Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 121

[p. 267]

August Geldhof / Uit mijn dagboek

Voor Liesbet V.H.

7 uur. Opstaan. Ik blijf nog even liggen. Mijn Waals slaapje heeft zijn pyjama al uit. Hij bukt zich om zijn bed op te maken. Enkele dagen geleden heeft hij in zijn onderbroekje gekakt. Er is een grote bruine vlek. Het slipje hangt te laag. Jezus, het panorama. Het bekakte slipje, de glimp van. Hm. Mamma mia. Het is zondag vandaag. Als hij zijn bed opgemaakt heeft, draait Charles zich om en zegt doodgemoedereerd:

‘Dans l'Autre Monde nous aurons tous une flûte, une musique à bouche et un accordéon.’

‘Pas d'autres instruments?’ informeer ik.

‘Non. Pas de violon, pas de saxophone, ni de piano. C'est trop compliqué.’ Opstaan, ik moet nu opstaan. De verzorger loopt tussen de rijen bedden door, hij roept sarrend, met die stem waarmee men vee opdrijft: ‘Séppen! Séppen!’, en zo dadelijk ook: ‘Guusten!’ Dan maar opstaan. Gauw wat water, een kam, scheren. Naar beneden, ochtendkoffie drinken. Ik bedoel niet het ontbijt. Ik bedoel de eerste koffie, stiekem uit de keuken weggehaald (van Lutgart mag dat niet). Ik loop snel de trap af. Maar op de overloop houdt Eric me al tegen:

‘Gust,’ zegt hij, ‘je zou iets voor me kunnen doen.’

‘Ik wil koffie hebben. Laat me...’

‘Heb je een broer die pastoor is?’

‘Wat wil je eigenlijk?’

‘Wel, ik zou in de gevangenis willen geraken.’

‘In de gevangenis? Eric toch, jongen. Je bent al opgesloten. Je moet daarmee tevreden zijn. Ik kan niets voor je doen.’

‘Ja, maar, ik moet er eens uit.’

‘Luister es...’

‘Ik wil er echt eens uit. Ik wil naar een echte gevangenis.’

‘Meen je dat werkelijk?’

‘Het is bittere ernst.’

‘Tja...’

‘Misschien kent je broer die pastoor is een aalmoezenier van een gevangenis. Dat zou toch best kunnen.’

[p. 268]

‘Ik zal eens kijken wat ik voor je kan doen. Als je persé in een gevangenis wil zitten: er zijn altijd achterdeurtjes. Mijn broer zou er je door tussenkomst van de aalmoezenier kunnen binnenloodsen. Geen kwaad idee.’

‘Dank je Gust. Goeie morgen!’

En weg is hij. De ochtendkoffie smaakt heerlijk. Een echte opkikker. In de Zesde Latijnse kregen we in een van onze eerste proefwerken dit zinnetje op: ‘Stultus stultitia stultior.’ Ik kon het vertalen maar snapte de echte zin ervan niet. Nu wel. Als Mieke me nog eens vraagt waarom ik hier niet vandaan wil, zal ik haar zeggen dat ik mijn Hogere Studies aan het voltooien ben. At the Faculty of Insanity. Misschien word ik ooit nog eens Doktor Honoris Causa of Insanity. Maar nu ontbijten. Zoals steeds is de boter ranzig, het brood oudbakken. Wanneer krijgen we de boter vers en apart op tafel? De cervelaatworst heeft weer een reukje. Het is alsof ze hier in de keuken het eten bereiden volgens de recepten van een kookboek dat als titel draagt: ‘Eten koken voor gekken. Hoe bederf je lekkere groenten. Hét middel om aan sausen en sausijzen een reukje te geven.’ Charles, die ook mijn tafelbuur is en die de worst gulzig naar binnen werkt, knikt me glunderend toe en zegt:

‘Dis, Auguste, le cerveau est composé de cervelas, de haché et d'un peu de jambon.’

‘Brr. Je veux dire: C'est tout?’

‘Oui, c'est tout. Moi j'ai des preuves de ça: Pendant la guerre il y avait un Allemand qui me disait: Toi Franzose très bonne tête, toi très malin.’

Na het ontbijt besluit ik, niet naar de mis te gaan. Ik besluit nooit meer te gaan. De aalmoezenier is een kwibus. Ten minste, zo zegt iedereen. Ik bauw de anderen dan maar na. Ik weet niet voor wie hij zijn veel te geleerde preken houdt. Zijn gehoor bestaat uit zwakzinnigen en uit ingedommelde broeders. Ik voel me altijd naar worden tijdens die preken. Nee, dat gaat niet meer. Ik kan beter een bezoek brengen aan Jules in Zaal 3. Door de veel te mooie tuin begeef ik me op weg om het gesticht rond te lopen. Ik zie de namen van de ‘straten’: Sint-Vincentiuslaan, Mariastraat, etc. Er ontbreekt nog een Heilige-Engelenplein. Waarom noemt men het kind niet bij zijn naam? Rue des oligofrènes, boulevard des épileptiques (deze ‘stroperige, slijmerig-visceuze pseudo-sociale klevers of driftkoppen’, en dergelijke lievigheden meer, vrij naar professor Esser), Verrücktenstrasse? Als Jean Spandaw hier was zou hij voorstellen dat men op ‘de Marie’, dit grote gebouwencomplex dat acht zalen omvat, ‘Madmen Incorporated’ zou schrijven. En ik zou opmerken dat de laatste titel, verschenen bij ‘Madmen Incorporated’, luidt: ‘Und ich bringe euch den Untermenschen’. Ik loop verder. Kom Eric tegen die zich voor mij posteert, zodat ik niet verder kan

[p. 269]

lopen, dus moet ik maar beleefd naar zijn gezondheid informeren, wat ik ook doe, en begin over mijn broer die pastoor is maar hij declameert met een stentorstem:

Ik hou niet van pastoors!
Ik hou meer van onderpastoors!

Verder. Raap een doorweekt stukje papier op: ‘Chère maman. J'ai du chagrin de ne plus te voir ici à Beernem me rendre visite, j'en pleure parfois le soir lorsque je suis au lit. J'ai beaucoup de chagrin d'avoir une si grande famille et d'avoir si peu de visite. Je demande donc...’ De rest is onleesbaar. Ik berg het papiertje zorgvuldig op in mijn portefeuille, loop om ‘de Marie’ heen, met het voornemen even aan te lopen bij Jules in Zaal 3. Het begint te regenen. Een stoere zwakzinnige blijft onverstoorbaar met volledig geopende gulp op de stoep zitten. Een andere patiënt begiet een bloemperk waarop nog slechts verdorde stengels staan. Ondanks het feit dat het toch regent, zwaait hij lustig verder met zijn gieter. Aan de ingang van Zaal 3 gebedel om een sigaret. Goed, hier heb je de sigaret. De bewaker die de deur opent bekijkt me wantrouwig (‘Hij weet zeker niet wie ik ben’, denk ik vermaakt) maar laat me toch binnen. Jules verschijnt prompt op zijn roepen. Zijn gezicht is rood aangelopen, hij heeft zijn plastic oog niet in, etter sijpelt uit de rood-gapende spleet.

‘Buenos dias, señor Julio’, zeg ik grijnslachend.

‘Hahaha!’

‘Heb ik iets geks gezegd?’

‘Nee, maar ik ben gek.’

‘Wat schort er nu weer aan?’ vraag ik en betreed zijn kamertje.

Het kamertje is heel klein en heel hoog. Op dertig centimeter van het plafond, dat is op meer dan vier meter van de grond, heeft Jules twee minuscule leeuwevlaggetjes opgehangen. Werkelijk buiten het bereik van elke dief. Men zou ze het best kunnen bekijken als men op de grond ging liggen. Ook de reprodukties van schilderijen hangen zeer hoog, op ongeveer twee en een halve meter van de grond. Nergens ter wereld kan je zoiets zien. De eikehouten kast, het nachtkastje en een grote metalen koffer zijn voorzien van grote hangsloten. Op de tafel, naast zijn schrijfmachine, grijnst zijn kunstgebit me aan. Hoopjes tabaksstof, drie pijpen, vuile zakdoeken, het plastic oog, verfrommeld papier. Wat een stilleven. Bij mijn weten heeft niemand ooit zoiets geschilderd.

‘Jules, ik vroeg wat eraan schortte’, zeg ik en ga zitten op de stoel die hij van bij de tafel wegneemt.

‘Wel, ik zeg tegen Jeroom Cardoen, een van mijn stemmen: “Drücken Sie doch auf den Knopf!” Ik kan namelijk geen stoelgang krijgen. Je weet dat

[p. 270]

alles in Australië geregeld wordt, ook mijn stoelgang. En Jeroom antwoordt: “Non possumus.” Geen defecatie dus.’

‘Hoe heb je het gemaakt in Gistel?’

‘Slecht. Zeer slecht.’

‘Heb je je plastic oog gebet met Godelieve-water?’

‘Nee’, zegt Jules eerst argeloos, maar dadelijk daarop schiet hij in een bulderende lach:

‘Hahaha! Jij bent een gladde.’

‘Wat scheelde eraan in Gistel?’

‘Er was zoveel wind ginder. Mijn moedertje en mijn zusje hadden het over jurken, bloemen. Ik was onrustig. We aten ijsjes. Een van mijn stemmen zei: “Wir glühen wie die Teufel.” Ik dronk voortdurend coca-cola. Mijn moedertje was kwaad omdat ik voortdurend moest gaan plassen. En zij maar babbelen. Het was droevig.’

‘Nu moet ik weggaan,’ zeg ik, ‘ik heb zelf de smoor in.’ Ik ga weer weg. Ik vervolg mijn wandeling. Het regent niet meer. Ik kom geen enkele knappe verpleegster tegen. Wel twee lelijke. Die mij niet eens bekijken. Jaja. Niet veel aan verloren. Planken met een gat erin. Ik kom langs het paviljoen waar mijn ‘geliefde’, mijn Dulcinea werkt. Haar wagen staat er niet. Ik kijk binnen door de ramen van haar bureau. Godverdomme. Die oerlelijke gebaarde verpleger grijnst me aan. Het is nu al derde keer dat dit gebeurt. Waar is mijn Dulcinea? Och kom. Beernem, 26 oktober, una canción desperada. In laudem Dulcineae. Madmen Incorporated. Zo-ót! Terug naar mijn paviljoen. Waar Charles me opvangt:

‘Dis, Auguste, on n'a pas cessé de crier dans mes oreilles tout le matin.’

‘Qui a fait ça?’

‘Des gens du dehors, un homme et une femme qui font du cinéma, qui sont payés par la ville de Mouscron pour crier dans mes oreilles.’

‘C'est normal, Charles...’

‘Oui, c'est normal, ils n'ont pas leur raison. Nous, vous et moi, on a sa raison, nous sommes des gens normaux...’

‘Oui, tout à fait normaux.’

‘Eux, ce sont des chômeurs, c'est de la crapule!’