De Gids. Jaargang 97

[p. 135]

Stemmen uit de redactie

Nullum delictum nulla poena, sive Praevia lege poenali. -

Volgens Art. 1 van een wet van 29 Maart 1933, in Duitschland uitgevaardigd, is Art. 5 van de Verordering van den Rijkspresident van 28 Februari ook van toepassing op daden, die in den tijd tusschen 31 Januari en 28 Februari zijn begaan. Par. 5 van deze Verordening stelt de doodstraf voor een reeks van ernstige misdaden, waaronder de brandstichting in den Rijksdag ook valt. Art. 2 nu van bedoelde wet bepaalt, dat de Regeering kan bevelen, dat, wanneer iemand wegens een tegen de openbare veiligheid gerichte misdaad is ter dood veroordeeld, de Regeering kan bepalen, dat de voltrekking door ophanging geschiedt. Men heeft hier blijkbaar te doen met een weinig fraaie figuur, n.l. een speciale wet, die gericht is tegen den brandstichter Van der Lubbe, Nederlandsch onderdaan, teneinde achteraf hem op eene wijze te kunnen straffen, die ten tijde van het misdrijf niet gold.

De regel, dat achteraf gemaakte strafbepalingen voor vroeger gepleegde misdrijven niet kunnen gelden, is zoo algemeen aanvaard en zoo logisch, dat de speicale afwijking daarvan in Duitschland, het rechtsgevoel stoort. Tot dusverre heeft de Nederlandsche regeering, voor zoover bekend, zich hierover niet geuit, hetgeen bevreemdt. Ook al zal, indien bewezen wordt dat Van der Lubbe den brand gesticht heeft, diens misdrijf door niemand verdedigd worden, zoo kan toch een afwijking van een zoo algemeen als logisch juist gevoeld rechtsbeginsel ten opzichte van een Nederlandsch onderdaan, een afwijking, die straks wellicht tot een sombere consequentie leidt, niet zonder protest voorbijgaan. Of gaat de internationale etiquette zoover, dat tegen een formeel op de juiste wijze tot stand gekomen wet niet geprotesteerd mag worden?

[p. 136]

Economische Conferentie.

- Waar ruzies tusschen buren in volkrijke buurten aan de orde van den dag zijn, zoo is de gevolgtrekking slechts logisch, dat het feit, dat de volkeren elkaar niet voortdurend beoorlogen, slechts te danken is aan de omstandigheid, dat zij niet den geheelen dag met elkaar te maken hebben. Helaas hebben de geperfectionneerde verkeersmiddelen daarin verandering gebracht en tot overmaat van ramp schijnt dit nog niet erg genoeg en arrangeert men conferenties, die de onderlinge verschillen nog meer accentueeren. Het is wezenlijk een wonder, dat de ontwapeningsconferentie, die weldra haar tweede verjaardag zal ‘vieren’, nog niet tot oorlog heeft geleid, nu de kennis der bestaande verschillen niet tot den kring der ingewijden beperkt blijft, doch gemeen goed wordt. Wanneer keert men terug tot de goede tijden der geheime diplomatie?

Niet tevreden met het bijeenbrengen van zooveel ontploffingsmiddelen te Genève, heeft men nu uit satanische lust tot het kwade te Londen de economische verschillen en strijdpunten tusschen de naties willen accentueeren zonder van eenige remedie te willen weten. Behalve de Londensche hotelhouders zullen er weinig dankbaren voor deze daad zijn. De oude Mac Donald zal zich de handen wringen en zal zich slechts troosten kunnen met de gedachte, dat zonder de conferentie Roosevelt niet zooveel domheden in korten tijd had kunnen debiteeren als hij bij deze zeldzame gelegenheid heeft kunnen doen. De eeuwige waarheid van de Babelsche les blijkt ook weer heden, doch het is erger; konden de menschen elkaar daar in het geheel niet verstaan, hier verkeeren zij met elkaar in gebrekkig Fransch en Engelsch en zijn de misverstanden derhalve nog veel grooter.

De grootmoedigheid, die offers brengt, is een eigenschap der individuën; van staten kan men deze niet verwachten. Het ware beter, aangezien op zulk een grootmoedigheid niet te rekenen valt, geen conferenties op touw te zetten, die alleen bij het brengen van offers kunnen slagen, althans niet voordat de deelnemers hebben ingezien, dat offers noodig zijn om degenen, die offers brengen, zelven te redden.