Met een regisseur als Rainer Werner Fassbinder heeft de Duitse Cinema een belangrijke en opvallende figuur gekregen. Fassbinder die nu 29 jaar oud is heeft een verbluffende produktie op zijn naam staan. Naast een groot aantal toneelstukken, hoorspelen en toneelbewerkingen, maakte hij drie korte en maar liefst een twintigtal lange films. In Nederland is daar sinds de laatste paar jaar iets van te merken. Vooral de filmfestivals in Rotterdam hebben daartoe een belangrijke bijdrage geleverd. Dankzij het distributieapparaat van Film International hebben films als ‘Der Händler der Vier Jahresseiten’ ('71), ‘Die Bitteren Tränen der Petra von Kant’ ('72), en ‘Angst essen Seel Auf’ ('74), een redelijk roulement gehad langs de Nederlandse filmhuizen. Sinds december 1974 rouleert met veel sukses ‘Fontane: Effi Briest’ in het alternatieve circuit. Het is niet geheel uitgesloten dat binnenkort ‘Wildwechsel’ door het Amsterdamse distributiekantoor Fugitive Cinema wordt uitgebracht. Fassbinder is, zoals hij zelf zegt, ‘vanzelf groot geworden, als een plantje’. Zijn ouders waren gescheiden en hij moest het zelf allemaal maar uitzoeken. Na een periode waarin hij als behanger wekzaam was, volgde hij een opleiding op de toneelschool in München. Een opleiding voor film heeft hij nooit gehad. Ervaring deed hij op door bij een aantal filmprodukties als assistent mee te lopen.
In die tijd was hij meer aktief in de toneelwereld. Met een aantal medestudenten van de toneelschool in München vormde hij in 1967 het Actie Theater. Een jaar later ging Fassinders eerste eigen stuk in première ‘Katzelmacher’. Onenigheid deed de greep uiteen vallen en Fassbinder werd met ean paar kollegaas uitgenodigd het werk voort te zetten in het Anti Theater.
Zijn eerste speelfilm draaide Fassbinder in 1969 met een team van het Anti Theater. ‘Liebe ist kälter als der Tod’ word op de Berlinale bepaald niet goed ontvangen.
Het zou tot zijn elfde film duren voordat er een groot publiek voor zijn films te interesseren viel. Vorig jaar nog vertoonde de VPRO deze ‘Der Händler der Vier Jahresseiten’ voor het grote Nederlandse tv-publiek.
Toch ruilt Fassbinder het theater niet in voor de film. Dat op het toneel eerder dan in de film de mogelijkheid voor de kontrole van het middel en de verdere ontwikkeling mogelijk is, ligt ten grondslag aan de beslissing, in de herfst van 1974, het Theater am Turm in Frankfurt over te nemen. Kortgeleden nog verscheen een artikeltje in de Volkskrant waaruit bleek dat daar inmiddels enige moeilijkheden zijn ontstaan over de wijze waarop Fassbinder dit gezelschap leidt. Zijn sympathie voor zowel het theater als de film schijnt hem parten te spelen, hoewel hij eind '74 verklaard heeft nog slechts één of hooguit twee films per jaar te zullen maken.
Centraal bij de twee vertoningen van BZZTôH Cinema in het HOT theater op 4 april (Petra von Kant) en 18 april (Effi Briest) staat niet alleen Fassbinder, maar ook de rol van de vrouw in zijn films. Fassbinder heeft een ruime belangstelling aan de dag gelegd voor de vrouwenemancipatie. Hij deed dat niet alleen in ‘Petra von Kant’ en ‘Effi Briest’, maar ook in ‘Martha’, ‘Angst essen Seele auf’, ‘Wildwechsel’ en ‘Bremer Freiheit’. Hij zelf zegt daarover: ‘De film “Petra von Kant” is daarvan een schitterende ekspressie. Emancipatie is niet alleen een typisch vrouwenprobleem, maar geldt voor iedereen. Ik raak altijd geīrriteerd door dat eeuwige geklets over vrouwenemancipatie, omdat er geen kwestie is van vrouwen tegenover mannen, maar van rijken tegenover armen, van onderdrukten tegen onderdrukkers. Er zijn net zoveel onderdrukte mannen als vrouwen’. De man die zich in de emancipatie verdiept heeft, heeft zich middels vrouwen uitgedrukt, maar met een duidelijke en terechte restriktie.
Hieronder volgen de beschrijvingen van Petra von Kant en Effi Briest, waarbij zij opgemerkt dat beschrijvingen van films slechts dienen als geheugensteun en opfrissertje.
Auteursrechtelijk beschermd
