Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 1

[p. 530]

Omroeper.

Letteren.- Het Conservations lexikon van Herder te Freiburg zal, in den loop van 1900, in eene derde uitgave beginnen te verschijnen. Wij bevelen dit werk allen onzen lezers ernstig aan, welke door het uitgebreide kolossale Brockhaus-Lexikon menigmaal, vooral in kerkelijke zaken, misleid of in den steek gelaten worden. Het werk is op zes boekdeelen, elk van 50 tot 60 bladen van 16 blz. berekend.

Emil Thomas zegt in zijn boek over de laatste 20 jaren duitsche letterkunde: ‘Stephan George, Otto Julius, Felix Dormann en anderen hebben eenen Versicherungsgesellschaft auf gegenseitige Hochachtung und Anerkennung gegründet;’ d.i. ‘Zwaaien malkander het wierooksvat op den neus’. Van het blad Simplicissimus zegt Thomas: ‘Het is een in 't duitsch geschreven fransch Skandal-boulevardbl. met verwoestende richting. De uitgevers Schurter und Löffler te Berlijn, geven menigmaal ‘Direkter Schmutz’ uit.

Dr. A.S. Kok bewijst in Studiën en schetsen, dat Broekhuizens als Vondeliaansch geprezen Morgenzang slechts eene vertaling is van Théophile de Vian's Ode Le Matin. Ook Hoofts Larissa is naar Vian bewerkt.

Het Nederlandsch in het lager onderwijs van België. - Het Fransch is de voertaal in 3,896 onzer lagere scholen, het Nederlandsch in 2,707. Wij meenden nochtans dat de Vlaamsche bevolking de Waalsche ver overtrof! Het Fransch wordt aangeleerd in 6,190 lagere scholen: in de 3,896, waar het Fransch de voertaal is en in 2,294 waar de lessen in 't Nederlandsch gegeven worden. Het Nederlandsch wordt onderwezen in 2,898 lagere scholen: in de 2,707 waar het de voertaal is en in 191 waar het Fransch als voertaal gebruikt wordt.

Besluit: De Vlamingen leeren Fransch; de Walen leeren geen Vlaamsch. Waar echter voor staatsbedieningen de kennis van beide talen vereischt wordt, luidt steeds het gezegde der Walen: Niet te rap, gun ons den tijd Vlaamsch te leeren!

Jersey. - Tot hiertoe was het Fransch de officieele taal van Jersey. Den 8ⁿ Februari ll. werd met 28 stemmen tegen 15 een voorstel aangenomen, waardoor ook het Engelsch in de kamer mag gesproken worden. Zelfs werd een voorstel ingediend om alleen het Engelsch als officieele taal toe te laten.

Vlaamsche en fransche Wetteksten. - Waar is de tijd dat, tijdens de bespreking van De Vriendt-Coremans' wetsvoorstel, de nietvlaamschgezinden spraken over de verwarring welke hierdoor zou ontstaan! Fuit tempus, te beter. Wij ontleenen aan de Annales parlementaires, Sénat, séance du 21 Mars 1900 bl. 279 het volgende:

M. Montefiore Levy, sprekende over de bepaling:

Il est interdit... de vendre, d'acheter... les lapins sauvages ou des renards vivants...

Behoudens machtiging van de regeering, is het, op straffe van... verboden levende wilde konijnen of vossen te verkoopen...

‘Dans les termes où la disposition est conçue, on a l'air d'interdire le transport des lapins sauvages morts ou vivants, et simplement le transport des renards vivants.

[p. 531]

Je ne connais pas bien le flamand et je m'excuse devant le Sénat si je ne prononce pas correctement les quelques mots que je vais lire, mais il me semble que la traduction flamande qui dit: ‘Behoudens... verboden levende wilde konijnen en vossen te verkoopen... est beaucoup plus précise que la rédaction française, au point de vue de la clarté!

M. le baron Bethune. - C'est évident.

M. Montefiore Levy. - Je suis heureux de votre adhésion...

M. le baron van der Bruggen, ministre de l'agriculture... Quant à l'observation de l'honorable M. Montefiore Levy, elle pourrait servir à prouver l'utilite de la rédaction des lois dans les deux langues. Je le remercie de l'occasion qu'il m'a donnée de faire cette constatation de la supériorité du texte flamand et de l'utilité qu'il présente pour l'interprétation de la loi.’

Kunstrariteiten. - Hoe Noord en Zuid de verzen van P.-C. Boutens, uit den Gids, beoordeelt: ‘Deze jonge kunstvoortbrengselen (kunst-rariteiten is een beter woord) geven geenszins den indruk het werk te zijn van een artist. Dergelijke strophen en regels hebben wij in de laatste tien of vijftien jaar in schier ontelbare hoeveelheid te genieten gekregen. Zoo gelezen zoo vergeten. Indien de voorraad is uitgeput kan men de gedichten van voor tien jaar gaan herdrukken. Geen nood dat iemand ze herkennen zal.’

Nieuwe internationale Taal. - M. Léon Bollack heeft eene nieuwe taal uitgevonden, die hij internationaal noemt, maar die 't waarschijnlijk evenmin worden zal als het volapuk en hare andere voorgangers. Wie ze leeren wil bestudeere het werk van den uitvinder Résumé théorique de langue bleue-bolak - langue internationale pratique (in 8^o. VII-124 bl. Paris, 147, avenue Malakoff).

G. Gezelle gehuldigd. - Kortrijk en Brugge willen G. Gezelle huldigen. Te beter en goed heil!

Volgens Durandal zou er te dezer gelegenheid te Brugge groot krakeel zijn. ‘Des tas de gens, qui fuyaient et méprisaient Gezelle, vivant, se disputent à présent sa gloire.

Et des comités se dressent contre les comités.

Et la bagarre a lieu au nom de l'art!

L'art n'est que le prétexte.

Il s'agit de savoir qui, des groupes politiques en présence, aura devant les baes de cabaret le bénéfice d'une inauguration de statue à la prochaine kermesse!’

Waar heeft Durandal dit alles gedroomd!

Wij kennen te Brugge maar één comiteit met dit doel gesticht. Aan 't hoofd staat een vreedzame onder de vreedzamen, onze goede vriend E.H.S. Dequidt, bestuurder der Brugsche afdeeling van 't Davids-Fonds.

Prijskamp Tony Bergmann, voor de beste geschiedenis van eene stad of eene gemeente met ten minste 5000 inwoners uit Brabant, arrondissement Nijvel uitgezonderd, en in het Nederlandsch opgesteld. Jury: Pater De Smedt, Bollandist, Prof. Fredericq, Prof. Kurth, Prof. Pirenne en Prof. Vollgraff.

[p. 532]

Davids-Fonds. - Zijn verschenen: Pieter De Mey: Van Antwerpen naar Stanley-Pool, reisindrukken. Jaarboek van het Davids-Fonds voor 1900. Mengelingen V.

- Op 2^den Paaschdag biedt de afdeeling Zele aan hare leden een avondfeest aan waarop een drama en een kluchtspel zullen opgevoerd worden.

- Donderdag 26 April, te 12 uur, algemeene vergadering van het Davids-Fonds in het lokaal der hoogeschool ‘la Halle’ te Leuven.

Tooneel. - Sedert een paar jaar bestaat te Amsterdam de Katholieke vereeniging ‘Leo XIII’, die ten doel heeft de christelijke kunst te bevorderen, kunstproducten, vooral die van de tooneelkunst, wanneer zij strijden tegen God en godsdienst, tegen te gaan en op te wekken tot liefde voor de kunst van het woord, door voordragen, tooneelspelen enz. Deze vereeniging heeft sedert Februari van het vorige jaar Vondels ‘Joseph in Dothan’ in studie en hoopt dit stuk op 22 April a.s. in Maison Stroucken op te voeren.

Toonkunst - Den 7ⁿ April had te Antwerpen de eerste opvoering plaats van de oorspronkelijke opera: ‘Druon Antigoon, of de Reus van Antwerpen in Het Steen’. De tekst is van Lenaers, de muziek van Ernest Britt, beiden Antwerpenaren.

Schilderkunst. - Moderne schilderijen: Een groote kunstbeschermer treedt in de kunstwerkplaats eens jongen landschaps-modernist. Hij houdt stil voor een doek voorstellende eene grasachtige streek met eene koe. Na eenige seconden turen roept de ‘kunstkenner’ uit: ‘Maar, uwe koe is in 't geheel niet natuurlijk, mijnheer!’ De schilder glimlacht aanmatigend en spottend: ‘Maar mijnheer, indien zij natuurlijk was, zou zij geen kunstwerk zijn!’

Onderscheiding: Wij vernemen dat onze uitgever, de heer A. Siffer, gemeenteraadslid te Gent, vereerd is met het ridderorde van Leopold.

Hartelijk proficiat voor de welverdiende onderscheiding.

† Emiel Varenbergh, provincieraadslid van Oost-Vlaanderen en ondervoorzitter van den Oudheidkundigen kring van Gent. Hij schreef menige oudheidkundige en geschiedkundige bijdragen in Messager des sciences historiques en gaf uit bij den drukker dezes Guide de Gand, Le local du Cercle catholique, Filles d'Eve etc.

† Willem Waagen, geoloog, en Jan Hofmoki, heelmeester, beiden beroemde leeraars aan de hoogeschool van Weenen. - G. Symons, vermaarde Engelsche meteorologiste. - Kardinaal Mazella, S.J., te Rome, beroemde godgeleerde. - Graaf Benedetti, schrijver van talrijke historische werken. Bij de oorlogsverklaring tusschen Frankrijk en Duitschland was hij Fransche gezant te Berlijn. - Karel Ooms, Antwerpsche kunstschilder, te Cannes overleden. - Prof. Reusch, te Rome, schrijver van vele werken op theologisch en geschiedkundig gebied. Oud-katholiek, gaf de nagelaten geschriften uit van Döllinger. - Archibald Forbes, gewezen Engelsche militaire correspondent. Hij schreef onder andere zijne herinneringen uit den Fransch-Duitschen oorlog en het leven van keizer Willem. - Saint-George Mivart, Engelsch geleerde, verleden jaar om zijn americanisme en zijn verzet tegen den Paus veroordeeld.