Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 3

[Johannes Arnoldi Corvinus]

CORVINUS (Johannes Arnoldi), wiens eigenlijke naam was Ravens, maar die hij naar de gewoonte van zijnen tijd in het Latijn overzette, door sommigen wordt hij ook Corvinus A Belderen genoemd. Hij werd te Leiden geboren, en aldaar in 1606 als zesde predikant beroepen. Hij was een ijverig voorstander der Remonstrantsche gevoelens en speelde in de jaren 1618 en 1619, zoo door zijne handelingen als door geschriften, eenen belangrijken rol. Reeds in 1609 verscheen zijn eerste geschrift in de zaak van Arminius, in 1610 was hij medeonderteekenaar van de bekende Remonstrantie en hij verdedigde in 1611 de Remonstranten op de Haagsche conferentie. Dat hij als een der belangrijkste verdedigers zijner partij werd aangemerkt, blijkt daaruit, dat hij tot de Remonstrantsche leeraars behoorde die voor de Dordtsche synode gedaagd werden, nadat hij reeds den 16^den November 1618, benevens Pijnakker en Matthisius, met Episcopius te Dordrecht als afgevaardigde uit de Leidsche vergadering der Remonstranten was gekomen, om te weeg te brengen, dat zij zelven eenigen uit de hunnen tot verantwoording van hunne zaak ter synode mogten zenden. Hij werd door de synode in 1619 afgezet, schreef met Dwinglo aan den magistraat te Leiden over de daar verdrukte Remonstranten, en werd met de geciteerden ter synode naar Waalwijk gevoerd, waar de gecommiteerden tot verzorging der kerken de eerste veertien dagen ten zijnen huize vergaderden. Daar was hij een der meest werkzame leden. Toen al de uitgezette predikanten te Antwerpen zich bereid verklaarden terug te keeren, werd voor het beleid der zaken raadzaam geacht, dat Corvinus met anderen zich buiten 's lands zou houden, om daar de belangen der kerk te behartigen, en werd hij zelfs in het collegie van directie gesteld. Van 1621 tot 1630 weigerde hij elke aan hem opgedragene bediening en bleef hij buiten het land, ofschoon hij blijkens zijne inschrijving in een der albums van Ernestus Brinck, in 1627 zich te Leiden ophield, en zich toen nog predikant aldaar noemde.

In September 1632 bevond hij zich te Norden in Oost-Vriesland. Kort daarop verliet hij de evangeliebediening, beoefende de regtsgeleerdheid, en na daarin de doctorale waardigheid verkregen te hebben, zette hij zich te Amsterdam neder, waar hij weldra als een ervaren en bekwaam pleitbezorger bekend werd. Hij hield daar eene lijkrede op van Baerle en gaf er afzonderlijk, en in 1646 gedurende eenigen tijd op verzoek der regering, openbare lessen in de regtsgeleerdheid, zijnde het alleen aan het belijden van Remonstrantsche gevoelens toe te schrijven, dat hij aldaar niet tot hoogleeraar beroepen is, gelijk sommige schrijvers verkeerdelijk van hem melden. Hij overleed te Amsterdam in 1650 en werd begraven aldaar den 7^den Januarij. Zijn verdichte naam, gedurende de tijden der

vervolging, was P. Jorissen. Zijn zoon volgt. Zijne godgeleerde geschriften zijn de volgende:

Christiana et seria admonitio ad R. Donteklok de Colloquio illius de translatis thesibus Gomari et Arminii. 1609. Ook in het Hollandsch uitgegeven onder den titel: Christelicke ende ernstige vermaninghe tot vrede aen R. Donteclock over zyne 't samensprekinghe, enz. 's Hage 1609, dat een weder antwoord van Donteclock, als ook een geschrift van Gomarus, uitlokte, welk laatste Corvinus wederom bestreed met zijne:

Instructio contraria adversus Gomari praemonitionem. 1610.

Ook in het Hollandsch verschenen onder den titel:

Teghenbericht jeghens Fr. Gomari waerschouwinge over de vermaninghe tot vrede, die onlangs aan R. Donteclock christelijck ende ernstelijck ghedaen is, enz. Leiden 1610.

Defensio sententiae J. Arminii de praedestinatione, gratia Dei, libero hominis arbitrio etc. Adversus Danielis Tileni, theologi Sedanensis, considerationem. Lugd. Bat. 1613. 8^o.

Responsio ad Bogermanni annotationes, pro Grotio. 1614.

Censura anatomes Arminianismi, qua omnia, quae Petrus Molinaeus, Calvinista Parisiensis, adversus Jacobi Arminii et eorum, quos in Belgio remonstrantes vocant, doctrinam veritati scripturarum consentaneam, de praedestinatione etc. disputavit, singulatim examinantur. Francof. 1622.

Dit werk werd door velen geoordeeld te zijn een zeer bondig en doorwrocht boek. Corvinus was er van Autwerpen heimelijk voor in Leiden gekomen, en had zich aldaar zes of zeven maanden in zijn huis, als in eenen gewilligen kerker opgesloten, zonder zich van iemand te laten zien en zelfs zijne getrouwste vrienden niet bezocht of bij hem toegelaten, voor het geheele werk gereed was.

Corvinus wordt ook genoemd als de schrijver van:

Schriftelicke conferentie gehouden in 's Hage 1611, tusschen eenige Predikanten, over het leerstuk der Praedestinatie enz. Op bevel der staten van Holland gedrukt. 's Hage, 1612 en 1617. 4^o.

Bekeeringe van den gepredestineerden Dief.

Ook vertaalde hij de lijkrede van Petrus Bertius op Arminius en verdedigde dit geschrift later tegen Gomarus in zijne:

Schouwe over Fr. Gomari, Proeve van P. Bertii Aenspraeck bij een van syn discipelen tot nodige protestatie voor de eere syns meesters en de voorbode van de wederlegginghe van Gomari waerschouwinghe uytgegeven, enz. Leiden 1610.

Als regtsgeleerd schrijver deed hij zich kennen door de volgende werken:

Enchiridion Juris Civilis, seu Institutiones imperiales, insertis

lateribus materiis, theoreticae per Erotemata digestas et explicatas. Amst. 1640, 12^o. Meermalen herdrukt.

Elementa Juris Civilis. Amst. 1645, 12^o.

Verder ziet van hem het licht:

Oratio in Obitum Viri Clariss. Casparis Barlaei, in ipso ejus funere recitata anno 1648. Amst. 1648, fol.

Arnoldi Clapmarii de Arcanis Rerum publicarum. Libr. VI. illustrati à Jo Corvino. J.C. praemissa ejus praefatione. Amst. 1641, 1644. 12^o.

Zie Soermans, Kerk. Reg. van Zuid-Holl. bl. 50; Brandt, Hist. der Ref. D. II. bl. 95, 116, 231, 243, 905; D. III. bl. 37, 40, 45, 161, 201, 203, 245, 248, 526, 714-716; D. IV. bl. 818; Cattenburch, Bibl. Remonstr., p. 105; Foppens, Bibl. Belg., p. 564; Saxe, Onomast. Liter. T. IV. p. 203; de Chalmot, Biogr. Woordenb.; van Lennep, Illustr. Amst. Ath. Memorab. p. 117, 127, 130; Tideman, de Remonstr Broedersch. bl. 16, 30, 78, 83, 351; Kist en Royaards, Nederl. Arch. voor Kerk. Gesch., D. VIII. bl. 34; Glasius, Godgel. Nederl., D. I. bl. 307; van Vloten, Paschier de Fijne, Aant. bl. 14; van Rappard, overz. eener verz. Alba Amicorum, geplaatst in Nieuwe reeks van Werk. van de Maatsch. der Nederd. Letterk. te Leiden, D. VII. bl. 76; Muller, Bibl. van Pamphl., No. 802, 803, 812, 869-871, 994-996.