Hollands Weekblad. Jaargang 2

Brief uit Australië
De White Australia Policy
P.M. Reinders

Wie naar Australië wil emigreren moet op zijn formulier invullen of hij van Europese afkomst is of niet. Is hij dat niet, dan komt hij er niet in. Als zijn huidskleur van nature zwart, geel of bruin is, blijft hij buiten staan, want Australië is een blank land en moet blank blijven. Zo wil het de befaamde White Australia Policy, die uit het midden van de vorige eeuw dateert en nog steeds van kracht is.

De huidige liberale regering houdt niet van de term White Australia Policy en de minister van immigratie doet altijd zijn best om hem te vermijden. Maar op de inhoud ervan heeft hij zich volkomen vastgelegd en hij heeft meer dan eens publiekelijk verklaard dat hij deze politiek zal blijven voeren zolang hij minister is. Overigens is de White Australia Policy allerminst het privilege van de liberale partij. Er is geen enkele reden om aan te nemen dat de Labour Party een andere politiek zou voeren als zij aan de macht was. Het tegendeel is eerder waar. De heer Calwell, de leider van de Labour Party en op het ogenblik dus leider van de oppositie, is indertijd in de Labourregering van Chifley minister van immigratie geweest, en heeft zich toen een nog heel wat fanatieker voorstander van de White Australia Policy getoond dan de tegenwoordige minister Downer. Een kwestie van partijpolitiek is het dus niet en in beide partijen vindt men voor- en tegenstanders.

Het debat over de White Australia Policy wordt eigenlijk al jaren lang gevoerd zonder dat de tegenstanders ervan op een groot succes kunnen wijzen. Een paar kleinere successen zijn er wel: een Australiër die met een Aziatische trouwt mag tegenwoordig met zijn vrouw in Australië wonen. En hun kinderen mogen ook in Australië wonen, heeft minister Downer genereus verklaard. Ook mag een Aziaat die hier op legale wijze binnengekomen is, bijv. om handel te drijven, en die de taal kent, hier blijven als hij zich vijftien jaar netjes gedragen heeft. Dit laatste punt is vrij theoretisch, want het komt maar heel zelden voor dat het tijdelijke visum waarop zo'n man binnengekomen is,

[p. 12]

zo vaak verlengd wordt dat hij de vijftien jaar haalt. Zelfs heeft minister Downer een half jaar geleden verklaard dat ‘distinguished and highly qualified Asians’ van harte welkom zijn en zich hier permanent mogen vestigen, maar de omschrijving is wat vaag gebleven en het praktische resultaat ervan nog vager.

De toelating van niet-Europese immigranten is overigens niet specifiek bij de wet verboden. Om ze tegen te houden - en ook om andere ongewenste immigranten er weer uit te krijgen - had men indertijd een mooie methode ontworpen, de zgn. dictation test. Men gaf ze eenvoudig een dictée, waarbij men zichzelf vrij liet in de keuze van de taal. Zo gaf men een lastige Pool een dictée in het Chinees en een binnengeslopen Japanner een dictée in het Bulgaars, en weg waren ze. Die regeling is in 1958 afgeschaft en daarmee is een origineel en kleurrijk stukje Australische wetgeving verdwenen.

Wat zijn nu de argumenten van de voorstanders en de tegenstanders van de White Australia Policy? De voorstanders wijzen er altijd op, dat Australië zich dankzij deze politiek heeft kunnen ontwikkelen tot een volkomen westers land, zonder rassentegenstellingen, zonder colour bar, zonder gekleurde minderheden, of meerderheden, en het slot van de argumentatie is meestal dat men u verwijst naar de toestand in Zuid-Afrika, met de vriendelijke vraag of u de situatie zoals die daar bestaat verkiest boven de Australische. Bovendien, voegt men daar vaak nog aan toe, heeft Australië het recht om toe te laten en te weigeren wie het wil, zoals elk land dat recht heeft en hanteert. Dat recht, dat politieke recht, zal niemand willen ontkennen, het gaat er alleen maar om of het een verstandige politiek is.

De tegenstanders van de White Australia Policy zijn zeker geen mensen die van Australië een tweede Zuid-Afrika willen maken, maar zij menen dat deze politiek gevaren in zich bergt die wel eens belangrijker zouden kunnen worden dan de voordelen. (Laat ik vooropstellen dat ik hier nog nooit iemand ontmoet heb die zich een voorstander toonde van onbeperkte Aziatische immigratie. De kwestie waar het om gaat is: laten we jaarlijks een beperkt aantal Aziaten binnen, of houden we ze er buiten?). Het voornaamste gevaar dan is, dat Australië zich door deze rigoureuze blanke politiek steeds verder vervreemdt van Azië waar het geografisch zo sterk aan gebonden is. Het is voor Australië van groot belang dat het in goede verstandhouding leeft met de Aziatische landen. Dat belang wordt algemeen erkend, ook door de regering, en het Colombo Plan is van die erkenning indertijd het gevolg geweest. Niemand zal ontkennen dat Australië met dit Colombo Plan goed werk doet, door uitwisseling van geleerden en technici, het geven van economische steun, en niet in het minst door elk jaar een aantal Aziatische studenten op studiebeurzen naar Australië te laten komen. De White Australia Policy doet echter veel van de hierdoor gekweekte goodwill weer teniet. Want als zo'n student hier twee of drie jaar gestudeerd heeft, hier vrienden heeft gemaakt en zich behaaglijk is gaan voelen in ‘the Australian way of life’ (dat is mogelijk en komt vrij veel voor, want van discriminatie is hier in het dagelijks leven praktisch geen sprake), en dus wel hier zou willen blijven, moet hij eruit. En dat, zeggen de tegenstanders van de White Australia Policy terecht, dat onherroepelijk eruit moeten, maakt op hem een groter indruk dat de paar jaren die hij hier heeft mogen studeren. Dat mag onredelijk en onrechtvaardig lijken van die student, maar het is een feit. En hij gaat naar huis met het gevoel dat de rassendiscriminatie waarvan hij tijdens zijn verblijf niets gemerkt had, toch bestaat. Nogmaals, het mag onredelijk zijn van die student (‘hij wist immers van tevoren dat hij weer terug moest’), maar het feit blijft bestaan dat hij tegen zijn zin het land weer uit moet en dat deze ervaring zijn houding tegenover Australië zal blijven kleuren. Men hoeft nog geen alarmist te zijn om in te zien dat deze houding gevaarlijk kan worden voor Australië.

Het besef van dit gevaar leeft sterk bij een groep mensen die zich de Immigration Reform Group noemt en die dezer dagen een aanval ondernomen heeft op de White Australia Policy met een brochure, getiteld Control or Colour Bar?^* Het is een biezonder redelijk geschrift, vrij van de halfzachtheid waar sommige Australische Asiofilen aan lijden. In een paar trekken wordt een overzicht gegeven van de geschiedenis van de White Australia Policy en wordt er beschreven hoe de Australische immigratie-politiek op het ogenblik werkt, wat voor velen een oplichten van de sluier betekent, want men kan nu niet zeggen dat de voorlichting over deze immigratiepolitiek altijd met even gulle hand gegeven wordt. Daarbij komen wel enkele eigenaardige zaken aan het licht, zoals het geval van de Australische immigratie-ambtenaar in een niet genoemde Italiaanse stad, die aspirant-immigranten afwijst als ze, naar zijn gevoel, te donker van tint zijn om in Australië aanvaard te worden.

In het derde hoofdstuk van deze brochure wordt uiteengezet waarom een verandering

* Control or Colour Bar? A proposal for change in Australia's immigration policy, by The Immigration Reform Group. De brochure is verkrijgbaar bij Mr. J.A.C. Mackie, 4 Hillhouse Road, Templestowe, Victoria, Australia. (3/-).

[p. 13]

in de immigratiepolitiek gewenst is. In de eerste plaats, wordt er gezegd, omdat een Aziatische immigratie Australië cultureel zal verrijken: ‘We need at least a small inflow of Asian migrants for Australia's sake. We need them to enrich our culture. We need them to increase our understanding of our Asian neighbours and to prepare us for participation in the inter-racial counsels of the world’. Ieder die hier een aantal jaren gewoond heeft zal aan de wenselijkheid hiervan niet twijfelen, al zal hij niet meteen bereid zijn om de noodzakelijkheid ervan in te zien. Meer overtuigingskracht heeft daarom het tweede argument: ‘The policy should be changed because of its disastrous impact on non-European opinion’. De White Australia Policy is de grote steen des aanstoots in Azië. Dat is maar niet een los praatje, maar een realiteit, en de schrijvers van de brochure vestigen daar nog eens de aandacht op door te citeren uit twee van de meest gematigde en meest pro-westerse kranten uit Azië, de Straits Times uit Singapore en de Times of India, die allebei in hoofdartikelen de White Australia Policy scherp veroordelen.

Tenslotte komen de schrijvers van de brochure met hun voorstel: de regering moet bekend maken dat de White Australia Policy tot het verleden behoort en dat de toelating van immigranten, Europese zowel als niet-Europese voortaan uitsluitend gebaseerd wordt op Australië's capaciteit om ze te absorberen zonder dat er sociale of economische spanningen optreden. Het kriterium voor toelating moet dus niet meer zijn nationaliteit en huidskleur, maar werkgelegenheid en woongelegenheid. De schrijvers onthouden zich van een voorstel omtrent aantallen of percentages en daardoor blijft alles wat vaag. Een gedetailleerd plan voor een nieuwe politiek is het dan ook zeker niet, maar het is een begin, een redelijke poging om de starheid van de immigratiepoliteik te doorbreken.

Het debat over deze brochure is op het ogenblik in volle gang. De kranten besteden er veel aandacht aan, en het is merkwaardig en veelzeggend dat de twee grote Melbournse kranten, The Age en The Herald, die beide tamelijk conservatief zijn en over het algemeen de regeringspolitiek steunen, in hoofdartikelen tot de conclusie zijn gekomen dat de White Australia Policy uit de tijd is. Minister Downer heeft er ook op gereageerd en het voorstel vierkant van de hand gewezen, waarop in The Herald van 5 augustus weer een antwoord gevolgd is van de heer Mackie namens de Immigration Reform Group. Minister Downer verschuilt zich achter de publike opinie die niet-Europese immigranten niet wil, naar hij zegt. Erg veilig staat hij achter die verschansing niet, want een Gallup Poll uit 1959 heeft laten zien dat 55% van de ondervraagden er voor was om tenminste 50 immigranten uit elk van een aantal Aziatische landen per jaar toe te laten, met 34% tegenstemmers en 11% zonder mening. Die Gallup Poll wordt sinds 1954 elk jaar gehouden en het aantal voorstemmers loopt voortdurend omhoog. Met de resultaten van die Gallup Poll in de hand, plus de uitspraken van de Australische Raad van de Wereldraad van Kerken en van verschillende andere kerkelijke lichamen, plus deze brochure en de reacties in de pers, valt het gemakkelijk te constateren dat de White Australia Policy op haar laatste benen loopt. De vraag is alleen maar wanneer zij door de knieën zal gaan.