Verloren, verkoren of verzworen maandag
Verloren maandag is de maandag na Driekoningen. Het was een dag van feesten en vertier, vooral in de (vroegere) gilden. De oorsprong van de naam ligt in het duister. Reeds in de middeleeuwen kwamen deze namen voor met dezelfde betekenis als thans. In onze tijden zal de verzworen maandag wel niets meer zijn dan een verre herinnering aan vergeten dagen.
In Volkskunde (jg. 1991, blz. 317-346) doet W. Van Osta in zijn bijdrage Over oorsprong en betekenis van Verloren maandag en aanverwanten een poging om de sluier van geheimzinnigheid op te lichten die over deze eigenaardige maandag-benaming hangt.
De auteur haalt er een omvangrijke bibliografie bij, maar moet nederig besluiten dat er wel veel hypothesen naar voor werden geschoven ter interpretatie van deze maandag, maar dat geen enkele een afdoend antwoord geeft. Ook in zijn bijdrage krijgen we geen definitief uitsluitsel.
Een onderzoek van die aard zou eigenlijk aan de hand van uitgebreide vragenlijsten en minutieus archief- en detailonderzoek dienen te gebeuren. Ook ontbreekt bvb. hetgene A. van Gennep weet mede te delen over lundi perdu en lundi bleu (Le folklore de la Flandre et du Hainaut français, blz. 271-274). Van Gennep raadplegen kan nooit kwaad, want folklore is grensoverschrijdend en zijn werk is een veilige gids op een terrein waar onze franstalige zuiderburen zo veel hebben meegedeeld van de Vlaamse stam waartoe zij behoorden en nog steeds beweren te behoren!
Verloren maandag werd o.a. ook genoemd zotte maandag. Bij ons in West-Vlaanderen kreeg dit laatste een wel heel speciale klank door de bekende zotte maandag uit Pittem, die gevierd wordt in de julizomermaand bij de Godelievekermis in die gemeente. Ook deze ‘nieuwe’ maandag ontsnapt aan W. Van Osta.
In het licht van dit onderzoek zou eveneens een vergelijkende studie in andere, vreemde cultuurgebieden, misschien meer klaarheid kunnen brengen. Bestaat er een equivalent in Duitsland, Frankrijk of Engeland?
A.B.
Auteursrechtelijk beschermd