taalde? Was dat geen mooi geschenk aan de vele Chinese Saïdjahs en Adinda's? Met als bijkomend voordeel dat het mij zou verlossen van een deel van mijn schuldgevoelens. Al was ik dan geen drie-generatie-proletariër, ik kon daarmee toch bewijzen dat ik van enig nut kon zijn. Maar dat mooie voornemen moest nog ettelijke jaren wachten op zelfs maar een begin van uitvoering.
Pas in de vroege jaren tachtig werd het verbod op het vertalen en lezen van westerse boeken opgeheven. Van toen af aan ging het snel. Een Nederlandse vriend stuurde mij het boek; mijn Nederlandse boekenkast had de Culturele Revolutie namelijk niet overleefd.
Andere Nederlandse vriend(inn)en verleenden uiteenlopende vormen van steun: zo kwam ik in het bezit van woordenboeken, referentiemateriaal en papier. Mooi meegenomen was dat de prestigieuze Volksliteratuur Uitgeverij in China al lang een oog op het boek had laten vallen, maar er tot dan toe niet in geslaagd was een geschikte vertaler te vinden.
Ironisch genoeg achtte zij mij direct gekwalificeerd. Mijn voordien dubieuze multi-culturele achtergrond bleek ineens een onmisbare voorwaarde. Om de Max Havelaar goed over te brengen bij het Chinese publiek was kennis van de Nederlandse en Indonesische cultuur onontbeerlijk, naast inbedding in de Chinese, terwijl enige vertaalervaring ook geboden leek.
Dat de Volksliteratuur Uitgeverij gebrand was op de Max Havelaar is niet zo verwonderlijk: het is haar taak om alle goede literatuur van alle landen in de hele wereld voor het Chinese publiek te ontsluiten en de Max Havelaar is, behalve dat het zonder twijfel een van de belangrijkste werken uit de Nederlandse literatuur is, ook nog eens politiek uiterst vernieuwend.
De Aanslag koos ik vooral om zijn progressieve inhoud, maar ook om zijn realistische, menselijke inhoud. De hoofdpersoon Anton, door het fascisme wreed vervreemd van zijn verleden en angstig op zoek naar de waarheid en naar zijn identiteit, sprak mij persoonlijk zeer aan.
Saïdjah en Adinda in de film ‘Max Havelaar’
Het was nogal pretentieus van mij om te veronderstellen dat ik met deze dubbele keuze het Chinese lezerspubliek een beeld zou kunnen geven van de Nederlandse literatuur van een eeuw geleden en van vandaag. En dat ik daarmee een inzicht zou kunnen verschaffen in de Nederlandse samenleving - door Multatuli een roofstaat genoemd, maar tegelijk de wieg van vele grote humanisten, onder wie Multatuli zelf. Een maatschappij ook, waarin grote progressieve bewegingen gedijen, zoals de zo levendig door Mulisch beschreven vredesbeweging. De eerste Chinese editie van de Max Havelaar verscheen in de periode dat in Nederland het honderdste sterfjaar van Multatuli werd herdacht. Er werden enige duizenden exemplaren van verkocht. Van De Aanslag zelfs enige tienduizenden. Publiciteit in China's belangrijkste
Auteursrechtelijk beschermd
