Het is omdat onze werkman maar 2 of 3 getouwen en bestiert terwijl deze der Vereenigde Staten er van 6 tot 8 bezorgt.
In eene der grootste uurwerkmakerijen van de nieuwe wereld wint ieder werkman 53 f. 55 te weke, dat is vier maal meer dan in Duitsch- of Zwitserland.
Dit werkhuis gebruikt 420 menschen, maakt wekelijks 9,000 uurwerken, die dooreen aan 7 f. 50 verkocht worden, en brengt bij gevolge 67,500 f. te weke op. In dien tijd betaalt men 22,500 f. daghure. De werkman ontvangt dus 2 f. 50 voor ieder uurwerk, dat is het derde van de weerde. In 't Zwarte Woud beloopt het handwerk tot de 3/5 der weerde.
Heden maken 600 man, in de Vereenigde Staten, al zooveel landbouwgerief als 2145 man er over 20 jaar konden afdoen.
Voortijds woef een volwassen man 39 tot 44 meters lijnwaad te weke, en nu weeft hij er met den stoom 1371 meters in den zelfsten tijd.
Tien werklieden der Vereenigde Staten winnen genoeg om 1000 menschen te onderhouden.
250,000 dienstlieden doen er met den ijzerweg, voor gewillig 2 milliarden en half, een vervoer waarvoor er eertijds 13 millioen menschen, 54 millioen peerden en 55 milliarden frank zouden noodig geweest hebben.
Dit strekke tot voorbeeld der veranderingen die de stoom in het werk te wege bracht.
UITWIJZENS Verslagen en mededeelingen der Koninklijke Vl. Academie 1890 November, heeft 's Konings Vlaamsche Taalkamer, van over jaar reeds besloten eenen woordenboek te maken en uit te geven, die heeten zou Algemeen Nederlandsch Vak- en Kunstwoordenboek.
Eerst zal zij ‘eene afzonderlijke lijst van woorden laten verschijnen voor ieder vak, dat is voor ieder ambacht, voor ieder beroep, voor iedere wetenschap en elken tak daarvan... Later, wanneer al of nagenoeg al de bronnen zoo zouden verzameld zijn, ware het betrekkelijk gemakkelijk het Algemeen Kunst- en Valwoordenboek op te maken: het zou de synthesis zijn van al die afzonderlijke lijsten’.
Derhalve zullen alle Dietsche taalgeleerden en vaklieden uitgenoodigd worden, om dergelijke woordenlijsten op te stellen en in te zenden.
't Gedacht is goed en de onderneminge loffelijk.
Doch krijgen wij daarmeê eenen woordenboek van zooveel mogelijk ‘zuivere, echt Nederlandsche of Dietsche vakwoorden’?
Wij vreezen van neen.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd
