Het Boek. Jaargang 19

Boekbespreking

Aylmer Bourke Lambert en zijn ‘Description of the genus Pinus’ door H.W. Renkema. Wageningen, H. Veenman en z. 1928. 30 blz. met portret en plaat.

Het werk van Lambert is een der kostbare werken op botanisch gebied. Het is zeldzaam, al is het meer dan eens herdrukt. En van de exemplaren die men kan raadplegen zijn er geen twee volkomen gelijk. En daar het op zijn gebied een standaardwerk is, moet het door elk plantkundige die met de systematiek van het geslacht Pinus te maken heeft, worden geraadpleegd, en geciteerd. En bij het naslaan van de geciteerde plaatsen vindt men dan telkens dat het niet uitkomt. Nu komt het in de systematiek der planten als bij elke systematische studie natuurlijk juist op de grootste nauwkeurigheid en zekerheid aan. Dus is voor het goede gebruik van dit werk een gids noodig, en voor het samenstellen daarvan is dubbele nauwgezetheid vereischt, die van den systematischen botanicus en die van den bibliograaf. De Oud-Hoogleeraar J. Valckenier Suringar te Wageningen, die herhaaldelijk gestuit was op de citaten uit Lambert die niet klopten, kende gelukkig den man die deze gewenschte eigenschappen

[p. 45]

bezit, den heer H.W. Renkema, en deze, op die hinderlijke verwarringen aandachtig geworden, vond daarin aanleiding om het werk in zijn verschillende uitgaven nader te onderzoeken, en het resultaat in een beknopt boekje mee te deelen.

Hij kwam tot onderscheiding van drie folio-uitgaven en twee octavo-uitgaven, maar inderdaad zijn er meer. Immers de eerste uitgaaf in folio bestaat uit twee deelen, geleidelijk verschenen in de jaren 1803, 1807, 1824, de tweede uitgaaf van 1828 heeft een derde deel dat in 1837 verscheen, en tegelijk als derde deel van de eerste uitgaaf dient, en in het volgende jaar reeds kwam de derde uitgaaf, tot 1842 loopende. Tusschen die uitgaven in ligt een octavo-uitgaaf, en voor deze zijn de platen, zooals Renkema ons in een fraaie afbeelding laat zien, op wonderlijke manier afgesneden en opgevouwen. Bij een latere octavo-uitgaaf in 1842, zijn de platen in folio gegeven.

Maar met deze onderscheiding is men er nog niet; bijna elk exemplaar is verschillend, en er zijn de verbazingwekkendste fouten in elk exemplaar, wat pagineering, nummering der platen, en het bijeenbehooren van plaat en beschrijving enz. betreft. Renkema geeft beschrijvingen van elk der uitgaven, en inlichtingen over de citeering daarvan, en zorgvuldige tabellen van de plaatsing der beschrijving van elke soort in de verschillende uit gaven.

Een hoogst nuttig boekje voor de botanici die op dit gebied werken, en tevens een voorbeeld voor hen die voor soortgelijke moeielijkheden staan bij andere standaardwerken van gelijken aard, als Duhamel's ‘Traité des arbres fruitiers’, Blume's ‘Flora Javae’ en ‘Rumphia’.

Behalve de gemelde plaat is een fraai portret van Lambert er bij gegeven

B.

Jahresberichte des Literarischen Zentralblattes über die wichtigsten wissenschaftlichen Neuerscheinungen des deutschen Sprachgebietes. 5. Jahrgang 1928. Leipzig, Verlag des Börsenvereins der deutschen Buchhändler. 1929.

In ruim duizend bladzijden van twee kolommen geeft dit kwarto boekdeel een overzicht van de voornaamste Duitsche wetenschappelijke publicaties in 1928.

Daar het systematisch is ingedeeld kan het aan bibliotheken, welke in een bepaald vak aanvulling wenschen, veel dienst bewijzen.

Zooals we bij de aankondiging van het vorige deel (Zie ‘Het Boek’ XVIII, blz. 172) reeds opmerkten is het aanhangsel over de buitenlandsche boeken van weinig waarde, daar blijkbaar alleen opgenomen zijn publicaties, welke aan het Literarische Zentralblatt ter bespreking waren gezonden en het aantal daarvan is zeer gering en ongelijk van beteekenis.