De Huisvriend. Jaargang 1894

Verlaten.

Ach! Dat haar zulk een slag nog moest treffen, nu zij reeds zoo dicht bij de uitgangspoort staat van het leven, die oude grootmoeder. Hoe kalm, hoe gelukkig waren haar laatste jaren na de vreeselijke stormen van haar jeugd. Hoe zoet was die vrede en die rust in dat nette huisje, waar zij met hare kleindochter, de eenige overgeblevene van haar talrijk kroost, woonde.

Leida was zoo'n lief, goed kind, vroolijk en rap als een vogeltje. Als zij thuis kwam, dan was 't of zij de zon meebracht, zelfs op den koudsten winterdag, en zorg als zij had voor grootje, en smaak om de kamer te sieren, door honderden kleinigheden aan alles een aantrekkelijk karakter te geven!

Met voldoening en trots zag grootmoeder het lieve meisje aan; 't eenige wat zij betreurde was, dat zij te oud en te slecht ter been het meisje niet een pretje kon geven. Zij moest het aan vrienden overlaten, Leida eens mede te nemen als zij uitgingen, want de jeugd moet haar recht hebben, meende grootmoeder, de ernst des levens komt vroeg genoeg, maar dan kon zij altijd waken over haar lieveling en dat was toch zoo noodig.

Een verandering had plaats met Leida, zij werd stiller, nadenkender, verstrooider, het werk ging haar niet zoo goed en vlug meer af als vroeger en eens kwam het hooge woord er uit. Zij had een jonkman ontmoet - zij bekende het fluisterend, de wangen rozenrood, - die had haar zijn liefde bekend, hij was zoo goed, zoo braaf, zoo edel, zoo geleerd. Grootmoeder keek bezorgd en het meisje haastte zich te zeggen, neen boven haar stand was hij eigenlijk niet maar toch wel een heer, want hij was onderwijzer. Ja, hij zou komen en als grootmoeder hem zag....

En grootmoeder zag hem, maar de ingenomenheid was niet bijzonder groot. Aan een andere die geen Zondagsheer was had grootmoeder haar schat liever gegund, maar wat kon zij er aan doen? Het kind had hem lief, hij deed de schoonste beloften en iets bepaalds kon zij niet op hem aanmerken. Hij woonde in een groote stad en kwam dikwijls over. Wat straalde Leida dan van genot als zij hem terug zag, en grootmoeder genoot in haar geluk, maar de aanstaande kleinzoon wilde haar nog maar niet bevallen, hij was zoo pronkerig, zoo pocherig, zoo pedant. Hij liet het meisje voelen dat haar een groote eer was geschied door zijn aanzoek en Leida vond alles van hem even mooi, even goed. De minste aanmerking van grootmoeder op zijn woorden en manieren maakte haar knorrig, bits, brutaal.

Toen zweeg grootmoeder en zeide niets meer; zelfs niet toen de bezoeken van Antoon schaarscher werden,

[p. 199]

toen zijn brieven telkens uitbleven; haar hart kromp ineen bij het zien van de teleurstellingen harer kleindochter, die deze nog zooveel mogelijk trachtte te vergoelijken en zelfs te verbergen.

Maar dezen morgen toen Leida van een boodschap terugkwam, vonkelden haar oogen vroolijk op, daar lag een brief, o wat een verrassing, dan kwam hij zeker Zondag. Hij zou alles goed maken, alles verklaren, zij zouden weer gelukkig zijn, zij zouden plannen maken voor den aanstaanden trouwdag; grootmoeder zou dan zien hoe eerlijk hij 't meende, hoe goed en trouw hij was.

De brief werd opengebroken, met een glimlach overzag zij den inhoud, Grootmoeder zag haar vol blijde verwachting aan, nieuwsgierig iets te hooren, maar daar verbleekt het meisje plotseling, zij valt op een stoel neer, een onderdrukte kreet laat zij hooren en dan ontzinkt de brief haar handen.

‘Kind, wat scheelt je?’ roept de oude vrouw verschrikt uit.

‘Verlaten, bedrogen!’ snikt zij uit en reikt Grootmoeder den noodlottigen brief toe.

De oude vrouw leest, ja de brief is zooals zij het van dien nietswaardigen fat verwacht heeft, hij heeft zijn hart beproefd, zijn liefde voor haar is vervlogen, nooit zou zij groot genoeg zijn om de kloof tusschen hen te dempen, want zij stond ver beneden hem, zoo niet in stand dan toch in ontwikkeling, en hij had nu een meisje gevonden dat beter bij hem paste. Beter ten halve gekeerd dan geheel gedwaald, zij zouden nooit gelukkig geworden zijn, daarom brak hij de verloving bijtijds af.

Vol medelijden ziet grootmoeder op het meisje neer; zeker, zij had met haar te doen, zeer veel zelfs, maar toch, toch.... Grootmoeder wanhoopt niet. Als de eerste smart voorbij is, dan zal Leida vatbaar worden voor verstandige redeneering, dan zal zij leeren inzien hoe de ijdeltuit haar liefde niet waard was, hoe zij verreweg zijn meerdere is in verstand, hart en karakter en dan, dan, wie weet of het meisje dan niet het echte goud zal verkiezen boven het klatergoud en zich vertrouwen aan den oppassenden jonkman die grootmoeder haar bestemde. Als dat het geval was hoe zou de oude vrouw de smart van dit oogenblik zegenen en rustig het hoofd neerleggen omdat zij haar lieveling goed verzorgd weet.