Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Dietsche Warande. Jaargang 7 (1866-1868)

Informatie terzijde

Titelpagina van Dietsche Warande. Jaargang 7
Afbeelding van Dietsche Warande. Jaargang 7Toon afbeelding van titelpagina van Dietsche Warande. Jaargang 7

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (3.21 MB)

Scans (27.12 MB)

XML (1.37 MB)

tekstbestand






Genre

proza
sec - letterkunde

Subgenre

tijdschrift / jaarboek


In samenwerking met:

(opent in nieuw venster)

© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Dietsche Warande. Jaargang 7

(1866-1868)– [tijdschrift] Dietsche Warande–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende
[pagina 283]
[p. 283]

Het Standbeeld voor Joost van den Vondel.

Het model op de ware grootte is voltooid. De reusachtige dichter is op zijn taboeret gezeten, met de rustigheid van een kunstenaar, die zeker van zijn zaak is, maar tevens met de gereedheid tot opstaan, die aan den strijder voegt. Aan het hof van Koning Midas zoû zijner Muze le tabouret misschien betwist zijn: aan ieder ander hof zoû men hem den koningszetel waardig rekenen: wel te verstaan - aan hoven, die nog Hoven waren, en waar men inzag, dat de Kunst de eerste plaats toekomt in die huishouding. Maar nog liever dan thronend in eene paleiszaal, zien wij den dichter hier op zijn vercierde zitbank, en met den linker voet op een schabel. Op de aldus gebogen knie houdt hij een dichtgeslagen schrijsboek; de rechter hand met de stift, voor de borst gebracht, legt de bezielde uitdrukking van het ten Hemel gericht oog en het geheele hoofd nader uit.

Aan zijne voeten ligt Virgilius, die Vondels leidsman geweest is nog in meer opzichten dan hij die van Dante was. Het is eene gelukkige gedachte van den beeldhouwer geweest het boek van Virgilius hier aan te brengen. Men ziet, in onze dagen, in Vondel gaarne voor alles den polemischen dichter: van liberale zijde wordt hij doorgaands geprezen om zijn remonstrantismus = anti-mouringhianisme (men was toen 200 jaar vroeger, en 200... paardekrachten zelfstandiger en pozitiever dan Abr. des Amorie van der Hoeven); van konservatief-aristokratische zijde wordt zijne huldiging der Burgemeesters en groote Heeren hooglijk gewaardeerd; van katho-

[pagina 284]
[p. 284]

lieke zijde vereert men vooral de godsdienstige harp zijner laatste periode en de sabelslagen aan Westerbaen c.s. toegebracht: maar men mag niet miskennen, dat Vondel, ondanks die krachtige uitingen zijner oorspronklijke natuur, toch het onmogelijke gedaan heeft, om in zijn tijd een deftig geleerde te wezen, die de antieke waereld in hooge eer hield niet alleen, maar daar, voor de helft, met zijn beelden en tafereelen in ademde. Virgilius is voor hem de dichter bij uitnemendheid, gelijk hij 't voor de geheele Renaissance was, die den ongekunstelden Homerus nooit schijnt begrepen te hebben. Vondel weet geen passender cieraad voor zijne grootere kompozities dan de half-vaerzen van de mantuaansche zwaan, hij, die Virgilius twee maal vertaald heeft en hem als Vade-Mecum geheel in zijn geheugen schijnt geprent te hebben. Vondel is, in alles, een man van zijn tijd geweest, en behoorde even min thuis in het godsdienstig synthetiesch leven der middeleeuwen als in onze analytische sfeer. Dank zij dezer analyze, dat wij hem waardeeren kunnen.

De Spectator heeft noode gepermitteerd, dat Royer aan Vondel een lauwerkrans op den schedel heeft gedrukt. Is er wel éen land in Europa, waar de letterkundigen durchschnittlich minder dichterlijk voelen dan hier? Is er wel éene hofstad, waar de Muzen minder op haar gemak zijn dan in den Haag? Is er wel éen orgaan, dat op hoogen (soms ook lagen) toon over aesthetika spreekt, en daarbij zoo schraal onderlegd is? Die lauwer mocht Vondel niet ophebben, indien toevallig op het St Lucasfeest de gildebroeders hem niet gekroond hadden. Maar de mannen die dus oordeelen, veroordeelen niet den beeldhouwer, maar den dichter-zelven. Hooft heeft nooit een laurierkroon op het hoofd gehad en toch zegt Vondel van 's Drossaarts portret door Sandrart, dat de schilder daarbij twee dingen

 
‘heeft vergeten:
 
De Duitsche lauwerkroon en Fransche Koningsketen.’

Ieder-éen heeft dit altijd een uitmuntenden greep van Vondel

[pagina 285]
[p. 285]

geschat en het verheugde ons dan ook innig, toen we, bij de Zweedsche Koningsketen van Vondel, de Duitsche lauwerkroon hem zagen dragen.

Kieschheid verbiedt ons over de verdiensten van het jongste groote werk des Heeren Royer uit te weiden. Wij hebben nooit geaarzeld, waar feiten te verdedigen waren, deze in bescherming te nemen, ook al spraken die ter eere van personen, aan wie banden van vriendschap of affiniteit ons hechtten: maar bij het zien van een standbeeld gaat het als bij het hooren eener sinfonie: de omtrekken er van aangeven, zegt weinig: men moet er vóor staan en voelen, en vergunning hebben zijne getroffenheid uit te jubelen. Wij gelooven echter te mogen zeggen, dat de Vondel niet het minste is van de kolossale standbeelden, door den Heer Royer ontworpen en uitgevoerd. Die den seventigjarigen krachtigen kunstenaar in de laatste maanden op zijne steigers aan het werk heeft gezien - zal zich niet verwonderen, dat, achter den blik van dat oog en den druk van dien boetseerstok, eene nog altoos jeugdige ziel huist, waar de kategorie der Micaële-Angeloos met warm broederlijk gevoel ten allen tijde hare rijen voor openen zal, ten spijt der zelfbewondering van het platste realisme, en der frazenmakerij eener onopgevoede, onbelezene en onbedrevene kritiek.

J.A.A.Th.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken