Forum der Letteren. Jaargang 1977

[p. 226]

Mededelingen

Stichting Taalwetenschap

Het bestuur van Z.W.O. heeft onlangs besloten de Stichting Taalwetenschap als Z.W.O.-Stichting te erkennen. Eventuele subsidieaanvragen voor onderzoek op gebieden die bestreken worden door de thans bestaande landelijke werkgemeenschappen van de Stichting zullen Z.W.O. daarom in de toekomst via deze Stichting dienen te bereiken.

Een circulaire hierover wordt U op aanvraag toegezonden door Z.W.O., Postbus 2138, Den Haag, tel. [phone].

Teylers Tweede Genootschap te Haarlem

Directeuren van Teylers Stichting en de Leden van Teylers Tweede Genootschap hebben besloten voor het jaar 1977 de volgende prijsvraag uit te schrijven:

Gevraagd wordt uiteen te zetten of, en zo ja, in hoeverre de beweging der Vijftigers de Nederlandse dichtkunst heeft vernieuwd en welk resultaat voor de poëzie het met deze beweging verbonden streven naar politiek-maatschappelijke verandering heeft opgeleverd.

Toelichting: De pretentie van vernieuwing wordt in de programmatische bloemlezingen¹ waarmee de Vijftigers, ook wel Experimentelen genoemd, zich manifesteerden, nadrukkelijk geformuleerd en zij wordt ook in contemporaine kritiek² en latere reflectie³ gewogen en beoordeeld. Bij de beantwoording van de gestelde vraag zou men aandacht moeten geven aan een aantal verschijnselen waaruit de bedoelde vernieuwing zou kunnen blijken: bijvoorbeeld het karakter van veel voor-

1 Simon Vinkenoog, Atonaal, Den Haag 1961; Paul Rodenko, Nieuwe Griffels/Schone Leien, Den Haag 1954; Gerrit Kouwenaar, 5 Vijftigers, Amsterdam z.j. (1955).

2 M. Vasalis, ‘Naar aanleiding van Atonaal’, Libertinage, maart-april 1952. Prof. dr. P. Minderaa, ‘De poëzie der zogenaamde Experimentelen’, opgenomen in Opstellen en voordrachten uit mijn hoogleeraarstijd, Zwolle 1964.

3 Zie onder meer: Ad den Besten, Ik uw dichter, een hoofdstuk uit de immanente poetica van de dichters van '50, Haarlem 1968.

[p. 227]

komende thema's en aandachtsgebieden, de functie van logica en associatieve methodes, de versvorm, het ritme, het beeldgebruik. Daarbij kan worden gedacht aan een vergelijking van de ‘experimentele’ poëzie met die van de voorafgaande en die van de volgende generatie.

In het klimaat waarin de poëziebeweging van 1950 gestart is - dat van de internationale beweging in de kunst van na de tweede wereldoorlog, die aan het woord kwam in o.m. de tijdschriften Reflex⁴ en Cobra⁵ - is de specifiek artistieke revolutie die men voorstond veelal verbonden met de gedachte aan politiek-maatschappelijke verandering.⁶ Bij het behandelen van het probleem zou men vooral kunnen nagaan hoe de verhouding was bij de Vijftigers tussen de tendens naar het ‘autonome’ gedicht en het programpunt van het politiek-maatschappelijke engagement, en welke konsekwenties de aanwezigheid van beide strevingen had voor hun poëzie.

Beantwoordingsvorm: Het antwoord kan zowel uit een langere studie in de vorm van een voor publicatie gereed artikel bestaan, als uit een korte, al of niet publiceerbare, inleiding van bijvoorbeeld 5 pagina's, vergezeld van publicaties, merendeels verschenen gedurende de laatste drie jaar vóór 1 januari 1980, en waarvan de indiener één der hoofdauteurs is.

Voor de thans nog lopende andere prijsvragen gelden de daarvoor uitgeschreven programma's, welke nadere toelichtingen bevatten. Exemplaren hiervan zijn kosteloos verkrijgbaar bij Directeuren van Teylers Stichting, Damstraat 21, Haarlem.

4 Reflex, orgaan van de Experimentele Groep in Holland, Amsterdam 1948-1949.

5 Cobra, Bulletin pour la coördination des investigations artistiques, 1949-1951.

6 Men leze in dit verband: Willemijn Stokvis, Cobra. Geschiedenis, voorspel en betekenis van een beweging in de kunst van na de tweede wereldoorlog, Amsterdam 1974.