Vraagwinkel

Frontieren van den lande

Welke plaatsen of steden van Westelijk Vlaanderen waren oudtijds (14e-16e eeuw) begrepen onder de benaming ‘frontieren vanden lande’ (van Vlaenderen; ook soms ‘frontieren van Vlaenderen’)? En wat omvatten de ‘frontieren van der zee’ waar, in tijd van oorlog, bestendige wachtposten werden ingericht?

k.v.d.

Kave

Sprekend van zijn ontspanning op zondag zei me een groentenboer van Egem: ‘...en natuurlijk enigte kavekes keren’. Kaveke is: glas, pint bier. Een kave is een ferme pint: ‘'t Zijn nogal kaven dat hij pakt den dien'en’. Is die zegging ook elders in gebruik? De Bo heeft ze niet opgetekend, en ook Loquela niet. In het zuiden (Waregem) hoorde ik wel: ‘hij pakt 'n goe leerze’ en ‘geef mij nog 'n leerzeke’, met de betekenis van kave.

v.d.b.

Hooikets

Waar in Wvl. hoort men (hooi)kets voor (hooi)opper? of hebben kets en opper een verschillende betekenis? In het Oudenaardse zet men het hooi in ‘heukelingen’, d.i. kleine oppers (die rap gezet worden als er regen opkomt).

g.l.

Stuyver-dans

Een dans die, volgens Vaelande, in de 18e eeuw te Ieper in zwang was; werd er gedanst op de Schermzaal boven de Vleeshalle. Wat was dat voor een dans? Wat betekende stuiver daarin?

l.g.

Capucynsche saeyen

In december 1661 verklaarde een zekere Arnout De Witte, een Brugs saaiwever geboortig van Oudenaarde, voor het schepencollege te Gent dat hij bereid was om met zijn specialiteiten in de saaiweverij naar die stad over te komen. Onder die specialiteiten noemde hij: Brugsche saeyen, Hontschotsche saeyen en Capucynsche saeyen. Deze laatste term wordt niet toegelicht. Gaat het hier om een bepaalde kleur - bruin van de kapucijnerpij? - of om een bepaalde kwaliteit van saai? Misschien met de ruimere betekenis: stof voor monnikenpij, kloosterstof?

c.b.

Balgvulders

Te Kortrijk bestond er vóór de eerste wereldoorlog een ‘Societeit van de Balgvulders’: een groep welgestelde burgers die regelmatig eetpartijen hielden. Hadden zij een vast lokaal? of kwamen verschillende lokalen voor die smulpartijen aan de beurt? Had die societeit een politieke kleur? Ik stel de vraag omdat de term ‘partij der balgvulders’ (vertaald als: parti du ventre) in 1927 bij Vercoullie voorkomt.

e.n.

Milord Douvers

Wie was die zekere ‘Milord Douvers’ die in de oude Karmerskerk (Karmersstraat) te Brugge begraven lag? Volgens de kroniek. Het graf is, met de kerk, verdwenen in de Franse tijd.

m.v.

Prévôté du Nord

Over die heerlijkheid, toebehorend aan de bisschop van Sint-Omaars, en gelegen in de kasselrij van St.-Winoksbergen, heeft De Flou XI 588 alleen een verwijzing uit 1761. Geen nadere bepaling van ligging der heerlijkheid, en niets over de toestand ervan vóór de overgang (1560) naar het genoemde bisdom. Vanwaar de benaming prévôté (proosdij) die hoger moet opklimmen dan 1560?

l.d.d.

Rode Joden

Uit een niet nader bepaald ‘proces van 1638’ (Rijksarchief Brussel) citeert Stallaert II 19 de benaming ‘Roode Joden’ met bet. oudekleerkopers. Is dit een alleenstaande geval, of komt die term in andere documenten voor?

e.n.

Vlooiekruid

De gagel (Myrica Gale L.) werd vroeger gebruikt als ‘vlooiekruid’ en in het Limburgse ook alzo genoemd. De sterke geur van de gagel verjaagt de vlooien, zo beweerde men. De kleine mensen staken bladeren en takjes van de gagel onder hun beddezak om luizen en vlooien te verdrijven. Is de naam vlooiekruid voor gagel nog ergens bekend?

e.p.

Malis rozijn

Een soort rozijnen die dikwijls in rekeningen uit de jaren 1600 genoemd wordt. Is die naam een benaming van herkomst? vanwaar?

k.g.

Snoeikunst in figuren

In landelijke siertuinen vindt men hier en daar struiken, meestal ‘palmboompjes’ (buksboom; buxus sempervirens) die in figuren gesnoeid staan; de voorkeur schijnt naar dierfiguren (vogel, hond e.a.) te gaan, alsook naar bouwstukken en meubelen (toren, molen, tafel, stoel). Sedert wanneer heeft dat gebruik alhier ingang gevonden?

f.a.

Militairen in hospitaal

Onder welke voorwaarden werden oudtijds militairen ter verzorging opgenomen in stedelijke hospitalen? Wie stond in voor de onkosten?

r.v.d.