Boekbesprekingen
Bloemlezingen
Als nr. 28 van de Vlaamse Pockets (Heideland, Hasselt) verscheen Mijn moeder was een heilige vrouw, een bloemlezing van moederlyriek uit de Vlaamse poëzie door Bert Ranke. De overgrote meerderheid der gekozen gedichten stamt uit onze eeuw. Uit deze lijvige bloemlezing blijkt hoe vruchtbaar het moeder-tema voor de Vlaamse dichters is geweest. De estetische norm die Bert Ranke hier gebruikt is eerder aan de ruime kant - op verre na niet alle opgenomen gedichten zijn feilloos -, maar hij verdient lof omdat hij met deze brede norm toch steeds de zuivere smaak heeft laten primeren. Rustig bladerend in deze bloemlezing, zal men menig genotrijk uurtje beleven. Bovendien heeft een tematologische bloemlezing als deze een kultureel-menselijke betekenis, zij laat ons toe ons in een bepaalde levenservaring of probleem te verdiepen zoals het door verscheidene dichters werd beleefd, in casu de veelzijdige en onuitputtelijke betekenis van het moederschap. Ranke heeft er dan ook goed aan gedaan de stof in te delen volgens de verschillende belevingsmogelijkheden van het moederlijke. Zowel in estetisch als in menselijk opzicht is de publikatie van deze bloemlezing een goede daad.
In de jongste tijd gaat het goed met de verspreiding van de Vlaamse poëzie in Duitse vertaling. De jongste bloemlezing heet Blüten aus Flandern (Bergland verlag, Wien) en bevat een mooie keuze van Zuidnederlandse poëzie vanaf Hadewych tot Paul Snoek. De keuze en vertaling zijn van de Oostenrijker K.H. Schwarz-Vanwakeren. De keuze is, algemeen beschouwd, gelukkig te noemen en biezonder prijzenswaard lijkt ons dat heel wat van die stukken uit onze oudere dichtkunst de Duitse lezer worden aangeboden. De vertaler blijkt het Nederlands uitstekend te beheersen en op menige plaats hebben we zelfs gekonstateerd dat fijne betekenisnuancen hem niet ontsnappen. Over het poëtisch gehalte van vertalingen oordelen is zeer moeilijk. Zij laten steeds wat ontgoocheld. Doch het komt me voor dat deze vertaler zich binnen de mogelijkheden die het vertalen van poëzie biedt, uitstekend van zijn taak heeft gekweten.
Een der meest boeiende bloemlezingen die wij in de jongste tijd leerden kennen is Kongo: Het woord (Uitg. Ontwikkeling, Antwerpen), samengesteld door Amaat Burssens en Karel Jonckheere. Zij bevat een verzameling literaire teksten van kongolese herkomst in gebonden en ongebonden stijl. De inleiding schenkt een bondige en grondige kijk op de psyche van de Bantoe, waardoor het mogelijk wordt de hoofdtemas van de hier samengebrachte woordkunst beter te begrijpen. De teksten werden ontleend aan vroegere verzamelingen als die van A. De Rop, L. de Brandt, A. De Clercq, A. Burssens, enz. De bloemlezing werd zeer evenwichtig opgebouwd, geeft een ruim inzicht in het mysterieuze wezen van de Afrikaanse mens en bevat enkele onvergetelijke stukjes, zowel wat de diepe wijsheid als de betoverend-beeldende taal betreft.
Minder geslaagd lijkt ons een andere bloemlezing samengesteld door Karel Jonckheere Poëzie is overal. Van Bijbel tot Eskimo (Uitg. Ontwikkeling, Antwerpen). Men kan moeilijk in dit potpourri van gedichten uit alle windstreken en tijden enige eenheid ontdekken.
Auteursrechtelijk beschermd