Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 1

[p. 300]

Omroeper.

Koninklijke Akademie. - Zitting van 10 Sept. De heer Sillem draagt een belangrijke studie voor over de graanprijzen van 1392 tot 1695. Dr. Rogge behandelt de briefwisseling tusschen Nicolaas van Reigersbergen en Hugo de Groot.

Rembrandt. - In het museüm te Colmar, in den Elzas, is de schilderij van Rembrandt teruggekeerd. Deze schilderij werd, gelijk men weet, in 1899 te Colmar door Dr. Hofstede de Groot ontdekt, door prof. Bode echt verklaard, door prof. Waltz gerestaureeerd en is een meesterwerk uit het tijdperk van 1662-1665.

Lucas van Leiden. - Door de schilderijverzameling van het Germaansch museüm te Neurenberg is een kostbaar werk van Lucas van Leiden aangekocht. Prof. Hauser reinigde het. Het is 1,85 meter hoog, 2,65 meters breed, omtrent 1523 geschilderd en stelt voor Mozes water nit de rots slaande.

Nietzsche. - Gelijk vele krankzinnigen plaagde ook Nietzsche de duivel van den hoogmoed, zoodat hij ten laatste de uitdrukkingen God en Verlosser op zich zelven toepaste.

John Ruskin. - Het plan bestaat een gedenkteeken voor Ruskin op te richten in de Westminster Abdij. Tegen dat plan komt Octavia Hill op in de ‘Times’ met de opmerking, dat Ruskin zulk een gedenkteeken zeker niet zou gewenscht hebben, hij die er juist zoo voor streed de schatten van oude bouwkunst ongeschonden te bewaren. ‘Ruskin heeft geen monument noodig’, zegt Octavia Hill. ‘Wanneer wij ter zijner nagedachtenis een oud gebouw kunnen bewaren in ongerepte liefelijkheid, op den top van een berg, een klip in zee, den oever van een meer of een beboschte helling voor altijd ongeschonden behouden, dan zouden wij daarmee niet zoozeer een gedenkteeken voor hem oprichten, als wel de hoop verwezenlijken, een wensch vervullen van den grooten geest die met ons heeft geleefd en ons heeft geleerd. Voorzeker is het voortzetten van het werk van een vriend en leeraar beter dan een monument’.

Göthecultus. - De Keulsche Oberlandsgerichtsrath Roeren heeft, in de General-versammlung der Katholiken te Bonn, eene voordracht gehouden over het misbruik der zinnelijkheid in de plastische en litteraire kunst, ter waarschuwing voor de studeerend jeugd. Hij kwam daarbij over de belachelijke vergoding van Göthe te spreken, van wien in München zelf is gezegd: dat hij ‘meer heeft gezegd in eenen enkelen volzin, dan al wat de tien geboden Gods bevatten’.

[p. 301]

Koninklijke Vlaamsche Academie. - Zitting van Sept. - Nadat het Verslag over de Augustus-vergadering was goedgekeurd, betuigde de Voorzitter den dank der Academie aan het lid den heer Bols, die aan de boekerij 230 boekdeelen heeft geschonken, tevens de hoop uitsprekende dat zijn voorbeeld navolging moge vinden.

De bespreking der voorgestelde prijsvragen werd vervolgens ten einde gebracht, waarna de heer Prayon het woord kreeg om zijn antwoord op Dr. de Vreese's Taalzuiveraar's Borstwering voor te dragen. De vergadering werd te half vijf gesloten, nadat er beslist was dat de heer Prayon zijn antwoord in de volgende vergadering nog zou voortzetten.

De namen der begiftigers der Vlaamsche Academie zullen op eene marmeren gedenkplaat ingeschreven worden. Guido Gezelle en J. Bols openen de reeks.

De Nederlandsche Spectator meldt op bl. 319, als ‘indruk’ van de ‘Parijsche’ tentoonstelling: ‘In de 19^e eeuw, in Frankrijk, sluit de eene opvatting onmiddellijk op de andere, grijpt in voor dat de eerste uitgebloeid is’ (stijlleer).

In jaargang n^o 7 van Neerlandia krijgt C. Buysse op zijne knokkels, omdat hij de Association ondersteunt.

Op de prijsdeeling voor 't Atheneum te Oostende, einde Juli l.l., hield M. Van Imschoot, schepene van stad, de feestrede. Hij oordeelde het gepast eenen hevigen uitval te doen tegen het Vlaamsch en tegen de wet van 1883.

Zal de heer Minister zoo iets maar laten voorbijgaan zonder opmerkingen?

Te dezer gelegenheid nog een vraagske: Is de tijd niet gekomen om Vlaamsche feestreden te houden ter gelegenheid der prijsdeelingen?

Goethe en de Alkoholvraag. - In Die Gegenwart, n^r 28, een artikel van Wilhelm Bode: Goethe und die Alkoholfrage. Er wordt gewezen op de buitengewone matigheid van den dichter, de eerste Weimartijd uitgezonderd. Zeer zelden vindt men bij Goethe den lof van den wijn. Hij meende dat de wijn eerder nadeelig is voor het werk van den geest.

Paul Heyse's manier van werken. - Aus der Werkstatt zoo luidt de titel eener causerie van den Duitschen Novellist, waarin hij zelf ons zegt hoe hij werkt. Zijne novellen schrijft hij steeds zonder kladde, van eerst af in 't net; hij kan er maar lastig toe besluiten een uitgegeven werk te herlezen; voorts bezit hij de gaaf zijne onderwerpen en de bijzonderheden hiervan bijna seffens nadat zij geschreven zijn te vergeten.

Nietzsche. - Den 25^en Augustus stierf Nietzsche. Voor de wereld was hij, krankzinnig geworden, reeds geruimen tijd dood; men sprak

[p. 302]

over hem in den verleden tijd. De meeste lofartikelen die bij gelegenheid van het afsterven in de Duitsche bladen voorkwamen zijn wat terughoudend: ‘een merkweerdige denker is den 25^en Oogst overleden, niet een der voerende geesten der toekomst.’ Zijn invloed op het tegenwoordig geslacht aanziet men als eene mode. Niet als veroveraar, zooals hij het eens droomde, maar als overwonnene is Nietzsche gestorven. Niet de Uebermensch, maar wel de normaalmensch is veroveraar gebleven, de ‘heilloos-middelmatige’, de ‘fabriekwaar der natuur’.

Over de Vlooi in de Duitsche letterkunde, bijzonderheden in Das litterarische Echo van October 1900, bl. 76.

Toonkunst. - Perosi heeft uit zijn hoorn des overvloeds alweer een nieuw oratorium geschud. Het is (na de verkortingen) 3 uur lang. 1. Mozes vlucht uit Egypte (idyllisch). 2. Mozes bedreigt Pharao met Gods toorn. De zeven plagen (die ook voorkomen in Händels Israël in Egypten). 3. Doortocht der Roode Zee. 4. Dankhymnen.

De Wet van 1883. - Sommigen beweren dat de wet van 1883 te ver gaat, dat er te veel in 't Nederlandsch wordt onderwezen in de Athenea, dat het Fransch er verstoken wordt. Men oordeele naar deze tafel:

In de afdeeling der oude humaniora in 't Atheneum van Gent telt men in de:

	in 't Fransch,	in 't Nederlandsch
7^e klas	17 uren	tegen 9 uren
6^e klas	18 uren	tegen 9 uren
5^e Grieksch-Latijnsche klas	21 uren	tegen 6 uren
5^e Latijnsche klas	17 uren	tegen 6 uren
4^e Grieksch-Latijnsche klas	21 uren	tegen 8 uren
4^e Latijnsche klas	15 uren	tegen 8 uren
3^e Grieksch-Latijnsche klas	21 uren	tegen 6 uren
3^e Latijnsche klas	20 uren	tegen 6 uren
2^e Grieksch-Latijnsche klas	21 uren	tegen 6 uren
2^e Latijnsche klas	19 uren	tegen 6 uren
1^e Grieksch-Latijnsche klas	20 uren	tegen 7 uren
1^e Latijnsche klas	19 uren	tegen 7 uren

In de afdeeling der moderne humaniora telt men in de:

	in 't Fransch,	in 't Nederlandsch
7^e klas	12 uren	10 uren
6^e klas	13 uren	11 uren
5^e klas	15 uren	6 uren
4^e klas	13 uren	8 uren
3^e wetenschappelijke klas	14 uren	6 uren
3^e handelsafdeeling	14 uren	6 uren
2^e wetenschappelijke klas	13 uren	6 uren
2^e handelsafdeeling	14 uren	8 uren
1^e wetenschappelijke klas	14 uren	7 uren
1^e handelsafdeeling	13 uren	10 uren

De lessen in het Duitsch en Engelsch vallen daarbuiten, daar ze in die talen onderwezen worden. De lessen in natuurlijke wetenschappen geschieden in beide landstalen.

[p. 303]

Davids-Fonds. - Zijn verschenen: Over William Shakespeare, door Julien Van der Voort (1^o Een bezoek te Stratford aan den Avon, in 1864, bij de driehonderdste verjaring der geboorte van Shakespeare. - 2^o Met Shakespeare in Londen. - 3^o Eene vertooning van ‘De Koopman van Venetië’, in 1602).

Op droog zaad, verhaal door R. Vermandere.

De afdeeling Zele gaf op Maandag 8 October een tooneelkundig feest aan hare leden: Jocrisse de Vondeling, kluchtspel in één bedrijf, en Reus Finhard, historisch drama door M. Ghysbrechts, naar den roman van R. Millecam, door het Davids-Fonds uitgegeven.

† Baron de Maere van Aertrycke, lid en oud-Bestuurder der Koninklijke Vlaamsche Academie, Voorzitter en stichter van den Oudheidkundigen kring van Gent, gewezen schepen en Volksvertegenwoordiger van Gent, lid van verschillende maatschappijen van kunst en wetenschap ten lande en in den vreemde. Met hem verdwijnt eene groote figuur waarvan het verlies onherstelbaar zal zijn, bijzonder voor de Vlaamsche beweging. Immers door zijn erkend talent, zijne uitgebreide kennissen, zijn hooge stand in de maatschappij en zijn tact was hij boven de partijen en kon hij de Vlamingen van alle denkwijzen in eenen band scharen tot het veroveren van onze rechten. De vier Nederlandsche Congressen die hij voorgezeten heeft, bewijzen het.

Hij werkte mede aan het kanaal van Suez, hij is de schepper van Brugge-zeehaven, de redder van het Gravenkasteel en de Sint-Nicolaaskerk te Gent, hij had zich nu aan het reuzenwerk aangespannen om op het Vlaamsch Hoofd een nieuw Antwerpen te doen verrijzen.

Hij schreef verschillende werken over kunst, wetenschap en Vlaamsche beweging, onder andere over de rol der vrouw in de Vlaamsche Beweging.

God leide hem van Aertrijcke naar Hemelrijcke.

† Albert De Vriendt, bestuurder der Academie van Schoone kunsten te Antwerpen. Hij was te Gent geboren in 1843, in 1891 volgde hij Verlat op in het bestuur van onze Vlaamsche schilder-academie. Historieschilder van ongemeen talent laat hij werken van hooge waarde achter, zijne muurschilderingen in het Stadhuis van Brugge blijven ongelukkig onvoltooid. De Vlaamsche kunst verliest in hem een harer waardigste kinderen.

Hij was de broeder van Juliaan De Vriendt en zooals deze een echte katholiek en een overtuigde Vlaamschgezinde.

† Charles Callebert, pastoor van Blankenberge, medewerker aan Rond den Heerd en schrijver Jan Onraet en Paul en Isabelle. Bij het afsterven van Guido Gezelle hield hij te Kortrijk eene lijkrede, welke ook in druk verschenen is.

† Petit de Julleville, professor van letterkunde aan de Sorbonne van Parijs. Hij gaf uit Histoire de la Grèce sous la domination romaine, Histoire du Théâtre en France (les mystères, les comédiens, la comédie et les moeurs au moyen âge), Histoire de la littérature dramatique, Histoire de la langue et de la littérature française (8 vol.)

† Frederich Nietzsche, Duitsch rationalistische wijsgeer, schrijver van Also sprach Zarathustra, Ienzeits von Gut und Böse, Zur Genealo-

[p. 304]

gie der Moral, Der Fall Wagner, Die Götzendammerung, Der Wille zur Macht. Gelijk in zijne voorstelling van den Uebermensch was hij meer dichter dan filosoof. Zijn lichaam had zijn geest overleefd. Jaren reeds kwijnde hij in een ziekenhuis te Frankfort.

† Pater Clarke S.J.; hij was leeraar aan de Hoogeschool van Oxford wanneer hij het protestantisme afzwoer. Hij was bestuurder van het geleerde tijdschrift The Month, waarin hij vele gewaardeerde studiën schreef. - Kanunnik J.B. Stiernet, leeraar aan de faculteit van wijsbegeerte en letteren van het St. Aloisiusgesticht te Brussel. - Gustaaf Meyer, prof. van Sanscrit aan de Hoogeschool van Weenen; hij laat vele werken achter over philologie. - Vollon, groote Parijzer schilder. - M.I.H. De Beul, kunstschilder, geboortig van Dendermonde. - Elchanon Verner, Haagsche kunstschilder en illustrator, vermaard door zijn genrestuk Invalieden der zee. - D^r I.G. Boerlage, adjunt-directeur van 's lands plantentuin te Buitenzorg, schrijver van eene handleiding tot de kennis der flora in Nederlandsch-Indië. - Dichter Louis Ratisbonne, te Parijs. - F. Lints, Burgemeester van Leuven, schrijver van Vlaamsche tooneelstukken.