Die .i. jaer paus hadde gewesen.
1390[regelnummer]
Reet hi te Brabant ward saen,
Daer hi was eerlike ontfaen,
Van begginen, die alle ronnen
Met processien hem jegen daer,
1395[regelnummer]
Met crucen, met heyldoem vorwaer,
Devotelike, al singende mede.
Om dat hi den zege had gewonnen,
1400[regelnummer]
Dus latic hier af nu die tale;
Ic moet spreken te desen male
In andren landen ende andren lieden.
|
-
voetnoot1358-1388
- zijn de samenvatting van Heelu vss. 8713-8930. Diens uitvoerige mededeelingen over den toestand van het zegevierende leger en van de gesneuvelden (die van alles beroofd waren door de ‘hyenas van het slagveld’) zijn door Velthem geheel terzijde gelaten.
-
voetnoot1358, 1359, 1365
-
Heelu vs. 8773 zegt, dat de hertog van Brabant zich nog denzelfden dag naar Keulen liet brengen. Daarentegen heet het bij hem, vss. 8842-8844: des anderdaegs eer vespertijt En bleef daer sonder kerchof Niemen, dies hebbe God lof. Velthem zal de beide mededeelingen met elkander verward hebben.
-
voetnoot1364
-
om die noet: hij was nl. ook ‘sere gewont’; zie Heelu vs. 8775.
-
-
[tekstkritische noot][C]
1366 Ghinc men ondersoeken
1367 V. lutsemborch
1368 En conste men dair
1369 anderen bynnen
1370 kerchoff
1371 Niemant en bleeff den hebbe g. loff
1372 dair
1373 wernaer m. eender k.
1374 overlandt
1375 Als een p.
[D]
1366 Ginc men ondersoeken e.g.
1367 Van lutzenborghe den grave
1368 Constmen n.w.o.
1369 ‖ Ende groefen m. anderen b. Ga naar margenoot+
1370 = tekst.
1371 Niemant en bleef daer god hebs lof
1372 Ombegraven met eenre karren
1373 Quam broeder werneer van varren
1374 ontbreekt.
1375 ontbreekt.
1366 ondersoeken hs.: onder soeken 1367 lusselborch in het hs. voluit. 1368 onderkinnen hs.: onder kinnen 1369 groefse : in het hs. zeer duidelijk, en door Lelong goed gelezen. Jonckbloet heeft bij vergissing gelezen *groeffe Zijn emendatie in de Ann.: ‘corrigatur: Groeffen’ heeft dus ook geen reden van bestaan. 1379 valkenborch in het hs. voluit. 1372 Ombegraven en verren: Om- en ver- in het hs. voluit. 1373 Wernere : Wer- in het hs. voluit.
-
voetnoot1366
-
ondersoeken = de identiteit bepalen. Uit Heelu vss. 8811-8822 blijkt hoe moeilijk dat was: de lijken waren zoo beroofd, datsi lagen alsoe naect als si ye worden geboren. Volgens Heelu vss. 8823-8826 geschiedde 't ‘onderzoek’ door Jacopine, minderbrudere, augustine, sacbruedere, carmeliten ende moncke van allerhande abiten.
-
voetnoot1367
-
Van Lusselborch die graven. Heelu vss. 8839-8841 verhaalt, dat men enen here voor enen seriant aanzag, en dat zulks naderhand het geval bleek geweest te zijn met dien grave van Luxemburg, met her Berthoude ende andere heren, diemen soude, haddemense bekint, na haer werde geleegt hebben inder eerden.
-
voetnoot1370
-
te Valkenborch is blijkbaar een vergissing van Velthem. Heelu vss. 8839-8841 zegt, dat de graaf van Luxemburg, heer Berthoud en de andere heeren die men niet kon herkennen, ter eerden sijn gedaen metten andren...die daer storven inden strijt; en vermeldt dan even verder, dat zulks te danken was aan broeder Werner, die allen die hij vond, begroef op het kerkhof te Woeronc, wat door Velthem overgenomen werd.
-
voetnoot1372
-
van verren is bij Heelu vs. 8846 een bepaling bij zijn ‘uut overlant...gheboren’.
-
-
[tekstkritische noot][C]
1376 weetie
1377 voerden d. in eenen t.
1378 kerchoff te woeronc
1379 Al dat hi v. oudt
1380 Groeff hi d. alsoe
1381 G. gheve d.z. sine g.
1382 Desen groeten str. hi gelach
1383 Recht op sinte Bonefacius d.
1384 = tekst.
1385 screeff voir waer
1386 soe was oic p.
1387 V. dier n. de v. nycl.
[D]
1376 Ende voerdet al over enen tas
1377 Altemale datter was
1378 Opt kerchof te woerone
1379 Wat hire vant out ende jonc
1380 ontbreekt.
1381 ontbreekt.
1382 Desen groten strijt gelach
1383 Op sinte bonifacius dach
1384 Doemen screef .xijc. jaer
1385 Ende .lxxxviij. voerwaer
1386 tijden wert paeus
1387 Vanden naem die .iiijde. niclaeus
1380 Dit vers is een toevoegsel van Velthem. Bij Heelu vs. 8852 behoort out ende jonc als bepaling van gesteldheid van Al bij vant; maar in den tekst van Velthem is dat onmogelijk, daar Groe toch een voorwerp hebben moet. Het is immers niet wel denkbaar, dat out ende jonc als onderwerp van Groef zou op te vatten zijn: het ontbreken van 't pronomen als onderwerp is gewoon bij Velthem, en er is maar sprake van één man, Broeder Wernere. 1383 op [sinte] Bonefacijs dach: het bijvoeglijk naamwoord is ingevoegd naar het voorbeeld van Heelu vs. 8919 en van de lezing der hss. C en D der Brabantsche Yeesten. Het is trouwens onwaarschijnlijk dat Velthem, priester als hij was, het zou hebben weggelaten.
-
voetnoot1382
- Hieraan gaat bij Heelu vss. 8856-8906 vooraf de beschrijving van het avondmaal der Brabanders, en de aankondiging, dat hij den sekeren dach ende den tijt van den slag wil opgeven, opdat men ewelijc overal daarmee bekend zij, wat dan ook veel uitvoeriger geschiedt dan bij Velthem: zie Heelu vss. 8907-8948.
-
voetnoot1386-1388
- Nicolaas IV werd inderdaad tot paus verkozen den 22sten Februari 1288; hij stierf den 4den April 1292.
-
-
[tekstkritische noot][C]
1388 een jaer
1389 oic
1390 weert
1391 eerlic
1392 V. monicken v.p. van nonnen
1393 beghinen
1394 jeghen
1395 heilichdomme voirwaer
1396 Devotelic al singhende m.
1397 D. ontfinc men in e.s.
1398 zeghe hadde
1399 Die hem g. wilde g.
1400 Dus latic bliven hier die tale
1401 = tekst.
1402 V. anderen dinghen d. oic geschieden
1403 In anderen l.e. anderen lieden
[D]
1388 Die een j.p. had g.
1389 D.d. hartoge w.g.
1390 R. hi te brabant waert s.
1391 D. hij eerlijc was ontf.
1392 V. moniken papen ende nonnen
1393 Die al met processien ronnen
1394 Met crucen met heilichdom voerwaer
1395 Devotelijc ende openbaer
1396 Devotelike: in het hs. veeleer devocelike
-
voetnoot1389-1402
- Met het voorgaande vers eindigen Velthem's ontleeningen aan Heelu; wat hier nu volgt, zijn mededeelingen van Velthem zelf.
|
Auteursrecht onbekend