Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De Boekenwereld. Jaargang 3 (1986-1987)

Informatie terzijde

Titelpagina van De Boekenwereld. Jaargang 3
Afbeelding van De Boekenwereld. Jaargang 3Toon afbeelding van titelpagina van De Boekenwereld. Jaargang 3

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave



Genre

proza
sec - letterkunde

Subgenre

tijdschrift / jaarboek


In samenwerking met:

(opent in nieuw venster)

© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De Boekenwereld. Jaargang 3

(1986-1987)– [tijdschrift] Boekenwereld, De–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende
[pagina 34]
[p. 34]

Agenda

Veilingen Nederland

j.l. beijers, Achter St. Pieter 140, 3512 HT Utrecht, 030-310958.
7-8 oktober.
burgersdijk & niermans, Nieuwsteeg 1, 2300 PA Leiden, 071-121067.
30 september, 1-2 oktober.
16-18 december.
van gendt bookauctions, Keizersgracht 96-98, 1015 CV Amsterdam, 020-234107.
23-26 september.
bubb kuyper, Hofje van Staats, Jansweg 39, 2011 KM Haarlem, 023-323986.
21-22 oktober, kijkdagen 18-20 oktober.
van stockum, Prinsegracht 15, 2512 EW 's-Gravenhage, 070-649840
3-5 december, kijkdagen 28-30 november.

Veilingen België

louis moorthamers, Lesbroussartstraat 124, 1050 Brussel, 02-6478548.
4 oktober.
librairie simonson, Chaussée de Charleroi 227, 1060 Brussel, 02-5383158.
18 oktober.
22 november.
13 december.

Beurzen

nederlandse antiquarenbeurs, Beyneshal, Stationsplein, tegenover Centraal Station, Haarlem.
7-9 november.

Het boek in Nederland in de zestiende eeuw

In het Rijksmuseum Meermanno-Westreenianum/Museum van het Boek in Den Haag wordt van 12 september tot en met 22 november 1986 een overzicht gegeven van de geschiedenis van het boek en de boekdrukkunst in de Noordelijke Nederlanden in de zestiende eeuw.

Al vanaf circa 1470 werd in ons land de boekdrukkunst beoefend. In tentallen steden werden in de late vijftiende eeuw en in de zestiende eeuw drukkerijen gevestigd en geleidelijk verdrong het gedrukte boek het traditionele handgeschreven boek meer en meer uit zijn overheersende positie. Toch bleef de Noordnederlandse boekproduktie lang in de schaduw van die in de Zuidelijke Nederlanden, waar vooral Antwerpen een belangrijk drukkerscentrum was.

In het begin van de zestiende eeuw werden er nog vrij veel handschriften van traditionele aard gemaakt, veelal voorzien van miniaturen en versierde hoofdletters. Een fraai voorbeeld hiervan is een missaal, dat in 1509 in het klooster St. Hiëronymusberg te Hattum werd vervaardigd, en dat op de tentoonstelling zal worden getoond met een aantal andere laat-middeleeuwse handschriften.

Ook het gedrukte boek was in het begin van de zestiende eeuw zeer traditioneel. Veelal werden voor de illustraties oude houtsneden uit de vijftiende eeuw gebruikt. Eén van de belangrijkste drukkers uit de eerste tientallen jaren van de zestiende eeuw was Huygh Jansz. van Woerden, die onder andere in Leiden, Amsterdam en Den Haag heeft gewerkt. Een centrum van boekproduktie was nog steeds Deventer, dat al in de vijftiende eeuw een bloeiende drukkersstad was.

Geleidelijk zien we ook steeds meer nieuwe en vaak ook modernere illustraties in de Nederlandse boeken, onder andere naar Lucas van Leyden en Jacob Cornelisz. van Oostzanen.

Belangrijke boekdrukkers uit de periode na 1520 zijn de Amsterdammers Doen Pietersz. en de Utrechtenaar Jan Berntsz. Behalve moderne illustraties zien we ook nieuwe lettersoorten in gebruik komen, die overigens maar schoorvoetend worden geaccepteerd als vervanger van de vertrouwde gotische letter.

Na het midden van de zestiende eeuw verdween het traditionele handgeschreven boek vrijwel geheel terwijl op het gebied van gedrukte boeken de produktie in de Noordelijke Nederlanden meer en meer werd overstemd door de import van boeken uit Antwerpen en van elders. Een belangrijk produkt werden ook de verboden ketterse boeken, waarvan er behalve in Antwerpen in het derde kwart van de zestiende eeuw ook veel werden gedrukt in Emden, waar vele Nederlandse calvinisten zich hadden gevestigd.

De periode omstreeks de beeldenstorm en het begin van de tachtigjarige oorlog is bepaald geen bloeiperiode van de Nederlandse boekdrukkunst. Een wederopbloei zien we pas na circa 1575, mede door de vestiging in onze streken van Zuidnederlandse drukkers. Een belangrijk drukkerscentrum werd de eerste universiteitsstad Leiden, waar zich belangrijke drukkers gedurende kortere of langere tijd vestigden, bijvoorbeeld Christoffel Plantijn uit Antwerpen.

In het vierde kwart van de zestiende eeuw werd alom de basis gelegd voor de bloeitijd van de Nederlandse boekdrukkunst, die in de zeventiende eeuw begon.

De tentoonstelling omvat gedrukte boeken en handschriften, die voor een deel konden worden ontleend aan de rijke eigen verzameling van het museum en verder door bruiklenen van andere instellingen uit binnen- en buitenland konden worden bijeengebracht.

Bij de tentoonstelling verschijnt een rijk geillustreerde catalogus, waarvan de prijs f 24,50 zal bedragen.

adres: Prinsessegracht 30, Den Haag.
geopend: maandag tot en met zaterdag 13.00-17.00 uur, zon- en feestdagen gesloten.
[pagina 35]
[p. 35]

Grafiek maarten van heemskerck

In het kader van de manifestatie De eeuw van de beeldenstorm organiseert het Frans Halsmuseum dit najaar een expositie van grafiek van Maarten van Heemskerck. Van Heemskerck nam in het Haarlemse kunstleven van zijn tijd een prominente plaats in. Met grote virtuositeit wist hij te verbeelden wat in het denken, in de levensfilosofie van zijn tijdgenoten naar voren kwam. Zijn beroemde prenten vormen samenhangende reeksen, waarvan de betekenis zonder nadere toelichting voor ons niet meer begrijpelijk is. Hij verbeeldt moralistische lessen in wel-leven. De toelichting op de tentoonstelling maakt de inhoud voor ons, twintigste-eeuwers, duidelijk. Het kunstenaarschap van deze meester heeft echter geen verduidelijking nodig.

Bij de tentoonstelling verschijnt het boek Leerrijke reeksen van Maarten van Heemskerck door Ilja M. Veldman, een uitgave van de Staatsuitgeverij (f 24,50).

adres: Groot Heiligland 62, Haarlem.
geopend: 13 september-23 november, maandag tot en met zaterdag 11.00-17.00 uur, zondag 13.00-17.00 uur.

Gerestaureerde banden uit de Erasmus-collectie

De Gemeentebibliotheek Rotterdam bezit de grootste Erasmus-collectie ter wereld. De oorsprong gaat terug tot 1604, toen een stedelijke librije werd opgericht in de Groote of Sint-Laurenskerk. Deze Bibliotheca Publica bestond uit een aantal ‘libri catenati’ die ook nu nog deel uitmaken van de Gemeentebibliotheek. Zij bevatte reeds zeven Erasmusdrukken.

Het begin van onze eeuw laat de grootste groei zien. De uit Gent afkomstige hoogleraar dr. W. de Vreese (bibliothecaris 1919-'34) weet met financiële steun van Rotterdamse havenbaronnen de collectie met ruim 1000 in hoofdzaak oude drukken uit te breiden.

Momenteel omvat de collectie globaal geschat 5000 banden, verdeeld over de volgende categorieën: 2500 werken van Erasmus zelf, 500 door hem bezorgde werken en 2000 werken over hem. De waarde van de collectie ligt bij de rijkdom aan vroege zestiende-eeuwse drukken. In dat opzicht is zij kwantitatief en kwalitatief uniek in de wereld.

Vanaf augustus 1983 is de collectie ondergebracht in een aparte kluis op de derde verdieping van het nieuwe bibliotheekgebouw aan de Hoogstraat. In deze brand- en inbraakvrije ruimte zijn de klimatologische condities zodanig dat optimaal behoud van de collectie gewaarborgd is.

Een aantal banden echter is er zo slecht aan toe dat restauratie noodzakelijk is. Sinds 1980 is daarom door de restaurateur van de Gemeentebibliotheek aan herstel van dit cultuurbezit gewerkt. Een tentoonstelling van dertig à veertig banden laat het resultaat van deze werkzaamheden zien en besteedt door middel van fotodocumentatie ook aandacht aan de uitvoering van de werkzaamheden zelf.

adres: Hoogstraat 110, Rotterdam
geopend: 15 oktober-15 december, maandag 14.00-17.00 uur, dinsdag tot en met vrijdag 10.00-13.00 uur en 14.00-17.00 uur.

De hermetische gnosis

Op 3 oktober opent in de Bibliotheca Philosophica Hermetica de tentoonstelling De hermetische gnosis. Aan de hand van werken uit eigen bezit wordt gepoogd de relatie te laten zien tussen vroeg-christelijk gnosticisme en hermetisme, en de latere hermetische filosofie van onder meer Ficino, Paracelsus, Bruno en Böhme.

19 november wordt een tentoonstelling geopend die gewijd is aan Johann Valentin Andrea (waarover meer in het volgende nummer). Op die datum houdt de Bibliotheca Philosophica Hermetica ook een open dag, waarop er gelegenheid bestaat de vaste collectie te bezoeken.

adres: Bloemstraat 19, Amsterdam
geopend: 3 oktober-10 november, maandag tot en met vrijdag, na telefonische afspraak: 020-258079/259096.

Foto's van W F. Hermans

Willem Frederik Hermans heeft vanaf zijn twaalfde jaar gefotografeerd, en later zeer intensief in de jaren vijftig. In romans en opstellen heeft hij over fotografie en over het werk van een aantal fotografen geschreven. Incidenteel heeft hij ook eigen foto's gepubliceerd. Met een tentoonstelling in het Stedelijk Museum en het fotoboek Koningin Eenoog dat onlangs bij De Bezige Bij verscheen (f 45,-), toont Hermans voor de eerste maal een ruime keuze uit zijn fotografische werk van 1948 tot 1985.

adres: Paulus Potterstraat 13, Amsterdam.
geopend: 6 september-12 oktober, dinsdag tot en met zaterdag 10.00-17.00 uur, zondag 13.00-17.00 uur.

Papierhistorie in de KB

In de expositiezalen van de Koninklijke Bibliotheek wordt op 1 oktober de afscheidstentoonstelling voor Henk Voorn geopend wiens papierhistorische collectie in 1971 door onze nationale bibliotheek werd aangekocht. Zijn verzameling was aanvankelijk ondergebracht in het koetshuis van het museum Meermanno Westreenianum. Bij de ingebruikneming van het nieuwe gebouw van de KB werd ook deze verzameling daar gehuisvest.

Op de expositie in de KB wordt een doorsnee gegeven van wat zich allemaal in de papierhistorische afdeling bevindt. Getoond worden onder meer diverse soorten sierpapieren en marmers, monsterboeken van papiersoorten en bibliofiele uitgaven op dit gebied. Verder zijn er allerlei herinneringen aan papierfabrieken en papiermolens te zien en een keuze uit de materialen die betrekking hebben op de papierfabricage.

Bij de tentoonstelling verschijnt een catalogus (prijs f 20,-), waarin enkele artikelen over Henk Voorn en een complete bibliografie van hem zijn opgenomen. Voorn wordt opgevolgd door drs. Albert Eelen.

adres: Prins Willem Alexanderhof 5, Den Haag.
geopend: 2 oktober-14 november, maandag tot en met vrijdag 9.00-17.00 uur, zaterdag 9.00-12.00 uur.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken