Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 2002-2003

1. Verslag van de jaarvergadering van de Maatschappij

De jaarvergadering wordt op zaterdag 24 mei 2003 gehouden in de raadszaal van het Academiegebouw te Leiden. De vergadering wordt geleid door de voorzitter van de vereniging, mevrouw dr. M.E.H.N. Mout. Aangewezen als notulist is de secretaris van de vereniging, de heer dr. L.L. van Maris. De voorzitter opent de vergadering en constateert: op de vergadering zijn 36 leden aanwezig, zodat op deze vergadering het besluit tot wijziging van de Wet (statutenwijziging) kan worden genomen, mits met een twee/derde meerderheid van het aantal uitgebrachte stemmen; voorts dat aan de formaliteiten voor de oproeping van deze vergadering (artikel 38 van de statuten) is voldaan.

Vervolgens houdt de voorzitter een rede, die elders in dit Jaarboek staat afgedrukt. Daarna herdenkt zij de leden die ons het afgelopen maatschappelijk jaar zijn ontvallen: dr. J. van den Berg, mw. dr. H.A.L. Bijvanck-Quarles van Ufford, Boudewijn Büch, dr. V.A. February, dr. G.W. Huy-

[p. 201]

gens, C.O. Jellema, dr. E. de Jong, dr. J. de Lange, dr. H.J. Leloux, Th.H. Lunsingh Scheurleer, Maarten Mourik, mw. dr. W. Nienaber-Luitingh, dr. A.J. Onstenk, dr. C.P.C.M. Oomen, H. de Ru, dr. Kurt Ruh, Kees Simhoffer, dr. A.L. Sötemann, J.W. Steenbeek, mw. dr. E.E. van Tricht-Keesing, Adriaan van der Veen, K.F. van der Veen, dr. C. Vellekoop, mr. D. Vis, mr. Eddy L.J. van Vliet, dr. M. de Vroede. Het afgelopen jaar heeft ons pas het bericht bereikt dat mr. S.P. Berger in 2000 is overleden.

Vervolgens deelt de voorzitter mee dat de penningmeester, Willem Huberts, op 10 april 2003 zijn penningmeesterschap en bestuurslidmaatschap heeft neergelegd (1). Het verslag van de staat der Maatschappij wordt na een enkele correctie goedgekeurd (2). De verslagen van de Noordelijke Afdeling (3), van de Zuidelijke Afdeling (4) en van de vertegenwoordiger in Zuid-Afrika (5) worden voor kennisgeving aangenomen. Het verslag van de bibliothecaris (6) wordt na enkele wijzigingen vastgesteld. De bibliothecaris deelt mede dat er commotie is ontstaan over de mogelijkheid dat het College van Bestuur van de Leidse Universiteit delen van de universitaire collectie zal verkopen. Vervolgens maakt de bibliothecaris melding van een mutatie in de Leidse Universiteitsbibliotheek. De heer R. Breugelmans heeft zijn functie als conservator Westerse gedrukte werken neergelegd. Zijn opvolger ad interim is dr. G.A.C. van der Lem. Het verslag van de kascommissie, dit jaar bestaande uit de heren F.A. van de Roer en Th.A.P. Bijvoet, wordt voorgelezen. De vergadering dechargeert het bestuur van rekening en verantwoording over het boekjaar 2002. De voorzitter dankt de commissie, alsmede de administrateur van de Maatschappij, de heer D. Braggaar. De vergadering gaat akkoord met het voorstel de contributie te handhaven op vijfentwintig euro. Na enkele kleine correcties worden de verslagen vastgesteld van de Commissie voor geschied- en oudheidkunde (8), van de Commissie voor taal- en letterkunde (9), van de Werkgroep zeventiende eeuw (10), van de Werkgroep achttiende eeuw (11), van de Werkgroep negentiende eeuw (12), van de Werkgroep Indisch-Nederlandse letterkunde (13), van de Commissie voor opdrachten op het gebied van de geschiedenis van de Nederlandse letterkunde (14), van de Werkgroep Biografie (15) en van de Werkgroep Nederlandse Boekhistorische Vereniging (16). Op voorstel van dr. E.K. Grootes zal het bestuur de commissies en werkgroepen verzoeken hun jaarverslagen voortaan te doen ondertekenen.

De Frans Kellendonk-prijs 2003 is toegekend aan Henk van Woerden voor zijn tot dusver verschenen boeken Moenie kyk nie, Een mond vol glas,

[p. 202]

Tikoes en Notities van een luchtfietser. De voorzitter deelt mee dat het bestuur besloten heeft de Lucy B. en C.W. van der Hoogt-prijs 2003 toe te kennen aan Geert Buelens op grond van zijn bundel Het is. De Kruyskamp-prijs 2003 is toegekend aan Marc De Coster voor zijn Woordenboek van eufemismen en politiek correct taalgebruik. De Dr. Wijnaendts Francken-prijs 2003 is toegekend aan Frank Westerman voor zijn boek Ingenieurs van de ziel. Geen van de prijstoekenningen geeft de vergadering aanleiding tot het maken van opmerkingen.

Uit de vóór de vergadering ingeleverde stembiljetten blijkt dat de vergadering mr. F.W. Kist tot nieuw bestuurslid heeft gekozen. De heer J.J.M. van Gent is gekozen tot lid van de Commissie voor de bibliotheek, mevrouw dr. Ena Jansen tot lid van de Commissie voor Zuid-Afrika. Op voorstel van het bestuur wordt vervolgens mr. F.W. Kist tot voorzitter gekozen, en wel bij acclamatie. De commissie voor stemopneming bestond dit jaar uit dr. L.L. van Maris en dr. J. Trapman. Er zijn 366 geldige stembiljetten binnengekomen, zodat de kiesdeler volgens de Wet moest worden vastgesteld op 74. Na de telling bleek dat er 76 kandidaten waren die 74 of meer stemmen op zich hadden verenigd, zodat zij tot lid zijn gekozen. Hun namen zijn: dr. J.J.M. Baartmans, C.P. de Back, mw. dr. A.I. Bierman, dr. F.R.E. Blom, dr. H. Boels, Marga de Bolster, dr. M.P. Bossenbroek, mw. dr. A.M. den Braber, S. van den Bremt, F.M. Brouwer, mw. J.Th. M. Buschman, Paul van Capelleveen, D.U.G. Cartens, Chantal van Dam, dr. Joop Dirksen, mw. mr. G. Donker, dr. Maarten Doorman, Marjolein Drenth von Februar, Marijke Emeis, mw. dr. A. Faems, J. van Gelderen, mw. S.L. Gobardhan-Rambocus, Maria Goos, dr. M. Goud, dr. Koen Goudriaan, mw. dr. Annegret Haase, dr. Jacob Harskamp, mw. dr. Ulrike Hascher-Burger, Hub. Hubben, dr. M.B.E. Hummelink, dr. John F. Irons, dr. L.A.M. Jansen, dr. D. Kinable, dr. mr. J. Kist, mw. Eveline Koolhaas-Grosfeld, dr. E. Kwakkel, mw. dr. E. Langbroek, mw. dr. I.M. Leemans, mw. Vilan van de Loo, dr. Gilbert van de Louw, mw. dr. J.M.A. Meurs, dr. Annet Mooij, dr. T. Naaijkens, Ramsey Nasr, dr. T.A.H. de Nijs, mw. dr. S.I. Oppenhuis de Jong, mw. Hagar Peeters, dr. M. van der Poel, dr. H.A. Poeze, Gerard Rasch, Brigitte Raskin, mw. A. Roeleveld, dr. A.G. de Roever, Thomas Roosenboom, dr. Noortje de Roy van Zuydewijn, dr. M.P.J. Sanders, mw. N.I. Schadee, Ed Schilders, dr. Bernadette Smelik, dr. W.H.M. Smulders, Mai Spijkers, Lou Spronck, Mustafa Stitou, S. Sybrandy, mw. dr. E.P. Tibbe, dr. T.L. Vaessens, dr. Hans Vandevoorde, dr. H.L.J. Vanstiphout, dr. E. van Veen, dr. J.H. Verhage, dr. A.S.Q. Vis-

[p. 203]

ser, mw. dr. S. van Voorst, dr. K.P.S.S. Vossen, Ben Walenkamp, Karst Woudstra, Joost Zwagerman.

Vervolgens gaat de voorzitter over tot punt 24 van de agenda, de herziening van de Wet. Allereerst dankt zij in het bijzonder mw. dr. E. Groenenboom-Draai, dr. J. Gerritsen en dr. A. Maljaars voor hun schriftelijk ingediende opmerkingen.

Over een aantal artikelen wordt gediscussieerd:

Art. 1 en 3. Aan het bestuur is voorgesteld de term ‘schone letteren’ in deze artikelen vooraf te laten gaan door ‘Nederlandse’. De heer Francken vindt de toevoeging niet fraai, de heer Grootes vindt ‘schone’ een ouderwetse benaming. Uiteindelijk wordt besloten de artikelen ongewijzigd te laten.

Art. 30. De heer Grootes stelt voor om voor de penningmeester de verplichting op te nemen om bij geldhandelingen die een nader te noemen bedrag te boven gaan, te overleggen met de Commissie van advies voor de financiën. Het bestuur wordt gemachtigd over de redactie van deze toevoeging met de notaris te overleggen.

Art. 31. De heer Van Gent merkt op dat het inschrijven van boeken van de Maatschappij in het journaal heel wel elektronisch kan geschieden.

Art. 66. Opgemerkt wordt dat de in het ontwerp genoemde datum dient te worden aangepast. De Wet treedt immers pas in werking door het ondertekenen van de notariële akte.

Huishoudelijk reglement. De heer van der Klaauw vraagt zich af of de datum onder het H.R. ook dient te worden aangepast. Omdat er van de wijzigingen van de Bijlagen en het Huishoudelijk Reglement geen notariele akte behoeft te worden opgemaakt, kan hier de datum van de jaarvergadering blijven staan.

Huishoudelijk reglement van de Commissie voor geschied- en oudheidkunde. De heer Grootes vraagt zich af of de formulering ‘gastheer’ in artikel 1 niet betervervangen kanworden door ‘gastheer/gastvrouw’. Een beslissing hieromtrent dient echter aan de Commissie te worden overgelaten.

Reglementen voor de prijzen. De heer Welsink vraagt of er mogelijk verwarring bestaat ten aanzien van de schrijfwijze van de voornaam Henriette dan wel Henriëtte in de H. Roland Holst- en de H. de Beaufort-prijs. De secretaris antwoordt dat hij een mogelijke verwarring kan wegnemen. Er kan geen misverstand bestaan over de naam Henriëtte de Beaufort. De voornaam wordt geschreven ‘met puntjes’. De Maatschappij heeft in 1980 de Henriette Roland Holst-prijs overgenomen van de Stichting Henriette

[p. 204]

Roland Holst. Bij die gelegenheid heeft het bestuur van de Stichting laten weten dat in publicaties weliswaar zowel ‘Henriette’ als ‘Henriëtte’ wordt gebruikt, maar dat mevrouw Roland Holst zelf de Stichting heeft laten weten dat het ‘Henriette’ moet zijn, een schrijfwijze die ook wordt aangehouden door Elsbeth Etty, de biografe van Henriette Roland Holst.

Ten slotte komen aan de orde de volgende voorstellen:

1. om de statuten van de vereniging geheel gewijzigd vast te stellen, een en ander conform het door Meiners Netwerk Notarissen opgemaakte ontwerp;

2. om twee bestuursleden van de vereniging te machtigen de statuten bij notariële akte vast te leggen, en verder alle handelingen te verrichten die noodzakelijk of gewenst zijn voor de uitvoering van de hiervoor onder 1 omschreven statutenwijziging.

De voorstellen worden door de voorzitter in stemming gebracht en met algemene stemming aangenomen.

Van de rondvraag wordt gebruik gemaakt door mevrouw G.Th. M. van den Dool. Zij vraagt hoe en wanneer de vacature van penningmeester zal worden vervuld. De voorzitter antwoordt dat het bestuurslid de heer F.A. van de Roer bereid is gevonden om per 25 mei 2003 het penningmeesterschap op zich te nemen.

De voorzitter schorst de vergadering voor de lunchpauze.

De voorzitter, mevrouw dr. M.E.H.N. Mout, opent om 14.30 uur het openbare gedeelte van de jaarvergadering in het Klein Auditorium van het Academiegebouw. Ondervoorzitter Luc Devoldere vraagt iets te mogen zeggen en spreekt de volgende woorden: ‘Ik dank de voorzitter omdat ze mij hier en nu toelaat om datgene te zeggen waartoe ik deze ochtend geen kans kreeg aangezien zij al te fluks de vergadering afklopte. Nicolette Mout treedt af als voorzitter van de Maatschappij na een mandaat van vier jaar, zoals voorzien in de Wet. Ik wil haar hier graag hulde en dank brengen namens het bestuur en de leden van de Maatschappij. In de korte tijd dat ik met haar heb mogen werken heb ik haar laconieke opgewektheid en haar hoofse en genadeloze ironie leren waarderen, die vanochtend nog schitterde bij de door haar uitgesproken jaarrede over het wedervaren van de Maatschappij in het begin van de jaren vijftig van de vorige eeuw, toen ene advocaat Mout de voorzittershamer hanteerde, en de Maatschappij naar verluidt vooral bevolkt werd door hoogleraren en apothekers. Die hoofse en genadeloze ironie is blijkbaar een familiale eigenschap. Mag ik

[p. 205]

de vergadering om een hartelijk en krachtig applaus verzoeken voor de scheidende voorzitter.’ De vergadering stemt van harte met dit voorstel in.

De middaglezingen zijn gewijd aan drie biografen die spreken over hun werk in wording: Kris Humbeeck over Louis Paul Boon, Willem Otterspeer over Willem Frederik Hermans en Annette Portegies over Maurice Gilliams. De tekst van Humbeeck is in dit jaarboek opgenomen, die van Otterspeer is onder de titel ‘Het leven als laboratorium. Bericht over de biografie van W.F. Hermans’ gepubliceerd in Hollands Maandblad (2003), nr. 6/7, p. 3-6. Mevrouw Portegies verwijst graag naar een eerdere, minder uitgebreide versie van haar lezing, die is gepubliceerd in Nieuw Letterkundig Magazijn, nr. 2, december 2000, p. 37-42.

Na een korte pauze worden vervolgens drie door de Maatschappij toegekende prijzen uitgereikt, als eerste de Lucy B. en C.W. van der Hoogt-prijs aan Geert Buelens op grond van zijn bundel Het is, vervolgens de Kruyskamp-prijs aan Marc De Coster voor zijn Woordenboek van eufemismen en politiek correct taalgebruik en ten slotte de Dr. Wijnaendts Francken-prijs aan Frank Westerman voor zijn boek Ingenieurs van de ziel. De dankwoorden van de laureaten zijn in dit Jaarboek opgenomen. De plechtigheid wordt besloten met een druk bezochte en geanimeerde receptie.