Spiegel historiael. Vijfde partie. Deel 2

(1931)–Lodewijk van Velthem– rechtenstatus



[pagina 186]
Ga naar tekstkritische notentekstkritische noten
Van den hertoge, hoe hi te Baren voer .xl.(i) Rechte in dat ander jaer, Die coninc Edeward quam, vorwaer, Uten woude, daer ic af seide, 2725[regelnummer] Daer hi sach die wonderlijcheide, So was in Brabant bliscap groetGa naar margenoot+Ga naar voetnoot2726-27 Over al die genoet Met jostierspele, met andren dingen. Die hertoge oec sonderlingen 2730[regelnummer] Dede spele maken harentareGa naar voetnoot2730 Om vrouwen, om joncfrouwen openbare;Ga naar margenoot+ Want al die hi conde viseren,Ga naar voetnoot2732 Daer hi haers willen met conde anteren,Ga naar voetnoot2733 Ende om sinen wille te vorderne met, 2735[regelnummer] Dit dede hi oec al ongelet. Hierom viseerde [hi] [m]enige dincGa naar margenoot+ Die hem dicke met eren verginc, Ende daer hi prijs oec bejagede. Selden hi yeweren iet lange dagede,Ga naar voetnoot2739 2740[regelnummer] En hadde te Brusele gewesen,Ga naar voetnoot2740 Ende daer was hi oec in desenGa naar margenoot+
[pagina 187]
Dat menne wiste waer hi was. Dit was sijn doen. .i. stuk na das, Sint dattie strijt te Woronc gevel, 2745[regelnummer] So dedi selden yewent el, Dan hi jostierspel antierde,Ga naar margenoot+ Oft met vrouwen was of tornierde. In desen tiden hebbic vernomenGa naar voetnoot2748 So [w]a[s] oec een spel genomen 2750[regelnummer] Ten Baren, daer menich manGa naar voetnoot2750 Vergaderde, die ic niene canGa naar margenoot+ Genomen bi haren namen wel. Die hertoge had genomen dit spel.Ga naar voetnoot2753 Waerom hijt nam weetmen wale, 2755[regelnummer] Dies en makic hier geen tale, Maer om vrouwen wille waest genomen.Ga naar margenoot+Ga naar voetnoot2756 Ende alse die dach bi was comen,Ga naar voetnoot2757-58 Daer op dat spel soude wesen. Soo heeft die hertoge uut gelesen 2760[regelnummer] Die hi hebben wilde allene, Die vromste entie beste gemene,Ga naar margenoot+ Jonge liede ende valiant. Ga naar margenoot+ Daer dedi elken maken te hant Ronde clocken, tot .x. wale,Ga naar voetnoot2764 2765[regelnummer] Ende dese wildi dat tenen male,
[pagina 188]
Altoes met hem beiden souden,Ga naar margenoot+ Alsi te spelewaerd varen souden. Te Brusele waren vergadert dese Metten hertoge, daer ic af lese. 2770[regelnummer] Vandaer vorense te Baren waerd, Met scoenre geselscap ter vaerdGa naar margenoot+ Ende onderwegen si visieren Hoe si tspel selen antieren; Ende alsi tspel hebben onder gedaen,Ga naar voetnoot2774 2775[regelnummer] Wat si daer na selen bestaen. Hiertoe was elc besworenGa naar margenoot+ Vanden hertoge hier te voren, Maer dit was geviseert om niet, Dingen te viseerne eerse gesciet,Ga naar voetnoot2779 2780[regelnummer] Ende dat dan staet in aventuren spele,Ga naar voetnoot2780 Die dingen bliven achter vele.Ga naar margenoot+ So deden oec dit, alsict versta, Als gi horen selt hier na.	[tekstkritische noot]2728 jostierspele hs.: iostier spele 2731 joncfrouwen hs.: ioncfrouwen 2736 hi menige hs.: in enige; de emendatie is van Jonckbloet, Ann. 2738 bejagede hs.: beiagede 2740 En hs.: Ende Jonckbloet, Ann., stelde deze emendatie voor. margenoot+ (5) voetnoot2726-27 So was bliscap... over al die genoet: zoo was vreugde... bij al de grooten des lands; genoet = edellieden voetnoot2730 harentare = hier en daar, overal margenoot+ (10) voetnoot2732 viseren = uitdenken, verzinnen voetnoot2733 hi haers willen.... conde anteren: ongewoon gebruik van den gen. met ‘anteren’, d.i. minne hanteren; de beteekenis van de vss. 2733-35 is: opdat zij hem ter wille zouden zijn, en ook om zijn wil op te dringen, want dat ook deed hij ongestoord margenoot+ (15) voetnoot2739 dagende = verbleef voetnoot2740 En: alhoewel de emendatie van Jonckbloet, Ann., aanvaardbaar is, kan Velthem bedoeld hebben dat de hertog zelden te Brussel was. Prof. R. Verdeyen is voor het behoud van Ende en verklaart de vss. 2739-41 aldus: Zelden verbleef hij ergens en (zelden) was hij te Brussel, en dikwijls was hij waar niemand hem wist. margenoot+ (20) [tekstkritische noot]2746 jostierspel hs.: iostier spel 2747 Oft met vrouwen was of tornierde: Jonckbloet, Spec., las foutief: Oft met vrowen of tornierde. 2749 was hs.: dat; deze emendatie is van C^a van de Water (Tijdsch., 9^e D., N.R., 1^e D., bl. 78) 2762 Jonge hs.: longe. margenoot+ (25) voetnoot2748 In desen tiden = 1294 voetnoot2750 Ten Baren: Bar-le-Due of Bar-sur-Ornain, hoofdplaats van het departement van de Maas margenoot+ (30) voetnoot2753 Die hertoge: Jan I; genomen = aangenomen, aanvaard margenoot+ (35) voetnoot2756 vrouwen: Jonckbloet, Spec., las vrowen voetnoot2757-58 die dach... daer op dat spel soude wesen: nl. 3^en Mei 1294 margenoot+ (40) margenoot+ bl. 39 b voetnoot2764 clocken: Jonckbloet, Ann., vraagt zich af met welk doel de hertog ‘clocken’ liet maken. Jonckbloet dacht aan echte klokken, maar hier zal wel een kleedingstuk, nl een soort mantel, bedoeld zijn. (Cf Eng Cloak, MEng. cloke = a horseman's cape, which resembled a bell in shape, Skeat, Conc. Etymolog. Dict.) Deze mantels droegen dan waarschijnlijk de kleuren of het wapen van den hertog. [tekstkritische noot]2767 spelewaerd hs.: spelc w'd 2784 ten Baren: Jonckbloet, Spec., las te Baren. margenoot+ (45) margenoot+ (50) voetnoot2774 onder gedaen = geëindigd margenoot+ (55) voetnoot2779 gesciet: na een pl. dinge verwacht men gescien voetnoot2780 En die dan nog afhangen van het toeval margenoot+ (60)

Vorige Volgende

Van den hertoge, hoe hi te Baren voer .xl.(i)