Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Biekorf. Jaargang 34 (1928)

Informatie terzijde

Titelpagina van Biekorf. Jaargang 34
Afbeelding van Biekorf. Jaargang 34Toon afbeelding van titelpagina van Biekorf. Jaargang 34

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1.96 MB)

ebook (3.61 MB)

XML (0.86 MB)

tekstbestand






Genre

non-fictie

Subgenre

tijdschrift / jaarboek


In samenwerking met:

(opent in nieuw venster)

© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Biekorf. Jaargang 34

(1928)– [tijdschrift] Biekorf–rechtenstatus Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende


illustratie

Is Hosman dietsch?

Wat is die ‘Hos-’?

DE kerkelijke geschiedenis van mijn geboorteland Saksen houdt mij gedurig bezig. Verleden jaar gelukte het mij een oud boekje te koopen, gedrukt in Venetiën 1571, en opgesteld door eenen bisschop van Meissen (Misnens.). Dit bisdom ging, gelijk menig ander in Duitschland, door de geloofsberoering ten onder, doch werd, Goddank, in 1922 door den H. Stoel hersteld. De bisschop, van wien hier spraak is, heet in alle geschiedboeken Hofmann ofwel Hoffmann. Bisschop Joannes H. was een der meestgeleerde en bestgewapende tegenstanders van Jan Hus, en heeft de rampzalige uitwassing van dezen ketter als tijd- en stadgenoot moeten meebeleven. Leeraar in de godgeleerdheid aan de Hoogeschool te Praag, schreef hij eene reeks van werken die allen echter ongedrukt bleven buiten een waarvan ik thans dat exemplaar bezit.

Doch nu, reeds in de boekenlijst van eenen oudboekhandel in Rome, had ik waargenomen dat daarop de naam Hosman te lezen stond, niet Hofmann. Ik hield zulks voor eene gewone drukfout, maar oen ik het boekske in handen kreeg, vond ik daar

[pagina 335]
[p. 335]

inderdaad heel duidelijk te lezen, en wel met ronde s: Hosman.

Dit wekte mijne belangstelling, welke nog aangroeide toen Biekorf (dit jaar, bl. 129) begon te spreken over de Familienamen uitgaande op -man.

Het leven van den bisschop naspeurende, vernam ik dat hij omtrent 1380 in Schweidnitz geboren is. In den loop der XIIIe en XIVe eeuwen werd Schleziën grootstreeks bevolkt en verder ingeduitscht door land- en ambachtslui die op grond van aantrekkelijke beloften in de Nederlanden waren aangeworven. Ook uit Vlaanderen en Brabant die toen hun grootsten tijd doorleefden, toog een teveel van uitpuilende bevolking met eigen godsdienst en beschaving naar het Oosten, waar land en levensweelde in overvloed op hen te wachten stonden. Het is dus heel best mogelijk, dat bisschop H. daadwerkelijk Hosman heette, en dat hij was van vlaamsche of brabantsche of wat ook, in alle geval toch nederlandsche afkomst. De duitsche geschiedschrijvers die geenen zin wisten te vinden in den woordstam hos-, temeer dat het duitsche woord, er eenigszins op trekkend, ‘Hose’ (= broek) een ietwat kieschen klank heeft, stelden eenvoudig het veelgebruikte woord Hofmann of Hoffman = de man van de hoeve. Gis ik.

De uitgever van het eenigste-gedrukte werk van dezen bisschop kan zich onmogelijk zóóver verdwaald hebben, op het voorblad en boven elk van de 212 bladzijden, duidelijk te laten drukken Hosman, wanneer het hs. dat hij voorhad niet ook Hosman insteê van Hofmann aanwees.

Maar heette hij werkelijk Hosman, en was hij bijgevolg van vlaamsche- brabantsche- of nederlandsche afkomst, dan verzoek ik, onder de geleerde lezers van Biekorf, hem die het kan achterhalen, mij te laten weten wat de woordstam ‘hos-’ in 't dietsch zou kunnen willen zeggen, en waar de naam in gebruik is of was? In Holland weet ik inderdaad 'n kapelaan die dienzelfden naam draagt.

[pagina 336]
[p. 336]

Dan ‘Hos-’? Wat beteekent ‘hos-’?

Besten dank op voorhand.

D.-M. Zöllner.

Sâo José do Ribeirâo, (Estado do Rio, Brazil).

 

Kent iemand de vorigbekende stelwijzen van den brabantschen naam Van Os?

B.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken