Braga: dichterlijke mengelingen. 1843

't Boek van den Roskam.
Tweede onderhoud.
Een praatjen over ons huidendaagsch Patriotisme.

Italia mia, benche 'l parlar sia indarno
Alle piaghe mortali
Che nel bel corpo tuo si spesse veggio;
Piacemi almen, che i miei sospir sien etc.

Petrarca.

‘Och, goede vriend, wij zijn van 't eerste schoolbankje af
Tot ons het vijfde jaar een dubblen eerprijs gaf,
Zóó op de Liefde tot het Vaderland gewezen,
En zóó er in doorzult en zóó er om geprezen,
Dat wij nu zoo precies niet weten wat zij is.’
Ge ontkent haar ons alzoo? Wel foei, wat slaat gij mis!
Wie onzer leest niet graag van ‘vrij gevochten slaven,’
Van ‘tachtig jaren strijds,’ de ‘moedige Bataven,
Ons voorgeslacht,’^*) te forsch voor Roomschen ketenprangk?
Wie heeft geen Helmers op zijn eiken boekenplank
In Engelsch linnen? wie de Vaderlandsche Mannen
En Vrouwen niet van 't Nut? Wij vloeken de tyrannen:
Vooral Napoleon, den bloedhond! Ja, geen land
Is vaderlandscher, als Bellone's fakkel brandt.
Gij twijfelt? waag het lijf! beklim de zolderingen
Der Boekverkoopers! tracht de bergpas in te dringen
Der ‘op 's!’ en ‘zegt, waarheen 's?’ waarvoor geen kooper kwam,
Sints Hollands Leeuw op nieuw een middagslaapjen nam.
Ge erinnert u gewis 't jaar dertig, 't jaar der Perzen
En Meders, en vooral der Overwinningsverzen!
Ja, de eerste burger, die 't niet met ons eens is, heet
Een aterling, plus 't een of ander epitheet,
Bij voorbeeld vloekbaar, vuig of duivelsch, dat hem dadelijk
Bekeert, of - niet bekeert. Ook zijn wij onverzadelijk
Aan toasten op de Kaas (de Hollandsche!) op den bloei
Van Land en Koning, op de Vrijheid, op den groei
Der Neêrlandsche Industrie, fabrieken en tafrieken,
En wat dies meer zij! Hoort het vroege morgenkrieken
Niet vaak 't Wilhelmus of het nieuwe-haringlied,
Dat onder 't glaasjen puns ons vol gemoed ontschiet?
We kennen Lamartine, en ware ons de oude spelling
En de eeuwge zedepreêk geen eeuwge bron van kwelling,

*) Volgens de vrij algemeene dwaling.

[p. 11]

 

We kenden vader Cats van buiten op een prik.

 

En, wat een Albert raze, ik durf beweeren, ik

 

Die abonné ben met mijn vrouw en kroost, wij hèbben

 

Een nationaal tooneel! en wou de vloed wat ebben

 

Der lokkende opera's, 'k ging stellig tweemaal 's weeks

 

Mijn oog verlustigen aan de eindelooze reeks

 

Verdietschte Kotzebue's en lieve Alex-van-Raytjens,

 

Dat meesterstukjens zijn, zoo aardigjens en fraaitjens,

 

Dat wis, wat zeden en wat taal betreft, niet één

 

(De autheur der Neven zelfs!) ooit in zijn spoor zal treên!

 

De oorspronklijkheid is nul bij zulk een translateeren!

 

‘Maar onze kleeding?’ Wij chausseeren en coëffeeren

 

Adoniseeren en pinceeren ons, precies

 

Naar buitenlandsch model, 'k beken het, - Maar - 't zegt niets

 

Wijl de ondervinding meer dan overtuigend leerde,

 

Hoe bitter weinig ons een kleederdracht flatteerde

 

Die nationaal moest zijn. 't Is iets absurds, een zoon

 

Van Neêrland nationaal, in kleederdracht. Gewoon

 

Aan 't keurs van vreemden, mòèt hij dobbren op de golven

 

Der mode en 't plaatjen der Parijsche naaisters volgen.

 

Maar o wat zegt dit? want rijst niet, aan d' andren kant,

 

Statue en eerzuil op, tot roem van 't Vaderland?

 

De Ruiter is (in steen) te Vlissingen herboren!

 

De Zwijger zal het Plein^*) bewoonen! En waar gloren

 

Ter waereld zoo veel lints en kruisen? 't geen ons leert

 

Hoe onder ons 't getal geniën steeds vermeêrt!

 

Wij bluffen op 't verleên; want hoeveel stralen taanden,

 

Ze zijn er toch geweest! Wij steken alle maanden

 

't Belastingouter aan, tot stijving van 's lands kas,

 

(Een Danaïdenvat schoon 't eens gebodemd was!)

 

En zweeren in het fransch, duitsch, engelsch, alle talen:

 

‘Geen tong der aarde kan bij 't krachtig Neêrlandsch halen!’

 

Nu vraag ik vriend, is dat geen nationaliteit?

 

‘Concedo! 'k dwaalde! wilt ge amende?^**) ik ben bereid!’

 

 

 

Gerne hätt' ich fortgeschrieben,

 

Aber es ist liegen blieben.

*) Te 's Gravenhage.

**) Amende honorable.