De Broederhand. Jaargang 2

[p. 202]

Mengelingen.

_**_* De nieuwe roman van Hendrik Conscience, Lambrecht Hensmans, is dezer dagen by Buschman verschenen.

_**_* De heer Eduard Michels gaet by middel van inschryving, een verzameling van verhalen uitgeven, onder den titel van Hageroozen. De prys der inschryving is, voor België, 1 fr. 50, en voor het vreemde 2 fr. Het werk zal een deel in klein 8^o vormen, van omtrent 200 bladzyden. Wy hebben met veel lof van dit voortbrengsel hooren gewagen, door vrienden die de lezing van eenige der te verschynen verhalen hadden mogen bywoonen.

_**_* Te Leuven heeft de stadraed besloten, den voorgevel van het stadhuis aldaer met onderscheidene standbeelden van doorluchtige mannen te laten versieren. Men zal met de volgende personagien beginnen: 1. Matthys De Layens, bouwmeester van gemeld stadhuis, wiens naem eeuwen lang was onbekend gebleven, en thans op eene byzondere wyze is in het licht gekomen; 2. De eerste magistraetspersoon, op het tydstip der stichting; 3. Graven van Leuven en hertogen van Braband nader aen te wyzen; 4. Paus Martinus IV, die de brieve van oprigting der hoogenschool in 1425 verleende; 5 Eugenius IV, deszelfs opvolger, die de oprigtingsbrieve uitbreidde, door de byvoeging van nieuwe faculteiten in 1431; 6. Erard de la Mark, prins van Luik, aen wiens bemiddeling men de uitbreiding der brieve door Eugenius IV verschuldigd is. - Er is daerenboven beslist geworden, dat de uitvoering dezer verschillende standbeelden in concours zullen gesteld worden.

_**_* De heer VanArendonck, beeldhouwer te Antwerpen, heeft een werk ondernomen, hetwelk niet anders kan dan veel byval vinden onder de minnaers der kunsten en letteren. Hy heeft namentlyk voorgenomen, achtervolgelyk de borstbeelden te vervaerdigen van verscheidene onzer landgenooten, die zich in de kunsten, letteren en wetenschappen eenen naem verworven hebben. Deze uitgave geschiedt by inteekening en tegen den prys van 5 fr. elk. Het eerste viertal begint met het borstbeeld van den schryver van den Leeuw van Vlaenderen, en zal dit van Ledeganck bevatten.

_**_* Eindelyk begint men onzen weêrgalooze volksdichter Th. Van Ryswyck ook in het vreemde regt te laten wedervaren. In Holland staet hy reeds lang bekend, als een der beste luimige dichters onzer eeuw, en in het verheven vak wekt hy aldaer niet minder bewondering op. Maer in de landen, waer de nederduitsche tael niet gesproken wordt, kende men onzen genialen stadsgenoot slechts by naem. Dit spruit voort, niet uit eenige onverschilligheid voor de vlaemsche letterkunde, - de menigvuldige vertalingen die er van vlaemsche prozawerken in Duitschland, Engeland en zelfs Italië verschenen zyn, komen het tegendeel bewyzen, - maer wel uit de grootere moeijelykheid die de vertaling van dichtwerken natuerlyk oplevert. In Rusland echter heeft men deze moeijelykheid weten te overwinnen, want een brief van den beeldhouwer De Cuyper, die thans in Petersburg woont, berigtons, dat de gedichten van Th. Van Ryswyck niet alleen in de russische tael overgebragt zyn, maer dat zy er, zoo mogelyk, nog meer opgang maken dan in België en in Holland. De innerlyke waerde van een letterkundig werk wordt het beste bewezen, wanneer de vertaling van hetzelve den byval ontmoet die het originele is te beurt gevallen. Wy twyfelen er niet aen, of Duitschland zal insgelyks welhaest willen nader bekend geraken, met een dichter, die het beste onder al zyne landgenooten, zyne eeuw, zyn land en zyn volk vertegenwoordigt.

[p. 203]

_**_* De heer F.A. Boone te Gent heeft het prospectus uitgegeven van een humoristisch roman: Myn eerste blikin de wereld. De schryver heeft reeds verscheidene dichtstukjes vervaerdigd, die zeer voordeelig by het gentsche publiek bekend staen. Het werk zal ongeveer 125 bladzyden in klein 8^o beslaen, en in geval het getal der inteekenaren toereikend is, met schoone platen versierd worden. De prysder inschryving is, voor Belgie fr. 1. 50.

_**_* De Antwerpsche rederykkamer de Olyftak heeft op den zevenden Meert laetstleden haer toon-en letterkundig jaerfeest gevierd. Ongemeen talryk was het publiek dat zich aldaer bevond. De Dames van liefdadigheid hebben veel bygedragen om dit feest luisterryk te maken. De zangmaetschappy Voor Tael en Kunst heeft insgelyke haer talent doen strekken tot den glans der plegtigheid. Verscheidene redevoeringen en dichtstukken zyn er uitgesproken geworden, door de heeren Van Kerckhoven, De Laet, Conscience, Van Beers, Vleeschouwer en Th. Van Ryswyck.

De cantaten die er by deze gelegenheid gezongen werd, was een voortbrengsel van den heer Lieven De Pauw en gaf blyken van een ongemeen talent. Eene romance, door Mevrouw De Pauw op eene voortreffelyke wyze gezongen, was het voortbrengsel van den heer F. Volckerick, den componist van verscheidene lieve stukskens.

Dit prachtig feest heeft een nieuw bewys komen opleveren, dat de vlaemsche tael steeds meer en meer byval verwerft in al de klassen der maetschappy.

_**_* Te Leuven heeft er, op 2 mei laetsleden, insgelyks een plegtig toonen letterkundig feest plaest gehad, hetwelk gegeven werd door de leuvensche rederykkamer het Kerssouwken. De heer Lod. Vermylen, deken der maetschappy, heeft by deze gelegenheid het verslag gelezen over den toestand der rederykkamer. De andere stukken die er voorgelezen zyn geworden, zyn de volgende: 1. Aen eenen vriend, by het schielyk of sterven van zyn vader, eene ode door den heer F. Versluysen; 2. Eene redevoering over het vaderlandsch tooneel, door den heer J. Vanlinthout, archivist der kamer; 3. De slag van Woeringen, een dichtstuk door den heer Vermylen greffier der kamer. Deze plegtigheid toont, dat ook in Leuven de liefde voor de vaderlandsche letteren den boezem der inwooners vervult.

_**_* De heer E. Van Migem, gemeente - onderwyzer en bestuerder der zangmaetschappy te Beveren, heeft dezer dagen eene verzameling van gedichten uitgegeven, onder den tytel van: Fraeije en gemakkelyke school - gezangen, met geestelyke goedkeuring.

- Onze verdienstelyke medewerker, de heer Johan Alfried De Laet, zoo gunstig bekend door menige litterarische en politische werken, is, gezamentlyk met den heer ingenieur Belpaire, door het staetsbestuer belast geworden, om eene geschiedenis der openbare werken in Belgie optestellen. Indien wy goed onderrigt zyn, zal dit werk tegelyker tyd in het Fransch en in het Vlaemsch verschynen.

_**_* De zesde en laetste aflevering van de Natuerkundige lessen van Doctor Matthyssen is dezer dagen by Buschmann verschenen.

_**_* De heer J. Hendrickx, die tot hier toe zich op de fransche poëzy had toege legd, heeft een vlaemsch drama uitgegeven onder den tytel van: De laetste dag der eerste wereld. Wy wenschen den jeugdigen dichter geluk over de baen die hy thans is ingeslagen, en zyn eerste werk in de moedertael toont ons, dat hy waerlyk in staet is, om luister aen de vlaemsche letterkunde by te brengen.

[p. 204]

_**_* Het Magazin für die Literatur des Auslandes bevat, in een zyner laetste nommers, een artikel over Conscience's Geschiedenis van Belgie. By het slot van dit artikel vinden wy over de illustratien van dit werk, eene beoordeeling van den grooten meester in de graveerkunst Jakob Felsing, die zich door zyne Genoveva, Poëzy en Liefde enz. eenen Europeschen naem verworven heeft. Wy deelen deze beoordeeling hier mede, om onzen lezeren te laten zien, hoe men in Duitschland de werken onzer vlaemsche kunstenaers weet te waarderen:

‘De uitvoering van dit prachtwerk is ten alle opzigte voortreffelyk. Wy zouden weinige of in het geheel geene werken der duitsche typographie kunnen aenwyzen, in dewelke de schoonheid van papier en druk met eene zoo smaekvolle, en met betrek tot het technische der houtsnede, zoo volmaekte illustratie verbonden is. Eene reeks befaemde kunstenaers, met eenen Wappers aen het hoofd, hebben de, meest in den tekst gedrukte, vignetten gecomposeert, dewelke grootendeels van eene groote gemakkelykheid van uitvinding en daerstelling getuigen. De scenen zyn goed uitgekozen en maken den tekst op eene kunstryke wyze volledig, zonder het gezegde te herhalen. Deze kleine beelden zyn dikwyls met weinige middelen gegeven, en toch tot in de kleinste figuerkens karakteristiek. Zelfs de werking der kleur in het verlichten is dikwyls meesterachtig gevolgd, zoodat men, in dit laetste streven der kunst ten dienste der industrie, het spoor der groote vlaemsche meesters der schilderkunst vermeent te ontwaren. De beeldnissen der byzonderste charakters der geschiedenis, zyn meestendeels naer bekende werken gemaekt, onder dewelke Philips II, Alva, Granvella, Rubens, Van Dyk enz., als ware meesterstukken mogen beschouwd worden. Rykheid en menigvuldigheid der kostumen gepaerd met behoorlyke getrouwheid, afwisseling van historische localiteiten, landschappen en zeegezigten, het zy als zelfstandige beelden, het zy door smaekvollen overgang tot de arabeske verbonden met den tekst, - vormen de weelderige illustratie van dit prachtvol werk. De kunst heeft in deze houtsneden eene hoogte en eene volmaektheid bereikt, die men nauwelyks van haer verwachten kon. De doorzigtigheid en reinheid der toonen, de ineensmelting der luchtperspectiven en de afwisseling der toonen, bereikt byna de uitwerking der koper - of staelsnede. Zoude een streng duitsch oordeel aen deze werken het verwyt doen van gemaniereerd te zyn, zoo moet men toch in acht nemen, dat elke kunstvorm eene zekere conventie vooruitzet, en dat, hoe beperkter hare middels zyn, deste zelfstandiger hare daerstelling moet wezen. Waer zich echter de kunst vrywillig of gedwongen van de natuer verwydert, daer zal zy, door eene bevallige en smaekvolle daerstelling, het gebrek aen natuerlykheid, door zelfstandige kunstweerde weten te vergoeden. De virtuositeit der uitvoering, vooral in het technische gedeelte, is derhalve het laetste en dikwyls zeer gebrekkige streven der kunst; maer, verbonden met geest en genie, ontvangen de op zulke wyze voltooide werken eene bekoorlykheid, die zelfs de onbeschaefden noodzaekt ze te bewonderen. Treffend door uiterlyke zinlyke bevalligheid, vermag de kunst daerdoor ook hare hoogere krachten en verdiensten te laten werken, op den genen die koud en ongeroerd aen de strenge en verhevene meesterstukken, die deze bekoorlykheid ontberen, zoude voorby gegaen zyn. Deze lof der bevalligheid mag hier deste meer verschoond worden, daer zich in het werk van Conscience zelfs, de deugdelykheid openbaert!