't Vermaeck der ieught Boudewijn Jansen Wellens Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van 't Vermaeck der ieught van Boudewijn Jansen Wellens in de eerste druk uit 1612. Door het gehele werk zijn koppen tussen vierkante haken toegevoegd. p. 37: ‘flulchten’ → ‘fluchten’: ‘Nimphe wilt ghy voor my fulchten’. p. 70: ‘subtijt’ → ‘subtijl’: ‘Op de wyse: Nobel Fransoys// subtijl cortoys’. p. 70: ‘gheeen’ → ‘gheen’: ‘Certeyn ick vin// in mijnen sin// gheen schoonder creature’. p. 84: ‘pjinbanck’ → ‘pijnbanck’: ‘Haer aensicht is gheweest, de pijnbanck van u herte’. p. 110: ‘sterver’ → ‘sterven’: ‘Mijn leven is haer doot. Mijn sterven haer gheneucht’. p. 112: ‘rack’ → ‘ranck’: ‘Als t’wijngaert ranck’. p. 115: ‘enyd’’ → ‘eynd’’: ‘Gelijc: in werckings eynd’ verscheyden, s’meesters fame’. p. 116: ‘heduyret’ → ‘gheduyret’: ‘V lust dan Bruydegom heeft genoech gheduyret’. p. 118: ‘gars’ → ‘gras’: ‘Buyten de stadt int groene gras, gras, gras’. p. 127: ‘gbebebt’ → ‘ghebedt’: ‘Betoont sy dat sy u, en u ghebedt versmaet’. p. 129: ‘nwen’ → ‘uwen’: ‘So hebt ghy selfs een maeght op uwen eyghen schoot’. 2 well004verm01_01 DBNL-TEI 1 2011 dbnl DSOLmetadata:yes exemplaar Meertens instituut: 3978 14q Wellens Boudewijn Jansen Wellens, 't Vermaeck der ieught. Thomas Lamberts Salwaada, Franeker 1612 Wijze van coderen: standaard Nederlands 't Vermaeck der ieught Boudewijn Jansen Wellens 't Vermaeck der ieught Boudewijn Jansen Wellens 2011-04-06 RG colofon toegevoegd Verantwoording Dit tekstbestand is gebaseerd op een bestand van de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (https://www.dbnl.org) Bron: Boudewijn Jansen Wellens, 't Vermaeck der ieught. Thomas Lamberts Salwaada, Franeker 1612 Zie: https://www.dbnl.org/tekst/ques002lauw01_01/colofon.php In dit bestand zijn twee typen markeringen opgenomen: paginanummering en illustraties met onderschriften. Deze zijn te onderscheiden van de rest van de tekst door middel van accolades: {==13==} {>>pagina-aanduiding<<} {==Figuur. 1: Onderschrift van de afbeelding.==} {>>afbeelding<<} {==1==} {>>pagina-aanduiding<<} T’VERMAECK DER IEVGHT, Waer in ghvonden worden veel Schoone Eerlijcke, Amoreuse Ghesangen, Troudichten, Sonetten, en andere vermaeckelijcke ghedichten. by een vergadert, ende ten dele ghecomponeert, door. BOUDEWIIN IANSEN WELLENS. PHarlingensis Inuentor.Iac. Matham sculp. Gedruckt t’Franeker, Bij Thomas Lamberts Salwaada. 1612. {==3==} {>>pagina-aanduiding<<} t’Boeck spreeckt tot de Ievght. Clinck-Dicht. GHy bloeysaem Ieught vol lust, int beste van u leven, Comt ras vvilt copen my, ick gheld’ een gheringh ghelt, Ghy hebt toch mijns van doen, merckt hoemen mijn naem spelt: Ick heet t’Vermaeck der Ieught, daer druck door vvert verdreven. Ghy sult vinden in my, veel Liedekens gheschreven, Die op haer zeker maet, en voysen zijn ghestelt: Oock maet-dichten soo schoon, als’t noch toe eenigh helt, (t’Sy oock hoe cloeck van gheest) in druck heeft uyt ghegheven. Dus vvilt u niet ontsien, vvwat ghelts aen my t’besteen; VVant vvaer ick niet en ben, daer is de vreuchde cleen, En vvaer gheen vreucht en is, daer sietmen droefheyt rysen. Dus comt ras: Niet vertoeft. Coopt my die u ben nut, Ghy die beladen zijt, met droef-peynsich ghedut, Ghy sult vinden in my, een vreughdich verjolysen. Verstaet, dan ordeelt. {==4==} {>>pagina-aanduiding<<} Den Auteur, aende Contst-Vroede. Maet-Dicht. COnst-vroede Dichters, die gaet recht der Musen weghen, En die naer arbeyt veel, zijt op Pernass’ ghesteghen, Ick bidd’ u dat ghy wilt aensien, de Liefd’ en Ionst, Die mijn herte draeght tot de Rijcke reden const, En dat ghy dancklick neemt, dit mijn seer slecht ghedichte, Dat door de eerbaer liefd’, de lust tot conste stichte: En oft ick hier, of daer, liep vande wech verdwaelt, Ick bidd’ u dat ghy my, als vrient te rugghe haelt, Met onder-wijsingh goet, om beter wech te thoonen, Nae’t vreught-rijck Helicon, daer Musen Constich woonen: Want hoe sal weten hy, oft hy recht gaet, oft mist? Die noyt de rechte wech, naer Pallas Tempel wist. Wat wonder salt dan zijn, dat ick mis in mijn treden? Of dat ick niet bringh by, veel Const sin-rijcke reden? Want ick heb my noyt in Castali vloet ghebaed: Noch uyt claer Hengstebron, mijn dorstich hert versaed: Noch Iovis Dochters my, en waren noyt seer gonstich, Waer door ick wesen mocht, een aerdich Dichter constich. Hoe sal ick mijden dan, het schand behaels ghedool? Die noyt en heb gheweest, in Hesiodus school, Om my door leeringh goet, tot wel dichten te wennen: {==5==} {>>pagina-aanduiding<<} Die’t misbruyck schuwen sal, moet eerst t’misbruyck wel kennen. Nu soo ick my dan vind’, met wijsheyt min begaefdt, Noch mijn Const-lievend’ hert, met Nectar niet ghelaefdt, Soo wil ick wachten my, van veer of hooch te vlieghen, Op dat ick my niet mocht, als Icarus bedrieghen: Want soo’k my onderwond’, met een seer constich stof, Hier te beschrieven recht, August’ oft Cesars lof, Oft (onse Eeuvvs cieraet) Mauritzi cloecke daden, k’Soud’ licht penn’ en verstant, met arbeyt overladen, Dies ick als onbequaem, schuw sulcken arbeyt hier: t’Voecht beter Mantuaen, Morijn, oft Batavier, En my als leerlingh slecht sal t’lichste werck best voeghen, Dies ick wil schrieven hier, t’gheen Venus sal ghenoeghen: Want ick de daden cloeck van haren blinden zoon, Met mijn ghedicht-ghesangh, hier stellen sal ten thoon: En dat in eerbaerheyt, om droefheyt te doen staken, Op hoope oft ick mocht de IEVGHT soo wat vermaken. Dus comt dan soete IEUGHT, met dancbaerhheyt aenvaert, T’Gheen ick tot u VERMAECK, en Vreught hier heb vergaert. En of’t niet al waer goet, volght mijn Sin-spreucks verclaren: Verkiest het best’er uyt, en laet het slimste varen. Verkiest het Beste. {==6==} {>>pagina-aanduiding<<} Clinck-Dicht. Vande Ionghe Dochters int ghenerael, tot berispinghe der berispers: ende tot lof des lofvvaerdighen dichters. B. I. Wellens. BErijmde Grijsaerts die van over vele jaren, Om te berispen al, ghenomen hebt u vreucht, Devvijl ghy min als niet, tot s’Ieughts vermaeck vermengt, En voelt u Ieughtsche tijt, naer Lethes vliet ghevaren. Vergeefs ghy dan al poocht, met u vervroren haren Ons te benijden hier, al Het vermaeck der Ieught. Spijt u, en die’t benijt: vvy houden het voor deught. En nement aen in danck, van die’t ons deed vergaren. Comt Nimphen , ras ter baen, laet ons met danckbaerheyt Ontfangen ons Apoll’ , die hem nu thoont bereyt, Ons Het vermaeck der Ieught, in moeders tael te bringhen. Ons handen vvit en teer, laet hem vveder tot loon, Van bloemen en LAVRIER, nu vlechten eenen croon, Om zijn Poëtisch hooft daer mede vast t’omringhen. Rein van sinne. {==7==} {>>pagina-aanduiding<<} Ter Eeren B. I. Wellens, op’t uytgheven, Van T’Vermaeck Der Ievght. Sonnet. NV voel ick datmen vvel can rechte liefde draghen. Tot die de oogh en sach, of d’oor en hoorde oyt: VVant ick heb u mijn vrient, ghesien, ghesproken noyt, Nochtans bemin ick u, met hert-liefdich behaghen. Soo ymandt vvilde my, hier af de oorsaeck vraghen: Die is, om dat de Faem u lof soo heerlick stroyt, En dat u Ieughdigh hooft, soo cierlick vvort vermoyt, Met een schoon Lauwer-Croon, die ghy vveert zijt te draghen. Ghy die nu brenght int licht, het recht Vermaeck der Ieught. Ghy die doet dat de Ieught, in deught mach zijn verheught, Behoortm’ u niet Well cens hier voor te dancken seere. Ghy die om ghelts ghevvin, dit vverck niet ginckt bestaen: Maer uyt reyn lust tot Const, hebt ghy d’arbeyt ghedaen. Nae recht, behoortmen u te gheven dobbeld’ eere. D.S.V.E. Mint, en siet. {==8==} {>>pagina-aanduiding<<} Tot Lof van B. I. Wellens, over t' uytgheven, van T’Vermaeck Der Ievght. Sonnet. COmt Hebes spruyten nu, en vlecht een Lauvver hoet, Om te Croonen met eer, een die u doet herleven, Door dese Druyve versch, die u nu vvort ghegheven, Van hem die Bou t de vviin rancke vol vruchten soet, Die vvel rijcklijck bedoudt is uyt Pegasi vloet, En door der Musen gaef, seer heerlijck is ghedreven: Dies sal door Fama claer, zijn naem altoos verheven Int opperst van haer Sael blieven, tot zijn behoet. t’Scheen dat dit landt niet goet, heel coudt bleef, van veel vriesen, Maer nu om bouvven siet, machmen gheen beter kiesen, Dies sal d’ Atheensche maeght, vvel helpen saeyen meer Verscheyden vruechten lief, om t’eten heel bequame, En bloemkens schoon van cleur: van reuck elck aenghename, Die’k hoop, dat Atropos niet en sal maeyen neer. P.F.H. Pictor. {==9==} {>>pagina-aanduiding<<} [Danck-seggich dicht// tot lof ghesticht] Danck-seggich dicht// tot lof ghesticht Door een maeght Rien van sinne: Hem, die met vreught// t’Vermaeck der Ieught Int licht nu brenght uyt minne. IOngh bloeyend’ spruyt, vviens soet gheluyt Ons Ieught Vermaket: Neemt vveer tot loon// een Lauwer-Croon, Die d’hant u maket Van een Maeght teer// die nummermeer V moeyt’ en svvaerheyt Haer leven// lanck// can gheven// danck, Als in eerbaerheyt VVederom dicht// naer schuldich plicht, V te bevvysen: VVaer uyt ghy meught// altijt met vreught, Het Best verkysen. Beloft’ maeckt schuld. {==10==} {>>pagina-aanduiding<<} Dedicatie. GAet heen gheluckich boeck, in die snee-witte handen, En in den soeten schoot, des schoonste vande landen. Gaet heen melodieus: en laet u singhen die, Die mijn hert ende sin, heel heeft in haer ghebie: By my en is nu niet als druck, smert, en elende. Dus keert u vry van my, wilt tot mijn Lief u wende, By vvien is alle vreught, end’ aertsche melody, Soo langh sy niet en voelt, Cupidoos slaverny. {==11==} {>>pagina-aanduiding<<} Mey-Liedt Op de wijse: Alemande son alteze. etc. BEdrieft nu vreught in desen Lustighen Meyen tijt, Ghy Ieughdich herten, want Seer vroech comt nu gheresen Aurora in het crijt, Met Phoebus triumphant, Door wiens stralighen brant Vulcani cracht moet suichten. Neptuni wreetheyt swaer Moet hem nu oock verlichten, In desen Mey vruchtbaer. Saturnus gaet nu bouwen t’Lant, dies Ceres ons voet, Met veel-voudich ghewas. t’Is lustich om t’aenschouwen, Hoe Pan zijn schaepkens hoet, Int Arcadische gras Opt gheberchte Parnass’ Vergaert zijn Muses neghen, Die daer vry, onghestoort d’Edel Musijcke pleghen, Met soet luydend’ acoort. Onder Olympi swercken, Hoortmen hoe dat seer soet Schilla met vreuchde singht: Philomela, met stercken Sanck, haer oock bystant doet, Die Echo mede bringht. Siet Vesta schoon omringht Staen, met veel bloemkens cierich Die Flora wijs regeert, Als een Godin manierich, Sy dus de Mey vereert. Met vreught comen ter banen Nymphen, Najaden al, Zijnde van druck ontlast: Oock Faunen, en Silvanen, {==12==} {>>pagina-aanduiding<<} Maken seer bly gheschal: Want Mars die light nu vast Ghebonden, en berast Door Pax, die hem can dwinghen: Dies Liber nu ghebiet Tit’ri vreughdich te singhen, Iovem een danckbaer liet. Diana comt vrymoedich By haer Fonteyn ter jacht, Want Actaeon is doot. Driades Nymphen goedich Hebben oock vreuchde sacht. Pomona vult haer schoot Met vruchten, en sy noot Proserpin’ (die verdustert Sat in Plutonus dwanck) Dat sy comt uyt, en lustert Nae’t voghel soet ghesanck. Men siet hoe Bacchus milde, Al Pores commer sno, Met Druyvich vocht verjaecht: Dit wast, dat Sipres wilde, Want hy can maken so, Dat Minnaer, Lief behaecht. Door Cupido ghedaecht, Wort nu elck minst en meeste, Op’t Amoreus bancket, Dat Venus bly van gheeste De Minnaers nu voor set. Dus dan ghy Iong-mans rustich, Spoeyt u te veldewaert In dese tijts saysoen, t’Is daer te wesen lustich By zijn vriendin ghepaert, Nu de velden zijn groen, En seght met moede coen: Wech, al ghy Momisten, Wiens nijt, ons vreuchde// stoort. Comt Mercurialisten, Brenght vreught, met deughde// voort. Verkiest het Beste. {==13==} {>>pagina-aanduiding<<} Een ander Mey-Liedt. Op de wijse: Edel Carsouvv. etc. STeeckt uyt u hooft, Vliet Nymphen, velt Najaden, Want Hyëms is verby, Die u verdooft Met coude hielt beladen, Siet Majo maeckt u vry, Springht vreugdich by In dese Feest vol welden. Want de Lenten// slaet haer tenten Op de groene Velden. Naer Cancer hoogh Sietmen Apollo rijden: Dies Ceres vreughdich lacht. Mulciber droogh, Can hem van spot niet vrijden: Want elck een hem veracht. Aeoli cracht, Met Boreas gheruchten, Woeten t’samen// soo sy quamen Weer naer Scithon vluchten. Zephyrus zoel Gaet nu met Aura stroyen, Veel bloemkens in den hof, Die Herse coel Comt met haer dau bestroyen. Oock sietmen cruyt en lof (Met stelen grof) Vry uytter aerden dringhen: Want, men vinter// coud’, noch winter Die hem can bedwijnghen. Pan Comt uyt t’wout Siringa nu begroeten, Al blasend’ op zijn riet. Silenus out Voelt oock des tijts versoeten, En speelt t’nieuw herder-liet. Blind’ Amor schiet Nu oock zijn schichten gloedich: {==14==} {>>pagina-aanduiding<<} Dies de zone// van Latone Volcht schoon Daphne spoedich. Oock Amphion, Orpheus t’samen comen, Met hun soet herps gheluyt, Waer med’ elck con Bewegen, bergh, en bomen, Iae oock al t’Vee, en cruyt: Dies springhen uyt Schaep-hoedtsche Amarillen, Met bloem-cransen// en sy dansen, Dat de bosschen drillen. Soo haest als dit Antigone wiert siende, Als lettend’ op haer tijt, Met armen wit Was sy de locht doorsniende Oft schoon trots Iuno spijt Progne bevrijt, Van Tereo wraeckgierich, Comt ooc placken// aen ons dacken Nu haer woningh cierich. Dus elck met vlijt Bedrijft nu veel ghenuchten, Op bergh, in bosch, en dal: Maer Haet en Nijt Hoortmen seer droefvich suchten, Want men roept over al, Dat Charon sal Naer Lethes heenen voeren, Die de vreugden// vande Ieugden Haten, en beroeren. Verkiest het Beste. Pastorael, oft Herder-Liedt. Op de Voys: ‘tVVindeken daer den bosch af drilt. WAckere Nymphe bruyne// Maegt, Wackere Nymphe bruyne// maegt {==15==} {>>pagina-aanduiding<<} Die hier inde duyne// jaeght, Herten, k’nijnen// siet verdwijnen, V Herder en trouwe// knecht, Die om u in veel rouwe// lecht. Nummermeer wort ghy’t lopen// moe, Dies ick niet als hopen// doe, Dat ghy g’nieten// t’wilt mocht schieten: Daer ghy nae met crachten// spoort, Dat ghy niet eens mijn clachten hoort. Wat vlucht ghy soo verbolgen?// van Die u toch niet volghen// can: Want de wonden// onverbonden, Die ick in mijn herte// draegh, Maken my door veel smerte// traegh. Als ick u soo sie vluchten// heen, Dan gae ick met suchten// treen, Tot de bomen// en de stromen, Die ick met een truerich// hert Claghe mijn lang-geduerich// smert. Sullen de bomen, vlieten// claer Blusschen mijn verdrieten// swaer, En my t’leven// weder gheven, Dat de min my rovich// schaekt: Vreese my onghelovich// maeckt, Verkies het Beste. Crvys-vers. Ghelijck als t’weelich Peert, door lust niet stil can wesen, Soo wiert oock mijn ghemoet, door lust beweecht gestaegh: Maer laes! t’is nu ghedaen, mijn hoop verkeert in vresen, Waer door de lust vergaet, en d’onlust maeckt my traegh. Sangh Eens Ionghe Dochters. Op de wijse: Alemande Spiers, Of, Elàes Amour, etc. OVden couden clapper// tant, Ghy meugt u versoeck wel staken, Het moet zijn een dapper// quant, {==16==} {>>pagina-aanduiding<<} Die my sal conen vermaken: Troud’ ick u ick soud’ mijn jeught Heel verslijten, sonder vreught. Seght my toch, wat vreughdich// min Dat ick can van u ghenieten? Ick, die noch heel jeughdich// bin, V sal t’leven haest verdrieten: Hout vry af, O Oude vaer, Wy zijn t’onghelijcken paer. Al bent ghy seer machtich// rijck, Ick en sal u toch niet minnen, t’Goet is maer verachtich// slijck, Sy zijn wel berooft van sinnen, Die hier t’oude coude bloet Trouwen gaen alleen om t’goet. Doch ick zoud’ u laken// niet Om t’goet, waert ghy jonck van leden, Maer nu wil ick staken// siet t’Hijlck: dus stelt u vry te vreden, Want ick toch met hert en sin, t’Ionghe boven t’oud’ bemin. Licht ick over-legghen// can, (t’Welck niet al zou zijn gheloghen) Dat elck een zou segghen// dan, Die Maeyt is door’t goet bedroghen: Dus wijckt van my, oude grijs, Troud’ ick u, ick waer niet wijs. Maeghdelijck, Princessen// fier, Die zijt inde fleur van’t leven, Onthout dese lessen// hier, Wilt voor t’ oud’ het jong’ aencleven, Trouwt ghy d’ oud’ uyt giericheyt: Ghy trouwt man, en droefheyt beyd’. Verkiest het Beste. Ist dat ghy trout// een grijsart out, Om t’goet, oft goede daghen, Ghy sult te laet// u sotte daet, En onghenucht beclaghen. {==17==} {>>pagina-aanduiding<<} Bruylofts-Liedt. Op de Voys: De Nachtegael die songh een Liet, ect. In dese Feest// nu vrolick weest Met herten// bly, t’Sy minst en meest// toont dat u geest Van smert is// vry, Ghy meugt nu wel met eeren// vermeeren. V vreuchde hier// t’is de manier In bruyloft vreught t’hanteeren. Oft schoon invy// yet brachte by, Dat vreughde// stoort: Werppet ter zy// brenght melody In deughde// voort, En wilt dat druc mocht staken// doch laken: En vreedich goet// met blyden moet V t’samen vrolijck maken. Dit jonghe paer// dat nu te gaer Ghegheven// is, (Waer door t’ghevaer// der lusten swaer Verdreven// is) Wensch ick gheluck en vrede// oock mede, Dat sy te saem// deughd’lijck bequaem Haer tijt moghen bestede. Heer Bruydegom// met u Bruyt vrom Te leven// pooght. Vrou Bruyt weerom// u eyghendom Verheven// vooght, Laet zijn, en wilt veel kyven// verdryven, Daer mede can// u vrede dan Altijt gheduerich blyven. Der Princen prins// geef dat mijn wins Gheschiede// doch, En dat alsins// t’sy hier of gins, Druck vliede// noch Dat ghy hier meugt als d’elen// voort-telen, En binnen t’jaer// zijn moer en vaer, Dat volgt nae’t vriend’lick spelen. Verkiest het Beste. {==18==} {>>pagina-aanduiding<<} Liedt. Op de wijse: Ieught, laet vreught nu blijcken. DIe reyn liefde vierich// seker draghen// sal Doolen heel dangierich// in veel clagen// al: So lijd’ ic int herte// door sulke gebreken// dan, Pijn, doefheyt, en smerte// want ic haer niet spreken// can. Als elc een met vreughden// onverholen// vrijt, Met zijn lief in deughden// moet ick dolen// wijt Van mijn liefs presenti// d’ic begeer vol lusten// vreemt Naer haer excelenti// die my dic mijn rusten// neemt. Als ick dool alleyne// vol doleure// quaet, En die liefste reyne// in haer deure// staet, Hert, en sin cloec moedich// verschricken vol vrees en pijn, t’Aenschijn wort rood-bloedich// door de uytgelesen mijn. t’Hert sou wel begeeren// wat te praten// soet, Schaemte doet my deren// dat ick’t laten// moet, En seyt ghy sout varen// als Paris howaerdich// siet. Vrees sonder beswaren// seyt, ghy bent haer waerdich// niet. d’Oorsaec is warachtig// die my doet de doot, Dat sy is te machtich// en van goet te groot. Moedich van coragie:// schoon. Als een godinne// claer Lief’lijc van imagie// waer door ic beminne// haer. Ick sou geeren vliegen// als Dedalus mee: Maer k’sou my bedriegen// als Icarus dee, Dan soud’ ic vol rouwen// sterven met veel pijnne// wis, Om de fleur der vrouwen// die mijn medecijne// is. Het vierich verlanghen// my ghebonden// hout. Ick blief haer gevangen// met veel wonden// stout. Mercurius gode// wel bespraect ter tale// milt, k’Bid u weest mijn bode// dit mijn lief verhale// wilt. Prince. Dat ick die Princesse// bloem der bloemen// vier Criech door mijn matresse// uytghenomen// hier, En dat ick weldadich// fleur der accoleyen// al, In liefde gestadich// blieven sonder scheyen// sal. Liedt. Op de wijse: Cupido heeft doorschooten, etc. VVIlt nu veer van my vluchten, Droefheyt vol van torment. Druck claghen ende suchten In my neemt nu een ent. Laet vreughde nu regeren Mijn hert tot aller stont. {==19==} {>>pagina-aanduiding<<} Vreught is al mijn begeeren: Vreught maeckt mijn hert ghesont. Want die in schoonheyt puere, Alleyn te boven gaet Al aertsche creature, My troostelijck by staet. Door hare conversati, En lieffelijck aenschijn, O edel vrouw vol graci, Ghy zijt mijn Medecijn. Ick sal u niet begheven: Ick blief altijt ghetrouw. Ghy zijn mijn troost, mijn leven, Op u ist dat ick bouw. Voor u wil ick vergieten Mijn bloet, sonder verdrach, En oock den doot ghenieten, Alst u behaghen mach. Ghelijck Perseus machtich, voor Andromedam schoon Versloech het Monster crachtich, Om te ontfanghen loon, Soe sal ick lief ghepresen Waghen, mijn lijf en goet, Voor u bloem uytghelesen, Die my verheughen doet. Pyramus noyt soo minde Thisbe de schoon kersouw. Noch Troylus soo besinde Presydam d’edel vrouw, Als ick u e’el Princesse, Wiens ghelijck ick noyt fant: Ghy zijt mijn herts fortresse, Mijn levens vreught playsant. Door golven en Zee-baren. Door rootsen onverfaert Sal ick met Paris varen, Onder Venus regaert, Om vreughde te be-erven, Van u Helena siet, Iae liever wild’ ick sterven, Dan dat ick u verliet. Prince. Princes ick moet nu scheyden, En segghen goeden nacht, En laet u niet verleyden Van nyders onbedacht, Ick hoop dat Godt sal gheven Dat wy met vreughde groot Eens t’samen sullen leven Ghetrouw, tot inden doot. C. M. V. {==20==} {>>pagina-aanduiding<<} Sonnet t’VVas t’eynde van mijn vreugt, t’beginsel van mijn plagen, Dat mijn ooghe aensach, het overschoon aenschijn, Van d’alweerdige maegt, wiens blinckend’ claerheyt fijn Vervvint het levend’ licht, van Phoebi gulden vvagen. Och! dat toch mijn persoon, en dienst haer mocht behaghen, Of dat ick mocht een van haer minste dienaers sijn, Soo soud’ ghenesen vvel, mijn smert en bitter pijn, Die ’t hert in-vvendich moet, om harent vville draghen. Tot loon voor dese jonst, sou’k met gheboghen knien, Op danckbaerheyts altaer, mijn offer staegh haer bien, Daer ick sou tot haer eer, doen branden duysen toortsen. Maer soo d’hooghdraghentheyt, vant edel braef ghelaet, Dees aengheboden dienst, en mijn persoon versmaet, Soo vvert mijn ziel verteert, door wel-lusts hete coortsen. Verkiest het Beste. {==21==} {>>pagina-aanduiding<<} Liedt. Op de wijse: Edel Carsouvv, ect. CLeyn Venus saet// Al hebdy my ghebonden, Met dyner liefden bant: Doet my gheen smaet// aensiet mijn diepe wonden, Mijn ongheveynsden brant, Lief in u hant// stel ick mijn hert ghevanghen, Wilt my voor u slechten knecht, In danckbaerheyt ontfanghen. Ghy siet mijn smart// ghy weet mijn trou beminnen: Al ben ick u onwaert, V eerbaer hart:// u lieffelijcke sinnen Betaemt gheen straffen aert. Ghy zijt vermaert// vol schoonheyt welgeboren, Soo ghy liefdens staet versmaet, V schoonheyt gaet verloren. Ghelijck een roos// int comen vander sonne, Haer blaederkens uytspreyt. De Biekens loos// zwermende daer rontomme, Lesen haer soeticheyt, Soomen dan beyt// en gaetse niet aftrecken, Valt haer edel cracht veracht, Onder die dorre stecken. So is een maeght// als t’eerste vier der minnen Ontsteeckt haer jonhe bloet, Elck sy behaegt// en elck een soeckt te winnen Haer onbevleckten moet: Soo sy onvroet// die liefde gaet verachten, Slijt sy sonder vreught haer jeught, Tot d’ouderdom met clachten. Die rooskens root// staen wel tot niemants hinder En sieren haren hof: Maer t’is gheen noot// al comt daer een beminder, En pluckt een knoopken of, Op’t selfde lof// wast weer een ander bloeme, Als ons jonghe tijt verslijt, Sy comt niet wederomme. Suyver Godin// laet ons dan vrolijck leven, Verachten nijt en spodt: Laet ons den sin// tot Venus lust begheven, En volghen haer ghebodt. Sy zijn wel sot// die in tijts niet en minnen, Want alsmen is out en cout, Soo canmen niet beginnen. Alsser twee herten staen, gans in ghelijcken last, Met reyne liefd’ bevaen, in trouwen vast met luste: Tot gheender tijt den weert// en was welcomer gast, Want al wat d’een begeert// dat is des anders ruste. Hoop faelgeert. {==22==} {>>pagina-aanduiding<<} Sonnet. Soo ymant wilde my, vvat is de minnen? vraghen: t’ Is yet dat therte in onruste leven doet, En dat gheneught en vreught, verkeert in pijn onsoet: Dat jock, dat lach, dat sangh, verkeert in droevich clagen. Dat t’jeugdich lichaem sterck, uyt-teert door deurich plagen, En dat zijn schoonheyts glans verslint door d’hete gloet Van d’onghebluste min, met swaer ghepeyns ghevoet, Soo dat den minnaer selfs, crieght in hem self mishaghen. Dat sulcx is vvaer dat blijckt, aen mijn persoons ghestalt, Siet hoe mijn lust, mijn vreught, en schoonheyt my ontfalt, Om een, vviens troostbaer jonst, ick niet en can ghenieten. Doch vvist ick dat haer hert, hadd’ tot mijn lyden lust, k’Soud’ in mijn teghen spoet, vvesen seer vvel gherust: VVant mijn selfs lusten zijn d’oorsaec van mijn verdrieten. Verkiest het Beste. {==23==} {>>pagina-aanduiding<<} Liedt. Op de wijse: In een groot ongeluck, ben ick gheboren, ICk groet u minlick// mijn lieffste schoone, Ghy die de croone// spant over al. Met hert en sin ick// noch sal betoone Mijn jonst ydone// d’eenich zijn sal. Ghesontheyt hoop ick// u Godt sal gheven, En mee voor’t sneeven// behoeden wel. Mijn droefheyt coop ick// voor vreugt verheven, t’Welck my mijn leven// vercorten sel. Och lief u graeci// boven conserven, Laet ick verwerven// t’is in u macht. In cleyne spaci// soo soud’ick derven t’Druck dat door kerven// mijn hert ontsacht. Cost ick my rede// vertransvormeeren, Ghelijck wel eeren// Iovis heeft daen, Of cost ick mede// t’net laboreeren, k’Sou u met eeren// mijn lief wel faen. Maer neen wat batet// oft ick wensch vele, Ick ben int spele// seer diep gheraeckt: Ons lief verlatet// my niet ghehele, Maer doch ten dele// my vrolick maeckt. Want ghy Princesse// en anders ghene, Ghy zijt alleene// mijn lief op-recht. Och mijn Matresse// blieft niet as een steene: Maer toch uyt weene// helpt my, u knecht. Mint, ghy wint. Mey-Liedt. Op de selve wijse: WIe zoud’ bedwingen// de lust van singen, Insonderlinghen// nu t’groen cruyt, En alle dinghen// uyt d’aerde dringhen Bloemkens voortbringhen// in s’ Meys virtuyt. De domme dieren// van vreuchde gieren. In ons quartieren// Hoortmen t’gheluyt, Op veel manieren:// sy tierelieren, En t’Hof vercieren// in s’Meys virtuyt. Ionck mans u kelen// laet lieflick quelen, Op Herp, en Felen// Oft ander fluyt. Wilt voor u spelen// Een soentjen stelen, Sy sal’t wel helen// in s’Meys virtuyt. Toch int beluycken// gheen quaet te suycken: Maer eer ghebruycken// dat lof beduyt, En van de struycken// geen rooskens pluycken, Dan die wel ruycken// In s’Meys virtuyt. {==24==} {>>pagina-aanduiding<<} Of al u daghen// sult ghy’t beclaghen Voor vriend en maghen// wesen vermuyt: Haer wilt raet vraghen// eer ghy’t gaet waghen, Soo sal’t wel slaghen// in s’Meys virtuyt. Hoop faelgeert. Liedt. Op de wijse: Brande Betaali. GHelijck een Casteele, t’Wellick int gheheele Rontom met bolwercken, vastelick ghebout, Teghen zijn vyanden, Comend’ uyt alle landen, Hem allenich op zijne sterckheyt vertrout, En triumpheert// met zijn banieren, En vendels weert// niet om vercieren, Sonder alle vreese van dangieren, Tot verachten// van de crachten Zijner vyant. Soo was al mijn wesen Gheheel sonder vresen, Eer ick mijn jonck herteken beleghert sach, Met alle die heyr crachten, Van Cupidoos machten, Die niemant ter werelt wederstaen en mach. Haer deughden goet// dat waren haer knechten. Haer wesen soet// t’gheweer om vechten. Door haer schoonheyt sy vendels oprechten. Haer slachoorden// stond’ in oorden Seer trumphant. t’Lieffelick aenschouwen, Van dees bloem der vrouwen, Waren haer kartouwen, en grof gheschut, Waer mede dat sy velde Alle mijn ghewelde, Van mijn bolwercken, en mueren heel onnut. Het soet gheclanck// van mijns liefs woorden, d’Alarum sanck// die ick daer hoorden, Om op my te doen een storm sy sproorden Maer eylacy// k’bad om gracy Ende accoort. Ick wil al opgheven Mijn lijf, goet, en leven, O Princesse lief, en stellent u te pant, Sonder u te setten Maten, ofte wetten, Ghy hebt de victori, en de overhant. Wt g’nade goet// wilt wy salveren, k’Sal metter spoet, u lof vermeren, Door u goetheyt vol alder eeren, Sal ick prysen// en bewysen V eer en deught. {==25==} {>>pagina-aanduiding<<} Sangh. Op de voys: Monverle. of, Ghelijck als de witte Swane. etc. GHelijck, t’Hert vermoeyt van Iaghen Seer verlanght naer een Fonteyn: Soo verlanght mijn hert verslaghen Naer mijn Lief, en troost alleyn, Om wien ick moet veel plaghen// draghen En verdriet, Ick can haer niet behaghen// t’claghen Is om niet. Want sy wil nae my niet hooren, Dies blief ick met druck belaen: Al mijn claghen is verlooren, Sy laet my gheen troost ontfaen, Dies mach my niet als treuren// beuren In den noot, t’Welck sal tot aller uren// dueren Tot den Doot. Maer wou sy my eens troost schincken Door een vriendelick ghesicht, Van haer ooghkens die clear blincken, Soo waer ick van druck verlicht, En dan souden mijn sinnen// binnen Zijn verheucht. En ick sou door het minnen// winnen Veel gheneucht. Prince. O Princes weest soo beradich g’Nadich// geeft u dienaer loon. Hy sal voor u deucht wel-dadich Stadich// dienen u persoon: En sal tot allen tijden// stryden Voor u eer: Dus wilt hem uyt het lijden// vryden Dat’s t’begeer. Verkiest het Beste. Nota. Soo’t water can// de hitte van Het dorstich herte Coelen. Soo can Favveur// pijn en getreur Van t’Minnaers herte spoelen. {==26==} {>>pagina-aanduiding<<} Af-scheydt Liedt. Op de wijse: Schoonste Nimphe van dit Woudt Die my houdt, MIjn hert leyt in zwaer ghetreur, En doleur: Om dat ick sonder verbeyden, Van, die ick met hert en sin, Seer bemin, Nu eylaes! sal moeten scheyden. Soo haest als ick t’oogh op-slagh Eerstmael sach, Van u, werdt mijn hert ghevanghen, Door u eerbaer wesen soet, Fraey ghemoet, t’Welck my altijt doet verlanghen. Hoe meenichmael heb ick my, Eertijdts bly, Met u Lief, connen vermaecken: Dat door nijders quaedt op-set Werdt belet, t’Welck mijn hert doet pijne smaecken. Oft ick den ghewenschten dach, Noch eens sach, Dat ick my by u mocht paren: Soo soud ick tot nijders spijdt, Zijn bevrydt, Van mijn druckelick beswaren. Als ick u niet ben ontrendt, Maer absendt, Weest my Lief somtijdts ghedachtich: Soo sal mijn pijn, zijn gheblust, t’Hert gherust, En bevrydt van Treuren clachtich. Prince. Adieu Princes Eerbaer bloem, Die ick noem De deuchtsaemste vande Vrouwen: Hoe wel ick moet scheyden nu, Ick sal u Altijdt voor de Liefste houwen. Nota. Seer droefvich ist scheyden, voor d’in der minnen grief// leeft: Als hy moet verlaten, het gheene dat hy lief// heeft. {==27==} {>>pagina-aanduiding<<} Nieu Liedt: Op de wijse: Wy twee zijn hier alleyn. Iong-man. O! Liefde ghy my queldt, Door een die daer ontstelt Soo meenighe reys Al mijne ghepeys, Mijn bloedt ende Vleys Verteert, verteert, verteert: Nochtans wert sy alleen van my begeert. Iong-vrou. V Tongh Liefde verhaelt, Maer t’Hert, dat daer in faelt, Is sonder bescheydt, Vol van dobbelheyt, En ontrouwicheydt Tot my, tot my, tot my: Dies treck ick Lief, mijn liefd oock heel van dy. Iong-man. Dat weet de Heer aleyn, Die kent het herte reyn, Dat gheen Vrou-persoon, Hoe rijck of hoe schoon Sal spannen de Croon Int hert, int hert, int hert, Dan ghy, die alleen van my wert begeert. Iong-vrou. Voor-waer de ontrou snoodt Der Iong-mans, is soo groodt, Dat aen elcken oordt, Daer van werdt ghehoordt Dus wijckt (nae mijn woordt) Van my, van my, van my: Want ick begeer niet u bedrieghery. Iong-man. Clear Aenschijn Excelendt, Aensiet mijn swaer Tormendt! Thoont my eens u Min: Ick, die vant begin V was, ende bin Ghetrou, ghetrou, ghetrou, En begeer oock voor u geen ander Vrou. Iong-vrou. Prince. Prince u woorden soet, Door-snijden mijn ghemoet, Soo dat nu mijn hert (Soo ghy hebt begeert) Tot u hem nu keert Gheheel, gheheel, gheheel: Niemant dan ghy, sal aen my hebben deel. {==28==} {>>pagina-aanduiding<<} Sangh. Op de voys: Wt Vincken gaen. of, S’Morschens voor daeg, ect. OM mijn playsier Ginck ick int velt spanseeren, Vry van dangier Maer tginck seer haest verkeeren: My moeten daer, Een Maeght eerbaer, Door wiens ghesicht en ooghen clear, Mijn Herte wert ontrust. Seer vraey van ganck Was sy en wesen stadich. Haer Aenschijn blanck, Wees wt haer deucht wel-dadich: Dies ick in noot, Ben tot den doot, Want ick niet derf ontdecken bloot, Mijn Liefde die ick draegh. Liefde raedt my Mijn noot haer t’openbaren, Sorgh als party Belet my sulck verclaren, En spreeckt seer vroet, Siet wat ghy doet, Want sy is schoon, en groot van goet, En ghy een slecht minnaer. Hoope seer cranck Zijnde door Sorghe schadich, Neemt oock haer ganck Tot my, en spreeckt beradich, Waert dat sy wist, Vry onghemist, V liefde daer sy niet op gist, Ghy sout noch Troost ontfaen. Als ick dan wil Den raedt van Hoope volgen, Soo is niet stil Sorghe maer soms verbolghen, En maeckt seer stout, {==29==} {>>pagina-aanduiding<<} Mijn moet verflout, Dies mijn hert blijest vol druck benout, En weet niet wat bestaen. Cupido Godt Tot u neem ick mijn vluchten: Hout niet voor spoodt Mijn droef en treurich suchten: Maer wilt suptijl, Toch metter ijl, Mijn lief door-schieten met u pijl, Op dat sy my oock mint. En als u Boudt In haer herte sal steeken: Och! oft ghy wout My dan gheven een teeken! Waer door ick saen, Mochte verstaen, Dat ghy mijn beede hadt voldaen, Soo was mijn hert verlicht. Dan sal ick cloeck Tot dese Maghet treden, Doen mijn versoeck Met begeerten en beden. En als sy dan, Mijn Trou neemt an, Soo sal icker niet scheyden van, Maer vast blyven Constant. Dan sal gheen rou Mijn Herte meer doen vresen: Sy sal mijn Vrou En ick haer Dienaer wesen, En sullen voort, Met goedt accoort, In vreden leven onghestoort, Tot dat ons scheydt de Doot. Verkiest het Beste. Nota Gheen Iongh-man, oft Maeght, Hier meerder beswaren// erft: Dan die liefde draeght, En niet openbaren// derft. {==30==} {>>pagina-aanduiding<<} Een Nieu Amoreus Liedeken. MInsaem beeldeken Amoreus, Die t’heyrcracht overwint: Troostbaer herteken gratieus Ghy zijt een seed-baer kindt, Ghemindt// en wtghelesen, Int wesen// gheen als ghy: Daer-omme// reyn blomme, Ick comme// tot dy, Mijn claghen// en plaghen, Helpt draghen// met my. Aerdich Eedel besneeden// rijs, Ghesprooten Magnifijck. Hester zydy in zeeden// wijs: Waer is doch uws ghelijck? t’Aertrijck// vervult dijn Fame, Eersame// Maghet smal. O puyre// figuyre, De fleure// van al, V schoone// persoone, De Croone// zijn sal. Reyckt my heden dijn witte// hant: Niet langher en vertoeft, Mijn teer herte door hitte// brant, t’Welck meer dan troost behoeft! Bedroeft// ligh ick ter neder: Keerdt weder// soet aenschijn. Oorsaecke// dijn spraecke, Gheeft smaecke// soo fijn, Dat heden// dijn reden, Ghebeden// moet zijn. Is gewesen, sulck vrouwen// recht, Aen my met voller macht, Dat ick, uwen ghetrouwen// knecht Ben aenghenaem gheacht. Den nacht// is dan verdweenen, Vaert henen// valsch crackeel, Gheen perten// en smerten, Twee herten// gheheel: Wiens sinnen// hier winnen, Der minnen// Casteel. Adieu minnelick Cordiael, Ionck herte heusch en vry: Die Godinnelick t’eenemael, Mijn vreucht, zijt van of by, Soo bly// als wy nu scheyden Verblyden// wilt my saen: t’Onvroede// int goede, Ten bloede// neemt aen. Houdt steede// in vreede: Hier mede// wy gaen. {==31==} {>>pagina-aanduiding<<} Nieu Liedt. Op de wijse: Schoonste Nimphe van het wout. ICk voel nu mijn hert ontsteldt, Doort gheweldt Van Cupid’nis wrede stralen: Want de wonde nu noch bloet, Ende vloedt, Om te meerderen mijn qualen. Ach! Fortuna drayent radt, Keert u wadt, En vermindert mijn verseeren: t’Heeft nu langh ghenoech ghedeurt, k’Hebt beseurt, Neemt van my, dit Lamenteeren. Nummer vind ick t’hert gherust, Door de Lust, Die ick heb tot dees quellagie: Want Pyramus sulcken brandt, Noyt en vandt, Als hy sach zijn Liefs visagie. Van u comt my dese pijn, Schoon Aenschijn, Om u ist, dat ick moet lyden! Als ghy wilt, ghy cont alleyn, Bloeme reyn, Noch eens mijnen Gheest verblyden. Cost ick als Leander stout, t’Water kout, met mijn armen cloeck door-snijden: k’Sout bestaen wt Liefde goet, Wel ghemoet, Om mijn hert u te belijden. Noyt bevonden, voor zijn vrou, Soo ghetrou, Was Perseus vroom van daden: Als ick my betoonen zal, Over al, Soo ick u eens sach beladen. t’Hert tot u hem heel begheeft, Ende leeft, Alleyn Lief op u ghenade: V Rigeur nu varen laet, En dy staedt, My, eer het toch wordt te spade. Prince Ick segh nu Adieu Princes, Herts Fortres, En laet u mijn wil te pande: V, om Wien ick door pijn groot, Voel de doot, Neemt mijn hert tot Offerhande. {==32==} {>>pagina-aanduiding<<} Sangh. Op de voys: Diana reyn, Die ginck om baden haer, EEn bloemke schoon Wt Liefd ick minne// seer: Mocht ick te loon Crijghen Haer minne// weer: Soo waer mijn hert Bevrydt van smert, t’Welck nu leyt in verseer. Dees bloem expert Daer ick nae tert Is weerdich prijs en eer. Haer Aenschijn claer Blinckt als der sonnen// schijn, Soo dat sy daer Door heeft verwonnen// mijn Hert ende sin, Door rechte min Lyd ick inwendich pijn. Wou dees Godin My senden, in Dees Cranckt, een Medecijn. Sy sou terstont Tot haer verhooghen// sien: Hoe dat mijn mondt Haer met ghebooghen// knien Zou dancken veur Het groot faweur, Dat sy my thoond, in dien Mijn quale deur Haer soete Geur, Van my eens mochte vlien. Apollo dijn Cruyden, van Crachten// groot Connen mijn pijn Soo niet versachten// bloot: Als wel can doen, Een sachte soen, {==33==} {>>pagina-aanduiding<<} Van haer mondeke root, Waer mee sy voen Can, en behoen My van pijne en doot. Prince, Eerbaer Princes Constich Meestresse// eel, Liefste Matres Wilt als Vochdesse// heel V Dienaer vry Ghebieden, hy Sal tot u diensten veel Bereydt zijn bly, Want hy toch dy Verkiest, voor t’Beste deel. Verkiest het Beste. Gheen Medecijn// des Minnaers pijn Beter gheneesen// doet: Dan als weer-Min// van zijn Vriendin Hem wort beweesen// soet. Een Dochters Liedt. Op de wyse: Vant, Quijns Perlement. WEet ghy Maeghden arm en rijck Hoe dat ich ben verlieft, Op een Iongh-man mijns ghelijck Die my bemindt on-dieft: t’Is zijn hert// groote smert, Dat hy van my scheyen// moet: t’Is gheen vreught// voor mijn Ieucht, Want wy zijn van beyen// soet. Siet wie ginder// staet, Ist mijn minnaer?// jaet. Siet toch wat hy doet. Als ick aenschou dese quant, Die schoon van Leeden// bloeydt: Als ick aenmerck zijn verstandt, Dat rijck van reeden// vloeydt: Denckt wat lust// en wat rust Dattet in mijn sinnen baerdt, Elck bevalt// zijn ghestaldt, Is hy niet te minnen// waerdt? Zijn eerwaerdicheyt, En goedt-aerdicheyt, Die is seer vermaerdt. {==34==} {>>pagina-aanduiding<<} Siet dat Graeslijck wesen// an, Dat seer van schoonheyt blinckt, Hoordt den wtghelesen// man Hoe helder dat hy singht: Hoordt hoe eel// dat zijn keel Alle voyssen queele// can, Siet den lanst, hoe hy danst, Hoordt hoe dat hy speele can. Let op d’eelicheyt, En de weelicheyt, Die-men daer siet an. Och! zijn sinnen ende mijn Comen wel over een: Maer ick thoon met mijn aenschijn Of ick niet waer te vreen. Mijn begeer// ick onbeer, Door het weygrich veynsen// siet, Of dees heldt// my schoon queldt, Hy weet mijn ghepeynsen// niet, Die k’wil decken// schu: Maer t’sal stercken// nu Tot mijn selfs verdriet. Zijn recht Princelijck ghemoet Veel meer van deuchden houdt, Dan van al het eertsche goet, Hy kiest de deucht voor t’gout, En zijn Gheest// mint en vreest My, wt reynder minnen// weer, Zijn hert toch// maeck ick noch, Van mijn hert en sinnen// heer: Wilt ghebieden// maer t’Sal gheschieden// claer, Mijn Lief, roem, en eer. Nieu Liedt. Op de wyse: Fluchtighe Nimphe, waer heen so snel, EEr ick ghevoelde Venus cracht, Eer ick ghevoelde Venus cracht, En Cupid’nis pijl onsacht, S’minnaers perten, En haer smerten Sach ickt aen met herten bly, Spottende met haer sotterny. Maer dese blyscap is te mael Door Cupid’nis heete strael, Nu verdweenen; Want den ghenen, Dien ick cleyn te achten placht, Heeft my in zijn ghewelt ghebracht. Tonende my voor d’ooghen claer, {==35==} {>>pagina-aanduiding<<} Een Goddin, Goddin voorwaer Ickse noeme Sonder roeme: Want s’is door haer schoonheyts weerdt Datse werdt, als Goddin ghe-eerdt. Dese door hare schoonheyt cracht Heeft mijn vryheyt overmacht, En mijn sinnen Heel doen minnen: Dese my te doen verweckt, t’Gheen ick wel eertijts heb begeckt. Somwylen doort ghesicht van haer Meyn ick dat mijn lyden swaer Werdt vermindert: Maer het hindert My, en meerdert mijn verdriet, Nochtans can ick het laten niet. Somwylen meyn ick desen brandt Ghestoockt door Cupid’nis handt Door eens cussen Wt te blussen: Maer ghelijck een vier gheboedt, Werdtse te meer in my ghevoedt. Brandende dus in Liefde reyn, Ick op d’ydel hoop alleyn My verblyde: Want mijn lijden Is haer niet bekent, hier deur Can ick ghenieten gheen faweur. Sangh. Op de voys: Cupido Godt, Met u vierighe stralen. etc. EEn Maghet soet Wel weerdich te beminnen My treuren doet: My treuren doet: Om dat ick niet can winnen Haer graci goedt. Maer t’is wel reen, Dat ickse bemin vierich: Sy is certeen, Sy is certeen Van wesen seer manierich, En net van leen. Haer soet ghesicht, t’Welck Venus gaedt te boven, Liefd in my sticht, {==36==} {>>pagina-aanduiding<<} Liefd in my sticht, Hoe wel ick heel verschoven, Blief onverlicht. Haer aenschijn blanck, Haer lipkens als Corale, Haer soeten sanck Haer soeten sanck, En reden princepale, Houdt my in dwanck. Och! oft sy wou Haer dienaer eens troost schencken Zijn hert dat sou Zijn hert dat sou Op geen droefheyt meer dencken Heel vry van rou. Prince. Princes Robijn Dewijn// wilt toch ghenesen V minnaers pijn V minnaers pijn, t’Aenschijn// van u laat wesen, Zijn Medecijn. Verkiest het Beste. t’Samen-sangh, Tusschen Dochter en Iongh-man. Op de wyse: Vanden Engelschen Fa la. Iongh-man. Ach! Nimph hoe staet ghy dus alleyn.D. hu hu D.Om mijn vermakinghe certeyn.I. hu hu I.Venus, laet ons wat spanceeren.D. fa la la la la la: D.k’Sal het doen naer u begeerenI. fa la la la la la. I.Cupido heeft my t’hert door-jaeght.D. hu hu D.Arch ist, dat ghy u self soo plaeght. I. hu hu I.Clachten, plaghen laet my derven.D. fa la la la la la. D.Liever eer ick u dede sterven.I. fa la la la la la. I.Dat was voor my den wisse doot.D. hu hu {==37==} {>>pagina-aanduiding<<} D.Laet staen, ghy hebt so haest gheen noot.I. hu hu I.Ieught verheugt, wilt niet verlaten.D. fa la la la la la D.Iong-man wat sout u doch baten.I. fa la la la la la I.Eewich waer ick tot u bereyt.D. hu hu D.Neen, t’is also noch niet gheseyt.I. hu hu I.Nimphe wilt ghy voor my fulchtenD. fa la la la la la D.Geensins jong-man laet u suchten.I. fa la la la la la. I.Pijn en druck, zijn van my gewendt.D. hu hu D.Raest soo niet, ghy hebt noch gheen endt.I. hu hu I.Liefste laetet u believen.D. fa la la la la la D.Iong-man sou k’u soo gherieven.I. fa la la la la la I.Dido liet haer lief troost ontfaen.D. hu hu D.Aeneas liet haer in druck staen.I. hu hu I.Maer wilt dat van my niet dencken.D. fa la la la la la D.Men soud u haest zijn liefde schenken.I. fala la la la la I.Och so waer ick te recht verblijt.D. hu hu D.Een jongman seyt dat wel wt spijt.I. hu hu I.Nummer ist van my ghebleken.D. fa la la la la la D.Ten zijn oock maer valsche treken.I. fa la la la la la Prince I.Siet toch Princes mijn lijden aen.D. hu hu D.Seker ick moet naer huys toe gaen.I. hu hu I.Maer ghy moet my niet verlatenD. fa la la la la la D.Wel, wy sullen daer meer van praten.I. fa la la la la la Nieu Liedt. Op de wijse: Spangio-lette reforme. EEr Cupido met zijn banden, My knopt aen de Min: Eer Cupido met zijn branden, Quelde mijnen sin: Soo was ick in vreuchden, Al dinck my verheuchden, Ick dacht om gheen claghen Noch om gheen ongheval, Ick wist van gheen lijden: Om ghequel te mijden, Reed ick wt jaghen In Bosch, in Berch, en Dal. Want ick had alleen te sorghen, Hoe ick van mijn hals Soude keeren, nu of morghen, De vierich Liefde vals: Want wy jonghe ghesellen Souden sonder quellen, So wy niet en Minden, Verslijten al ons tijdt. Maer de Liefd Moordadich, {==38==} {>>pagina-aanduiding<<} Soeckt noch even schadich, Hoe hy sal verslinden, Die van Liefde zijn bevrijdt. Maer ick sie dat niet ghedeurich Hier op aerden is, k’Was eerst bly, nu ben ick treurich, Niet is hier ghewis: Want mijn blyde sinnen Waren vry van minnen: Nu is heel vol branden Mijn binnenst Inghewant. k’Was te vooren lustich, Nu ben ick onrustich, Door de stercke banden Des Liefds die my vermant. Ghelijckt t’Friesen gaet castijden, t’Riedt, dat wast te licht: Alsoo brenght ons oock in lijden d’Liefde met zijn schicht. En ghelijck d’Oude menschen Teghen d’jonghers wenschen, Meest al zijn int herte Met giericheyt bevaen: Soo de jonghe ghesellen Comt de Liefde quellen, En doet door zijn smerte Haer heel te niete gaen. Prince. Ick bidt u Princes vriendinne Slaet mijn reden acht, Want door een vierighe minne Wordt mijn hert vercracht: Want mijn treurich claghen Spruyt wt mishaghen: Mijn Pijn wt begeeren, t’Begeeren wt de min, En de min comt spruyten Wt alle de Conduyten, Van u deught en eere, En van u reynen sin. Lank-moedich in als Tot Cupido. CVpido laet toch af, mijn herte meer te plaghen, Met t’stercke minne vier, eert my geheel verslint: Maer so ghy immers wilt, dat ick sal minne draghen, Soo laet my minnen die, die my oock weer bemint. Want oft ic schoon wt min, mijn jonst haer gae betonen Die my niet weerdich acht, haer jonste weer te bien, Sy sal op beste my, met schoon samblamt wel lonen: Maer anders en sal my, van haer geen troost geschien. Verkiest het Beste. {==39==} {>>pagina-aanduiding<<} Trov-Dicht. ALs de Hemel, Aerd, en Zee, hoe wild en onghebonden, Ghemeeten en ghepast in haer ghewichte stonden, Wert door een enckel woort, een enckel woort gesticht, Het welck de gulden Son, noch heden-daegs verlicht. Nae Godes even beeld, de mensch van grooter waerden! Gheschapen en ghemaeckt is wt een clomp der aerden, Een Heer van al Godts werck, een Heer van yder dier, Van Vogel, Visch, en Vee, van Velt, Bosch, en Rivier. Doch laes! hy was alleen, hy ginck daer henen druylen, Alleen, alleen, alleen, in Bosschen, Velden Cuylen: Ay laes wat soud hy doen? hy liep nu hier, nu daer, Alleen, alleen, alleen, te zijn viel hem te swaer. Des aertrijcx schoon ghewas, en lieffelijcke vruchten, Gheschapen t’zijnen nut, en conden niet doen vluchten, Zijn droefheyt en verdriet, en conden wt zijn hert Niet doen verjaghen anxt, en innerlijcke smert. Hy wist niet waert hem lach: dies deed hy niet dan claghen, En schickt hem selven toe, dit pack te sullen draghen, Tot dat de soete doot, een eynd van alle leed, Hem halen soud van hier, nae s’Hemels tenten breed. {==40==} {>>pagina-aanduiding<<} Maer Godt de goede Godt, ginck stracx voor hem versinnen, Een beeld, een lieflick beeld, dat met den band der minnen, Soo meenich heeft betoomt, dat met zijn roode mondt, Soo meenich heeft ghedoot, soo meenich heeft ghewondt. De mensch sach nu ontrent, en liet zijn ooghen voncken, Op t’nieu gheboren beelt hem door Gods hant gheschoncken, Tot dienst, tot hulp, tot troost, hy sach het maecksel aen, Soo haest en sach hyt nau, ten heeft aenghestaen Tradt op en ginck wat naer: hem docht hij was ghenesen, Soo hy maer mochte met dit beeld vereenich wesen: End sprack met een ghelach, met een bly-geestich hert, Dit is alleen gheweest, de oorsaeck van mijn smert. Heer Bruydegom ghy moet, ghy moet het oock ghetuyghen, Dat u de groote Godt, voor wien het al moet buyghen, Ontsteecken heeft int hert, met dierghelijcke brandt, En tot u waerde Bruydt, doen neyghen u verstandt. Haer wesentlijck ghelaet, haer deugdelijcke stralen, Die wt haer oogskens claer, ghestadich neder dalen: V leven doen in vreugt, u leven doen in pijn, Want honich doch altijt, met gal ghemengt moet zijn. De rust die voor een tijdt, can droefheyts beecken drooghen, Quam selden in u hert, quam selden in u ooghen. {==41==} {>>pagina-aanduiding<<} Gheen spijs en was soo eel, gheen dranck en was soo goet, Die in haer afzijn cond, verheughen u ghemoet. In desen swaren strijdt, die niet en werdt begonnen, Dan van een moedich hert, die niet en wert verwonnen, Dan als men hem verliest, om blusschen uwen brandt, Hebt ghy altijdt ghewenscht, te wesen overmant. Ghy dacht in uwen sin, sy die my doet ghevoelen Dit vier, dit heete vier, moet wederom vercoelen: Dit vier, dit heete vier, sy die my treuren doet, Als oorsaeck van mijn smert mijn smert ghenesen moet. O wel bedachten raedt! ghy ginght u flucx begheven In haren soeten dienst, jae sterven ende leven, Ghy stelder al aen haer: dat meer is, ghy beroemt V welgheluckich, als ghy haer meesterse noemt. O wel bedachten raedt! ghy hebt haer hert doen breecken, Met een bly aenghesicht, met een minnelicke treecken, Soo dat sy nu met u ghevoelt in haer verstandt, Een even stercke min, een even stercke brandt. Heer Bruydegom comt aen, wy sullen u om ringhen, Met Psalmen en Laurier, wy sullen vrolijck singhen Triumphe t’uwer eer, wy sullen heel verheucht V, en u Wederpaer, toewenschen heyl en vreucht. {==42==} {>>pagina-aanduiding<<} Heer Bruydegom comt aen, wat wildy langher wachten, Denckt eens, en overleght, hoe veel en langhe nachten Ghy over hebt ghebracht, in eenicheyt en smert, Door dien ghy derven moest, u alderliefste hert. Aensiet de silvren Maen comt door de lucht ghestreken, Want Phoebus overlangh, is na zijn bed gheweken: De Sterren wincken u, met haren claren glans, En roepen, het is tijdt, te waghen dese cans. Ionck-vrouwen staet doch op, en laet den Bruydgom erven, Het goedt dat hy soo lang heeft moeten leeren derven: Gaet aen vrou Bruydt gaet aen, en avontuert het spel, Ick blyver borghe voor, ghy sult het winnen wel. Gaet aen vrou Bruydt gaet aen, het perck is al gheslaghen, Ghy sult het winnen wel, soo ghy het maer derft waghen: Gaet aen vrou Bruydt gaet aen, ghy sult nu wesen ras, Een Maechdeken ghelijck eertijdts u Moeder was. Vaert wel gheluckich paer, en wilt in al u leven, Tot Godt en zijne Wet, u vlijtelijck begheven. Vaert wel gheluckich paer, en wilt in al u doen, De vrede met de trou, seer mildelijcken voen. {==43==} {>>pagina-aanduiding<<} Bruylofts Liedt. Op de wyse: Vande, Engelsche Fortuyn. WEest doch verblijt Te samen minst en meest, Tis nu den tijdt Ter eeren dese feest, Diemen hier hout Te samen bly ghepaert, Soo men aenschout Om dat dees zijn vergaert: t’Saem inden Echt Ghevoeghet van den Heer, Zijn wil te recht Nae volghet meer en meer, Die sulcx hier doet In vreed hy leven sal, Met goet voorspoedt Alhier int aersche Dal. Dees Echten staet Is u van Godt belast: Wel dies aengaet, En recht ghebruycken vast, Die zeeghent Godt Tot alle daghen sier, Houdt zijn Ghebodt Nae zijn behaghen hier. Bruydegom poocht V huys steedts voor te staen Soo ghy vermoocht Vrou Bruydt zijt onderdaen V Man, en Heer Als hooft steldt hem ten thoon, Ghy zijt hem weer Een cierelijcke Croon. Oorlof nu al Ghy vrienden hier ter stee, Met bly gheschal Verheughet dese twee, Ick wensch niet quaer, Dan dat sy beyd’ te gaer Bly Moer en Vaer, Noch worden binnent jaer. {==44==} {>>pagina-aanduiding<<} Sangh. Op de voys: Sy cest pour mon pucellage. SOo Ymant my mochte vraghen, Wat is Liefde? ick antwoort: t’Is ijdt dat het hert verstoort, En d’inwendicheyt doet claghen: Daerom raed ick u als vrindt Wacht u voor de Liefde blindt. Hier op mocht den vragher spreken, Veracht ghy de liefde dan? Neen, ick houde veel daer van: Maer ick haet haer sotte treken, Daerom raed ick u als vrindt Wacht u voor de liefde blindt. Al die ick ter werelt kende Met de blinde liefd belaen, Zijnse niet te niet ghegaen? Iae, met droefheudt en elende, Daerom raed ick u als vrindt Wacht u voor de liefde blindt. Sach-men niet tot haer bederven Pyramus en Thisbe bey, Met een bitterlijck gheschrey Door de blinde liefde sterven: Daerom raed ick u als vrindt Wacht u voor de liefde blindt. Iphis ginck hem selfs ontlijven Door de blinde liefde snoodt, Och! t’verhael waer veel te groodt Van die in dees strijdt al blijven: Daerom raed ick u als vrindt Wacht u voor de liefde blindt. Self, de Goden en Godinnen (Hoe wel t’haer niet en betaemt) Schijnen sonder eer of schaemt, Als sy voelen t’vier der minnen: Daerom raed ick u als vrindt {==45==} {>>pagina-aanduiding<<} Wacht u voor de liefde blindt. Maer soo ghy u vint beladen Met den blinden Godt zijn schicht, Siet toe dat hy u vant licht Niet berooft, oft t’mocht u schaden, Maer ick rade u als vrindt Dat g’u wacht voor liefde blindt. Verkiest het Beste. Nieu Liedt. Op de wijse: Een over schoone Ionck-vrou. T’Sprack een soo loosen boer Tot een maecht die melcken voer, t’Is een verdriet Lief datmen siet V ledekens vermoeyen: Laet ick u schuytjen roeyen, Het sal te beter spoeyen Wel sprack de schoone maecht Wie heeft u dus vroech ghejaecht? Den Herder sey Al met beley, Mijn sin en mijn ghedachten Dach en nacht naer u wachten, En ghy veracht mijn clachten. Siet wat ick heb ghesocht? Eenen crans in een gheknocht, Van rooskens root: Neemt uwen schoot Soo haest als sy ontluycken, Sult ghy met vreuchden ruycken Den balsem van haer struycken. De maecht die creech een bloos Rooder als een roode roos: Haer ooghjes teer Sloech sy ter neer, Schaemt en bequame zeeden Teghens de liefde streeden, t’Welck beroerden haer leeden. Maer d’edel liefden cracht Heeft dees boose schaemt veracht: Dat knaepken rat Int schuytjen trat, Den trouwen herder roeyde, Dat gladde schuytjen vloeyde, {==46==} {>>pagina-aanduiding<<} Der liefden vreuchten groeyde. Ach, ach! mijn vromer heldt Sprack de maecht door vreuchts gheweldt, Ick laet voortaen Mijn melcken staen, Al daer ick eerst nae spoorden, V sucker soete woorden My voeden en vermoorden. Ach, ach! mijns levens vreucht Sprack de herder wt gheneucht, Ick laet voortaen Mijn schaepkens gaen, V loncxkens op gheresen Zeer lieffelijck van wesen My wonden en ghenesen. Een Ander. Op de wijse. Van, Galiarde Francisco. WAerom valt my// Venus party, En weet ick niet certeyn, Door liefd ick stry// sonder beny Ten baet my groot noch cleyn. Cupido Goode// wilt my bystaen, Eer ick my doode// door quaed beraen. O Aura soet// gheeft metter spoet, Dat my bewaeydt u wijn, Der minnen gloet// doet my onsoet Leven in droevich schijn, Om u sangwijnich// reyn roose root Word ick ghepijnicht// tot inden doot. Maer noch gheen ent// waer ick my went, Ick lijde groot ghetreur, Hoe wel absent// sy is present Mijn hert tot aller ur. Al mist mijn ooghe// u bloeyend roos Int hert ghedooghen// lighdy altoos. Onlancx by nacht// lach ick seer sacht Om u in droomen soet, k’Toonde mijn macht// door liefdens cracht, Die Venus had ghevoet, t’Cussen u monde// was mijn bedrijf Wt s’herten gronde// had ick gherijf. Als ick bestont// t’cussen u mont Waert ghy met my bereet, Mijn hant oock vont// u borstjes ront Heymelijck en secreet, My doch te voelen// al swerelts vreucht My lust te coelen// door sulck gheneucht. {==47==} {>>pagina-aanduiding<<} Maer doe’k aensach// den claren dach, En ick my vont alleen, Mijn hert dat lach// in swaer gheclach Vol druck en swaer gheween, Met tranich-douwe// mijn oogh door track By nae van rouwe// mijn hert te brack. Och! mijn elent// en heeft gheen ent, Ick ben in druck altoos! V is bekent// mijn liefde jent, Noch blief ick troosteloos! O soet granate// reyn lieflick dier Comt my te bate// schoon Egelantier. Dat ick eens mocht// soot herte docht Met u verkeeren vry, Soo was volbrocht// t’gheen ick versocht Door eerbaer liefde bly, Meer dan te cussen// u sucker mondt Mijn pijn sou blussen// tot aller stondt. O maeghdelijck saet// reyn toeverlaet, Die u met hert en bloet, In liefd bystaet// doch niet afgaet Bid ick u met ootmoet: Maer wilt hem thoonen// der liefden aert, En Trou beloonen// oock onghespaert. Cort mijn verdriet// eer het gheschiet Dat ick in desen strijdt, Ghelijck als Riet// vergae te niet, Gheeft liefd om liefd subijdt: Thoont my u jonste// Princes eerbaer Sonder afgonste// wt liefde claer. Sangh. Op de voys: Edel karszou Maechdeken suyverlijcke, etc. TReurich altoos Ben ick vol vantacien, Om dat ick derven moet De schoonste roos, Die mijn hert can verblyen Al door haer wesen soet: O heete gloet, Die ick ghevoel van binnen, Wilt op houden// en vercouden, Of ick moet ontsinnen. {==48==} {>>pagina-aanduiding<<} Aetna den Berch En brande noyt so vierich, Als ick op dit termijn: Cupido erch Stoockt t’vier seer onmanierich, Dies ick gheheel verdwijn, Moet ick t’aenschijn Van u o liefste derven, Soo sal t’herte// door dees smerte Al levende sterven. Waert dat ick mocht Met mijn armen door-snyden De stercke stroomen cout, Lief ick besocht Het prijckel met verblyden, Ghelijck Leander stout, Waer door ghy sout Mijn trouwe liefde speuren: Want gheen lyden// zoud ick myden, Mocht my troost ghebeuren. Of soo ick vont Met prijckel u beladen, Als Andromeda bloot: Ick zou terstont (Al zoudt my selver schaden) V helpen wt den noodt: De wreede doot, (Diemen hier elck siet myden) Zou t’opsetten// niet beletten, Om u te bevryden. Prince. Princesse laet V herte toch beweeghen Door mijn treurich gheclach. Den droeven staet Daer ick in ben, te deeghen Niemant helpen en mach, Dan t’oogh op-slach Van u reyn maeght ghepresen, t’Welck mijn claghen// can verjaghen En mijn pijn gheneesen. Verkiest het Beste. {==49==} {>>pagina-aanduiding<<} Epigramma. De min verkeert mijn vreught in veelderhande plaghen. De min verkeert mijn sangh in droef-clachtich gheluyt. De min maeckt dat ick heb in my selfs een mis haghen. Verlaet de min my niet, het leven moeter uyt. VVT ghestreckt int groene gras, Voys: Och! vvaer vint den minnaer rust. VVT ghestreckt int groene gras, Daer ick met mijn tranen vvas, Schreyd’ic steets en lamentere, Nae een lief, die ick begere. Ick doe vvassen, vveyden soet, VVt mijn suchtende ghemoet, En het vier dat om my groeyet, Brant het cruyt, dat om my bloeyet. Och vvat heb ick groote rouvv! Och vvat heb ick al benouvv! Hoe vyand is de doot mye, Die my slapend’ gaet verbye. O doot mijn eenighe lust: Doot die int ghebeente rust. Lieve doot, daer ick nae hake, Dat ic des lydens eyndt ghenake. Ick roep dy aen, dach, en nacht, VVant ick dy mijn hope acht Alleen in dit moeylick vvesen, Diet gheluck heeft, doch vervvesen. De tijt, die de jaren dient, Der minnaren trouvve vrient, Can versoeten, noch vervvinnen Een so vvreeden jonckvrous sinnen. Maer eylaes! het is te laet, VVant mijn ziel al te rede gaet VVt zijns vverelts vveghen glyden, Om te eyndighen mijn lyden. S. A. {==50==} {>>pagina-aanduiding<<} Nieu Liedt. Op de wijse: Int hert ly ick van binnen// pijn. OCh had ick eenen blye// moet, Maer eylaes fantacye// doet Mijn hert in swaer verdriet Leven, alsoo men siet. Elck een heeft zijn amye// soet, Die zijn melancolye// boet, Oft soo hem anders yet Over comt, oft gheschiet: Maer eylaes! niet ghebeuren En mach my sulck confoort, t’Welck mijn herte doet treuren, Mijn sinnen maeckt discoort. Gheheel onpast// aensiende vast Hoe dat des voghels veder// aert, En hoe ghestelt// is t’Vee op’t velt, Het is gheweder// paert. Dus der blyden vreugt sterven// doet, Die alle solaes derven// moet, Wiens herte treurich mat Gaet dolen sdroefheyts pat. Eens meend’ ick wel verwerven// soet, Van haer in s’werelts erven// goet, Voor mijn druck, eenen schat: Maer t’refuseren, dat Ghetuychde wel haer vluchten, Als Daphne heel versteent, Niet achtende mijn suchten, My nu gheheel vercleent Op elck termijn// och! waer mach zijn Die my troost doen ghenieten// sal, Met haer eersaem// wesen bequaem, Voor mijn verdrieten// al. Ymant die mochte vraghen// my, Waerom maeckt so veel claghen// ghy? En isser west noch oost, Voor u solaes noch troost? Hier op doe ick ghewaghen// vry, Daer ick com alle daghen// by, Is wel soet van propoost: Maer t’gaet my heel op’t boost, Als in Plutonis rijcke Tantalus leet onsoet: Soo quelt my oock ghelijcke Ghebreck, by overvloet. t’Is pijnnelijck// ooghschijnnelijck Te derven zijn vernoeghen// dan Is mijn cracht teer// t’is Godt den Heer Diet al wel voeghen// can. O Princelijck royalich// Godt, {==51==} {>>pagina-aanduiding<<} Gunt my toch een Godtsalich// lodt, Als ick hoop dat ghy sult Wt gracy menichfult. Ick wensch voor een fijnalich// slot, Om een die my loyalich// tot Mijns levens tijt vervult, By blieve met ghedult. Alle Cresi rijck-dommen, Macht, en staet pompeus, Of al wat men mach nommen Ter werelt precieus, Acht ick al cleyn// by een lief reyn, Minnelijck, en gratieus. Godt hoed my pleyn// voor een vileyn Quaet, en audatieus. Niet sonder dat. Sangh. Op de wyse: Amynte l’amoreux dont la plus riche gloire. VVEerdich verheven vrouw, die alle vreught doet vluchten Wt mijn vreught-lievend’ hert, en sent my inde stee, Een brandt, een sware brant, ghevoet met vierich suchten, Die niet vercoelen souw, al sprongh ick inde Zee Mijn vryheyt (my seer lief) hebt ghy my heel benoomen, Waer voor ghecreghen ick heb ydel hoop te buyt, Die mijn cranck herte troost, met waen, en wufte droomen, Waer door de brant wel vlamt: maer nummermeer gaet uyt. {==52==} {>>pagina-aanduiding<<} In steede daer de slaep mijn hert plach te verleenen Een stille ruste soet, waer door de nacht wiert cort, Ligh ick nu voor u deur, op d’onbeweeghsche steenen, Daer ick met swaer ghesucht, een vloet van tranen stort. Doch vrouw, het is al wel, alst maer is u believen: Want ick niet anders wil, als t’gheen dat u behaeght, Al liet ghy mijn lichaem in vier quartieren clieven, t’Souw my wesen gheen pijn, als ghy u wil maer saeght. Oft dat ghy waert belust, om met u sachte handen, Mijn schier ghestorven hert, te rucken uyt mijn borst, En werpent aende floer, of herde steenen wanden, Ick soud’ u dancken noch, soo ick van vreese dorst. Maer neen: dees wreetheyt can u herte niet ghedoghen: Want selfs de milde jonst blinckt uyt u ooghen braef. Daerom O weerde vrouw, O vrouw van groot vermoghen, Staeckt wreetheyt: toont ghenaed’, tot hulpe van u slaef, Verkiest het beste. {==53==} {>>pagina-aanduiding<<} Herder-Liedt. Op de wijse: Quand voy bel niel vanquer. GOdinne die hier in dit wout dijn woonstee hout, In de laene onghebaant, Siet het verderven, Siet het versterven Van mijn ghedaent. Laet comen op mijn dorre ziel, Die ick verniel, Den dauw van uwe jonghe jeught, Soo sal ick wesen, Weder ghenesen In volle vreught. Doen ick eerst door u soet ghewelt Ben neer ghevelt, My dacht ick sach uyt u ghesicht, Veel duysent stralen Tot mywaerts dalen, Van’t minbaer licht. So dickwils ghy u ooghjes brant, Eens weder sant, Op uwen Herder, dom van sin: Een yder Loncxken Was een nieuw foncxken Van zijne min. Maer luttel had ick doe bespeurt, t’Gheen my ghebeurt, Dat ick in sulck een paradijs My selve stelle, Als in een helle, Van mijn ghecrijt. Ghelijck de moeder de natuer, Door t levend’ vuer, En door de coude t’saem ghemenght, Al watter bloeyet, Al watter groeyet Ghestaech voortbrenght. Alsoo wort oock mijn droeve clacht, Dach ende nacht Wt u cout herte felle aert, En uyt het strammen, Van dijner vlammen In druck ghebaert. Al wat men siet, in s’werelts schoot, Cleyn, ende groot Neemt zijnen keer vant vuer, tot vuer: Maer mijn begeeren, En uw afkeeren, Blieft even stuer. {==54==} {>>pagina-aanduiding<<} Sonnet. Ghy stercke vorst des mins, die door u vlammich schieten, De trootse herten dvvinght, en maeckt u onderdaen VVat leeft, en leven doet, so datse willich gaen In uvve slaverny, wat soet: maer meest verdrieten. De Nymphen die haer woonst’ hebben, in diepe vlieten, En connen noch u macht, noch vville vvederstaen, Iae oock de Goden hoogh, hoe vvijs, hoe vvel beraen, Moeten door u ghevvelt, veel smaed, en smart ghenieten. Maer dees u macht, die’t al vervvint, vvat machtich lijckt, Het eygen-liefdich hert, van mijn vrou niet verschrijct, VVant sy gheduerich spot, met u en met mijn clachten. Dus neemt u gulden schicht, u schicht vol soete smert, Door-clieft haer elpen borst, op dat haer ysich hert, Van eyghen liefd’ ondoy, om mijn verdriet te sachten. Verkiest het Beste. {==55==} {>>pagina-aanduiding<<} Liedt. Voys: t’Hert is my vol onrusten. DE liefde maeckt coragie, Door d’eedele ymagie, Dus siet// een liedt Cupido my gebiedt Te singhen, als een pagie, Door Venus vol quellagie, Die niet// en vliedt, Als dangier en verdriet: Maer troost te verwerven, Door trouwe liefde reyn En vreught te be-erven Doort uyt ghelesen greyn, Die door haer schoonheyt metter daet// delicaet Helena te boven gaet. Rustich en fraey van leden, Coragieus van zeden: Eerbaer// voorwaer, Vreedsamich vintmen haer, En oock: die zijn t’onvreden. Paeyt sy met soete reden, En daer// toe claer Volcht haer, meer deughde naer. Als in verstant volcomen, Als een Sybilla vroet, Soo machmense wel noemen. Haer twee bruyn ooghjes soet, Ghelijck de morghen sterre jent// excelent Staen in mijn herte gheprent. Tot haer ben ick gheneghen, Als oyt goe minnaers pleghen Te gaen// seer saen Des doots perijckels baen. Perseus haest versleghen Den draeck quaet om beweghen, Om t’graen// belaen Dat hy al daer sach staen Aen een steen-roots ghebonden, Andromeda seer schoon Heeft seer haest troost ghevonden, Aen Perseo ydoon. Insghelijcx sal mijn lief, mijn vrou// vinden trou, Soo ick haer vant in benou. Prince. Princesse lief verheven, Mijn vreught, mijn troost, mijn leven Zijt ghy:// want my Gheen vreught is sonder dy. Ick hoop Venus sal gheven, Cupido daer beneven, Dat wy// eens vry Te samen leven bly. Qua clappers laet heel varen, En nyders quaet gheschal, {==56==} {>>pagina-aanduiding<<} Ick hoop eens Godt sal paren, Die ons verblyden sal, Denckt dat t’my cost, mijn vleys en bloet// t’welck my doet De pijn, die ick lyden moet. Liedt. Voys: Eradi Majo. BEdruckt van herten. Schoon-lief val ick u clachtich, Ick lijdd’ veel smerten, En moet sterven versmachtich: Noyt grooter verdriet// in liefd’ men siet, Dan liefde derven: Want vreugt wech vliet// alsmen can niet Zijn lief be-erven. Eylaes! mijn leven Is niet dan eewich sterven. Vreught werdt verdreven: Droefheyt gaet my door-kerven. Mijn lief excellent// is my ontwent, Noyt meerder lyden. Venus, ghy kent// mijn swaer torment Wilt ghy, doen glyden. Ick doet haer weten, Dat mijn hert lijt besloten Druck onghemeten, Om dat ick ben verstoten Van haer soet aenschijn, dat my dunct t’ zijn Weerdich ghepresen: Dus lijdt t’hert pijn// en ick verdwijn, Om haer afwesen. Qua nijders tonghen, O! ghy adders gheslachten, Ghy hebt bedwonghen Mijn lief, dats’ haer moet wachten: Maer ick sal certeyn// O! wreet vileyn, V niet meer achten. Mijn liefd’ is reyn// dies moet ghy pleyn Door nijdt versmachten. Comt nu Princesse, Verkeert mijn pijn in vreughden. Neemt als voochdesse Aen, u dienaer vol deughden, Wiens leven dat staet// seer disperaet: Dus wilt my helpen. V bly ghelaet// can metter daet Mijn lyden stelpen. {==57==} {>>pagina-aanduiding<<} Nacht-Clacht. Soo haest der sonnen Godt, met zijnen gulden waghen, Daelt in de diepe Zee, daer hy tot rust hem gheeft: Soo comt de rust-baer nacht, die alles watter leeft, Bringt stille ruste by: maer my veel druckich claghen: VVant d’invvendighe ziel, light heel end al verslagen, Door tranich bracke vloet, die uyt mijn herte svveeft Om een die vvel de macht, maer niet de vville heeft Te minderen mijn pijn, die ick om haer moet dragen. Ay slaep! tijt-cortsche slaep (die t’minnaers herte voet, En door u stille rust, haer pijne vluchten doet) Comt met u handen sacht, mijn droeve oogen sluyten: Maer soo ghy oock van my, als mijn vriendinne vliet, Soo sal noch vreugt noch rust, mijn herte crygen niet, Voor dat de bleke doot, mijn leven hier comt uyten. Verkiest het Beste. {==58==} {>>pagina-aanduiding<<} t’Samen-sangh, Tusschen Coridon, een Herder, en Diana, een Nymphe. Op de wijse: Boerinneken, als ghy sult water halen. Coridon. ACh my Diane! Diana. Wie roept my ane? C.Ach t’is u slaef, die u comt smeken. D.Wel Coridon, wat’s u clacht en ghebreken? C.Een groote smert van min! D.Leyt liefd u inden sin? C.Och jae mijn Vrou, en bin Gheheel ontsteken. D.Ghy moet die uytten. C.Iae waect van buyten. D.Is die dan in u hert gheleghen? C.Iae: want ick hebs al lang, al lang ghecregen D.Liet ghy die soo voort gaen? C.Ick cons niet weder-staen. D.Soo ben ick seer belaen Van uwent weghen C.Och oft dat waer was! D.t’Blijckt aen my clear ras. C.Zijt ghy beweeght door medelijden? D.Ia: want ghy claegt van smert en min by tijden. C.Och wist ghy wat ick ly! D.Wel wat ist? segghet my. C.Och! t’is een slaverny d’Ick niet can myden. D.Ghy mocht vry warden. C.Hoe? Doort vol-herden? D.Neen: maer soo g’u van my wilt wachten. C.Ach! sonder u mijn vrou, ic zoud versmachten! D.Dat seghdy al ghelijck. C.Ick ben tot tuygh, en blijck. D.Maer naemdy eens de wijck, t’Zou wel versachten. C.Seer herdt salt vlieden. D.Wilt voort bedieden. C.Een jaghers pijl blieft in my steken! D.Dat mach also (by u) niet zijn gheleken. {==59==} {>>pagina-aanduiding<<} C.Iae, blief daer aen wel doot! D.Maer ghy en hebt gheen noot. C.Dats waer: maer soo ick vloot, Daer wy af spreken. Nieu Liedt. Op de wijse: Pavana de Spanjolae, etc. CLaer ist ghesicht en name// goet, Van mijn liefste bequame// soet: Want haer eerlijcke fame// doet Mijn hert tot aller tijt Leven in groot jolijt, Met vreuchde sonder blamen, Venus deed mijn// fijn, Tot haer liefde pramen. Diana die te looven// staet, In netheyt sy te booven// gaet, En Helena verschooven// graet In schoonheyt excelent, Die Paris heeft bekent: Dies ick haer nu moet eeren Booven Ymant// want Sy doet vreucht vermeeren. Aeneas ick sal slachten// niet Die Dido int versmachten// liet: Noch Theseus onversachten// siet Die Ariadna los Ontvloodt in een wildt bos, En heeft haer soo verlaten Vol druck en smert// hert Doolde sy boven maten. Waert ghy schoonlief te minnen// fier Als Andromed’ te winnen// hier, Ick soud seer haest van binnen// schier My stellen met besuer, Om u int avuntuer: Ghelijck als Perseus vroome, Die door den noot// groot Haer t’Monster heeft ontnomen. Hippomenes ginck loopen// seer Om zijn lief te becoopen// teer, Want op haer stont zijn hoopen// weer, Dies Atalanta snel Bleef verwonnen doort spel, Van haren minnaer coene: Mocht ick soo doen// voen Zoud ick mijn lust int groene. {==60==} {>>pagina-aanduiding<<} Thisbe die bleeft ghetrouwe// noch En heeft besuert groot rouwe// doch, Om Piramus ghebrouwe// och! Blieft oock soo weerde vrou Die u dienaer ghetrou Is, en verhoopt te blieven Int aertsche Dal// sal Mijn liefd aen u beclieven. Prince. Princesse wt–vercooren// greyn (Die my doet vreucht orbooren// reyn) Laet my niet gansch verlooren// pleyn, Dewijl ick ben absent Van u maecht eloquent, Laet my in druck niet sneven, Int laeste endt// kendt Ghy in vreuchd dan leven. Door u soet aenschijn Claer, Trock d’Amoreusheyt int herte, Waer door ick lijde swaer Doleureusheyt en smerte. Boere-Clacht. Op de voys: Si cest pour mon pucellage. NU wel op mijn boersche fluyten Laet ons met een soet gheluyt Locken mijne Nymphe uyt: Op dat zy mach comen buyten, En aenhooren t’swaer gheclach, Dat ick doe nacht ende dach. Ay mijn Nymphe wilt niet vluchten Inde duyster Bosschen dicht: Maer comt op de Velden licht, Hoort u droeven minnaer suchten, Die u Nymphe soo besint, Dat hy niet als u bemint. Waerom soeckt ghy toch te vlieden Voor die u niet en misdoet, Maer bemint wt liefde soet, V sal toch gheen leedt gheschieden Van die (Nymph’) us soo besint {==61==} {>>pagina-aanduiding<<} Dat hy niet als u bemint. Ghy placht immers wel vrymoedich Voor de deure van mijn Hol Te rusten int grasjen bol: Waerom vlucht ghy nu soo spoedich Voor die (Nymph’) u soo besint? Dat hy niet als u bemint. Of wilt ghy u minne sparen (Die nu bloeyt ghelijck een blom) Totten traghen ouderdom: O neen, wilt u liever paren By die (Nymph’) u soo besint? Dat hy niet als u bemint. Sal u Mededogent herte (Dat met goetheydt is versiert) Door wreedheyt onghemaniert, Hem nu heel laten in smerte, Die u (Nymphe) soo besint? Dat hy niet als u bemint. Siet hoe’t helder oogh der Sonnen, En de nacht verlichtsche Maen Met my dickwils treurich staen: Och! waert ghy so oock verwonnen Van die (Nymph’) u soo besint? Dat hy niet als u bemint. Oft men my al Caesers Croone Voor mijn herders pijpken gaf, En zijn Schepter voor mijn staf, k’Had veel liever u te loone, V, diet hert soo heeft besint, Dattet niet als u bemint. Noch de meeste melodye, Noch de alder meeste vreucht, (Die hier s’menschen hert verheucht) Sal mijn hert conen verblye, Voo dat ick (ay Nymphe soet) Heb beweecht u straf ghemoet. Verkiest het Beste. {==62==} {>>pagina-aanduiding<<} Nieu Liedt. Op de wyse: Vande, Engelsche Fortuyn. O! Ooghe ghy, Tfy wat hebdy ghewracht! Door d’ooghe bly, Daer d’oogh en t’hert oplacht: Door d’ooghen cracht, Leyt mijn ooghe ghevaen In Venus macht, t’Welck d’oogh cost menich traen. O soet ghesicht, Medicinael ghesont, Mijns ooghen licht, Die mijn ziel hebt door-wont, Mijn oogh doch jont V ooghs licht: welck passeert Dianae ront: Iae Phoebi hooch gheeert. Want mocht d’oogh noch Ghebruycken d’ooghen lust, Soo waer d’oogh doch, Door d’oogh bly en gherust, Van druck ghesust, Waer t’is tot ooghs verdriet: Mach d’ooghe just Haer licht becomen niet. Wech Amphion, Orpheus soet gheclanck, Die te Siphon Den Berch Irion dwancks: Wech Muses sanck, Op Helicon vermaert: Want d’ooghs verlanck, Elders door d’oogh vrucht baert. Princeslijck schijn, O Enghels ooghe jent: De ooghen dijn, Mijn oogh, en t’hert verblent, In liefd door rent. Dus blinckend’ licht vol deucht, Blust d’ooghs Torment, Door d’oogh, met reyn gheneucht. Reyn liefde Croont. Saeght ghy de tranen over mijn wanghen Somtijds loopen// snel, Ghy sout my in u g’nade ontvanghen, Soudt ick hoopen// wel. {==63==} {>>pagina-aanduiding<<} VVinter Liedt. Op de wyse: Van, Passomezo Cicili. T’Oude Iaer// gansch en gaer Zijn wy af ontslaghen, t’Zijn nu corte daghen, En langhe nachten soet Al tot het vryen goet: Nu voor-waer// hoortmen claer Over al t’ghewaghen Met een goet behaghen, Van alle die met spoet Aent vryen houden voet. Swinters bestieren// gaetmen vercieren Alleen met vriesen vreucht, By groote vieren// met Venus dieren, Die vintmen vol gheneucht: En soo voort// woordt ghehoort Vreucht aen alle zyen, Rechte voort// om t’jae woordt Veel vryers vryen, Haer lief bestryen Om te bedyen. Tis ghewis// datter is Een ghebodt ghecomen, (Heel tot onser vromen Al van de winter veer, Die nu is onse heer) Datmen vris// aen den dis Niet behoort te schromen, t’Wordt qualijck ghenomen: Daerom bewaert u eer En doet s’winters begeer. Dat wy de vriesen// blau om haer kiesen Oock niet sullen versmaen, Als wy verliesen// de groene biesen Treckt dan u schaetzen aen: Rijdt dan heen// nae dat Veen Daer wat is te bicken, Niet alleen// maer met een Die u can verquicken, Past op u sticken, t’Sal soo best schicken. Als ghy dan// weer comt an Meysken wacht u schaertjen, Rijdt een proper vaertjen: En soent u liefken niet Dat t’ymant elders siet. Want elck man// praet daer van, Siet, daer rijdt een paertjen, Vlydt u dan by t’haertjen Soo wordt ghy niet bespiedt {==64==} {>>pagina-aanduiding<<} Als ghy zijt vrolijck yedt: Tot meerder vreuchden// Als jonghe jeuchden Zijt vrolijck van manier, Als die verheuchden// of ghy dan veuchden Den pan al over t’vier: En dat ghy// snobbery Daer wat ginck bereyen, Haelt dan vry// speelman by Om u te vervrayen, Praet van gheen scheyen, t’Haenken moet crayen Princen jent// hier om trent k’moet u noch bevelen, Alst gaet op een spelen, Oft als de soete praet V vrolijck maken gaet. Dan dach wendt// eer vreucht endt Om sonder crackelen, Veel soentjes te stelen Van u lief delicaet, Die dat niet en versmaet. Wilt vreucht hanteren// en dit useren Soo gaet de winter deur, Cloeck wilt u weren// so comt haer keren Die Vastelawont veur, Die comt lest// wt haer nest Om ons te vermaken, Dese rest// is het best, Daer wy steeds nae haken, Als wy dat smaken Claer zijn de saken. t’Samen-sangh, Op de voys: Alemande spiers, Of, Elaes Amour etc. Vryer. O Ghy over schoone// maeght (Die’k wt liefde beminnen seere, Om dat ghy de Croone// draeght) Aen-veert nu mijn Trou op eere, Neemt my om mijn goet toch aen, Want om t’goedt wert veel ghedaen. Vryster. O ghy onbedachten// bloet, Zoud ick om het goedt u Trouwen? t’Welck men hier cleyn achten// moet Soomen wil zijn Ziel behouwen: {==65==} {>>pagina-aanduiding<<} O neen wijckt van my ghy bloet, Ick en trouw u niet om t’goet. Vryer. En spreeckt soo versmadich// niet, Want men hier toch alle menschen, (Hoe wijs: ook beradich// siet Om het goet loopen en wenschen: Dus en wilt my niet versmaen, Want om t’goedt wort veel ghedaen. Vryster. Oft al schoon (tot haren// spodt) t’Gheheel menschelick gheslachte t‘Goedt hier hielt voor haren// Godt, Soo sal ick’t nochtans cleyn achte: Daerom wijckt van my ghy bloedt, Ick en trouw u niet om t’goedt. Vryer. Wilt eens overdencken// wel t’Goedt dat doet veel vreucht verpachten, Gheen noot u oock crencken// sel, Die goet heeft sietmen veel achten: Dus en wilt my niet versmaen, Want om t’goet wort veel ghedaen. Vryster. Wat baet my het achten// veel, Als ick hier toch met onlusten By die ick verachten// heel, Alle tijt sal moeten rusten: O neen, wijckt van my ghy bloedt, Ick en trouw u niet om t’goedt. Vryer. Soo ghy een neemt sonder// goet, Die u hert wel mocht behaghen: Niemant het dan wonder// doet, Soo ghy comt in quade daghen: Dus en wilt my niet versmaen, Want om t’goet wort veel ghedaen. Vryster. {==66==} {>>pagina-aanduiding<<} Ick en can gheen daghen// quaet Hier op deser aerd’ beleven, Als in mijn behaghen// staet, Wiens trouwe ick wil aencleven: Daerom wijckt van my ghy bloedt, Ick en trouw u niet om t’goedt. Verkiest het Beste. So ghy een bloet// alleen om t’goet// hier hebt ghenomen, Druck, en elendt// gheen bood en sendt// t’sal self wel comen. Clachte eens Jonghe Dochters. Voys: Mijn droefheyt moet ick clagen, CVpido heeft door-schooten Mijn hert, en seer ghewont, Ten heeft my noyt verdrooten, Als nu tot deser stont: Want hy, die ick vercoos Keert van my zijn aenschijn: Van spraeck was hy kertoos, Maer t’hert was vol fenijn. Hy plach te converseren By my soo menich werf, Lieflijck te domineren, Zijn selschap ick nu derf. Hoe mach der mannen aert Soo onghestadich zijn? Wanneer sy ons beswaert, Hebben het hert vol pijn. Soo nemen sy haer ganghen Al tot een ander saen, En laten int verstranghen Die sy hebben ghevaen. Och wist ick tijt wanneer Dat hy my schrieven souw! Of selver comen weer, En bieden my zijn trouw. Een corte wijl, niet langhe Soud ick beraden my, Hoe mach hy zijn soo stranghe? Waerom valt hy perty? Want ick bemin hem seer, Soo dat ick oock voorwaer Niemant dan hem begeer, Mochten wy zijn een paer. Al is hy uyt mijn ooghen, Vyt mijn hert is hy niet: Maer t’onrecht moet ghedoghen Mijn hert, dit swaer verdriet. {==67==} {>>pagina-aanduiding<<} Had ick als Delil’ deed Hem eenichsins misdaen, Die Samson t’haar af sneed, t’Welck deed zijn cracht vergaen. Maer neen: sonder oorsaecke Neemt hy van my zijn keer. Mocht ick hem staen ter sprake, Dat was wel mijn begeer: Maer neen eylacy niet! Hy blieft van my absent. Van my, hy gheheel vliet, Als oft hy my niet kent. Hoe mach hy soo verachte, Dat vrouwen greyn seer soet, Die hem ter werelt brachte Wast niet een vrouwe goet? Een stenen hert dat sou Beweeghet zijn door dien: Maer zijn hert vol ontrou, En laet sulcks niet gheschien. Als ick plach te aen-schouwen Zijn Amoreusen ganck, (Hoe mach natuer der vrouwen Van zwackheyt zijn soo cranck?) Dan was mijn hert verblijt, Dat nu is seer belaen, Mijn vreucht ick gans versmijt, O Doot wilt my omfaen. De doot sal my niet sparen, Die menich heeft berooft Vant leven, die oock waren In liefde heel verdooft. Ay-my! noyt meerder smert Als ick nu lyden moet! (O wee) ontrent mijn hert, t’Welck my de minnen doet. Is dit der liefden loone, Ick peyns dat jae moet zijn. Mijn cleur was eertijts schoone Ghelijck als een Robijn, Maer nu in dootlijck verf, Bycans gheheel verkeert Al swerelts vreucht ick derf, Nu hy my niet begeert. Adieu lief uytvercooren: Adieu die oorsaeck zijt Dat mijn hert moet versmooren, Al in der liefden strijt. O valsch ontrouwe daet! Die ghy als moorder wreed Thoont, om dat ghy versmaet My, die u noyt en misdeed. {==68==} {>>pagina-aanduiding<<} Sonnet Claer blinkende Apoll’, die door u gulden stralen Des werelts cloot verlicht, en duysternis verdrieft, Soo dat de donck’re nacht, niet langher by ons blieft, Als Aurora ontsluyt, de vensters van u salen, VVaer door t’hem al verheugt, op bergh in bosch en dalen: VVant al wat adem haelt, vvort door u licht gherieft: Iae oock t’schier doode cruyt, in Vesta schoot verstieft, Schijnt hem te rechten op, door u goudt glinst’rich pralen. Maer dees u claerheyt al, en is te achten niet, wanneer men vvel aenschout, vvanneer men vvel aensiet De claerheyt van mijn vrou, die droefheyt can doen vluchten. VVant sy niet t’oogh alleen: maer oock het hert verlicht, Dat in mijn diepe borst bedooven leyt seer dicht, Met eenen dicken damp, van vveenen, claghen, suchten. Verkiest het Beste. {==69==} {>>pagina-aanduiding<<} Liedt. Op de wijse: Galiarde Francisco, of, Schoon is sy, die my mertliseert. IOnckvrou, die my door’t soet ghesicht Doet lyden bitter pijn, Van hondert duysent dooden licht Meucht ghy verloossen mijn, Indien mijn clacht// niet wert veracht, En soo mijn smert// ghemercket wert. Groot ongheluck wiert my bereyt, Doe’k u schoonheyt eerst sach: Want ick u wreede strafficheyt Gheproeft heb sints dien dach. Vytnemend is// u schoonheyt wis: Maer noch veel meer/ is mijn hert seer. Meent ghy mijn liefd’ geveynst te zijn, Of toeghemaeckt mijn clacht: O neen lief, siet hoe ick verdwijn, Door trueren dach en nacht. Siet hoe seer fel// dees liefd’ opstel Mijn vleys en bloet// gheheel verdoet. Mijn heete tranen floeyen snel Lancx mijne wanghen neer. Lancx mijn wanghen die door’t ghequel Heel bleeck zijn, ende teer. O weerde vrouw// siet hoe door rouw Mijn schoon ghelaet// gheheel vergaet. t’Verlies van eten, drinckens lust, t’Verlies van al mijn vreucht: t’Verlies van mijn soete nacht rust, Leyt daer in u gheneucht? Wel aen: ick sal// naer u gheval, My ter doot spoen// om u t’voldoen. Waeromme doch en heeft natuer Niet in u lonckend’ oogh, V straf en wreede wreetheyt stuer Ghestelt ons ten vertoogh, Op dat alsoo// u wreetheyt snoo, En mijn ellent// elck wert bekent. Princesse heus en sacht t’ghemoet Van u behoort te zijn, t’Welck laes! door wreetheyt wert gevoet, En door mijn groote pijn: Maer sorght ghy niet// dat mijn verdriet Hem wert vertoont// die wreetheyt loont. Lanck moedich in als. {==70==} {>>pagina-aanduiding<<} [Schoone Godin// die ick bemin// boven alle fygure] Op de wyse: Nobel Fransoys// subtijl cortoys. SChoone Godin// die ick bemin// boven alle fygure, Certeyn ick vin// in mijnen sin// gheen schoonder creature. Al wast dat waer// mijn tong so claer// als een Engel des Heren, Ick sou voorwaer// int openbaer// u niet ghenoech lauderen. V Lipkens root// levendich bloot// vol lieflelicke sprake, Als Hemels broot// in mijnen noot// gheven my soete smaeke. My dunckt mijn lust// heb ick geblust// met Necter dranck der Goden, Als ick met lust// u heb ghecust// En u den mont gheboden. Mijn jonghe jeugt// oock wert verheugt// door u tale seer schoone, My dunckt met vreugt// en reyn geneugt// leef ic in s’Hemels troone: En door’t ghesanck// lieflijck geclanck// van alderhande maren, Dus ick met danck// mijn leven lanck// u lof hier sal verclaren. Dus zijt ghe-eert// Princesse weert// met veelderhande gaven, V doch verneert// mijn trou aen veert// waer door ghy my cont laven: Och liefste schoon// Der maechden croon// vol lieflelijcke talen. Wilt uyt u throon// voor mijnen loon// Een soet woort laten dalen. {==71==} {>>pagina-aanduiding<<} Sonnet. Pigmalion die cost, van’t schoon yvoor wel maken Een beeld, een aerdich beeld, dat elck seer vvel aenstont. Maer noyt gheen schoonder beeld, ter vverelt men en vont, Als mijn eerweerde vrouw, die my doet vierich blaken. Als ick sie, d’ooghsken bruyn, en roodblosende caken: Haer tanden als yvoor, en sacht Corale mont: Haer hals so vvit als sneeuvv, en t’aenschijn blanck en ront, Soo dunckt my dat natuer, geen schoonder beeld can raken. Haer vvelghemaeckt lichaem, dat is van lit tot lit, Soo aerdich vvelbesneen, dat haer niet en mis-sit, Tot vvelcxgherief sy heeft, tvvee cleen en vvitte handen. Haer voetjes cort en smal, seer aerdich staen ten tredt, Als sy gaet over straet, haer lichaem nau versedt, So dat ickse met recht, de schoonst’ noem van de landen. Verkiest het beste. {==72==} {>>pagina-aanduiding<<} Nieu Liedt. Op de wijse: t’VVindeken daer den bosch afdrilt. RVsten en can ick nacht noch dach, Rusten en can ick nacht noch dach, Maer door liefd’ maeck ick gheclach, Tallen tijden Moet ick lijden Druck, om dat mijn schreyenich hert Niet openbaren can zijn smert. Ick weet niet hoe’t my is belet /:/ Want ick met een vast opset Was van sinnen Om mijn minnen Haer te openbaren ras, Maer de tongh t’hert contrary was. In mijnen gheest ben ick ontstelt /:/ Om dat ick door liefds ghewelt Niet en conde Met den monde Spreken, t’gheen het herte wouw, Doen ick was by dees weerde vrouw. Can sy uyt mijne suchten groot /:/ Niet bemercken mijnen noot, Soo verdwijn ick, Door liefd’ pijnlick, Hoewel swyghen niet misdoet, Nochtans en ist altijt niet goet. Gheest ende hert, t’is al bedroeft /:/ Want daer’t langh nae heeft ghetoeft, Sal’t niet cryeghen, Door het zwyeghen: Want een bloothertighen man, Gheen schoone vrouw verwinnen can. Of ick al had op plaets en stont /:/ (Ick meen mijn liefs rooder mont) Om t’verclaren Mijn beswaren, Soo bezwijckt de moet door schaemt: Waer door mijn lief met recht my blaemt. Nochtans hoop ick dat dees Godin /:/ Die soo vast staet in mijn sin, t’Sal verschoonen, En beloonen Mijn liefd’ en stil zwyghentheyt, Met weder liefd’ en vriend’lijcheyt. {==73==} {>>pagina-aanduiding<<} Sangh. Op de voys: Espries qui souspirez, etc. NAe dien natuer en tijdt, my raden te beminnen Boven al datter leeft, een weert verheven vrou, Soo ben ick dick belaen, becommert in mijn sinnen, Wie dat ick bieden sal, mijn onghevalschte Trou. Begeerlickheyt my raet, de rijckdom nae te jaghen, En t’ooghe my (door lust) altijdt op schoonheyt wijst. De dertel ydelheyt, zout proncken wel behaghen: Maer t’redelijck verstandt, de deucht voor t’beste prijst. De Rijckdom (die voort t’best) veel menschen hier verkiesen Besit-men met veel sorgh, en commerlicken staet, Iae oock met prijckel van zijn Ziele te verliesen, Zoud ick dees lieven? neen, t’is best dat ickse haet. De schoonheyt (t’is wel waer) can’t ooghe licht bewegen, Want t’ooghe toch altijdt, seer geern op t’schoone siet: Maer als ickt wel bedenck, en overlegh te deghen, {==74==} {>>pagina-aanduiding<<} Soo is de schoonheyt by de deught te achten niet. Het uytterlijck ghepronck, van costelijcke cleren, Dat meer uyt ydelheyt, als uyt de deuchde spruyt, En can noch deucht, noch eer, noch wijsheyt niet vermeren: Maer t’teghen-deel van dien, zoud-mer eer speuren uyt. BESLUYT. Daerom ghy Minne-Godt, die macht hebt te door-wonden Ons herten met de liefd’, ick bidde u dat ghy My laet verlieven, noch versotten t’ghenen stonden, Op Rijckdom, Schoonheyt, noch op d’ydel pronckery. Maer soo ghy weer een vrou, versiert met deugtbaer seden, En die de volghend’ eer, blieft stadich altijdt by, Comt dan vry met u schicht, door-wonden al mijn leden, Ick sal tot haren dienst, ghewillich voeghen my. Verkiest het Beste. {==75==} {>>pagina-aanduiding<<} Nieu Liedt. Op de wijse: Vande, Engelsche Fortuyn WAt groote pijn, Wat droefheyt comt my aen: Wat macht toch zijn, Dat my dus heeft befaen. O Cupido! Ick voel ghy hebt gheraeckt Mijn hert alsoo, Dat my de doot ghenaeckt. Mijn liberteyt Is my berooft eenpaer, Door de schoonheyt Van twee bruyn ooghen claer: De Heer die mocht Verthonen metter spoet, Soo wat hy docht, Soo creegh ick weder moet. Maer eylaes hoe Sal ickt ontdecken haer! Want wat ick doe Sy wort het niet ghewaer! Oft immers (siet) En wilt zy t’niet verstaen, Meerder verdriet Mach my niet comen aen. Ontmoet ick haer, t’Sy op een wech oft straet, Soo wordt voorwaer Verandert metter daet, Gansch mijn coleur Een ander verfwe comt, t’Hert vol ghetreur Lijdt pijne onbeschroomt. Legh ick (nae lust) Opt bed om slapen soet, Ick heb gheen rust, Om haer ick dencken moet, Droom met bedroch Bringht my somtijdts wel voort, Dat ick sal noch Van haer worden verhoort. Dan dunckt my saen, Dat ick de liefste sie Recht voor my staen, Om my haer hulp te bien. Maer eylaes och! t’Is al Morphei werck {==76==} {>>pagina-aanduiding<<} Enckel bedroch, Soo ick te recht wel merck. Als ick ghedenck De gracy, die sy heeft, t’Lieflijck ghewenck, En t’spreken seer beleeft, Het soet gheclanck Van haer stem musijkael, Soo blief ick lanck Sonder teken, oft tael. Want mijnen gheest Dan op gheheven wert In s’Hemels feest Sonder pijn ofte smert, Dwijnt ende swerft Ontrent de liefste schoon Eer t’lichaem sterft Op hoop van eewich loon. Aensiet schoonlief t’Iammer van u dienaer, Doet hem gherief, Thoont hem u liefde claer: Of den doot fel Moet ick besueren drae, Zijt niet rebel, Maer neemt my in ghenae. In swerelts pleyn En sal ick minnen gheen, Dan u alleyn Waert ghy daer-me te vreen: Want nyders quaet Conen my deren niet, Als ghy haer raet Slechts wilt ontberen yedt. Prince. Princesse schoon, Wilt dit in danck ontfaen, Want u persoon Is dit ter eer ghedaen: Al is const slecht t’Ghedicht seer weynich sluyt, t’Hert is oprecht Daert altemael uytspruyt. Een Ander. Op de selfwe wyse. FOrtuna quaet Ghy valt my heel rebel: Momi verraet {==77==} {>>pagina-aanduiding<<} Ghy doet my groot ghequel: Anteros vel t’Fy wat hebdy ghewracht, t’Is u op-stel, Dat my mijn lief veracht. Ick, die gheleen Heb Actaeons torment, Heeft sy (soo’t scheen) Ghethoont haer liefde jent, Seer reverent Ghegunt tot een beloon, Dat ick present Mocht comen haer persoon. Hier door soo was Mijn hert altijt verblijdt, Want druck ghenas Door rechte vreucht altijdt: Want met jolijdt Waren wy dick vergaert In Venus crijdt, Daer Cupido cracht baert. Maer lacy siet Het is nu seer verkeert, Want ghy lief vliet Van my, en refuteert My, als onweert t’Ghebruyck my voor ghejont: Maer ghy rompeert Niet my, maer u liefs gront. Prince. Princesse soet Hoe wel ghy my veracht, Nochtans ick moet V minnen door de cracht Van liefde heet, Die in mijn herte woont, Zijt oock bereet, Liefd, met reyn liefde croont. Reyn liefde Croont. Vrinschap te thoonen sonder gonst, Dat is een aert van Iudas const. Sangh. Op de voys: Curante brande. of, Ick hebber een uytvercoren. EYlaes liefde u crachten// groot Doen mijn hert schier versmachten// doot {==78==} {>>pagina-aanduiding<<} Door een ghedeurich //pijn: Maer mocht ick erven Die ick moet derven, Ick zoud niet treurich// zijn. Die my dees pijne draghen// doet, (Dat t’herte treurich claghen// moet) Is van schoonheyt soo rijck, Dat hier op eerden (Hoe groot van weerden) Niemant is haers gelijck. Seer net alle haer leeden// zijn, Haer tongh begaeft met reeden// fijn, Gheeft een soo claren clanck, Dat sy te deeghen Elck can beweeghen, Door haren soeten sanck. Sy heeft twee bruyne ooghen// claer, Waer door ick moet verhooghen// haer Boven des Hemels licht: Want sy mijn pijnen Can doen verdwijnen, Door haer vriendlick ghesicht. Haer lipkes root Coralich// sacht, t’Mondeke dat lojalich// lacht Hout my door liefd in dwanck: Wou sy mijn suchten Toch eens doen vluchten, Ick zoudt haer weten danck. Dees schoonste der Godinnen// eel Is weerdich te beminnen// veel, Door haer zedich gelaet, En vraey manieren Die haer versieren, Boven eenich sieraet. Maer wat macht my toch baten// al, Dat ick sonder aflaten// sal Beminnen dese maeght, Die t’ghenen tyden {==79==} {>>pagina-aanduiding<<} Acht op mijn lyden Hoe seer t’mijn mont haer claeght. Verkiest het Beste. In mijnen grooten// noot Op de wijse: Van Labure. IN mijnen grooten// noot Roep ick cracht en ghewelt// ontstelt, Comt wilt my stooten// doot, Of laet my onghequelt// int velt, Sult ghy// dus my Vervolghen seer Staegh in oneer, O Conick heer Wijckt van veer. Want ick u niet begeer. En wilt niet schenden// my Die u noyt eenich leed// aen deed: Wilt van my wenden// vry Eer ghy mijn eer seer wreed// verdeed, Ick sal// doch al Mijn leven// siet V gheven// niet, Waer door gheschiet V herdt verdriet, Oft ghy my schoon eerbiet. Steldt u te vreden// doch, En laet vervolghen staen// voortaen, t’Is meer als reden// noch Dat ick sal u vermaen// afslaen, Mijn naem// mijn faem Die eerlijck bloeyt, En deuchtlick groeyt Niet af en snoeyt, Noch uyt en roeyt Hoe zeer u des oock moeyt. Denckt O ghy wreede// Prins, Hoe seer ghy altoos meucht// in deucht Met goede reen, nae wins Vercryghen altijt vreucht// verheucht: Maer laet// (dit quaet) Vervolghen: want Weest gheen Tyrant, Dat Venus brant V niet heel en ontmant. {==80==} {>>pagina-aanduiding<<} Een ander. Op de wijse: Cupido triumphant. AEn hoort O liefste soet (Seer gratieus van sinnen) Mijn lijden doch eens boet, En laet my troost ghewinnen O lief// O lief! Oft ick verbrand van binnen Voor-waer// voor-waer, Och! troost my, u dienaer. Mijn hert dat is door-wont O lief! met Venus strale: Maer u lachende mont Can ghenesen mijn quale O lief// O lief! Ghy zijt de principale, Die mijn// die mijn Can ghenesen, dees pijn. Mocht ick u eens oprecht Vertellen alle zaken, Hoe dat ick ben ghehecht Al door dit vierich blaken O lief// O lief! Ghy zoudt wel conen staken Den brandt// den brandt, Die Venus in my plandt. Mach ick O Eedel greyn Van u gheen troost verwerven: By Pyrami Fonteyn Sal ick van rouwe sterven, O lief// O lief! Mijn hert al daer door-kerven Met t’sweert// met t’sweert, t’Welck mijn jonck leven deert. Ten sal u baten niet (Reyn mondeken sucadich) Als ick (door dit verdriet) Moet sterven onghenadich, O lief// O lief, Zijt nu doch wel beradich, Comt voort// comt voort Gheeft my een troostlick woort. Lief u reyn ooghen claer Die blincken, als Christale, V lipkens zijn voorwaer Soo root, als een Corale, O lief// O lief, Zeer vriendelijck ter tale, In deucht// in deucht Zijt ghy, die’t hert verheucht. {==81==} {>>pagina-aanduiding<<} Ghy zijt van lit, tot lit Suyver ghelijck Diane: V halseken seer wit Dat is ghelijck een swane, O lief// O lief Ick en can niet vermane, t’Sieraet// t’sieraet Dat u oock seer wel staet. Wout ghy (O Eedel vrou) Mijn liefde eens ghedencken, En dat ick u mijn Trou Wt liefden eens mocht schencken, O lief// O lief Al door Vrou Venus wencken Ghereet// ghereet Zou blussen mijn brant heet. Want door vrou Venus cracht Wort mijn hayr af gheschooren: Ick verlies al mijn macht, Den moet gheef ick verlooren, O lief// O lief, Mach ick gheen vreucht orbooren, Seer saen// seer saen Sal al mijn jeucht vergaen. Ick hope noch den dach Dat ick sal troost ontvanghen, Dan sal sonder verdrach Ick blussen mijn verlanghen, O lief// O lief Neemt tot my eens u gangen, En wilt// en wilt My haest vertroosten milt. Prince. Adieu Princesse soet, Wilt my reyn liefde toghen Dan sal ick metter spoet, V lief altijt verhoghen, O lief// O lief, En my tot uwaerts poghen, Ionck-vrou// jonck-vrou Blieft my in liefd ghetrou. Ick hoop, en volherdt. Ter eeren van u, Om wien t’hert treuren// moet, Om dat ghy (als nu) My gheen Faweur en// doet. {==82==} {>>pagina-aanduiding<<} Trov-Dicht. INt midden vande locht, heeft Iupiter een Camer, Van claren Diamant, ghesmeten met de hamer Van Mulciber zijn zoon, die daer heeft inghestelt Al datmen noch ter tijdt, van Iupiter vertelt. Hoe dat de oude Vrou, de Moeder aller saken, Natura liet een schoon en blijde maeltijdt maken, Doen t’aerderijck eerst stont, en doen het groote velt Des Werelts eerstmael was op zijnen gront gestelt. Het lach noch woest en wilt, de soete naem van Minnen, En was noch niet bekent, noch niemant was van binnen Gheschoten van de soet, en lieffelijcke smert, Die uyt de ooghen comt gheslopen in het hert, Dewyle dat sy dus de clare wijnen schoncken, En namen in de handt, en vroyelijck uyt droncken, Neemt Iupiter een cool, en schildert met de handt Een beeldt, een wonder beelt, beneden aen de wandt. En neemt twee pont venijns, (daer de God der minnen Cupido nu bestrijckt, zijn doodelijcke pinnen) En strijckt dat aen de mondt, en lippen heel rontom, Aen d’ooghen boven al: en wendet om end, om. {==83==} {>>pagina-aanduiding<<} De Goden saghen toe, en werden seer verslaghen: Zy creghen in het sien, ten eersten goet behaghen, Tot dat een soet coorts haer in het herte quam, Ghecropen meer, en meer, die haer den sin benam. Sy waren seer verheucht, en loeghen in haer pijnen, Men wist niet wat het was, men haelde Medecijnen, Haer ader wert ghetast, men vraechde naer het quaet, Men vraechde naer de sieckt, men vonter gheenen raet. Natura ginck terstont, en liet het werck naer trecken, De werelt door en door, en ginck een volck verwecken, Veenijnich van ghesicht, seer wonderlijck van sin, Dat noch tot desen tijdt heeft gants de werelt in Men wist niet wat het was het aertrijck was vol roeren, De menschen waren bangh, sy wouden crijch gaen voeren: Met cracht en met ghewelt, met yser, ende vier Gaen jaghen wederom dat nieu gheboren dier. Sy wouden in gheschil met al de Goden treden, End’ ydel laten staen haer landen ende steden. Men wasser van vervaert, men wister gheenen raedt, De een die sloot zijn oogh, de ander badt ghenaedt, De derde riep om hulp: sy creghen soete wonden, Men hiet het toverij. Tot datmen heeft ghevonden {==84==} {>>pagina-aanduiding<<} Een goede Medecijn, de welck verborghen was Wel neghen hondert jaer in Venus gulden Cas, Een goede Medecijn bekent in alle landen, Van soentjens tsaem ghemengt, en worsteling’ der handen, En lieffelijck ghesucht, en wat ontrent den schoot, Dat niemant Maeght en laet, en niemant doet de doot. Dees soete coorts is nu ghemeyn in dese tijden, En wonder wel bekent. Ghy moetet oock belyden Heer Bruydegom, dit is, dit is dat soete quaet Dat u doen commen heeft in desen blyden staet. Heer Bruydegom ghy saeght, ghy saeght de suyver stralen Van t’menschelijck ghelaet, dat heeft u hert doen dwalen, Ghy wiert, ghy wiert gans swack, de soete coorts quam in, En nam den wijsen raedt, betooverde den sin. Den brandt quam tot het hert, al de ghedachten swommen Int midden van het vier, men wist niet te becommen Tot hulp van dese sieckt’, tot troost van dese pijn, Haer onghenadich hert, moest eerst versadicht zijn. Haer aensicht is gheweest, de pijnbanck van u herte: Haer ooghen zijn gheweest de beulen van u smerte, Die hielden u vast aen, en met een herden bandt, Zy boeyden dijnen sin, zy boeyden dijn verstandt. {==85==} {>>pagina-aanduiding<<} Maer nu ist eens ghedaen, het yser is ghebroken, De banden zijn ontgaen, de boyen zijn ontloken, Neemt desen tijdt tot hulp, en om ghesont te zijn, Omhelst dat selve quaet, en blust daer met de pijn: Het heeft een groote cracht om quetsen en ghenesen, Het was al het verdriet, het sal de wellust wesen, Het was de pijn, de smert, het sal nu zijn de lust, Het was de ongheneucht, het sal nu zijn de rust. Den schoonen nacht comt aen, siet de vergulden Goden, De Sterren kijcken uyt, dat zijn de gulden boden, Die Venus aen dy sendt, die segghen het is tijdt Te voorderen de saeck, te voorderen den strijdt. Ons werck comt aen, wy gaen, wy sullen voort gaen halen De oorsaeck van u coorts, de oorsaeck van u qualen, Al staet sy by haer volck omringht aen alle cant, Wy sullen haer nochtans dy leveren in d’handt. Nu ghy, O lieflijck volck, Ionckvrouwen wijckt ter zijden, Ghy die de Bruydt bewaert, en wilt niet met ons stryden, Gaet troost haer voor het lest, en gheeft den lesten soen, Het ander dat ghy laet, dat sal den Bruyd’gom doen. Gaet aen vrou Bruyt, gaet aen, den Bruydegom wacht binnen: Gaet aen vrou Bruydt, gaet aen het soete spel der minnen, {==86==} {>>pagina-aanduiding<<} Gaet aen onnosel schaep, gaet aen onnosel lam, De lesten tijdt is hier, die noyt voor u en quam. En zijt doch niet bevreest, ick ben u borgh ghebleven, Dat ghy in desen strijdt behouden sult u leven, En weest doch niet bevreest, het ghene datmen doet En is niet om het lijf, den strijdt is sonder bloet. En weest doch niet bevreest: ghy sult den maeghdom laten, Die niemandt goet en doet, noch niemandt en can baten. Het is een ydel naem, den maeghdom en is niet, Die niemandt niet en tast, noch niemandt niet en siet, Hy is gheen visch, noch vleesch, de wijste van ons allen, En weet niet wat hy zy. Hy can oock licht ontvallen, En sluypen door de handt. En weest dan niet vervaert: Want die hem dus verliest, die heeft hem best bewaert. Heer Bruydegom ghy moet gaen midden in u pijnen, Heer Bruydegom ghy moet gaen nemen Medecijnen, En sweeten uyt de coorts, en sweeten uyt de pijn, Die anders niet en can te recht verdreven zijn. S. D. N. H. {==87==} {>>pagina-aanduiding<<} Bruylofts-Liedt. Op de wijse: Schoon jonckvrou ick moet u claghen. EEnen staet weet ick op eerden Die my wel aen staet: Wijs, die dien seer wel aenveerden, Vry van sonde quaet. Dat is t’Huw’lijcx staet vol eeren, Van Godt inghesteldt, Die t’gheslachte doet vermeeren, In des werelts veldt. Wel gheluckich ghy te achten, Nieu ghetroude zijt, Dat ghy nu van twee gheslachten, Maket een verblijt. Godt de Heere will’u gheven zijnen zeghen milt, End’u soo bly laten leven, Als ghy selven wilt. Ghenen voorspoet dien ontbreket, Die hier Heylich leeft, En de sonde van hem steket: Godt hem alles gheeft. Zijn gheslachte seer vermeeret: Dat salmen oock sien Aen u (Godt maer hertich eeret) O ghy jonghe lien. Ghy sult sien uyt uwen Zade Vele kinders soet, Die onnosel in het quade Comen te ghemoet. Lachen, cussen, ende strelen Sullen sy seer bly, En u herte vriend’lijck stelen Comen aen u zy. Aen den disch als groene rancken Sullen sy al staen, Met u Godt den Heere dancken Voor al zijn weldaen. {==88==} {>>pagina-aanduiding<<} Dat hy soo milde ghevet Steeds in overvloedt. Dat ghy t’samen blyde levet, Vol van alle goedt. O des goetheyt en genade Nemet danckbaer an, Wachtet u van al het quade Dat u schaden can, So sal Godt u zeeg’nen sere, Ende met u zijn. Die leeft in de vrees des Heere, Levet sonder pijn. Sangh. Op de vooys: Galiard Itali.Oft, Mijn oogskens weenen, etc. EEn bloemke sierich Schoonder noyt gheene Int t’hert alleene Spant sy de Croon, Dies ickse vierich Bemin certeene In s’werelts pleene, Leeft gheen soo schoon. Sy is van zeden, En vraey manieren Niet om versieren, Als Pallas wijs Gheeft sy oock reden Seer goedertieren, Al haer bestieren Is seer propijs. In t’aenschijn jeuchdich Sietmen claer blincken d’Oogkens die Wincken Mijn hert tot haer. Wou zy eens deuchdich Mijn pijn ghedincken, {==89==} {>>pagina-aanduiding<<} En my troost schincken In’t lyden swaer: Dan soud’ mijn suchten En swaerlijck lyden Seer haest verglyden, En mijn hert souw Met veel ghenuchten Hem seer verblyden, Tot allen tyden Heel vry van rouw. Prince. Princesse goedich Deughtsame vrouwe, Wilt eens aenschouwe Mijn groote pijn. Comt laet my spoedich Met Venus douwe, Eer ick van rouwe Gheheel verdwijn. Verkiest het Beste. t’Samen-sangh. Op de wijse: Schoon jonc heerken. hues en trouvve. SChoon jonckvrou, wiens eerbaer zeden, Hebben ons soo seer bekoort, Dat elck luystert naer u reden Die ghy brenght met wijsheyt voort, V ooghjes treken t’ghemoet, Soo den seyl-steen t’yser doet. Ghy behaegt// man en maeght Door u deughden, Elck tot u goe jonste draeght. V goe manieren verstandich, En u schoonhheyt welghedaen Maken menich watertandich, En ghy blieft vast selven gaen Vruchteloos slijten u tijt, Dies ghy recht ondienstich zijt Als Leegh-lant// t’welck playsant Zoude draghen Vruchten, waer het maer gheplant. Dochter. Ionghelinck vol schamper heden, {==90==} {>>pagina-aanduiding<<} Ghy prijst my doch al te seer, Ick heb mijn ghesonde leden: Boven gout bemin ick eer. Ick danck Godt voor zijn weldaet, En houd’ my in desen staet, Want men mach// al den dach Niet ontrouwen. Daerom neem ick goet verdrach. Siet de roosen inde hooven Schoonder ende langher staen Op haer struycken, als van booven Sy den dauw, en son ontfaen, Dan den ghenen diemen pluckt, Die haest zijn verongheluckt: Want haer blaen// haest vergaen, En verwelcken, Reuck en fleur is haest ghedaen. Iong-man. Neen jonckvrou, de rooskens schoone Op haer strucken uyt ghestreckt, Wijt en breet elck een ten thoone, Op haer schoonheyt wel perfeckt, Laeten oock haest hanghen t’hooft, Want de Zon haer fleur berooft: Of de wint// die verslint Al haer bladen, Datmen nauwlijcx een en vint. d’Hovenier siet gheeren bloeyen Zijne bloemkens inden hof: Maer veel liever vruchten groeyen, Wanneer t’bloeysel al is of, t’Welck nochtans t’ghesicht vermaeckt, En wiens reuck het herte raeckt: Maer beducht// om de vrucht Profitabel, Neemt daer in meer zijn ghenucht. Dochter. Vroom jonc-heer u cortocien, Met ghelijckenissen loos Zijn verstaen, maer niet bedyen: Want het fondament is broos. Vryicheyt ick seer bemin. Alleen ick gherust my vin. Los, en vry// leef ick bly Onbegreepen, Nae mijn eyghen fantacy. Men seyt nu tot ons Matresse. Elck een noemt hem Serviteur: Maer seer haest verdraeyt dees lesse, Als des bruylofts feest is deur, Dan Matres haer dienaer dient. Serviteur hem haer meester mient. Want den mondt// spreekt wel rondt {==91==} {>>pagina-aanduiding<<} Schoone woorden, Maer gheveynst ist herten gront. Iong-man. Men siet oock wel schoon vriendinne Menich vrouwe meester zijn, Die uyt vrees en niet uyt minne, Haer goe man moet dienen fijn: Maer t’is best daer met accoort Ider heeft dat hem behoort, Inden echt// moet oprecht Liefde wesen, Met ghetrouwicheyt ghehecht. Dus Ionc-vrouw laet u beweghen, Tot des houw’lijcx eerbaer vreucht, Daer meer troost is in gheleghen, Dan in dees eensame jeught, Een pertuer kiest naer u sin, Al heeft hy wat goets te min, Zijn ghemoet// wort eerst vroet, Leert hem kennen, Eer ghy liefdens teecken doet. Dochter. Ionghelinck u diviceren Schijnt te hebben wat ghelijck. Ghy zout my by nae bekeren, Met welsprekende pracktijck: Ick wil geren zijn gheleert, Alst met reden accoordeert, Want niemant// hoe constant Hy mach wesen, Heeft zijn sinnen inde hant. Men seyt datter comt een uyrken, Dat Weygher-niet is ghenaemt: Als een lieffelijck pertuyrken Met het jaewoort zijn versaemt, In Godts hant beveel ick my, Die gheef, dat my Salich zy: Dus alleen// of met een Nae zijn wille Stel ick my gherust te vreen. Ist dat ghy mint// vveest niet verblint Soud’ ick u raden: Maer mint, en siet// soo salt u niet, Of vveynich schaden. {==92==} {>>pagina-aanduiding<<} Sonnet. Ay droeve suchten, die staegh uyt mijn lippen vloeyen! En wilt niet swerven langh, in d’ydel breede lucht, Maer gaet tot mijn vriendin, laet horen haer t’gerucht Van mijn bedroefde ziel, schier doot door t’vierich gloeyen, Op hoope oft sy vvou, haer eens te my-waerts spoeyen, En drieven door haer glans, mijn lijden inde vlucht, Soo zoud’ verdreven zijn, mijn droef-peynsich geducht, En mijn verdvvenen vreugt, zoud’ vveer int herte groeyen. Die my dus suchten doet, ick meer, als my bemin: Hoe straf dat sy valt, ick noem haer mijn vriendin. Och mocht ick na veel pijn! haer jonste noch vervverven. Mocht ick na veel ghebe’en, vercryghen noch ghenaed’ k’Soud’ omhelsen met lust, dit quaed, dit soete quaed, Dat my op eenen dach vvel duysent mael doet sterven. Verkiest het Beste. {==93==} {>>pagina-aanduiding<<} Liet. Op de wijse: Och mocht ick eens sien, Het eynde van mijn smert. NYmphe, die my wont met eenen schicht seer soet Eylaes waerom wilt ghy met spoet, Vluchten voor my, die leeft in druck, en pijn, Als ick derf u aenschijn. Ach ghy voert met u triumphelijck ten thoon Van mijn hert, en ghemoet de croon, En laet de rest tot roof, alsoomen siet, Van droefheyt en verdriet. Den Hemel seer beroert, verandert zijn coleur, Om u vertreck, en mijn doleur, En zijn tranen doen my swemmen voorwaer In dees woestijne swaer. Phoebus selfs verlieft op u Diana schoon, Vliedt van ons, en volcht u persoon: Soo dat dees plaets, die ghy t’samen verclaert, Blijft duyster desolaet. Maer soo u noch can beweghen druck en pijn, En u barmherticheyt diwijn: Soo troost my lief met een hoop in mijn li’en, Om u weer haest te sien. Responce. Op deselve voys. O Mijn toeverlaet, troost u: claeght niet so seer Om mijn vertreck, maer siet veel eer, Hoe mijn Natuer noch is tot u bereyt In dit mijn droef afscheyt. In mijn swaren ban, en voer ick niet met my, Dan droefheyt en Melancholy: En u hoogh hert, dat hem hier gans toe wendt Heeft nu vreught sonder endt. Aura gheleyt my, en brenght my weer ghesont, En met mijn licht gheneest u wont: Want het verdriet, dat ick heb in u pijn, Is my bitter fenijn. Ghy sult noch wel eens mijn liefde winnen teer, Als ghy die houden wilt in eer: Want die Son claer, die ghy seer hebt bemint, Is gansch op u ghesint. Het is u licht hert, en onghestadicheyt, Die u doen leven in droefheyt. Maer eylaes lief! om t’eynden al u smert, Soo schenck ick u mijn hert. {==94==} {>>pagina-aanduiding<<} Mascurade, Van een rijcken Boer, end’ een spijttich Meijsken. Gaet op de voys: Van d’Enghelsche Mascurade. Of, vvy backten boeckvveijten coecken. etc. Den Boer ontmoet// een Meysken soet// hier by der weghen, Dies den Boer docht// t’geen ic lang socht// comt my hier tegen. Den Boer terstont// goet zeeus goet ront// vryd t’meysken vaerdich: Maer t’meysken loer// weet met den boer// te spotten aerdich. Boer. ICk bemin een soo soeten// dier, Soo vraeyen Venus kint: Ick hoop sy sal my moeten// hier, My dunckt ick siese gint. Weest seer ghegroet Moy meysken soet, Van die u meest bemint. B. Schoon kint ick moet u vragen// wat: Hoe ver sult ghy noch gaen? Meysken. Iong man hoort mijn gewagen// plat, Daer en leyt u niet aen. B. Schoon kint waer deur Spreeckt ghy soo steur, Heb ick u yet misdaen? B. t’Is om vrientschap te maken// goet, Dat ick by u blief staen. M. Ghy cont my niet vermaken// bloet, Ghy moecht wel verby gaen. B. Hoe sal ick toch Nu praten noch, Dat ick mach troost ontfaen? B. Schoon kint wilt overlegghen// stil, Dat ick ben rijck en schoon. M. Ghy bent dat ick niet segghen// wil, Ick acht u niet een boon. B. Ay liefste laet Toch af dees praet, {==95==} {>>pagina-aanduiding<<} En gheeft u dienaer loon. B. Om dit verschil te slechten// moer, Laet ons wat sitten ne’er. M. Soo sat ick by een rechten// boer, Dat doen ick nummermeer. B. O neen mijn kint, V wel besint, Men noemt my een Lants-heer. B. Want ick heb eyghen landen// veel, End’ oock veel beesten sterck. M. Iae, k’siet wel aen u handen// geel, Ghy doet veel beeste werck. B. Soet meyske bly, Ghy spot met my, Soo ick wel claerlijck merck. B. Dies ick wel met versuchten// mach Van u nemen mijn keer. M. k’Wou dat ick u al vluchten// sach, En nummer comen weer. B. Wel adieu dan, Ick scheyder can, Men vinter oock wel meer. Verkiest het Beste. Liet. Op de wijse: Gho fro mo vvindo, etc. EEn suyverlijck kersouw// op trouw In mijn hert spant de croon// seer schoon, Die my bekent// is:// maer nu absent// is. Haer schrief ick desen brief// als lief. Sy heeft twee lipkes root// mijnjoot. Haer ooghjes als robijn// van schijn. Haer borstjes ront// zijn:// sy heeft doorwont// mijn Al door haer wesen soet// en goet. Haer leden als Albast// ghepast, Blincken als Phoebus claer// voorwaer, Die inden troon// leeft// en haer voor loon// heeft Verciert, met veel schoonheyt// planteyt . Mocht ick als een dienaer// van haer {==96==} {>>pagina-aanduiding<<} Vercryghen noch te loon// de croon, Die haer vereert// is// als die’t weert// is Van Venus de Godin// uyt min. Als dan soud’ ick dit greyn// certeyn Bethoonen mijn faveur// te keur, Wt liefde soet// hier// met mijn ghemoet// fier, Nae mijn vermoghen cranck// eer lanck. Prince. Princesse diamant// playsant, Peynst eens om u dienaer// eerbaer, Die heel in pijn// leeft: hem medecijn’// geeft, Door u mondeken root// t’is noot. [Iaers jeught bloeyt elck voghel sinckt] Op de wijse: vanden Lammetacie vande Graeve Essex, IAers jeught bloeyt elck voghel sinckt. Al wat leeft tot vreuchde tracht. Liefd’ my alleen tot claghen dwinckt: Want, bethoont zijns ramspoets cracht: Siende mijn lief my nu verlaet, Ho, ho! wat een ellende! Ho, ho, zy noyt en bekende, Wat een ghequel my deed, desen staet. d’Oude aerd becleet zijn vel, Met eel groen, wech ist grijs haar. Mijn jeught treurt, en seyt vaert wel: Blinckende Zon schijnt hooch claer. Siende mijn lief my nu verlaet, Ho, ho! etc. g’Lijck den dou t’groen gras verquickt, Ende t’jongh teer spruytjen voet: Soo diep sucht, van tranen hickt Mijn ghedacht bitter als roet. Siende mijn lief my nu verlaet, Ho, ho! etc. Had liefd’ maet, t’hert waer verlicht: Maer eylaes mijn trou ghemoet Thoont onmaet uyt zijn ghesicht, d’Welck mijn hert staegh bloeden doet: Siende mijn lief my nu verlaet, Hy, ho! etc. Prince. Waer is d’hoop, druck lydens troost? Die recht voort gheen vrees verteert. d’Hoop van schaemt root bloedich bloost: Want de vrees hem sterck uyt weert. Siende mijn lief my nu verlaet, Ho, ho! wat een ellende! Ho, ho, zy noyt en bekende, Wat een ghequel my deed, desen staet. {==97==} {>>pagina-aanduiding<<} Sonnet. Ghelijck t’vermoeyde hert, na jagers snel ontvluchten, Verlangt naer een fonteyn, om zijnen drogen borst Te laven met het claer water, daer hem na dorst: So oock verlangt mijn ziel, met een gestadich suchten Na u mijn weerde vrou, fonteyn van mijn ghenuchten, Die door u schoonheyts glans, t’ vier in mijn herte porst, So dat noch killend’ sneeuvv, noch coude vriesich vorst, Dit vier can dempen uyt, t’vvelc my doet treurich duchten. Och vvaert dat ghy eens vvout, uyt mededoghen slaen V oogen op de mijn, die staegh vol tranen staen! En op mijn droeven mont, die niet en doet als claghen. Ick hoope dat ghy sout, bevveecht int herte zijn, Om blusschen dese brant, om blusschen dese pijn, Die ick in-vvendich moet, om uvvent vville dragen. Verkiest het Beste. {==98==} {>>pagina-aanduiding<<} Liedt. Op de wijse: Wt liefden siet// lijd ick verdriet. MIjn gheest, mijn sin, Mijn hert niet min Hem nu heel gaet verblyden, Om dat ick vry, Mach comen by, Schoon-liefken aen u zyden. Aenschout den tijdt, Die met jolijdt Zijn vreuchde gaet verthoonen. Laet nu ons tween, (Mijn liefste reen) Ons droefheyt eens verschoonen. Rijp is de vrucht, Door des Meys lucht: De bloemkens delicate Staen nu int velt Seer groen ghestelt, Wy sullen t’samen prate. In huys bedroeft Nu niet vertoeft, Ontfanght der Meyen geure. V Ieught seer fier Tot u playsier Bringht nu al buyten deure. Aen merckt mijn hert, Dat sonder smert V liefde niet can missen. Al in het groen Zijdt ghy van doen, Om droefheyts qual te slissen. Vreucht brenght nu by Met herten bly, Voor elcken compangie. V fris ghemoet, V vryheyt vroet Bevrijdt ons van inwye. Aen u staet al Int groene dal, Om vreuchde te orbooren. Sydy absendt, Soo ist te endt: Ons blijdtschap blieft verlooren. Noyt soeter staet Als uwen praet Comt eens uyt volder herten: Al watter is, {==99==} {>>pagina-aanduiding<<} Dat wort dan fris Vrolijck al sondere smerten. Comt voor den dach, t’Voghels gheslach, Laet ons dat gaen aenhooren. V blyden gheest, (Voor minst en meest) Can alle droefheyt stooren. Om u alleyn Int groene pleyn Ick my nu gae begheven. Mijn vreucht, mijn sin, Ick by u vin, Door u paysierich leven. Nu wil ick stoudt Int groene woudt Mijn liefd u gaen verclaren, Wilt ghy slechs: want Door liefden bandt Ick met u wil vergaren. Schoon-lief bemindt Die u besindt Gheheel heeft metter herten. Wat ghy begeert, Dat is my weert, Al sout mijn sinnen smerten. Thoont liefde, Lief, Tot mijn gherief, Verghelt mijn liefde trouwe: Ick blief constant Al met verstant, Voor u mijn schoon kersouwe. Eens om hem peynst, Die niet en veynst Zijn liefde u te tooghen: Ick ben in ly, Liefste perty, Om u twee schoone ooghen. Ick vind oock seer Mijn sinnen teer Tot u schoon maeght gheneghen. V borstkens rondt, V roode mondt, Doen dick mijn hert bewegehen. Prince. Nobel Princes, V inteles Wort my van veel ghepresen: Maer mijnen sin {==100==} {>>pagina-aanduiding<<} (Siet het wel in) t’Behoort noch meer te wesen. C. M. V. Liedt. Op de wyse: Vande, Engelsche Fortuyn. Schoonlief en mach V hert beweghen niet, Mijn swaer gheclach, En woorden vol verdriet, Och! nempt toch acht Op mijn hert vol torment, t’Is in u macht: Eenich solaes my sent. V hert certeyn Moet yser zijn of stael. Of soo ick meyn: Steenachtich hardt metael. Want waert soo niet, Ghy zout zijn ghemoveert; Door t’swaer verdriet, t’Welck mijn jonck hert torbeert. Snachts alsmen plach Te legghen in zijn rust, Soo maeckt ghewach In my t’vier ongheblust. Ick neem den ganck Naer u schoon-lief ontrent, Daer maeckt gheclanck Soo menich instrument. Die sterren claer, Die stralen vande Maen, Schijnen voorwaer Beweeght met my te staen: Maer u ghemoet Blieft altijts opstinaet, Siet wat ghy doet Schoon-lief, eert t’is te laet. {==101==} {>>pagina-aanduiding<<} Clach-Liedt. Op de voys: In een prieel vol ruyckende Roosen, ect. GHeheel vergaen zijn al mijn genuchten, t’Herte leyt in duchte, En druckelijck beswaer: Want die ic min, gaet van my wech vluchten Dies ick met versuchten Singh dees droewighe maar! O Cupido thoont u cracht toch aen haer, Door u Godtheydt manierich, En uwen pijl recht-stierich, Op dat sy my oock vierich Bemindt, uyt liefd’ eerbaer. Als Arethus’ gaet sy my verachten, Die ins’waters grachten Van Alpheo werdt gesien: Maer sy en wou zijn comst’ niet verwachten, Dies hy met droeve clachten Riep, O! waer wilt ghy vlien? Maer sy gheheel verachtende dien Stem, maeckten haer aen’t loopen, Dies moest hy druck becoopen: Dus blief ick oock benoopen, Mach my gheen Troost gheschien. Als Hercules door t’fenijn seer gloedich t’Inghewandt soo bloedich: Soo lijd’ ick oock ghequel. Want door liefd’ heet, ist lichaem verwoedich, Iae gheheel mismoedich, Door die pijne seer fel. Och! wou de liefst’ toch nu eens comen snel, Mijn groote pijn aenschouwen, En mijn swaerlick benouwen, Ick hoop het soud’ haer rouwen, Dat sy my is rebel. Hoop blieft my by: troost is my ontweken. By Tant’lus gheleken, Mach ick wel wesen siet, Die seer diep light in des waters beken, {==102==} {>>pagina-aanduiding<<} Met groot doorst ontsteken, En hy can drincken yet. Alsoo ligh ick oock inder minnen vliet, En hake met begeeren Nae mijn liefste vol eeren, Maer mijn druck moet vermeren: Ick can verwerven niet. Och! mocht ic als Leander den vromen, (By mijn liefste comen) Diemen sach swemmen, naer Hero zijn lief, seer schoon uytghenomen, Ick zou sonder schroomen My stellen in’t ghevaer. k’Sou vresen niet Neptuni straf misbaer: Noch oock Eoli winden, Die my mochten verslinden: Maer dencken ick sal vinden Mijns levens ruste daer. Gheen pijn soo swaer, die my zou mishagen, Iae, mijn leven waghen Soud’ick, voor haer persoon, Als Perseus, die t’monster heeft verslagen, En creegh nae zijn behaghen, Andromedam de Croon. Och! mocht ick soo dees eerbaer Maget schoon, Wt eenich druck bevryden, Ick zou voor haer vroom strijden, En dencken met verblyden Sal ick cryghen mijn loon. Oorlof neem ic met druck’lick orboren! Want mijn uyt-vercoren En acht mijn claghen niet, Dies’k arbeyd als Sisyphus verloren, Moet naer droefheyt sporen: Want blijdtschap van my vliet. Comt Lubitin’ u bleke handt my biedt, En helpt my uyt verstranghen, Der ick in ligh ghevanghen: Want hem mach wel verlanghen Nae u, die’t hier verdriedt. Verkiest het Beste. {==103==} {>>pagina-aanduiding<<} Nieu Liedt. Op de wyse: Vant, Quins perlemendt O Ghy Nimphen hooch vermaert Die de Fonteyne soet, En dit schoone bosch bewaert, En is u niet ontmoet? Een Godin// die de min Van de Goden waerdich// is? Wiens ghesicht// bovent licht Vande sterren aerdich// is? Dees Godinne siet Die mijn sin ghebiet, Is van my ghevliet. Seght ghy moorderinne// wreet, Waerom neempt ghy de vlucht? Of is u mijn minnen// leet? Mijn lijden u ghenucht? Nu ghy’t hert// hebt verwert, Nu ghy door u ooghen// slaen t’Inghewandt// hebt verbrandt, Laet ghy my bedroghen// staen. Mijn beminde blom, Keert u sinnen om, En comt wederom. Doch en mochtdy lyden// niet, Dat ick van minne spreeck, Ick sal het vermyden// siet, Tot dat mijn herte breeckt: Mijn ghesucht// en gheducht Sullent openbaren// doch, Mijn ghetreur// en coleur Sal mijn trou verclaren// noch: Thoont u ooghen// claer Wt medooghen// maer In dit lyden swaer. Waer voor wilt ghy vresen// hier? Ghy cont verberghen niet, V claer blinckend’ wesen// fier: Want over al men siet V ghesicht// dat zijn schicht, En zijn strael soo verre// sticht, Als ten thoon// uyt den troon t’Goddelicke sterre// licht V soet wencken// claer, En Goudt blenckend’ haer Werd ick nu ghewaer. Comt nu mijn Godin// bemint Het bloeyen van mijn jeught, Met een rijpe sin// verwint, {==104==} {>>pagina-aanduiding<<} Comt roept met my gheneucht: Comt met lust// laet gherust Ons hier wat verposen// gaen, Onder t’lof// van u hof, Daer de roode rosen// staen. Maeckt my daer ghesont Met de clare gront Van u rooder mont. Eerbaer maegt en schoon Godin, Op de wijse: Fluchtighe Nimph’ EErbaer maegt en schoon Godin, Hoe comt dat geensins de min, Doer haer blaken V can raken In het binnenst’ van u hert, Daer ghy nochtans beminnet wert. Datmen u mint weet ghy wel: Maer ghy acht gheen slecht gesel, Mits u sinnen Een beminnen, Dien u hert so heeft gecrenckt, Dat ghy nu op gheen ander denckt. Schoone Godin siet niet op’t goet, t’welck den mensch die sneven doet: Maer in eeren Wilt vermeeren Met uwen oprecht dienaer, Die u bemint in’t hert voorwaer. Daerom so raed ick arm en rijck, Dat elck siet nae zijns ghelijck, Soo en valter, Noch en calter Niemant yet tot nadeel van, t’Welck wel dick ghebeure can. Princes en echt de clappers niet, Die belieghen soomen siet, Wilt lanck wachten Niet verachten: Maer mint een tot u reyn Ieught, Daer ghy met leeft in vreed en vreugt Och, macht const blijcken. {==105==} {>>pagina-aanduiding<<} Sonnet. O traegh en snellen tijt, wijen niemant can vermyden, V onghestadicheyt vvord’ ick nu vvel ghevvaer, VVant doen ick lagh in lijn, door liefdens banden swaer, Doen cond’ ic mercken niet, dat ghy yet vveect ter zyden: Maer nu ick ben verlost, van dit verdrietich lyden, En nu ick ben bevrijdt, van t’doodelick ghevaer, Daer ick in heb ghevveest, soo meenich dach en jaer: En nu mijn droeve ziel, hem eens soud’ gaen verblyden, Nu vliet ghy als een pijl, ghedreven voor de vvint: Den nacht ghy nau en brengt, den dach terstont begint: Soo dat de nacht gheen uyr, by my en schijnt te vvesen. Ay tijt, nu soete tijt, by my u vvat vertoeft, En vvilt vry snellick vlien, van die, die zijn bedroeft, Soo sult ghy om u daet van elck hier zijn ghepresen. Verkiest het Beste. {==106==} {>>pagina-aanduiding<<} Droom Lied. Op de wijse: Venus, du, en dijn kindt. LVstich lach eens mijn gheest Slapen in een Vooreest, By een claere Fonteyne Daer ick my vant alleyne: Nochtans mijn hert ghestadich Was met droomen beladich. Eens ick met ooghen claer Aensach, een vrouwe daer, Noyt schoonder ick besiefde, Dus gun ick haer mijn liefde. Och mocht ick by haer rake! Dat ick met haer een sprake, Ick bad de Goden reen In mijnen droom niet een, En sprack tot Venus coene, Wilt u tot mijn-waerts spoene, Dat ick mijn liefde gloedich Haer mach ondecken spoedich. Niet ick vercryghen mocht, Dus my t’hert scheuren docht: Want ick was heel bevanghen, Door haer blosende wanghen, En haer Ooghjes van veere Die Phoebi strael passeere. Venus noch Iuno schoon Dacht ick ten selven thoon, Dat haer mochte ghelijcken, Waer door ick moest beswijcken: Want sy was seer manierich, Als Pallas haer bestierich. Ooghjes als Cristalijn: Lipkens als een Robijn, Hadde dees schoon kersouwe, Boven eenich Ionckvrouwe: Met blosend wangskens reyne, En een mondeken cleyne. Lustich was sy van tael: Boven de Nachtegael Zoud’ ick haer sanghjes prijse, Met hare soete wijse, Als ick haer hoorde singhen, En alle vreucht voorbringhen. Vol alder eerbaerheyt {==107==} {>>pagina-aanduiding<<} Was sy, int claer gheseyt. Van leden noyt soo schoone Sach ick in s’Hemels Troone: Want sy verexcedeerde Diana hoogh van weerde. Van gheslacht was sy eel, Soo ick wel merckte heel, Aen haer schoone manieren, Die haer ginghen vercieren: Dies ick, als d’onfaliande Te meer in liefde brande. Reyn lief O perle jent, Riep ick tot haer present, En wilt soo niet versmaden, My, die ben heel beladen, Door u lieflijck ghesichte, En door Cupid’nis schichte. Troost, gheensins ick vercreegh: Want sy ginck haren weegh. Dus ick haestlijck ontwaeckte, Want nae troost mijn hert haeckte: Maer sy quam noyt voor ooghen, t’Welck ick moeste ghedooghen Schoon-lief Princesse reen, Riep ick met groot gheween, Wilt u tot mijnwaerts spoeden, En my van druck behoeden: Maer sy was my ontfloghen: Den droom had my bedroghen. Liedt. Op de wijse: Godt groet u lief, mijns sinnen Medecijn. O Vreuchdenrijc// Franeker schoon prieel, Een suyverlick// en costelick Iuweel Is in u uyt-ghelesen, Dat ick gheheel bemin: Ick meen mijn lief ghepresen, Vercooren in mijn sin. Noyt creature// sach ick soo pure, Mijn rechte Medecijn Is sy, t’allen termijn. Spijse noch dranc// can my vermaken niet. Der snaren clanck// ick nu gheheelijck vliet. Haer sangh en eerbaer wesen: Haer Amoreus ghelaet, {==108==} {>>pagina-aanduiding<<} Moghen alleen ghenesen Mijn herte disperaet. Van rouw ick sterve// moet ick haer derve, Onder des Hemels Troon Spant sy int hert de croon. Venus is schoon// boven Pallas geacht, Stont sy ten thoon// sy zouden zijn veracht: Want vray en net van leden Is mijn liefken serteyn, Curagieus int treden, Ghelijck Diana reyn. Soo menich reise// ick om haer peyse Verandert my mijn bloet, Al door der liefden gloet. Waer ic een Heer// hebbende Cresi schat. k’Soud’ even seer// dat reyn maeghdelick vat Eeren, sonder ophouwen: Want sy my helpen mach, Die ben in doots benouwen, En suchten nacht en dach. Naer haer soo trachten// al mijn ghedachten. Ick lijd verdriet en pijn, Dat ick van haer moet zijn. Prince. Prince, sy is// mijn gheneuchten Iolijs, Ick segh ghewis// mijn aertsche paradijs. Och mocht ick troost verwerven! Soo soud’ mijn smert en pijn Versoeten, als Conserven, In al soo cort termijn. Om haer alleyne// sucht ick serteyne. Naest Godt ick haer begeer, In deught en rechter eer. {==109==} {>>pagina-aanduiding<<} Sangh. Op de voys: Fortuyn helaes bedroeft etc. HEt hoogdraghent ghemoet, van mijn eerweerde vrouw, Werpt my gheheel ter neer, in pijnelijcke rouw. O al-weerde vriendin, seght my: hoe comt u hert? Dat selfs de goedheyt was? in dees wreetheyt verwert. Dat ghy nu hebt een lust? dat ghy nu hebt verlangh? Met u ooghen te sien, den droeven onder-ghangh? Van uw ghetrouwen slaef, die u noyt en misdeed: Maer liever duysen doon, goedtwillich om u leed. Cont ghy u niet versaen, met mijn tranighe vloedt? Moet ick noch storten uyt, mijn schier verteerde bloedt? O wreede wreedtheyt, die ick noyt hebbe verwacht, Van u, die ick altijt medooghend’ heb gheacht. Och waert ghy eens vernoeght, van mijn gheduerich pijn! V veel vermoghend’ hert, soude beweeght dan zijn, {==110==} {>>pagina-aanduiding<<} Om te blusschen t’ghequel, om te blusschen t’verdriet, Dat mijn verstant verdooft, en wijsheyt brengt te niet. De Gheestighe natuer, die s’Hemels loop bestuert, Schijnt uyt medooghentheyt, selver te staen betruert, Door het droewich ghesucht, uyt mijn seer bange borst, Dat met een groot verlangh, naer u ghenade dorst. Ay wat mach toch ghenaed’, my comen inden sin, Daer toch het trotz gemoet, van mijn weerde vriendin, Niet anders en begheert, dan door een wreetheyt straf, Het lichaem van haer slaef, te brenghen heel in’t graf. Verheven weerde ziel, die mijn ghemoet regheert, Vertreckt uyt mijn lichaem: want mijn vriendin t’begheert. Mijn vreuchde is haer pijn. Mijn pijne is haer vreucht. Mijn leven is haer doot. Mijn sterven haer gheneucht. Verkiest het Beste. {==111==} {>>pagina-aanduiding<<} Nieu Liedt. Op de wijse: Adieu Nymphe, De se boys. EErtijdts was ick in weyn Door eerbaer liefde reyn, Van een schoone kersouwe: Maer nu ben ick bevrijt, Tot mijn benyders spijt, Van liefde vol ontrouwe. Dat liefde maeckt verdriet Wil ick missaken niet, Daerom ick die wil schouwen, En houden my gherust, Want ick heb niet meer lust Na liefdevol ontrouwen. Heb ick te seer ghemint, Anders ben ick ghesint. Adieu alle benouwen, Ick scheydt van u soo fijn: Want noyt het herte mijn Socht liefde vol ontrouwen. O vryheiyt soet jolijt, Waer door ick werdt verblijt, Wilt u nu heel ontfouwen: Verheucht nu vry mijn hert, t’Welckt was in groote smert, Door liefde vol ontrouwen. Doen ick soo was ghesint Door liefde gans verblint, Waer ick altijt in rouwen, Tot alle clappers spot: Maer nu houd ick de sot, Met liefde vol ontrouwen. Door quade clappers keer Mijn liefde leydt ter neer, Ick laet die heel vercouwen, Al is mijn lief present, Van haer blief ick ghewent, Om liefde vol ontrouwen. Prince. Prince die minnen gaet: V selver wel beraet, Wilt quade tonghen schouwen. Met maten liefde voet, En peynst in u ghemoet Op liefde vol ontrouwen. C. M. V. {==112==} {>>pagina-aanduiding<<} Een ander. Op de wyse: Aenhoor’t gheclach, O bloeyende Ieught. ACh mijn vyandelijck vriendin! Ach mijn vriend’lijck vyandin! t’Is al om dy, Al wat ick ly, En om dijn min. Had ick ghebooren noyt gheweest, Of hadde my mijns levens gheest Veraten, ach! Doe’k u eerst sach, t’Waer wel gheweest. Want dijn hert-steelend’ oogh opslach Brenght my so menighen droeven dach: Want my mijn ziel Doen eerst ontfiel, Als ick u sach. V twee glinsterend’ ooghs-kens vals End’ u Albaster witten hals. V handen snee Wit, laeden mee Liefd’ op mijn hals. V musijckaelsche soete sanck, Verwint der voghelen gheclanck. V borstjes rondt, V rooder mondt Doen my bedwanck. Door u fier maeghdelijck ghelaet, Ghy Pallas verre te boven gaet. Als t’wijngaert ranck, (Seer croeuz en lanck) V gheel haar staet. V cuskens zijn als Nectar soet, Waer door mijn liefde wert ghevoet. V middel smal: Voort de rest al, Quelt mijn ghemoet. Prince. Princes mijn tranen clemment hert, So dat ick nu bedwonghen werdt, Teghens mijn wil Te zwyhen stil, Al val’t my hardt. Lank-moedich in als. {==113==} {>>pagina-aanduiding<<} Sangh. Op de voys: Galiarde Vlaender-lant, of, Een is alleen// mijn reen, ect. Iongh-man. HEel onghesondet// door-wondt Is t’herte mijn. Met droeven mondt// vercondt Ick dese pijn. Mijn vreugts verdwijn// ick nu betreur: Het soet fenijn// wordt nu heel seur, Dies coom ick veur// u deur, Eerweerde vrouw Claegh uyt benouw// mijn rouw: Dus weest niet steur// faweur Thoont u knecht trouw. Dochter. Wie hoor ick daer// soo swaer Suchten bedroeft? t’Schijnt een minnaer// voorwaer Die troost behoeft: t’Dient niet vertoeft// hem t’trosten: want Zijn herte proeft// der minnen brant, Soo ick bevant// wel ant Claghen seer groot, t’Is meer als noot// dat boot Tot hulp ymant// hem d’hant, Eer hy blieft doort. Iongh-man. Eerweerde bruyt// reyn spruyt, Die ick bemin, V deur ontsluyt// comt uyt Weerde vriendin, Siet hoe ick bin// met druck belaen, t’Hert moet hem in// mijn tranen baen, Och! wilt my saen// ontslaen Van dit verdriet: Of het gheschiet// noch siet Dat ick sal plaen// vergaen Gheheel te niet. {==114==} {>>pagina-aanduiding<<} Dochter. V droeve clacht// versacht Mijn herte eel. Ick ben bedacht// naer macht V t’helpen veel, En t’vierich zeel// dat u seer lanck Heeft g’houden heel// in swaren dwanck Te breken stranck// door dranck Der liefden schoon. Maer zoud’ ick hoon// te loon Crijghen, voor danck// t’waer cranck Voor mijn persoon. Iongh-man. Princesse vroet// seer goet Maeghdelijck greyn, Mijn heete gloet// versoet. Ick sal certeyn, Uyt liefde reyn// die niet vercout, Met dienst niet cleyn// u menichvout Dienen, dus bout// vertrout Op my ghereed, Wie eenich leed// u deed, Quelt, oft benout// seer stout Op’t hert my treed. Dochter. Pincelijck helt// nu stelt V vry gherust. Niet meer u quelt// verselt Met my, uyt lust. V gloet gheblust// neemt nu een ent, Waer door ghesust// wort u torment. Comt my ontrent// en went V vry tot my. Weest vreuchdich bly// invy Blieft nu gheschent// ick kent: Twee een zijn wy. Verkiest het Beste. {==115==} {>>pagina-aanduiding<<} Trov-Dicht. NA dat Natura wijs, des Hemels hooghe daken, Door haer constrijcke hant, nu eerst begonst te maken, En d’aerde op haer gront, int midden was ghestelt, Door s’Hemels soete schijn, van waerheyt eerst vermelt. Als d’aerde was gesiert, als bosschen, beemden, weyden Den vog’len end’ het vee: de wateren uytspreyden. Den visschen haren schoot: nochtans dees groote hant, End’ constich wonderwerc, van niemant wierd bekant. So heeft Natura d’aerd’, en wat haer groote velden Omhelst, een Godt gestelt, aerts-hemels nae’t vermelden Sijns doens, t’welck d’hoochte spoort, na t’een, na t’ander mint De leecht, want d’oorspronc elck na jaecht, waer uyt t’begint. Wt desen Godt na t’aerdts, (om dat hy dese wercken Na weerdiger behoor, alleen niet cond bemercken) Heeft dan Natura cloec, een aerdich beelt gemaect, Gelijck vast zijn patroon, nochtans een deel versaect. Een beelt twelck in hem had de oorsaeck om te paren: Een beelt, waer uyt eerst is de liefd’ op ons gevaren. Den oorsaec, d’oorspronc gaf: uyt d’oorsaec quam het soet, t’Welc ons de liefde is, en noemen onse goet. Dees liefd’dan heefts’ een vrou gestelt, met haer in name Gelijc: in werckings enyd’ verscheyden, s’meesters fame Waer uyt sy d’afcomst had, steedts toegedaen, tot prijs Haer hoofts, regerende des Liefden doens bewijs. Dees liefde was tweevoud na wercking’, d’eene wrochte Dat d’ander niet en cond, dat d’ander niet en mochte. Altijt verscheyden twee, nochtans altijt vermaecht: Want na d’gemene stant, altijt haer arbeyt jaecht. Die t’gene deed’ dat cond, noch d’ander, mocht was moeder Int eerst: maer kint daer na van d’ander haer behoeder. De een socht meer het aerts, en d’ander na de rest, Dat gheestelijck meer is een formich met het best. Int eerst wast alle goet, so lang zy selve roerden, Het roer van t’regiment, so lang sy t’samen voerden In eenicheyt haer schip, na t’vrous begeert’ haer doen Twee hoofden zijn wel goet, so lang sy vrede voen. Maer als de een begonst, der lusten moeder t’eeren, Met haer geboochde kint, erch-listich int regeren, Onreyn, wellustich, vuyl, en d’ander het ghebiet Coor van Erynne quaet, pertydich met verdriet. Haers vrouwen soete raet, waer met sy d’afcomst roemden Gemeen te zijn, nu gansch verachtende, sich noemden De dienaressen voorts eens andren vrous te zijn, In hoop van beter goet, sich nemende t’venijn, So heeft de een ghesocht, des Werelts stant te storen, Met onordentlijck doen, t’goet regiment te smoren, En d’ander met bedroch, d’onreynicheyt gesocht, {==116==} {>>pagina-aanduiding<<} Sich selven t’vuyl gewelt, van ’t vuyle kint vercocht. Maer ghy Heer Bruydegom, dewijl tot onsen tyden, Der tweer vrouwen quaet, in onrechtveerdich lyden, Door cracht van boven is begonst verdruckt te zijn, En t’schepter wederom ghebracht tot d’oude lijn. Hebt uytghespogen dan door der wellusten moeder, Het eerst geschonken gift, het eerst genomen poeder, V stellende t’gebiet, end’ rechten vrous vermaen, Van d’ander afgescheurt, een willich onderdaen. Dees heeft u t’soet ghewelt, dees heeft u uyt haer sale Dees heete coorts, dit pack, dit vier, dees soete quale, Door haer recht op gheleyt: dees heeft u liefd’ het quaet Ontrocken, en t’ghewelt, van d’afgodinnen raet. Dees heeft u nu gestelt, dit soet gewelt te winnen, Dees coorts een medecijn gewesen, tpack der sinnen Te leggen af, dit vier te blusschen, , d’vruchte soet, Dees quaets te smaken, lang tot uwen lust behoet. Welck lust de Musen selfs gecomen hier te lande, Wt hare holen soet, en lustige warande, Haer stemmen t’saem ghevoecht, met clinckende gewelt, Dus hebben in accoorts, met vrolicheyt gestelt. V lust dan Bruydegom heeft genoech heduyret, Door t’recht gebiet uws vrous gehouden, nu ontvuyret Door liefdes cracht verwerckt, en s’tijts ghelegentheyt, Betoont nu mettet daet u goe genegentheyt. Die langhe zijn geweest, uws reynicheyts getuygen. De gulden boden siet, met goeden maar sich buygen, Om u te segghen aen, dat nu ghecomen is Der liefden uyr, die u soo lang ontnomen is De liefd’ te recht betracht, het scepter uwes vrouwen, Door wiens beleyt ghy hebt dit werck begonst te bouwen, V steedts gehoorsaem stelt, begeerens lusten reyn Haer offert met u vreed’, in danckbaerheyt gemeyn. En ghy, en ghy, o Bruyt, (dewijl de schaemt der maegden, In u de moort nu dreycht, doort doen ws welbehaegden, Versmoort en omgebracht) geeft nu den lesten eer Die u heeft lang ghedient, dees deuchde schencket weer. Met tranen maectse nat, laet u twee beecxkens vloeyen, Sucht, steent, en claecht u noot, laet het u g’noten moeyen. Eyscht ooc van haer dees eer, begeert haer dienst, begeert Een soentjen voor het lest, met lief geween vereert. d’Afcomst dan Bruydegom, en Bruyt des liefds en trouwe Gedenckt, des vreden bant: hanthaeft, ghy Bruydt, de vrouwe Ws mans. Ghy Bruydegom, ws vrouwen Heer, een wit Een sin, een doen nae jaeght. Sy u, ghy haer verbit. Also het aertsche doet, dat t’Hemels geen gevanghen Vant onrechtveerdich recht der lusten, zy omhangen {==117==} {>>pagina-aanduiding<<} Met der Afgoden dienst, gelt, wellust, eer en naem In hoocheyt yd’le roem, in lusten onbequaem. Soo sal u acker staen, met levendighe loten, Tot lust van u beplant, soo sal de zegen vloten Ws lusts in loop altijt toenemende, u Vrou: De liefde Gods maeckt rijck in g’luck en voorspoet trou. P.F.F.A.T. Bruylofts-Liedt. Waer in t’samen spreken Mercurius Der Goden bode, en Flora de Godin der bloemen. Mercurius. Op de voys: Venus, du, en dijn kindt. HOort al ghy Nymphen reyn, Comt hier in dese pleyn, En oock ghy Venus scharen, Wilt u by een hier paren: Aenhoor doch mijn vermonden, Wat ick u sal verconden. Flora. Voys: Enghelsche Fortuyn. Wiens stemme claer Hoor ick dus triumphant? Het is voorwaer Ons bode wel bekant. O Mercuri, Seght ons toch wat t’bediet, Datmen dus bly Op d’aerd u comen siet. Marcurius. Ick brengh u op dit pas Een tijdinghe seer ras, Hoe dat sonder beswaren Twee lieven nu vergaren, Die Amor onverdrooten Met zijn pijl heeft doorschooten Flora. Dat is certeyn Een daghelijkckx gheschal, Van’t boefken cleyn, Want hy doet t’over al: Iae maeckt hem saen Vorsten en Princen hooch Heel onderdaen, {==118==} {>>pagina-aanduiding<<} Die hy treft met zijn booch. Mercurius. Wel aen Godinne jent Der bloemen excelent: Wilt u maeghden doen plucken, Bloemkens die seer wel rucken, En maket cranskens teere Dees ghetrouden ter eere. Flora. De cranskens zijn Al schoon en net ghedaen, Comt laet ons fijn Te samen derwerts gaen, Dat wy eerbaer Moghen cronen seer reen Dit lieve paer, Die nu sullen zijn een. Mercurius. Godin, tot u altijt Ben ick bereyt met vlijt, Siet daer dees Bruylofts feeste Sy zijn vrolijck van gheeste: Comt laet ons ghaen wat nader, End’ groetens beyde gader. Flora. k’Wensch overluyt Heer Bruydegom bequaem V, met u Bruydt Gheluck, en voorspoet t’saem, En dat ghy meught Beleven desen staet In vreed’, en vreught, Door liefd’, die niet vergaet. Mercurius. Bereyt u Bruyd’gom nu, En neemt de Bruydt tot u: Naer t’bedd’ wilt beyde haken, t’Welck Venus heeft doen maken, En wilt u niet seer schromen, Men siet de nacht aencomen. Sangh Tot Cupido. Op de voys: Daer ick laest om vermeyen was, Buyten de stadt int groene gras, gras, gras, O Cupido u swaren brant, Comt my beroven, mijn verstant, Want vant {==119==} {>>pagina-aanduiding<<} Stercke vier der minnen Verlies ick mijn sinnen, t’Welc mijn hert van binnen// spant. Waerom bent ghy my dus perty, Dat ghy my brenght in slaverny: sy my Sal gheheel bederven En pijn’lijck doen sterven, Sonder troost verwerven// bly. Want die ghy my te minnen raet, veracht geheel mijn clacht en praet: t’quaet saet Vande nyders schadich Looftse onberadich, Dies sy my versmadich// haet. Maer soo ghy uwe schichten swaer Wout senden in het hert van haer, daer naer Soud’ ick my verblyden: Want uyt medelyden Zouse my bevryden// claer. Daerom verandert uwen sin, En wilt doorwonden mijn vriendin, in min Laet haer herte woelen, Op dat sy mach voelen, Hoe ick te vercoelen// bin. Verkiest het Beste. Liedt. Op de wijse: Den tijt is hier. IOnck-vrouwe soet Ick min u om u deuchden, Dus gheeft my moet, Ick ben seer desolaet, V doch eens spoet Verquickt mijn hert met vreuchden: Want vleys en bloet Bycans gheheel vergaet, Ick bid’ u lief gheeft tot mijn lyden raet: Wilt my begheven// niet, Die u gheheel mijn leven// biet, t’Welck g’hier schreven// siet, Mijn Trou met droef ghelaet. {==120==} {>>pagina-aanduiding<<} V ooghen clear Die blincken als Christ’lijnen, Doen my voorwaer Schier doot zijn altemet. V seer schoon haar: V lipkens als robijnen. t’Wesen eerbaer, Daer ick meest heb oplet, Door u manier, ben ick soo seer beset, Dat ick geern sterven// sach, Die hier heel int bederven// lach Soo’k niet verwerven// mach V lief, in Venus net. Hierom wilt my Int laeste converteeren, Soo sal ick bly, En in rouwe zijn niet. Ghelooft het vry, k’Sal niet als Theseus beeren, Die door perty Ariadnam verliet. Cyrinas straf, en sal ick slachten niet, Die met den sweerde// fel Myrram heel verveerde// snel, Ende begeerde// wel Haer t’brenghen int verdriet. Van dit gheslacht Sal ick, O lief niet wesen: Maer met verdracht, Als Pyramus belaen: Ofte met cracht, Als Hercules ghepresen, Die nae u tracht, Sal ick te rug doen staen, Ia oock gheen tijt, om lief by u te gaen Sal onghelegen// zijn Voor my, soo maer te deghen// mijn Clacht mach beweghen// fijn, V schoon maeghedelick graen. Maer Och! ick mach Dus wel te vergheefs claghen, Want mijn ghewach Wort van niemant ghehoort. Nacht ende dach Mach ick nae u wel vraghen: Meer als ick plach, Ick vrees ghy zijt verstoort, En dat om een qualic verstanden woort. Mocht nae begheren// och! Ick my eens defenderen// noch, By u vol eeren// doch t’Sou my zijn groot confoort. Waert dat ick mocht, Als Dedalus ooc vlieghen, {==121==} {>>pagina-aanduiding<<} Recht door de locht: Of als Leander snel, Die zijn lief sach Al over zee te cryeghen, t’Welck hem ghebrocht (Daer nae) heeft in ghequel. Och! cond’ ick loopen, gelijck Acteon tel, Ende verand’ren// my, So soude ick oock wand’ren// bly, Ghelijck de and’ren// vry By u schoon liefken wel. Prince. Maer onghesont O princeslijcke vrouwe, Ende door-wont Blief ick om u persoon. Ick seght u ront, Ick moet vergaen van rouwe, Soo ghy niet jont My uw ghenaed’ ydoon. Geeft my uyt liefde’, des liefdens soete loon, Soo sal mijn lyden// swaer, My in’t eynde verblyden// maer Set thoorn ter zyden// claer, Soo staen mijn saken schoon. Och, macht const blijcken. Liedt. Op de wijse: Van d’Enghelsche Fortuyn. ON-langhs was ick van liefdens quale vry: Maer ben seer haest ghebracht in slaverny, Iae swaer ghewont in een batalij soet, Van Cupido t’welck my swaer suchten doet. De pijn en smert, diemen daer van ghevoelt, Schijnt lieflick: maer nummermeer en vercoelt, Sy vlamt altijt verholen int ghemoet, Midden int hert, door swaer ghepeyns ghevoet. Een dichten damp van menich fantaci, Heeft t’herte heel omringht aen elcken zy, Daerin ghy vast ghesloten licht, jonc-vrouw Die oorsaeck zijt, van mijn vreught ende rouw. V geel croez haar: u voorhooft ront en blanc Ghelijck een swaen is u hals wit en lanck, En t’wesen soet, dat uyt u ooghen blinckt: Het stoutste hert u te beminnen dwinckt. {==122==} {>>pagina-aanduiding<<} Wat wonder ist, dat ghy een jongman slecht, Door u schoonheyt in liefde hebt ghehecht, Die nu voortaen ghewillich blieven sal (Soo’t u belieft) in u minnaers ghetal. Ghy zijt mijn zon, mijn aenghename licht: Maer ick verbrand eylaes in u ghesicht! Ten zy dat ghy my comt te hulp seer ras, Eer dese gloet ghesmolten is tot as. Als Coridon hem heelick vindt verlaten, Van Alexin, en dat hem niet mach baten Zijn boerich clacht ghedaen op ruyspijp licht Hy woonen wil in schadu bosschen dicht, Tot wraec zijns hoons noemt hy trou minnaers sotten, End’hy bestaet met Cupido te spotten. Sangh. Op de voys: Si cest pour mon pucellage of, Op mijn fluyt, wel op wy wille. WAt mach toch de jeugt al rasen, Van der minnen Godt verblint, t’Is toch maer een dertel kint, Wert gheacht een Godt der dwasen: Vliet van my ghy blinde Godt Ick heb toch met u de spot. Schiet ghy lecker onghebonden Vry met u schichten van loot, Ick gheef u mijn herte bloot, Ghy en sullet niet door-wonden: Vliet van my ghy blinde Godt Ick heb toch met u de spot. Oft u schichten altemale Waren van goet stael en stof {==123==} {>>pagina-aanduiding<<} Ghy bent veel te plomp en grof, Ghy sult in u schieten valen: Vliet van my ghy blinde Godt Ick heb toch met u de spot. Ick die nu in vryheyt leve, En van herten ben gherust, Zoud’ ick door een dertel lust My tot slaverny begheve? O neen: vliet ghy blinde Godt Ick heb toch met u de spot. Al durft ghy u selven noemen Machtich boven Iovis sterck, k’Acht u doen maer kinder werck: Al u macht bestaet in roemen. Vliet van my ghy blinde Godt Ick heb toch met u de spot. Hoe wel de min-ziecke sotten, V als Godt veel eere bien: Ick sal u in stee van dien, Staegh beschimpen en bespotten. Vliet van my ghy blinde Godt Ick heb toch met u de spot. Gaet nu als de kinders plegen, Claeght u moeder vry dit leet, Anders toch gheen raet ghy weet, Ghy bent met u schicht verleghen. Vliet van my ghy blinde Godt Ick heb toch met u de spot. Verkiest het Beste. Morael. Veel minnaers hier van Coridons gheslacht, Wanneer sy sien dat haer ghedane clacht In d’ooren wel: maer niet int hert comt binnen, Waer door sy sien gheen troost voor haer te winnen: En dat ontsegh ghedaen, wert haer begeert: Haer liefd’ terstont in last’rich blaem verkeert. {==124==} {>>pagina-aanduiding<<} Herder-Liedt. Op de wijse: Schoonste Nymphe van dit wout, GLoe, die in desen dael, Menichmael, V by my hebt laten vinden, En vermaecken met u sanck, Soet gheclanck Onder dese groene linden. Hoe comt het datmen u niet Meer en siet? Nu verleden soo veel daghen? Ghy placht immers altemet, Met u op-set Hier een wilt te comen jaghen. Ick hoope niet dat ghy zijt, Midd’ler tijt Van my gheworden afkerich, Om dat ghy dick hebt ghehoort, En bespoort Dat ick uwer ben begeerich. Tis wel waer, in mijnen sin Van’t begin, Als ick u eerstmael aenschoude, Ben ick gans, door soete min g’Nomen in: t’ Welck my oock noch niet en roude. Alleen dat ick g’nieten mocht t’Gheen ick docht, Woud ick my gheluckich achten: Maer nu heb ick anders niet Dan verdriet, Dewijl ghy niet hoort mijn clachten. Gloe, gloe comt ghy niet, En besiet My soo seer door liefd’ ontsteken, En verlooft my met u hant, Wt den brant, Van pijn moet mijn herte breken. Huyden ist den lesten dach, Ach! ach! ach! Sal ick langher moeten derven: V teghenwoort, en ghesicht Ghevent licht: Adieu, adieu, ick gae sterven. O mijn schaepkens cleyn en groot, Nu ontbloot Van u arm herder ghetrouwe: Weest mijn Ouders nu de bood {==125==} {>>pagina-aanduiding<<} Van mijn dood, Dat Daphne hier sterf van rouwe. Antwoort, Op de selve wijse. HOu, hou Daphne noch wat toeft: Want beproeft Heb ick nu ghenoech u herte. Och sterft niet, maer noch een woort Van my hoort, Ick sal ghenesen u smerte. Hier ben ick (O trouwe vrient) Dien ghy dient, En lieft soo seer boven maten, Menet ghy dat ick u soud Onghetroud Altijt conen blyven laten. Neen, neen Daphne hout voor wis, Dat my is Het vier niet minder ontsteken, Als soet bitter minnen flam My aenquam: Schroomt u niet, het heeft ghebleken. Daerom nemet nu van my, En zijt vry Seker, dat ick u verlaten Sal, nummermeer: maer een vrouw Zijn ghetrouw, Wat oock ander menschen praten. Hier op gheef ick u mijn hant, En te pant Mijn eer en Maeghdomme reyne, Daer jonckvrouen dierbaer schat, Acht het wat, Die ick tot u brengh alleyne. Comt dan nu dewijl ghy meucht, Nemet vreucht, Hout op van suchten en claghen, Wy sullen van nu voortaen: t’Samen gaen Schaepkens weyden, ende jaghen. Trov-Dicht. GElijc in s’werelts rijck twelc Godts hant heeft gesticht, En twelck de clare Son, met zijnen glans verlicht, Geen dinc is so schoon, geen van so grooter waerden Geschapen als de mensch, die Heer is vander aerden: Soo van de menschen self is merckelijck den man, Het costelickste pant dat t’aertrijck hebben can. {==126==} {>>pagina-aanduiding<<} Hy ist die door verstant, door wijsheyt en door reden Regeert in rust en peys de landen en de steden: Hy ist oock die met cracht, en cloecheyt inden strijjdt Den vyant wederstaet, en t’Vader-lant bevrijdt. De vrou is hem alleen in dit verdrietich leven, Tot geselschap soet, tot hulp, en troost gegeven. Maer hoort een wonderwerck, het vrouwelick geslacht Dat ons tot dienst en hulp, ter werelt is gebracht: Comt tegen de natuer, en slaet ons in de banden, Daer in wy bieden self vrywillich onse handen: So dat wy met ghewelt (doch met een soet ghewelt) In hare heerschappij, als slaven zijn ghestelt: Iae dat wy niet alleen haer ons meesterssen noemen, Maer ooc van desen dienst, geluckich onse beroemen, En daer dees slavernij vol is van druck en pijn, Nochtans om gelt, noch goet, ontslagen wouden zijn: Onseker wat voor loon, wy hebben te verwerven, Dan of wy noch int eynd, met ondanc moeten sterven. Wat haeltmen te vergeefs, om dit te maken waer d’Exempels over hoop van so veel duysent jaer? Dit leert ons self den loop van onse eygen tyden, Soo dattet cleyn en groot, ten vollen moet belyden. Iae, noyt en brengt de Son, uyt t’oosten eenen dach, Die daer van niet met recht, getuyghe wesen mach, Noyt comt de silv’re Maen s’nachts uyter zee gestreken, Of daer en zijn altijt exempels van ghebleken. Een sal ick maer alleen voortbrengen op de baen, En gaen van zijnen stant wat breeder doen vermaen, Dat zijt ghy wel te recht, O Bruyd’gom uytgelesen, Aen wien een Ioncvrou schoon haer crachten heeft bewesen. Ghy had wel over lang, jae van u eerste jeught, V edel hert rontom ghebolwerckt mette deught: Ghy had u oock versien, met vele schoone leeren. Iae waert al op den trap, van hoocheyt en van eeren. Helaes nu al om niet! want sints den ouden tijt Dat Paris rechter was, en Venus wan den strijt, So heeft sy altijt twist met d’ander twee Godinnen, Doch liefde sal altijt wijsheyt, en hoocheyt winnen. t’Is waer, en ick bekent, dat Iuno laet en vroech, Dat Pallas oock met haer wel sorghe voor u droech: Dan Venus loose kindt, heeft altijt meerder listen, Als oyt de menschen broos, ja self de Goden wisten: Hy heeft u laten sien, een uytghenomen dier, Waer door hy heeft u hert ontsteken met haer vier. Haer vier, het welck sy schiet met hare soete loncken, Met welcke sy den steen, ja d’yser soud’ ontvoncken. De Steden zijn ghelijck als eenen Hof playsant Met menich boom en bloem verscheydelick beplant, De boomen zijn de geen, die in het echte leven Om vrucht te brengen voort haer hebben gaen begeven. De spruyten zijn wy al, die ons jonghe jeught {==127==} {>>pagina-aanduiding<<} Als tacxkens swack en groen hanteren alle vreugt: Maer de Ionckvrouwen reyn, dat zijn de rechte bloemen Waer op hem desen hof ten rechten mach beroemen. Nu als den schoonsten Hof van alle hoven schoon, So spannet onsen Hof, ontwijffelick de croon. Doch inden selfden Hof, die schoonder is als d’ander So winnen van ghelijck de bloemen ooc malcander. Dees Ioncvrou als een roos, die s’morgens is gewoon Te spreyden met den dach, haer bladerkens ten toon: Also was sy een roos in desen hof der menschen, Een Roos daer na so veel gewenschte Iongmans wenschen. Ach, ach! wat sout ghy doen? sout ghy dan ongewont Aenschouwen dat corael van haren rooden mont? Sout ghy dan conen sien, en worden niet geschoten, Die kaecxkens van yvoor, met purpur overgoten? Soud’ ghy dan conen sien, en blieven buyten pijn, Den lieffelicken glans, van haer seer soet aenschijn? Iae souden dan op u, die minnelicke stralen Van t’hemels claer gesicht, als van twee Sonnen dalen. Die stralen die daer zijn Cupid’nis eygen schicht, (Want hy zijn coninrijck in d’oogen heeft ghesticht) En ghy zout wederstaen, het soete jock der minnen, Die sachte Tyranny, van onse jonge sinnen? Neen, neen, o Bruydegom: want seker so ick meen V hert en is gemaeckt van yser noch van steen, Ghy zijt, ghy zijt geraect: en wie zoud’ sy niet raken? En wie en zou sy niet doen in haer liefde blaken? Terstont quam in u hert een bitter-soete vreucht, Die somtijts u bedroegt, en somtijts u verheucht: V vrijheyt wert ghy quiit, ghy waert geliic gevangen, By haer alleen te zijn dat was doen u verlangen; Nochtans was sy alleen de oorsaeck van u smert, Die door dit byziin wast, en altiits grooter wert. Int eynde naemt ghy moet, ghy meynden haer t’ontvluchten, Om soo te worden vry, van al dees ongenuchten. O onbedachten raedt! een wilt can wel ontgaen Den jager met den boog, de welck t’hem heeft gedaen, Een dier can wel met cracht, ontlopen al de honden, Maer draecht altijt met hem de piilen en de wonden Dus keert weder tot haer, wat wilt ghy anders doen? De liefde is van aert gheliick een Scorpioen. De welck heeft dese cracht ontfanghen van naturen Dat hy alleen gheneest zijn eygene quetsueren. Wel aen ghy spreect haer toe, en valt voor haer te voet, Ghy doet daer uwe clacht met een bedruckt ghemoet, Dat ghy door hare schult, seer wreedelic sult sterven, In dien ghy moet altijt, de medeciine derven. Maer (laes) de wreede maeght, met een te fier ghelaet Betoont sy dat sy u, en u ghebedt versmaet, Iae weyghert niet alleen u sieckte te ghenesen, {==128==} {>>pagina-aanduiding<<} Maer weygert oec de hoop van oyt vermorft te wesen. O ongeluckich woordt! O bootschap vol verdriet! O droeffeliicke stem! waer met sy u ghebiet Noyt meer na desen dach van sulcken saec te spreken, Wie soude niet door piin, t’hert uyt het lichaem breken? Wat wonder ist dat ghy by dach en doncker nacht Vol van een swaer gepeyns gedaen hebt uwe clacht? Wat wonder ist dat ghy met vresen en met duchten, En met een bleec gelaet niet hebt gedaen dan suchten Welck suchten niet en is voor een gepassijt hert, Gheliick den soeten wint, waer door t’vercoelet wert, Maer is als eenen storm waer door het vier der minnen Nu altijt meer en meer ontsteken wort van binnen. Nu alst doch vvesen moet dat ghy blieft inden noot, En soo van langer hant vervvacht de felle doot, Of dat de fiere Maeght, die u dit al doet lyden, Haer oogen op u slaet, en doet u weer verblyden: So gaet noch eens tot haer, en doet noch eens u woort, t’Is mogelick of sy voort leste u verhoort. Seer dickwils sal een maegt haer wesen constich veynsen, Doch decken in de borst den gront van haer gepeynsen: Seer dickmaels sal een maegt die straf was van gemoet, Door lanckheyt vanden tijt noch worden eens versoet: Seer dicmaels sal een maegt ons liidsaemheyt en trouvve Geliick het gout int vier beproeven inden rouvve: Ia dicmaels sal een maegt, vvel hebben haer genucht, En haren tijt verdrijf, met al dat droef gesucht. Hoe dat het is of niet, ick hoop van uvvent vvegen Dat ghy des Ioncvrous hert int eynde sult bevvege. Maer hoe, ist droom, of vvaer? ick hoor dat haren sin Van haer al is ghestelt tot onderlinge min. Nu sie ick voor gevvis, dat die noyt en verflouden Ten laetsten naer haer min, de overhant behouden. De liefde is eenen strijdt daer niemant in en vvint, Dan die volherden can en stadichlick bemint. De liefde is een zee vol stormen en vol baren, Doch aent gevvenste lant comt ghy nu vry gevaren. Helaes! het is haer leedt, t’geen sy u heeft gedaen, Siet hier is nu den tijt, dat ghy sult loon ontfaen: Siet hier is nu den tijt, dat ghy met dubbel lusten In haren soeten schoot, geluckeliick sult rusten. Nu dan O reyne bloem, O peerle van ons stadt, t’Is tijt dat hy geniet den lang verdienden schadt: t’Is tijt dat hy eens pluckt, de lieffelicke vruchten, De vvelc hy heeft gesaeyt, met duysent ongenuchten. t’Is lang genoech gebeyt, voorvvaer dit lang gedrael, En is geen Medeciin, maer meerdering’ van quael. Wat baet den slechten naem van Bruydegom te vvesen, Indien hem metter daet dat niet en wert bevvesen? Aensiet vrou Bruyt om hooch hoe dat de clare Maen Met haren schoonen staet comt door de locht gegaen: Want Phoebi blinckend’ hooft heeft ons al lang begeven. {==129==} {>>pagina-aanduiding<<} Hy heeft al over lang, zijn koerts in zee ghedreven. Die uyr vrou Bruyt is hier. Helaes! wat droef ghesucht Comt daer uyt u ghemoet, met herten so beducht? Helaes wat droever traen, comt van u kaexkens rollen, Waer door u oogskens schoon so deerlic sijn geswollen? De uyr vrou Bruyt is hier. Laet eens de dochters gaen, Die als een stercke wacht rontom u lichaem staen. Begheeft u in zijn macht, begheeft u in zijn ermen, Die u voor alle quaet sorgvuldich sal beschermen. Laet varen alle druck, laet varen alle sorgh, En stelt u hert gherust, siet daer ick ben u borch. Het gheen dat u ghenaect, dat sullen kuskens wesen: En by die kuskens yet, uyt Venus hof gheresen: Waer door een teere Maeght so seer te beven plach, Ghelijck de wakers doen, voor comen van den dach. Voor eenen slechten naem, die met u sou versterven Meucht ghy so veel ghenucht, soo menich vreucht be-erven. Adieu bedruckte Maeght, Adieu ô schoone Maeght, Adieu, noch eens adieu, en hout u onvertsaeght Adieu reyn Maeght adieu, so lang ghy noch meucht draghen Den Maegdelicken naem die u haest sal mishagen: Want seker, so ic meen, vrou Bruyt ghy sult nu ras Een maegdeken gaen zijn ghelijck u Moeder was, Iae moghelijck wanneer Diana haren waghen Rontom t’ghesterde velt heeft negen mael geslagen, En neghen mael omtrent des werelts ronden cloot, So hebt ghy selfs een maeght op uwen eyghen schoot. Hy dien ghy nu ontloopt, (t’zijn wonderlijcke saken) Die sal van ene maegt, wel vele maegden maken. Nu Bruydegom ick swijch, t’waer doch verlorent tijt V langh te houden staen, daer ghy soo willich zijt: Belegt u saeck maer wel, dat sy niet segghen mogen Dat ick in mijn ghedicht, hierboven heb geloghen. M. T. L. Bruylofts-Liet. Op de wijse: Diana reyn, ect. NAjaden al, Waerom vliet ghy soo licht, Blieft tocht int dal, Het vlieghen vande schicht Gaet u niet aen, Blieft vrylijck staen, Cupido doet zijn plicht, De Iagher saen, {==130==} {>>pagina-aanduiding<<} wil schieten gaen, Dees Ionckrou int gheschicht. Siet’is ghedaen, Sy leght ter aerden neer: Toch onbelaen, Het is op trouw, en eer: Want door de schoot, Die u scheen groot, (Door Iupiters begeer) Rechts uytter noot, Haer handen bloot, En troud’ den Iagher weer. Actaeons Iacht Was onsuyver gemeyn: Waer door de cracht Van Diana in pleyn, Viel op hem just, Door quade lust: Maer desen Iagher reyn, Zijn lief nu cust, En eerlijck rust By Pegasus Fonteyn. Neemt dan regres O Nymphen alle gaer, Pegasides, Tot dees fonteyne claer. Ontsteeckt het vier, Sent liefde hier, En singt van jaer tot jaer, In u quartier, Nae dees manier, Die oock eens schoten waer. Hoop faelgeert. Herder-Liedt Op de voys: O ghy stercke Godt der minnen Met Muses hulp, singht Damon hier een liet, Op hoop, hy sal zijn Nymphe soo beweeghen: Hoop heeft hy wel: maer troost en crijcht hy niet, Dies men hem siet, tot sterven zijn gheneeghen. Comt nu al gesangs Godinnen, Met u soete stem en clanck, Helpt my singen eenen sanck, {==131==} {>>pagina-aanduiding<<} Om mijn Nymphes jonst te winnen, Waer door dat mijn swaer ghesucht Mocht van my nemen de vlucht. O ghy schoonste der Najaden Verhoort toch mijn droev clacht, Eer ick in de brandt versmacht, Soo bewijst my u ghenaden, Dan sal al mijn swaer ghesucht Van my haest nemen de vlucht. Ghelijck Plutoos heete poelen Branden sonder grondt of ent: Soo doet oock mijn swaer torment. Maer mocht ick dees brant eens coelen, Soo sou al mijn swaer ghesucht Van my haest nemen de vlucht. Oft ick schoon naer mijn believen Vyt dronck Hebri coude vloet, Soo soud’ ick dees heete gloet Vyt my niet connen verdrieven, Waer door dat mijn swaer ghesucht, Mocht van my nemen de vlucht. Maer mocht ick eens naer mijn lusten, (En oock naer mijn Nymphes Danck) In haer sachte armen blanck, Eenen halven nacht eens rusten, So sou al mijn swaer ghesucht Van my haest nemen de vlucht. Nymphe laet u toch beweghen, So sal met my Berch en dal Maken een seer bly geschal, Dat Echo sal roepen teghen, Waer door dat mijn swaer ghesucht Sal van my nemen de vlucht. Maer sal my u hulp nu valen, Soo moet ick sterven ter-stont, En waer men min doot permont Sal men u wreetheyt verhalen, {==132==} {>>pagina-aanduiding<<} Waer door dat mijn swaer ghesucht Sal tot u nemen de vlucht. Verkiest het Beste. O Nymphe dan: ick stervend’, wilt mijn leven (Als t’laetste gift, dat ick u nu sal gheven) Aen nemen doch van dijn Damon in danck: Hier mee eynt beyd’ mijn leven, en mijn sanck. O minnaers al, hout toch (ist u vermoghen) Mijn trouwe liefd’, en haer wreetheyt voor ooghen. Nieu Liedt, Ghenaemt t’Schip der minnen. Op de voys: Vant belegh, van Geertruyden-Bergh. ICk heb een schip der minnen Seer lustich toe gheboudt, Wel betimmert van binnen, Beset met dennen houdt. Soldaten en Crijsknechten, Daer ick op ben vertroudt, Om onder my te vechten, Int Amoreuse woudt. Pallas is Admierale, En Mars mijn Governeur. Cupido Ghenerale: Hoogh-bootsman is doleur. Mijn stierman is loyesse: Mijn schipper is faweur. Mijn liefste is matresse, En ick self serviteur. Rust toe hoogh-bootsman coene, Rust toe mijn schip met hast, Met een zeyl vermilioene, Van roode neemt de mast. De spriet neemt vanden groene, De kabels purper vast, Soo draeght de liefste coene, Die my troost alst haer past. Drie Anckers int balance, Brenght vry te boort met vreught. Het eerste noemt constance: Het tweede eer en deught. Het derde goet en haven, Ghenoech tot mijn gheneucht, Dat my de Goden gaven, Daer toe mijn Ionghe jeught. Drie slanghen opt voor-onder Ghestelt int water-pas, {==133==} {>>pagina-aanduiding<<} Ghelaen met vier en donder, Teghen de rovers ras, Op dat ick mijn vyanden (Die met een boos opstel, My gheern brachten te schanden) Mach brenghen int ghequel. Basuynen en trompetten, Maect drie, van claer crijstal, Daerop speelt de sonnetten Die ick u segghen sal. Wilt hier op triumpheren, En singhen met gheschal, Dat wy niet en begeeren, Dan de liefst’ boven al. Een vlagh end’ een baniere Stelt op de spriet playsant, Verdeelt in zijn quartieren Een Aren, en Leeuw valiant. Een swane sonder croone In d’mids stelt triumphant, Die ick tot mijn beloone Creegh, uyt des Keysers hant. Stelt oock Cupid’nis stralen Rontom der vlagghen cant. Een velt van groen doet malen, Tot lust mijns Vaders-lant: Mijn adwijs laet niet veylen, Op dat elck sy becant, Dat wy met lusten zeylen Al nae vrou Venus strant. Ballast mijn schip met liefde: Met trouw becleedt het wandt, Op hoop oft my gheriefde De schoonste van het landt. Victali zy patiency: Municy scherp verstandt, De lose, deligency, En mijn hert haer constant. Nu wel aen, coragieus Los t’Ancker, om ghewin Laet varen mijn schip amoreus De wilde zeewaert in, Om een die ick beminne Met hert, ghemoet, en sin. Och wist toch mijn vrindinne Op wat pas dat ick vin. Loef op om ons vertroosten, Loef bet de zuyder zy, De wint waeyt uyt den oosten, Hy valt ons heel perty. Een mist van quae rapoorte En newel van beny {==134==} {>>pagina-aanduiding<<} Verdonckert mijn confoorte, En maeckt de zee onvry. Valsheyt en jalousie, Die comen ons aen boort. Suspiti en invye Maken ons seyl discoort. Zeylt op naer het zuydoosten, Soeckt daer haven of poort, Daer woontse, die my troosten Can, en mach met accoort. Laet my eens climmen ind’ mars, En eens noordwaerts uyt sien, My dunckt ick hoor al vant advars Hoveren, k’weet niet wien: Het is de Nachtegale, My lust te horen dien, Wat voor de laeste male Mijn lief my sal ontbien. Antwoort des vrysters. Op de wijse: Ick peyns om een persone, VVEndt t’schip en keert u strate, O Iongman obstinaet: Gheeft uwen thoorne mate, En acht gheen clappers quaet: Want sy door haer fenijnich saet Want sy door haer fenijnich saet Hebben seer loos// valsch ende boos Beseghelt, dit verraet. De Vryer: Op de voorgaende voys. TE wenden of te keeren, En mach nu niet gheschien, Mijn overst, moet ick eeren, Die my hier in ghebien. Pallas d’eedel Godinne, En Mars mijn Governeur, Met Venus soet van sinnen, Die gheven mij gheen ceur. Hoe wel ick van u zeyle, En schuw u claer aenschijn, Denckt niet dat mijn hert feyle Bedeckt is met fenijn. Ick soud’ u zijn ghetrouwe: Maer nu de woorden mijn Ghy niet ghelooft Ionckvrouwe, Nu salt een ander zijn. Hansans. {==135==} {>>pagina-aanduiding<<} Epigramma. CUpido bindt my een swaer pack op’t lijf, Ghebonden, met der liefden bandt so stijf, Dat ick niet weet wie’t my weer sal ontknopen, Dan alleen een, op wien vast staet mijn hopen. Maer laes! wat ist: ick achtet heel voor boost, Dat ydel hoop, is veel tijts minnaers troost. Sangh. Op de wyse: Venus, du, en dijn kint. DEr minnen pack ick draegh, t’Welck mijnen ganck maect traegh. Vermoeyt zijn beyd’ mijn beenen, Door t’gaen op d’harde steenen, Met t’pack, ghevult met lusten: Och! waer sal ick my rusten. Rust ick nerghens en vind, Voor datmen my ontbind Den bandt der liefden crachtich: t’Welck niemant en is machtich, Dan ghy O weerde vrouwe, Op wien ick vast vertrouwe. t’Vertrouwen my nu doet Lief u vallen te voet, En bidd’ dat g’uyt ghenaden, My van’t pack wilt ontladen, Dat ick nu soo veel daghen Om u hebbe ghedraghen. Draghende mijnen last, Al meer, en meer aenwast, Soo dat ick heel gae buycken, Met t’hooft ter aerden duycken. Och! wilt mijn last versoeten, Of ick raeck onder voeten. Onder voeten ter neer Raeck ick, door t’groot hert-seer, Dat ick tot allen tyden Om u sal moeten lyden: Ten zy ghy my comt toghen {==136==} {>>pagina-aanduiding<<} U hulp, uyt medoghen. Maer is medoghentheyt, Door wreedtheyt soo verleyt? Dat ghy hebt u ghenuchten In mijn claghen en suchten: Soo is elaes! mijn leven Den doot tot roof ghegheven Verkiest het Beste. Liedt. Voys: van Labercire. EYlaes! mijn hert ende mijn sinnen Zijn van binnen// heel ontstelt. Van liefd’ en weet ick wat beginnen: Want der minnen// brant my quelt. Mijn vreughd’ die smelt// als sneeuw op’t velt, t’Wort u vertelt// O reyn figure soet. Ick arme helt// Venus ghewelt Voor-waer dat melt// Wat pijn ick metter spoet, Om u al lyden moet. Want u schoonheyt seer hoogh verheven Doet my leven// in verdriet. Ghy staet in mijn herte gheschreven, Dus begheven// wilt my niet: V liefde siet// mijn hert doorschiet, Hoort mijn bediet:// t’is my een pijne swaer. Bystant my biet// of het gheschiet Dat ick vergiet// om u mijn boet voorwaer: Dus troost toch u dienaer. Schoone figuyr moet ick u derven, Ick moet swerven// achter lant. Mach ick gheen troost van u verwerven, Ick moet sterven// lief playsant: Want Venus brant// lief triumphant Neemt my t’verstant:// dus mijn lyden verlicht. Schoon diamant// mijn hert valiant Wert aengherant// doort lieffelijck ghesicht, Dat uyt u ooghen vlicht. Princesse schoon seer groot van machten, Wilt versachten// mijn elendt, Anders moet ick gheheel versmachten, Druck verpachten.// Liefste jendt, Mijn vreughd’ die went// en neemt een endt, Dat ick absent// van u soo lang moet zijn. Door liefde blendt// blief ick gheschendt, Ick lijd tormendt// om u O liefste mijn, Troost my eer ick verdwijn. {==137==} {>>pagina-aanduiding<<} Liedt, Waer in t’samen-spreken Coridon een Herder, en Silvia Een Nymphe. Op de wijse: De liefde lust int herte baert, AY Lodderlijcke Silvia, Wat siedy dus rontomme? A Coridon, gh’en weet waer na, Vijf Schapen zijn my nomen. Silvia com// siet niet meer om, T’Verby sal niet meer comen. Ia Coridon, daer water was, Daer comt wel water weder, En op het oud’ ijs frieset ras, De wulpse liefd’ is teder. Ay Coridon// schuylt voor de son, En sit wat by my neder. Ay Lockachtighe Silvia, Hoe condy d’Herders vleyen, Dat al haer schaepkens voor en na Dwalen in vreemde weyen. Ay Silvia// let op de scha, Wie salse tavont scheyen? Ay sinnelijcke Coridon, Coridon soet van tale, k’Wou dat ick ooc so veynsen con, Ghy jocket al temale. Coridon stil// t’is wel u wel, Laet vry de schaepkens dwale. Laetse vry dwalen gins en weer, men salse toch niet vanghen: Wy dienen beyd’ al eenen heer, Dach en weeck even langhe, Silvias min// is Coningin, Waer nae d’Herders verlanghen. Ghy Coridon, met u ghedicht, Betovert d’Herder-innen. {==138==} {>>pagina-aanduiding<<} Ghy Silvia met u ghesicht, Betovert d’Herders sinnen. Dat Coridon// Silvia won, Waer soud’men d’oorsaec vinden. Die Coridon heel Spaenjen gaf, Silvia Vranckrijcx Croone, Hy reuylde niet zijn Herders staf, Noch sy haer boemkens schoone, Waer med’ hy wou// en sy hem sou Cronen, en hy haer loone. Nu dertel Herderin, betaelt De schaepkens menich-vuldich, Die ghy my inde Lenten staelt. Wel Herder onverduldich. O, Herder stout// spreeckt niet soo bout, Ick ben u niet veel schuldich. Mocht Silvia met Coridon, Des Hemels loop besturen, Sy maeckten driemael middach son, In vieren-twintich uren. Silvia com// morghen weerom, Wie weet hoe langh t’sal dueren. t’Wort laet besorghde Coridon, Wildy het Vee niet scheyden? Ay schaepkens lief, ay spade son, Wilt noch een luttel beyden. Ay Coridon// t’schuyllen voor son, Can u dat soo verleyden. De schaepkens inde weyde spa, Is wis der wolven proye: Gaet thuis ghevoede schaepkens dra, Gaet thuys waert t’uwer Coye, Coridon blent// Silvia kent Gheen Lammeken voor een oye. T' EYNDE. {==139==} {>>pagina-aanduiding<<} Danck-seggich lof-dicht, vande Vriessche Ieught, aen den Avthevr deses Boecx, Boudewijn I. Wellens. Clinck-Dicht. WAt lof, vvat eer, vvat danck, sullen ghenoech vvy thoonen, V die ons schenckt uyt liefd’, t’Vermaecken van ons Ieught, VVant gheen Trompetsgheclanck, en can gheneuch u deught Verbreyden: noch ons tongh ghenoech met danck u loonen. Dies sal de Fama claer, (om ons Ieught te verschoonen) Met Echos hulpe u lof verbreyden met vreught, En vvy sullen tot loon, voor dat gh’ons soo verheught, V Ieughdich, deughdich hooft, met Myrth’, en Lauwer croonen. VVy saten heel bedroeft, in svvaer-moedich ghedut: VVant dit cout vriesich landt scheen tot dees vreucht onnut, Voor dat u Couter scherp, ginck d’harde aerd’ door clooven. Comt Pallas vvijse maeght, comt Pierides vvaerd, Besaeyt met vruchtbaer zaet, dees vvel gheboude aerd’ Soo sal ons landt eer langh, veel landen gaen te booven. P. H. Mint, ghy wint. {==140==} {>>pagina-aanduiding<<} Register Vande Liedeken die in desen boeck ghestelt zijn. A ACh Nymph’ hoe staet ghy dus alleyn. fol. 36. Ach mijn Diana fol. 58. Aenhoort O liefste soet fol. 80. Ach mijn vyandilijck vriendin fol. 112 Ay lodderlijcke Silvia fol. 137 B Bedrieft nu vreught in desen fol. 11 Bedruckt van herten fol. 56 C Cleyn venus saet, al hebdy my gebonden f. 21 Claer ist ghesicht en name// goet fol 59 Cupido heeft doorschoten fol 66 Comt nu al ghesanghs Godinnen fol. 130 D Die reyn liefde vierich fol. 18 De liefde maecte coragie fol. 55 Der minnen pack ick dragh fol. 135 E Een bloemken schoon fol. 32 Eer ick ghevoelde Venus cracht fol. 34 Een Maghet soet fol. 35 Eer Cupido met zijn banden fol. 37 Eylaes liefde u crachten// groot fol. 77 Eenen staet weet ick op eerden fol. 87 Een bloemken cierich fol. 88 Een suyverlijck kersou// op trou fol. 95 Eerbaer maeght en schoon Godin fol. 104 Eertijts was ick in weyn fol. 111 Eylaes mijn hert ende mijn sinnen fol. 136. F Fortuna quaet. fol. 76 G Ghelijck een Casteele fol. 24 Ghelijck, t’hert vermoeyt van jagen fol. 25 Godinnen die hier in dit wout fol. 53 Gheel vergaen zijn al mijn geneuchten fol. 101 Gloe, die in desen dael fol. 124 H Het hoogdraghent ghemoet fol. 109 Heel onghesont// doorwont fol. 113 Hoort al ghy Nymphen reyn fol. 117 Hou Daphne noch wat toeft fol. 125 I In dese Feest// nu vrolick weest fol. 17 Ick groet u minnelijck, etc. fol. 23 Ick voel mijn hert ontstelt fol. 31 Iongvrou die my door’t soet ghesicht fol. 69 In mijnen grooten// noot fol. 79 Ick bemin een soo soeten// dier fol. 94 Iaers jeught bloeyt elc vogel singt fol. 96 Ionckvrouwe soet fol. 119 Ick heb een schip der minnen fol. 132 L Lustich lach eens mijn gheest fol. 106 M Mijn hert leyt in swaer ghetreur fol. 26 Minsaem beeldeken Amoreus fol. 30 Mijn gheest, mijn sin fol. 98 N Nu wel op mijn boersche fluyten fol. 60 Nadien natuer en tijt, etc. fol. 73 Nymphe die my wont, met eenen schicht seer soet fol. 93 Najaden al fol. 129 O Ouden couden clapper// tant fol. 15 O liefde ghy my quelt fol. 27 Om mijn playsier fol. 28 Och had ick eenen blyen moet fol. 50 O Ooghe ghy fol. 62 O ghy overschoone maeght fol. 64 O mijn toeverlaet claeght niet so seer fol. 93 O ghy Nymphen hooghvermaert fol. 103 O vreughden rijck// Franeker schoon prieel fol. 107 O Cupido u swaren brant fol. 118 Onlancx was ick, van liefdens quale vry fol. 121 R Rusten en can ick nacht noch dach fol. 72 S Steeckt uyt u hooft fol. 13 Soo ymant my mochte vraghen fol. 44 Schoone Godin// die ick bemin// boven alle fygure fol. 70 Schoon joncvrou, wiens eerbaer zeden f. 89 Schoon lief en mach fol. 100 T T’sprack een soo losen boer fol. 45 Treurich altoos fol. 47 T’oudejaer// gans en gaer fol. 63 V Vytghestreckt int groene gras fol. 49 W Wackers Nymphe bruyne// maeght fol. 14 Wilt nu veer van my vluchten fol. 18 Wie zoud’ bedwinghen// de lust van singhen fol. 23 {==141==} {>>pagina-aanduiding<<} Weet ghy Maegden arm en rijck fol. 33 Weest doch verblijt fol. 43 Waerom valt my, Venus perty fol. 46 Weerdich verheven vrouw fol. 51 Wat groote pijn fol. 75 Wat mach toch de Ieught al rasen fol. 122 FINIS Sangh, Tot Lof van Franeker. Op de wijse: Gheeft my te drincken nae mijnen dorst. FRaneker in u begrijp playsant Bent ghy seer lustich ende schoone. V straten zijn reyn aen elcken cant, Seer cierelijck staen sy ten thoone, Met schoone wateren ydoone, Soomen aenmercken mach nu ter tijt: In cuyscheyt soo spant ghy de croone Boven de Steden in Frijslant wijt. Repryse. Franeker schoon// ghy staet ten toon Lustich en seer playsant// men vant Int Vriessche pleyn// noyt stadt soo reyn: Dies ghy de croone spant. Een Stadt-huys sietmen in u seer jent Ghetimmert constich, tot elcx vermaken, Verciert met stenen excelent, Vraey uyt ghehouwen, hoort dese saken, Om in justitie recht te waken, Al soot een stede oock wel betaemt, Op dat niemant u soude laken, Oft met onrecht worden gheblaemt. Een schoon stadthuys// vvaer in t’abuys Der Burghers vvort gheslecht// oprecht Soo dat niemant// als t’onverstant, Tot u naedeel yet seght. Oock, als men op uwe Vesten gaet, Soo bent ghy lustich int aenschouwen: Want seer vele hoven delicaet {==142==} {>>pagina-aanduiding<<} Die sietmen daer, wilt dit onthouwen, Dies mach iksck vry sonder verflouwen Wel prysen, uwe wellusticheyt: Want ghy zijt seer playsant in trouwen, Soo elck can mercken met goet bescheyt. Aen Fest, oft Wal// ist over al Verciert, met menich hof:// vvaer of Comt, dat ick moet// met reden goet, V naem toe schrieven lof. Noch sietmen tot u vermeeren goet, De Gheleertheyt tot uwer eeren. Professoors hebt ghy seer vroet, Om elck in Talen wel te leren: Dus sietmen neerst’lijck studeren, De Gheleertheyt tot elck termijn: Hierom moet ick my tot u lof keren, En u eere verbreyden fijn. Noch tot u eer// sietmen hoe seer Geleertheyts const hier bloeyt// en groeyt: Dies haer de Faem// u lof-baer naem VVijt uyt te breyden spoet. Prince zoud’ ick recht (my wel verstaet) Franekers schoonheyt gaen verclaren, En elck wel stellen in zijnen graet, t’Zoude my al te seer beswaren: Daerom wil ick’t nu laten varen, En maken hier af nu een ent, En bidden Godt dat hy wil sparen Franeker al-tijt Eloquent. P. A. O hoogsten Prins// mijn beed’/ en vvins Is, dat ghy dese Stadt// en vvat Daer binnen vvoont// u g’nade thoon. Om kiesen t’beste schat. Verkiest het Beste. Berispen quaet// hoet gaet, Is yder een// ghemeen: Maer als de daet// aenstaet, Vintmen nau tween// die deen. {==143==} {>>pagina-aanduiding<<} Sonnet. VOor loon zy danck, u Drie in een Almachtich, Dat door d’natuer, ghy my hebt voort ghebracht, In dees Stadt, daer u naem vvort groot gheacht: Daer liefde’ en trouw, haer vvoonst’ hebben eendrachtich. O g’luckich Stadt, in vvien ick vindt’ vvoonachtich, Selfs d’Hemel Maeght, die noyt onrecht en vvracht: Door vviens beleydt, voor-spoet u bly toe lacht: Vviens groot ghewin elck een hier is deelachtich. Oft schoon mijn Pen, naer eysch beschrieven vvou, t’Heerlijck cieraet, van u Cost’lijck ghebou, t’Verstant te svvack, zoudt niet al conen vaten. g’Leertheyt doet hier meer nut, als oyt t’Athe’en, Soo dat u naem in Lethes niet driest heen: Voor Dian' sal Apoll' te volghen laten. Verkiest het Beste. {==144==} {>>pagina-aanduiding<<} Tot De Druckers. GHy druckers k’u beveel// dit werck niet nae te drucken: Het zy in het gheheel// ofte in cleyne stucken. Maer pluckt van sulcken zaet// dat niemant en gaet aen, Soo hebdy door sulck daet// niemant dan yet misdaen. Doet, als ghy wilt, datmen u dede. Errata, ofte fauten. Fol. 34. inde eerste clom, de 21. regel staet stercken, leest strecken Fol. 40. de 8. regel, leest: ten heeft hem aenghestaen Fol. 79. de eerste clom, de 9. reghel, leest: Wijckt van my veer Fol. 96 de 3. reghel vant liet staet claghen, leest clacht Fol. 101. de 2. clom de 7. reghel, staet soo, leest sood. Daer sullen soo hier als daer, noch wel eenighe Letter-fauten ghevonden wor- den: dan sy zijn soodanich, datse den verstandighen leser lichtelijck verbe- teren can. FINIS Men vintse te Coop, tot Franeker, By Thomas Lamberts, Salwaarda.