De heilige boeken van het oude verbond. Deel 7. De kleine profeten. De boeken der Machabeeën

[p. 66]

De profetie van Amos.

Inleiding.

Amos was schaapherder te Thecuë, een stadje ten zuiden van Bethlehem in de woestijn van Juda, toen de Heer hem riep om als profeet op te treden in het noordelijk rijk van Israël. Te Bethel, waar Jeroboam zijn afgodisch heiligdom had opgericht, vervulde hij zijne bediening en verkondigde de komende strafgerichten aan Israël's koning en volk. Uit de profetie blijkt, dat de arme herder rijk was aan echte welsprekendheid en aan grondige kennis van den Pentateuch. Hij leefde omstreeks het midden der achtste eeuw, in het tijdvak, toen Ozias over Juda, en Jeroboam II over Israël regeerde. Dit laatste rijk had te dien tijde het toppunt van bloei bereikt. Maar die welvaart was oorzaak, dat de bewoners, vooral de hoogere standen, God en zijne wet vergaten. Te Bethel en Dan vereerden zij nog altijd het gouden kalf; ook elders hadden zij afgodische heiligdommen. Hoogmoed, verdrukking der armen, zingenot waren de zonden der voornamere standen, tegen welke de onverschrokken godsgezant vermanend en bedreigend optrad.

Inhoud en verdeeling. De profetie van Amos bevat den korten inhoud zijner prediking. Drie deelen zijn duidelijk onderscheiden. Eerst (I-II) de aankondiging van het wraakgericht aan zes naburige volken, aan

[p. 67]

Juda en uitvoeriger aan Israël. Vervolgens (II-IV) een kort overzicht zijner prediking te Bethel, waar hij Israël's zonden bestraft en het naderend gericht voorspelt. Ten derde (VII-IX 10) vijf profetische gezichten, waarin Israël's zonde en ondergang den profeet geopenbaard worden. De belofte der herstelling van David's troon en rijk besluit het boek (IX 11, v.).

De stijl van Amos munt uit door duidelijkheid, levendigheid en kracht. Hoewel minder verheven dan Joël, overtreft hij hem door de bevalligheid zijner beelden, die meestal aan de natuur, vooral aan het herdersleven ontleend zijn. Reeds deze laatste omstandigheid duidt aan, dat Amos zelf, waarschijnlijk nadat hij zijne zending te Bethel had volbracht, zijne prediking in dit geschrift heeft samengevat. Dit wordt bovendien uitdrukkelijk gezegd in hot opschrift (I 1) en gestaafd door de voortdurende overlevering.

Als canoniek en goddelijk boek werd het door de Synagoog aan de H. Kerk overgeleverd. Daarom kon de H. Stephanus zich, zonder vrees voor tegenspraak van den kant der ongeloovige Joden, beroepen op dit deel van het ‘boek der profeten’ (Act. VII 42, v.); ook de H. Jacobus steunde op de goddelijke ingeving dezer profetie, toen hij (Act. XV 15, v.) aantoonde, dat ook de heidenen tot Christus' Kerk zijn geroepen.