Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De Denker. Deel 12 (1774) (1775)

Informatie terzijde

Titelpagina van De Denker. Deel 12 (1774)
Afbeelding van De Denker. Deel 12 (1774)Toon afbeelding van titelpagina van De Denker. Deel 12 (1774)

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1.93 MB)

XML (0.89 MB)

tekstbestand






Genre

proza
non-fictie

Subgenre

tijdschrift / jaarboek


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De Denker. Deel 12 (1774)

(1775)– [tijdschrift] Denker, De–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende
[pagina 225]
[p. 225]

De Denker.
No. 603. Den 18 July 1774.
[Aan Fillis. Beschouwing by het Graf van myn overleden Boezemvriend. Brief van den Hertog de Choiseul aan de Marquisinne *** en aan Hem na zyne terug komst aan het Hof. - Het gestuit Voorneemen. Dichtstukjes.]

 
- O vitae tuta facultas
 
Pauperis, angustique laris! O munera nondum
 
Intellecta Deûm.

Lucanus.

Aan Fillis.

 
't Huwlyk maakt van Menschen Englen!
 
Dichter, dat 's een kostlyk woort!
 
't Kan twee zielen samen strenglen
 
Met een hemelsch liefdekoort.
 
Neen: 't is on waar! want myn Fillis
 
Was allang eene Engelin,
 
En zo dra myn wil haer wil is,
 
Wordt ze een sterflyke Godin.
 
Ach! wanneer gelukt myn hope?
 
Wanneer komt dat zalig uur,
 
Dat z' haar vryheit, eens verkope?
 
Maer, helaes! zy houdt die duur.
[pagina 226]
[p. 226]
 
'k Zal u hondert kusjes geven,
 
En nog duizendmaal zo veel,
 
Lieve Fillis, ja myn leven,
 
Voor een koopmanschap, zoo eêl.
 
Foei! wat zeg ik, zyn de zinnen
 
Van een' Dichter, als hy vrydt,
 
Zonder teugel, door het minnen,
 
Dan ben ik het vyftal kwyt.
 
Wie verkoopt 'er ooit zyn vryheit,
 
Als hem de Echt nog vryër maekt.
 
De Echt baart zekerheit en blyheit,
 
Daer een vryë ziel naer haekt.
 
Zoo is 't vogeltje, besloten
 
In zyn kouwtje, min beducht
 
Voor gescherpte Havikspoten,
 
Dan het was in ruimer lucht.
 
Maer ik kan de zachte banden,
 
Die uw Maegdelyke hart,
 
Dat zich anders zou verpanden,
 
Tegenhouden, tot myn smart.
 
'k Heb, Godt lof! ook dierbare Ouders;
 
En dat zachte liefdejuk
 
Drukt zoo wel myn ted're schouders,
 
Als by u, dat 's ons geluk!
 
Kind lief van uw' waarden Vader,
 
Dochter van 's Mans brave Vrouw,
 
Ai, bedenk uzelve eens nader,
 
Dit verbint u tot de trouw.
 
't Past ons, zoo gy hun het leven,
 
Naast uw' Schepper, schuldig acht,
 
Tot een dankgeschenk te geven,
 
Vóór hunn' doot, een nageslacht.
 
't Past ons, 't hooft der oude Lieden
 
Te vereeren met een kroon:
[pagina 227]
[p. 227]
 
En hoe zal dit best geschieden,
 
Dan naar 't woort van Davids Zoon?
 
'k Heb de Spreuk te wel onthouden:
 
Kindskinderen ('t dtaet 'er zoo)
 
Zyn de loon en kroon der Ouden.
 
Liege ik, dan liegt Salomo.
 
't Past ons zoo veel gunstbewyzen,
 
Die wy smaekten vroeg en laet,
 
Noit genoeg naer eisch te pryzen,
 
Te belonen met de daet.
 
Kom dan, Fillis! laet ons paren:
 
Dat 's de wezenlykste vreugt,
 
Die der Oud'ren gryze hairen
 
Wisselt in een groene jeugt.
 
'k Zie reedts, (Wie zou niet verlangen,
 
Naer dien heuchelyken tydt!)
 
Hoe uw Moeder wordt ontfangen,
 
Hoe zy vrolyke uren slyt,
 
Hoe zy welkom wordt geheeten,
 
Hoe zy Vaderlief begluurt,
 
Daer zy is in 't huis gezeten
 
Van haer Dochter, in haer buurt.
 
'k Zie, hoe zich uw Vader zegent,
 
Als hy van zyn' Schoonzoon wordt
 
Met eerbiedigheit bejegent.
 
O! dan valt de dag te kort.
 
'k Zie het vriendelyk verkeren
 
Onzer Oud'ren wederzyds.
 
d'Ondervinding zal 't u leren;
 
Daerom, Fillis! trouw by tydts.
 
Klaeg dan niet meer over 't missen
 
Van uw Moeder, die gy mint.
 
Laet die troost uw' moet verfrissen,
 
Dat g' 'er twee voor eene vindt.
[pagina 228]
[p. 228]
 
'k Zeg u meer, en zwere u trouwe,
 
Ik zal u, myn oogelyn,
 
Wordt gy my ter echte Vrouwe,
 
Vader, Moeder, alles, zyn.
 
Bitterzoete! geef geen oorzaek;
 
Dat ik u Naömie heet';
 
'k Heb de Dichtkunst, tot myn voorspraek,
 
t'Uwer eer' met lust besteedt.
 
En zo gy geloof durft weigren
 
Aen de zoete Poëzy,
 
Dat zal woorden oversteigren,
 
Neem een ware proef aen my.

DAMON.

[pagina 229]
[p. 229]

By de beschouwing van het graf
van mynen overleeden boezemvriend.

 
'k Beschouw het stil verblyf, de rustplaets van myn' vrind,
 
En stort een' traenenvloed op 't koude grafgesteente,
 
Daer myn bedroefde ziel zyn stoflyk deel nog mint,
 
En teedere achting draegd voor 't dorre doodgebeente.
 
Zyn ligchaem is voorlang der wormen spys geweest,
 
Ja, dat werd tot een' prooi aen 't hongrig graf gegeeven,
 
Maer in den jongsten Dag, zal 't weder met zyn' geest,
 
Verëenen, en eeuw in eeuw uit, volzalig leeven.
 
Wat heb ik menigmael, in peinsende eenzaemheid,
 
Het zoet der vriendschap en zyn Godsvrucht overwoogen!..
 
't Verlies van zooveel deugd! zyn' vroegen dood beschreid...
 
Ach! in deez' oogenblik word ik myzelv' onttoogen!
 
Wat felle ontroering... welk een wondre ontsteltenis!
 
Helaes! geen tyd of troost verbreeken ooit de banden,
 
Waermeê zyn zaelge ziel aen my verbonden is:
 
'k Voel nog het vriendschap vuur my in den boezem branden!
 
Myn hart is overstelpt van onherstelbren rouw,
 
Nu ik het somber graf van mynen vriend aenschouw.

Overleeden den 3 December 1770.

 

Fidelis semperque paratus.

 

1773.

B.

[pagina 230]
[p. 230]

Brief van den Hertog De Choiseul,
Aen de Marquisinne de **** na zyne aenkomst te ChantelouxGa naar voetnoot(*)

 
'k Ben gistren welvernoegd te Chanteloux gekoomen,
 
Toen de Avondzon alrê daelde in de westerplas,
 
'k Heb met myn huisgezin verkwikklyk spys genoomen:
 
'k Bemerkte dra dat ik geen Staetsman toen meer was.
 
'k Begaf my voorts ter rust en stiep, bevryd van zorgen;
 
De zorgen, Marquisinne! ontweeken my hier rasch:
 
'k Ontwaekte wel te vreê in d' aengenaemen morgen:
 
'k Bemerkte dra dat ik geen Staetsman toen meer was.
 
Ik onverpeinsde ook niet wat ik zou moeten zeggen,
 
Wanneer een klaeger my door last of leed belas:
 
'k Had geen onlustigheên hier te effnen of weêrleggen:
 
'k Bemerkte dra dat ik geen Staetsman toen meer was.
 
'k Ontbeet hierna gerust, maer voelde my iets kwellen;
 
De guure wind joeg kou door 't helder vengsterglas,
 
Dan, dit herstelde ik zelf met ruige schaepenvellen:
 
'k Bemerkte dra dat ik geen Staetsman toen meer was.
 
'k Ging voordenmiddag my met jaegen wat verzaeden,
 
En schoot een' radden haes, ik deed dien in myn tas,Ga naar voetnoot(†).
 
En gaf hem aen myn' Kok om smaekelyk te braeden:
 
'k Bemerkte dra dat ik geen Staetsman toen meer was.
 
'k Zat vroegtyds aen den disch met al myn huisgenooten;
 
Hoe wonderwel kwam toen 't gejaegde aen ons te pas!
 
Het wild smaekt altyd wel aen dien het heeft geschooten,
 
't Bemerkte dra dat ik geen Staetsman toen meer was.
 
'k Biê niet, gelyk voorheen, aen u myn Staetsvermogen,
 
Maer toon myn vriendschap u met ziel en hart en pen,
 
Terwyl myn luister thans geheel schynt weggevloogen,
 
Want ik bemerk, dat ik geen Staetsminister ben.

Den 9 Maert 1771.

G. Beyer.

 

Nota. Dit dichtstukje is in den jaere 1771, geplaetst in het Maendelyks werkje, de Byekorf, en hier, tot beter begrip van het volgende, herdrukt.

[pagina 231]
[p. 231]

Aan Den Hertog De Choiseul,
na zyne aenkomst te Muette aen het Hof van Koning Lodewyk, den XVI.Ga naar voetnoot*

Keerdicht.

 
Gy zyt dan eindlyk weêr aen 't Fransche Hof gekoomen.
 
De zon dook menigwerf in Nereus, pekelplas,
 
Zinds gy te Chanteloux had uw verblyf genoomen;
 
Te Chanteloux, daer 't wis voor u het veiligst was.
 
ô Ja, elk is verpligt voor lyf en goed te zorgen:
 
De weerhaen van 't geluk draeit veeltyds vliegend rasch:
 
Want de avond houdt te rug, 't geen dikwils in den morgen,
 
Aen ons, door wuften waen, te los verzekerd was.
 
Dan, zulks behoeve ik niet, aan u, Choiseul! te zeggen:
 
'k Zag uw bedaerdheid toen ik uwe LettrenGa naar voetnoot(†) las.
 
Hy die zyn eigen' zaek bedaerdigweet te overleggen,
 
Is beter voorspraek dan in Frankryk immer was.
 
't Is raedzaem u voortaen met geen verschil te kwellen:
 
Men ziet een anders kwaed meest door het verstiend'glas,
 
Maer LodewykGa naar voetnoot‡ bleef toch welwikkend oordeel vellen:
 
Hy wist wat voor het Ryk, dien tyd, noodzaeklyk was.
 
Van goede planten teelt men veeltyds goede zaeden.
 
't Is zomer, en de boer vult haest met graen zyn tasGa naar voetnoot§?
 
De jager brengt het wild om 't aen het Hof te braeden,
 
De Koning nodigt u, die éértyds balling was.
 
Leef lang, in 's Vorsten gunst, met al uw huisgenooten!
 
Dat elk benevens u, op pligt en wetten pass!
 
Och! wierd in 't Fransche Ryk nooit moordkartou geschooten!
 
Och! dat het in Europe alöm eens vrede was!
 
Dan zou het negental, door vindingryk vermogen,
 
My hulp betoonen, ja, bestuuren myne pen.
 
Maer alle hoop hierop, is byna my ontvloogen,
 
Terwyl ik evenwel een vreêbeminnaer ben.

Den 21 Juny 1774.

G. Beyer.

[pagina 232]
[p. 232]

Gestuit voorneemen.

 
Onlangs in eenzaemheid naer 't juichend land getreden,
 
Daer 't zangrig vreedenheit, onvolgbre toonen slaet,
 
Werdt dra myn geest vervoerd in ruime zaligheden,
 
Terwyl myn dichtgodes by 't koor ten reije gaet;
 
Toen meende ik zachte rust, en reine vreugd te smaeken,
 
Voor 't zanggezinde brein, van stadsgewoel verlost.
 
Maer wonder! onverwacht, scheen 't gansch heelal te kraeken,
 
't Was of de hemeldeur sprong uit haer' gouden post.
 
Ik zie vast om en om, waer 't onheil my mogt naedren,
 
En hoor van allen kant een donderend gedruis;
 
'k Dacht dat de dood my trof, of 't bloed versteef in de aedren.
 
Zegt, goden! zegt, wat is 't? de berg baert weêr een' muis.

Gunst Beveiligt.

voetnoot(*)
Zie de 's Graevenhaegsche Courant van den 8 Maert 1771.
voetnoot(†)
Tas. Weitas.

voetnoot*
Zie de 's Graevenhaegsche Courant van den 20 juny 1774.

voetnoot(†)
Den Brief in 't nevenstaende vaers vervat.
voetnoot‡
Koning Lodewyk den XV.
voetnoot§
Tas. Zekere groote gebouwen.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken

Over dit hoofdstuk/artikel

datums

  • 18 juli 1774

  • 3 december 1770

  • 9 maart 1771

  • 21 juni 1774