Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 1920

[p. 397]

Voor ons onderwijs.

2^e Vervolg.

1300	* Het kompas uitgevonden door Flavio Gioja.
	* Het buskruit uitgevonden door Balthold Schwarz.
	Het jubileum-jaar schitterend gevierd onder Paus Bonifacius VIII:
	Hij neemt tot leuze: ‘Ecce duo gladii’.
	Amsterdam tot stad verheven.
	Philips de Schoone neemt Gwijde van Dampierre en zijn zonen gevangen.
	Pruisen volledig verduitscht. De Teutonische Orde heerscht van de Oder tot aan de Newa.
	Tauler te Straatsburg geboren.
	Dante's ‘Vita nuova’ voltooid.
	Het Alhambra van Grenada voltooid.
	* De ‘Roman de la Rose’ vertaald door Hein van Aken.
	* Jacob van Maerlant †
	Sagarelli door de Inquisitie te Parma verbrand.
1301	Vlaanderen door Philips den Schoone in beslag genomen.
	Tooneel-vertooningen voor Philips den Schoone bij zijn intocht in Gent.
	De strijd begint tusschen Bonifacius VIII en Philips den Schoone:
	Philips wordt in den ban geslagen.
1302	Bulle van Bonifacius VIII tegen Philips den Schoone: ‘Unam Sanctam’. Philips verbrandt ze, 2 Jan..

[p. 398]

	Dante uit Florence verbannen (1^e decreet 27 Jan., 2^de 10 Maart.)
	Philips de Schoone roept voor het eerst de ‘Etats Généraux’ bijeen. April.
	De Gulden Sporenslag (11 Juli).
	De Engelschen maken een volkslied op den Gulden Sporenslag.
	De Dietsche Kamer ‘Christus' oogen’ beweert te dateeren van 1302.
	Philips de Schoone veroordeelt de Inquisitie. (October).
1303	Paus Bonifacius VIII wordt te Anagni door Nogaret mishandeld
	(Sept). Hij † te Rome (Oct).
	Petrarca wordt geboren.
	De Parijsische Parlementsklerken stichten hun gilde: ‘le royaume de la Basoche’.
	Benedictus XI wordt Paus.
1304	De Vlamingen worden verslagen door Witte van Haamstede.
	Vondel's Gijsbrecht van Aemstel speelt in dit jaar.
	De bullen tegen Frankrijk worden ingetrokken.
	Denkelijk van 1304 tot 1306 verblijft Dante te Verona.
1305	Gwijde van Dampierre †. Robrecht van Bethune volgt hem op.
	Willem III roept voor het eerst de Staten bijeen.
	Tot dit jaar is de geschiedenis van Holland geschreven door Melis Stoke: ‘Rijmkroniek’.
	* Lodewijk van Velthem brengt een groote verzameling Britsche romans bijeen.
1306	De Joden worden uit Frankrijk verbannen.
1307	8 Nov. Legendarische datum van de eerste samenkomst op Rütli.
	Fra Dolcino, met Margaretha, wordt gepijnigd en verbrand te Vercelli.
1308	1 Jan. Legendarische datum van den opstand der Zwitsers tegen de Habsburgers.
	? Johannes Duns Scotus †
	? Dante's verblijf te Parijs
1309	De Pausen te Avignon: Clemens V.
	Alonzo de Guzman maakt Gibraltar vrij uit de handen der Mooren.
	Marienburg wordt de zetel der Duitsche grootmeesters.

[p. 399]

	Joinville schrijft zijn ‘Vie de St. Louis’
	Watriquet de Couvin schrijft zijn ‘Fabliaux’.
	Robert van Anjou wordt koning van Napels gekroond door den Paus.
	Dante's bezoek aan Vlaanderen en Engeland (?)
	Hendrik VII, van Luxemburg, wordt keizer.
1310	De ridders van St. Jan veroveren Rhodes.
	Tempeliers worden in Frankrijk levend verbrand.
	Geert Grote wordt geboren.
	Marguerite Porrette †
	Blommardine treedt te Brussel almeer op den voorgrond.
1311	Concilie te Vienne (Oct.-Nov.). De Begaarden worden veroordeeld.
	De Universiteit van Orleans wordt gesticht.
1312	De Tempeliersorde wordt opgeheven.
	De St. Martensramp.
	Hendrik VII wordt in het Lateraan tot Keizer gekroond (Juni).
	Hendrik VII † (Augustus)
1313	Boccaccio wordt geboren.
	* Dante voltooit zijn ‘Inferno’ en zijn ‘Purgatorio’.
	Celestinus V wordt heilig verklaard.
1314	Philips de Schoone †. Louis X volgt hem op.
	Lodewijk van Beieren door zijn partij en Frederik van Oostenrijk door de zijne worden tot keizer verkozen. De tienjarige oorlog begint.
	Cangrande della Scala, heer van Verona.
1315	Zwitserland zet zijn onafhankelijkheid in.
	Paus Johannes XXII vraagt aan Koning Eduard II dat hij de Iersche grieven zou onderzoeken.
	Dante verblijft in Lucca (?)
	Dante's ballingschap andermaal bevestigd, thans met zijn zonen er bij.
1316	Een pauselijke bulle stelt de processie in op Sacramentsdag. Spoedig feestelijke optochten overal.
	Lodewijk van Velthem voltooit de 4^e partie van Maerlant's ‘Spiegel Historiael’, aangevuld tot 1316.

[p. 400]

	Sinds dit jaar tot zijn dood verbijft Dante nagenoeg bestendig te Ravenna.
1317	Tegemoetkoming van den Paus tusschen Engeland en Schotland wordt afgewezen door Bruce.
	Bruce wordt in den ban geslagen en Schotland onder interdict gelegd.
	Ruysbroeck wordt tot priester gewijd.
1318	Bruce wordt verslagen en gedood te Dundalk.
1319	Noorwegen komt in losse dynastieke vereeniging met Zweden (tot 1771).
	Schilder Duccio †
1320	Dante voltooit zijn ‘Paradiso’.
	De ‘Pastoureaux’ (boeren opstanden) in Frankrijk (Juni).
	Hein van Aken's ‘Kinderen van Limborch’.
1321	Dante † te Ravenna.
1322	Thomas van Aquino heilig verklaard.
1323	Vlaanderen staat Zeeland bewester Schelde af aan Holland. De graaf van Holland doet zijnerzijds afstand van eenige streken in Zeeuwsch Vlaanderen. Einde van den strijd tusschen Holland en Vlaanderen.
	De strijd begint tusschen Paus Johannes II en Keizer Lodewijk IV.
	De ‘Jeux floraux’ worden ingesteld te Toulouse.
	Rijksdag te Francfort: de politieke rechten van den Paus in het Keizerrijk worden ontkend.
1324	Keizer Lodewijk IV wordt in den ban geslagen (Maart).
	* John Wycliffe wordt geboren.
	William of Wykeham wordt geboren.
1327	In Engeland wordt Eduard II afgezet en vermoord. Eduard III begint zijn vijftigjarige regeering.
	Keizer Lodewijk verklaart den Paus tot ketter, wordt gekroond te Milaan en trekt naar Rome. Hij wordt opnieuw in den ban geslagen.
	De Minorieten.
	De mystieker Eckhardt †
	Jan v. Boendale schrijft zijn hoofdwerk: Der Leken Spiegel.

[p. 401]

1328	Met Philips VI begint het huis van Valois in Frankrijk te regeeren.
	De honderdjarige oorlog begint.
	Door het verdrag van Northampton wordt Schotland onafhankelijk.
	Keizer Lodewijk wordt te Rome gekroond, zet den Paus af en stelt aan tot zijn opvolger Pierre de Corbière (Nicolas V).
	Castruccio Castracani, hoofd van de republiek van Lucca †
	Ruysbroek, ‘Canonicus Major’ van St Goedelen.
1329	De ‘Sidrac’ wordt bij ons uit het Fransch vertaald.
	Vertooningen bij 't bezoek van Margaretha aan Gent.
	Het Ottomansche rijk wordt gevestigd.
1330	Het Engelsch Parlement wordt verdeeld in Hooger en Lager Huis.
	* Hein Van Aken †
1331	In Servië komt Stefan Dushan op den troon, de grootste vorst der Servische Middeleeuwen.
	De straatplaveiïng komt in voege: Praag geeft een der eerste voorbeelden.
1333	Casimir de Groote regeert in Polen en trekt Duitsche volksplantingen aan.
1334	Giotto vangt het campanile aan van den Dom te Florence.
	Friesche monniken beginnen veen tot turf te steken.
1335	Vlaanderen neemt deel aan den oorlog tusschen Frankrijk en Engeland. Jacob van Artevelde neemt de leiding op zich.
	In Zweden wordt de slavernij afgeschaft.
1336	Aberdeen brandt af.
	Giotto †
	* Uit de eerste helft der 14^e eeuw dagteekent waarschijnlijk het oudste mysterie dat wij bezitten, een ‘passiespel’ waarvan het handschrift afkomstig is uit een klooster te Maastricht; daarom ‘het Maastrichtsche Passiespel’.
	Tamerlane wordt geboren.
	Philips VI bezoekt Avignon.
1337	Het ‘Schachzabelbuch’.
	Eduard III eischt de kroon van Frankrijk op.
	Sprinkhanenplaag over Europa gedurende 3 jaren.

[p. 402]

1338	Hafiz, de groote Perzische dichter †
	De Duitsche keizerskeuze wordt verklaard onafhankelijk te zijn van de pauselijke goedkeuring.
	De burgerij zegepraalt in Vlaanderen. Jacob Van Artevelde staat aan de spits van de democratie, en gaat een verbond aan met Eduard III.
1339.	Gelder wordt tot hertogdom verheven door Lodewijk van Beieren, den Duitschen keizer.
	De oorlog vlamt weer op tusschen de Plantagenets en de Valois.
	Eduard III valt Frankrijk binnen langs Vlaanderen.
1340	Alphonso XI verslaat de Mooren te Salado.
	De Fransche vloot lijdt de nederlaag van Sluis.
	* ‘Miracles de Notre Dame’.
	‘Griselidis’, wereldlijke dramatische poëzie in Frankrijk.
	* Eustache Deschamps wordt geboren.
	* Ulrich Boner's ‘der Edelstein’.
	* Jan Boendale's ‘Van den derden Edewaert’.
	* Ruysbroek's ‘Chierheit de gheesteleker Brulocht’.
1341	Petrarca wordt tot dichter gekroond.
	De Turken dringen voor 't eerst in Europa.
	De twist aangaande het Licht van den Berg Thabor begint.
1342	Clemens VI wordt Paus.
1344	Algeciras ontrukt aan de Mooren, na 20 maanden beleg.
	Gersonides †
	De eerste Engelsche munt wordt geslagen (de florijn).
	Madeira wordt ontdekt door den Engelschman Robert Macham.