Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1878

IX.

Aan de orde is verder de verkiezing van een Secretaris Bibliothecaris in plaats van de aftredende functionarissen Dr. J. Verdam en Dr. H. Rogge. De Heer J.J.A.A. Frantzen, voorgesteld door de Maandvergadering werd bij acclamatie daartoe benoemd, daar geen der leden stemming verlangde.

Nadat alle punten van den beschrijvingsbrief zijn afgedaan, brengt de Voorzitter ter tafel een brief van den Heer Fred. Muller bevattende een voorstel van den volgenden inhoud:

De ondergeteekende stelt voor dat de Algemeene Vergadering het Bestuur der Maatschappij of hare Historische Commissie of eene andere Commissie machtige om een plan te ontwerpen voor eene:

‘Geschiedenis der Wetenschappen en Fraaye kunsten in Noord- en Zuid-Nederland tot aan de Unie van

[p. 66]

Utrecht, en van Noord-Nederland van 1579 tot den tegenwoordigen tijd,’ te schrijven door verschillende geleerden over de verschillende wetenschappen en kunsten, doch zooveel mogelijk op te stellen naar een gelijkvormig plan van bewerking en omvang, en binnen een eenigzins bepaalden tijd daarover met verschillende geleerden besprekingen te houden en voorloopige afspraken te maken, als ook de wijze en middelen van uitgave te beramen en aan te wijzen; en over dit alles voor het einde des jaars aan het Bestuur of de Leden verslag uit te brengen, zoodat op de Algemeene Vergadering van 1879 een finaal besluit over het geheel kon genomen en de bepaalde opdragt gegeven worden.

Er zijn dunkt mij niet vele woorden noodig om het belang en het nut van eene ‘Geschiedenis der Wetenschappen en Kunsten in Nederland’ aan te wijzen.

In geen ander land ter wereld zijn naar verhouding van oppervlakte en bevolking, vele wetenschappen en kunsten zoo beoefend als in Nederland, noch is die beoefening van zoo grooten invloed geweest op wetenschappen en kunsten als juist in Nederland, en over vele onderwerpen heeft het buitenland òf alleen òf grootendeels de geschiedenis geleverd van deze of gene wetenschap of kunst in Nederland. De werken van Foppens en Paquot voor onze schrijvers, zijn 100 en 150 jaren oud, behandelen veelal Belgische schrijvers en zijn zeer onzamenhangende berichten. Even min geven de woordenboeken van Van Der Aa en zijne opvolgers, noch die van Glasius en Witsen Geysbeek iets wat naar eene Letterkundige Geschiedenis gelijkt. Voor schoone kunsten zijn de werken van Van Mander, Van Gool, Weyerman, Van Eynde en Van Der Willegen, zeer te waardeeren als ook de woordenboeken van Immerzeel en Kramm, doch eene

[p. 67]

Geschiedenis der schoone Kunsten ontbreekt ons. Het werk van den ijverigen N.G. van Kampen: Geschiedenis der Wetenschappen en Kunsten in Nederland, voldeed den schrijver evenmin als ons, en toch is het, 55 jaar na zijn verschijnen het eenig boek gebleven. Tal van pogingen door enkele uitgevers van ruimen blik en frissche ondernemingsgeest aangewend, om of op het voetspoor van Van Kampen òf naar eigen ontwerp of dat van geleerden een degelijk nieuw werk van dien aard te leveren, zijn op individueele of commercieele bezwaren afgestuit.

Vele dier bezwaren zouden voor onze Maatschappij niet bestaan. Integendeel zij zou aan de verschillende schrijvers hare aanmoediging en de zekerheid van slagen aanbieden, terwijl zij alléén wetenschappelijke winst beoogt. Maar bovendien ligt dit voorstel geheel in den werkkring onzer Maatschappij, opgericht ter bevordering der Nederlandsche Letterkunde. Zij zoude door het aannemen van dit voorstel handelen in den geest van hare Zuster, de Beiersche Academie van Wetenschappen te Munchen, die de bekende voortreffelijke reeks monographien over de geschiedenis der verschillende Wetenschappen te voorschijn heeft geroepen. - Moge onze Maatschappij door het aannemen van dit voorstel de geheele wetenschappelijke wereld aan zich verplichten en den dank betalen aan het Nederlandsche volk, 't welk haar streven meer dan 100 jaar gesteund heeft.

Fred. Muller.

De Voorzitter vraagt verlof van de Vergadering, dit voorstel in behandeling te nemen, ofschoon het slechts schriftelijk is ingediend. Niemand verklaart zich daartegen, en nu deelt hij als het gevoelen van het Bestuur mede, dat het voorstel van den Heer Muller, ofschoon aan bedenking

[p. 68]

onderhevig, toch een ernstig en nauwgezette overweging verdient, dat het daarom wenschelijk voorkomt, aan het Bestuur op te dragen, een nauwkeurig onderzoek in te stellen, en de Vergadering ten volgenden jare te dienen van advies. De Vergadering vereenigt zich hiermede.

Het eerelid Dr. T.J. Bergman, zich aansluitende aan hetgeen door den Voorzitter in zijne toespaak is opgemerkt, spreekt den wensch uit, dat er voor dichtkunde en welsprekendheid door de Maatschappij iets meer gedaan worde, gelijk dat ook vroeger geschiedde. De Voorzitter verzekert dat het Bestuur den wenk niet uit het oog zal verliezen.

De Heer De Vries bedankt den Voorzitter voor zijne uitstekende leiding.

Niets meer aan de orde zijnde, wordt de Vergadering door den Voorzitter gesloten.