Bibliographie.
Is. Querido, door L. Bückmann. Haarlem. De Erven F. Bohn. 1906.
Wie nog wat meer van Is. Querido wil weten dan hij achtereenvolgens in Levensgang, Zegepraal en Kunstenaarsleven reeds zelf, niet enkel omtrent zijn uiterlijken levensloop, maar ook omtrent zijn waarde als kunstenaar mededeelde, of wie nòg eens wil hooren hoe deze geweldige kunstenaar over zichzelf oordeelt en tot welke duizelingwekkende scheppingshoogte hij nog denkt op te stijgen, vindt in dit boekje een aantal belangrijke feiten en niet minder belangrijke zelf-portretten bijeen. Hij kan dan tevens het merkwaardige schouwspel genieten van een overtuigd Calvinist, die, zich zettend tot het biografischverklaren van Querido en zijn kunst, zijn eigen levensbeschouwing op den achtergrond dringt, en, zonder te dulden dat iemand of iets zich tusschen hem en het kunstwerk plaatst, dit eenvoudig op zich laat inwerken als een ding van overtuiging, dat tevens een ding van schoonheid is.
‘Literatuur-kritiek’ heeft de heer Bückmann niet willen geven, zegt hij uitdrukkelijk in de noot op blz. 53. Het is ook de vraag of men daarmeê bij iemand als Querido veel verder komt. Hij laat ze praten, dien Boileau met zijn:
Qui ne sut se borner ne sut jamais écrire;
dien Goethe met zijn:
Wer Grosses will muss sich zusammenraffen.
In der Beschränkung zeigt sich erst der Meister;
en tot toepassing van de raadgevingen van Flaubert aan de Maupassant, waarop een welmeenende critiek eens zijn aandacht vestigde, heeft hij geen tijd. Wanneer het daar binnen in hem gloeit en kookt, dan moet hij voort in razende vaart; dan moeten de woorden maar zien hoe zij zich redden en waar zij terechtkomen; worden er al eens eenige onder den voet geloopen, voor tien verongelukte staan honderd andere gereed, die hem brengen waar hij wil. En mocht er iemand komen, die, na zich aan hetgeen hij hem opdischte te goed gedaan te hebben, bij een buurman over zijn tafel ging ‘räsonnieren’, dan zien wij hem al opvliegen en met Goethe uitroepen:
Schlagt ihn tot, den Hund! Es ist ein Rezensent.
Het verstandigst en het veiligst zal maar zijn, den romanschrijver Querido door den criticus Querido onder het mes te laten nemen, en dan af te wachten wat die zelfcritiek uitwerkt.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd