dwingland van den zetel rukt,
En Needrigheid, in 't stof gebogen, 
De diadeem op 't voorhoofd drukt !
Te rug ! Zijn bliksemslagen pletten
Wie aan Zijne Almacht weerstand biedt ;
Aanbidt, ontfangt zijn Vredewetten, 
En, stof, misken uw Schepper niet !
Zoek, zondaar, zoek voor wederstreving, 
Voor afval, voor verworpen zoen,
By Hem, by Hem-alleen, vergeving ,

Die voor uw gruwel kon voldoen
* Rotsgalmen II, 42-
XIII.	19
442	TE RUG KEER.
Die, zondaar in uw plaats getreden,
Voor u vrijwillig heeft geboet, 
Voor u, en Dood en Hel geleden,
En u gewasschen in Zijn blood!
1824.
N a HORATIUS.
DE SCHOONSTE LUSTHOF.
Wat 's de liefelijkste Gaarde
In den omvang van heel de aarde? 
Wat de schoonste vreugdenbof, 
Duikende in zijn lommerlof? 
Waar het zielverrukkendst Eden 
Van den Hemel afgebeden, 
't Geen nooit Lustbeemd overtrof ?

't Is niet waar do frissche roos, 
Waar de blozende abrikoos, 
Geuren strooit of kleuren mengelt; 
Waar de wijnstok tros aan tros 
In den dichten bladerdosch 
Met den zachten appelblos 
Aan granaat en vijgen strengelt. 
't Is, waar 't zachte huwlijksbed, 
Van den twistrook onbesmet, 
Vruchtbaar in geliefde loten 
Uit de reinste Min gesproten, 
Van zijn ranken is omzet.
* Rotsgalmen H, 91.
DE SCHOONSTE LUSTHOF.	443
In then Lusthof bloeit de Vreugd
In omarming van de Deugd, 
Strooit heur zilvren bloessembladen 
Op met thijm gevloerde paden, 
Waassemt heil en wellust uit ; 
Lacht de nieuw ontknopte spruit, 
Speelt en springt en tiert en dartelt 
Van de maagdepalm omsparteld , 
En, met lieflijk geitenblad 
Majolein en epp' doorvat, 
Die zich met vereende vlechten 
In heur slingring samenhechten; 
Buigt en klemt zich om den tronk 
Die haar uit zijn wortel teelde, 
Wien de reine Bron van weelde 
Frissche levenssappen schonk.
Daar, daar daauwt des Hernels zegen, 
Daar laaft koele zomerregen, 
Koestert stralend zonnevuar,
,
Juicht de lachende Natuur 
In heur rozenkoets gelegen, 
Stooft des Zefirs zoele zucht; 
En de traaggerijpte vrucht 
Ademt, wie haar nadert, tegen 
Met verkwikkende amberlucht.

Daar is 't stormen onbekend
Dat het woeste Noorden zendt ; 
Daar de gure najaarsvlagen 
By hot krimpen van de dagen. 
Daar, in spijt van 't jaarsaizoen, 
Is de bloemgaard eeuwig groen ; 
Daar, nit nooit ontblaarde struiken 
En vernieuwde plant by plant, 
Anemoon en amarant 
By de grasviool ontluiken , 
En de krokus en narcis 
't Veldkleed tot schakeering is, 
En de winterviolieren
444	DE SCHOONSTE LUSTHOF.
Om de hulst en taxis zwieren.
Ja, als sneeuw en hageljacht
De akkers met heur last bevracht, 
Heft het geurig bloemgemengel
't Blinkend hoofd op fieren stengel, 
En belacht het bijster wear, 
Schoon het stammen ploft ter near. 
Ja, wanneer de Wintervlokken 
Hechten op verdunde lokken, 
Lacht de Lente nog in 't oog, 
Altijd vrolijk, altijd droog; 
Schittrend van geen dartle lonken 
Maar van teedre vreugdevonken 
Die het dankbaar hart ontsteekt, 
Van een hemeldaauw doorweekt, 
En van hooger Geest doorwemeld 
Die geheel de ziel verhemelt, 
En, als de Afscheids-Engel weakt, 
Voor de hier geteelde vruchten , 
Hier genoten zielsgenuchten, 
's Levens gulden appel schenkt.
1524.
MOED.
De Moed is meer dan kracht waar 't uitgetogen zwaard 
Het pleit beslissen zal den arm der Helden waard.
De Moed grijpt hart, en ziel, en boezem aan, en znnen, 
En doet op de overmacht de palm der zege winnen. 
Verheven drift van 't hart dat voor de grootheid slaat, 
Aan tederheid verwant, der zwakken toeverlaat, 
Geblaakt door zuivre vlam aan Liefdes toorts ontsteken,
Is de eer van 't Schoon geslacht zijn dierbaarst glorieteeken. 
De zedigheid, met de crust in eedlen blos gehuld, 
Vertoont den gloed der eer die 't moedig hart vervult. 
De rijkdom moog de zucht van lage zielen trekken, 
En in verbasterd zaad een vuigen hoogmoed wekken; 
De Moed veracht die glans, en 't geen zijn boezem vleit, 
Is 't zelfgevoel der deugd in al heur waardigheid.
1824.
Na een HS. van de twaalfde eeuw. 
* Rotsgalmen II, 127.
WINTER.
Horrida tempestas coelum contraxit-
HOSATivs.

Bromt, buldert, woedt, vermeetle Dwingelanden 
Die thands in 't vak der vale lucbt gebiedt!
Daalt, nevels, daalt, omhult, begraaft de stranden ; 
Rijst, bergen sneeuws die uit de wolken schiet!
De zwaluw vlucht en kruist de azure baren, 
Of slaapt vermoeid in poel en waterplascb.
De mosch-alleen blijft hier om voedsel waren,

En hupt en piept op 't dorre struikgewas.
Geen tortel kirt door 't eenzaam der valleien; 
Cythere week, zy mist hour wagenspan.
De vale Dood schijnt hier zijn kleed to spreien, 
En 't Leven vliedt voor 's aardrijks Beurttyran.
Piep, bruin geslacht, en rep uw matte vlerken ; 
Schud of die vracht, die sneeuw die ze overstrooit,
En ga uw borst in 't warme nestjen sterken,

Waar teedre min bet kille hart ontdooit.
Of heeft u licht de honger uitgedreven
Ach, 't is vergeefs - gy boost Been dekkleed door
Als de aard verhult, die wat ze u wenscht to geven 
In 't wintergraf van moordend ijs verloor!
Ach, sterf voor 't minst aan 't harte van uw gade

Die dood, hoe hard, is no- der liefde zacht !
Geen tederheid smoort Winters ongenade ;
Doch keer tot haar, die hijgende op u wacht.
Doch neen, uw oog kan 't hare niet ontmoeten, 
Van honger dof, verduisterd van den need;
Kom aan dit brood uw eigen honger boeten,
En werp haar dan een aandeel in den schoot!
'k Weet, wat hot zegt, een GA to zien versmachten 1

't Gebrek is zoet, by dat waar 't hart in lijdt;
blaar zoek' geen baat nit vruchtelooze klachten,
* Rotsgalmen II, 129.
WINTER.	447
Noch geev by 't op, die met het onheil strijdt! 
Die 't lijden kent, kent ook bet mededogen.
Gevogelt',ja, ook gy hebt recht op spijs: 
Uw leven ook is dierbaar in mijne oogen:
Dat leven is mijns Scheppers gunstbewijs. 
Ach! moet ge soms voor mijn behoefte bloeden,
Hy is 't, die u dees lotbestemming gaf,
(Ook my zal niets voor 't geen my wacht behoeden,)
Maar 't leven-zelf zij 't schepsel niet tot straf!

Mijn hart neemt deel in 't krimpen van de wormen
Die dees mijn voet met wederwil vertreedt,

En, moet mijn hand verwoesting op u stormen,
't Zij dan voor 't minst met geen vermijdbaar leed. 
Natuur is mild; zou ik gevoelloos blijven
Als wel to doen aan mijn vermogen staat?
Die nooddruft zoekt, verachtend van my drijven,
Zoo lang een hart in dezen boezem slaat? 
Neen, Liefdeplicht omsluit zich in geen palen.
Gevogelt' ja, dat om uw voedsel zwoegt, 
o Mocht ik al wat nood lijdt dus onthalen,
Dan waar mijn ziel, by wat zy leed, vernoegd! 
6 Rijkaartsl gy, die in uw pels gedoken,
By 't streelen van uw blaakrend wintervuur
Aan 't stulpjen denkt waar rijs noch sprokk'ling rooken,
Staat aan uw hart dat zelfgenot niet duur?
8 Wenscht ge niet een deel van 't uw to schenken
Aan wie zoo veel, van 't noodigst-zelf, ontbeert? 
Of kan 't dat hart in dat genot niet krenken,
Wie aan uw zij' door 't jammer word' verteerd?

Kunt ge aan uw disch de spijs met vreugde smaken,
En zien niet naar wie hongren om u heen ? 
In zang en spel uw ledig hart verinaken,
En laten, wie dit aanstaart, in 't geween? 
Ach ! zoo is meer dan wind en onweervlagen,
Dan hageljacht, dan nevel, sneeuw, en vorst, 
Ontmenschten, in uw ijzren borst geslagen;
Dan woont de Hel, de Hel-zely in die borst.
1824.
LENTEBEDE.*


De harde winter is vervloten;
Geen stormwind schudt de dorre haag, 
Geen ruisselende regenvlaag
Wordt op den veldgrond neergeschoten;
Een balsemende Lentelucht 
Doordringt der planten zwellende aderen 
Ontwikkelt bloessemknop en bladeren,
Doorademd van des levens zucht.
o Gy, wiens hand en veld en hoven
Met geurig kruid en bloemen siert,
En 's Hemels wentelloop bestiert
Om 's aardrijks vruchtbren schoot to stoven
Geef, by de ontloken bloessemsehat 
Van Uw weldadig welbehagen,
Ons hart de dankbre vrucht to dragen
Die zaad voor de eeuwigheid bevat ;
Ontwikkel by 't verrukt ontwaken
Der ingesluimerde Natuur,
In ons 't bedolven levensvuur, 
En laat het U ter eere blaken !
En daar de bie om 't frissche kruid
Op 't gonzend vlerkjen rond mag zweven, 
o Laat mijn Lofzang t' Uwaart streven,
En stort' by U mijn boezem uit!
Na het Ethiopische by JONES. 
1824.
* Rotsgalmen II, 133.
ZUCHT. *

AtPa; ovpavia 
KeXUfaat xaTQ ya;. 
rlayx JLE aiaoU
OBEY i~SX BYIW
4w ia; CC)YIT L;. 
SYNESIUS.


Hemeldrop, op de aard gesprengd, 
En aan 't vuile stof gemengd
Dat mijn reinheid aan blijft kleven, 
Zucbt ik dat me een Hooger macht
Aan de bron to rug moog geven 
Waar ik uit werd voortgebracht.
1824.
* Rotsgalmen II,, 144.
CLOTILDE AAN HAAR ZUIGELING.


6 Dierbaar beeld uws Vaders, teder Wichtjen,
Slaap op de borst die 't lieve mondtjen drukt! 
Luik aan mijn hart dat Englenlief gezichtjen,
Dat heel mijn ziel in wellust houdt verrukt.
Lief kleintjen, slaap, en smaak die sluimringsweelde,
Die moeders oog sints lang niet overspreidt.
Zy waakt om u ; en, wat haar 't hart ooit streelde,
Dit waken heeft een teedrer zaligheid.
* Rotsgalmen II, 159.
450	CLOTILDE AAN HAAR ZUIGELING.
Zy waakt om u, - om in de vreugd to baden
Van u to zien, to zorgen voor uw rust. 
Hoe zou ze 't oog in u to zien, verzaden?
Hoe 't zwelgend hart verzaden in die lust?


Slaap dierbaar kind, gy afgod van mijn harte!
Slaap op het hart waar ge onder werdt gevoed, 
En afgescheurd met bange en teedre smarte;
En - wien dat hart nog voedstert met zijn bloed.


Boet daar uw trek met wellustvolle teugen,
En slaap, mijn wicht, van de overstelping in!
Al inag me uw seem door 't kirren slechts verheugen,
Dat lief geluid betoovert ziel en zin.


Eischt, als ge ontwaakt, weer nieuwe lavingtoogjens, 
En straal me op nieuw uw minlijk oogjen toe;
Ik spiegel my in die aanvallige oogjens,
Steeds nieuw vermaakt, en nooit dat spieglen moe.
Wat hat uw mond den vocbten tepel glippen?
Aan u behoort geheel die moederborst.
Drink onbeschroomd en pers haar met de lippen,
Zy heeft genoeg, genoeg voor uwe dorst.
Laat vrij die bron uw lipj ens overvlieten ;
Haar dorst is 't steeds dat zy uw dorst verkoel', 
En ieder drup die zy u uit mag gieten,
Is nieuwe lust voor 't moederlijk gevoel.
Neen, niets to veel dat gy then wel zoudt vergen,
Die door Natuur voor u ontsloten werd !

Neen, nooit genoeg kunt gy die ader tergen!
Nooit, nooit genoeg voor 't moederlijke hart.
CLOTILDE AAN HAAR ZUIGELING.	451
Maar 'k zie den slaap zijne armen om u strekken,
Uw mondtjen sluit, en 't is uw' oogjens nacht. 
Ach, mocht die blos uw koontjens niet bedekken,
Wat waar die rust uw moeder dan verdacht!


Verdacht -? Mijn God! ik voel mijn wang verbleeken.
Mijn kind! ontwaak, ach, voor een oogenblik! 
Ontsluit uw oog; Mat my then sluimer breken,
En red mijn ziel van meer dan stervensschrik.


God' dank ! by sliep. - Genoeg! ik ben herboren, 
6 Zoete slaap, o strooke uw band hem zacht. -
En mocht mijn vreugd ook hem door 't harte gloren, 
Naar wien mijn ziel in 't heetst verlangen smacht!


Ja, mocht by thands in dees mijne armen vlieden,
Hier aan mijn zij' uw adem gadeslaan; 
Mocht by met my uw slapend oog bespieden,
En 't oogenblik wanneer zy opengaan!
Ach, moeht ge hem, den oorsprong van uw leven,
(Mijn dierbren GA, wien 't Oorlogslot behoe!) 
Met blijden lath bet minlijk welkom geven,
En reiken hem de onnooz'le handtjens toe!
Hoe zal by u met vaderarm omvangen,
En elken lath u kussen van 't gelaat
Hoe! aan mijn hals, u om de leden hangen,
Terwijl zijn borst de mijne tegenslaat!
Wat vreugd voor hem, in u zijn beeld to aanschouwen!
Dat blaauwend oog, zoo teder, zoo vol vlam;

Dien voorhoofdszweem, die (zaligste aller vrouwen)
By d' eersten blik, my de eerste rust benam !
452	CLOTILDE AAN HAAR ZUIGELING.
Dien eedlen trek waarin geboorte teekent,
Die 't Vrouwlijk hart met liefde en eerbied treft, 
En 't onbescheid met d' enklen opslag wrekend,
Waar lager bloed zich roekloos mee verheft.
Ja 't is zijn oog, en 't zijn de zelfde trekken,
Waar dit mijn hart geheel zijn heil in_vond;
En - kon mijn schoot een andren zweem verwekken,
Dan die zoo diep in 't hart gezegeld stond?


Ja, 'k wil met u zijn hart en liefde deelen,
Die my 't Heelal met zoo veel recht benijdt;
En, moogt ge ook eens een lieve Weerhelft streelen,
Bemin ze als by - maar , die gy waardig zijt !


Ik spreek tot u; maar - hoort gy me ?-Ach onnoozele,
Al sliep by niet, hoe zou by 't toch verstaan! 
Mijn zuigling, ach! wat ik al mijm'rend kozele,
Nog is zijn brein de dag niet opgegaan.
o Lieve rust der kindscbheid, voor 't ontwaken
Dier denkenskracht, die zich to vroeg ontwindt! 
o Moog hem die niet mee rampzalig maken
Door 't geen voor elk des levens zoet verslindt !
1824.
AANTEEKENINGEN.

AANTEEKENINGEN.
OP DEN BEROEMDEN TIMANTES, bladz. 12.


I Zie 't Grieksche Epigramma van Leo Allatius by Leonardus An-
gustinus, I D. n. 75 pag. 26.
'S HEILANDS EERSTE WONDERWERK, bladz. 20.


i In Engeland stelde men een' prijs op het beste en kortste Latijnsch e 
Vers op dit onderwerp. Hy word behaald door bet volgende:


Casts Deum vidit lympha, sod erubuit.
Men vroeg my daar eene vertaling in een Hollandsch vers van. 
OP DE BARMECIDEN , bladz. 30.


I Dus door Voltaire, maar onnaauwkeurig, gevolgd.

Mortel, faible Mortel, a qui le sort prospZre
Fait godter de ses dons les charmes dangereux! 
Connais queue est des Rois la faveur passagere:
Contemple BarmScide , et tremble d' dire heureux.

NB. Men zou beter de B a r m e k r i n e n zeggen , maar de verfranschte
benaming van B a r m e c i d e n is thands aangenomen en bekend.
GEBED `AN EEN' OOSTERLING, bladz. 31.


I Onder de gebeden der Mahomethanen zijn deze twee do meest 
gewone smeekingen.
460	AANTEEKENINGEN. 
SULTAN THOGRUL BEN-ARSLAN, bladz. 36.
1 Verzen nit een toen algemeen bekend Oostersch Dichtstuk. 
DE OOSTERSCHE WETGELEERDE, bladz. 37.
1 Tim our-lenk dien wy met de Franschen gewoonlijk Tamer Ian 
noemen.
2 't Welk wy Aleppo noemen naar de wijze der Italianen.
3 Eeu M a r t e l a a r. De Aanhangers van Mahomed gelooven, dat 
die voor de zaak van God strijdende sterven, onfeilbaar zalig zijn, en 
noemen de zulken, M a r t e l a a r s. De vraag van Timour behelsde dus 
een oogmerk, om zijne zaak voor de zaak van God to doen erkennen, 
bet geen Scharaffeddin, onze Leeraar, voorzichtig outdook, zonder het 
toetestemmen of tegentespreken.
RAAD VAN EEN HOLLANDER AAN ENGELAND, bladz. 97.
I Rosa Eborax of de Yorksroos, by de Bloemisten en Tuinlieden 
meest onder den naam van de Schaamroos bekend.
AAN ZEKEREN DICHTER ONZES TIJDS, bladz. 105.
1 Men weet, hoop ik, dat bet werkwoord oorspronklijk en eigenlijk 
ontvreemen, niet ontvreemden, is. Verheemen, dat is van 
oord veranderen, is door samentrekking v r e e m e n ; waar van hot 
deelwoord verheemd, nu vreemd. Doch dit belet niet, dat dit 
Deelwoord, Adjectif geworden, no ook wederom een nieuw verbum, 
vreemden, en dus bevreemden, en ontvreemden maakt, 
maar dat bet oude en echte niet wegneemt.
JUSTUS WOORDGEVER, bladz. 110.
I V eellicht is dit Epigram m a by de onbekendheid van tegen-
woordig met bet Hollandsche recht, onverstaanbaar geworden. Hot 
ziet op de oude onkreukbare regel of par o e m i a j u r i s die ieder 
voor oogen plach to zijn, en was dos zees duidelijk eer ons de ver-
AANTEEKENINGEN.	461
foeilijke Fransche wet en praktijk op werd gedrongen. Thands zou 
men 't mogen onderdrukken, zoo men by eene vernienwing van den 
Druk iets uitlaten mocht. [Uitgave van 1822.]
PLICHT, bladz. 120.
1 Rom. XIV.
CHRISTENDOM, bladz. 124.
I Judas Iskarioth.
HAMLET SCRIBLERUS, bladz. 130.
I The scorns of time!
2 The oppressor's wrong! 
3 The whips etc.
4 The proud man's contumely. Zekerlijk moet men lezeu : the
pressmans's!
5 The pangs of love despis'd. 
6 The insolence of office! 
7 The unworthy. 
3 The law's delay.
DE NACHTMEER EN DE DEKBEDDEN, bladz. 132.
1 L. 6 § 2 F si servit. vind.
2 Het geen niet zeldzaam is in een land zoo vol Kraaien, en waar 
nooit een venster sluit.
DE DUITSCHE KACHELS, bladz. 135.
I Stube noemt men elke kamer, met een kachel, die bniten 't ver-
trek gestookt wordt, verwarmd. De uitwerksels van deze by de Dait-
schers zoo geliefkoosde en tot eene onmatige hoogte gedreven warmte, 
toonen zich by hen-zelven veelal in 't geen zy de Stub e n f a r b e noemen ,
XIII.	20*
462	AANTEEKENINGEN.
dat is de k I e u r die bet zitten in de Stub e veroorzaakt. Doch ook met 
het minste vuur is de Stube onlijdelijk voor alle vreemde, en ver-
woestend voor alle lichaamgestel.
AAN EEN VRIEND, OP ZIJN NIEUWGEKOCHT BUITENGOED, 
bladz. 146.
I Het schoothondtjen van Mevrouw. 
BOETIUS, bladz. 176.
1 Keizer Otto de derde.
2 Pans Sylvester de tweede , van wien het Grafschrift in Latijnsche 
verzen is, waarop dit stukjen zinspeelt.
ROUWBEKLAG, bladz. 177.
1 De tranen.
a Woorden uit eene nude Amsterdamsche klucht, aldaar by onze 
ouders tot spreekwoord geworden.
3 S m i s s e n is s m e d e n: van 't zelfstandige s m i s s e, oudtij ds ook 
e e n s m e d e genoemd. Beide naamwoorden hebben elk een werkwoord 
gemaakt, in mijne kindsheid nog in Amsterdam gebruiklijk. S m e d e n 
meer algemeen, smitsen in de meer byzondere beteekenis van het 
opensteken of openslaan van een slot. Het them a van 'teen en ander 
is smijten, smijtsen, dat is slaa-n.
Par 1 e s a n t e n. In oude Amsterdamsche kluchten koomt dit woord 
dikwijls genoeg voor. In mijne kindsheid gaf men er eene Fransche 
uitspraak aan, p a r l e c h a n t e n. Kwalijk: 't is van den Spaanschen 
eed of vloek par l o s s a n t o s! (By de heiligen!) V erscheiden zulke 
overblijfsels van de aanneming van Spaansche uitdrukkingen zijn er nog, 
maar verbasterd, en langst in Amsterdam bewaard gebleven. Men zie 
onder anderen het Liedtjen, in de klucht van D u i f j e n en S n a p-
haan gedacht, dat by mijn oudst geheugen in Amsterdam nog zeer 
veel gehoord wierd, schoon niemand den belachlijk verdraaiden en sedert 
in do uitspraak verbasterden Spaanschen uitroep, die er telkens in 
herhaald wordt, verstond; en mijn' Brief over een oud volks-
d e u ut j e n, geplaatst in de Vaderlandsche Letteroeffeningen (Mengel-
werk), Wijnmaand 1808.
AANTEEKENINGEN.
GRAFSCHRIFT OP TWEE GELIEVEN, bladz. 186 en 187.
1 Geen van beide deze Grafschriften zijn geplaatst. Dat dat van Lady 
Montague er nist voor bestemd was, is zichtbaar; en dat van de twee 
Diehters vend men to hoog voor de Boeren. Pope maakte dus het 
volgende eenvoudig opschrift, daar men gebruik van gemaakt heeft:
HIER LIGGEN DE LIJKEN VAN 
JOHN HART EN SARAH DREW,
EEN UITMUNTEND JONGMAN
EN DEUGDZAAM MEISJEN VAN DIT KERSPEL;
DIE, IN DEN OOGST, AAN HET WERE ZIJNDE, 
(MET VERSCHEIDEN ANDEREN)
IN ESN OOGENBLIK DOOR DEN DONDER GEDOOD WIERDEN 
DEN LAATSTEN VAN HOOIMAAND
1718.
Dat het zesregelig Grafschrift den Engelschen Landlieden to hoog, 
of liever (gelijk Gay-zelf het uitdrukt) n i e t v e r s t a a n b a a r g e n o e g 
zou geweest ziju, is welzeker. (That the country people would 
not understand it, zegt hy.) Want het is in het oorspronklijk 
schriklijk ingewikkeld en gedwongen. Zie hier hoe het luidt;

When eastern lovers feed the fun'ral fire,
On the same pile the faithful pair expire:
Here pitying Heaven that virtue mutual found, 
And blasted both, that it might neither wound. 
Hearts so sincere th' Almighty saw well pleas'd, 
Sent his own lightning, and the victims seiz'd.

Men zie Gay's Letter to Mr. F-. 
MAAGsCHAP, bladz. 196. 
2 m	3 r~K	4 rrlrix
DE DRIE LESSEN bladz. 197.

1 UPRAIHDA (onS o p r e c h t e, maar in beteekenis r e c h t v a a r d i g e) 
weet men, dit hoop ik, den eigenlijken naam van dozen Keizer in zijn 
Volkstaal geweest, en naderhand in Justinianus veranderd to zijn.
463
I ip
464	AANTEEKENINGEN.
2 Die de A n e c dot a van Procopius kent, weet dat volgens dezen 
zeer waarheidlievenden schrijver, Justinianus somwijlen ook zonder hoofd 
werd gezien.
3 In het randschrift van een' Hollandschen Legpenning van bet 
iaar 1523.
EIERKOKEN, bladz. 241.
1 Men herinnere zich aan den berg M e r o in 't oude Noorden , wear 
de God K o p e r in huist.
TYRTEUS AAN DE SPARTANEN, bladz. 249.
1 Men zie den text in des Heeren Wassenbergs D i s s e r t a t i o d e 
trajectionibus etc. voor het II Deel der Selects e Scholis 
L. C. Valckenarii.
MEDEA, bladz. 262.

An felix Oeneus nato victors fruetur,
Thestius orbus erit? - Fraterni manes adeste, 
Officium sentite meum, magnoque paratas 
Accipite inferias, uteri male pignora nostri.
Oven. Met. VIII, 486.

More morte pianda est,
In scelus addendum scelus est, in funera funus. 
Ib. 483.

Gelijk Althea nit beginsel van verzoening handelde, handelde Medea 
ongetwijfeld, by een evengelijke dead, nit den zelfden grond. Orb i - 
t a t e m orbit ate l u e n dam e s s e, was de grondregel der toenmalige 
denkwijze, op 't j n s t a l i o n i s gegrond. Aan Jazon had zy haars 
Vaders afkomst opgeofferd, zy was hem op dien Jazon en op zich-
zelve de wraak verschuldigd; en hiermede meende zy hare wroeging 
en bet haar vervolgende Lot, ruim zoo veel als het gevoel van het 
ongelijk, haar aangedaan, to bevredigen. - In bet kind den Vader 
to haten, is in eene Moeder een gruwel, die voor bet laatste verval 
der menschheid bewaard bleef. De vroeger tijden kenden dien niet, en 
wie Dog een menschelijk hart heeft, kan er de mogelijkheid niet van 
aannemen.
AANTEEKENINGEN.	465 
RUIMTE EN TIJD, bladz. 268.
Men onderstelle niet, dat ik 't in het punt van deze voorwerpen 
van beschouwing met Kant oneens zoude zijn. Lang eer Kant met 
zijne Filozofie opgetreden was, heb ik in Geschriften van Psychologischen 
aart, het verschijnsel der lichaamlijke uitgebreidheid waar zy van 
afhangen, als zoodanig voorgesteld, en hare wezendlijkheid in zich-
zelve weersproken. Ook volgt dit zelfde nit de gronden van Leibnitz ; 
en eeuwen to voren was men daar even zeer van overtuigd. "Videt 
animus (zegt Claudianus Mamertus d e s t a t u a n i m a e) absque 
corpore non corpulentum aliquid, aut per Iota distentum, sed ipsam 
veritatem incorporeo contemplatur obtuitu :" het Been noodwendig insluit, 
dat dit besef van uitgebreidheid looter verschijnsel is. Maar wanneer 
de geheele wareld den mond vol heeft van zoodanige afgetrokkenheden 
en het meerderdeel zonder recht to verstaan, wat zy er mee meenen 
of uitdrukken, wordt het spotten met die Mode-taal zoo natuurlijk 
als met alle andere gemaaktheid en schoolvossery, en doet de zaak-
zelve niet aan.

"Ludat permissis sobria Musa jocis." 
Ausonius Fpigr. 9.
Bladz. 268.
De Ridderschap des dompers.
Ik weet niet of de Ridderorde van dozen naam zeer bekend is, maar 
by openbare lezing in een onzer aanzienlijke Maatschappyen, heeft 
iemann doze waardigheid tot onderwerp genomen; en zeker verdient 
de tytel bewaard en algemeener gemaakt to worden. Die er mee bedoeld 
zijn zullen zekerlijk aan de razende party der Verlichters zoo veel 
Ridderlijks niet zien, om dit kompliment met een van gelijken aart 
to vergelden.
Bladz. 268.
Doelmatfg,
Heerlijk Kantiaansch woord, thands zeer.in den smaak. Men leere 
my slechts, wat doe l en m a a t met elkander gemeen hebben P Mat i g 
is, naar de maat; rechtmatig is, naar de rechtmaat of meet-
s t a f: maar een d o e l m a a t verklaar ik niet to kennen. By de Hoog-
466	AANTEEKENINGE N.
duitschers, geen taal meer hebbende die zy verstaan kunnen, gaan 
zulke woordmaaksels door; maar geen Hollander duldt ze in zijne 
altijd en in alles beteekenisvolle moedertaal.
Bladz. 269.
Doe Ruimte en Tijd to niet.
Het vers-zelf wordt in het Engelsch naamloos opgegeven by Pope. 
Zie zijne Art of sinking, Chapt. XI.
Bladz. 2 7 0.
En, als een Vaankaros in d' algemeenen strijd, enz.
Ik hoop niet dat de c a r o c c i o der Italianen, waarvan 't Fransche 
woord carosse verbasterd (en dus ook noodwendig mannelijk) is, 
mijnen Lezeren onbekend zij. Ook by ons, in ooze Nederlandsche 
oorlogen, was by in den ouden tijd niet vreemd, schoon niet even 
zeer in algemeen gebruik als by die van Boonen (gelijk men van ouds 
B o n o n i a plag to noemen) van win bet spreekwoord gewaagt. "Stare 
debemus pro regulis juris," zeiden do oude Rechtsleeraars, "tamquam 
Bononienses pro caroccio suo." - Hy wiens nieuwerwetsche opvoe-
ding hem onkundig gelaten heeft van bet geen voor dezen een ieder 
tot onzent wist, raadplege wat Huydecoper op Melis Stoke (III Deel, 
bladz. 323) nit Vader Daniel, Strickerus, en onzen Jan van Heelu 
(naar wiens uitgave wy sedert veertig jaar reikbalzen) heeft aange-
haald. Ook Turpyn in zijne Gesehiedenis van Karel den Groote gewaagt 
reeds van den vaankaros der Saraceenen, door acht ossen getrokken, 
en waarvan de mast door hem omgehouwen wierd, bet geen den Slag 
by Korduba besliste. C. 18.
KLOEKAAnT, bladz. 302.

OonsPOONKLrsnE NAMEN, hier vertolkt of verwisseld.
Vafthrudnir,	Kloekaart.
G a n g r a d i,	Wandelaar.
S c i n f a x i,	Lichtmeer.
Hrimfaxi,	Rijpros.
Ifing,	Wemel.
Y m i r,	Baaiert.
Mundilfori,	Albeweger.
1
AANTEEKENINGEN.	467
LANDHEIL, bladz. 316.
1 Waar men de aardappelen mee rooit.
PALLAS DE VRIJGEMAAKTE bladz. 322.

1 Men zie Plinius brieven, Lib. V11, E p. 29. en Lib. V11, Ep. 6.
NEGERINNENZANG IN AFRIKA, bladz. 328. 
1 De biezenmat.
PEPER EN ZOUT, bladz. 351.

I Inzonderheid de Fransche Syphilis.

2	Geeft kinders zoeten koek, geeft vrouwen nieuwen most;

Wat op de tonghe byt, is rechte mannenkost.
CATS.

3 Couleur de puce. 4 Merde d' oie. 5 Caca du Dauphin-
6 Bone de Paris.

VEELHOOFDIGE REGEERING, bladz. 365.
1 Robespierre, wions eigenlijke naam Robert- Pierre Da-
miens was, zijnde een zoon van den Vorstenmoorder. Het appeltjen 
valt nooit verr' van den boom.
EIGEN, bladz. 372.
I Autonomie.
468	AANTEEKENINGEN.
DE WOLF IN KWAAD GERUCHT, bladz. 337.
I Maitre Nicolet was een Franschman, die in mijnen tijd met een 
Menagerie op de kermissen reisde, en voor zijn tent het opschrift had
Du roi des animaux 1'indomptable vigueur 
Commit dans Nicolet son maitre et son vainqueur; 
Les travaux de Samson , Is force des Hercules, 
Ne sont plus b nos yeux des fables ridicules.
DE WIJSHEIDZOEKER, bladz. 377.
I Dus noemde by de r e g e l s.
OP DE HERBLOEIENDE BEOEFENING DEIV OOSTERSCHE TALEN,
bladz. 383.
I De Nachtegaal in het Oosten, die over de rozenbedden 
zweeft.
ECBTVERJAARGROET, bladz. 402.
I Psalm 128.