George Moormann leest Willem Bilderdijk (De Langste Dag, 10 december 2010) (2011)

meer over deze tekst

George Moormann leest Willem Bilderdijk (De Langste Dag, 10 december 2010)

(2011)–George Moormann

Terug naar openingspagina De Langste Dag
George Moormann leest Willem Bilderdijk
Raed aan een dichter 'k Las uw verzen met vermaak; 'k At uw haas met grooten smaak; Maar ik moet u iets vertellen: 't Is zoo eigen aan de liên, 't Geen zy minst en zeldzaamst zien Op den hoogsten prijs te stellen. Daarom, tot uw Dichters eer, Toon wat minder van uw verzen, zend my van uw wild wat meer! 1808. Bron: Willem Bilderdijk, De dichtwerken van Bilderdijk. Deel XIII. A.C. Kruseman, Haarlem 1859
Zoogenaamd poeet Ik woon op Parnas, Maar wat in de laagte, En slobber met graagte Den paardenvoetplasch, Al is hy beneden Wat troebel getreden. Ik mijmer en schrijf, Zie daar mijn bedrijf By dagen en nachten. Ik futsel en lijm, En slaag ik in 't rijm, Zoo worden 't gedachten. Een streepjen of twee Vereenigd daar meê, Zoo heet het gevoelen: En is het gemeen In 't lapwerk te vreên, Ik heb mijn bedoelen. 1818. Bron: Willem Bilderdijk, De dichtwerken van Bilderdijk. Deel XIII. A.C. Kruseman, Haarlem 1859
Op een partij huilende lijkzangers onse tijds Rekels, laat den doode slapen! Waarom toch zijn vredige asch Met uw nagels los te schrapen In dat valsche Luitgekras? Of, wat meent gy, zoo zijne ooren In den donkren kelderkuil Dat vervloekt geraaskal hooren Van uw jankend hondsgehuil, Dat hy niet, van spijt aan 't branden, Om zal keeren in de kist?
[p. 289]
Ja, niet knarsen met de tanden Of zijn grafsteen wierd bepist? Wat vermoeide kan dat velen Als hy 't hoofd te rusten leit, Dat een Hel van schorre kelen Hem den kop aan flarden schreit? 'k Las wel eens van 't klokkenluiden, Dat het dooden nog verkwikt; Maar wie zal my dit beduiden Als een slootvorsch rikkikkikt? En nog had ik aan mijn ooren Heel een Kikkerregiment Liever dan dien deun te hooren Dien gy ons voor Dichtkunst vent. Mag men dan den geest niet geven Zonder dat gy vaerzen lijmt? Dan is 't raadzaamst, maar te leven Tot gy eerst hebt uitgerijmd. 'k Moet bekennen, lieve Vrinden, 't Zijn thands dagen van geweld: Om een oogwenk rust te vinden Is het jammerlijk gesteld. Hier, hier roept men u te wapen; Daar, om Kiezers voor het land: Ongestoord mag niemand slapen, Zelfs niet eens by remplacant. Ja, wie stilte mag verlangen, Vindt haar ook niet meer in 't graf, Zoo als 't dreunt van Lijkgezangen; Zien wy des dien stormbui af! Ja, om veilig heen te trekken (Nemen wy dit vast besluit!) Moeten al die Rijmlaargekken Ons naar 't knekelhuis voor uit. * * * Maar een stroom van Lofreênsprekers, Prozaïsten, zonder tal,
[p. 290]
Zijn dat minder hersenbrekers Als men eenmaal rusten zal? Ook die snaken doen zich hooren! Telkens weêr een nieuw begin! Zeker, 't best waar, nooit geboren; Doch - hier slaapt men wel by in. 1821. Bron: Willem Bilderdijk, De dichtwerken van Bilderdijk. Deel XIII. A.C. Kruseman, Haarlem 1859
Haarlem Dit is dat Haarlem dan, hetgeen ik my verbeeldde Als vol van welvaart, rust, en zielsgenot, en weelde! Een omtrek van een stad, die omdanst in heur wal, Van wildernis vervuld, en afbraak, en verval: Een lucht wier helle klank mijn hersens steeds doet trillen; Vol raatlend straatgewoel, by nacht noch dag te stillen: Vol stemmen, voor het minst als dondrend wolkgekraak, Drie ladders hooger dan gewone menschenspraak Die, wen de klokken slechts een oogenblikjen zwijgen, Als eensklaps uit de kluft der barstende aarde stijgen! - ô Zalig Leyden, wieg van 't Zanggodinnendom! Ja, zalig Amsterdam waar beurs- en straatgebrom In doffer lucht verzacht en als door één gedommeld, Geen hersens zoo verscheurt noch ingewand doorrommelt, Noch eindeloos allarm door aders jaagt en bloed, En 't merg in ruggegraat noch beenders schokken doet! Bestemdet Ge, ô mijn God, voor my-alleen op de aarde Dan enkel zwerven? my, den telkens meer bezwaarde! Wat verg, wat vrage ik my? Een adembare lucht,
[p. 342]
Een mondvol daaglijksch brood, en rust van straatgerucht. Wat is de wareld my? wat heeft zy voor vermaken Die ooit een hart als 't mijne in staat mocht zijn te smaken? Wat was ooit spijze of drank, of weelde of pracht voor my, Die vreemd aan 't lijfsgenot, geduldig nooddruft lij'? - Kan de oefning van den geest me in alle rampen streelen, En zalven menig leed, door kruid noch kunst te heelen, Wat moest me in 's Levens kracht in nutte werkzaamheid, En nu in d' Ouderdom een stille rust ontzeid? Wat vroeg ik ooit voor my dan 't stille zielsgenoegen, Van, Land en Volk ten nutt', mijn dagen af te zwoegen? Wat, nu die ijdle wensch zich oploste in de lucht, Dan dat geen aard my stoore in d' allerjongsten zucht? ô Hemel, trek gy me af! verstomp die zielsbeseffen Die 't lichaam met een schok van overstelping treffen! Geef rust der ziel, en die, door 't lichaam onverstoord! 'k Heb 't schutgedonder mede op 't bloedig veld gehoord, En, midden in 't gedruis onaangedaan. Maar heden Schokt me elke klokslag 't hart en ratelt door mijn leden, En ieder stemgeluid bedwelmt my 't duizlig hoofd, Of splijt het me, op 't gevoel als met een axt gekloofd. Ach, 't grijze metselwerk van uitgediende wallen Schudt, davert van den wind, gereed om in te vallen; Het waggelt op 't geluid met de eenmaal trotsche kruin: Een kleene luchtstroom slechts, en 't stort in enkel puin. 1827. Bron: Willem Bilderdijk, De dichtwerken van Bilderdijk. Deel 12. A.C. Kruseman, Haarlem 1858
Uitvaart Befloersde trom Noch rouwgebrom Ga romm'lende om Voor mijn gebeente; Geen klokgebom Uit hollen Dom Roep 't wellekom In 't grafgesteente; Geen dichte drom Volg' stroef en stom; Festoen noch blom Van krepgefrom Om 't lijk, vermomm' Mijn schaamle kleente! Mijn jaartal klom Tot volle som, Mijn oog verglom; En de ouderdom Roept blind en krom Ter doodsgemeente. Wat zoude ik thands, Beroofd der glans Van 's hemels trans, Op de aard begeeren? Geen moed des mans, Geen spies of lans, Geen legerschans, Kan 't sterfuur keeren. Geen spel of dans,
[p. 326]
Geen dobbelkans, Geen lauwerkrans, Of Rijkbeheeren. Een handvol zands Des grafkuilrands Is 't nietig gants, Dat de asch mag eeren: De beet des tands Des Aartstyrans Des menschenstands, Zal 't lijk verteeren. Doch wat 's dit my, Die bandenvrij, In 't uitzicht blij Dat ik belij, Op 't noodgetij' Mag triomfeeren? Ik juiche en strij'; Wat glippe of glij', Hy staat me by, Die 't af kan weeren. Geen dwinglandy, Geen razerny, Geen Helharpy Van Sofistry, Geen nood, dien wy Aan Jezus zij' Niet stout braveeren! Zijne Englenrij Verordent Hy Tot wachters om ons hoofd. Geen onheil kan ons deeren. 1827. Bron: Willem Bilderdijk, De dichtwerken van Bilderdijk. Deel 12. A.C. Kruseman, Haarlem 1858