Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Bzzlletin. Jaargang 10 (1981-1982)

Informatie terzijde

Titelpagina van Bzzlletin. Jaargang 10
Afbeelding van Bzzlletin. Jaargang 10Toon afbeelding van titelpagina van Bzzlletin. Jaargang 10

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (42.60 MB)

Scans (187.92 MB)

ebook (42.32 MB)

XML (5.96 MB)

tekstbestand






Genre

sec - letterkunde

Subgenre

tijdschrift / jaarboek


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Bzzlletin. Jaargang 10

(1981-1982)– [tijdschrift] Bzzlletin–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende
[pagina 87]
[p. 87]

Brieven en commentaren

Volksverhaal en feminisme

Kritiek op een kritiek

In het Sprookjesnummer (92) van BZZLLETIN schreef Emma Brunt een artikel over ‘De vrouw in het sprookje’. Dat de lezer en criticus soms net zo creatief bezig is als de schrijver van een boek, blijkt hier weer eens overduidelijk. Feminisme is een woord geworden dat vele ladingen dekt. Maar hoe dan ook, zij is er zeer van vervuld. Dat het echter in verband wordt gebracht met de door mij vertaalde bundel Er was eens een vrouw is enerzijds humoristisch, anderzijds voor de lezers van een zo uitstekend literair blad als het BZZLLETIN misleidend. Overigens is de titel van de uitgever en had ik geen bezwaar - de samenstelster van het boek is Ilse Korn. Waarom háár naam niet genoemd wordt en wel de mijne, terwijl in de literatuuropgave uitsluitend de naam van de schrijvers een plaats kreeg (Bettelheim, Ethel Johnston, Lerche, Doris en Gmelin...) is een raadsel. Het kan zijn dat E.B. niet begrepen heeft dat ook het Voorwoord van Ilse Korn was. Dat is echter wel door mij aangevuld met een derde van het geheel. Namelijk over de symbolische inhoud van de genoemde volksverhalen - het verband tussen pop en geest (Wassilisa en haar kleine pop e.a.) - de heks, in het oerverhaal de Baba Jaga, vertegenwoordiger van de Grote Moeder - de Mythos (het woord-waaruit deze oude volksverhalen stammen. Ik noemde ook M.L. von Franz, de medewerkster van Jung, die het boek De vrouw in het sprookje schreef. Het was voor de lezers van het BZZLLETIN waardevoller geweest als E.M. aan déze feiten de 225 (!) regels had besteed i.p.v. aan de vreemde veronderstelling dat ik ‘2000 jaar vrouwenonderdrukking’ zou hebben overzien (er is waarachtig wel iets belangrijkers gebeurd).

Terwijl het sprookje van heel lang geleden, Vissersmeisje wordt koningin, de mens toont die door alle eeuwen heeft geleefd en niet het belachelijke meisje van E.M.’ die uit de volheid van haar altruïstische gemoed bescheiden en vlijtig werkt voor haar vissersgemeenschap’, staat dit vanzelfsprekend ver af van ‘Mao, Lenin en Marx’. Dat ik Rafelkap noemde, van de Feministische uitgeverij Sara, is louter een collegiale geste, omdat ook zij zich bezighielden met het onderwerp. En daar de titel van mijn boek luidde Köningin im Leinenkleid, eindigde ik met de regels

 
gekleed in lompen of in zij,
 
dapper, liefdevol en vrij!

Een grapje, dat mag!

Het einde van het zo gewraakte Voorwoord is: ‘Het is heilzaam de muur tussen het oude volksverhaal en ons dagelijkse leven neer te halen. Want erachter èn ervoor wordt steeds dezelfde levensreis beschreven. Een reis van zoeken, schijnbaar verliezen - en vinden van het ware’.

En nu ontdek ik ineens dat dit best eens op het feminisme zou kunnen slaan.

 

Marijke van Raephorst

 

In de feministische kritiek op allerlei kultuuruitingen - of het nu gaat om literatuur, film, wetenschap, schoolboekjes of sprookjes - is het uitgangspunt altijd dat vrouwen tot op heden werden veronachtzaamd of stereotiep voorgesteld. Uw nawoord gaat eveneens uit van een dergelijk gezichtspunt, het verband met het feminisme ligt dus nogal voor de hand.

De inbreng van Ilse Korn in het nawoord (niet het ‘voorwoord’!) blijkt nergens uit. Integendeel, op de flap wordt het nawoord aan u toegeschreven en het is ondertekend met de letters MvR. Over misleidende informatie gesproken. In de literatuurlijst is haar naam per ongeluk niet genoemd, een slordigheid die ik bij deze graag recht zet.

Verder vindt u nog dat ik mijn 225 regels beter aan warhoofden als Young en zijn medewerkers had kunnen besteden maar dat vind ik dus niet. Dat het oude sprookje ‘Vissersmeisje wordt koningin’ zo sterk doet denken aan de opbouwende toon die kenmerkend is voor sociaal realistisch proza kan ik niet helpen. Zou het misschien kunnen liggen aan de ‘bewerking’ die u erop heb toegepast?

 

Emma Brunt

Eerlijkheid

In mijn artikel ‘De kwetsbaarheid van Philip Corvage’ (BZZLLETIN 93, p. 37-41) voer ik Gomperts, Rodenko en Cornets de Groot op als lieden, die ten onrechte Ivoren Wachters beschouwen als een buitenbeentje binnen het oeuvre van Simon Vestdijk. Ten aanzien van Cornets de Groot is dit oordeel niet geheel juist. Na gesprekken met hem en na hernieuwde lezing van zijn stuk in De open ruimte (‘Een wilde jacht’, p. 61-72) ben ik de mening toegedaan, dat ik hem enig onrecht heb aangedaan door hem op één lijn te stellen met Gomperts en Rodenko. Zijn artikel gaat voornamelijk in op de formele aspecten van de roman en niet op de inhoudelijke, zoals ik in mijn artikel deed voorkomen.

 

Harry Bekkering

Enkele aanvullingen bij het artikel van Waltraud Huesmert over Wolfgang Cordan in Bzzlletin 94:

Ik heb Wolfgang Cordan tijdens zijn verblijf in Amsterdam vrij goed gekend. Hij kon inderdaad - tot ieders verwondering - in de bezettingstijd ongehinderd reizen, o.a. naar België waar hij herhaaldelijk behalve zijn toenmalige Nederlands-Vlaamse uitgever ook de Duitse uitgever Eugen Diederichs opzocht die daar waarschijnlijk als invloedrijke officier gestationeerd was. Cordan heeft er tegenover mij nooit iets over losgelaten maar het lijkt mij niet onwaarschijnlijk dat hij die ‘verdachte’ reizen in het belang van het verzet of van politieke of joodse vrienden ondernam. Cordan was een van die ‘geboren toneelspelers’ die er stellig plezier in had een dubbele rol te spelen. Het lag dan ook helemaal in zijn lijn, in de verzetsfilm ‘L.O.-L.K.P.’ de rol van de Duitse officier te spelen. (Op de foto blz. 76 van BZZLLETIN 94 is hij trouwens niet de tweede maar de eerste van links)

Cordan was een van de bezoekers van de literaire avonden bij Coos Frielink in de Valeriusstraat in Amsterdam (zij was een voormalige verpleegster die o.a. de gewonde Gerrit van der Veen in het huis van de uitgeefster Tine van Klooster (Uitg. De Spiegel) heeft verpleegd waardoor zij een tijdlang - tot Dolle Dinsdag - in de gevangenis aan de Amstelveenseweg heeft moeten doorbrengen). Op die literaire avonden lazen ook de latere Vijftigers elkaar hun proza en gedichten voor. Cordan heeft er een keer zijn lezing voor Mallarmé gehouden en heeft er Anna Blaman ingevoerd die ik bij die gelegenheid samen met haar zuster heb leren kennen. Door de bemiddeling van Cordan heb ik het essay ‘Van erts tot arend’ van A. Roland Holst voor Die Tat in Zurich in het Duits kunnen vertalen. Eveneens door hem maakte ik kennis met Klaus Mann, die Cordan als toehoorder meebracht naar de woning van dr. J.C. de Buisonjé, een oude studievriend en kollega van mijn man, waar Cordan in kleine kring zijn toneelstuk (of een gedeelte ervan) over Nietzsche voorlas.

In Zwitserland raakte hij bevriend met de Hongaarse mytholoog Karl Kerényi, in wiens huis in het Tessin hij een paar keer vertoefde.

In een brief die ik van Cordan uit Mexico ontving, kort voor zijn dood, schreef hij dat hij aan tyfeuze koortsen leed.

 

Elisabeth Augustin


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken

Over dit hoofdstuk/artikel

auteurs

  • Marijke van Raephorst

  • Emma Brunt

  • Harry Bekkering

  • Elisabeth Augustin