Spiegel historiael. Vijfde partie. Deel 2

Hoe die coninc vort trac met sinen here ende enen scilt vant an enen boem hangende .xxvii.(j)

Die coninc die nu opbrac
Met sinen here ende vord trac
Neven die zee rechte henen,
Ende men houde daer vord altenen¹⁷⁶⁵
Thout, dat op die zee stoet.⁺
Menich man met groter spoet
Velden thout dapperlike,
Daer liden soude die coninc rike.
Ende emmer alsi wege vonden,
Die van ouden tiden daer stonden,
So wilde die coninc die besien,
Ofter yet wonders soude gescien.
Dus quamen si so verre vort,
Dat si enen luut hebben gehort
Van enen vogele, die riep sere,⁺
Dat hem vereende menich here.¹⁷⁷⁷
Ende die vogel vloech ter vaerd
Vore hem aldaer te berge waerd,

1765 houde: Jonckbloet, Ann., hieuw (van houwen).

+ (5)

+ (15)

1777 Cf, vs. 1477 (c. 23).

[p. 148]

1780

Over ene grote oude strate,

 

Critende sere in droeven gelate;⁺¹⁷⁸¹

 

Ende alsi vore was dan verre

 

Quam hi weder zonder merrc,

 

Meslaten droeflike sere.¹⁷⁸⁴

1785

⁺ Die coninc sprac: ‘God, edel here,

 

Wat dit dieden mach gereet,⁺

 

Dat dese vogel dus lude creet

 

Ende op waerd vlieget ende nedercomet,

 

Ende onse here aldus begomet?¹⁷⁸⁹

1790

Ic waent enige sake doet.’¹⁷⁹⁰

 

Dit stac den coninc in sinen moet⁺

 

Herde vaste, ende binnen dien

 

Heeft die coninc den wech versien,

 

Daer die vogel boven vloech.

1795

Doen in dien wech die coninc toech

 

Quam die vogel na die dinc⁺

 

Gevlogen boven den coninc,

 

Ende vloech daerna echter op ward.

 

Doe sprac die coninc: ‘Hier openbard

1800

Dese vogel wel datmen hem na

 

Volge opwaerd, alsict versta.⁺

 

Laet ons hem volgen .i. lettelkijn

 

Om te vernemen den wille sijn.’

 

Dus sijn si gevolget naer

1805

Den vogel, die strate opwaerd daer,

 

Tot op enen berch gereet,⁺

 

Daer menich scone boem steet

 

Van ouden tiden gewassen lanc.

 

Ene starke dicke eyken bane

+ (20)

1781 in droeven gelate = in droef misbaar, met uiterlijke teekenen van droefheid.

1784 meslaten: verl. deelw. van meslaten (mislaten) = weeklagen.

+ bl. 35 f.

+ (25)

1789 begomet = in het oog houdt.

1790 sake = oorzaak.

+ (30)

+ (35)

+ (40)

+ (45)

[p. 149]

1810

Stont daer onder die bome slecht,¹⁸¹⁰

 

Daer dat mos ginc over recht,⁺

 

Voets dicke ofte meer.

 

Die vogel daer ic af seide eer

 

Ginc daer sitten op enen boem

1815

Bi enen scilde, dies hi nam goem¹⁸¹⁵

 

Want doen die coninc op waerd sach⁺

 

Naden vogel, hort wat hi plach:

 

Hi was gevlogen an den scilt,

 

Ende dien metten voeten hilt,

1820

Ende wevedene, ende creet sere,¹⁸²⁰

 

Ende vloech henen vorwaerd mere.⁺

 

En wistemen waer die vogel bequam.

 

Doen die coninc dit vernam

 

En wisti wat dit mochte menen,

1825

Dattie vogel vloech dus henen

 

Doen hi den scilt had gewijst.⁺

 

Gene scone stede menich prijst,

 

Ende was daer besien oec sere;

 

Want dat plein was min no mere

1830

Gescepen als oftmen daer sonderlingen

 

Gehouden hadde groet gedingen.⁺

 

Dat sitten was daer oec betast,¹⁸³²

 

Oft noch waer geve ende vast;¹⁸³³

 

Want het sceen wel over waer

1835

⁺ Dats leden was .CCC. jaer

1810 slecht = recht de hoogte ingaande, zie Verdam i.v. slecht, 1244, sub 4.

+ (50)

1815 dies hi nam goem: waarop hij (de vogel) acht sloeg.

+ (55)

1820 wevede ne = wuifde, bewoog hem heen en weer; van weven of weiven (zie Verdam i.v. weiven). De beteekenis is: de vogel bewoog ‘metten voeten’ het schild heen en weer.

+ (60)

+ (65)

+ (70)

1832 sitten: Jonckbloet, Ann., vertaalt banc. Was betast = werd betast, werd door tasten onderzocht

1833 geve: Jonckbloet, Ann., gaaf.

+ bl. 36 a.

[p. 150]

 

Ofte meer, dat daer hadde gestaen.⁺

 

Maer nochtan waest, sonder waen,

 

Onder mos vast int gevoech;

 

Dits .i. wonder te secgene genoech.

+ (75)

1835 jaer hs.: iaer

1848 dar hs.: d'