De Brakke Hond. Jaargang 8

[p. 147]

Lut de Bloc
Kareltje

‘Vannacht gedroomd van Kareltje,
het neusje van de zalm.
Jouw neus, jouw hoofd
jouw lippen, lijf. Maak me er vijf.
Hij stond te zingen aan de overkant
Schipper mag ik overvaren
ja of nee?’

Vanessa had het kattebelletje op een memoblaadje tussen zijn pyjama gekleefd. In Londen, Stockholm of Oslo zou Erik het lezen. So what? Ze kende zijn standpunt. If, if, if en een heleboel verwijzingen naar de past tense. Hij betreurde het dat je geen kinderen kon baren die onmiddellijk vijftien waren. Hij kon niet met kleine kinderen overweg; ze moest het maar navragen. En was hij ook niet een beetje haar kind en zij zijn kindvrouwtje? Ze hadden het toch goed met hun tweetjes?

Maar ze hoorde zijn niets ter zake doende opwerpingen nauwelijks. Ze wist en voelde beter. Er was geen weg terug pruilde ze en ze zei dat hij die radikale weigering vroeg of laat zou betreuren. Hij lachte en noemde haar zijn kleine eekhoorn. Vanessa rolde zich in een bolletje in het echtelijk bed. Hoe kon ze datgene nog wegstoppen dat haar dagen en nachten bezighield. Er sluimerde een kind in haar en het was niet meer weg te denken. Eén woord van hen en het zou ontkiemen en open-bloeien. Zoals zijzelf ook gedaan had. Hij was het die haar tot volle bloei gebracht had. Alle feministische logika ten spijt, realiseerde ze zich dat ze niet zonder hem kon en dat ze voor hem leefde.

Waarom dan nog een kind? Vanessa had de drang lang de baas gekund. In het begin kwam het gevoel zachtjes opzetten; een koel briesje dat haar nauwelijks beroerde. Ze hoedde zich

[p. 148]

ervoor want ze besefte dat men in momenten van tederheid week en overgevoelig is. Het tij zou wel keren.

En er was de realiteit. Zij was de dertig voorbij en haar leven met hem begon pas, zei Erik. Hij had haar toch uit haar dierentuinhokje gehaald en een ruimer territorium geschonken? Zijn lieve bosdiertje zou eindelijk leven. Léven wilden ze toch allebei? Hartstochtelijk? En samen: samen op reis, samen gek doen en heel veel dingen verwezenlijken. Misschien iets in het zuiden. Iets kreëren, scheppend werk verrichten. Maar geen kinderen. Kinderen zouden een hinderpaal zijn, zei Erik. Dat wilden ze toch niet? Ze hadden toch allebei hun portie zorgen al gehad?

Een huis en een tuin en een paar honden zag hij wel zitten. Maar om nog eens vijftien jaar met kinderlast opgeschept te zitten, nee, daar bedankte hij feestelijk voor. Het werd tijd dat hij zijn eigen leven begon te leven. En hij wou haar daarbij. Zij hoorde bij hem.

Ze moest wel heel gelukkig zijn. Dit was toch wat ze altijd gewild had? Met hem een eigen leven opbouwen. Nooit meer het opgejaagde diertje zijn dat hem vanachter haar deurtje smachtend aankeek maar vrijuit leven met hem. Wat kon ze zich nog meer wensen? Baby's baren was toch niets voor haar en haar figuur - ze moest nu al opletten - zou voorgoed om zeep zijn. Ze zou uitdeinen tot een matrone en toetreden tot de kategorie van de middel- tot zwaargewichten. Nee, dank je. Nu was ze nog jong en kon ze er iets aan doen. Ze probeerde zichzelf te sussen met deze bedenkingen.

Het briesje werd sterker. Het werd een fikse wind die iedere maand kwam opzetten. Voorspelbaar en met de regelmaat die aantoont dat er periodes zijn waarin vrouwen niet langer autonoom funktioneren maar het roer uit handen geven en zich laten leiden door krachten buiten hen.

Vanessa werd moedeloos en ontroostbaar. Het was of met het maandelijkse bloed ook alle leven uit haar wegstroomde en

[p. 149]

ze verzette zich hevig tegen deze vloed van verdriet. Morgen zou het beter gaan. Een maand telde tenslotte maar enkele ‘maan’-dagen en zovele andere om onbezorgd te leven. Ze had zich verzoend met dit natuurritme en vond er zelf baat bij als ze die dagen voor zichzelf reserveerde om te slapen en aquarellen te schilderen.

Maar het beterde niet. Het leek of alle dagen ‘maan’dagen waren en ze niet kon ontsnappen aan de despotie van dat hemelgedrocht. Ze werd verteerd door onrustgevoelens, opgevreten door dat onafwentelbare verlangen. Hoe raakte ze het kwijt. Wilde ze het kwijt?

Haar schaarse aquarellen leken meer water dan verf te bevatten, haar fantasieën waren drijfjachten om de nachtmerries de pas af te snijden. Ze probeerde het knaagdier in zich het zwijgen op te leggen. Eten, drinken, zichzelf bevredigen. Alle middelen waren goed om de strijd tegen het klauwdier aan te binden.

Maar het liet niet los. Het had zich reeds ingenesteld, ingekapseld. Ze voedde of koesterde het niet, verre van. Ze haatte het want het maakte haar depressief en passief.

In maanden had ze niets geschilderd, in weken was ze het huis niet meer uit geweest toen Erik haar voorstelde om hem te vergezellen naar een kongres in Rome. Ze knikte moedig. Ze betreurde oprecht dat het vliegtuig niet te pletter stortte want een mooier dood kon ze zich nauwelijks inbeelden. Ze was zo moe.

De flessen whisky die Erik van alle mogelijke luchthavens meebracht, kikkerden haar eventjes op. En eten. Zelf koken vergde te veel energie. Alleen uit eten gaan kon haar opbeuren. Enkele uren de euforie van het zinnelijk genot en daarna slapen en vergeten.

Vanessa verzwaarde zienderogen. Ze begon een afkeer van zichzelf te krijgen. Erik zei dat ze geduld moest hebben. Alle artiesten moesten af en toe wat afzien. Het tij zou vanzelf keren.

[p. 150]

Eten bleek een zwak surrogaat. Ze kreeg bovendien vreemde eetgewoontes. 's Nachts opstaan om een boterham met kaas te eten, tot daar aan toe. Maar ze had ook trek in ongewone dingen. Pickles bijvoorbeeld. Wakker schieten, als een slaapwandelaar naar de koelkast lopen en een hele pot leegvreten. Ook ansjovis en opgelegde haring werden nachtelijke favorieten. Ze vond het een beetje vreemd. Het herinnerde haar aan de zwangerschapsverhalen van haar vriendinnen maar ze voelde er zich goed bij en haar neerslachtigheid ging over.

Ze kreeg weer zin om dingen te doen. Ze trok de stad in. Snuffelen in de bakken op zoek naar modieuze spullen met kleine ‘defauts’. Ze vond het zalig. Ze bloeide weer open.

Op een dag vond Vanessa tussen de spullen een jurk die haar beviel. Grappig, want ze was pro-broek en vertoonde zich maar zelden in een jurk. Maar deze trok haar aan, was supergoedkoop, prettig van kleur en lekker ruim. Leuk om over een badpak te dragen, vond ze. Ze had hem al vanonder de stapel getrokken toen ze voelde dat iemand tegentrok. Ze zette zich schrap, was op haar hoede. Ze wilde onder geen enkele konditie de jurk lossen. De andere vrouw keek al even vastberaden. Ik was eerst, verweerde Vanessa zich. Door haar agressieve toon was de vrouw uit het veld geslagen. Kan ik hem toch niet hebben, probeerde ze. Het is voor een vriendin die zwanger is.

Ik ben ook zwanger, zei Vanessa. Het was eruit voor ze de draagwijdte van haar antwoord besefte. De vrouw bekeek haar en liet het andere eind van de jurk los. Vanessa had het pleit gewonnen.

Ze voelde zich moe en voldaan. Wat had ze ook weer gezegd. ‘Ik ben zwanger’. Ze herhaalde het voor zich uit. Het maakte haar gelukkig en trots. Ze had gevochten en gewonnen.

Als je hard genoeg vecht, haal je het altijd, was de lijfspreuk van Erik. Hij had gelijk. Alles was mogelijk als je er maar genoeg in geloofde.

[p. 151]

Had ze niet haar hele leven gehoopt een kind te baren van de man waarvan ze hield? Ze was tenslotte een vrouw die dreef op haar instinkten. Nu was ze verzadigd. Ze zou niemand iets verklappen. Ze gromde van voldaanheid.

Diezelfde dag kocht Vanessa nog twee kledingstukken die voldoende speling lieten om een en ander te laten vermoeden. Ze straalde van geluk.

De maanden gingen voorbij. Erik kon zijn ogen niet geloven. Wat was er met Vanessa gebeurd? Ze was weliswaar verzwaard maar ze leek hem knapper en energieker dan ooit te voren. Hij was opgelucht dat haar depressieve periode achter de rug was. Hij had gevreesd dat hij haar naar een kollega zou moeten doorverwijzen maar ze had het alleen gehaald. Het zou haar des te sterker maken voor de toekomst. Erik geloofde in een zelfregulariserend systeem van de mens. Don't push the river, it flows by itself. Het leven kwam vanzelf op zijn pootjes terecht.

Hij nam haar mee naar een kongres in Barcelona en ze was uitbundiger dan ooit. Ze vrijden weer uitgebreid en gingen uit eten. Ze was een behoorlijk aantal kilo's bijgekomen, maar het stond haar wel en tenslotte was hij ook niet van de magerste. Hij was tevreden.

Vanessa ook. Ze schilderde fragiele wazige taferelen, kocht mooie klassieke muziek en kookte weer voor Erik. En soms - als ze dacht dat hij haar niet kon horen - zong ze oude kinderliedjes en wiegedingetjes. Hij zei er niets op want hij wist dat ze het zou laten als hij erover begon. Hij liet haar haar gang gaan. Ze was wel dromerig en afwezig maar hij schreef dit toe aan de lange tijd die ze soms alleen moest doorbrengen. Ze maakte moeilijk sociaal kontakt, sprak de taal van het land niet en deed ook geen pogingen om haar isolement te doorbreken. Hij zou haar maar eens stimuleren.

Tot zijn verbazing stemde ze onmiddellijk toe toen hij een taalkursus in Bordeaux voorstelde. Zij kon met de trein en hij

[p. 152]

zou haar nareizen in het weekend. Samen zouden ze dan nog enkele dagen Biarritz meepikken.

Vanessa lachte hem toe. Het zou een jongen zijn en ze zouden hem Kareltje noemen. Hij zou het net zo goed kunnen uitleggen als Erik en hij zou even lief zijn.

Ze had soms moeite om haar innerlijke onder kontrole te houden. Ze was er zo vol van maar ze moest zwijgen. Ze mocht vooral geen namen noemen. Dat zou de betovering doorbreken. Ze moest rustig zijn en reserves opdoen. Het zou een zware bevalling worden. Ze moest alles grondig voorbereiden.

Erik wuifde haar uit aan het station en voelde zich alleen. Hij begreep waarom ze soms steigerde wanneer hij voor veertien dagen weg was. Nu was het zijn beurt. Had hij er wel goed aan gedaan om haar te laten gaan? Hij miste haar nu al.

Vanessa nestelde zich in een hoek van een coupé en keek uit het raam naar de toekomst die steeds dichter en dichter kwam. De trein dreunde Kareltje, Kareltje, Kareltje en ze herhaalde de naam luidop. Nu hij zo dichtbij kwam, kon ze zijn naam net zo goed uitspreken. Niets kon nu nog gewijzigd worden. Er zou komen wat komen moest. Ze had zich nog nooit zo zeker gevoeld. En trots. En zwangerder dan ooit. Er was ook al heel wat water naar zee gestroomd sinds ze van Kareltje - zijn en haar Kareltje - gedroomd had. Ze was in uiterste verwachting. Haar gezicht stond strak als bij vrouwen die hun barensuur voelen naderen.

In Bordeaux zocht Vanessa de bus die haar naar Lacanau zou brengen. Ze had er een vakantie met Erik doorgebracht en het was voor hen beiden het mooiste strand van Europa. De bus ging tot Lacanau-ville. Zij wou verder. Naar de oceaan, naar het oerbegin.

Aan een marktkraampje kocht ze een dozijn oesters en slurpte ze leeg. Ze kende de werking van oesters op haar gestel en wist dat ze het de komende uren lastig kon hebben. Het kon haar van nut zijn.

[p. 153]

In de zomer waren er busdiensten tot Lacanau-Océan maar misschien ging ze nu best liften. Ze zou het foefje van een vakantiewoning gebruiken. Ze had echter geen ekskuus nodig en werd probleemloos door de eerste auto die passeerde meegenomen. De rit verliep zwijgend. Men verwachtte blijkbaar geen verantwoording van haar. Ze zag in dit alles een goedkeuring en stapte vol verwachting uit aan de straat die naar zee leidde.

Ze liet haar valiesje achter aan het pad dat door de dennebossen liep en uitkwam op een totaal verlaten stuk strand. Drie zomers geleden hadden ze er naakt rondgelopen, alleen en in een roes van geluk.

Vanessa hield er flink de pas in. Het bos rook heerlijk. Nergens kende ze een plaats waar de bossen zo dicht tegen de zee aanleunden. Een groene en een blauwe wereld gescheiden door een brede gedachtestreep - een glinsterend lint van duin en strand. Twee sferen die in harmonie vervloeien.

De geur was overweldigend. Ze snoof de harslucht in en smaakte de zilte zee op haar lippen. Ze rende meer dan ze stapte want ze begon iets te voelen. Ze liep niet voor niets door ‘pijn’bossen. Ze glimlachte om de woordspeling. Een eerste kramp deed haar even stoppen. Misschien had ze toch te gulzig van de oesters gegeten.

Ze ging vlugger ademen en vlugger lopen. Ze kon niet meer ver van de oceaan zijn. Ze hoorde de zee hijgen en voelde de trekkracht van het water. Ze strompelde nu meer dan ze liep. Nog één duin en ze zou de zee zien. Ze zou ontroerd zijn, wenen en naar beneden rennen. Ze zou haar doel bereikt hebben.

Het strand lag er verlaten en groots bij. De zon ging nog net niet onder en het was aangenaam warm. Het was vloed maar het zou niet lang meer duren voor het tij zou keren.

Vanessa liet haar schoenen achter op het strand. De zee nodigde uit. Voorzichtig liep ze het water in. Het toch nog kille water beet in haar voeten en ze sloeg haar armen in de lucht als een opgeschrikte meeuw. Ze ging zelfs even krijsen want het

[p. 154]

water had niet alleen haar voeten vastgebonden maar hield ook haar bonkend hart in een verlammende greep. Haar buik en maag krompen samen. Ze liet zich neerzakken om de pijn de pas af te snijden. Het water duwde zachtjes tegen haar borsten en klopte haar bemoedigend op de schouder. Niet opgeven. Verder gaan. De pijn gaat vanzelf over.

Vanessa was nu gewend aan de temperatuur van het water en vond het heerlijk om zich door de zee te laten leiden en te laten verderstuwen. Ze voelde geen kou. Ze gloeide van enthousiasme en verwachting en meende in de verte muziek te horen.

Een fijn fluitje. De rattenvanger van Hameln, ging het door haar heen maar ze wist dat het de zee was die haar riep. Kareltje. De golven waren een weldoende massage tegen haar gespannen buik. Ze meende ook water te verliezen maar was niet zeker. Wie kan de oorsprong van de vele zeevochten achterhalen? Ze voelde zich nu bijzonder ontspannen. Als in trance ging ze verder. Steeds dieper het water in. De golven likten haar gezicht en haar oren zaten ook al vol water en toch hoorde ze duidelijk zingen van schipper mag ik overvaren. Ze was nu zo ver dat de ademhaling minder gemakkelijk werd en het water en de vermoeidheid zwaar op haar drukten. Kareltje mocht overvaren.

Ze neuriede nog toen een vloedgolf haar het blauwe leven indreef. Toen trok het water zich terug van het land om ver in zee en in zichzelf gekeerd het nieuwe leven te laten bezinken.