De Gids. Jaargang 83

[p. 510]

Buitenlandsch overzicht.

25 Nov. 1919.

Het jaar, dat ten einde neigt, zal waarschijnlijk een schier onafzienbare reeks van onopgeloste vraagstukken nalaten.

De vrede met Duitschland is niet perfect. Nog steeds is het protocol, dat de uitwisseling der ratificatiën vaststellen en daarmede het verdrag van kracht maken moet, niet tot stand gekomen. Duitschland heeft in de zware nieuwe eischen die de Entente stelt omdat de voorwaarden van den wapenstilstand niet geheel zijn nagekomen en de vloot bij Scapa Flow vernield is, nog niet berust.

De ‘ijzeren divisie’ is nog altijd niet uit de Russische Oostzeeprovinciën terug.

Bij monde van Lloyd George heeft de Entente moeten erkennen dat zij met het Russische vraagstuk geen weg weet. De aanval van Joedenitsj op St.-Petersburg is geheel mislukt, en Koltsjak en Denikin zijn niet in het voordeel gebleven. Nergens heeft het volk in massa zich voor de witte generaals verklaard, en de Entente acht het wanhopig, ze nog langer met geld en munitie te ondersteunen. Zullen zij het hoofd eindelijk in den schoot moeten leggen? Te Moskou schijnt men thans te willen beproeven, wat matiging vermag. De Prawda tenminste kondigt eene reorganisatie der Sowjet-regeering aan, waarin mensjewiki zullen worden opgenomen; deze nieuwe regeering zou de ergste euveldaders verwijderen en vredesvoorstellen doen aan de witte partij.

D'Annunzio wordt te Fiume niet alleen met rust gelaten, maar wil zelfs heel Dalmatië gaan veroveren. Zal dit

[p. 511]

afloopen zonder dat de Zuid-Slaven, die merkwaardig lijdzaam zijn geweest, eindelijk in beweging komen? Indien zij over munitie hadden beschikt (des neen), zouden hunne geweren vermoedelijk al zijn afgegaan.

Weenen vergaat van honger, ten gevolge eener practijk van het vredesverdrag die het van de landen waaruit het zich placht te voorzien, hermetisch afsluit.

Het lot van het Turksche rijk blijft ongeregeld, en de voorloopig te dien aanzien gevormde plannen zullen geheel moeten worden herzien, indien Amerika niet in de gelegenheid is, een mandaat op zich te nemen.

Zóó ziet het Europa er uit, waaraan de Amerikaansche Senaat den rug toekeert.

Het wreekt zich wel, dat Wilson, toen hij naar Europa kwam, geen Elihu Root of anderen ‘knappen kop’ uit de republikeinsche partij heeft medegenomen. De beslissing, waarvoor zijn initiatief tijdens den oorlog de Vereenigde Staten bij den vrede stellen ging, was van zulk een ernst, dat zij niet den schijn hebben mocht door één der groote Amerikaansche partijen aan de andere te worden opgelegd. Dien schijn nu heeft Wilson niet vermeden, en zijn persoonlijk gezag is bij zijne natie, als geheel genomen, volstrekt niet zóó groot, dat men hem zoo iets vergeeft.

Zal Amerika zich werkelijk op een afstand blijven houden? Ik geloof van niet. Aanhoudend zal het ondervinden dat zijn belangen door wat er elders in de wereld voorvalt worden geraakt. Zal het die belangen het best beschermen door, als het heel hoog loopt, opnieuw den deus ex machina te spelen? Dat kan niemand zich op den duur veroorloven; zelfs Amerika niet. Het heeft geesten opgeroepen die het niet weder kwijt raakt. Het zal zich aan den Volkenbond niet kunnen blijven onttrekken; - maar dat het dien nog zou aanvaarden zonder amendementen, is niet waarschijnlijk. Reeds de stemmenverhouding tot het Britsche Rijk, in het huidig volkenbondsverdrag opgenomen, zal niet licht door de Amerikaansche kiezers (zoo die, hetgeen best mogelijk is, de zaak in 1920 te beslissen krijgen) worden goedgekeurd.

Zooveel te minder reden voor Zwitserland, voor Skan-

[p. 512]

dinavië, voor Nederland, om het volkenbondsverdrag te beschouwen als iets dat zij willoos zouden hebben te ondergaan. Zij hebben den plicht, voor wat zij zelven als verbeteringen aanzien, met den meesten nadruk te blijven opkomen. Die zich tot meesters der wereld hadden geproclameerd, blijken hun vermogen te hebben overschat. Dit is niet het oogenblik voor de anderen, om weg te schuilen...

Clemenceau heeft de verkiezingen in Frankrijk gemakkelijk gewonnen. Of men hem nog in het Elysée zal zien, en Tardieu of Millerand op zijne tegenwoordige plaats? Het is waarlijk niet onmogelijk.

Anders dan in Frankrijk, is in België de invloed der sociaal-democraten versterkt. Zij zullen zeker meer zetels opeischen dan zij in de Havre-regeering innamen. Ook dien van buitenlandsche zaken?

C.