Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De Boekenwereld. Jaargang 11 (1994-1995)

Informatie terzijde

Titelpagina van De Boekenwereld. Jaargang 11
Afbeelding van De Boekenwereld. Jaargang 11Toon afbeelding van titelpagina van De Boekenwereld. Jaargang 11

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave



Genre

proza
sec - letterkunde

Subgenre

tijdschrift / jaarboek


In samenwerking met:

(opent in nieuw venster)

© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De Boekenwereld. Jaargang 11

(1994-1995)– [tijdschrift] Boekenwereld, De–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende
[pagina 138]
[p. 138]

Veilingen

Van Gendt, 5 oktober 1994

De kijkdagen voorafgaand aan de herfstveiling van Van Gendt vielen samen met de Europese Antiquaren Beurs in de RAI, die op zijn beurt aansloot op het congres van de organiserende ILAB. Het gerucht ging zelfs dat er, speciaal voor de buitenlandse deelnemers aan de beurs, een kijknacht was georganiseerd na afloop van het gebeuren in de RAI. Bij kaarslicht, onder het genot van een goed glas wijn, zou de boekenschat van Van Gendt bewonderd zijn. In het kale tl-licht op de veiling zelf was van een dergelijke sfeer niets meer te proeven. De warmte moest komen van het driftig bieden door de aanwezigen. De boekendag werd geopend met de rubriek kunst. De zeven opeenvolgende nummers, gewijd aan Frank Lloyd Wright, van het tijdschrift Wendingen haalden terecht een goede prijs van f 2400,- (schatting f 1500,-/f 2000,-). De

illustratie

Omslag van de catalogus van de N.V. Nederlandsche kabelfabriek Delft uit 1927. Ontwerp Piet Zwart (foto Van Gendt, Amsterdam).


vierde jaargang van de Galerie Contemporaine Littéraire uit 1879, met foto's van onder meer Hector Malot en Clemenceau, behaalde dankzij een commissie netjes f 850,- (f 800,-/ f 1000,-). Een originele portretfoto van de componist Janácek werd bij een inzet van f 420,- niet verkocht. Hetzelfde lot onderging, bij een inzet van f 1400,-, het zeer aantrekkelijke Les affiches illustrées van Maindron waarin vele gekleurde litho's. De kunsthistorische werken van Adriaan Venema lijken inmiddels een zekere cultstatus te bezitten. Vele commissies maakten dat voor een lot Venema werd ingezet boven de richtprijs (f 200,-/ f 300,-). Uiteindelijk ging het voor f 460,naar de handel. Bij de boeken over boeken was de zaal onderhand aardig vol. Opvallend waren de letterproeven aan het einde van de rubriek. De Proeve van eenige nieuwe letteren uit de drukkerij van H. Martin en Comp. was een ouwetje uit 1829. Een liefhebber met oog voor grote letters mocht dit zeldzame item voor een zachte prijs, f 420,- (f 200,-/f 300,-), het zijne noemen.

Bij de moderne literatuur en fine printing moest om de meeste lots redelijk strijd geleverd worden. De zaal was intussen zo gevuld dat regelmatig vanaf de trap of vanachter een pilaar geboden werd. Een gestencild exemplaar van De vier ruiters door A. den Doolaard, met een opdracht aan Henk van Randwijk uit 1945, ging naar het jonge antiquariaat uit Bemmel voor f 200,- (f 100,-/f 150,-). Hoewel de rug wel wat verkleurd was, bleef de blauwe portfolio met Carrolls Through the looking glass and what Alice found there aantrekkelijk. De moderne uitgave, niet met de illustraties van Tenniell maar wel smaakvol vormgegeven, kwam uit op f 200,- (f 80,-/f 120,-). Het experimentele werk van Gerrit Kouwenaar en Constant Goede morgen Haan bleef bij een inzet van f 3500,- onverkocht. Even later werd de telefoon gevraagd mee te bieden. Een bepaald niet fraai exemplaar van Paul van Ostaijens Bezette stad (1921) kon misschien om die reden een zo goede prijs halen van f 1100,- (richtprijs f 300,-/f 400,-, ‘with all faults’). Een wel zeer gaaf exemplaar van de door Piet Zwart ontworpen Catalogus van de Nederlandse Kabel Fabriek was terecht onderwerp van driftig bieden tussen telefoon, het antiquariaat om de hoek en de uiteindelijke Haagse koper die het boekje bemachtigde voor f 6600,- (f 3000-If 4000,-). Tijd voor een bescheiden lunch. Om de middagzitting

[pagina 139]
[p. 139]

wat op te vrolijken liet de veilingmeester de aanwezigen uitgebreid genieten van een in krokodilleleer gebonden foto-album. Dit zeldzame jasje werd voor f 1600,- verkocht (f 1000,-/f 1500,-)- Toen de negentiendeeeuwse Atlas Utiiversel van Vandermaelen met de talloze platen per abuis voor f 1200,werd ingezet, schoten de handen omhoog. Uiteindelijk bleef het werk voor f 12.000,onverkocht (f 15.000,-/f 20.000,-). Ook de telefonische bieder wilde er voor die zachte prijs niet aan. Een tweede editie uit 1866 van Fleurs et fruits de l'ile de Java door Berthe Hoola van Nooten kon op een betere ontvangst rekenen. Dit werk met veertig gekleurde platen ging uiteindelijk voor f 9000,- weg (f 6000,-/f 8000,-), nog altijd niet duur. De categorie Oud en zeldzaam herbergde de twee duurste lots van deze veiling. Een nette set van ‘the finest book on birds ever published in the Netherlands’ werd binnen enkele seconden toegeslagen aan een telefonische bieder. De prachtige frisgekleurde Nederlandsche vogelen van Nozeman, Houttuyn en Sepp brachten f 48.000,- op (f 60.000,-/f 80.000,-), flink onder de hoge schatting. Enigszins beduusd door zijn snelle verovering luisterde de telefoon zonder te bieden mee naar de verrichtingen van Divers oiseaux étrangers door Seligman, twee nummers verder. De onvolledige serie (alleen deel 1-4 van 9, doch zelden compleet) werd door een commissie binnengesleept voor f 26.000,- (f 25.000,-/f 30.000,-). In een wat lagere prijsklasse werd naar het einde van de zitting gewerkt. De serie van zeventien delen van Le Clercqs Schouwtoneel der natuur, of samenspraaken over de bysonderheden der natuurlyke historie haalde een opbrengst van f 1100,- (f 500,-/f 700,-), ongetwijfeld vanwege de vele illustraties. De Walchersche Arkadia door Gargon, in twee delen van verschillende edities, uitgegeven halverwege de achttiende eeuw, droeg een exlibris van Albert Verwey. Van invloed op de prijs was dit niet: f 430,- mocht het noteren (f 400,-/f 600,-). Vlak voor sluiting kon de verkoopaffiche van het walvisvangersgereedschap uit 1780 nog worden afgeslagen voor f 2800,-(f 2000,-/f3000,-).

Casper Gijzen

Beijers, 21 en 22 november 1994

Wie is er toch ooit op het idee gekomen dat de najaarsveilingen alle in de laatste weken van november en de eerste van december moeten plaatsvinden? Dit jaar was het wel extra onhandig geregeld, met Beijers en Van Stockum (en Silverenberg en Ton Bolland bovendien) in dezelfde week, waar ook nog eens de onmisbare beurs in Haarlem in viel. Dat moet omzetverlies voor elkeen betekenen. Kan er niet een Bourgondisch Overleg van Veilinghouders opgericht worden dat zulke toestanden voorkomt?

De catalogus van Beijers trok mij vooral doordat de onverkochte restanten van de Polak-auctie (zie De Boekenwereld van september 1993, p. 40-48) erin waren opgenomen. De overvloed aan duplicaten en het bombardement van kwaliteit wilden die grote veiling wel eens zijn fut ontnemen. Ook ditmaal waren er weer verscheidene stille bissen (= niet in de catalogus opgenomen duplicaten). Maar weinig boeken uit het bezit van Johan Polak waren voor het eerst te bewonderen: bijvoorbeeld Couperus' auteursexemplaar van Herakles, in perkament gebonden, waarop de titel van het boek gedrukt is - zonder de smadelijke spelfout. Een groot verzamelaar kon het aan zijn collectie toevoegen voor f 7000,-. Dit werk was ten tijde van de Polak-veiling uitgeleend aan de bezorgers van Couperus' Volledige werken, vanwege een tweetal eigenhandige correcties.

Een spelletje ‘Zoek de verschillen’ kun je spelen door de Polak-nummers van 1993 te vergelijken met die in de nieuwe catalogus. Zo was er een Ovidius kennelijk verder beschadigd geraakt (nr. 311), bleek een ‘Aldus Manutius’ in 1522 door een piraat te zijn uitgegeven (nr. 317), terwijl twee fraai gebonden exemplaren van de Gedichtevan Georg Trakl geen eerste drukken waren (nr. 1203). Als u nu, net als ik, naar de boekenkast moet lopen: alleen wanneer het jaar 1913 op de titelpagina staat, is uw Trakl een eerste uitgave.

Ook ditmaal kon men zich verbazen over de samenstelling van het Jacob Israël de Haan-nummer. De tweede druk van Pijpelijntjes, die haast net zo zeldzaam is als de eerste en een sterk veranderde tekst heeft, was gecombineerd met De Haans Pathologieën, met Novellen van Aletrino, Vincent Haman van Willem Paap met opdracht aan Frans Erens, Verveling van Frans Coenen en Willem Mertens' levensspiegel van Van Oudshoorn.

[pagina 140]
[p. 140]

Belangrike boeken die elk apart een nummer verdienen! De schattingg was met f 180,- tot f 220,- vrijwel gelijk aan die van het De Haanlot in de Polak-veilingg. De opbrengst bereikte niet het twintigvoudige daarvan, zoals op 12 mei 1993, maar slechts f 1600,-... Koper was antiquariaat Destouches uit Utrecht, zoals te verwachten, want de laatste jaren worden alle geveilde uitgaven van De Haan voor topprijzen door vader en zoon Zaal meeggenomen. Gaan zij de gebroeders W. Herbert en N. Bunker Hunt achterna, die rond 1980 probeerden de wereldhandelsvoorraad zilver geheel in handen te krijgen?

Veel schattingg en waren een procent of tien gedaald en allerlei literatuurlotjes gecombineerd. Sommigge nummers werden daardoor alsnog verkocht, zoals de Revius-met-opdracht voor f 6000,-.

Maar de Janus Secundus uit 1541, de twee Lautréamonts en veel andere goede literatuur moesten ook nu de warme koestering van een verzamelaarshart blijven ontberen.

Onder de overige boeken viel mij een hoogst zeldzame maar beschadigde uitgave uit 1565 van de vooral door zijn geschriften en ontwerpen invloedrijke architect Hans Vredeman de Vries op. De opbrengst was f 600,-. De vrijwel complete Nederlandsche Tafereelen van Hendrik Spilman uit 1792 ging weg voor f 7500,-. Niet erg hoog eigenlijk. Van de pamfletten en decreten uit de achttiende en negentiende eeuw werd het merendeel niet verkocht. Ook Beschryving van oud en nieuw Rome van J. Desseine en De aaloudheden van Rome van B. Kennet wilden hun gezamenlijke schatting niet overtreffen: f 4800,-.

Paul Snijders, met medewerking van Fokas Holthuis

Van Stockum, 23 en 24 november 1994

Van de 1096 nummers van de Haagse najaarsveiling was een tweehondertal nummers besteed aan een omvangrijke vrijmetselarijbibliotheek. Zo kon men op de kijkdagen opvallend veel welverzorgde middelbare heren met gouden brilletje in lange winterjassen opmerken, terwijl de gemiddelde antiquaar of boekenverzamelaar duidelijk niet teveel geld aan zijn kleding wil uitgeven.

Kunst en literatuur waren op deze veiling niet zo sterk vertegenwoordigd. En hoewel er weinig onverkocht bleef, werden er geen opmerkelijke bedragen betaald. Voor de levensbeschouwelijke

illustratie

Uit Het verbeetert en vermeerdert natuurlyk toverboek door S. Witgeest (1739) (foto Van Stockum, Den Haag).


afdelingen was veel meer animo. Die christliche Gnosis uit 1835 van F.C. Baur bijvoorbeeld sloeg zijn schatting bijna drie maal met een opbrengst van f 400,-. Veertien boeken over Meester Eckhart gingen van f 170,- naar f 425,-. Een derde editie van The golden bough van Frazer, niet zeldzaam toch, werd na een verbeten gevecht voor f 700,door een handelaar bemachtigd (schatting f 250,-).

Om sommige algemene geschiedenisuitgaven van de vrijmetselarij werd enthousiast slag geleverd. Die Freimaurerei in ihrem Zusammenhang mit den Religionen der alten Aegypter, der Juden und der Christen uit 1836 van Acerrellos, heel mooi om te zien, bracht f 750,-op (f200,-).

Dat de vrijmetselaars niet meer zingen, had tot gevolg dat de oude Vry-metzelaars gezangen-boeken weinig in trek waren. Vijf van de achttien lots werden niet verkocht en enkele andere gingen voor bodemprijzen weg.

Zijn Couperus-tentoonstelling en bijbehorende catalogus hebben Piet van Winden van antiquariaat Aioloz duidelijk gemaakt dat sommige eerste drukken met mooie banden in goede staat erg moeilijk te vinden zijn, terwijl deze auteur hoe langer hoe gretiger verzameld wordt. Daarom had hij voor een fraaie Orchideeën uit 1886 maar liefst f 400,- over.

De kampioen van de veiling was een uiterst zeldzame groot-folio-atlas van de Hoekse Waard door J.H. Kips uit 1835. Na een inzet van f 1000,- viel de hamer pas bij f 2000,-, acht keer de schatting. Een niet geheel complete Nederlandsche flora en pomona uit 1879 deed f 2100,-; tachtig mooie chromolitho's, dat is een heel redelijke f 30,- per stuk voor de handelaar. Een viertal van die onovertroffen

[pagina 141]
[p. 141]

compacte reisgidsjes, waaronder de Baedeker van Konstantinopel uit 1914, ging voor f 725,naar dezelfde winkel. Ook voor het verre oosten is als vanouds veel belangstelling. Het Kamerlid Van Berkenstein in Nederlandsch-Indië van M. Perelaer, zo'n in magnifiek goudbestempeld rood linnen gestoken grote prachtuitgave met kleurenlitho's uit 1889, bracht f 1800,- op (f 1000,-). Vijf jaren in Japan van J.L. Pompe van Meerdervoort uit 1868, wat beschadigd, maar fraai geïllustreerd, ging zelfs naar f 2800,- (f 1000,-).

Bij het Oud en Zeldzaam sprong L'Architettura van Alberti eruit, een mooie renaissancefoliant voorzien van vele technische houtsneden. Dit werk bracht een verdiende f 3000,op (f 2500,-). Minder terecht vond ik de topprijs van f 11.000,- voor een zeldzame Rammazeyn-bijbel van 1647, niet bepaald in perfecte staat (f 1800,-). De koper maakte zich maar meteen meester van de volgende drie bijbels, een mooie, meer dan complete, behoorlijk gave Keur-bijbel voor f 4800,( f 1500,-), en nog twee beschadigde Statenbijbels.

Kunstwerkjes, want handgekleurd en goudgehoogd zijn de prenten van Hoogvliets Abraham de Aartsvader, - anders nogal een winkeldochter - , waar een verzamelaar zich voor f 925,- verguld mee mag voelen. De incomplete Oud en nieuw Oost-Indiën van F. Valentyn, die voor de derde maal werd aangeboden, werd eindelijk verkocht voor f 5300,( f5000,-).

Het leven van Hubert de Greef, een vroeg negentiende-eeuwse militair, in 77 brieven beschreven, kan voor slechts f 3000,- de koper een heleboel plezierige studeer- en publiceerwerk bezorgen.

En een mooi populair werkje ten slotte is Het verbeetert en vermeerdert natuurlyk toverboek, of't nieuw speel-tooneel der konsten van S. Witgeest in een elfde druk uit 1739- De gelukkige koper (voor f 975,-) kan uit zijn aanwinst goochelen, practical jokes en lichaamsoefeningen gaan leren of het roken van een bijzonder pijpje, zoals bijgaande illustratie toont.

Paul Snijders


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken