Jong Dietschland. Jaargang 4

[p. 329]

Toonkunst.

Van uit Antwerpen, alwaar dank zij vooral de moedige mannen van ‘Ons Recht’, zoo dapper gewerkt wordt tot bevordering en waardeering der nationale toonkunst, slaat de Vlaamsche muziekbeweging over naar Gent. Sinds Paschen werden te Gent de volgende muziekgewrochten uitgevoerd: De Leie, Mijn Moederspraak, liederen en orkeststukken van Peter Benoit, onder leiding van Emiel Hullebroeck; Lucifer van Peter Benoit door de maatschappij de ‘Melomanen’ die doorgaat als de beste zangmaatschappij van België, onder leiding van Oscar Roels; de eerste dier uitvoeringen van Lucifer werd vereerd met de tegenwoordigheid der Gravin van Vlaanderen; van Roels, de kantate Zangersgroet op den Kouter door de vereenigde zangmaatschappijen van Gent (2000 uitvoerders) en de krijgsharmonieën; in dit gewrocht zijn fragmenten ingelascht van werken van Gevaert, Benoit en Blaes. Van Gevaert de kantate Klokke Roeland op de Vrijdagmarkt ter gelegenheid van het bezoek van prins Albrecht, onder leiding van Roels; van Peter Benoit nog de Conscience- en de Ledeganck's kantaten onder leiding van Hullebroeck. Ten naaste jaar is het de beurt o.a. aan Tinel's Franciscus door de maatschappij ‘De Melomanen’, en Blockx De Bruid der Zee. Ook de kring ‘Rust Roest’ richt jaarlijks een muziekfeest in gewijd aan werken van een Vlaamschen toondichter: verleden jaar was het de beurt aan Roels en onze lezers zullen

[p. 330]

graag vernemen dat te dezer gelegenheid de twee liederen die deze komponist voor Heyndrickx' Studentenliederenboek leverde in den schouwburg met orkestbeleiding werden uitgevoerd: vooral de prachtige ballade ‘Twee Kinderen’ bekwam ruimen bijval.

Antwerpen bezit een Vlaamsch Conservatorium: voor de vervlaamsching van het Gentsch Conservatorium dient thans gewerkt; onder de jongere en verdienstelijkste leeraars van dit muziekgesticht telt men Goddank reeds vijf, zes hardnekkige Vlaamsche strijders, waaronder de toondichter De Vogelaere eene bijzondere vermelding verdient. Wat het vuur aan de lont gestoken heeft is de benoeming van een Vlaamschonkundigen leeraar voor viool: er was een prijskamp waaraan dertien kandidaten deelnamen, doch de benoeming van den Waal was reeds, blijkt het, op voorhand beslist! Wat bevreemding opwekt is dat de jury voor dien prijskamp samengesteld was uit mannen lijk Gevaert, Tinel en anderen die, hoe verdienstelijk ook, in andere opzichten, bij niemand's weten blijken gaven van behendigheid op de viool en dus onbevoegd waren als rechters op te treden in dien prijskamp tusschen vakmeesters. De jury's belast met het beoordeelen van de prijskampen tusschen leerlingen onzer conservatoriums zijn uitsluitend samengesteld uit meesters op het speeltuig dat door de leerlingen bespeeld wordt; heel zonderling mag het heeten dat men voor prijskampen tusschen uitstekende kunstenaars waarvan de beoordeeling des te moeilijker is, anders te werk gaat; zijn er daartoe geene vakmeesters genoeg, men late er komen uit den vreemde: zoo ware niet alleen de bevoegd-

[p. 331]

heid, maar ook de onpartijdigheid van den jury verzekerd.

Het optreden der Gentsche Vlamingen heeft reeds voor gevolg gehad: 1°) dat de twee Waalsche leeraars (fluit en viool) zich zullen moeten bekwamen in het Nederlandsch en een grondig Nederlandsch exaam afleggen; 2°) dat van den te benoemen kandidaat voor den leergang van orgelken nis van het Nederlandsch zal vereischt worden.

Ter gelegenheid van het Nederlandsch Taal- en Letterkundig Congres worden te Kortrijk uitgevoerd: het oratorio De Leie van Peter Benoit, de kantate ‘Klokke Roeland’ van Edgar Tinel en een tooneel uit het zangspel Herbergprinses van Jan Blockx.

Wij herinneren ook aan de uitvoering der Groeningerkantate, woorden van Theodoor Sevens, muziek van Mestdagh, bestuurder der Brugsche muziekschool.

‘De Bruid der Zee’, het laatste opera van Jan Blockx werd te Antwerpen niet minder dan 35 keeren uitgevoerd! 't Dient hier echter gezegd dat die gansch buitengewone, ontzettende bijval ook wel toe te wijten is aan de pathetische toestanden die er in voorkomen. De muzikale waarde wordt ons dunkens fel overdreven. Laat ons de gebreken der Franschen niet tot de onze maken en onze toondichters met kalm gemoed en in alle rechtzinnigheid beoordeelen; hunne kunstwaarde staat hoog genoeg om overdreven, partijdige bewondering te derven. ‘De Bruid der Zee’ Zal ook opgevoerd worden te Gent, en (in 't Fransch) in den Muntschouwburg te Brussel.

[p. 332]

De uitvoeringen in open lucht van oratorio's en kantaten van P. Benoit gaan in Antwerpen zeer goed hunnen gang; eene bijzondere hulde dient toegebracht aan Edward Keurvels voor zijn onvermoeid streven.

Het oude Nederlandsche Lied, wereldlijke en geestelijke liederen uit vroegeren tijd, teksten en melodieën verzameld en toegelicht door F. Van Duyse. 's Gravenhage Nijhoff-Antwerpen: De Nederlandsche Boekhandel.

Dit werk wordt uitgegeven in 35 afleveringen tegen 1,90 fr. per aflevering. De uitgave zal volledig zijn in drie jaar.

Het zal eene rijke verzameling zijn, met talrijke aanteekeningen, die naburige landen ons zullen mogen benijden.

Zooveel mogelijk worden al de teksten en al de zangwijzen van eenzelfde lied aangeduid.

Toch valt het te betreuren dat schrijver zijn werk niet heeft ingeleid met een - zij het dan ook maar beknopte - geschiedenis van het Nederlandsche lied. Wij wenschen M.F. Van Duyse, een zoon van dichter Prudens Van Duyse en een onzer beste muziekgeleerden, ruimen bijval met zijn werk.