Nieuwsbrief

Taalpenning 2025 uitgereikt aan DBNL-grondlegger Cees Klapwijk

Op 10 mei heeft de Koninklijke Academie voor Taal en Letteren (KANTL) te Gent de Taalpenning 2025 uitgereikt aan Cees Klapwijk, één van de grondleggers van DBNL. Deze penning wordt elke twee jaar uitgereikt aan een persoon of organisatie die een significante bijdrage heeft geleverd aan de beoefening, studie of uitstraling van de Nederlandse taal. 

In de woorden van Marc van Oostendorp, wiens laudatio werd uitgesproken door Frank Willaert, heeft Cees Klapwijk de wereld van de Nederlandstalige literatuur blijvend veranderd. In de beginjaren van internet, een tijd van goedbedoeld amateurisme, zag Klapwijk in dat digitalisering een revolutie kan betekenen voor literair erfgoed. 

Spreker Frits van Oostrom noemde Klapwijk zelfs een 'visionair, op het profetische af'. Naast de vooruitziende blik van Klapwijk werd zijn bewuste keuze voor de hoge kwaliteit van de gedigitaliseerde teksten geroemd. 

DBNL-hoofdredacteur Sarah Fierens liet de toehoorders weten dat nu voortgebouwd wordt op het pionierswerk van Klapwijk en dat de toekomst voor DBNL er goed uitziet.

Tijdens zijn dankwoord gaf Cees Klapwijk aan dat de oprichting en bestendiging van DBNL door velen mogelijk gemaakt is en dat alle loftuitingen aan zijn adres maar een beetje overdreven zijn. Hij dankte de KANTL zowel voor de penning als voor haar steun in het prilste begin van DBNL. Ook greep hij de gelegenheid om nog een verzoek aan de aanwezige DBNL-hoofdredacteur te doen om gemaakte filmpjes van dichteres Els Moors weer op DBNL te plaatsen.

De middag werd opgeluisterd door sopraan Lieselot De Wilde, die met haar Vlaamse luit oude liederen zong die ze op DBNL had gevonden.

(Foto van de Taalpenning via KANTL.)

Symposium 100 jaar Willem Oltmans - De erfenis van een anti-journalist

Op 10 juni 2025, de honderdste geboortedag van Willem Oltmans, organiseren de KB en de Willem Oltmans Stichting het symposium 100 jaar Willem Oltmans – De erfenis van een anti-journalist. Tijdens het symposium worden de verschillende kanten van deze veelzijdige en controversiële journalist belicht.

Tijdens het symposium staan onder meer de dagboeken van Willem Oltmans centraal. KB-conservator na-middeleeuwse en moderne handschriften Jeroen Vandommele beheert de dagboekencollectie: ‘Gedurende 50 jaar reisde journalist Oltmans de wereld over en sprak hij met prominente figuren, van Bouterse en Soekarno tot Oliver Stone en Pim Fortuyn. Dat hij controversiële politici interviewde en soms ook bevriendde, kwam hem op veel kritiek te staan. Hij noteerde álles in zijn dagboeken, die daarom heel interessant studiemateriaal vormen voor bijvoorbeeld historici en journalisten.’

De 76-delige memoires van Willem Oltmans zijn inmiddels vrijwel geheel digitaal beschikbaar via DBNL; deze maand komen er weer drie delen online.

Het symposium vindt plaats in de aula van de KB, nationale bibliotheek in Den Haag, op dinsdag 10 juni van 14.00 tot 17.00 uur. Aanmelden kan via de website van de KB.

Nieuwe titels van juni

Geen mens is van de ander (1968) is een jeugdroman van Miep Diekmann die zich afspeelt op Curaçao tijdens de slavernij. Het boek stelt de houding van de maatschappij tegenover slavernij en de langetermijngevolgen ervan aan de kaak. Diekmann was een geëngageerd jeugdauteur die jongeren naar eigen zeggen ‘leefkritisch en leeskritisch’ wilde maken. ‘Leefkritisch’, omdat ze kinderen en jongeren via ontmoetingen met boekpersonages wilde voorbereiden op de mogelijkheden en beperkingen van het leven en wilde stimuleren hun verantwoordelijkheid te nemen. ‘Leeskritisch’, omdat ze de leessmaak van haar lezers wilde ontwikkelen. Vooral de psychologische uitwerking van haar personages vond Diekmann belangrijk, omdat ze daarin haar pleidooi voor gelijke rechten voor iedereen – de rode draad in haar werk – het beste tot haar recht kon laten komen.

In 1952 publiceerde Pierre H. Dubois de historische roman Een vinger op de lippen. Bekentenissen van Lorenzo Vitelli, Florentijns monnik, omgekomen op de brandstapel in het jaar 1498. Veel recensenten dachten dat de hoofdpersoon beslist moest zijn gebaseerd op de historische figuur Savonarola, maar volgens Dubois was daar niets van waar.

In 1957 verscheen Gedoemde dichters van Paul Rodenko, een studie over de zogenoemde poètes maudits in Frankrijk, vanaf de tijd van Baudelaire tot en met de Tweede Wereldoorlog. Naast een heldere inleiding bevat het boek ook een uitgebreide bloemlezing (in het Frans).

Arthur Lehning was bekend door zijn contacten met de internationale avant-garde tussen de beide wereldoorlogen, zijn vriendschap met de dichter Marsman en zijn wetenschappelijke werkzaamheid met betrekking tot de sociale geschiedenis. In De draad van Ariadne (1966) bundelde hij een aantal van zijn geschriften over zeer diverse onderwerpen.

Met het schrijfboek Eenen nieuwen ABC of materi-boeck (1564) van Dirck Coornhert kun je leren schoonschrijven.

Daarnaast hebben we weer een stapeltje tijdschriften. Musaeus bevat allemaal transcripties van leuke historische teksten, telkens bijeengebracht rondom een bepaald thema. Verder de laatste twee jaargangen van Chrysallis, met proza, poëzie en fotografie van en over vrouwen. Ook de derde en laatste jaargang van Contour, met proza, poëzie en letterkundige verhandelingen. Ten slotte twee jaargangen van De Beiaard, met proza, poëzie en verhandelingen over allerlei onderwerpen.

Bekijk de nieuwe titels