Roman van Lancelot

(1846-1849)–Anoniem Lanceloet– rechtenstatus

naar het (eenig-bekende) handschrift der Koninklijke Bibliotheek



[pagina LXXI]
Roman van Lancelot, tweede boek.
[pagina 1]
[00001-10.000] God, die makerc es alre dinc, Dat nie was of lijf ontfinc, Die moet mi helpen in derre noet! Maria, moedermaget goet, 5[regelnummer] Staet mi bi in allen dingen So dat ic te poente volbringen Moete dit boec na sijn recht! Hier voren hebbic u verplecht Van vele scoenre avonturen; 10[regelnummer] Mar wildi vort mit lesen duren Ghi sult hier horen scone die ieesten Bede van rouwen ende van feesten, Van ridderscape groete daet, Van selsieneheden menich baraet, 15[regelnummer] Die dese partie hevet in: Nu hort hier int begin. Niet lange nadat doet was Meliagant, als ic voren las, Des conincs Bandemagus sone, 20[regelnummer] Daer groet seer was om, na tgone Voer Artur met geselscapen groet Jaegen in een foreest van Kameloet, .Viij. dage na Sinxenen. Daer oec waren .Xij. gecroende coninge tuwaren, 25[regelnummer] Die algader uptie ure Lant hilden vanden coninc Arture. Hen quamen vele dingen toe, Dat niet te wonderne en was doe Bider redenen dat noch doe niet 30[regelnummer] Des conincs Arturs hof ne sciet, Dat hi helt in Cornuwaelgen; Geen edel man sonder faelgen Ne was noch doe vandaer gesceden. Die coninginne quam na gereden 35[regelnummer] Met vrouwen ende met ioncfrouwen, Diermen daer vele mochte scouwen; Maer sine hadden doe al dare Maer .iiij. ridders met hare. Keye ende Sagramor dese twee 40[regelnummer] Waeren met hare, ende noch mee Dodineel die welde, dats drie: Die vierde, alsict gescreven sie, Was Lancelot van Lac, die gone Was conincs Bans van Benewijc sone, 45[regelnummer] Die vrome ridder was ende waert. Daer was die sciltknecht in die vaert, Die ene bracke vorde daer bi, Ende was der coninginne, die si Altoes met hare voren dede 50[regelnummer] Waer si voer, telker stede, Dore der vrouwen van Lac minne, Diese gaf der coninginne. Die coninginne entie vrouwen Voren na die iachte scouwen, 55[regelnummer] So dat si omtrent primetijt quamen Gereden, dat si vernamen Enen ridder comen te hen wart Wel gewapent op een part, Scilt om hals, spere in die hant, 60[regelnummer] Helm op thoeft. Ende als hi vant Die coninginne weendi sere. Die coninginne groette den here, Ende hi hare dat was clene, Want hi niet ne mochte van wene 65[regelnummer] Hare antworden openbaerlike; Nochtan groette hise hovesscelike. Ende die coninginne reet vort Sonder meer te sprekene wort: Ende doe si dus was verre voren 70[regelnummer] Sloech hi na vaste met sporen, Ende reet der coninginne bet nare Ende sprac al wenende te hare: ‘Vrouwe, neemt hier minen pant van al Dat ic hebbe mesdaen of mesdoen sal 75[regelnummer] Mijns ondanx.’ Ende sonder beide Nam hise biden breidel ende seide: ‘Vrouwe, ic va u, ende sonder waen Ne mogedi mi niet lichte ontgaen.’ Ende hi weende emmer toe. 80[regelnummer] ‘Ridder, laet staen,’ seidsi doe. - ‘Ine [mach], vrouwe,’ antworde hi. Doe seide Keye die daer was bi: ‘Laet mire vrouwe varen, here, Of gi sult ontgelden sere.’ 85[regelnummer] Hi sprac: ‘Here Keye, ine laets niet, En si datmi el iemen verbiet.’ Keye trac tswert ende sprac daer nare: ‘Ridder, doet uwe hant van hare Ocht neen ic salse u af slaen.’ 90[regelnummer] Die ridder sprac tote Keyen saen: ‘Wine sullen onder ons beiden, Here Keye, niet moegen sceiden Gine moet ioesteren hier iegen mi!’ - ‘Daer mickic clene op,’ seide hi, 95[regelnummer] ‘Gine sult die irste niet wesen, Ic hebbe geioesteert vor desen.’ Si begonsten doe met sporen nopen Die orse, ende onderlinge loepen Met groter vart, ende onderstaken 100[regelnummer] Hem so, dattie scilde braken. Keye brac sijn spere doe, Maer die ridder staken soe, Dat hine droech ter erde Achterwart van sinen parde. 105[regelnummer] Alse Sagrimor dat hadde versien
[pagina 2]
Hi reet opten riddre mettien, Ende die ridder weder te hem wert; Ende quamen met so [groter] vart, Dat si hem so onderstaken 110[regelnummer] Dattie vaste scilde braken, So dat des ridders scilt spleet Ende die halsberch scoerde gereet; Maer hine wart niet gewont, Ende Sagrimor was tier stont 115[regelnummer] Gesteken so dat hi ter erde Vallen moeste vanden perde, Ende die ridder over hem reet Metten perde. Also als hi leet Hets wonder dat hem niet ne brac 120[regelnummer] Therte dat in sinen buec stac. Des was die coninginne gram Als si hare ridders dus vernam, Datse bi sire manlijchede Een ridder allene onder dede. 125[regelnummer] Doe wert erre Dodineel Om sire gesellen achterdeel. H[i se]ide: ‘Dese ridder, sonder waen, Hevet sine ioeste wel gedaen, Ic moet oec emmer iegen dien 130[regelnummer] Joesteren, watter af mach geschien.’ Hi hadde liever datmen af stake Dan hi liete te doene wrake Van sinen gesellen na sine macht. Si porreden beide met groter cracht, 135[regelnummer] Ende onderreden hen tien tide, Ende onderstaken hen met nide So dat hare scilde braken Vanden steken, die si staken, Ende haer halsberge niet geduren 140[regelnummer] Ne mochten sine moesten scuren. Die ridder bleef in sijn gereide Maer Doedineel viel upter heide Vanden perde biden gemoete, Daerne die ridder stac onsoete. 145[regelnummer] Om dit was die coninginne Harde drove in haeren sinne. Vrouwen ende ioncfrouwen dreven mesbaer. Si hadden doe om Lanceloete vaer; Die coningin sprac: ‘Ic bidde u, 150[regelnummer] Here riddre, dat gi wech vaert nu, Steecti den vierden af ic sal Daer af droeven mijn leven al.’ Hi seide: ‘Vrouwe, wats gesciet, Ine mach henen keren niet 155[regelnummer] Vore dat ic afgesteken si, Of ic moet u leiden met mi.’ Si sprac: ‘Ontfoerdi mi, sonder waen, Ic sal mi van rouwen verslaen; Ine begere te levene niet 160[regelnummer] Dan voert meer, wats gesciet, Langer in en gere maniere, Werden si afgesteken alle viere.’ Die ridder haelde ute metter vart Om te comene te Lanceloete wart: 165[regelnummer] Lancelot dede oec des gelike. Doe quam daer gereden verdelike Ene quene, die Lanceloete nam Bi den breidele daer hi quam. ‘Hout al stille,’ sprac die vrouwe, 170[regelnummer] ‘Ende quyt u van ure trouwe.’ - ‘Wat trouwen?’ antworde hi, ‘Hebbedi mine trouwe?’ - Jayic,’ sprac si, ‘Gi sekert mi, sijt wel bedocht, Daer gi den roeden ridder socht, 175[regelnummer] Waer dat icken u wijsde dat gi, Ende ics u vermaende, soud gaen met mi. Ic vermane u daer af nu: Coemt met mi ende quitet u.’ Lancelot antworde dus der quenen: 180[regelnummer] ‘Vrouwe, vordi mi dus henen Ic ware onteert ende keytive Tallen dage van minen live, Na dattie riddre ontbeit na mi.’ - ‘Ja,’ sprac die quene, ‘ende ochte hi 185[regelnummer] U verwint ende vaet ic ne sal dan Gene macht op u hebben vort an.’ Lancelot sprac: ‘Ic ne sal hier van desen, Des hoepic, niet verwonnen wesen. Nu biddic u om Gode, vrouwe, 190[regelnummer] Ende omme mi van desen rouwe, Ende mi van scanden te levreerne, Ghevet mi nv orlof te ioesterne Jegen den riddre ende respijt, Ende gi so lange ontbijt.’ 195[regelnummer] Si sprac dat daer geen verst en ware, Maer dat [hi] te hans volgede hare. Sone daede el niet dore mi? Sprac hi. Si seide: neensi. Doe seide hi: ‘Vaert voren dan, 200[regelnummer] Ende ic sal u volgen an; Maer sijt alle seker van desen, Eer gi sult gereden wesen Ene bogescote gi sult mi Doet vinden.’ Doe sprac si: ‘Twi?’ 205[regelnummer] Bi sin selven sprac Lansloet: ‘Ic hadde liever te sine doet Dan ic sulke scande soude ontfaen Alse gi mi wilt doen verstaen.’ - ‘Ic sal u laeten,’ sprac si, ‘ioesteren 210[regelnummer] Jegen den ridder, wildi mi sweren Dat gi mi sult volgen also saen Alse die ioeste sal sijn gedaen.’ - ‘Jayic, vrouwe,’ antworde hi, ‘Op dat ic met mi selven si.’ 215[regelnummer] - ‘Ic ne wils anders niet,’ sprac si doe. Si was soe out wel daer toe Van .LXX. iaeren, des geloeft, Nochtan droech si enen cierkel op thoeft. Dus begonsten si hen gereiden 220[regelnummer] Om ioesteren onder hen beiden. Si staeken onderlinge sulke steken Dattie scilde moesten breken, Ende die halsberge scuerden doe: Die glavyen gingen int vleesch toe. 225[regelnummer] Die ridder stac Lanceloete tien tiden Metter glavie doer die siden, Maer die glavie also liep, Dattie wonde niet ne was diep; Ende die glavie brac also 230[regelnummer] Datter een stuc in die zide bleef doe, So datter lettel af gebrac Dat hine ter erden niet ne stac. Lanceloet die hem gevoelde gewont Stac den ridder soe tier stont, 235[regelnummer] Dat hine doerstac tien tiden Dat tyser bleec ter ander siden, Ende hi viel ter erden doe. Die quene quam thant daer toe Ende sprac te Lanceloete ter stede: 240[regelnummer] ‘Nu quijt uwe sekerhede.’ Ende eer hi omme mochte gesien Was si verre gereden in dien, Ende hi volgede hare tien stonde Sonder te besiene sine wonde, 245[regelnummer] Ende sonder orlof te nemen an iemen. Hi volgede, ende daer na sniemen Sprac die coninginne Keyen toe: ‘Vare nu Lanceloet verre alsoe Metten trinsone inden lichame 250[regelnummer] Hi saels hebben sulke mesquame, Dat hire om sal sterven tuwaren.’ Keye sprac: ‘Ic sal na hem varen, Nochtan weet ic wel dat hi Niet weder en sal willen keren dor mi.’ 255[regelnummer] Die coninginne sprac: ‘Volgt hem an,
[pagina 3]
Ende of hijs noet hevet helpt hem dan.’ Keye volgede Lanceloete saen. Als hi ene half mile hadde gegaen Sach hi dat Lanceloet met groter cracht 260[regelnummer] In een dal iegen .ij. ridders vacht. Daer waser .iij. maer Lansloet Hadde den enen geslegen doet, Ende die andere .ij. bracht hi soe, Dat si te voet waeren doe; 265[regelnummer] Ende Lanceloet was oec te voet, Si hadden sijn pert geslegen doet. Doe Keye dit hadde gesien Doe wonderde hem sere van dien, Ende seide dat al wel quam 270[regelnummer] Wat dat Lanceloet ane nam Te doene, dat hi sekerlike Geluckich was in dit erderike. Keye quam tote Lanceloete daer nare Ende seide: ‘Mi heeft gesint hare 275[regelnummer] Mijn vrouwe die coninginne nu, Om te wetene hoet es met u. Si waent dat gi nu sijt doet.’ - ‘Segt mire vrouwen,’ sprac Lanceloet, ‘Dat ik en hebbe en gene dere, 280[regelnummer] Ende ic metter ioncfrouwe vere; Maer doet ten ridder sien, des biddic u, Daer ic iegen ioesteerde nu, Die gewont es, ocht genesen mach, Want hi dinct mi heden dien dach 285[regelnummer] Een der bester ridder wesen, Daer ic noit eer iosterde vor desen.’ - ‘Wie waren die ridders,’ sprac Keye thant, ‘Daer ic u iegen vechtende vant?’ - ‘Ic ne weet,’ sprac Lanceloet, ‘maer si 290[regelnummer] Bestonden in genen bossche mi. Ic sl[oech] den irsten doet ter vart, Dandre twee doden mijn part, Ende Goddanc ic bens ontgaen, Sine hebben mi geen arch gedaen.’ 295[regelnummer] Keye beette ende woude doen Ute Lanceloets side trensoen. ‘Here ridder, laet gaen,’ sprac die quene, ‘Daer sal noch tavont toe sien, ic wene, Diere mee af weet dan gi doet. 300[regelnummer] Keert weder, gine sijt daer toe niet vroet.’ Lanceloet wildem setten ter vart: Keye seide: ‘Here, neemt mijn part, Gine zult niet gaen te voet van mi.’ - ‘Ic neemt gerne,’ antworde hi, 305[regelnummer] ‘Ende gi sult danne te voet wesen.’ Hi antworde: ‘Swiget van desen, Ic sal wel gedoen.’ Lancelot sat Op Keyes part ende doe bat Heren Keyen te groetene sine vrouwen, 310[regelnummer] Ende dat si dede met goeder trouwen Te dien riddre nemen ware, Dien hi gewont hadde sware. Lanceloet volgede der quenen ter vart, Ende Keye gine ter coninginne wart, 315[regelnummer] Ende alsi ende die waren met hare Van haer comenne worden geware, Ende saegen dat hi te voet was Hem allen wonderde sere das. Sagrimor vor iegen hem ter vart, 320[regelnummer] Ende vragede hem om sijn part. Hi seide: ‘Lanceloet voret en wech daer.’ Ende hi seide der coninginne daer naer: ‘Vrouwe, Lanceloet groet u bi mi, Ende bidt u sere dat gi 325[regelnummer] Ten gewonden riddre neemt ware.’ - ‘Hets wel gedaen,’ sprac si daer nare Ende Keye wart geware doe Dat hi ontwapent was; daer toe Waren hem sine wonden gebonden 330[regelnummer] Ende bereet, ende lach tien stonden In ene wel bereide orsbare. Ende die vrouwe ontboet daer nare Datmen niemen gewage das, Wie die gewonde riddre was, 335[regelnummer] Noch wane hi quam: sine woude niet Dat daer af niemen wiste iet. Die coninginne voer na die dinc Metter baren na den coninc, Ende die orsbare was bedect 340[regelnummer] Met dieren samite ende berect, Ende daer boven geleit cruedt ende gras, Dattoe versch ende groene was. Si voeren so verre dat si quamen Tere fonteinen, die hiet bi namen 345[regelnummer] Der elfvinnen fonteinen; dat was bidien, Datmense daer dickent hadde gesien, Ende oec scone vrouwen; mare Men mochte niet geweten tware Daer af dat si hieten elfvinnen: 350[regelnummer] Die lieden woenden inden bosch binnen. Doe beetten si ter fonteinen daer. Die coninginne sprac te Sagrimore daer naer: ‘Het daede goet eten nu ter tijt.’ - ‘Hets waer, vrouwe,’ seidi, ‘hadden wijt.’ 355[regelnummer] -‘Ghi moets ons beiagen,’ sprac si. - ‘Ine weet waer soeken,’ seide hi, ‘Sonder te Mathamas hoven: Hi woent anden bosch hier boven.’ - ‘Daer suldi beiaegen,’ sprac si, ‘cleine, 360[regelnummer] Ic wane hi in al die werelt gemeine En genen man en haet mere Dan den coninc minen here.’ Dodineel spraker toe doe saen: ‘Entrouwen, te beter doet daer gaen, 365[regelnummer] Ende wille daer Sagrimor varen Ic vare met hem tuwaren; Mijn vrouwe sal hier na ons biden.’ - ‘Ic wilt wel,’ sprac Sagrimor tien tiden. Si porreden ende maecten hare vart 370[regelnummer] Te Mathamas hove wart; Maer si onthopeden beide doe Omdat hen mesfiel also Jegen den riddere onder hen beiden, Die de coninginne woude wech leiden. 375[regelnummer] Si quamen in een cleine padekin: Doe si gereden hadden .i. lettelkin Worden si geware das, Dat een ridder, die wel gewapent was, Vorden inganc van enen pawelgioene 380[regelnummer] Up een part sat, ende die gone Leende up sine glavye ende sanc So clare dat al die bosch clanc. Sagrimor seide: ‘Mi dunct des, Dat dese wel te gemake es.’ 385[regelnummer] -‘Hies wel welt,’ sprac Dodineel, ‘Ende hi gelijcter na een deel.’ Doe die riddre geware wart Gereidde hi hem te ioesteerne ter vart. ‘Geselle,’ sprac Sagrimor, ‘wi 390[regelnummer] Moeten ioesteren dunket mi.’ Dodineel seide: ‘Dat si met eeren, Ic sal vor iegen hem ioesteren.’ Sagrimor antworde also houde Dat hi vore ioesteren woude. 395[regelnummer] Sagrimor trac ten riddre wart. Elc trac op andren met groter vart, So dat si hen so onderstaken Dat haerre beider glavyen braken. Mettien quam daer ter steden 400[regelnummer] Ene ioncfrouw up enen muel gereden. Alsi den strijt hadde gesien Quam si te Dodinele na dien. Diese hovescelike groete daer: ‘Goet moet u gescien,’ sprac si daer naer, 405[regelnummer] ‘Ocht gi vanden bloeden ridders niet ne sijt,
[pagina 4]
Die niet ne dorren teneger tijt Ene ioncfrouwe met hen geleiden.’ Hi antworde sonder beiden: ‘Ic en ben van dien niet, want hen es 410[regelnummer] Negene ioncfrouwe, des sijt gewes, In erderike ine soude hare Dorren geleiden wart ware.’ - ‘Gine sout,’ antworde si, ‘bedi Gine sult niet durren volgen mi 415[regelnummer] Daer ic u leiden sal. ’Hi sprac doe: ‘Ic sal, al wart ter hellen toe.’ Doe voer si dapperlike van daer, Ende Dodineel volgede haer naer, Also dat si onder hem beden 420[regelnummer] Sonder spraken te gader reden. Nu laten wi dese tale staen, Ende sullen spreken, sonder waen, Van Sagrimorre daer wijt lieten ere Ende vanden riddre, die vochten sere. 425[regelnummer] Nu maect davonture cont Dat Sagrimor vacht so lange stont Jegen den ridder vanden pawelgioene Dattie riddre bi dien doene Soe moede was, dat hi niet mere 430[regelnummer] Jegen Sagrimorre mochte doen were, So dat hi inden bosch ontfloe, Alse die anders en wiste waer toe. Ende alse Sagrimor dochte Dat hine herhalen niet ne mochte 435[regelnummer] Doe liet hi dat volgen staen, Ende sach om Dodinele saen. Doe Doedineel daer niet ne was Wonderde hem sere na das Waer Dodineel wesen mochte, 440[regelnummer] So dat hine al omme sochte. Ende al ne vant hine niet nochtan Pensedi dat hi soude varen dan Te Mathamas hove wart. Ende als hi was in die vart 445[regelnummer] Quam gereden met groter spoet Een van Arturs iageren in sijn gemoet, Die was in sine scoudere tier stont Ende in sijn hoeft sere gewont. Als hi Sagrimors wert geware 450[regelnummer] Hi kindene de hant daer nare Biden wapenen die hi droech, Ende hi riep op hem genoech Van also verren als hine sach sere: ‘Hebt mijns genaden, lieve here!’ 455[regelnummer] Sagrimor sprac te hem: ‘Waer bi Vliestu so sere, sech mi?’ - ‘Ic vlie, here, nu ter stont Dore .ij. ridders, die mi hebben gewont, Ende mi doeden willen daer toe.’ 460[regelnummer] - ‘Waer omme es dat?’ sprac Sagrimor doe. - ‘Om enen brec, here, seiden si, Die si vonden neven mi. Om dat ic daer iegen sprac entrouwen Hebben si mi gewont ende te blouwen.’ 465[regelnummer] Sagrimor sprac: ‘Hebt genen vaer, Mar leidt mi te hant daer.’ Die iagere antworde te desen: ‘Here, si sullen hier saen wesen.’ Mettien sagen si ende vernamen 470[regelnummer] Dat gene .ij. ridders op hen quamen. Sagrimor riep op hen saen: ‘Gi heren, laet dien brec staen Gine voertene niewere hene alsoe,’ Si leverden enen sciltknecht doe 475[regelnummer] Ende hetenen wech varen [son]der vresen, Hi soude wel bescudt wesen Vanden riddere die quam te hen wart; Ende hi vordene wech ter vart. Mettien ginc Sagrimor nopen 480[regelnummer] Sijn ors met sporen ende quam gelopen Op enen riddre, dien hi gaf Enen slach dat hem thoeft viel af. Alse die ander ridder dat sach Sloech hi op Sagrimore enen slach 485[regelnummer] Dat hi hem sloech een virendeel Van sinen scilde, die was geheel. Doe sloegen Sagrimor so weder, Dat hi moeste ter erde neder. Die derde quamer toe daer nare 490[regelnummer] Ende sloech Sagrimorre so sware, Dat hi nicken moeste wel herde Opten hals van sinen perde. Oec trac hine biden helme soe, Dat hi[ne] bina ter erden warp doe. 495[regelnummer] Maer Sagrimor hadde groete cracht, Hi was vrome ende van groter macht, Ende gaf hem sulken slach te handen, Dat hine cloefde toten tanden, Ende viel saen ter erden doet. 500[regelnummer] Sagrimor liep met haesten groet Toten andren ende seide Hi soudene doet slaen sonder beide Hine gave hem op ter vart. Dander gaf hem op sijn zwart, 505[regelnummer] Ende bat hem genaden mede. Doe nam hine op daer ter stede Ende seide tote hem: ‘Gi moet mi Te hant sekeren dat gi Den brec weder gevet sonder letten, 510[regelnummer] Ende dat gi u oec sult setten Indes iagers genaden altoe.’ Hi seide hi wilde doen alsoe: Hi sach en mochte niet anders wesen. Ende Sagrimor nam van desen 515[regelnummer] Des ridders sekerhede, dat hi al Dat hi hem visiert doen sal. Daer na stac weder in sijn zwert Sagrimor ende sat up sijn pert, Ende quam in enen pat tien stonden, 520[regelnummer] Daer so vele dorne stonden Daer hi dore moeste riden al in een, Dat bloedich worden sijns perts been. Ende doe hi onder die dorne quam Wart hi tornich ende gram 525[regelnummer] Ende vloecte doe alle bede Die dorne entie bramen mede. Hi reet vort onlange tiden: Daer sijn wech begonste widen Daer sach hi een paeuwelgioen saen 530[regelnummer] Onder ene eyke gericht staen, Ende ten ingange van dien Hevet hi enen leliken aen versien, Die hem die lelijcste dochte wesen Dien hi noit sach vor desen. 535[regelnummer] Die aen hadde in die hant daer Enen groeten stoc ende swaer. Die naen bleef daer houdende doe. Die naen quam daer thant toe Ende sloech Sagrimors pert thant 540[regelnummer] Metten stocke, dien hi hadde in die hant, Vor thoeft. Sagrimor om dat Was erre, want hi hadde gehat Quaeden wech, ende seide: ‘Vlie, lelic quaet!’ Ende die naen verhief ende slaet 545[regelnummer] Metten stocke Sagrimors pert mettien Vor thoeft dat viel duer sine knien. Doe was Sagrimor so gram, Dat hine met beide handen nam, Dat hine soe ter erden stac, 550[regelnummer] Dat hi wel na die herte brac. Hi warpene also ter erde Ende reet over hem metten perde. Die naen riep lude hulpe doe. Doe quamer ene ioncvrouwe toe, 555[regelnummer] Die scoenste die Sagrimor voren dien
[pagina 5]
Noit met oegen hadde gesien, Ende sprac tote Sagrimorre tier stede: ‘Ay riddre, gine doet gene hoveschede Dat gi hebt geproeft u cracht 560[regelnummer] An enen minsche van so cleinre macht; Ende weet dat wel, dat u van dien Noch mochte herde wel messcien. Hadt sijn here gesien, sonder waen, Gine hadter niet hant an gedaen. 565[regelnummer] Qualijc moet quaet ridder varen Waer hi es, sonder sparen.’ - ‘Dat moete waer sijn,’ seide hi, ‘Waer bi seggedi dat?’ Doe seide si: ‘Ic segt bi u; noit en dede, sonder waen, 570[regelnummer] Vaeliant riddre dat gi hebt gedaen. Ine sach noit so groete dorperhede Alse gi hebt gedaen daer mede, Dat gine dus hebt meshandelt nu. Hadde hi also grote macht boven u 575[regelnummer] Alse gi boven hem hebt, sijt seker van desen, Gine hadt niet so coene gewesen Dat gijs hadt genomen wrake.’ - ‘Segt uwen wille van deser sake,’ Sprac Sagrimor tote der ioncvrouwen, 580[regelnummer] ‘Also moete mi God helpen, in goeder trouwen, Ic hads wrake genomen hadt Lanceloet, Hadt Walewein geweest, ocht hare genoet. En belget u niet, des biddic u, Ic bem gereet te beterne nu.’ 585[regelnummer] -‘De bate ontseggic niet,’ sprac si. Sagrimor begonste merken daer bi, Ende wart geware ende sach na das Dat si scone ende edel was, Ende om die scoenheit van hare 590[regelnummer] Seidi dat hi wel quaet ware Sciede hi van hare sonder meer, Hine versochtse van minnen eer. Die ioncvrouwe ginc ten pawelgioene toe, Ende hi ginc met hare alsoe. 595[regelnummer] Doe hi ten pawelgioen quam Wert hi geware ende vernam Calogremante gevaen tien stonden, Die geselle was vander tafelronden, Ende lach in boyen gespannen daer. 600[regelnummer] Sagrimor vragede hem daer naer Wine gevaen hadde ende twi? - ‘Ic segt u, here,’ antworde hi, ‘Heden vroech maecte sine vart Mijn here die coninc te bossche wart 605[regelnummer] Om dat hire in iaegen soude, Ende ic ne porrede niet also houde Alse mijn here die coninc dede, Ende ic quam allene hier ter stede, Daer ic dese ioncvrouwe doe vant, 610[regelnummer] Ende soe hadde in hare hant Enen yvoren horen ende dare Vragede si och ic so coene ware Dat ic den horen blasen dorste. Ic seide: iay ic, ende sonder vorste 615[regelnummer] Gaf so mi den horen in die hant, Ende ic bliesene sere thant. .IJ. gewapende ridders quamen Cortelike ende namen Mi, die wel macht hadelen das, 620[regelnummer] Want ic ongewapent was, Ende leiden mi, alse gi siet, ter stede.’ Sagrimor seide dat was dorperhede, ‘Ende waendic dat iemen comen soude, Ic soude den horen blasen houde.’ 625[regelnummer] Dander sprac: ‘Si comen cortelike Blasedi den horen, sekerlike.’ Hi seide: ‘Dat sal ic sciere sien.’ Ende hi nam den horen mettien Ende deden luden also sere 630[regelnummer] Alse hi mochte nembermere. Doe sach hi onlange daer naer Enen ridder comen daer Met wapenen al bloet roet, Ende maecte geruchte groet: 635[regelnummer] ‘Entrouwen, ridder, so wee u, Dat gi den horen blieset nu.’ Sagrimor sach dat wesen moeste Ende gereedde hem ter ioeste, Ende dander dede tselve doe; 640[regelnummer] Dus onderreden si hen also, Dat elc andren stac ter erde, Ende die lichame onder die perde. Ende die riddre irst upstoet, Die vrome was ende goet, 645[regelnummer] Ende trac sijn zwert uten scoe. Dat selve dede Sagrimor doe Ende elc liep andren op tier tijt So dat lange duerde die strijt. Ende binnen dien quam daer ter steden 650[regelnummer] Een gewapent riddre gereden, Die nam die ioncvrouwe metter vart Ende settese vor hem op sijn part. Hi voretse met hem wech also, Daer gene riddre sach altoe, 655[regelnummer] Die iegen Sagrimorre street. Doe die ioncvrouwe dus wech reet Wart hi bevaen met droefheden Ende spr[ac te] Sagrimorre tier steden: ‘Ay, edel riddre, ic werpe mi nu 660[regelnummer] In u genaden ende bidde u Dat gi wilt laeten desen strijt, Dat ic moege varen nu ter tijt Naden ridder, die mine amie Wech vort, daer hi an doet dorpernie.’ 665[regelnummer] Sagrimor antworde doe: ‘Ridder, ic wilt wel alsoe, Ende wildi ic vare mede nu, Ocht ic volge hem sonder u, Ende prove wat ic mach doen. 670[regelnummer] Ende blijft gi int pawelgioen Ende neemt ten riddre ware Die leget gevangen dare.’ Hi seide: ‘Here, ic loeft wel.’ Sagrimor sat up sijn part snel 675[regelnummer] Ende reet den riddre vaste naer, Ende vragede lieden die hi daer Ontmoette ocht si hadden van dien Riddre metter ioncfrouwen gesien? Die lieden antworden: ‘Ja wi, here, 680[regelnummer] Maer si reden harde sere, Gine sultse in corten tiden Niet wel moegen achter riden.’ Dus reet Sagrimor metter vart Dat hi des ridders geware wart 685[regelnummer] Metter ioncfrouwe, als hem dochte. Doe reet hi hem na wat hi mochte. Op enen berch daer na hi quam, Ende sach neder ende vernam In enen sconen beemt ende groene 690[regelnummer] Geslaegen staen .x. pawelgioene, Daer ene scone fonteine bi stont. An elc pawelgioen, doe ic u cont, Hingen .iiij. scilde al recht, Ende an elc stont .x. glavyen gerecht. 695[regelnummer] Doe quam .i. ridder vort thant, Scilt om hals ende spere in die hant, Ende sprac tot hem: ‘Her ridder vri, Gi moet ioesteren iegen mi.’ Sagrimor en hadde glavye en gene, 700[regelnummer] Maer die riddre gaf hem ene: Ende uten pawelgioene qua[men] mettien Wel .xxx. ridders om dit besien. Sagrimor was drove als hijt sach, Want hi hadde up dien dach 705[regelnummer] Vele gevochten, sonder waen.
[pagina 6]
Doe reet die ridder op hem saen, So dat hi sine glavie brac Op Sagrimorre, diene weder stac Dat hi viel ter erden neder. 710[regelnummer] Sagrimor seide: ‘Sit op weder.’ Doe vragede die ridder hem daer nare Wat hi sochte ende wie hi ware. Hi seide: ‘Ic ben van desen lande Ende vare soeken nu te hande 715[regelnummer] Enen riddre die vort ene ioncfrouwe.’ Dander seide: ‘Bi mire trouwe, Woudic ic berechte u nu.’ Sagrimor seide: ‘Ic bids u.’ - ‘Ic saelt doen, wildi geven mi 720[regelnummer] Dirste bede die ic sal bidden di.’ Sagrimor sprac: ‘Ic wilt alsoe,’ Ende die riddre wisdem doe Een pawelgioen, daer hi vinden mochte Die ioncfrouwe die hi sochte; 725[regelnummer] Ende [hi] voer ten pawelgioene thant, Daer hi die ioncfrouwe etende vant Met .iiij. ridders daer si bi sat. Sagrimor sprac te hant na dat: ‘Ioncfrouwe, wildi keren met mi?’ 730[regelnummer] -‘Iay ic, here,’ seit si, ‘bedi Ic was hier bracht met onrechte nu.’ Hi sprac: ‘Ic sal te rechte houden u.’ Een ridder nam .i. mes in die hant, Ende wouden daer met werpen thant. 735[regelnummer] Doe sprac Sagrimor ter vart: ‘Porredi u meer te mi wart Ic sal u dat hoeft af slaen.’ Hine liet daer bi niet, sonder waen, Hine werpene metten messe soe, 740[regelnummer] Dat hine daer mede wonde doe. Doe Sagrimor gevoelde die wonde Trac hi sijn swart uut tier stonde Ende cloefde den genen thoeft daer mede. Die gene viel doet daer ter stede. 745[regelnummer] Die andre sprongen op mettien Ende wouden om hare wapenen sien, Maer Sagrimor liep iegen [hen] doe Ende sloech den irsten riddre soe, Die daer quam in sijn gemoet, 750[regelnummer] Dat hem tswert in die herssene woet, Ende hi viel neder doet ter erde. Die andre vlouwen haerre verde. Doe die gene gevlouwen waren Nam hi die ioncfrouwe sonder sparen 755[regelnummer] Ende deetse sitten op een part. Doe vragede si hem ware wart Hise geleiden soude toe? Te haeren lieve, seid hi doe. ‘Dat lovic wel,’ antworde si. 760[regelnummer] Dus voren si wech si ende hi. Hi besachtse wel na dien. Si bequam hem wel int sien, Ende haddene niet gesint op trouwe Sijn geselle om die ioncfrouwe 765[regelnummer] Hi hadse van minnen besocht saen; Maer hi liet daer omme staen. Dus quamen si gereden daer Den .x. pawelgioene naer, Daer Sagrimor doe hi daer leet 770[regelnummer] Joesteerde iegen den riddre gereet, Ende alsi dus daer waenden liden Quamen .x. ridders daer tien tiden, Die alle seiden sine lieten niet Die ioncfrouwe voren. Als hi dit siet 775[regelnummer] Vragede hi: ‘Waer omme?’ Doe seiden si: ‘Des Onse here wilt weten wie si es.’ Sagrimor hevet hem vermeten Dats hare here niet en sal weten. Si seiden: ‘Wie sullent weten saen: 780[regelnummer] Of gi sult selve te hem gaen, Ocht wie sultentse met crachte ter steden U nemen ende vor hem leden.’ Hi seide: ‘Gi mochtse nemen nu Ne consticse niet bescermen iegen u, 785[regelnummer] Maer gine sultse wech leden niet Also lange alse ic leve, wats gesciet, Nadien dat gijt met crachten vact an.’ Si seiden: ‘Wacht u iegen ons dan, Gi moet vechten.’ Doe seide hi: 790[regelnummer] ‘Ic sal daer iegen hoeden mi- Hi sette die ioncfrouwe neder doe- Sidi soe coene so coemt mi toe; Al haddi noch .xv. man Gine leedetse niewerine nochtan 795[regelnummer] Also lange als ic leve, en ware Dat ic in vangnessen ware.’ Een ridder quam tot hem daer nare Ende vragede hem wie hi ware. Hi seide dat hi van Arture quame. 800[regelnummer] Doe vragede die gene om sine name: Sagrimor antworde haestelike: ‘Ic hete Sagrimor die wonderlike.’ - ‘U es gesciet al recht daer af, Datmen u sulken toename gaf. Gi sijt wel wonderlijc, bi mire trouwe. Dat gi wilt om dese ioncfrouwe Jegen ons allen vechten nu.’ Hi seide: ‘Ic sal vechten iegen u Eer icse u ieweren late leden; 810[regelnummer] Want een riddre hevet mi gebeden Dat ic hem halen soude die ioncfrouwe Ende icse hem bringen soude op trouwe, So dat ic gereet te stervene bem Ocht die ioncfrouwe te leverne hem.’ 815[regelnummer] Sagrimor heeft comende versien Enen gewapenden ridder mettien, Met wapenen die gescakiert waren. Die riddre pensede wel tuwaren Na Sagrimors tale ende sinen doene 820[regelnummer] Dat hi vrome riddre es ende coene, Ende hi begonste oec sere na dien Sagrimors scilt besien, Dien hi te broken vant wel sere Met swerden, met glavien in allen kere, 825[regelnummer] Beide boven ende beneden; Den halsberch gescoert te vele steden. Hi sach dat hi bloedde oec sere: Omdat prisede hine te mere. Doe seidi: ‘Riddre, wildi 830[regelnummer] Ocht ne wilt, nochtan suldi mi Moeten laeten dese ioncfrouwe.’ Hi antwordde: ‘Bi mire trouwe, Dan sal bi minen wille niet sijn, Ende ware die sake uwe ende mijn 835[regelnummer] Ic ne liets hier heden mere.’ - ‘Dat suldi cortelike weten, here,’ Antworde di riddre, ‘ende oec suldi Hier corteiike ioesteren iegen mi.’ Sagrimor antworde: ‘Jegen u? 840[regelnummer] Dit en es niet irstwaerf [nu] Dat ic gejoesteert hebbe heden.’ Doe dit die ridder sach ter steden, Dat hi hem setten soude ter were Sprac hi doe: ‘Nu willic, here, 845[regelnummer] Eer wi vergaderen ic ende ghi Weten hoe uwe name si.’ - ‘Sagrimor es die name mijn.’ Dander sprac: ‘Wellecome moestu sijn! Ic hebbe u te siene begert sere 850[regelnummer] Boven allen mannen, here.’ - ‘Hoe es uwe name? dat segt mi!’ - ‘Brandalis’ antworde hi. ‘Ay here, hens man die levet Die mi meer eeren gedaen hevet. 855[regelnummer] Segt mi hoet met u es nu.’
[pagina 7]
- ‘Van minen doene en mochtic u Niet dan wel seggen ten stonden.’ - ‘Ic bem blide dat ic u hebbe vonden. Gi moet beeten ende gaen met mi 860[regelnummer] In mijn pawelgioen.’ Doe seide hi: ‘In mach, here, dat seggic u, Ic moet dese vrouwe leden nu Al tote haeren lieve, tuwaren, Daer na tere ander stat varen.’ 865[regelnummer] Dander seide: ‘Wats gesciet, Dat ontseggen en help u niet. Gi moet met mi bliven, sonder waen.’ - ‘Ine mach, al soude men mi sere slaen, Want di coninginne na mi ontbijt 870[regelnummer] Ter elvinnen borne nu ter tijt, Ende ic micke tote hare te vaerne. Ic daede anders dat gi wout gaerne. En belget u niet, des biddic u, Dat ic hier niet en blive nu.’ 875[regelnummer] Brandalis gaf der ioncfrouwe een part Ende sprac dus te Sagrimorre wart: ‘Here, nu vart dan te Goede, Ic ben altoes tuwen gebode.’ Sagrimor dancte hem sere 880[regelnummer] Ende sciet aldus vanden here. Het was omtrent middach doe: Te Mathamas huse reet hi toe. Dat huus was starc ende hoge gestaen, Ende wel besloeten, sonder waen, 885[regelnummer] Met diepen grachten ende met muren: Daer en was maer een inganc tier uren. Sagrimor vor in na dien Ende hevet die porte wel besien, Ende reet in die zale thant, 890[regelnummer] Daer hi Mathamase vant. Ende sine ridders souden gaen Sitten ten etene, sonder waen, Maer si ontbeidden ende wouden weten Wat hi meinde, eer si gingen eten. 895[regelnummer] Hi quam te Mathamase doe Ende sprac hem sonder groeten toe: ‘Mijn vrouwe die coninginne ontbiet di Dattu hare tetene sents, bi mi, Ter elvinnen fonteinen: al dare 900[regelnummer] Es si ende hare ioncfrouwen met hare’ Doe Mathamas dit hadde verstaen Sprac hi tote Sagrimorre saen: ‘Bi wies orlove quaemstu hier binnen Nadattu best metter coninginnen?’ 905[regelnummer] -‘Bider coninginnen orlove,’ sprac hi, ‘Quamic hier, want so bevaelt mi.’ - ‘Nu saltu cortelike wel sien Hoe [si] di sal bescermen van dien.’ Mathamas hiet sinen ridders saen 910[regelnummer] Dat si ten wapenen souden vaen. Si deden dat hare here hict: Ende alse Sagrimor dat siet Reet hi te Mathamas[e] daer bi Ende seide: ‘Wacht u iegen mi.’ 915[regelnummer] Daerna trac hi sijn swert Ende liep Mathamas[e] op ter vart, Die thant ter cameren wert vloe Ende sloeter hem binnen doe. Mettien heeft Sagrimor vernomen 920[regelnummer] .X. ridders gewapent comen; Ende sloeten die dore vander zalen [toe] Datter niemen uut ne mochte doe. Doe sach wel Sagrimor, vor waer, Dat hi dullike was comen daer, 925[regelnummer] Ende hem beraus, sonder waen, Dat hi die sotheit hadde gedaen; Want hi mochte wel ontgaen wesen Niet; bedi al was hi in vresen Hine was niet versaget so sere 930[regelnummer] Hine gereidde hem ter were. Ende si liepen hem op ter stede Met aexen ende met zwerden mede. Si sloegen sijn pert doet dat hi Te voet moeste staen daer bi. 935[regelnummer] Doe ginc hi lenen an enen pilaer Ende weerde hem stoutelike daer. Hi sloech hen af aldaer ter stede Beide scilt ende helme mede. Hi sloech so vele ende stac 940[regelnummer] Dat sijn swert ontwee brac. Bedi ne wisti wat doen vort mere, Bedi si lagen hem op so sere Dat hi daer ware doet bleven En haddi den pilaer niet beneven. 945[regelnummer] Mathamas quam in die zale doe Ende sprac Sagrimorre dus toe, Dat hi hem op geven soude, Dat hi noch niet doen ne woude. ‘Si sullen di doeden,’ sprac Mathamas. 950[regelnummer] Hi seide: ‘Ic gelove wel das Dat sijt suleln doen, moegen si.’ - ‘Doestu minen ract,’ seide hi, ‘Gi sult u op geven nu.’ Hi antworde: ‘Ten minsten u 955[regelnummer] Sone gevic mi niet op ter tijt, Die mijns heren viant sijt.’ Mathamas wart erre dan Ende hiet vaste hem gaen an. Doe Sagrimor dat hadde verstaen 960[regelnummer] Liep hi tere cameredore saen, Daer een scilt hinc, ende namen daer; Ende ene aex nam hi daer naer, Die hi in die camere vant. Hi nam die aex in die hant, 965[regelnummer] Ende sloeger enen daer soe wel, Dat hi ter erden neder vel. Een riddre vergaderde an hem doe, Ende si ondertrocken hen soe, Dat si beide met allen 970[regelnummer] Ter erden moesten nedervallen. Dander ridders liepen derwart. Ende wouden doeden metter vart Eer hi vandaer hi lach up quam: Maer dat hen Mathamas benam, 975[regelnummer] Dine dede nemen gevaen Ende daerna leggen, sonder waen, In eene gayole anden boengart, Die scone was ende wel bewart Met vasten yserinen traelgen 980[regelnummer] Dat si niet en mochten faelgen. Die gayole was gemaect soe, Diere in was mochte sien altoe Vandaer vort altemale Die lieden die waren in dien zale. 985[regelnummer] Ende so wie in die gayole lach En at maer enewaerf op den dach Borne ende broet dat men hem gaf. Sagrimor hadde altoes daer af Enen sede wiltijt dat hi 990[regelnummer] In stride hadde geweest daer bi Ende vercoelt daer af wart dan, So quam hem groet honger an, Dat hi met pinen behelt sine cracht: Ende somtijt viel hi in onmacht. 995[regelnummer] Dus lach hi daer in desen doene. Hi hadde gevast toter none, Ende lach van hongere drove ende gram, So dat op die wile daer quam Ene ioncfrouwe in dien boengart, 1000[regelnummer] Die Sagrimors geware wart- Mathamas dochter; - doe si sach Dat hi in vangnessen lach Vragede si hem wie hi ware. Sagrimor antworde hare 1005[regelnummer] Dat hi van Arturs hove was.
[pagina 8]
‘Hoe es u name?’ seide si na das. ‘Ic bem Sagrimor genant.’ Die ioncfrouwe seide thant: ‘Ic hebbe horen spreken van u; 1010[regelnummer] Mi es leet dat gi hier sit nu Gevaen, bi mire trouwe.’ Hi seide: ‘Waer bi es dat, ioncfrouwe?’ Si seide: ‘Ic segt u, wildijt weten: Gine sult maer enewerf sdages eten, 1015[regelnummer] Ende dat sal born ende broet wesen.’ Si clagedene sere na desen, Ende si wart doe geware das, Dat hi een scone ridder was, Want hi was van al erderike 1020[regelnummer] Die scoenste een sekerlike, Doe si een stuc hadde gestaen dare Seide Sagrimor tote hare: ‘Ic sterve van hongere, ioncfrouwe, nu.’ - ‘Hebbedi so groeten honger nu?’ 1025[regelnummer] - ‘Jay ic, ic sterve sekerlike En hebbic niet [te]tene haestelike.’ - ‘Here, beit daer een lettel mede.’ Die ioncfrouwe gine en wech gerede: Si quam weder saen ende seide: 1030[regelnummer] ‘Here, gi sult hier sonder beide....’ Hi vraegde: ‘Wat saelt wesen?’ Ende si brachtem binnen desen Tetene ende te drinkene een deel, Broet ende enen capoen geheel 1035[regelnummer] Ende enen pot met wine mede, Doe at hi ernstelike ter stede. Dus bleef hi liggende gevaen. Alse die ioncfrouwe dat hevet verstaen, Die hi met hem brachte dare, 1040[regelnummer] Dat Sagrimor gevaen ware, Dire ic hier te voren dede gewes, Si was sere tongemake des, Ende si voer van daer thant Ter stat daer si hare lief vant. 1045[regelnummer] Als haer lief geware wert das, Dat si weder quam, hi was Tirst dat hise hadde versien Utermaten blide van dien, Ende ontfinese herde wale. 1050[regelnummer] Nu sal ic van hare die tale Ende van Sagrimorre leggen neder, Ende sal van Dodinele spreken weder, Dien welden, die metter ioncfrouwe vart Ende hine weet warewart. 1055[regelnummer] Nu doet davonture verstaen Dattie ioncfrouwe reet, sonder waen, Ende Dodineel vaste met hare So verre, dat si worden geware Van enen riddre die quam daer 1060[regelnummer] Wel gewapent, ende daer naer Ene ioncfrouwe met hem eerlike Met dieren gesmide ende rike. Ende voer hen reet een naen Cleine ende boccheus, sonder waen, 1065[regelnummer] Ende so eyselijc int op sien, Dat Dodinele wonderde van dien, Dodineel groetene maer die naen Ne antworde niet. Daerna saen Troc die naen ter ioncfrouwen wart, 1070[regelnummer] Ende namse biden scouderen ter vart Ende woudse met crachte cussen mere. So wert erre ende scaemde hare sere, Ende si sloegen metter hant Dat hi vanden perde int sant 1075[regelnummer] Viel; ende seide: ‘Wech, vlie van mi, Onnere moet hi hebben, die di An enege ioncfrouwe die hant siet slaen.’ Doe vragede die ridder saen Wat si meinde die ioncfrouwe, 1080[regelnummer] Dat si sinen naen hadde te blouwen, Si antworde: ‘Ic deedt bedi Dat te doene vogede mi; Ic en achts niet al eist u leet.’ Doe seide die ridder gereet: 1085[regelnummer] ‘Soe wee u, dat gi spraect dit wort.’ Hi was erre ende trac bet vort, Ende stac metter glavye na hare. Doe si des wart geware So wincte so si best mochte, 1090[regelnummer] So dat hise niet en gerochte. Does Dodineel geware wart Hi keerde die glavie te hem wart, Ende seide te hem openbare Dat hi een quaet ridder ware, 1095[regelnummer] Een die quaetste dien hi vor dien Noit niewerincs hadde gesien, Ende datmen hem, sonder waen, Met rechte soude sine hant afslaen, Daer hi die ioncfrouwe mede 1100[regelnummer] Woude steken daer ter stede. Alse die riddre die wort vernam, Die Dodineel sprac, wart hi gram Ende seide: ‘Ic ne vant, noit man Die mi dus dorperlike sprac an: 1105[regelnummer] Gi mocht mi over quaet houden daer bi Liet ic u keren dus van mi, Gine kinnet mi anders eer wi Scieden ic ende gi. Ic ne segger niet meer toe nu 1110[regelnummer] Anders dan ic ontsegge u. Hoedt u, gi moet iegen mi striden.’ Ende Dodineel seide tselves tien tiden. Si gereidden metter vart Elc te comene tandren wart, 1115[regelnummer] Ende sloegen sere met sporen doe, Ende quamen elc op andren soe Dat si hen so onderstaken Dat haerre beider scilde braken. Dodineel bleef in tgereide wel, 1120[regelnummer] Maer die ander riddre vel Ute sinen gereide doe met allen Dat hem sijn hals craecte int vallen. Dodineel beette ter erden saen, Want hine tors niet woude bestaen. 1125[regelnummer] Hi beval der ioncfrouwen sijn pert Ende trac daer na uut sijn zwert Ende ginc ten riddre, die op was, Die hem sette ter were na das. Hi decte hem metten scilde daer: 1130[regelnummer] Dodineel gaf hem enen slach so zwaer, Dattie scilt toten bocle spleet, Ende hine mochte niet hebben gereet Sijn zwert, dat inden scilde claf, Dat hijt conde getrecken af. 1135[regelnummer] Doe die riddre dit hadde versien Warp hi den scilt wech mettien Ende sloech op Dodinele daer nare Groete slage ende zware, Ende hi pensede wel dat hi 1140[regelnummer] Hem niet en soude verweren daer bi Dat hi verloren hadde sijn zwart; Ende liep hem sere op ter vart, Ende sloech op hem sere ende onsochte, Waer dat hine geraken mochte. 1145[regelnummer] Alse die ioncfrouwe dit wart geware, Die Dodinele brochte met hare, Hare ontfarmts ende si Begonste te weennen sere der bi. Maer Dodineel, die vroet was 1150[regelnummer] Van dien stucken, nam ware das: Hi decte hem metten scilde saen Ende liet den riddre op hem slaen Tot dat hi was worden moede Van slaegen ende verwermt van moede, 1155[regelnummer] Ende daerna stac hine metten scilde
[pagina 9]
Dat hi, wilde ocht ne wilde, Moeste ter erden vallen thanden, Ende tswert vloech hem uten handen. Ende Dodineel nam ter vart, 1160[regelnummer] Dies te doene hadde, dat zwart. Doe die riddre wert geware das, Dat hi so onbewaret was Liep hi te sinen scilde wert sere, Dien hi wech geworpen hadde eere. 1165[regelnummer] Ende doe hine soude heffen vander erde Sloegen Dodineel so herde Dat hi ter erden viel met allen. Ende alsen Dodineel sach vallen Spranc hi op hem te hant 1170[regelnummer] Ende trac den helm af metter hant, Ende warpen also verre daer Alse hi mochte, wet vorwaer. Die die gene geware wert das, Dathi vanden helme verlost was 1175[regelnummer] Spranc hi up ende nam ter vart Den scilt, daer in stac Dodineels zwart. Hi seide: ‘Mi es bat dant was eer, Want mijn helm deerde mi meer Dan hi mi halp.’Doe ginc, sonder waen, 1180[regelnummer] Dodineel vaste op hem slaen. Hi decte hem so hi best mochte; Maer Dodineel, diene versochte, Hi sloech op hem menegen slach. Aldus hi hem sere an lach 1185[regelnummer] So dat hi hem lettel ocht niet Van sinen scilde geheel liet. Hi wincte dicke van vresen groet Omdat sijn hoeft was bloet. Dodineel brachte doe enen slach, 1190[regelnummer] Ende alsen die ridder comen sach Hine dorste ontbeiden ende trac weder, Ende hi viel ter erden neder. Dodineel spranc sonder beide Op sinen lichame ende seide, 1195[regelnummer] Hine gave hem op wel saen, Dat hine thant soude doet slaen. Die gene was sere vervart, Ende gaf hem op sijn zwart, Ende seide dat hi al doen soude 1200[regelnummer] Dat hi hem bevelen woude. Hi sekerde hem alsoe, Ende Dodineel lietene doe, Ende beval hem also houde Dat hi te hant varen soude 1205[regelnummer] Tot sire vrouwen der coninginnen Ter fonteine van elvinnen, ‘Ende geeft u hare daer gevaen Van Dodineels halven, ende doet verstaen Dat ic bi ere ioncfrouwe belet was 1210[regelnummer] Dat ic niet voer te Mathamas. Groetse mi, ende segt totien Dat icse so ic irst mach sal sien.’ Hi seide: ‘Ic salt doen, Godweet.’ Ende Dodineel vragede hem gereet 1215[regelnummer] Om sinen name eer hi sciet. Hi seide dat hi Maroc hiet Vander Ynsen roken, diemen seget Dat tusschen Irlant ende Scollant leget. Die riddre voer wech ende die ioncfrouwe 1220[regelnummer] Met hem, die dreef groten rouwe. Ende Dodineel obander side Voer oec wech ten selven tide. Ende die naen, dat suldi weten, Was weder op sijn pert geseten, 1225[regelnummer] Daerne die ioncfrouwe sloech af Met enen slage, die si hem gaf. Doe seide Dodineel ten naen: ‘Hoe waerstu so coene, dattu doerste bestaen Met crachte cussen hier vor mi 1230[regelnummer] Dese ioncfrouwe?’Doe seide hi: ‘Omdat mi mijn here hiet Bi minen oegen dat ict en liete niet, Ic ne custe vort alle dage Al die ioncfrouwe die ic sage 1235[regelnummer] In enichs ridders geleide wesen. Ende ine dorst niet laeten bi desen; Ne haddict oec niet gedaen Mine oegen haddi uutgesteken saen. Alst mi een ridder weder seide 1240[regelnummer] Mijn here vachter iegen sonder beide Tot dat hine onder dede; Ende mijn here heeft oec mede Binnen den iare, sonder waen, Wel .xl. ridders onder gedaen, 1245[regelnummer] Ende hine waende nembermere Man hebben vonden, here, Die iegen hem hadde moegen duren. Ic hebbe u geseit nu ter uren Dat ics weet: ic bidde u, here, 1250[regelnummer] Dat nu u wille si dat ic kere.’ Dodineel seide: ‘Vaer dire vaerde, Ende groet mi die coninginne herde.’ Maroc reet so dat hi vernam Dat hi ter elvinnen borne quam, 1255[regelnummer] Daer hi die coninginne vant. Hi beette van sinen perde thant Ende knielde daer na vor hare Ende seide vor hare openbare: ‘Vrouwe, ic ben hier comen nu 1260[regelnummer] Van Dodineels halven tote u, Die mi nu hier heeft gesent In vangnessen op sulc covent, Vrouwe, dat hi mi oec beval Te doene u gebod van al.’ 1265[regelnummer] Die coninginne ontfinc also Dien riddre alse gevangen doe. Nu swiget davonture van desen, Ende vort sullen wi lesen Hoe Lancelot noch voer henen 1270[regelnummer] Volgende der ouder quenen. Nu gewaget davonture das, Dat Lancelot gesceden was Van Keyen den drossate, die hem gaf Sijn pert. Als hire sciet af 1275[regelnummer] Hi volgede der quenen emmertoe, Ende hi was tongemake doe Vanden trinsone dat hem stac Inden lichame; om dit ongemac Sone liet hi niet sijn riden. 1280[regelnummer] So ontmoet hi tien tiden Enen riddre, die zwart was; maer hi Was ongewapent daerbi, Ende hi voerde, des geloeft, An sijn gereide eens ridders hoeft, 1285[regelnummer] Die niewinge was geslegen doet. Hi groettene ende Lanceloet Groettene weder, den goeden man; Ende diegene sprac Lancelote an: ‘Ic bidde u doer dies wille, 1290[regelnummer] Die ghi meest mint lude of stille, Hoe u name es seget mi.’ - ‘Lanceloet,’antworde hi. Hi seide: ‘Ic soeke u ter stonden.’ Lanceloet seide: ‘Gi hebt mi vonden: 1295[regelnummer] Wats u lief?’Dander antworde gaf: ‘Ic wille dat gi u wapene doet af Ende ghise mi geeft.’Lanceloet sprac doe: ‘Gine hebter mi niet bedreven toe, Ende het ware grote scande 1300[regelnummer] Voer ic ontwapent achter lande.’ Dander seide: ‘Gi moet doen daer bi Gi hebt also geloeft mi.’ Lanceloet sprac: ‘Hebbict geloeft also?’ - ‘Ja gi,’sprac dander doe; 1305[regelnummer] ‘Nu kindi mi niet.’- ‘Wie siedi dan?’
[pagina 10]
Sprac Lanceloet. Doe seide die man: ‘Ic bem die gene die u tiaren Die wapine gaf sonder sparen, Doe gi ontwapent ende onbewart 1310[regelnummer] Ten ingange van enen bossche wart, Dienmen heet den bosch van .iiij. vresen, Ende gi seit u hadden gewesen U wapene gestolen; ende altoe Sochti den roden riddre doe, 1315[regelnummer] Die enen sciltknecht hadde gevaen Int pawelgioen daer gi aet, sonder waen. Ende gi geloeft daer bi U wapene te gevene mi Ter irster stat daer ic u vonde, 1320[regelnummer] Op dat gi niet en vocht tier stonde. Bi deser redene eysch ic u Dat gi u wapene mi gevet nu.’ Lanceloet dede met pinen af Sine wapene, die hi hem gaf. 1325[regelnummer] Ende doe Lanceloet ontwapent was Wart die riddre geware das, Dat Lanceloet sere bloedde doe Beide voren ende achter toe. Die riddre ginc hem wapenen daer 1330[regelnummer] Ende vragede Lanceloete daer naer Te wat steden hi varen soude. Hi seide darne geleiden woude Die ioncfrouwe. Doe seidi tot desen: ‘Gi dinct mi tongemake wesen, 1335[regelnummer] Wildi ic vare over u, Ende gi sult weder keren nu?’ Die ioncfrouwe antworde hem dan: ‘Ine wille niet sulken leitsman.’ Mettien die riddre henen sciet, 1340[regelnummer] Die Griffoen vanden quaden passe hiet. Ende Lanceloet is wech gevaren Metter quenen, hine wiste waren; Maer si salne voren na desen Daermenne sal der wonde genesen. 1345[regelnummer] Ende Griffoen reet oec toten pleine Daer in stont der elvinnen fonteyne, Daer die coninginne entie hare laegen. Ende als si den ridder comen saegen Van vers waenden si van desen 1350[regelnummer] Dat Lanceloet selve hadde gewesen, Dies si waeren blide; mare Als hi hen quam gereden bet nare Worden si geware wel das, Biden perde, dat Lanceloet niet en was. 1355[regelnummer] Alse die coninginne thoeft heeft versien An thersoen hangen si waende van dien Dat Lanceloets hoeft hadde gewesen, Ende si viel in onmacht van desen. Tirst dat si beqnam riep si 1360[regelnummer] Lude: ‘Ach arme!’ende seide: ‘Ay mi, Nu es doet di blome sekerlike Vanden ridderscepe van erderike.’ Si seide: ‘Keye, volget hem na, Ende wacht dat hi u niet ontga: 1365[regelnummer] Dese gevaen riddre sal met gaen.’ Dus volgeden si hem beden saen, Ende doe die riddre wert geware Dat si hem beden volgeden nare Begonste hi hem thant te keerne 1370[regelnummer] Ende setten iegen hen te weerne. Hi stac int vergaderen ter erde Den drossate met sinen perde, Ende sloech den andren riddre soe, Dat hem niet conste gehelpen doe 1375[regelnummer] Scilt no halsberch, tswert ne woet In sine herssene dat hi bleef doet. Keye stont op na dit doen, Ende doe hordene Griffoen Metten voeten van sinen perde 1380[regelnummer] Dat hi neder viel ter erde. Doe hine dus ter erden sach Hi namene daer hi lach Ende warpene op sijn part, Ende vordene te bosschewart. 1385[regelnummer] In ene scone stat die hi daer Staende hadde al openbaer Daer leide hi Keyen in gevaen. Nu laet hier af tale staen Die avonture ende sal beginnen 1390[regelnummer] Te sprekene vander coninginnen, Die nu bleef om dese sake Sere drove ende tongemake. Davonture seget vander coninginnen Dat si ter fonteynen vander elvinnen 1395[regelnummer] Lange beidde om sien of dare Ieman soude weder comen te hare Vanden ridders; maer neent niet. Si weende sere om dit verdriet, Ende alle die ioncfrouwen mede 1400[regelnummer] Dreven oec groete serichede. Doe vragede die ridder iegen wien Lanceloet hadde geioesteert vor dien Waeromme si maecten sulc mesbaer. Die coninginne seide hem daer naer: 1405[regelnummer] ‘Hens geen wonder al sijn wi in droefheden, Alse wi weten dat verloren es heden Ende bedorven geheellike Al dat ridderscap van erderike.’ - ‘Wie was dat?’ die ridder sprac. 1410[regelnummer] ‘Het was Lanceloet van Lac, Die iegen u ioesteerde.’ Doe viel hi In onmacht daer bi, Ende hem ontbonden sine wonden, Die bloedden sere tien stonden. 1415[regelnummer] Die ioncfrouwen liepen thant toe Ende holpen hem alle doe. Doe hi vander onmacht bequam Ende die coninginne vernam Sijn scer vragede si openbare 1420[regelnummer] Of hi wiste wie die ridder ware. Hi seide: ‘Ic weet wel wie hi es Ende kinnen. Soe sijt seker des, Es hi doet, dat ic niet mere Na hem te levene begere.’ 1425[regelnummer] Nu laeten wi dit een lettel staen Ende sullen die tale weder anevaen Van Lanceloete daer hi van Griffone sciet Als hi hem sine wapene liet. Doe Lanceloet gesceden was 1430[regelnummer] Van Griffone, als ic voren las, Hi reet vaste aldus henen Ende volgede der ouder quenen, Maer dat was met pinen groet, Want hi hadde geweest doet 1435[regelnummer] Sonder twifel en hadde die wonden Die quene niet so gestopt ende gebonden. Omtrent none hebben si vernomen Ene ioncfrouwe iegen hem comen, Die op enen witten muel reet. 1440[regelnummer] Si bleef stille houdende gereet Als si Lanceloete sach; na desen Seide si: ‘Wellecome moetti wesen! Boven allen ridders van erderike Ghi sijt die beste sekerlike.’ 1445[regelnummer] Hi seide: ‘Ioncfrouwe, God lone u, Wat weetti wie ic ben nu?’ - ‘Ic weet wel,’seide si, ‘dat gi sijt Mijn here Walewein, dat men nu ter tijt U meer begeert, here, allene 1450[regelnummer] Dan al die ridders gemene.’ Hi seide: ‘Waer es dat, ioncfrouwe?’ Si seide: ‘Here, bi mire trouwe Hets int lant van Strangore, daer men u Boven alle mannen gerne sage nu; 1455[regelnummer] Ende coemdi daer gi sult des
[pagina 11]
Wel vroet werden waer bi het es; Maer so vele seggic u vor waer, Datmen gene erdsce dinc daer Begert so vele no so sere 1460[regelnummer] Als u te siene daer, here.’ Ende si sciet van Lanceloete doe Sonder mere te seggene daer toe. Ende Lanceloet entie quene reden So dat si quamen tere steden 1465[regelnummer] Daer men groete feeste dede Der quenen ende Lanceloete mede. Die here vanden huus was tien tide Beide drove ende blide: Van Lanceloets comste was hi doe 1470[regelnummer] Blide, ende ob ander side also Was hi sire wonden drove. Hine hadde niet gehadt sine behove, Om dit was hi sijns in vresen Dat hi niet wel soude genesen. 1475[regelnummer] Niet bedi hine dorste dare Niet toenen dat hi tonpeyse ware. Nu laet ic Lanceloete tes ridders bliven Metter quenen, ende sal u scriven Van Dodinele ende doen u cont 1480[regelnummer] Sine avonture nu ter stont. Nu gewaget dauonture das, Doe Dodineel gesceden was Vanden riddre, dien hi sinde saen Toter coninginnen gevaen, 1485[regelnummer] Dat hi reet metter ioncfrouwe doe Wel toter vespertijt toe. Doe quam hi op ene diepe riviere: Daer sach hi ene planke liggen sciere, Daer men met pinen mochte overgaen. 1490[regelnummer] Si was vreselijc, sonder waen. Die ioncfrouwe beette metter vart Ende bant an enen boem hare part. Dodineel vragede hare houde Wat hi sinen perde doen soude? 1495[regelnummer] ‘Gi sullet hier laeten,’seide si doe, Ende Dodineel dede also. Doe trac si ter planken wart, Ende ginger over metter vart, Alse die wel geleert hadde overgaen, 1500[regelnummer] Ende si sprac te Dodinele saen Dat hi hare volgen soude. Ende hi ginc op die planke also houde Die hem nauwe dochte wesen. Hi ginger op met groter vresen, 1505[regelnummer] Alse die niet geleert en hadde doe Der over te gane; ende daer toe Sach hi twater datter onder liep, Dat groet, starc was, ende diep; Nochtan was hi so niet vervart 1510[regelnummer] Hine ginc vort metter vart Toter helecht vander brucgen bi. Ende als hire quam so was si Soe cranc, dat also houde Hem dochte dat si breken soude. 1515[regelnummer] Hets waer, so boech oec sere mede, Dattie swaerheit van sinen wapenen dede, Die hi tien tiden hadde an; Ende hem quam sulke vrese an, Dat hi daer int water vel 1520[regelnummer] Ende drancs so vele, dat hi wel Waende spliten daer af thanden. Hi gegreep die planken metten tanden; Mettien heeft hi enen man versien Ende Dodineel riep op hem mettien: 1525[regelnummer] ‘Ay mi, nu biddic sere di Dattu uten watre hulps mi.’ - ‘Here riddere,’sprac die man daer nare, ‘En welke duvel bracht u dare? Waer af wildi u bewinden, 1530[regelnummer] Waendi int water avonture vinden?’ Dodineel sprac: ‘Ic hebber vonden Avonturen genoech nu ten stonden; Maer vrient, om Gode, helpet mi, Ne letter niet mede, des biddic di.’ 1535[regelnummer] Die man seide: ‘Ine does niet. Also alse gire in quaemt besiet Dat gire ute coemt also.’ Ende hi ginc sire verden doe Ende liet Dodinele thant 1540[regelnummer] In die vrese daer hine vant. Alse Dodineel dit heeft versien, Die sere in vresen was van dien, Hi hem versterkte so in dien noet, Dat hi hem uut warp van pinen groet 1545[regelnummer] Te lande op ander side also. Ende hi sach na die ioncfrouwe doe, Die hem ontgaen was tier stonde. Dodineel doe te gane begonde, Ende quam in enen ingen ganc 1550[regelnummer] Van enen bossche eer ict lanc, Daer hi sach een cleine kasteelkijn staen, Ende daer ute comen, sonder waen, Enen gewapenden ridder, die doe Dodinele aldus sprac toe: 1555[regelnummer] ‘Gheeft u op of gi sijt doet!’ Maer Dodineel was in sulker noet Vanden watre ende so onsochte Mesmaect, dat hi niet spreken mochte. Als die ridder dit hadde versien 1560[regelnummer] Trac hi hem of den helm; mettien Leidine in vangnessen daer. Ic latene in dogene liggen swaer Ende sal spreken vort beginnen Van Genevren der coninginnen, 1565[regelnummer] Die drove was utermaten. Si heeft die fonteine gelaeten Ende trac enwech met rouwen groet Met haeren ioncfrouwen te Kameloet. Gi hebt wel gehort te voren 1570[regelnummer] Hoe si hare ridders al heeft verloren, Nu hort hier af die clage gerede Ende van Lanceloete te sokene mede. Der coninginnen Genovre quam mare Dat Lanceloet verslegen ware. 1575[regelnummer] Als si die niemare hadde verstaen Ginc si in ene camere saen, Daer Lanceloet te slapene plach. Ende alsi Lanceloets bedde sach Wart si met groten mesbare, 1580[regelnummer] Hare selven treckende biden hare; Ende weende ende dreef groete rouwe doe, Ende seide dese worde toe: ‘Ay edel riddre vercoren, Gi plaecht te leggene hier te voren; 1585[regelnummer] Gine mocht sterven nembermere Ic en bolge mi te u wart sere, Ende dat gi niet en mocht daer nare Leven hoe dat anders met u ware! Ay Lanceloet, meester ende here, 1590[regelnummer] Boven allen ridders in elken kere, Goedertieren meer dan enich man Jegen die gene daer gi trouwe vont an!’ Aldus clagede die coninginne Om Lanceloete met droven sinne, 1595[regelnummer] Ende seide wonder; ende meer hadde gedaen, Maer dattie coninc int hof quam saen, Die vander iacht quam tien tide Wel in hogen ende blide. Hine gemoette op dien dach niet 1600[regelnummer] Datten mochte verswaeren iet. Die coninc vragede om niemare, Van Lanceloete tirst dat hi quam dare; Ende men deedse hem also verstaen Als sise int hof hadden ontfaen, 1605[regelnummer] So datti coninginne tote hem quam,
[pagina 12]
Die hi ontboden hadde, al gram. Hi vragede hare: ‘Wat hebdi?’ - ‘Ine weet niet dan wel,’ seide si - ‘Gi doet.’ - ‘Ine doe.’ Doe seide hi: 1610[regelnummer] ‘Bider trouwen die gi sijt sculdich mi, Segt mi, ic wilt weten ende horen. - ‘Here, gi hebt mi so besworen, Ic segt u na dat gijt wilt weten, Maer wi moeten tirst hebben geten.’ 1615[regelnummer] Doe gingen si dwaen ende saeten Altehant ter taflen ende aeten. Alse die coninc Lanceloete gemiste Ende hine daer binnen niet ne wiste Hem wondrets ende was in vresen, 1620[regelnummer] Ende tongemake waer hi mochte wesen, Ende hadde vrese van ongevalle. Ende als si geten hadden alle Die coninc dede comen daer nare Die coninginne ende seide tote hare: 1625[regelnummer] ‘Dat ic u eermen ginc eten Vragede dat willic nu weten.’ - ‘Nadien dat gijs vraget het sal u Een ander seggen dan ic nu.’ Hi sprac: ‘Ic wilt van u weten, vrouwe, 1630[regelnummer] Om dat ic u bat betrouwe Dan ic el enichgen minsche doe.’ Si begonste hem te seggene doe: ‘Here, alse wi onder ons lieden Gi ende ic vorden bosch scieden 1635[regelnummer] Reden wie so verre, dat op ons quam Een gewapent riddre, die mi nam Ende wilde wech voren sonder minen danc; So dat Keye thant vort spranc Ende ioesteerde iegen hem daer. 1640[regelnummer] Die ridder staken of, dats waer: Hi reet iegen Sagrimorre doe Ende iegen Dodinele daer toe, Die hi beide gader af stac. Doe ioesteerde Lanceloet van Lac 1645[regelnummer] Jegen hem, ende si onderstaken Hem dat si hare vleesch braken. Lanceloet staken af. Daer naer Quam tote hem ene quene daer, Daer hi mede moeste varen; 1650[regelnummer] Ende ic sinde na hem tuwaren Keyen den drossate also houde Dat hi weder keren soude. Ende hine wilde niet keren dan. Ende wi volgeden u vort an, 1655[regelnummer] Ende waenden u hebben vonden, So dat wi quamen tien stonden Ter elvinnen fonteine. Doe seide Sagrimor dat hi sonder beide Ons tetene soude halen doe, 1660[regelnummer] Ende Dodineel seide alsoe. Ende si voeren dat ic van hare Noit sinder en horde niemare, Sonder dat mi sinde na dien een deel Enen gevangen ridder Dodineel. 1665[regelnummer] Ende onlange tijt daer naer Leet vor ons lieden een ridder daer, Die Lanceloets wapene vorde an, Ende vorde an sijn arsoen nochtan Eens ridders hoeft hangende al bloet, 1670[regelnummer] Die niewinge was geslegen doet; Ende het was also scone van hare Alse oft Lanceloets hoeft ware. Ende wi waenden wel bi desen Dat Lanceloet hadde gewesen. 1675[regelnummer] Wie begonsten alle wenen sere Ende wi voren na hem, here. Ende hi keerde ene ander strate. Ic sinde Keyen den drossate Na hem ende den ridder met geninde 1680[regelnummer] Die mi Dodineel sinde, Ende ic ne mochtse noit sinder sien.’ Die coninc antworde te dien: ‘Eist aldus, dats groet ongeval Mi ende desen lande al 1685[regelnummer] Meer dan mi gesciede noit ere.’ Hi begonste te weennen sere: Hem faelgierde sine cracht Dat hi welna viel in onmacht. Als hi was becomen seide hi: 1690[regelnummer] ‘Ay Lanceloet, lieve, waer siedi?’ Men ginc daer rouwe driven mettien Meerre dan men noit hadde gesien; Ende die vander tafelronden Clageden sere tien stonden, 1695[regelnummer] Ende die coninginne meest, sekerlike. Hare rouwe was sonder gelike. Cume bleef van rouwen groet Sine hadde haar selven geslagen doet: So hadde si, ne ware 1700[regelnummer] Dat si ontbeidde na vraye niemare, Te wetene ocht hi ware doet. In dien zale waeren clagen groet. Mijn here Walewein seide doe, Daer al die lieden horden toe: 1705[regelnummer] ‘Ic sal morgen uten hove varen Ende vort an wandelen sonder sparen Tote dien dat ic sal weten bloet Ocht hi es levende ochte doet.’ Al dat selve seiden tien stonden 1710[regelnummer] Si .xxx. vander tafelronden. Die coninc ne wilde niet gehingen Datter so vele ridders gingen. Hi seide daer souder .x. vaeren, Ende datter also genoech waren 1715[regelnummer] Sijn si goede liede, ende dese sal Walewein selve kiesen al. Den irsten ridder die Walewein Coes tote hem dat was Ywein, Ende die ander Garhies, 1720[regelnummer] Ende die derde Gurrehes. Die vierde was Mordrec, die was Niewinge ridder worden, als ict las. Hestor van Mares was die .v.; Aglovel die .vi.. Dat gedichte 1725[regelnummer] Seghet dat hi daerna tenen male Te hove brachte Perchevale. Ende vort so vele, tuwaren, Datter .x. met Waleweine waren. Walewein beval allen desen 1730[regelnummer] Datsi gewapent souden wesen Ende gereet dies ander dages te verne. Si seiden si soudent doen gerne. Des ander dages alsi hadden gehort Messe alle .x. si quamen vort 1735[regelnummer] In dien zale: daer brachtemen voren Die helege diesi alle sworen, Also alsmen te sweerne plach, Dat sine souden soeken jaer ende dach, Hine worde eer vonden, harentare; 1740[regelnummer] Ende dat si ten inde vanden iare Ten hove souden weder keren. Desen eet plagen die heren Te doene, die uut Arturs hove voren In questen, dat si aldus sworen. 1745[regelnummer] Dus scieden die heren uten hove, Bi des conincs orlove, Ende maecten recht hare vart Ten foreeste van Kamaloet wart, Ende reden tere crucen toe, 1750[regelnummer] Diemen hiet die swerte cruce doe. Si beetten alst Walewein riet. Ende twi dat die swerte cruce hiet Sal ic u ondecken thant Wat ic daer af gescreven vant. 1755[regelnummer] Alse Joseph van Aramathien
[pagina 13]
Onder die heydine ginc castien, Ende hi biden wille ons Heren Vele liede hem dede bekeren Dat si al lieten hare quade wetten, 1760[regelnummer] Ende si hem an die kerstine setten; Also dic coninc Agestes dat ondervant, Die doe here was in dat lant, Dat hem sijn vole so bekeerde Ende Goede ende sine wet so eerde 1765[regelnummer] Hi hads groete serichede. Ende hi was sere verwaent mede, Ende hi peinsede dat si van desen Quaet te bringene souden wesen, Ende dat hi gelike toegen soude 1770[regelnummer] Dat hi kerstin wesen woude. Ende hi ontfinc kerstinhede Ende alle sine lieden mede. Alse Joseph hadde gewesen daer .IIJ. dage hi vor wech dar naer, 1775[regelnummer] Ende liet daer .xij. van sinen magen Dat si souden in allen dagen Sermone doen. Mare Alse die coninc wart geware Dat Joseph wech was hi omboet, sonder waen, 1780[regelnummer] Die meeste van sinen lande saen, Daer hi meest trouwen hadde toe. Ende hi sprac tote hem lieden doe: ‘Ic wille ene dinc doen daer gi Alle toe moet helpen mi.’ 1785[regelnummer] Si vrageden hem wat dat ware. Hi antworde openbare: ‘Ic bem in willen dat ic sal Dat volc doen weder keren al Tonsen gelove; want sonder waen 1790[regelnummer] Dat gelove dat ic hebbe ontfaen En becoemt mi niet.’Doe seide Een sijn na vrient sonder beide, Dat herde wel was die coninc Tien tiden bepenst van dier dinc, 1795[regelnummer] Ende hi seide dat hi daer toe Gerne wilde acorderen. Doe Dede die coninc sine hoge lieden Tote hem te comene ontbieden. Alse si quamen gaf hi die gebode 1800[regelnummer] Te anebedene sine Goede. Daer waser genoech die hen setten Weder te haren quaden wetten. Die dat te doene niet wilde kiesen Moester omme sijn hoeft verliesen. 1805[regelnummer] Dus waere vele gedoet sonder sparen. Omdat si noch niet vast ne waren, Die cleine lieden, ter kerstijnre wet So hebben si hen alle geset Ter manieren te keerne saen. 1810[regelnummer] Alse dat die coninc hadde gedaen Dedi vangen sonder beide Josephs .xij. gesellen, ende seide Si souden sine Gode anebeden Ocht hi soutse doeden ter steden. 1815[regelnummer] Si seiden dies en daeden si niet In gere maniere, wat soes gesciet. Alse die coninc dat verstoet Hi deetse oncleden metter spoet Ende slepen dore die port, ende leden 1820[regelnummer] Tere crucen buten der steden, Die Josep hadde gerecht inden ganc Vanden foreeste, dies was onlanc. Hi dede den irsten binden saen An die cruce, ende dedene slaen 1825[regelnummer] Up thoeft met enen hamere soe Dat daer die herssenen uut liepen doe. In deser manieren, hordic tellen, Doedde hi die .xij. gesellen, So dat vanden bloede die cruce wart 1830[regelnummer] Ende vanden hersenen also swart; Ende bi desen, dat suldi weten, Wast die swarte cruce geheeten. Dat dus vander crucen es gesciet Dat ne seggic over waerheit niet. 1835[regelnummer] Nu begint davonture tellen: Alse Walewein ende sine gesellen Toter crucen waren comen, Dat gi hier voren horet nomen, Si beten daer ende spraken 1840[regelnummer] Onderlinge van haren saken. Walewein riepse ende seide thant: ‘Gi heren, gi sijt alle becant Over goede lieden ende wi Sijn alle ute geporret bedi, 1845[regelnummer] Dat wi om te wetene niemaren Van Lancelote sullen varen. Ende men sals onscone spreken tuwart Es dat sake dat gi over niet ne vart. Hier bi radic dat gi dit foreest dure 1850[regelnummer] Dese weke ridet soeken avonture.’ Binnen desen dat Walewein spreect dese wort Hebben si ene stimme ropen gehort Lude ende met groter anxten toe. Mijn here Walewein seide doe: 1855[regelnummer] ‘Ic hore lude ropen; hebdi Dat luet gehort?’Si seiden: ‘Ja wi.’ - ‘Laet ons dan varen der wart.’ Ende si daedent metter vart Om te weten daer af niemaren. 1860[regelnummer] Si hadden onverre gevaren Dat si ontmoetten ene ioncfrouwe Op een part drivende groeten rouwe. Alse her Walewein quam bat nare Hi groettese ende vragede hare 1865[regelnummer] Waer omme si weende so sere. So seide: ‘Ic wene, here, Om den besten ridder van erderike, Diemen verslaet jamerlike Ende oploept in die valeye daer.’ 1870[regelnummer] Hi seide: ‘Joncfrouwe, wist ons waer, Ende leet ons lieden ter steden.’ Si sprac: ‘Die wech salre u leden; Vart ende bescermtene metter vart.’ Si voren alle dare wart, 1875[regelnummer] Ende alsi in die valeye quamen Vonden si enen ridder ende vernamen Dattie riddre na sire macht Aldaer iegen .x. ridders vacht: Ende hi hadse som geslegen doet. 1880[regelnummer] Walewein riep op hen met haesten groet, Ende alsi Waleweine vernamen Ende die andre, die met hem quamen, Op hen tors comen metter spoet Si vloen, bedi si waren te voet. 1885[regelnummer] Walewein stac doer die scoudere onsoete Dien genen dien hi irst gemoete; Ende die gene die mochten vlien Vloen in dat foreest mettien. Ende alse Walewein dochte 1890[regelnummer] Dat hise niet hervolgen en mochte Hi keerde weder thant Ter steden, daer hi den ridder vant. Walewein sprac: ‘Ine weet wie gi sijt, Gi hadt hulpen noet nu ter tijt.’ 1895[regelnummer] Mettien Walewein geware wart Dattie riddre hadde .ij. swart; Des hem sere wonderde doe Ende alle sinen gesellen toe. Walewein sprac: ‘En waendic u niet moyen 1900[regelnummer] Ende u niet en wilde vernoyen, Ic soude u vragen enen dinc nu.’ Die ridder seide: ‘Ine mach u Gene dinc nu octroyeren Het ne ware in derre manieren, 1905[regelnummer] Dat ic eer uwen name hadde verstaen.’
[pagina 14]
- ‘Ic hete Walewein,’ sprac dander saen. - ‘Ay sidi dat! Walewein, nu vraget Al dat u te vragene behaget.’ Walewein dankets hem herde. 1910[regelnummer] Hi vragede hem twi hi .ij. zwerde Voerde over hem. Hi seide: ‘Ic sal U van desen vroet maken al.’ Hi ontgorde heide die zwerde daer naer Ende hine teen an enen boem daer; 1915[regelnummer] Dat ander leide hi int groene Ende knielder voren na tgone, Ende cussede den appel daer af mede. Daer na trac hijt uter seede, Het ne bleec maer te halven zwaerde, 1920[regelnummer] Het was tehroken in die middewaerde. Dat dochte mijn her Waleweine wonder wesen. Mijn here Ywein sprac na desen Tolen riddre: ‘Wats dit, here, Ne hebbedi vanden zwerde nemmere?’ 1925[regelnummer] - ‘Jay ic,’ antworde hi hem weder. Hi keerde den scoe dat op dat neder, Ende tander stic, dat inden scoe was, Dat viel daer neder in dat gras. Hem allen wonderde van dien, 1930[regelnummer] Bedi si hadden wel gesien Vallen vanden pointe vanden zwerde Dropel bloets; des wonderde hen herde. Walewein vragede wat mocht wesen. Die ridder sprac: ‘Wat dunet u van desen?’ 1935[regelnummer] - ‘Wats mi dunct,’ antworde hi, ‘Het es bloet, dat dunket mi.’ Ywein sprac ten gesellen na dien: ‘Dusdaen wonder ne hebbedi niet gesien.’ Walewein sprac: ‘Here, soudemen moegen 1940[regelnummer] Die stucken weder te gader voegen?’ - ‘Jact, herde wel,’ sprac hi daer nare, ‘Opdat die riddre hier ware, Die davonturen te hoefde al Vanden Grale bringen sal.’ 1945[regelnummer] Mijn here Walewein begonste pensen doe. Doe sprac hem die riddre aldus toe: ‘Here, nu provets ints vader namen Ende tsoens ende tehelichts geest te samen, Ocht gi dit zwert sout moegen 1950[regelnummer] Enichsins te gader voegen.’ Walewein deder toe sine macht, Ende alst hem te doene ontvacht Begonste die riddre wenen sere Ende seide: ‘Na dien dat gi, here, 1955[regelnummer] Van deser dinc gefaelgiert sijt Ine weet waer getiden nu ter tijt.’ Doe provets mijn here Ywein ter stede, Ende alle hare gesellen mede; Ende si faelgierden alle te samen. 1960[regelnummer] Ende hi vragede om haerre alre namen: Si noemdense hem, ende hi seide na dien: ‘Gi heren, hier bi moegedi sien Dat in u lieden, des sijt gewes Niet also groete doeget es.’ 1965[regelnummer] - ‘Ay here,’ sprac Walewein doe saen, ‘Doet ons die avonture verstaen Ende dat wonder vanden zwerde nu.’ Hi seide: ‘Here, ic segt u, Gi hebt hier te voren gehort wale 1970[regelnummer] Vanden edelen riddre houden tale, Die Joseph hiet van Aramathien, Die Jhesus den sone Marien, Vander heleger crucen dede, Die in dit lant quam ende reet mede 1975[regelnummer] Door een foreest van brochen lant, Daer hi enen sarrasijn vant. Si ondergroetten hen; daer nare Vragede elc andren wanen hi ware. Joseph antworde den andren das, 1980[regelnummer] Dat hi van Aramathien was. Doe sprac tote hem Die heidine man: ‘Wie was die di hier brochte dan?’ Josep antworde: ‘Ic segt u, Die gene, die al die wege can nu, 1985[regelnummer] Hi brachte mi hier in dit lant.’ - ‘Wat manne bestu?’ sprac hi thant. Joseph antworde hem tien stonden: ‘Ic bem een ersatre van wonden.’ - ‘Bestu ersatre dan?’ - ‘Jay ic,’ seide hi. 1990[regelnummer] Hi sprac: ‘Du sout dan varen met mi Daer mijn broeder ziec leget, sonder waen, Ende anderhalf iaer heeft gedaen. Noit ne mochtene meester genesen Van allen die tote hem hebben gewesen.’ 1995[regelnummer] Joseph antworde dat hine sal Bi Goeds hulpe genesen al. ‘Wat Goede meenstu?’ sprac die sarrasijn. Du weets wel dat maer .iiij. Goede en sijn, Mahomet, Tervagaen ende Apollijn 2000[regelnummer] Ende Jupiter, dits waerheit fijn. Negeen van desen, sonder waen, Ne wille hem te staeden staen; Ende du hi wille van desen Waenstu danne genesen?’ 2005[regelnummer] Josep antworde den Sarrasijn doe: ‘Ic en willere genen van desen toe; Het sijn Goede die niet ne doegen, Ende die niemen helpen moegen. Du waenste dat si di helpen moegen, daer bi 2010[regelnummer] Bestu bedroegen, dat seggic di.’ - ‘Ic ne ben niet,’ sprac die sarrasijn, ‘Ic ne mach daer bi niet bedroegen sijn Omdat mijn gelove vast es ende goet.’ Joseph antworde alse hijt verstoet: 2015[regelnummer] ‘Segestu danne, dat sijn Goede geraect Die idelen diemen met handen maect, Ende si meer machts hebben in die Dan du op hen?’ - ‘Jay ic,’ sprac hi. Hi sprac: ‘Comic te dinen huus ic sal togen 2020[regelnummer] Noch tavont dat si niet helpen moegen, No di, no hem selven mede, No andren in gene stede. Alsi tes sarrasijns castele quamen Si gemoetten ende vernamen 2025[regelnummer] Enen goeden man thare vart Ende met hem enen onbonden liebart. Die liebart spranc anden sarrasijn Ende trocken vanden perde sijn. Die lieden van den castele liepen 2030[regelnummer] Na den liebart; ende si riepen, Si weenden ende si clageden sere Alsi doct saegen haeren here. Si namen Joseph thanden Ende bonden hem optien rucge die handen. 2035[regelnummer] Doemen leedde te hove wart Trac die drossate sijn zwart, Daer hine int been mede wonde. Ende het brac mids ontwee tier stonde, Ende Die helecht daer af altoe 2040[regelnummer] Bleef stekende in Josephs been doe. Ende alse Joseph inden tor, sonder waen, In vangnessen soude gaen Vragede Joseph twi menne werde soe? Si seiden: ‘Wi willen datmen dus doe.’ 2045[regelnummer] Joseph seide: ‘Ay gi heren, eer gi In die vangnesse dus leedt mi Doet mi alle die sieke comen nu, Die ten castele horen, des biddic u.’ Si spraken: ‘Waer[toe] soude dat wesen?’ 2050[regelnummer] Hi seide: ‘Ic salse alle genesen.’ Si brochten vort ten irsten deele Des heren broeder vanden castele, Die int hoeft hadde ene wonde. Alsen Josep sach hi vragede tier stonde 2055[regelnummer] Hoe lange hi gewont hadde gesijn.
[pagina 15]
‘Een half jaer,’ antworde die sarrasijn; ‘Ende mochti mi hier af genesen Ic soude u rike man doen wesen Vort an al u leven dure.’ 2060[regelnummer] Joseph loech; ter selver ure Hi sprac: ‘Hoc mochstu mi maken dan Rike, du best selve so arm man Dattu ne heves een twint?’ Alse die Sarasijn horde tgint 2065[regelnummer] Hi seide: ‘Ic hebbe in mijn gewout Groet goet, selver en de gout, En es dat niet groete rijcheit nu?’ - ‘Neent,’ sprac Joseph, ‘dat moegestu Bi di selven weten, horre nare: 2070[regelnummer] Oft nu al vergadert ware Dijn goet, dijn selver, dijn scat, Dijn rijcheit ende al dat Du heves in dit erderike, Jane soudstut hem geheellike 2075[regelnummer] Geven die mochte genesen di?’ - ‘Jay ic, here, ‘antworde hi. Joseph sprac: ‘Du moeges wel dan Seggen dattu best een arm man, Na dien datti gebreect .i. dinc allene. 2080[regelnummer] Gout noch selver, noch rijcheit gene Ne maken dien man niet so rike Alse die gesonde doet, sekerlike.’ - ‘Gi [segt w]aer,’ sprac die sarrasijn ‘Ic [soudt] bejagen mocht soe sijn.’ 2085[regelnummer] Joseph sprac: ‘Bi trouwen, wiltu, Ic hebse di bejaget nu.’ Die sarrasijn sprac: ‘Twelker maniere Souttuse bejagen so sciere?’ Joseph sprac: ‘Wiltu geloven an 2090[regelnummer] Goede du salt al genesen dan.’ - ‘Ic hebbe,’ antworde die sarrasijn, ‘An Goede vaste tgelove mijn.’ - ‘Blivet an enen God allene; Maer an allen vieren gemene 2095[regelnummer] Des bestu geonneert te mere’ (Sprac Joseph) ‘ende bedroegen sere. Dese Goede, sekerlike, Machtu proven lichtelike. Dinen broeder, die doedde die liebart, 2100[regelnummer] Doe draegen vor dine Goede ter vart: Moegen sine weder op doen staen Soe machttu seggen, sonder waen, Dat si van groter macht sijn.’ - ‘Op te doen stane,’ sprac die sarrasijn, 2105[regelnummer] ‘Nes niet cleine; ine hebbe niet verstaen Dat si dat iet hebben gedaen.’ Joseph was daer na ontbonden (Niemen en wiste van sire wonden Die hi int been hadde, sonder waen). 2110[regelnummer] Sie sijn in die mahomerye gegaen. Die sarrasine daeden draegen dan Vor Mahomette den doeden man Ende vor die andre Goede mede, Ende baeden hen allen daer ter stede 2115[regelnummer] Over den doeden om genaden. Dus laegen si lange ende baeden. Alse Josep sach van hen lieden Dat hare bidden niet mochte dieden Hi riep lude: ‘Onsalichge lieden,’ doe, 2120[regelnummer] ‘Ende sere bedroegen daer toe. Hoe sidi onteert ende ontraect, Dat gi geloeft an beelden, die sijn gemaect Van stenen, van houte, ende hebben niet Macht dat si moegen helpen iet. 2125[regelnummer] Ende gi sijt keytijf ende bedroegen, Die geloeft dat si u helpen moegen. Nu merket ende besiet an Genen sterfliken man, Hoe sine moegen op doen staen.’ 2130[regelnummer] Joseph knielde ende seide saen: ‘Ay here Jhesus Karst, helich coninc, Die mi int lant brocht om dese dinc, Dat ic hier ter lieden nutscapen Uwen helichgen name soude boedscapen, 2135[regelnummer] Ic bidde u, here, niet om mi, Om uwen lof, ende dat daer bi Gevordert mach sijn kerstijnhede, Ende dat gi moeget toegen hier ter stede Vor deser keytiver oegen 2140[regelnummer] Hoe si geonneert sijn ende bedroegen, Dat si anebeden ende vanden Dese beelden gemaect met handen.’ Hi custe derde ende stoet op doe, Ende sprac daer sijt alle horden toe: 2145[regelnummer] ‘Here, hier saldi uwer Gode macht sien Ende hoe vele es te gelovene an dien.’ Het begonste onlange daer naer Sere donderen ende blexemen daer; Die erde bevede, die locht wart zwart. 2150[regelnummer] Daer na viel die donder hart Op die beelde. Doe quam daer een roec, Die stanc ende herde qualike roec, Dat niemen wel gedogen ne mochte Dies gesmaecte, dat hen dochte 2155[regelnummer] Vander lichame sceden die herte. Si vielen in onmachte van groter smerte Alle sonder Josep allene. Daer na bequamen si alle gemene. Joseph sprac ten sarrasinen na dien: 2160[regelnummer] ‘Gi heren, nu mogedi sien Die macht van uwen Goeden al claer, Ende ic segge u over waer, Die gene die u beelde waerp Te neder metten donre scarp, 2165[regelnummer] Dat hi u also werpen sal Gine betert u jegen hem al.’ Alse Josep hadde gesproken Mategran, Des doedes broeder, seide dan: ‘Segt ons hoe u name si.’ 2170[regelnummer] - ‘Ic hete Joseph,’ seide hi. Die ander seide: ‘Sidi sarrasijn?’ - ‘Nenic, ic bem kerstijn; Ic gelove anden sone ende anden vader Ende anden helichgen geest, die algader 2175[regelnummer] Sijn een God, diet al mach Dat hi wille doen, heden den dach. Het en is geen so besondicht man Wille hi hem jegen Goede betren dan God ne salne bringen dat hi al 2180[regelnummer] Boven sinen vianden wesen sal; Ende jegen Gods macht, sonder waen, Sone mach gene dinc gestaen.’ Mategran sprac: ‘Ic worde geware des, Dat hi vele machtichgre es 2185[regelnummer] Dan ic waende. Sonder waen, Daeddi minen broeder op staen, Die nu doet is, ende hi Daede dat hi sprake jegen mi, Ic soude geloven al mijn leven 2190[regelnummer] An hem, ende nembermee begeven.’ Tirst dat Josep hadde gehort Matagrans tale ende sine wort Hi cnielde ende seide oetmoedelike: ‘Ay here, du stichtes erderike 2195[regelnummer] Ende maecte sonne, sterre ende mane Ende die .iiij. elementen daer ane, Ende van Mariën waers geboren, Der gebenedider maeget vercoren, Ende vanden Joeden tonrechte gevangen 2200[regelnummer] Ende an ene cruce gehangen, Ende smaecte die bitter doet Om ons te lossene uter noet, Ende verrees inden derden dage Van doede te live, sonder sage, 2205[regelnummer] Ic bidde u, here, oetmoedelike,
[pagina 16]
Dat gi an desen doeden openbaerlike U miracle willet toegen Vor al der lieden oegen.’ Josep stoet op, ende daer na saen 2210[regelnummer] Sagen si den doeden op staen Ende leven. Alse Josep wart geware Hi weende; met goeder herten dare Dankede hijs Goede soetelike Ende sprac tot hen allen gemeenlike 2215[regelnummer] Die daer waren, ende seide mettien: ‘Gi heren, nu moegedi wel sien Die God, daer ic af spreke, dat hi Machtichger dan enich ander si.’ Na desen worde sijn si gevallen 2220[regelnummer] Joseph te voete met allen Ende seiden: ‘Wie houdens ons alle an u, Ende al hebben wie mesdaen tote nu Ende die sotheit gedaen simpelike Met dat wi gelove[den] qualike, 2225[regelnummer] Wie willen daeraf in baten staen Ende willen alle anevaen Al swelke wet vort mere Te houdene onder ons, lieve here, Alse gi selve sult visieren, 2230[regelnummer] Dat gi sculdich sijt in allen manieren.’ Dus verwan Joseph al geheel Die gene die waren in dien casteel, Dat si dat doepsel ontfingen. Alse geware wart van dien dingen 2235[regelnummer] Die drossate, die Joseph te voren Int been wonde, alse gi moeget horen, Hi kinde vor hen allen tier stont Hoe hi Joseph hadde gewont, Ende hoe hi tswert in Josephs been brac, 2240[regelnummer] Ende teen inde daer in stac, Die helecht vanden swerde. Na dien Dede Matagran dat been besien, Ende vanter in dat stic vanden swerde. Doe worden si te mayiert herde 2245[regelnummer] Alsi deser dinc worden geware. Mategran sprac te Josep dare: ‘Suldi genesen moegen van desen?’ Hi sprac: ‘Ic sal wel genesen Bider hulpen van onsen here, 2250[regelnummer] Maer gi sult genesen ere Van uwer wonden, des geloeft, Die gi hebt in u hoeft.’ Josep dede na dese dingen Dat vanden swerde was bleven bringen, 2255[regelnummer] Den appel ende hilte twaren, Ende hi maecte sonder sparen Een teken vander cruce tier stonde Ter stede daer hi hadde die wonde. Hem allen die des saegen toe 2260[regelnummer] Wonderde des sere doe Dat een twint bloet niet ne brac Ter stede daer men tswert uut trac. Alse Josep die stucken hadde gesien Van den swerde hi sprac mettien: 2265[regelnummer] ‘Aij swert, dune werts nembermere Te gader geheelt in genen kere Vor dien dat di die gene sal In sine hant houden, die al Die avonturen, in waren dingen, 2270[regelnummer] Van dien Grale ten inde sal bringen. Tirst dattu coemst in sine hant Die stucken sullen vergaderen thant.’ Ende die van dien castele aldure Ontfingen doepsel al tier ure. 2275[regelnummer] Josep bleef lange aldaer Met desen swerde, ende daer naer Bejaege[dic]t met groter cracht Ende hebt also bewacht Van dien dat ic irst gecreech dit zwart, 2280[regelnummer] Dat noit sint getrect en wart Sonder nu, daer gi bi stoet. Nu hebbedi gehort waerbi dat bloet. Van dat gi vraget waer om me ic doe Knielde doe icker ginc toe, 2285[regelnummer] Dat was dat ic ben seker des Dat ene helege dinc es.’ Hestor seide tote hem ter tijt: ‘Bi wat redenen cussedijt?’ Hi seide: ‘Bi dien, dat op dien dach, 2290[regelnummer] Dat ic dat zwert gecussen mach Dat ic al dien dach, sonder waen, Gene doetwonde mach ontfaen.’ Here Walewein seide: ‘Hoe heet di, Des biddic dat gi segget mi?’ 2295[regelnummer] - ‘Ic hete Elizer, sekerlike, Ende mijn vader es die rike Coninc Vesschere, die hout in hant Dat Grael, dat wide es becant.’ - ‘Here riddre, wat vaerdi socken nu?’ 2300[regelnummer] Sprac Walewein.- ‘Here, ic sochte u, Omdat gi sout proven oft gi moegen Dit zwert iet sout weder voegen.’ Mijn here Ywein sprac hem dus an: ‘Ic segge u wat gi sult doen dan. 2305[regelnummer] Wie sijn geporret, dats waerheit fijn, In die meeste queste die mach sijn Nu in desen erderike Om enen ridder, sekerlike, Daer wi niet af ne weten bloet, 2310[regelnummer] Weder hi levende si so doet. Bi deser redene so soudic u In rechten rade wel raden nu Met ons varen tote dien stonden In die queste, dat wine vonden, 2315[regelnummer] Opdat hi vonden moege wesen; Bedi ic bem seker van desen, Dat hi sal inden u besichede Opdat stervelijc manlijchede Daertoe helpen mach och can.’ 2320[regelnummer] Eliser seide: ‘Wi es hi dan, Die van so groter werden es?’ Walewein seide: ‘Sijt seker des, Dat es Lancelot van Lac.’ Alse dit horde Elizer hi sprac: 2325[regelnummer] ‘In u queste en comic niet nu, Ine hebber niet te done, dat seggic u, Ende ic en hebs genen orlof mede. Maer vindine teneger stede Gi mocht hem seggen dat hi vare 2330[regelnummer] Tes conincs Vesschers, want hi dare Mi sal moegen vinden ende sien.’ Hi bevalse Goede: mettien Hi sciet van hen ende die ioncfrouwe, Die Waleweine met groten rouwe 2335[regelnummer] Daer brachte daer hi bescudt wart, Ende reden tes conincs Vesschers wart. Walewein sciet oec danen doe Ende alle sine gesellen toe. Ende elc van hen allen gemene 2340[regelnummer] Nam sinen wech bi hem allene. Nu laet ic van hen die tale Ende sal spreken van Aglovale. Nu gewaget davonture das: Alse Aglovel gesceden was 2345[regelnummer] Van sinen gesellen hi reet al dure Dien dach sonder vinden avonture Die vertellens werdich si. Dien nach herbergede hi Met enen heremite. Hi reet den dach, 2350[regelnummer] Den andren die daer na gelach, Den derden ende den virden, als ict vernam, So dat hi opten vichten quam Ridende met haesticheden, Aldaer hi sach comen gereden 2355[regelnummer] Enen riddre to hem wart,
[pagina 17]
Wel gewapent, op een groet part; Sijn scilt te broken, ende daer toe Bloedde bi sere int hoeft doe. Alse hi quam bet na Aglovale 2360[regelnummer] Sprac hi tote hem dese tale: ‘Ay genaden, ridder vri, Ic bidde u om Goede dat gi mi Ne laet vor u niet doet slaen.’ Aglovel antworde saen: 2365[regelnummer] ‘Wie wille u quaet doen? Hier es niemen.’ Hi seide: ‘Gi sulter sien sniemen: Hier coemt een ridder, sonder waen, Die mi om niet wille doet slaen; Hi hevet mi gewont alse gi moeget sien.’ 2370[regelnummer] Aglovel seide tote hem mettien: ‘Ne vervart u niet, mare Volget mi seker daer ic vare.’ Binnen dien sagen si achterwart Enen riddre comen te hen wart 2375[regelnummer] Al gewapent. Die ridder seide: ‘Here, siettene comen sonder beide.’ Alse Aglovel sijns geware wart Hi keerde te hem wart sijn part, Ende dander te hem wart dies gelike. 2380[regelnummer] Si onderstaken hen stoutelike. Die scilde braken. Die ridder brac wale Sine glavye op Aglovale, Ende Aglovel staken so weder, Dat hine droech metten orse neder; 2385[regelnummer] Ende die ridder, die sere was waert Ende stout, spranc op metter vart. Hi trac sijn zwert ende vinc ten scilde, Alse die hem verweren wilde. Ende Aglovel reet op hem weder 2390[regelnummer] Al tors, ende drogene te neder Metter borst van sinen perde Dat hi bleef liggende op die erde. Aglovel beette ende toech sijn swart, Ende ginc te voet ten riddre wart, 2395[regelnummer] Maer hi vanten gequetst onsochte Dat hi niet opstaen ne mochte. Hi trac hem af den helm ende seide Hi soudene doet slaen sonder beide Hinc gave hem op aldaer. 2400[regelnummer] Hi ontdede die oegen daer naer Sere tongemake als hi was; Ende als hi wert geware das, Datmen bem thoeft of woude slaen Hi bat genaden ende seide saen: 2405[regelnummer] ‘Ay edel ridder, en doet mi niet! Siet hier mijn zwert ocht ghijt gebiet,.... Ic bem verwonnen, des lye ic nu,.... Siet hier mijn zwert dat gevic u.’ Aglovel naemt ende vrageden saen 2410[regelnummer] Waeromme hi den riddre woude verslaer.. Die ridder antworde hem dat hi Hem dat leven wilde nemen bedi, Dat bi enen sinen sciltknecht sloech doet. Hi seide: ‘Dat was onmate groet, 2415[regelnummer] Dat gi enen ridder, sonder waen, Om enen sciltknecht wout doet slaen; Bedi willie dat gi betert dit Ende gi den ridder genaden bit.’ Hi seide hi was gereet te desen, 2420[regelnummer] Nadien dat emmer moeste wesen. Hi knielde vore genen riddre doe, Ende bat hem genaden toe Van dien, dat hem was mesdaen, Die verwonnen riddre sat op saen 2425[regelnummer] Ende sprac tote Aglovele: ‘Here. Het es herbergens tijt tavont mere, Ende gi sult in die herberge mijn Tavont bat te gemake sijn Dan icgeren daer gi in mocht gaen; 2430[regelnummer] Bedi die nacht coemt op ons saen, Ende ic hebbe hier ene woninge bi, Ende ic bidde u dat gi vart met mi.’ Aglovel gelovede[t] ende vrage[de] daer nare Den andren riddre wanen hi ware. 2435[regelnummer] Die riddre antworde hem: ‘Here, die casteel danen ic bem Heet Rongedom ende staet hier bi, Daer ic u herberge, wildi, Boven allen man; het es recht groet 2440[regelnummer] Want gi mi losset vander doet.’ Die verwonnen ridder sprac: ‘Tuwaren, Gi sult beide met mi varen, Die feeste sal te meerre bi desen Sijn dat wi te gader sullen wesen.’ 2445[regelnummer] Aglovel bat so, dattie gone Hem dat geloefde te doene Dat si alle .iij. te gader quamen; Ende reden soe, dat si vernamen Enen cleinen broec ne bore groet, 2450[regelnummer] Dat inden middel van bosscen stoet; Ende te midtwege in dat parc Stont een hoge tor ende een starc, Ende was besloten wel tier uren Beide met grachten ende met muren. 2455[regelnummer] Si quamen ten torre ende voren in saen, Daer si wel worden ontfaen, Dies hen herde wel moeste lusten, Bedi si hadden noet van rusten Ende te gemake te sine. 2460[regelnummer] Men dede hen af hare wapine. Daerna leidese hare wart Ter overster zale wart. Aglovel vragede daer nare Den wart hoe sine name ware. 2465[regelnummer] Hi seide: ‘Ic hete Griffoen Vanden quaden passe.’ Ende na dit doen Sprac hi: ‘Here, nu segt mi Uwen name, ocht u wille si.’ Acglovel antworde hem, 2470[regelnummer] Ende hi seide: ‘Here, ic bem Van Arturs [hove] ende men hiet mi Acglovel.’ - ‘Lieve here wat segt di?’ Acglovel seide hem van Arture Ende vander coninginne die avonture 2475[regelnummer] Ende van Lanceloete. Hoe dat sach Die coninginne op enen dach Enen riddre vor hare riden, Die Lanceloets hoeft vorde tien tiden. ‘Daer toe sijn wi .x. gecoren, 2480[regelnummer] Diet alle hebben gesworen, Moegen wi den ridder vinden, Dat wi sijn hoeft sullen sinden Den coninc ende der coninginnen, Ocht selve voren daer binnen. 2485[regelnummer] Hier omme sijn wi uut comen Ende hebben dus te wandelne genomen Tot dat wine crigen teneger stont, Doet ocht levende ocht gesont.’ Alse dese tale verstont Griffoen 2490[regelnummer] Hi pensede wat hi mochte doen. Hi weet wel, kintene Aglovel, Dat hine niet sal geloven wel Hine hebbe Lanceloete doet, Ende dat hi dan emmer sterven moet 2495[regelnummer] Verheyscht hi die niemare des, Hoet daer mede gevaren es. Griffoen sprac: ‘Ware Lancelot doct Dat ware scade ende jammer groet. Gi seidet hi es verslaegen; eist alsoe?’ 2500[regelnummer] - ‘Jaet,’ seide Acglovel, ‘ende daer toe Hebben wie Keyen verloren Ende Dodinele ende Sagramoren. Wine claegen niet van allen dies So sere alse wi dat verlies 2505[regelnummer] Van minen here Lanceloete doen.’
[pagina 18]
Doe seide tote Aglovale Griffoen: ‘Die u Keyen eer ict lanc Weder gave soudijs hem weten danc?’ - ‘Jay ic, ende ic souts blide wesen.’ 2510[regelnummer] - ‘Gi sult danne vinden desen Ter hermitagen vander hage, Coemdi daer morgen in dien dage.’ Hi seide: ‘Des hebt groten danc; Ende ic sal daer wesen eer iet lanc.’ 2515[regelnummer] Hi ruste daer binnen dien nacht doe. Des ander daeges stont hi op vroe Ende wapende hem metter vart, Ende voer ter heremitagen wart, Die hem doe Griffoen dede verstaen. 2520[regelnummer] Ende als hi wech was voer Griffoen saen Tote Keyen, ende seide: ‘Gi sijt Van prisone quite nu ter tijt: Set u vart ter heremitagen nu Vander hagen, dat bevelic u, 2525[regelnummer] Ende geeft u op Acglovale daer, Dien gi sult vinden overwaer. Ocht hi vraget wie u daer varen hiet, Segt hem gine wetes niet; Omdat ic wille dat hier na 2530[regelnummer] Van mi niemen niemare versta Willic dat gi mi versekert saen Dat gijt niemanne sult doen verstaen Dat gi hier gevaen hebt gewesen.’ Keye sekerret hem na desen, 2535[regelnummer] Die utermaten blide was das, Dat hi vanden prisone quite was. Keye wapende hem ende nam orlof Ende ruemde Griffoens hof. Ende hi voer ter hermitagen thant, 2540[regelnummer] Daer hi Acglovale vant, Die sijns blide was als hine vernam. Hi vragede hem wanen hi quam. Hine wout hem niet seggen, sonder waen, Omt belof dat hi hadde gedaen. 2545[regelnummer] Doe ginc hem Acglovel vertellen Hoe geporret waren .x. gesellen Om Lanceloete te sokene doe, Ende hoe si wandelen souden toe Tessi van hem horden niemaren. 2550[regelnummer] ‘Ende gi, her Keye, waer suldi varen, Sul (sic) u om Lanceloete iet roeken, Dat gine ons sult hulpen soeken Doer sine lieve? Wardi verloren Alse hi es, ic weet wel te voren 2555[regelnummer] Dat hi u gerne soeken soude.’ Keye antworde dat hi woude In die queste porren gereet, Ende hi dede thant sinen heet, Gelijc dat dandre hadden gedaen, 2560[regelnummer] Op teruce dat hi daer sach staen; Ende gingen te gadere tot dat si scieden. Nu swiget davonture van hen lieden Te sprekene int gemeine Ende spreect allene van Waleweine. 2565[regelnummer] Nu gewaget davonture das, Alse Walewein versceden was Van sinen gesellen, dat hi reet Drove ende tongemake ende heet Omdat faelgierde daer te voren 2570[regelnummer] Vander avonture, alse gi moget horen. Ende hi reet den dach lanc Dat hi en at noch en dranc, Noch oec avonture vant dare, Die te vertelne waerdich ware. 2575[regelnummer] Alse hi .iij. dage hade gereden Quam hi varende tere stede Vor ene woninge, daer wonende was Een riddre, hiet Mathamas, Ende hadde Sagrimorre tien tiden 2580[regelnummer] Gevaen. Als hi daer soude liden Vakede hem so over sere, Dat hi was al uten kere, Dat hine wiste waer hi reet. Ende alse hi vor Mathamas porte leet. 2585[regelnummer] Was vor sine porte Mathamas, Die hem herde sere balch das, Dat hine doe ne groette niet, Ende waende dat hijt te doene liet Bi hovarden; maer het dede 2590[regelnummer] Die slaep ende gene hovardichede. Hi keerde int huus na dien dingen, Ende dede hem sine wapene bringen. Men vragedem wat hi doen woude. Hi seide dat hi varen soude 2595[regelnummer] Na den fiersten ridder van erderike. ‘Ic groetene,’ sprac hi, ‘hovesscelike, Ende hi es so dangerois, dat hi Een wort niet antwort mi. Het sal mi sere rouwen mede 2600[regelnummer] En vellic niet sine hoverdichede.’ Mathamas sat op sijn part Ende reet na Waleweine metter vart, Ende als hine sach riep hi: ‘Ridder, keert u jegen mi.’ 2605[regelnummer] Walewein wart in wake mettien, Ende heeft genen riddre versien Op hem comen met groter verde. Hi hadde wonder wat hi begerde: Ende alse Walewein vernam 2610[regelnummer] Dat hi om joesteren quam Hi trac bet achter metter vart Ende liet lopen te hem wart, Ende staken soe, dat hi ter erde Moeste vallen vanden perde. 2615[regelnummer] Walewein beette also houde, Want hine tors niet bestaen ne woude. Hi trac sijn zwert uten scoe Ende liep Mathamasse op toe, Die altoe was opgestaen, 2620[regelnummer] Ende sloegen weder ter erden saen, Ende trac hem dien helm af so fellike, Dat hi hem hadde wel nalike Sinen nese af getrect daer mede, So dat hine sere bloeden dede. 2625[regelnummer] Walewein sprac: ‘Gevet u op saen, Oft ic sal u dat hoeft af slaen.’ Die ander lach so onsochte Dat hi hem antworden niet ne mochte. Hi hadde daer af groet ongemac 2630[regelnummer] Dat hem Walewein den helm af stac. Noch sprac Walewein hi souden doet slaen Ocht hi soudem opgeven saen. Hi antworde hem met pinen groet: ‘Here, ne slaet mi niet te doet; 2635[regelnummer] Gine sout daer niet vele winnen mede. Hebt mijns genaden op hoveschede!’ Walewein sprac: ‘Hoe heetti dan?’ - ‘Ic hete Mathamas’ sprac die man. Walewein seide tote hem na dien: 2640[regelnummer] ‘Here, gi sijt Mathamas tote wien Dodineel ende Sagrimor bi namen Om tetene wilen quamen Ter coninginnen behoef, mire vrouwen, Ic sal u doet slaen entrouwen, 2645[regelnummer] Of gi sult mi sonder verleggen Wat gi daer af wetet nu seggen.’ Hi sprac: ‘Wildi mi laeten leven, Ic sal u Sagrimorre geven Eer avont coemt.’ Walewein seide: 2650[regelnummer] ‘Nu sekert mi danne sonder beide Dat gi dit doen sult alsoe, Ende dat gi gaen sult daer toe In prisoen daer ic u sinden sal.’ Mathamas sekeret hem al. 2655[regelnummer] Walewein sat op sijn part doe,
[pagina 19]
Ende Mathamas op tsijn also, Ende keerden beide te samen Tes si te Mathamas huse quamen. Alse die van binnen vroet waren das, 2660[regelnummer] Dat hare here verwonnen was Wouden si Waleweine doet slaen, Dat hen hare here verboet saen. Mathamas dede bringen vore Uter vangnessen Sagrimore, 2665[regelnummer] Ende leverden te hant Minen here Waleweine bi der hant. Sagrimor seide na desen, Sine vangnesse en hadde niet gewesen Quaet dien tijt dien hi lach daer. 2670[regelnummer] Ende hi seide daer ane waer, Want binnen dien dat hi daer lach Mathamas dochter wel versach Ende halp hem herde sere, Ende dede hem vrientscap ende ere. 2675[regelnummer] Tirst dat Sagrimor hadde versien Waleweine hi was blide van dien; Ende Walewein ob ander side Was van Sagrimorre blide. Walewein sprac te Mathamasse saen 2680[regelnummer] Ende seide hem: ‘Gi moet gaen Tote Arturs hove, sonder letten, Ende u in sine genaden setten Van minen halven, ende hem doen verstaen Dat ic u daer sinde sonder waen.’ 2685[regelnummer] Ende hi geloeft hem tier ure. Nu meer swigt davonture Meer te sprekene van hen lieden Ende sal van Hestore bedieden. Nu mogedi horen teser steden 2690[regelnummer] Alse Hestor was versceden Van sinen gesellen hi reet tier ure Wel .viij. dage al dure Int foreest op ende neder, Alse nu vort ende alse nu weder, 2695[regelnummer] Dat hi niet en gemoette bin desen Dat avonture mochte wesen. Ende hi vragede om niemare Van Lanceloete harentare. Daerna quam hi tere steden 2700[regelnummer] Opten .ix. den dach gereden, Daer Dodineel gevallen was Int water, alsmen hier boven las. Ende hi sach wel tien tiden Dat hi el nieweren mochte liden. 2705[regelnummer] Hi beette doe, ende hi bant Sijn part an enen boem thant, Ende hi seide wat soes gesciet, Hine saelt om verlies laeten niet Van sinen perde, hine sal 2710[regelnummer] Over liden, hevet hijs geval; ‘Want die planke dinket mi Hier ter stede geleget bedi, Datmenre wille bedriegen mede Ridders die comen hier ter stede.’ 2715[regelnummer] Hi quam gewapent ter planken saen, Ende es stoutelike over gegaen, Als die ghene avonture ontsach, Die hem toe quam ocht die hi sach. Alse hi an dander side quam 2720[regelnummer] Ende hi den casteel vernam, Daer Dodineel lach gevangen doe, Hi reeter dapperlike toe, Want hi gerne herbergen soude. Ende hi sach comen also houde 2725[regelnummer] Enen ridder te hem wart Al gewapent, metter vart Ridende, die maecte luut groet, Ende riep op hem: ‘Gi sijt doet.’ Hestor, die stout ende coene was, 2730[regelnummer] Ne barenteerde hem niet das. Hi rechte die glavie sonder vorste: Hi helt den scilt vor sine borste; Ende als si elc andren so na quamen Dat si souden vallen te samen 2735[regelnummer] Wisscede die ghene ter ere siden, Die Hestors niet en dorste ontbiden Omdat hi hem te starc dochte. Maer Hestor stakene so onsochte, Dat hine droech vanden perde 2740[regelnummer] Dat hi vallen moeste op derde. Hi trac tswert ende gaf hem enen slach Dat hi ne horde noch ne sach. Hestor, die op hem was erre, Slepeden wel eens scachts verre, 2745[regelnummer] Ende sloegen ende quetsten herde Metten appel vanden zwerde, So dat hem dat bloet tier stonde Uutspranc ten nese enten monde. Hi trac hem den helm af ende seide 2750[regelnummer] Hi soudene doeden sonder beide Ne gave hi hem niet op doe. Die ander antworde niet daer toe, Hine mochte, want hi in onmacht was. Alse Hestor wart geware das 2755[regelnummer] Liet hi hem der rusten plegen Des hi sijn adem hadde vercregen. Alse hi mochte spreken seide hi: ‘Lieve here, ne doet niet mi! Ic lie dat ic verwonnen bem.’ 2760[regelnummer] Ende binnen dat hi dit seide te hem Hief hi op lisekine te hant Hestors halsberch metter hant, Ende wildem met desen treken Dat swert inden buc steken. 2765[regelnummer] Alse Hestor des geware wart Nam hi hem uter hant dat zwert. Hi seide: ‘Nadien dat dus gaet, Ongetrouwe verrader quaet, U verranesse sal u niet 2770[regelnummer] Moegen helpen, wats gesciet; Want om u verranesse groet Sal ic [u] stappans slaen te doet.’ Ende hi sloech hem dat hoeft af Met enen slage die hi hem gaf. 2775[regelnummer] Mettien heeft Hestor vernomen Uten castele .x. sciltknecht comen, Diene vriendelike quamen groeten Ende vielen hem te voeten, Ende seiden tote hem na desen: 2780[regelnummer] ‘Here, wel moetti comen wesen, Die ons hebt gewroken gemeinlike Over den man van al erderike Die ons meest haette tote nu. Nu coemt met ons, wie biddens u; 2785[regelnummer] Bedi dese casteel, here, Die es uwe vorwart mere, Nadien dat daer toe es comen Dat gi den here tlijf hebt genomen. Weet wel, alse die van binnen mede 2790[regelnummer] Hier af sullen weten die waerhede Elc bi hem ende alle gemanc Sullen u des weten meerren danc Dan enen man die hem gave .M. marc van sire have.’ 2795[regelnummer] Doe voren der knapen een deel Dit vertellen inden casteel, Dies die van binnen blide waren. Als si wisten hoet was gevaren Si gingen tote Hestore metter vart 2800[regelnummer] Ende gaven hem een goet part: Si leeddene inden casteel binnen Ende baden hem alle met minnen Dat hi met hen daer bliven soude Ende hi hare here wesen woude. 2805[regelnummer] Hi antworde hen lieden sciere
[pagina 20]
Hine daet in gere maniere. Maer so vele daeden sire toe, Dat hi hem ontwapende doe Ende met hen lieden int palays quam, 2810[regelnummer] Daer hi ene joncfrouwe vernam. Elc groette andren met desen. Die joncfrouwe hadde gewesen Sridders amie, die Hestor slocch doet; Maer sine felheit was so groet 2815[regelnummer] Ende sine ontrouwe, dat sine te min Minnen mochte in haren sin. Die joncfrouwe vragede daer nare Hestore wanen hi ware. Hi seide hi ware van Arturs hove. 2820[regelnummer] - ‘Dats ene dinc dier ic mi belove, Dat gi van Arturs hove sijt, Want hiers een ridder nu ter tijt Van danen.’ Hestor sprac van dien: ‘Waer es hi? Doettene mi besien.’ 2825[regelnummer] Tirst dat hi vort comen was Ende Hestor wart geware das, Dat Dodineel was, hi liep te hem wart Ende hi helsedene metter vart. Ende elc was van andren blide; 2830[regelnummer] Ende Hestor vragede hem tien tide Hoe hi daer quam in wat manieren. Hi sprac datten toter rivieren Ene joncfrouwe daer brochte, Ende hi over die brugge niet comen mochte; 2835[regelnummer] Dat hi verdronken was wel naer, Ende datten een ridder vinc daer Ende in die vangnesse dede. Die ioncfrouwe quam gegaen tier stede: Hi kennesse ende vragede hare 2840[regelnummer] Waer om dat sine brochte dare. Die joncfrouwe sprac: ‘Ic segt u, Hets waer, mijn man, die doet es nu, Hi haette u utermaten sere Omdat gine wondet, here, 2845[regelnummer] Tere gaderinge, daer gi waert ende hi. So dat hi eens seide tote mi Dat hi mi doet soude slaen Ic ne daede den raet, sonder waen, Dat ic u hier int lant brochte; 2850[regelnummer] So dat ic u te Arturs hove sochte, Also als hi mi hadde geheten, Ende beval mi, dat suldi weten, Dat ic sonder u weder quame niet. Ic moeste doen dat hi mi hiet, 2855[regelnummer] Ende deder toe al dat ic mochte, So dat ic u hier brochte Ende leidde over die riviere. Alse hi dat wiste hi quam sciere: Hi liep u op ende vinc altoe, 2860[regelnummer] Ende leide u in prisone doe, Daer gi hebt gelegen tote nu, Ende warter bleven, dat seggic u, Al u levedage al stille Hadt gegaen na sinen wille. 2865[regelnummer] Hets u wel comen, sonder waen, Dat u dese ridder hevet uutgedaen.’ Dodineel sprac tote Hestore doe: ‘Here, oft u genoeget, segget mi hoe Dat gi sijt comen hier int lant.’ 2870[regelnummer] Hestor vertellede hem te hant Hoc die gesellen geport waren Van Arturs hove, die sonder sparen Elkerlijc Lancclote doe sochten; Ende wat niemaren die coninginne brochte 2875[regelnummer] Van Lancelots doet indes conincs hof, Ende hoe die .x. daeden belof Ende ten heligen sworen mede Dat sine souden te gere stede Rusten noch liggen, marc 2880[regelnummer] Altoes wandelen harentare Tes si verheesten vraye niemare Weder hi levende ocht doet ware. ‘Sekerlike,’ sprac Dodineel doe, ‘Nadien dattie dingen sijn soe, 2885[regelnummer] Ic wille wel geselle wesen Vander questen vort na desen.’ Hestor was blide om die sake. Si laegen die nacht daer te gemake: Des ander daeges si orlof namen 2890[regelnummer] Ende reden so verre, dat si quamen Ter witter crucc ten gesetten dage. Daer quamen oec, al sonder sage, Alle die gesellen mede toe Ter tijt die daer geset was doc. 2895[regelnummer] Ende alsi hen soe ondervonden Si waren alle blide tien stonden, Ende waren alle blide tuwaren Van dien gesellen die vonden waren, Die si waenden hebben vor die stont 2900[regelnummer] Verloren, ende nu saegen gesont. Elc seide andren te dien stonden Wat hi in die weke hadden vonden, Maer daer ne was niemen in die rote Die iet wiste van Lancclote, 2905[regelnummer] Noch diere af brochte niemaren, Dies si alle bedroeft waeren. Walewein sprac sinen gesellen toe: ‘Nadien dattie dingen sijn alsoe, Dat wine niet ne hebben vonden 2910[regelnummer] Wie moegen wel sceden nu ten stonden.’ Mijn here Walewein stac af daer Sinen helm ende alle dandre naer, Ende ondercusten hen int sceden, Ende weenden alle van jamerheden. 2915[regelnummer] Si wisten wel dat si na dien Binnen langen niet en souden ondersien Alsoe te gadere alse si daer waren. Walewein es irst wech gevaren, Drivende den rouwe also groet 2920[regelnummer] Of al sijn geslachte ware doet. Die .xii. gesellen gemeenlike Daeden alle des gelike, Ende elc es sinen wech gegaen. Nu laet hier davonture staen 2925[regelnummer] Te sprekene van hen allen gemene, Ende spreect van Waleweine allene. Nu doet daventure verstaen Alse Walewein was gegaen Van sinen geselle, alse gi horen 2930[regelnummer] Mocht inden boec hier te voren, Hi reet allene ende jagede. So war hi quam hi vragede Om Lancelote harentare, Offer iemen of wiste niemare; 2935[regelnummer] Hine mochter niet af vereeschen doe. Ende als hi hadde gereden alsoe .Xv. dage al dore dat lant, Daer hi gene avonture ne vant, Daer na geviel, als ict vernam, 2940[regelnummer] Dat hi op enen avont quam Tere witter abedien, daer hi liet Sine wapene als hi danen sciet, Ende nam ander wapene daer. Hi reet luttel opten dach daer naer 2945[regelnummer] Omdat sondach was doe. Hi porrede des maendages vroe Ende hi maecte sine vart Ten conincrike van Strangeloet wart. Hi quam daer ene fonteine liep, 2950[regelnummer] Die was cout ende claer ende diep, So dat hem die claerheit gaf Lust dat hire woude drinken af. Hi beette ende deede eer iet lanc Sinen helm af, ende hi dranc 2955[regelnummer] Vander fonteinen met groten gare.
[pagina 21]
Binnen dien dat hi dranc quam dare Ene joncfrouwe met groter vart Gereden op een teldende part. Alsi minen here Waleweine sach 2960[regelnummer] Si ontboet hem goeden dach. Si kindene wel tien stonde, Hinc hadde sinen helm niet gebonden. Hi antworde hare tier ure; ‘Joncfrouwe, God geve u goede avonture.’ 2965[regelnummer] Si sprac: ‘Here Walewein, waer vaerdi?’ - ‘Ine weet, ioncfrouwe,’ seit hi. - ‘Ende wat vaerdi soeken dan?’ Hi seide: ‘Ic soeke enegen man Ocht wijf, die mi seide niemare 2970[regelnummer] Van Lancclote, waer dat hi ware; Bedi, ioncfrouwe, men seget al bloet Tes conincs hove dat hi es doet.’ Si seide: ‘Daer af ne weet ic niet, Maer dat ware scade ende verdriet, 2975[regelnummer] Ende God moete geven van desen Dat niet waer moete wesen; Bedi men soude dat ridderscap sien Alte sere nederen bi dien. Ic bidde u, dat gi met mi, here, 2980[regelnummer] Coemt herbergen tavont mere.’ Ende si noedden soe sere dare Dat hi vor herbergen met hare. Als hi gebeet was camen knapen Sciere, diene halpen ontwapen (sic). 2985[regelnummer] Si leiddene in ene camere daer naer: Tirst dat hi geseten was quam daer Een knape die seide tot hare Dat sijn here comen ware, ‘Ende hi brinct, des ic wel seker bem, 2990[regelnummer] Wel .xxx. ridders met hem.’ - ‘Ganc wege, ende sech hem dat hi Hier binnen come tote mi.’ Doe vragede Walewein hare Twi hi brochte so vele ridders dare. 2995[regelnummer] Die vrouwe antworde hem daer naer: - ‘Here, ic seg t u, het es waer, Over .ij. milen sal morgen ontstaen Een groet tornoy, sonder waen, Vorden casteel vander molen. Sijt seker das, 3000[regelnummer] Dat in langen geen bat geslaegen was; Ende die tornoy, in waerre dinc, Doet slaen Mabonars die coninc. Hi es van Galehoets geslachte, Die coninc was van groter machte. 3005[regelnummer] Ende het es soe besproken al, Die dien tornoy verwinnen sal Sal hebben enen spereware Ocht valke, diemen sal geven dare. Gevalt dat hi ter gaderinge 3010[regelnummer] Sine amie met bem bringe, Men sal hare geven enen hoeftbant, Den rijesten diemen vint int lant. Ende om te bejagene dese ere Wilt hem mijn lief pinen sere, 3015[regelnummer] Ende doet comen van desen lande al Die ridders, die hi met hem voren sal. Hi sal mi met hem voren, seit hi, Omdat men sal geven den hoeftbant mi, Mach hijs verdienen in dat plein. 3020[regelnummer] Nu biddic u, here Walewein, Ende mane u bider trouwen Die gi sijt sculdich allen vrouwen, Ende den coninc Arture uwen oem, Dat gi mijns liefs wilt nemen goem 3025[regelnummer] Morgen ende hem te staeden staen. Doedijt ic weet wel sonder waen Dat mijn lief boven bliven sal Ende den tornoy verwinnen sal.’ Die ridder quam daer binnen der zale, 3030[regelnummer] Die van leden ende van lichame wale Gemaect was ende .i. scone man. Die ioncfrouwe stont jegen hem op dan Ende seide haren here al plein: ‘Here, hier es mijn here Walewein, 3035[regelnummer] Die u sal helpen ten tornoye Morgen den dach.’ Des hadde ioye Die ridder ende hi was blide, Ende liep tote Waleweine tien tide Ende hietene wellecome wesen. 3040[regelnummer] Walewein vragede na desen Den ridder hoe sine name was. Hi seide: ‘Ic hete Taganas.’ Hi seide hoe die tornoy wesen soude: Hi bat Waleweine dat hi woude 3045[regelnummer] Hem ten tornoye in staeden staen, Ende Walewein belovet saen. Hi dankets dat hijt hem behiet: Hi seide hine ontsage hem niet Hine soude hebben die ere 3050[regelnummer] Vander tornoye in allen kere. Si gingen sitten eten tier tijt, Ende si waren alle verblijt Vanden belove, dat hen dede Walewein. Si hopeden daer mede 3055[regelnummer] Te verwinnen, sonder waen. Des anderdages sijn si op gestaen Ende wapenden hen metter vart Te varne ten tornoye wart. Die joncfrouwe begonste hare cleden 3060[regelnummer] Ende pareren ende gereden Herde fierlike ende scone, bidien Dat si waende sijn besien Van hoegen baronen ende rike. Ende si was oec, sekerlike, 3065[regelnummer] Scone ioncvrouwe, datmen ne vant So scone ioncfrouwe in al dat lant. Dus perrede si metten gesellen Die daer waren, hordic tellen. Ende reden so verre, dat si vernamen 3070[regelnummer] Dat si op enen berch quamen, Daer si sagen neder in dat dal Enen tornoy vergadert al In een plein dat scone was. Maer die coninc Maboas 3075[regelnummer] Ne droech gene wapene tien dage. Hi hadde doen rechten, sonder sage, Ene leedse in die middewerde Vandien pleine daer hise begerde: Daer was sijn wijf in, ende met hare 3080[regelnummer] Ander vrouwen, die quamen dare Dat si den tornoy souden besien. Daer was een sconincs nichte mettien, Die hare beroemde toe, Daert alle die vrouwen horden toe, 3085[regelnummer] Dat si hebben soude den hoeftbant. Bedi datmen daer niemen en vant, Diet so wel dede alse hare amijs, Ende dat si hebben soude den prijs. Maer alse Taganas amie quam 3090[regelnummer] Ende si dat beromen vernam Si spraker toe al sonder beide Dattie joncfrouwe niet waer ne seide. Si sprac: ‘Twi sprekedire toe also?’ Tagonas amie antworde doe: 3095[regelnummer] ‘Bedi, datter beter ridder es, Die nu es comen, sijt seker des.’ - ‘Wie es hi? Hoe es hi geheten?’ - ‘Gine sult sinen name nu niet weten, Maer gi sultene cortelike 3100[regelnummer] Wel moegen bekennen, sekerlike.’ Die joncfrouwe was gram ende sprac dese wort Tote hare, dat si quame vort Bi hare sitten den ridder besien. Ende si ginc tote hare mettien 3105[regelnummer] Ende sach die ridders wech ende weder
[pagina 22]
Pongieren op ende neder. Walewien vragede tien tide Taganase in welke side Dat hi hem bekeren woude. 3110[regelnummer] Ende hi seide dat hi wesen soude Jegen des conincs lieden sonder sparen. Tirst dat si getrect waeren Tote den genen, daer si mede Wouden tournieren te dier stede, 3115[regelnummer] Walewein trac inden rinc daer nare, Alse die josterens hadde gare. Hem quam iegen metter spoet Een wert riddre ende een goet. Elc rechte hem ten andren wart, 3120[regelnummer] Ende lieten loepen metter vart. Die ridder quam scone ende sere, Ende brac op Waleweine sijn spere. Walewein staken weder soc, Dat hi ter erden moeste vallen doe, 3125[regelnummer] Ende metten valle sijn arm brac. Mijn here Walewein reet vort ende stac Enen andren weder vor sine voete. Ende al dat hem quam te gemoete Stac hi vanden perde, ende dede 3130[regelnummer] So vele met wapenen tier stede, Dat si daer alle spraken of, Ende seiden hem groeten lof, Ende seiden dat hi in alre wijs Sculdich ware te hebbene den prijs. 3135[regelnummer] Binnen dien dat si alle te samen Van Waleweine spraken so quamen .IJ. ridders uten castele Wel gewapent, die te dien spele Des conines lieden wouden te staeden staen, 3140[regelnummer] Dies hadden te doene, sonder waen, Want si waren begonnen faelgieren: Walewein hadse in sulker manieren Bereit, sine mochten niet mere. Die ridders quamen haestich sere, 3145[regelnummer] Ende alsi inden tornoy quamen Si daedent so wale beide te samen, Dat voer haer glavye te dier uren Niemen in tgereide mochte duren Sine moesten vanden perde tumen. 3150[regelnummer] Ende die van buten moesten rumen Die plaetse, waer hen lief of leet. Die van binnen liepen hen op gereet, Ende mijn her Walewein met grooter vart Keerdem te dien ridders wart 3155[regelnummer] So wel, dat hen allen wonderde van dien, Die dat van hem hadden gesien. Hi dede so vele te dier stede Dat sine gesellen hem bleven mede Ende quamen in genen tornoy doe. 3160[regelnummer] Ende een des graven broeder daer toe, Die .CCC. riddre brachte daer. Ende als hi den tornoy quam so naer Dat hi els niet en hadde te bestane Dan recht inden tornoy te slane 3165[regelnummer] Sagen si comen daer ter steden Enen ridder doer den mersch gereden, Wel gewapent, met haesten groet, Die hadde scilt ende wapene roet. Als hi biden tornoye quam mettien 3170[regelnummer] Begonsti gene ridders besien, Ende sach dat sgraven ridders wel daden. Die ridder was saen beraeden Dat hi ten andren keerde daer nare. Alse die vrouwen des worden geware 3175[regelnummer] Doe riepen si op hem sere: ‘Ay, edel riddre, edel here, Helpt den genen, des bidden wi u, Die de meeste noet hebben nu.’ Ende hi vor den genen toe 3180[regelnummer] Daer mijn here Walewein mede was doe, Ende hi liep hen op dapperlike, Ende hi stac vanden perde vromelike Die irst in sijn gemoet quam daer: Den andren ende den derden daer naer, 3185[regelnummer] So datten alle diene saegen Sere duchten ende ontsagen. Ende die waren an Waleweins side Worden gesconfiert tien tide, Dat luttel goet gebrac van dien 3190[regelnummer] Sine hadden hen geset an tflien, So dattie ioncfrouwen, die laegen Ten venstren ende den tornoy saegen, Den roeden riddre groeten prijs leiden an, Ende seiden dat hi den tornoy verwan. 3195[regelnummer] So dat mijn here Walewein horde Van desen vrouwen een deel die worde, Die uten tornoye was gevaren Om hem te vercoelne tuwaren, So dat hem een knape seide dare 3200[regelnummer] Dat inden tornoy een ridder ware, Dien besten dien hi oyt hadde gesien, Walewein wart sere pensende in dien Wie die ridder mochte wesen. Hi plante sinen helm na desen 3205[regelnummer] Ende nam ene starke glavie toe, Die stareste die hi hebben mochte doe, Ende reet opten roeden metter vart. Tirst dat elc anders geware wart Liep elc op andren, ende staken 3210[regelnummer] So dat hare glavyen braken. Si bleven beide op haere perde. Mijn here Walewein balch herde Dat hi niet af den andren here Ne stac, ende dander balch hem sere 3215[regelnummer] Dat hine niet of ne hadde gesteken, So dat hem therte dochte breken Hi scaemde hem so sere van dien. Ende alle die hadden gesien Die joeste seiden tuwaren 3220[regelnummer] Dat si vrome ridders waeren. Daerna namen die heren Anderwerf starke speren. Si sloegen met sporen die perde, Ende onderstaken hen so herde, 3225[regelnummer] Dattie pinen wart hen beden Sine hadden vanden perde gesceden. Die speren braken toter hant toe: Si name nuwe speren doe. Walewein nam enen starken tien tiden, 3230[regelnummer] Ende die rode ob ander side Nam enen den staresten dien hi vant. Si lieten loepen beide thant, Ende mijn here Walewein hi stac Den andren dat sijn spere brac. 3235[regelnummer] Die rode ridder staken weder Dat hi viel vanden perde neder, Ende hi leet over metter vart. Ende hi trac daer na sijn swart Ende liep op tsgraven lieden doe, 3240[regelnummer] Ende jaegetse toten lietsen toe, Daer saeten die vrouwen, openbaer. Alse hise hadde gejaget tot daer Setten si hen ter vlucht sere, Alse die niet en mochten duren mere. 3245[regelnummer] Ende alse die rode ridder siet Dat dander hen ne weren niet, Maer dat si emmertoe vlien Ende gescoffiert sijn tot dien, Maecte hi thant sine vart 3250[regelnummer] Ende riedt toten foreeste wart. Walewein was doe op geseten, Die na den ridder es gesmeten. Hi dreef den rouwe so over groet, Dat hi wel woude wesen doet, 3255[regelnummer] Ende hi in die plaetse niet bliven dorste.
[pagina 23]
Hi volgede den ridder sonder vorste, Diene vanden perde hadde gesteken. Hi sprac hine soude niet gebreken Te ridene vort tallen stonden 3260[regelnummer] Tes hi den riddre hadde vonden. Opdat hi van Arturs hove niet ne si Sal hi iegen hem vechten tote dien dat hi Verwonnen si ocht geslegen doet, Anders ne blivet, clene noch groet. 3265[regelnummer] Dus porrede Walewein begrepen Met rouwen ende met erscepen Volgende den ridder gereet, Die emmertoe vor hem reet, Tote dat hi teens forestiers huse quam 3270[regelnummer] Dien navont, daer hi herberge nam. Hi was ontfaen hovesscelike Ende ontwapent dapperlike, Ende geleit met groten payse Daer boven inden paleyse, 3275[regelnummer] Dat scone was. Ende alse hire quam Wart hi geware ende vernam Dat Hestor op ene coche sat daer Ongewapent; ende dar naer Spranc Hestor op met groter spoet 3280[regelnummer] Ende heeft Waleweine gegroet, Ende was herde blide. Ende Walewein ob ander side Makede mede feeste daer af Meerre dan hem sijn herte gaf. 3285[regelnummer] Hestor vragede hem dar naer. Van wat steden dat hi quam daer. Hi quam van enen tornoye sprac hi, Die hadde geweest daer bi; ‘Ende ic hebbe alden dach heden 3290[regelnummer] Na enen riddre gereden Met roeden wapenen, ende diet mede Ten tornoye wel dede. Nochtan magic beclagen mi Vanden selven ridder, bedi 3295[regelnummer] Hi heeft mi heden, sonder waen, Die alremeeste scande gedaen, Die mi noit vor dien gesciede; Bedi, daert saegen vele liede, Die daer waren menich een, 3300[regelnummer] Joesteerden wi onder ons tween. Ic ne mochten niet gesteken af. Met enen steke die hi mi gaf Daer wi reden die derde ioeste Stac hi mi so, dat ic vallen moeste 3305[regelnummer] Van minen perde daer ter stede, Ende wonde mi in die scoudere mede.’ Alse Hestor Waleweine verstont Hi scaemde hem te dier stont, Dat hi ne wiste wat seggen daer toe, 3310[regelnummer] Bedi hi duchte sere doe Sinen evlen moet te hebbene sciere, Ende hine wilde in gere maniere Van Waleweine gehaet wesen. Ende hi knielde vor hem na desen 3315[regelnummer] Ende seide: ‘Here, ic bidde u Om Goede dat gijt vergevet nu, Ende ic ne kende u niet, sekerlike; Ende bi alden helichgen van hemelrike Sweric u, dat mi dit niet, 3320[regelnummer] Haddic u gekint, ware gesciet.’ Ende als Walewein hadde verstaen Dat hem dat Hestor hadde gedaen Hi vergavet hem thant daer naer. Si waren dien nacht te gemake daer. 3325[regelnummer] Opten andren dach daer nare, Alsi des daeges worden geware, Si stoeden op ende droegen over een Te gaedere te ridene onder hen .ij. Tote dien, datse sciede die avonture. 3330[regelnummer] Ende si reden te gadere tier ure. So lange reden si dat si quamen Dat si ene wilde heide vernamen. Als si daer in onder hen beden Ene half mile hadden gereden 3335[regelnummer] So worden si geware tien tiden Ere ouder capellen daer besiden, Ende si makeden hare vart Om messe te horne der wart. Alsi quamen si beetten doe 3340[regelnummer] Ende gingen tiere capellen toe. Alsi in die capelle quamen Sine vonden niemen noch en vernamen. Die capelle was out ende met allen Die muren gecloven en te vallen 3345[regelnummer] Ocht si verrot hadden gewesen. Si gingen tien outare na desen, Die woeste was ende te vallen toe. Si vonden ene cleine dore doe, Die tenen kerchove wert ondede; 3350[regelnummer] Ende si vonden in die stede Ene tombe die was maerberijn, Daer hem lettren an dochten sijn Wit ende gemaect subtiellike; Ende het was also sekerlike. 3355[regelnummer] Si besaegen die lettren ende na dien Seiden si, diese hadden gesien: ‘Wine sijn niet over niet heden Hier comen te deser steden Ende wine sceden henen tameer 3360[regelnummer] Wine sullen avonture vinden eer.’ So dat Hestor die lettren las Daer die bediedinge sulc af was: ‘Horstut, riddre, die avonture Vaers soeken tlant al dure, 3365[regelnummer] Hoedt di wel ende wacht daer af, Dattu niet en coems op dit kerchof Om te hoefde tenegen uren Te bringene die avonturen Die hier sijn ende plegen te sine; 3370[regelnummer] Want het ware verloren pine Ne bestu die keytive ridder niet, Die met luxurien es gesciet Dat hi heeft verloren altemale Die avonture vanden Grale 3375[regelnummer] Te hoefde te bringene, daer hi ne mach Weder toe comen op genen dach.’ Beide gesellen hadden tier ure Groet wonder vander avonture, Ende seiden dat si sonder waen 3380[regelnummer] Die lettren niet wel en hadden verstaen, Bi dat si donkerlike spraken. Nochtan en lieten si niet bi dien saken, Sine gingen beide tier dore Onder Waleweine ende Hestore. 3385[regelnummer] Doe saegen si ene tombe dare, Die sere bernde ende clare, Datmen doe wel mochte bi dien Die vlamme eens scachts hoge sien. Ende daer waren tomben al omme 3390[regelnummer] Wel .xij. tere somme, Die niet en bernden mede Gelijc dattie ene dede. Si sagen gerecht op wart Op elc van den .xij. een zwart. 3395[regelnummer] Die gesellen hadden tier ure Groet wonder vander avonture, Ende als sise lange hadden gesien Hestor sprac te Waleweine na dien: ‘Siet hier ene sere wonderlike 3400[regelnummer] Avonture ende sonder gelike.’ Walewein sprac: ‘Nu moeten wi Dese avonture proven, dinket mi, Ende dies oec niet ontberen Willen [wi] henen sceden met eren. 3405[regelnummer] le bidde u dat gi mi laet gaen
[pagina 24]
Voren omme proven ende verstaen Wat wesen mach; ende dat gi Hier al stille ontbeit na mi Tote dien dat ic die avonture sal 3410[regelnummer] Te hoefde bringen of faelgiren al.’ Hestor seide hi daede alsoe. Ende Walewein ginc opt kerchof doe. Ende als hi den tomben naken began Quam hem meer wonderen an 3415[regelnummer] Dant te voren hadde gedaen; Bedi hi wart geware saen Dattie swerde te dien stonden, [Die] op die tomben gerecht stonden, Te hem wart quamen, sonder sage, 3420[regelnummer] Ende op hem sloegen groete slaege, Dat hine hadde gene moete Te stane over sine voete. Ende hi wart soe te barenteert van dien, Dat hi moeste vallen op sine knien 3425[regelnummer] Ende op sine palme alsoe houde. Ende als hi weder op staen soude Gevoeldi dat op hem quamen So vele groter slage tsamen, Dat hi niet op ne mochte staen, 3430[regelnummer] Maer hi viel in onmacht herde saen. Ende als hi vander ommacht bequam Ondedi doegen ende vernam Dat hi doe was vor die dore Van dien kerchove, daer hi Hestore 3435[regelnummer] Doe vant daer sijns ontbiden. Hi hadde grote scaemte tien tiden. Doe seide hi, al soude hijt besterven, Hi soude noch gaen anderwerven Ter tomben. Ende alse hi quam daer 3440[regelnummer] Vant hi die zwerde noch al wijchgaer Alsi te voren hadden gewesen. Hi decte hem metten scilde na desen Ten alren besten dat hi mochte, Dat hem niet gedaen ne dochte, 3445[regelnummer] Bedi hi was doe mesmaect mere Dan hi hadde geweest eere; Want hem ten nese enten monde Dat bloet uut spranc tire stonde, Ende hadde smertnesse so groet, 3450[regelnummer] Dat hi te hant waende bliven doet. Ende hi viel in onmacht neder. Ende als hi daer bequam weder So quam hi weder ter doren Als hi hadde gedaen te voren. 3455[regelnummer] Ende hi was soe moede toe, Dat hi cume mochte spreken doc. Als hem Hestor also sach Hi hads int herte swaer verdrach. Hi sprac: ‘Hoe staet met u, here?’ 3460[regelnummer] Walewein seide: ‘Qualik sere. Ic hebbe sere groeten rouwe Dat ic ne waende, bi mire trouwe, Nemmermeer hebben, dat seggic u, So groeten rouwe als ic hebbe nu; 3465[regelnummer] Bedi ic bem van al erderike Dongevalleste man, sekerlike.’ Hestor antworde Waleweine dan: ‘Here, noch nes niet geboren die man Noch die riddre, des sijt gewes, 3470[regelnummer] Dient niewerinc af mesfallen en es.’ Hestor nam sinen scilt metter vart Ende ginc doe ten tomben wart. Hi hadde onlange gegaen Als hi gevoelde groete slaegen slaen 3475[regelnummer] Op sinen helm, dat hi met allen Sciere moeste ter erden vallen. Ende als hi opstaen waende weder Moesti thant echt vallen neder, Ende wart te barenteert so sciere, 3480[regelnummer] Dat hi op mochte in en gere maniere. Was Walewein sere mesmaect ere Hestor was nu mesmaect mere, So dat hi met pinen gedoegen Mochte tondoene sine oegen. 3485[regelnummer] Hi rechtem op een stic na dien Ende begonste omtrent hem sien, Ende sach ten ingange beneven Der dore lettren gescreven, Die dus spraken meer no min: 3490[regelnummer] ‘Nu meer ne sal niemen comen hier in Dit kerchof hem ne sal moeten gescien Met scanden te scedene vandien, Tot datter incomen sal die gone, Die es der drover coninginnen sone.’ 3495[regelnummer] Hestor toende die lettren daer Waleweine, diese las daer naer. Ende Walewein antworde saen, Hine mochte die lettren niet verstaen. Si droegen over een onder hen beden 3500[regelnummer] Dat si moesten danen sceden Avonturen varen soeken, bedi Si hadden daer gefaelgiert seiden si. Si reden danen so dat si quamen In een foreest, daer si vernamen 3505[regelnummer] Ene cruce, daer an gescreven waren Lettren, die dus spraken, tuwaren: ‘Wandelende ridder, die in desen hoeken Coems om avonture soeken, Besie hier .ij. wege nu te tide: 3510[regelnummer] Die een gaet ter rechter side Ende die ander ter slinker mede; Maer also lief alstu heves dine ledé Wachtu, dattu niet dat riden Ne bestaes ter slinker siden, 3515[regelnummer] Bedi dune suls niet moegen keren, Dune suls hebben vele onneren. Vander rechter side ne seggic niet, Opdatter di te gane gesciet, Daer en sal genoech vresen an wesen.’ 3520[regelnummer] Als si die lettren hadden gelesen Sprac Hestor Waleweine toe, Ende bevalne onsen here doe, ‘Bedi ic wille maken mine vart Recht ter slinker side wart 3525[regelnummer] Nadien dattie lettren mi ontraden. Ende gi, here, bi uwer genaden Sult houden an die rechter side.’ - ‘Ic ne sal,’ sprac Walewein tien tide, ‘Ic sal ter slinker siden varen.’ 3530[regelnummer] -‘Gine sult,’ sprac Hestor, ‘tuwaren, Ic hebbe geseget dat icken sal gaen.’ Si daeden hare helme af beide saen Ende ondercusten hen bede, Ende weenden ten gescede. 3535[regelnummer] Hestor vor sinen pat Ende Walewein den sinen na dat. Nu sal ic van Waleweine bedieden Wat avonturen hem gescieden. Nu gewaget davonture das: 3540[regelnummer] Alse Walewein gesceden was Van Hestore maecti sine vaert Recht ten foreeste waert, So dat hi omtrent none quam Bi ere riviere, daer hi vernam 3545[regelnummer] Een pawelgioen gerecht. Hier vor dare Om te siene watter in ware. Als hire quam daer saeten Omtrent .vj. man ende aeten. Walewein sat af ende hi bant 3550[regelnummer] Sijn part an ene side thant. Hi ginc int pawelgioen sonder sparen, Ende groette hen allen, die da waren; Maer daer en sprac niemen een wort. Si besagene fellike, ende hi trac bet vort 3555[regelnummer] Als hem niemen antworde ne gaf,
[pagina 25]
Ende hi stac sinen helm af Ende ginc met hen sitten ter vart Sonder tongordene sijn swart, Ende begonste met groten gerc 3560[regelnummer] Tetene, als dies gerde sere. Walewein sprac den genen toc Die bi hem sat, ende seide doc: ‘Lieve here, et ende sijt blide.’ Die ridder seide te dien tide: 3565[regelnummer] ‘Ic ne mach gene bliscap toegen Also lange als ic vor minen oegen U met mi sie eten; niet bedi Ic hads alse wel te doene alse gi. Ic verbiede u, dat gi in gere wise 3570[regelnummer] U hant ne doet ter spisc. Doetdijt, gi sullet becopen saen.’ Dander seggen si sulne doet slaen Hine scede saen van dane. ‘Ic ne micke niewerinc te gane,’ 3575[regelnummer] Sprac Walewein, ‘om u verbieden.’ Doe sprongen si op onder hen lieden Met haecsen ende met swerden ter vart. Alse Walewein des geware wart Hi trac te hem wart bede 3580[regelnummer] Sinen scilt ende sinen helm mede, Alse die hem wilde verweren doe. Ende si liepen hem alle toe Om hem te nemene sijn leven. Den irsten die hem trac beneven 3585[regelnummer] Wederstont hi stoutelike gnoech, Want hine ten irsten slage doet sloech, Ende hi liep opten andren daer naer Ende sloech enen den arm af daer. Ende dander vlouwen, die dat saegen. 3590[regelnummer] Ende Walewein ne woutse niet jaegen, Ende hi ginc te sinen perde Ende hi voer wech sire verde. Hi reet dat hi in ene valeye quam, Daer hi enen casteel vernam 3595[regelnummer] Wel staende, daer al om liep Een groet water ende .i. diep. Hi reet der wart also houde, Omdat hire in herbergen woude. Als hi dus die meeste strate quam 3600[regelnummer] Hi reet tes hi ene veste vernam. Hi sager op; doe hordi daer Een luit, dat dochte hem wesen naer, Ende hi maecte thant der wart, Daer hi dat horde, sine vart 3605[regelnummer] Als hi daer toe quam hi sach dat In ene merberine cupe sat Ene joncvrouwe, die dreef groeten rouwe, Ende riep: ‘Maria, soete vrouwe, Wie sal mi hier uut helpen?’ Walewein trac 3610[regelnummer] Te hare wert, die dat wort sprac. Alsi Waleweine hadde versien Si riep sere op hem mettien: ‘Ay edel riddre, bi ure genade Tract mi ute desen bade.’ 3615[regelnummer] Walewein sloech die hant an hare Ende tracse met beiden handen dare; Maer hine mochtse niet verporren doe, Nochtan dedire al sine cracht toe Ende provets .ij. waerf ofte drie. 3620[regelnummer] Ende als die joncfrouwe sach dat hie Falgierde si seide tier ure: ‘Here riddre, an dese avonture Hebbedi gefalgiert dinket mi. Nu mogedi seggen dat gi 3625[regelnummer] Van henen ne sult sceden niet Sonder scande ende verdriet.’ Walewein seide toter joncfrouwe: ‘Het es mi leet ende ic hebs rouwe Dat ic u niet verloeste nu. 3630[regelnummer] Ic deder mine macht toe, seggic u. Nu biddic u, dat gi mi segt waer Bi wat redenen gi sijt daer, Ende ocht enich man levet, Die macht u te helpene hevet.’ 3635[regelnummer] -‘Bi trouwen, here,’ antworde si sciere, ‘Ic bem hier in sulker maniere, Dat ic hebbe gedoeget swaerlike Alden rouwe van erderike, Ende ic ne mach nembermere 3640[regelnummer] Hier uut worden gedaen, here, Vor die beste ridder die leeft Hier coemt ende sine hulpe geeft. Waer omme ic hier ben nu Dan seggic niemenne, noch u, 3645[regelnummer] Vor dien dat hi comen sal, Die mi hier uut sal werpen al. Ende sine coemste es hier naer, Bedi si sal wesen in dit iaer.’ - ‘Ende bi wat redenen dogedi 3650[regelnummer] Soe groeten rouwe, dat segget mi.’ Si sprac: ‘Tast dit water een lettelkijn Soe suldijs sciere vroet moeten sijn.’ Doe stac die hant int water die here, Maer hine waende nembermere 3655[regelnummer] Te tiden uut tracken die hant, Omdat hi twater so heet vant. ‘Nu moegedi weten,’ sprac die ioncfrouwe ‘Ocht ic gedoege groten rouwe.’ Hi seide: ‘Ine caent gesien niet 3660[regelnummer] Dat gi lange mocht dragen dit verdriet’ Si seide: ‘Soudic hebben gestorven Van pinen ic ware lange verdorven. Onse here en wille niet van mi Dat ic noch sterve, here, bedi 3665[regelnummer] Hijns noch niet gewroken van ere sonde, Die ic dede tere stonde, Daer ic omme gedoge dese pine, Daer mi noch in staet te sine. Gi moecht wel varen alse gijt gebiet, 3670[regelnummer] Bedi gine moeget mi helpen niet.’ Doe sciet Walewein van hare Ende voer ten palayse daer nare, Dat wel .x. knapen sprongen toe Ende leidene int palays doe, 3675[regelnummer] Daer hi vele ridders vant tien stonden, Die alle iegen hem op stonden Ende hietene wellecome wesen. Hi ontwapende hem na desen: Men gaf hem diere cleder an, 3680[regelnummer] Ende si begonsten vragen dan Wie hi was. Hi antworde daer nare, Dat hi van Arturs hove ware. Hier binnen Walewein vernam Hoe daer een groet ridder quam 3685[regelnummer] Uut ere camere van daer binnen, Dien gedraegen brochten met minnen .IIIJ. cnapen met geselscape, Datter oec quam, van ridderscape. Ende hi was een man sekerlike 3690[regelnummer] Vanden hogesten van erderike, Ende sceen wel edel man wesen. Alse die van binnen saegen desen Si seiden te Waleweine dese dinc: ‘Siet, daer coemt onse here die coninc.’ 3695[regelnummer] Walewein stont doe op ende groette Den coninc als hine gemoette. Die coninc groettene blidelike saen Ende deden bi hem sitten gaen, Ende vragede hem wie hi was. 3700[regelnummer] Walewein berechte hem thant das. Die coninc was herde blide daer of, Dat Walewein was comen in sijn hof. Hier binnen heeft Walewein vernomen Eene duve uut ere camere comen, 3705[regelnummer] Die hem al wit wesen dochte,
[pagina 26]
Ende in haren bec gedraegen brochte Een rike wiroecvat ende wel geraect, Van goude ende van zelvere gemaect. Ende tirst dat si comen was in dien zale 3710[regelnummer] Wart si vervult al te male Van soeten roeken utermaten. Ende alle die inden zale saten Worden so stom, datter toe Niemen een wort en sprac doe; 3715[regelnummer] Maer si knielden alle mettien Tirst dat si dat hadden gesien. Ende die duve keerde thant In ene ander camere, die si daer vant. Doe liepmen die taflen decken daer. 3720[regelnummer] Die van binnen saeten daer naer Alle ter taflen weder ende vort, Ende daer en sprac niemen toe een wort. Mijn here Walewein hadde besonder Van diere avonture groet wonder, 3725[regelnummer] Ende sat metten andren ende speelder mede, Dat hise doen sach hare gebede. Daer na heeft Walewein vernomen Uter selver camere comen, Daer hi in hadde versien 3730[regelnummer] Die duveken een deel vordien, Een die scoenste ioncfrouwe die hi sach Noit met oegen vor dien dach; Ende si hadde dat hoeft so scone, Dat hem en geleec geen onder dien trone. 3735[regelnummer] Si quam uter cameren gegaen Ende brachte in hare hant, sonder waen, Een dat rijeste vat van erderike (Noit en maecte man desgelike: Het was een kelke gelijc genoech), 3740[regelnummer] Dat si boven haren hoefde droech. Ende alle die daer toe sagen Negen hen, alsi altoes plaegen. Alse Walewein dat vat hadde gesien Hi priset herde sere nadien: 3745[regelnummer] Het dochtem rike sijn ende wel geraect. Hine wiste waerof het was gemaect, Het ne was van houte no van stene, No van metale negene; Ende hi was tongemake das, 3750[regelnummer] Dat hine wiste waerof het was. Daerna sach hi op die joncfrouwe saen, Die so edellike was gedaen, Ende soe overscone mede, Dat hem wonderde vander scoenhede; 3755[regelnummer] Bedi hem dochte dat hi vor dien Negene scone ne hadde gesien. Ende hi sach so vele op hare, Dat hi el niewerinc toe nam ware. Als die joncfrouwe ginc vor die ridders daer, 3760[regelnummer] Ende si dat vat droech openbaer, Elc van hen allen knielde doe; Ende alsi cam ten taflen toe Worden vol die taflen gemeenlike Vander bester spisen van erderike. 3765[regelnummer] Alsi ene waerf omme hadde gegaen Vordie taflen si keerde saen In die camere danen si quam, Daer Walewein wel waer toe nam, Want hise metten oegen gebrochte 3770[regelnummer] Also lange als hise gesien mochte. Als hise niet langer mochte gesien Hi sach vor hem op die taflen na dien, Ende wart geware thant das, Dat groete vervulte van spisen was 3775[regelnummer] Vor alle die daer saten gemene, Sonder vor hem allene. Tirst dat hi dat hadde gesien Hi wart so te barenteert vandien, Hine wiste wat doen, sonder waen. 3780[regelnummer] Hi waende iet hebben mesdaen Dat hem gene spise quam toe Gelijc datten andren quam doe. Tirst dattie maeltijt was gedaen Si stonden op ende gingen wech saen, 3785[regelnummer] So datter niemen ne bleef altoes, Ende hine wiste waer hise verloes. Ende alse hi selve uut woude gaen Vant hi die dore besloten saen. Hi ginc tere venstren liggen doe, 3790[regelnummer] Ende wart sere pensende emmertoe. Hi sach daer comen enen man thant, Die brochte enen stoc in die hant, Ende sprac te Waleweine na desen: ‘Ter quader tijt moet wesen 3795[regelnummer] Dat gi tonsen venstren gelegen sijt. Vliet van henen ter quader tijt. Gine moeget niet wesen, seggic u, Gi sijt te onwart daer toe nu. Gaet u decken metter vart 3800[regelnummer] In ene camere achterwart, Daer u niemen ne moege gesien.’ Ende hi hief op den stoc mettien Om Waleweine te slane thant. Maer Walewein namen hem uter hant. 3805[regelnummer] ‘Hets al om niet,’ sprac die naen, ‘Dune sult sonder scande niet henen gaen.’ Walewein ginc wech na die tale In enen hoec vander zale, Daer hi dat scoenste bedde sach, 3810[regelnummer] Dat hi gesien hadde vordien dach. Walewein ginc ten bedde wart saen, Ende als hire op soude sitten gaen Hordi roepen ene joncfrouwe: ‘Riddre, du starfs, bi mire trouwe, 3815[regelnummer] Cortelike, gaestu nu ter uren Sitten op tbedde van avonturen Ongewapent. Nem die wapene daer Ende wapen di wel. Daer naer Ganc mettien wapen 3820[regelnummer] Ochtu wilt op tbedde slapen.’ Mijn here Walewein dede bi scaeden Dat hem die joncfrouwe hadde geraeden, Ende ginc op tbedde sitten na dat. Tirst dat hi op tbedde sat 3825[regelnummer] Hordi een luyt vreselike: Hine horde noit dies gelike, Het dochtem duvels luyt wesen. Ende hi sach comen na desen Ene glavye uut ere cameren daer, 3830[regelnummer] Daer tyser af bernde claer, Ende stac Waleweine so onsochte, Dat hem niet gehelpen ne mochte No yser no halsberch tier ure. Dat yser no ginc hem die scoudere dure, 3835[regelnummer] So dat hi thant in onmacht ginc Vander smerten die hi ontfinc. Ende als hi vander onmacht bequam Gevoeldi dat men uut nam Dyser uut sire scouderen doe, 3840[regelnummer] Ende hine wiste wiet dede noch hoe. Hi bloedde sere, maer hine sciet Noch ne porrede uut den bedde niet, Ende seide al soudemenne ontliven Hi soude in dat bedde bliven, 3845[regelnummer] Ocht hi soude meer sien van dien Dan hi nochtoe hadde gesien. Hi gevoelde dat hi lach sere gewont: Ende hi lach also lange slont. Alst nacht was ende donker tot dien, 3850[regelnummer] So dat hi qualijc mocht gesien Els dan bider manen claerhede, Die daer sceen te sulker stede, Ten venstren die open stonden Mijn here Walewein sach tien stonden 3855[regelnummer] Als hi wart siende ai omtrent
[pagina 27]
In ene camere een serpent, Dat vreselic was, sekerlike. Het en es man in al erderike, Haddi sulc serpent versien, 3860[regelnummer] Hine hadde hem vervart van dien. In die werelt es varuwe negene Men mochtse sien an dat serpent allene. Het quam in die zale gaende, Met sinen sterte die erde slaende. 3865[regelnummer] Alst een stuc so hadde gedaen Het viel ter erden ende warp uut saen Een vreselic luyt ende huulde toe. Alst een stic hadde gelegen alsoe Bleeft liggende oft ware doet. 3870[regelnummer] Mijn here Walewein sach wonder groet: Hi sach tserpent uut sinen monde Cleine serpente werpen tien stonde, Tote achten, die leveden saen. Ende alst dat hadde gedaen 3875[regelnummer] Ginct in dat palays thant, Daert enen lupart binnen vant, Den fiersten die mochte wesen. Elc bestont andren na desen, Ende bestonden beide tier tijt 3880[regelnummer] Onder hen enen fieren strijt, Ende vochten sere onder hen tween. Tserpent waende verwinnen al in een, Ende als den serpente dochte Dat hi den lupart niet verwinnen ne mochte 3885[regelnummer] Keerdi in die camere al gram, Daer hi te voren ute cam. Doe quamen die cleine serpentkine saen Ende liepen den groten op, sonder waen, Ende dat groete hen weder toe, 3890[regelnummer] Ende vochten onderlinge sere doe. Die cleine weerden hen wel tier stont, So dattie strijt so lange stont, Dat dat grote serpent die cleine Serpentkine doedde al gemeine, 3895[regelnummer] Ende die cleine dat grote also. Si maccten sulke nose doe Ende sulc geruusch onder hen allen, Dat sceen dat dat paleys soude vallen. Doe quam daer groet wint ende gesoech 3900[regelnummer] Dat hi dat stroyel al wech sloech, Dat int paleijs tien tiden lach. Waleweine wondrets als hijt sach. Lange daerna dochte den here Dat hi wiven horde wenen sere, 3905[regelnummer] Ende als hi op woude staen daer nare Om te wetene wat dat ware Sach hi comen .xij. ioncfrouwen Uut ere cameren, bevaen met rouwen, Ende gingen die ene na dandre doe 3910[regelnummer] Drivende rouwe emmertoe, Ende seiden: ‘Ai God, lieve here, Wiltijt sullen wi van desen sere Ende van deser pinen quite wesen?’ Ende si gingen ter cameren na desen, 3915[regelnummer] Daer Walewein die duve hadde gesien Inkeren opten avont vor dien; Ende knielden vor die dore daer, Ende deden bedinge dar naer, Ende weenden sere emmertoe. 3920[regelnummer] Ende alsi lange hadden gedaen also Si scieden danen. Ende daer naer Sach Walewein comen daer Enen wel gewapenden ridder thant, Scilt omden hals, zwert in die hant, 3925[regelnummer] Ende sprac te Waleweine wart: ‘Ridder, staet op metter vart, Ende gaet in enen van genen bedden saen Slaepen, die in gene cameren staen. Gine moeget hier niet langer wesen.’ 3930[regelnummer] Walewein antworde te desen: ‘Ine scede van henen niet So wat so mi daer na gesciet.’ - ‘Gi sult. Ne dodijs niet nu, So sal ic vechten jegen u.’ 3935[regelnummer] Walewein sprac: ‘Eer ic henen scede Ic sal eer vechten hier ter stede.’ Doe sprac die ridder: ‘Na dien, Dat gi niet en wilt met payse vlien Gi moet met crachte vlien dan. 3940[regelnummer] Ic ontsegge u van nu vort an.’ Ende liep Waleweine op herde Met enen getrecten zwerde. Walewein, dien hi so versochte, Weerde hem so hi best mochte. 3945[regelnummer] Si ondersloegen hen so dicken, Dattie scilden braken in sticken, Ende dat hare halsberch tien tiden Sere scorden in beiden siden; Ende bloedden sere te dien stonden. 3950[regelnummer] Walewein was gepijnt vander wonden, Die hi hadde in die scoudere doe, Te barenteert ende gepijnt soe, Dat hise gestelpen niet ne mochte. Si bloedde soe onsochte, 3955[regelnummer] Dat hire bi verloes vele crachte. Hi gedogede so hi best mochte, Ende hi decte hem met sinen scilde. Die ander, wildi ocht ne wilde, Verhaeste hem ende ginc hem so nare, 3960[regelnummer] Dat hine dreef harentare, Als die van groter macht was doe. Walewein dogede emmer toe, Dat hi sinen adem weder gewan. Doe ginc hi den ridder sere an, 3965[regelnummer] Ende vacht op hem dapperlike, Ende dander op hem des gelike, Dat so lange gedurde die strijt, Dat haer negeen ne was te dier tijt Hine hadde vele verloren 3970[regelnummer] Vander cracht die hi hadde te voren, Ende die macht hadde op te stane weder, Bedi si waren gevallen neder. Si hadden so sere gevochten tot dien, Datmen die plaetse mochte bedect sien 3975[regelnummer] Metten stucken van scilden ende van maelgen Van halsbergen, die si daeden faelgen. Ende elkerlijc was soe verdoeft, Dat hi niet op mochte heffen sijn hoeft, Maer laegen ter erden in onmacht doe. 3980[regelnummer] Si laegen verdoeft lange also, Walewein entie riddre onder hen beden, Herde onverre van een gesceden. Doe begonste al tpaleys te levene Ende die venstren groete slage te gevene, 3985[regelnummer] Ende het begonste donderen doe Ende een vreselijc weder werden toe, Maer het ne regende min no mere. Walewein was te mayheert sere, Ende hi was vermoyt so onsochte, 3990[regelnummer] Dat hi thoeft niet op heffen mochte; Ende hi hadde die herssene soe versmort Vanden dondre, die hi hadde gehort, Dat hi niet vroet en was das, Weder het nacht ocht dach was. 3995[regelnummer] Daer quam soete een wint na desen, Dat een wonder sceen wesen. Mettien so quamen daer neder Inden paleyse wech ende weder Stimmen, die songen soe soetelike, 4000[regelnummer] Men vonde in die werelt gene gelike Vanden stimmen; ende van desen Mochtenre wel .cc. wesen. Mijn here Walewein, sonder waen, Ne mochte haer singen niet verstaen, 4005[regelnummer] Sonder dat hi verstont daer of,
[pagina 28]
Dat si songen: ‘Glorie ende lof Moete hebben ewelike Die coninc van hemelrike.’ Ende eer die stemmen worden verstaen 4010[regelnummer] Was dat palays vol, sonder waen, Vanden soetsten roke die mochte wesen. Her Walewein vont binnen desen Die stimmen soe bequamelike singen Ende soe soete, dat hi bi dien dingen 4015[regelnummer] Niet ne waende horen menseelike Die stimmen maer geestelike. Het was also, sonder waen. Hi ontdede sijn oegen saen; Hine mochte niewer omtrent hem sien. 4020[regelnummer] Doe wisti wel gewarlike bi dien Dat gene erdsche dingen ne waren, Die hi gehort hadde, tuwaren, Omdat hise niet sien ne mochte. Hi hadde verloren so sine crachte, 4025[regelnummer] Dat hi niet op ne mochte staen; Nochtan haddijt gerne gedaen. Mettien hi die scone joncfrouwe vernam, Daer si ute ere camere cam, Die des avonts droech te voren 4030[regelnummer] Dat scone vat, alse gi moeget horen, Ende daer voren .ij. wiroecvate, Die scone waren utermate. Ende alsi inden middel quam Vanden paleyse si nam 4035[regelnummer] Dat vat, ende deedt vor hare staen Op ene tafle, sonder waen, Die selverijn was. Walewein sach dat Stonden omtrent dat helichge vat .X. wiroecvate van groter haven, 4040[regelnummer] Die eenpaerlike wiroec gaven. Ende alle die stemmen begonsten doe Met soeten lude singen emmertoe Soeteliker dan enich gedochte Van minschen gepensen mochte, 4045[regelnummer] Ende dit was die sanc daer of: ‘Ere, bliscap ende lof Moete hebben ewelike Die soete here van hemelrike.’ Daer na, als die vorseide sange 4050[regelnummer] Also hadden geduert lange, Die ioncfrouwe, daer ic af seide, Nam dat vat al sonder beide, Ende droecht weder, dat hem dochte, In die camere danen sijt brochte. 4055[regelnummer] Ende hine horde nemmeer vort Die stemmen, die hi hadde gehort. Doe worden alle die venstren ondaen Vanden palayse, ende loken saen. Dat palays wart donker nadien, 4060[regelnummer] Dat Walewein niet mochte gesien; Maer het geviel hem wel ter stont, Dat hi hem gevoelde al gesont, Ende also gans ocht hi vor desen Niet tongemake en hadde gewesen. 4065[regelnummer] Ende hine hadde geen arch tier stont Van dat hi in die scoudre was gewont, Want hi was al gesont tien tide. Hi ginc in hoege ende blide Den ridder, daer hi iegen vacht, soeken 4070[regelnummer] Al dat hi mach in allen hoeken, Dien hi altoes niet ne vant. Maer hi horde comen al te hant Vele lieden te hem wart, Ende hi gevoelde dat sine metter vart 4075[regelnummer] Bi arme, bi voeten altemale Namen ende droegen uter zale, Ende dat sine herde vaste bonden Ende in ene kerre leiden tien stonden. Des ander daeges alse die sonne op quam 4080[regelnummer] Wert hi ontwake, ende hi vernam Hem selven in ene kerre, Des hi drove was ende erre, Ende in die bome een onsalich part, Dat cume .v. pont was wart. 4085[regelnummer] Hem dochte dat hi onteert bi desen Meer was dan enich man mochte wesen. Sine scaemnesse was soe groet, Dat hi wel wilde wesen doet. Doe quam daer ene quene gegaen 4090[regelnummer] Met ere sorgyen ende ginc slaen Dat pert, ende vordene vort Metter kerren al dore die port. Alse die lodders in die kerre daer Den ridder sagen, si liepen daer naer 4095[regelnummer] Ende warpene met linginen ende met messe Ende leidene met sulker scinnesse Tote dat hi quam buten der steden. Ende alse hi die brugge was leden Lietene die quene ende ontbant, 4100[regelnummer] Ende seide: ‘Vander kerren thant [Ganc], gi hebter op geseten Al te lange, dat suldi weten.’ Hi spranc daer ave metter vart Ende ginc sitten op sijn part. 4105[regelnummer] Hi vragede der quenen daer nare Hoe die casteel geheten ware. ‘Cambonoyc es hi geheten.’ Hi es drove ende erre van hare gesmeten, Ende hi vloecte die ure dat hi 4110[regelnummer] Oit geboren wart, daer bi Hi was ridder, diemen vinden mochte, Die meest scande hadde, dat hem dochte. Aldus vor mijn her Walewein Met groten rouwe dor dat plein. 4115[regelnummer] Ende hi reet den dach lanc, Dat hi en at noch en dranc, So dat hi tsavonts herbergen quam Daer hi enen heremite vernam; Ende hi horden vesperen daer. 4120[regelnummer] Die heremite seide daer naer Dat vesperen waren gesongen dare, Hoe hi hiete ende wie hi ware. Ende mijn here Walewein seide Hem altemale die waerheide. 4125[regelnummer] Alse die heremite dat hadde vernomen Seide hi: ‘Wel moetti sijn comen. Gi sijt man vander werelt, here, Dien ic te siene begere mere. Om Goede, waer lagedi te nacht?’ 4130[regelnummer] Hi was so drove, dat hi gene macht Hadde te antwordene dan. Doe wart wel geware [die man] Dat Walewein sere tongemake Was om enichgerande sake. 4135[regelnummer] Doe liet hi daer af die tale staen, Ende seide tote Waleweine saen: ‘Here, ne sijt tongemake niet, Om sake die u es gesciet. Hen es so goet man in die werelt al, 4140[regelnummer] Hine heeft somwile ongeval.’ Walewein sprac: ‘Ic kinne wel dat Goeden lieden op sulke stat Mesfalt, mer noit en quam an Sulc ongeval enen man, 4145[regelnummer] Alse mi binnen.viij. dagen an comen es.’ Hi maecte den heremite vroet das, Ende seidem sine avonturen met allen Also alsi hem waren gevallen. Die goede man begonste op hem sien, 4150[regelnummer] Ende hi sconfierde hem van dien, So dat hi niet ne brochte vort Binnen langen tiden een wort. Tirst dat spreken mochte die goede man Sprac hi dus Waleweine an: 4155[regelnummer] ‘Walewein, dat gi daer saget dat
[pagina 29]
Was thelichge Grael ende thelichge vat, Daer in was dat helichge bloet, Dat ute Jhesus siden woet. Ende om dat gi u niet daer iegen 4160[regelnummer] Oetmoedicht alse goede lieden plegen Was u sculdich, in rechter waerheit, Sijn broet te sine ontseit. Ende also waest sekerlike, Alse gi selve saeget openbaerlike. 4165[regelnummer] Si waren allegader daer ter stat Welgedient, daer men uwes vergat.’ Mettien mijn here Walewein seide: ‘Om Goede, segt mi die waerheide Van avonturen, die ic sach, 4170[regelnummer] Binnen den palayse, daer ic in lach.’ Die goede man antworde: ‘Here, Bi mi ne weetti tavont mere, Nochtan dat niet bliven ne sal, Gine sulter weten noch al.’ 4175[regelnummer] Mijn here Walewein seide noch: ‘Ay, lieve here, segt mi doch, Ocht gi daer af nu weet iet, Vanden serpente, wat bediet.’ - ‘Ic salt u seggen,’ sprac die goede man, 4180[regelnummer] ‘Ende en vraget mi nemmeer dan, Bedi in gere manieren, here, Ic ne segge daer af niet mere. Here, het es waer dat gi saget In die camere daer gi in laeget 4185[regelnummer] Dat serpent dat uut sinen monde Serpentkine warp te dier stonde; Ende dat serpent doe ginc van daen, Ende ginc int palays saen, Daert den lupart in vant, 4190[regelnummer] Daert iegen vacht thant. Dat serpent mochte inde vart Niet verwinnen den lupart, Ende keert weder daent was comen. Als die serpentkine hadden vernomen 4195[regelnummer] Liepen si op hem met haesten groet Ende elc sloech andren te doet. Here, al dit sagedi daer.’ Walewein seide: ‘Gi segt waer.’ - ‘Nu sal ic u bedieden,’ seide 4200[regelnummer] Die goede man, ‘die waerheide. Dat serpent dat starc was ende groet Dat sal wesen, ic segt u bloet, Na dien dat ict weet ende kinne, Artur u oem, in minen sinne, 4205[regelnummer] Die uten lande sceden sal Ende laeten vriende ende sijn lant al, Also alse dat serpent die clene Serpentkine liet bliven allene. Ende alst serpent vacht met crachte 4210[regelnummer] Jegen den lupart, dient niet ne machte Verwinnen, also sal, tuwaren, Die coninc op enen ridder varen, Dien hi niet verwinnen ne sal; Nochtan sal hire toe doen sine macht al. 4215[regelnummer] Ende gelijc dat serpent weder ginc In die camere na die dinc Datten lupart niet ne mochte verwinnen Noch onderdoen in genen sinne, Also sal Artur te hant 4220[regelnummer] Weder keren in sijn lant Als hi siet dat hi niet sal Dien ridder moegen verwinnen al. Ende die bedietnesse van dien, Dat gi te diere tijt niet en mocht gesien 4225[regelnummer] Dattie grote strijt gewarde Tusscen den serpente entien luparde Es dat van uwer doegt dat liegt al Ende van uwen ridderscape uutgaen sal. Alse die coninc sal keren te sire stede, 4230[regelnummer] Alse dat serpent in die camere dede, So sullen hem oploepen die sine, Gelijc dat die serpentkine Opliepen den serpente dat was so groet, Ende sullen den coninc slaen te doet. 4235[regelnummer] Ende hie hen lieden, dat weetti wel Van dien dattien serpente gevel Wat die bediedenesse es daer of. Nu moetti mi doen een belof, Ende minen wille, sonder waen, 4240[regelnummer] Gelijc ic den uwen hebbe gedaen.’ Walewein vragede hem wat dat ware. Die goede man seide openbare: ‘Ic wille dat gi mi zwert, here, Dat gi dese dinc nemmermere 4245[regelnummer] Ne sult ontecken no bringen vort, Die gi hier van mi hebt gehort.’ Walewein swoert alse hi visierde; Maer vander tale te mayhierde Walewein doe herde sere, 4250[regelnummer] Ende toende bliscepen mere Dan hem sine herte gaf ende sijn sin. Walewein bleef den nacht daer in, Ende die goede man dede sine macht Om hem taysierne dien nacht. 4255[regelnummer] Des ander daeges alse die dach quam Horde Walewein messe ende nam Sine wapine ende deedse an, Ende nam orlof anden goeden man, Ende reet als hi dede te voren. 4260[regelnummer] Nu ne suldi nembermee van hem horen, Mar gi sult horen hoe Hestoer Lanceloete socken voer. Die avonture seget hier ter steden, Alse Hestoer van Waleweine was versceden, 4265[regelnummer] Dat hi alden dach dore doe Reet toter vespertijt toe, So dat hi te vespertiden vernam Enen man, die in sijn gemoet quam, Die tote hem seide: ‘Here 4270[regelnummer] Riddre, gi rijt alte sere.’ Ende Hestor vragede hem: ‘Waer bi?’ - Gine sullets niet meer weten van mi,’ Seide die naen, ende sonder tale mere Setti hem ten wederkere. 4275[regelnummer] Hestor, die dit hadde gehort, Reet emmer sinen wech bet vort, So dat hi vort gereden quam Daer hi enen steen gerecht vernam, Daer hi lettren ane gescreven vant, 4280[regelnummer] Die hi begonste lesen te hant. Daer las hi gescreven dese wort: ‘Nieman en ride van henen vort, Het ne si dat hi sine scande Hier soeke inden lande.’ 4285[regelnummer] Hine wilde niet wederkeren daer bi, Hine soude eer redene weten twi. Hi reet vort, al sonder waen, Ende hadde sinen helm af gedaen Doer die heitte, ende hi gemoette 4290[regelnummer] Twee joncfrouwen, die hi groette; Ende si hem weder. Ende elke seide: ‘Het es groete jamerheide, Here, van u, die so scone sijt.’ Maer wat si seiden te dier tijt 4295[regelnummer] Hine verwarmde hem niet om die wort, Maer hi reet tien castele bet vort. Als hire bi quam vant hi een diep Ende een groet water, dat sere liep, Ende ene brugge daer over, ende hi 4300[regelnummer] Vant mede onder enen boem daer bi Ene joncfrouwe, die hi groette, Ende si hem weder met goeder moete. Si seide: ‘Here gi vaert Qualike tien castele wart.’ 4305[regelnummer] Hestor seide: ‘Joncfrouwe, waer bi?’
[pagina 30]
Si seide: ‘Ic sal u seggen twi.’ Si wijsdem enen ridder daer naer, Ende seide: ‘Siedi den ridder daer Bider bruggen?’ Hi seide te hare: 4310[regelnummer] ‘Jay ic wel.’ Si sprac daer nare: ‘Hi es die beste joesteerre, seggic u, Na minen wane, diemen vint nu. Gi sult jegen hem moeten joesteren, Gine sult u niet moegen verweren, 4315[regelnummer] Ende hi sal u verwinnen, ende hi sal U werpen daer hi dandre warp al.’ - ‘Waer warp hise dan?’ sprac hi. ‘Hi warpse int water,’ seide si, ‘Beide ridders ende perde. 4320[regelnummer] Nu doet wel, ende vart uwer verde, Bedi coemdi ant joesteren Jegen hem het sal u deren, Ende ginc sult niet moegen winnen an dien.’ Hi seide: ‘Joncfrouwe, ic saels besien.’ 4325[regelnummer] Hi bevalse Goede vriendelike Ende reet ter bruggen dapperlike, Daer hi genen ridder vant, Die hem dus toesprac altehant: ‘Ridder, nu hoet u jegen mi.’ 4330[regelnummer] Die ander seide soe soude hi. Si begonsten hare orse nopen Met sporen ende quamen gelopen Met gerechter glavyen beyde Met groter gewillicheyde, 4335[regelnummer] Dat elc op andren sere stac. Die riddre vanden castele brac Op Hestore sijn spere doe, Ende Hestor geraecten soe, Dat hine neder stac met allen, 4340[regelnummer] Dat hi int water moeste vallen, Daer hi in verdronken ware tien stonden En haddi int water niet vonden Daer hi hem ane helt metter vart. Hestor ne sach niet dar wart, 4345[regelnummer] Ende reet ter porten wart recht vort, Die te dien castele behort. Als hi daer binnen waent gaen Sluutmen vor hem die porte saen; Ende hi vragede enen man das, 4350[regelnummer] Waeromme die porte gesloeten was. Hi sprac: ‘Si es gesloeten, here, Datter geen ridder mere In comen ne moet, hine sal sweren Dat hi sal televereren 4355[regelnummer] Vanden quaden costumen, die sijn Binden castele, met alder macht sijn.’ Hestor gaf antworde daer toe, Dat hijt wel gerne sweert also. Doe seide tote hem die goede man: 4360[regelnummer] ‘Here, sekeret also dan.’ - ‘Ic doet gerne,’ sprac Hestor daer naer. Men ontdede hem die porte daer: Hi voer binnen. Daer na seide hi: ‘Nu biddic, dat gi berecht mi 4365[regelnummer] Vanden costumen van hier saen.’. Hi sprac: ‘Ic salse doen verstaen. Hier binnen es een ridder, here, Die fel es, ende hovardich sere, Die fierste, die felste die mach sijn. 4370[regelnummer] Sijn es dese casteel fijn. Hi es goet ten wapenen, dat seggic u, Wine kinnen genen soe goeden nu. En omdat hi hem kinnet so machtich Van groter prouetsen, ende so crachtich 4375[regelnummer] Vecht hi jegen die ridders alle, Die hier comen bi gevalle. Als hi enen verwonnen heeft hi doet Dien ontcleden metter spoet Al naect, ende diene tier ure 4380[regelnummer] Al die straeten slepen dure. Dese costume pleget die ghone An ridders, die vremde sijn, te doene. Noch es er ene die es mere Wonderliker ende dorper sere: 4385[regelnummer] Hi neemt onse dochteren dagelike, Scone kindren ende rike, Opdat si sijn magedekine, Ende plegeter mede te sine. Ende alse hise geonneert heeft 4390[regelnummer] Hi neemtse thant ende gheeft Sinen serianten, diese vort an Te haren amien houden dan. Hi heeft onteert in deser wise .C. joncfrouwen van hogen prise, 4395[regelnummer] So dat wi liever te wesene doet Hadden dan in desen noet. Nu hebbedi, here, verstaen vele Der costumen van den castele. Nu moetti u pinen, here, dat gi 4400[regelnummer] Die costumen af doet bedi Dat gi [niet] wilt versworen wesen.’ Hi antworde dat hi van desen Na sine macht hem soude onderwinden Opdat hine wiste waer vinden. 4405[regelnummer] Die goede man seide daer nare Hi soudene leiden daer hi ware. Si namen Hestore metter vart, Ende leidene in enen nuwen boengart Vol van bomen van groter warde. 4410[regelnummer] Sonder dat stont in die middewarde Ene viercante plaetse tier tijt, Die beide breet was ende wijt, Ende daertoe was beloken dat parc Met groten zwaren stenen ende starc. 4415[regelnummer] Si wijsden hem enen horen na die dinc Yvorijn, die an .i. boem hine. Si seiden: ‘Here, wart u bequame Dattie here vort quame Gi sout moeten te voren 4420[regelnummer] Indelike blasen den horen.’ Te hant nam dien horen die here Ende blieser in so sere, Dat hi verre mochte sijn gehort. Te hant quam daer een ridder vort 4425[regelnummer] Ute enen torre gereden, Ende hadde een wit pert bescreden. Hi was ongewapent aldoe: Hi was camus ende fel toe. Tirsten dat hi hadde gesien 4430[regelnummer] Hestore hi groetten na dien, Ende Hestor met pinen zware Groettene weder dare. Die ridder bat Hestore das, Dat hi hem seide wie hi was. 4435[regelnummer] Hestor antworde hem: ‘Wat hebbedi te doene wie ic bem; Gine weet van mi tavont mere, Gine sult mi sekeren ere Mine begerte te doene.’ 4440[regelnummer] - ‘U begerte,’ sprac die gone, ‘En doe ic niet, ine sal in dien Mine bate ende mijn ere sien. Nu maect mi vroet das, Welc u begerte es.’ 4445[regelnummer] Hestor sprac: ‘Mijn wille ware Dat gi swoert openbare, Dat gi genen man nembermere In desen casteel en daedt onnere, Noch occ riddren daer nare, 4450[regelnummer] Vor dat hi van u verwonnen ware. Wildi geloven bi ure trouwen Dat gi nembermee gere joncfrouwen Onnere ne doen sult, gi moegt bi desen Wel te minen wille wesen. 4455[regelnummer] Ic soude dan seggen wie ic ware.’
[pagina 31]
Die ridder seide daer nare: ‘Sone segdijt niet anders mi?’ Hestor seide: neen hi. Die ridder seide: ‘Nembermere 4460[regelnummer] Ne doe ic riddren onnere, Ine sal u cer hebben gedaen Onnere, dat weet sonder waen.’ Die ridder sciet thant van dan Ende dede sine wapene an. 4465[regelnummer] Die in die plaetse waren doe Spraken dus Hestore toe: ‘Here, weetti waerbi dat hi nu Ongewapent quam tote u? Hi waendu onderdoen met spraken, 4470[regelnummer] Ende pays iegen hem doen maken, Ende dat gi af sout hebben gedaen U wapine; want also saen Als hi u ontwapent hadde gesien Hi hadde u gevangen na dien, 4475[regelnummer] Ende also vele scanden gedaen tier stonde Alse man visieren soude met monde. Ende hi heeft aldus nochtan Geonneert menegen goeden man, Daer wi gerne wrake af souden sien.’ 4480[regelnummer] Binnen dien dat si spraken van dien So was die riddre an porre, Ende quam gereden uten torre Wel gewapent ende rikelike Met roden wapenen, sekerlike. 4485[regelnummer] Anden hals enen roden scilt, Ende een spere, dat hi in die hant hilt. Als hi Hestore sach seide hi: ‘Riddre, hoet u nu vor mi, Bedi ine versekere u niet.’ 4490[regelnummer] - ‘Noch ic u,’ seide dander, ‘wats gesciet; Ic ne sach noit ridder vor nu, Dien ic so sere haette alse u.’ Si voren in die plaetse beide, In dien boengart, daer ic af seide, 4495[regelnummer] Ende onderliepen hen sere Beide te gader met groten gere, So dat si hem so onderstaken, Dat haerre beider glavyen braken. Ende elc droech andren ter erden, 4500[regelnummer] So dat si vielen af vanden perden. Ende si beide, des geloeft, Bleven liggende al verdoeft. Hestor rechte hem irst op daer, Ende die ander ridder daer naer. 4505[regelnummer] Doe gingen si groete slage slaen Elc op andren, sonder waen, Dat dat vier tien tiden Uten helmen spranc in allen siden, Ende dat hen spartten die oegen 4510[regelnummer] Vanden laste dien si doegen Van slaegen, wilde elc of ne wilde. Si sloegen te stucken die scilde Ende scoerden die halsberge mede Metten zwerden van goeder snede. 4515[regelnummer] Si waren beide so gelike In weren, dat men niet lichtelike Weten mochte wiet best hebben sceen, Wie die minste goet was van hen tween. Dien ridder quam so groete heytte toe, 4520[regelnummer] Dat hi sterven waende doe. Hestor verhaestem sere na dien Ende dedene wisschen ende vlien Dore die vrese van sinen zwerde, Datten hadde gequetst herde. 4525[regelnummer] Hi dectem metten scilde emmertoe, Mettien dats hem was bleven doe. Hestor, die van groter stoutheden Vol was ende vromicheden, Gaf hem zware slage vele ende gnoech, 4530[regelnummer] So dat hine so sere sloech, Ende met so groter gewelt, Opten arm, daer hi tzwart mede helt, Dattie arm af vloech ter erde Al metter hant ende metten zwerde. 4535[regelnummer] Die gene crijste sere doe. Hestor stac sijn zwert inden scoe Ende trac hem den helm af van den hoefde, Ende behiet hem ende beloefde, Dat hi hem thoeft af soude slaen 4540[regelnummer] Hine lyede verwonnen saen, Dat dander al wederseide. Hestor sloech al sonder beide Hem dat hoeft af al erre, Dat vloech wel eens scachts verre. 4545[regelnummer] Hestor vragede hen daer naer, Die in die plaetse waren daer, Ocht hi iet hadde te done mere. Si antworden: ‘Ja ghi, here, Gi moet die vrouwe met groter weren 4550[regelnummer] Van desen castele dilevereren, Die hier onder, dat ons weget, In enen hole gevangen leget, Daer .ij. liebarde wachten hare.’ Hi seide dat hi gereet ware 4555[regelnummer] Te done haren wille vort an. Si seiden: ‘Nu volget ons dan.’ Si leidene onder den tor daer naer, Ende wijsden hem een hol daer, Daer die vrouwe in lach gevaen, 4560[regelnummer] Ende wijsdem waer hi soude in gaen. Hestor seindem metter hant, Ende ginc in dat hol thant. Men mochter wel sien weder ende vort, Bedi die erde was gescort, 4565[regelnummer] Datter dore dat licht in quam, So dat hi die liebaerde vernam, Die daer ten ingange stonden Met yserinen ketenen gebonden, Ende wachten den inganc also, 4570[regelnummer] Datter niemen in comen mochte doe, Daer die vrouwe in lach tien tiden. Si wachtense so in beiden siden. Hestor sach wel dat hi tien tiden Mids doer die liebaerde moeste liden 4575[regelnummer] Soude hi ter vrouwen comen. Hi heeft sinen scilt genomen Ende hi quam met sinen zwerde Gegaen mids doer die lieberde, Die vreselike geberden, 4580[regelnummer] Ende ute warpen vele erden Met claeuwen ende met sterten toe, Ende sloegen om hen doe. Hestor ginc jegen den liebart, Die sere spranc te Hestore wart, 4585[regelnummer] Die hem naest was gespart. Ende Hestor hadde gereet dat zwart, Ende sloech hem die vorste voete af Met enen slage, die hi hem gaf. Daer na verhaeldi noch enen slach 4590[regelnummer] Ende slaet den liebart al dat hi mach, Ende gaf hem enen slach op thoeft, Dat hijt hem in .ij. stucken cloeft, Ende hi vor hem doet viel int sant. Hi bestont den andren thant. 4595[regelnummer] Alse dander liebart heeft vernomen Hestore te hem wart comen Hi rechte hem daer ter stede Op sine achterste voete mede. Hi gegreep Hestore biden scilde, 4600[regelnummer] Weder hi wilde ocht ne wilde, Metten claeuwen dattie scilt brac Ende hine hem vanden halse trac, So dat Hestor daer met allen Doe ter erden moeste vallen. 4605[regelnummer] Ende alse die liebaert wilde
[pagina 32]
Sine claeuwen trecken uten scilde Hestor, die op was gestaen Ende met scaemnessen bevaen, Omdat hi was gevallen neder, 4610[regelnummer] Liep den liebaert op weder So stoutelike, wie dat hadde gesien Souden geprijst hebben van dien, Ende sloegen in dat ansichte Groete slage ende gedichte, 4615[regelnummer] So dat hi hem enen slach gaf Dat hem dat museel vloech af. Die liebart, die op hem scieten wilde, Was soe verworren inden scilde, Daer sine claeuwen alle in staken, 4620[regelnummer] Dat hi hem niet mochte genaken. Doe liep hem Hestor op herde Ende sloech hem thoeft af metten zwerde, Ende die claeuwen daer toe, Die in den scilt staken noch doe. 4625[regelnummer] Daer na es hi ter vrouwen gegaen. Hi groettese, ende si hem saen. Hi sloech die ketenen af tien stonden, Daer die vrouwe met was gebonden. Doe nam hise bider hant 4630[regelnummer] Ende leidese uten prisone thant, Ende brachtse toter steden Daer die lieden sijns ontbeden. Tirst dat si saegen hare vrouwen Si vergaten al haer rouwen, 4635[regelnummer] Ende ontfingense blidelike Ende Hestore al desgelike, Ende leidense ter kerken daer naer, Ende gingen allen met hen daer Loven ende danken onsen here 4640[regelnummer] Dat hi hen hadde gedaen dese ere. Ende alsi uter kerken quamen Quamen die lieden altesamen Geparert, die minste metten meesten, Ende maecten hen vele feesten. 4645[regelnummer] Aldus quamen si inden zale, Die si vonden geparert wale. Hestor ginc metter vrouwen sitten daer, Ende vragede haer daer naer Hoe si hiete. Si seide thant: 4650[regelnummer] ‘Ic bem Orgale van Grakenlant Ende dese casteel heet also.’ Si vragede hem om haer liede doe. Hi seide: ‘Si hebben bliscap groet Omdat hare viant es doet.’ 4655[regelnummer] - ‘Es dan doet Margarijs?’ - ‘Ja hi, vrouwe.’ - ‘Wat weettijs? Sagedine doet, segt mi?’ - ‘Ic slogene selve doet,’ seide hi, ‘Met minen handen.’ Si seide tier tijt: 4660[regelnummer] ‘U handen moeten sijn gebenedijt, Ende uwe lichame namelike Boven alle mannen van erderike; Ende gebenedijt si die macht ons heren, Die u her wart dede keren. 4665[regelnummer] Gi hebt mi gegeven in minen sin Die meeste bliscap, diere noit quam in. Gi hebt mi gewroken, sonder waen, Van die mi meest scanden heeft gedaen, Ende algader om niet, here. 4670[regelnummer] Hets waer, hi minde mi so sere Alsic maegt was, ende daer binnen Versochti mi dicken van minnen; Maer ic kindene so putertieren Ende fel, dat ic in gere manieren 4675[regelnummer] Hem minnen ne woude dan. Nochtan lach hi met versokene an Dat eens die tale liep so verre. Dat ic seide een deel erre, Hine liete mi in payse van desen 4680[regelnummer] Ic souden tongemake doen wesen. Hi was fel ende verweent mede, Ende seide mi op grote lelijchede, Daert mine lieden horden toe; Ende een mijn neve horde doe, 4685[regelnummer] Ende hi was herde gram om die sake Die hi sprac, ende tongemake. Alse Margarijs dit hadde verstaen Hi ontboet ridders ende seriante saen, Alse vele als hire hebben mochte, 4690[regelnummer] Die hi alle op mi hier brochte In desen casteel al bi nachte, Ende wan mi aldus af met crachte. Hen alle, die mine manne waren, Dedi doet slaen sonder sparen, 4695[regelnummer] Die niet en wilden worden sine man, So datter hem so vele vielen an Ende hem manscap daeden bi dien, Dat si hem anders en mochten ontflien. Ende hi quam daer na, o wach! 4700[regelnummer] In mine camere, daer ic lach. Ende hi lach met crachten bi mi. Als hijt hadde gedaen ne woude hi Mi niet trouwen noch te wive ontfaen; Maer hi dede mi sciere vaen, 4705[regelnummer] Ende dede mi leggen tier stont In dat hol, daer gi mi vont, Ende bi mi die .ij. lieberde, Ende hi seide ende hi swoer herde Ic soude also bliven keytive 4710[regelnummer] Toten inde van minen live, En waer dat enich ridder quame, Die mi uten prisone name Bi sire doeget ende bi sire manlijchede. Ende alle die vanden castele mede 4715[regelnummer] Dedi sweren also, dat si, Waer dat sake dat hi storve vor mi, Mi na sine doet souden gevaen Houden ende niet laeten gaen. Ende hebbe in swaerre droefheit, here, 4720[regelnummer] .IIJ. jaer gelegen, ofte mere, Ende hebbe geten dinc negene Dan water ende broet allene. Nu hebbic u vertelt al Mijn avonture ende mijn geval. 4725[regelnummer] Nu biddic u, dat gi segt mi Wanen gi coemt ende hoe u name si.’ Hi berechte hare sciere das, Ende seide dat hi Hestor was, Ende gesellle van sconincs Arturs hove 4730[regelnummer] Ende vander tafelronden gelove. Die joncfrouwe seide na desen: ‘Here, gi moet te bat comen wesen Dat gi van Arturs hove sijt. Gi sult mi danne wel nu ter tijt 4735[regelnummer] Weten te seggene niemare Van enen riddre, die es dare Mede geselle alse gi.’ Hestor seide: ‘Hoe heet hi?’ - ‘Lancelot van Lac,’ sprac die vrouwe. 4740[regelnummer] Hestor seide: ‘Bi mire trouwe, Van hem ne weet ic nu ter stede Te seggene gene sekerhede, Bedi in sconincs Arturs hof [En es daer gene niemare of]. 4745[regelnummer] Daer omme sien wi comen in gelove, Wie .xij. van sconincs hove, Ende sijn geporret nu ter ure Om hem te sokene al dure Die lande harentare, 4750[regelnummer] Tes wi weten rechte niemare Weder doet es so leeft hi.’ Die vrouwe seide: ‘Segt mi, Ay lieve vrient, waer mach hi wesen?’ Hestor seide hare na desen 4755[regelnummer] Die niemare, die brochte daer of
[pagina 33]
Die coninginne in Arturs hof. Ende alsi dat hadde verstaen Si viel neder in onmacht saen. Ende als si bequam seide si 4760[regelnummer] Tongemake ende drove daerbi: ‘Ay God, here, hets scade groet Van Lanceloete, es hi doet. Nemmermee ne sterft sijns gelike.’ Ende si weende jamerlike. 4765[regelnummer] Hestor vragede hare doe Waer si Lanceloete kende alsoe? Si antworde: ‘Bi saken negene Ken icken dan bi siene allene; Want sint dat hi .ij. maent out was 4770[regelnummer] Ne sag icken niet, sijt seker das, Nochtan es hi mijn recht swere. Ende ic bebbe seder, here, Daer ic int prisoen was Sulke niemare gehort das, 4775[regelnummer] Dat ic weet dat hi leeft, Ende om die doegt die hi in heeft Minne ickene boven allen man.’ Hestor seide: ‘Hoe mogedi dan Int prisoen dat hebben vernomen, 4780[regelnummer] Daer niemen tote u ne mochte comen Dan doer die liebarde die ic sloech doet?’ - ‘Het mochte; men brochte mi broet Ende water tere ander stede, Daer ic mijn leven leidde mede.’ 4785[regelnummer] Hestor sprac: ‘Berecht mi das, Waerbi Lanceloet u recht swere was.’ Si seide: ‘Daer bi, het was mijn moeder Des conincs Bans suster, ende hi haer broeder, Die coninc was van Beynoëc algader, 4790[regelnummer] Ende hi was Lanceloets vader. Ende mijn moeder quam met haren Broeder in dat lant gevaren, Ende hi huwese an minen vader. Maer si waren onlange te gader. 4795[regelnummer] Dat ic geboren was maer een half jaer [Mine moeder starf daer naer], Ende mijn vader starf binnen .vii. jaeren. Ende alsi beide doet waren, Omdat ic jonc was ende clene, 4800[regelnummer] Verlosic al mijn goet sonder allene Desen casteel, daer gi nu in sijt. Hadde mijn vader geleeft langen tijt Ic hadde een rike wijf gewesen; Nu bem ic tonder van goede bi desen.’ 4805[regelnummer] Hestor seide: ‘Doer Lanceloets wille Bem ic u riddre lude ende stille.’ Hi was daer dies nachts wel ontfaen, Ende hem was vele eeren gedaen. Sander dages als hi hadde gehort 4810[regelnummer] Messe vor hi in die queste vort. Davonture swiget van hem. Nu hort Van minen here Yweine vort. Davonture doet nu verstaen Alse mijn here Yweyn was gegaen 4815[regelnummer] Van sinen gesellen hi reet doe .iij. dage emmer toe Dat hi gene avonture en vermam, So dat hi opten vierden dach quam Omtrent primetijt gevaren 4820[regelnummer] In enen bosch, daer voglen waren. Hi hadde sinen helm af gedaen Omdat hi met heyten was bevaen. Hem quam te gemoete in die vart Ene joncfrouwe op een teldende part. 4825[regelnummer] Hi groetese, ende si hem also, Ende si begonste lachen doe. Hi pensede dat sonder sake niet ne ware, Ende doe sprac hi tote hare: ‘Joncfrouwe, op trouwe biddic u, 4830[regelnummer] Segget waeromme gi lacht nu.’ - ‘Ic salt u seggen,’ sprac die ioncfrouwe. ‘Wildi geloven bi ure trouwe Dat gi mi sult geven ene Gichte, die u sal costen clene.’ 4835[regelnummer] - ‘Ic salse u gerne geven,’ sprac hi. Si seide: ‘Ic sal u seggen daer bi Die dinc, daer gi omme vraget. Ic quam gereden,’ sprac die maeget, ‘Vor een paeuwelgioen hier int lant, 4840[regelnummer] Daer ic een ridder ende sijn lief vant. Daer hordic dattie joncfrouwe Den ridder maende bi sire trouwe, Daer si waren vor tpaeuwelgioen, Hoe vele hi doer hare soude doen. 4845[regelnummer] Die ridder antworde tien tiden: ‘Ic ne late u heden liden Ridder noch joncfrouwe, ic ne sal U hare peerde geven al.’ Si antworde, soe wout also. 4850[regelnummer] Alsic daer leet spranc die ridder toe Ende woudemi nemen mijn pert daer, Als hi oec hadde gedaen, maer Dat hem die joncfrouwe dede Wedergeven mi ter stede. 4855[regelnummer] Als ic van hem sciet ic seide tien tiden Datter noch wel sulc mochte liden, Diene logenare soude maken Van sinen beromeliken spraken. Hi antworde mi doe 4860[regelnummer] Dat icker daede al mine macht toe, Ende nu moestic lachen bi dien Tirst dat ic u hadde versien, Bedi ic wiste wel also houde Dat icken logenare maken soude 4865[regelnummer] Woudix u bidden; nu hebbict u. Waerbi ic loech weetti nu. Wat mijn heeschen sal wesen hier of.... Dat gi mi doet gelof, Dat es mijn heesch, here, dat gi 4870[regelnummer] Des ridders part wilt geven mi, Die mi woude nemen tmijn.’ Hi seide, bider trouwe sijn Hi soudere al sine macht doen toe. Ende si leidene daer wart doe. 4875[regelnummer] Dus voren si te gader dare. Mijn here Ywein vragede hare: ‘Joncfrouwe, weetti iet wie ic si?’ - ‘Jay ic, here,’ antworde si, ‘Ic weet wel dat gi here Ywein sijt, 4880[regelnummer] Sconincs Uriens sone.’ Ende tier tijd Reden si te gadere, tes si quamen Daer si dat pawelgioen vernamen. Si toende hem dat pawelgioen, daer Die ridder in was; ende spranc daer naer 4885[regelnummer] Uten pawelgioene metter vart, Ende sat gewapent op sijn part, Ende sprac tote Yweine mettien Van also verren als hine mochte sien: ‘Here ridder, gi moet gaen te voet, 4890[regelnummer] Want mijn lief u part hebben moet.’ Yweyn antworde metter vart: ‘Moet u lief hebben mijn part Soe moet ic uwe hebben, sonder waen, Want ine mach te voet niet gaen.’ 4895[regelnummer] - ‘Gi moet mi geven,’ antworde hi, ‘Of gi moet vechten jegen mi.’ - ‘Ic ware dan een recht musart,’ Sprac Ywein, ‘gavic u mijn part Sonder anders daertoe te doene.’ 4900[regelnummer] Die ridder sprac vanden pawelgioene: ‘Gine wilter danne els niet doen toe?’ - ‘Nenic,’ sprac Yweyn doe. - ‘Wie moeten dan vechten, wat soes gesciet. Anders ne mogedi henen niet.’ 4905[regelnummer] Doe haelden si beide udewart
[pagina 34]
Ende vergaderden met groter vart, So dat op minen here Yweine stac Die ridder; ende sijn spere brac Ende spleet ontwee vander steke; 4910[regelnummer] Maer die halsberch en mochte niet breken. Hi was soo vast, sonder faelge, Datter niet af gebrac ene maelge. Mijn here Ywein droech bet neder Sine glavie, ende staken weder 4915[regelnummer] Dat sine glavie ginc bede Doer sinen scilt ende halsberch mede, Ende wondene in die slinke side, Ende geraectene soe tien tide, Dat hine droech neder ter erde 4920[regelnummer] Met groter macht van sinen perde. Ende hi sloech sine hant an tpert Ende gavet der joncfrouwen metter vart, Die met hem was comen daer. Ende hi vragede hare daer naer 4925[regelnummer] Ocht hi van sinen gelove ware Wel gequijt doe jegen hare? Si seide: ja hi wale van al. Met desen hise Goede beval. Ende hi liet daer die joncfrouwe 4930[regelnummer] Vanden pawelgioene in rouwe Om haren amijs, daer hare af dochte Dat hi niet genesen en mochte. Mijn here Ywein vor sire verden doe. Ende [reet] toter vespertijt toe. 4935[regelnummer] Doe gemoetti ene joncvrouwe, Die dreef herde groeten rouwe. Mijn here Ywein vragede hare Waerombe si drove ware. Si seide: ‘Ic bem drove bedi 4940[regelnummer] Mijn amijs hadde bevolen mi Enen dien scoensten spereware Die iewerincs was hare noch dare, Ende hi haddene herde wart. Daer ickene soede vueren thuus wart, 4945[regelnummer] Ende ic vore ene loedse leet Quamer een ridder uut gereden, Die mi mijn vogelkîn daer nam. Mijn lief saels wesen herde gram, Ende hi sal mi slaen te doet, 4950[regelnummer] Bedi hi sal wanen al bloet Dat icken iemen hebbe gegeven: Daeromme sal hi mi nemen tleven.’ Mijn here Ywein seide; ‘Joncfrouwe, Legt neder desen groten rouwe, 4955[regelnummer] Ende wijst mi den genen die u U vogelkin hevet genomen nu. Ic salt u weder geven ocht hi Sal met wapenen verwinnen mi.’ Si seide: ‘Here gi moet van desen 4960[regelnummer] Van Goede gebenedijt wesen.’ Si leidene tes hi ter loedse quam, Daermen den spereware haer nam. Alsi daer comen waren hi seide: ‘Joncvrouwe, nu gaet in sonder beide, 4965[regelnummer] Daer gi uwen spereware siet Neemtene, en laetes niet. Ic gelove u bi mire trouwe Mine macht te doene daer toe, joncfrouwe, Dat ic u jegen die gene al, 4970[regelnummer] Diet weder seggen, bescudden sal. Ne vindine niet, so wijst mi Den genen dien u nam, bedi Ic saelt u doen betren, sonder wanc.’ Die joncfrouwe seits hem groeten danc, 4975[regelnummer] ‘Maer ic hadde liever, mocht sijn, Met minnen dan met crachte tmijn.’ - ‘Ne mogedijt niet hebben met minnen Ic saelt met crachte dan gewinnen.’ Si gingen in die loedse sniemen 4980[regelnummer] Sonder te groetene yemen; Ende hi seide: ‘Joncfrouwe, nu gaet, Neemt uwen vogel daer hi staet.’ - ‘Dat sal ic gerne anevaen.’ Si es ter perchen wart gegaen 4985[regelnummer] Daer si haeren sperewart vant, Ende wouden af nemen thant. Een ridder seide daer: ‘Joncfrouwe, vliet, Bedi gine draegetene henen niet. Soect uwen vogel in andren steden: 4990[regelnummer] Desen en gecriegedi heden.’ Mijn here Ywein seide saen: ‘Here ridder, laet dit staen, Ende gevet der joncfrouwen nu Hare vogelkin, dat radic u.’ 4995[regelnummer] Die ridder antworde daer nare: ‘Wildi dan bescermen hare?’ Mijn here Ywein antworde te dien: ‘Dat saldi sciere moegen sien; Bedi si salne wech draegen thant.’ 5000[regelnummer] Die ridder staker toe sine hant Ende wouden hare nemen doe. Mijn here Ywein scoeter toe, Ende hi hiet hem des af staen Of hi soudene doet slaen. 5005[regelnummer] Die gene balch hem sere das, Ende hi, die wel gewapent was, Plante sinen helm metter vart Ende ginc sitten op sijn part, Ende sprac minen here Ywein toe 5010[regelnummer] Dat hi [hem] jegen hem hoede doe. Elc rechte hem ten andren wart, Ende quamen gereden met groter vart Dat si hen so onderstaken, Dattie scilde in stucken braken 5015[regelnummer] Ende die halsberge scoerden mede, Dat si hen onderwondden bede Ende si al metten perden Beide gader vielen ter erden. Mijn here Ywein was tien tide 5020[regelnummer] Gewont in die slinke side; Ende die ridder was so sere gewont Dat hi niet op en mochte tier stont. Mijn here Ywein al metten trinsone Stont op, daer lach die gone, 5025[regelnummer] Ende liep hem op al daer hi lach, Ende gaf hem enen zwaren slach. Ende hi trac hem den helm af saen Ende seide hi souden doet slaen Hine gave hem op te dier stont. 5030[regelnummer] Die riddre, die soe was gewont, Seide: ‘Ay here, op genaden groet, Om Goede, en slaet mi niet doet Gine laet mi biechte ere Spreken ende ontfaen onsen here. 5035[regelnummer] Ende ic bidde u, here, dat ghi Om enen pape vaert hier bi, Enen heremite, ende bidt hem sere Dat hi mi bringe onsen here.’ Dat dede mijn here Ywein gerne. 5040[regelnummer] Hi beval die joncfrouwe varne Daer si te done hadde doe. Si voer van daer ende was toe Drover dan si was te voren, Om dattie ridder hadde verloren 5045[regelnummer] Sijn lijf ende een ander was gewont Om also cleine sake tier stont Als om enen spereware. Mijn here Ywein vor daer nare Soeken den heremiten tier steden 5050[regelnummer] Daer hem die ridder hadde gebeden. Des ridders amie dreef rouwe groet Ende .i. sciltknecht om des ridders doet. Als die ridder was gebiecht Ende Goede ontfaen hadde ende berecht 5055[regelnummer] Mijn here Ywein sciet van dare
[pagina 35]
Ende begonde metten heremite te gane, Ende leide sijn pert tien tiden, Alse die niet ne woude riden Daer men droech so groeten here, 5060[regelnummer] Daer hi an dede sijns selfs ere. Ende alsi in die hermitage quamen, Die in dat lant hiet bi namen Dermitage vanden berge, quamen daer .iij. broedere ende ontwapenden daer naer 5065[regelnummer] Ende besaegen sine wonde. Ende hi bleef daer tier stonde Liggende .xv. dage al stille Doer sire wonden wille, Eer hi denen mochte riden iet. 5070[regelnummer] Vort sprect davonture niet Van minen here Yweine, sonder waen. Ende si sal te sprekene bestaen Van Mordrette, die de joncste was Van Waleweins brodren, als ic las. 5075[regelnummer] Davonture seget hier ter steden Alse Mordret was gesceden Van sinen gesellen, dat hi den dach lanc Reet sonder ate ende sonder dranc. Ende hi was gepijnt van desen, 5080[regelnummer] Want die dach hadde [heet] gewesen, Ende hine hadde daer toe Geen ongemac geleert nochtoe, Alse die jonc was van .xx. jaere; Niet bedi hine was tuwaren 5085[regelnummer] Een lanc groet ridder tier stont, Ende hi hadde thaer kerspende blont, Ende hi hadde tansichte staende wel; Maer hi was op te siene fel, Ende hine slachte niet bi dien 5090[regelnummer] Waleweine int op sien. Walewein was van diere manieren, Dat hi was op te siene goedertieren Ende simpel ende genadich int opsien. Die rechte waarheit es van dien 5095[regelnummer] Dat Walewein was beide te samen Goedertierre ende scoenre van lichamen Ende meerre, maer dat luttel was. Ende omdat ic noch geswegen hebbe das Ende niet getelt tuwaren 5100[regelnummer] Vanden broederen hoe si gedaen waren Sal ic u doen te verstane Hare gescepnesse ende hare gedane. Hets waer, mijn here Walewein was Die scoenste van hen allen, als ict las, Ende die meeste van lichamen Alsi alle waren te samen, Ende wel gescepen ende wel gemaect Van allen leden, ende wel geraect. Hine was niet te groet no te cleine, 5110[regelnummer] Maer hi was int gemeine Van herder scoenre scepnesse Ende van cleinleker hebbenesse, Ende ridderliker van manieren Dan enich vanden andren vieren 5115[regelnummer] Vander ouden die hi hadde dan. Men sprac van Garite nochtan Dat hi na also vele tien tide Van wapine dogede in stride, Maer hine droech te gere stede 5120[regelnummer] Sulke sorge alse Walewein dede, Die so wat dat hem gesciede Altoes minde arme liede Ende was hen soete ende goedertiere; Ende die lasersche in alre maniere 5125[regelnummer] Dien halp hi in alre wijs, Daer hi lof of hadde ende prijs. In Arturs hof, alsict las, Waren alse goede ridders alse hi was, Also lange alsi behouden mochten 5130[regelnummer] Haeren adem als si vochten, Ne hadde niet ene costume gewesen, Die in hem was, alse wi lesen, Dat te sulker wilen optien dach Sine cracht te dobleerne plach, 5135[regelnummer] Datten gene ridders onderdoen mochten Noch verwinnen, die jegen hem vochten. Hi plach ene costume mede Als hi vacht teneger stede Jegen enichgen ridder in stride 5140[regelnummer] Hi ware doet bleven tier tide Ocht hi ware te boven comen Van dat hi hadde ondernomen. Hi was goet riddre in allen kere Ende getrouwe sinen here. 5145[regelnummer] Hine was geens quaets sprekens gewone Noch van pijnlijchede te doene; Maer hovescher dan enich ander was hi, Daerne vrouwen ende joncfrouwen minden bi, Meer dan bi dien, dat hi dede 5150[regelnummer] Met ridderscepe teneger stede. Walewein ne plach te romene niet Onder ridders dat hem was gesciet. Hi was vroet ende wel getimpert mede Sonder te seggene dorperhede. 5155[regelnummer] Noit ne prijsdi onder die liede Hem selven van dat hem gesciede. Dien oudsten broeder die Walewein Hadde naest hem was Agravein. Hi was meerre, als ict las, 5160[regelnummer] Van lichamen dan Walewein was, Ende goet ridder genoech mede, Ne hadde gedaen sine pijnlichede. Hi was pijnlic in vele saken Ende sonderlinge in sine spraken, 5165[regelnummer] Ende van quaden worden meer dan.i.ander man. Daer hi int inde so vele an wan, Datten Lanceloet daeromme sloech doet, Alse gi sult horen hier na al bloet. Hi was sonder genadichede 5170[regelnummer] Ende sonder enichge minne mede, Ende sonder enichgen goeden sede. Nu suldi horen hier ter stede Vanden andren die Garhiës hiet. Hi slachte Agraveyne niet; 5175[regelnummer] Hi was gracioeuser, als ict las, Dan enich van Waleweins broderen was. Hi was vol van ridderscape, Scone ende van edelre scape. Hi was stout ende van lichten leden 5180[regelnummer] Ende bewaret van goeder seden. Dien rechter arm hadde hi Langer dan den slinken, daer bi Hi dede hogher daeden genoech, Daer hi niemen af en gewoech, 5185[regelnummer] Noch daer of wouden beromen mede Sonder alst hem cracht seggen dede. Hi was die oec meest minnen Van alden broderen hadde binnen, Ende hi was die wreetste van hen allen 5190[regelnummer] Als hi int belgen was gevallen, Ende die best sprekende, sekerlike, Van alden andren gemeenlike. Die vierde broeder hiet Gurrehes, Een goet ridder, sijt seker des, 5195[regelnummer] Ende vromich in elke stede, Ende van groten begripe mede. Hi sochte al sijn leven dure Ridderscap ende avonture Son der rusten te vele steden. 5200[regelnummer] Hi was stare van allen leden; Hi hadde sere scone dat hoeft, Ende hi helt hem, des geloeft, Cierliker in allen dagen Dan die andre broedere plagen. 5205[regelnummer] Hi hadde den adem so goet, daf hi
[pagina 36]
Vele mochte gedoegen daer bi; Mar so qaet ne mochte hi niet sijn Alse Walewein die broeder sijn. Hi plach gerne vrouwen te minnen 5210[regelnummer] Ende joncfrouwen met allen sinnen, Ende si hem weder der gelike; Hi gaf hem gerne ende blidelike. Hi minde meest Waleweine Van allen sinen broeders gemeine, 5215[regelnummer] Ende Walewein minde hem mede. Meer dan hi enichgen broeder dede. Hi was die joncste van hen gemene Sonder Mordret allene. Mordret was van hen allen te samen 5220[regelnummer] Die meeste ridder van lichamen; Maer die archste ridder daer bi Van allen sinen broderen so was hi. Nochtan haddi genoech stoutheden, Maer dat was meer ter quaetheden 5225[regelnummer] Dan ter doeget dat hi des plach; Nochtan sloech hi menegen sconen slach. Hi was pijnlic ende fel Ende daer af gewone wel Dat hi noit sint dat hi ridder wert 5230[regelnummer] Noit minne ne droech te goeden ridder wert. Hi sloech bi sire quaetheit groet Vele lieden in sinen leve doet. Dese Mordret, dese quade keytijf, Dede meer quaetheden in sijn lijf 5235[regelnummer] Dan al sijns geslachte goeds dede; Want bi hem storven tere stede Ende op enen dach .xv.m. man, Ende hi starf doe selve nochtan. Hine dede noit doeget, tuwaren, 5240[regelnummer] Sonder binnen den irsten .ij. jaeren Dat hi wapene begonste draegen. Nochtan was hi tallen sinen daegen Herde scone man van lichamen Ende van leden bede te samen; 5245[regelnummer] Ende begonste sijn ridderscap antieren [In ridderliker manieren], Maer het geduerde onlange stont. Nu hebbic u gemaect cont Waleweins ende sire broederen wesen 5250[regelnummer] Ende sal u meer swigen van desen. Alse Mordret gesceden was Van sinen gesellen, als ic las, Dat hi alden dach dore reet, Dat hi etens noch drinkens ontbeet. 5255[regelnummer] Des avonts herbergedi, sonder waen, Tere vrouwen, daer hi wel was ontfaen. Sanderdages hi gereden quam Bi enen foreeste, dar hi vernam Twe scone pawelgioene, ende int een 5260[regelnummer] Stont een part gesadelt vanden tween. Daer stont ene glavie ane gherecht. Ende daer hinc een wit scilt ane gehecht. Tirst dat daer bi quam Mordret Sach hi enen naen, die hadde geset 5265[regelnummer] Enen scicht in enen boge, die ter vart Scieten woude te Modrette wart. Ende Mordret riep opten naen: ‘Hout stille, laet dijn scieten staen, Du moeges mijn part scieten doet.’ 5270[regelnummer] Die naen trac vort, ende hi scoet Sijn part, dat te hant doet lach. Alse Mordret hem selven te voet sach Hi liep toten perde thant, Dat hi vor dat pawelgioen vant, 5275[regelnummer] Ende hi seide tote dien naen Dat hi sere hadde mesdaen. Hi traken biden hare ende stac, Ende seide tote hem dats luttel gebrac Hine hingene an enen boem daer. 5280[regelnummer] Die naen begonste ropen daer: Mettien uten pawelgioen quam Een riddre, die dat vernam Hoe Mordret slepte den naen. Die ridder sprac tote Mordrette saen: 5285[regelnummer] ‘Here riddre, wat meendi mettesen? Qualike moetti hier comen wesen! Hoe bereiddi minen naen also?’ Mordret antworde hem doe: ‘Het gebreect lettel ic en hangen ter vart: 5290[regelnummer] Hi heeft gescoeten doet mijn part.’ Dander sprac: ‘Coemdi an hem mere Gi sullet ontgelden sere.’ Mordret seide toten riddre doe: ‘Gi mogeter so vele seggen toe, 5295[regelnummer] Ic sout op u wreken saen Dat mesdaen heeft die naen.’ Die ridder seide hi wout alsoe. Elc ginc andren oplopen doe, Si ondersloegen hen ende onderstaken 5300[regelnummer] So sere, dat hare scilden braken, Ende dat si beide vielen ter erden. Ende daer na vingen si ten zwerden Ende gingen hem sere onderslaen. Die ridder was soe onder saen 5305[regelnummer] Dat hine mochte doegen niet mere, Als die gewont was herde sere. Hi hadde sulke .viij. wonden, Elc dochtem doetwonde tier stonde. Daer sloegen Mordret soe, 5310[regelnummer] Dat hem die hersenen uut liepen doe, Ende hi viel doet vor hem mettien. Tirsten dat Mordret hadde gesien So trac hi tien foreeste wart. Hi was onlange in die vart 5315[regelnummer] Dat hi een pawelgioen vernam. Hi reet der wart. Als hire quam Vant hi ene scone joncvrouwe daer. Hi beette van sinen perde daer naer: Hi groetese vriendelike, 5320[regelnummer] Ende si hem weder dier gelike. Mordret sprac: ‘Joncfrouwe, suldi Tameer moegen herbergen mi?’ - ‘Jay ic, here,’ sprac si met desen, ‘Ne waendics niet geblameert wesen 5325[regelnummer] Van minen amijs, die hier niet es Ende sciere comen sal, des sijt gewes.’ Mordret sprac als hi dat horde: ‘Herberget mi optie vorwarde Dat ic die herberge rume met al 5330[regelnummer] Neest niet sijn wille alsi comen sal.’ Si seide dat sijt wel woude also. Hi dede sinen helm af doe. Si besach den ridder na desen, Die hare scone ende jonc dochte wesen; 5335[regelnummer] Ende hi besach die joncfrouwe mede, Die hi vol vant van groter scoenhede. Hi versochtse van minnen sonder beide, Dat si thant al wederseide, Ende seide si ware so licht niet 5340[regelnummer] Dat hi dat an hare vonde iet. Nochtan bat hi so vele, dat si dat Niet ontseggen ne woude dat hi bat. Si waren daer allene onder hen tween, Dat si doe droegen over een 5345[regelnummer] Dat hi daer bi hare lach Ende met hare sire minnen plach. Daerna hebben si vernomen Der joncfrouwen lief comen. Ende alse hi Mordrette sach 5350[regelnummer] Hi ontboet hem goeden dach. Die joncfrouwe seide doe: ‘Here, Ic hebbe desen ridder tavont mere Gheherberget in manieren dat hi Wech sal varen oft u wille niet ne si.’ 5355[regelnummer] Hi antworde saen te desen:
[pagina 37]
‘Die ridder moet welcomen wesen.’ Ende hi dedene sitten gaen, Ende ginc bi hem sitten saen. Die ridder vragede daer nare 5360[regelnummer] Mordrette wie hi ware. Mordret antworde hem: ‘Ic bem van Arturs hove ende bem, Waleweins broeder ende hete Mordret.’ Doe ontfingene die ridder noch bet, 5365[regelnummer] Ende seide: ‘Gi hebt enen broeder, here, Ic soude u willen doen ere Doer sinen wille in allen steden. Hi es man die leeft heden Die heeft meest gedaen dor mi.’ 5370[regelnummer] Mordret vragede: ‘Wie es hi?’ - ‘Het es Gariët, sekerlike, Die beste ridder van erderike.’ Doe quamen daer .ij. ridders ende .j. garsoen, Die brochten gedragen venisoen 5375[regelnummer] Datmen thant ter cokene droech. Hi was wel ontfaen, hi hadde genoech. Na etene ginc hi mergen, Die here vander herbergen, Ende die ridders dire savonts quamen: 5380[regelnummer] Si gingen onder hen .iij. te samen. Die joncfrouwe bleef met Mordrette, Diese thant in talen sette Ende bat dat si des ware bedacht, Dat si bi hem quame slapen den nacht. 5385[regelnummer] Si sprac: ‘Ic ne mach in gere wise, Ic moet liggen bi minen amise.’ - ‘Gi sullet moegen doen,’ seide doe Mordret, ‘ic sal u seggen hoe.’ - ‘Nu segt mi,’ sprac si saen. 5390[regelnummer] - ‘Gi sullet met hem te bedde gaen, Ende als hi slaept suldi opstaen Ende tote mi comen, sonder waen, Dus suldi moegen doen dese sake.’ Si sprac: ‘Ende ocht hi wort in wake 5395[regelnummer] So sal hi u ende mi mede Beide doet slaen ter stede.’ Mordret antworde hare doe: ‘Ic hope hi slapen sal emmertoe; Ende wort hi in wake ic sal 5400[regelnummer] U wel behoeden jegen hem al Waerre .ij. sulc alse hi es, Nu sijt al sonder sorge des.’ Mordret sprac jegen hare So vele eens ende anders dare, 5405[regelnummer] Dat si geloefde dat si sal Daer af doen sinen wille al, Dies Mordret was blide sere. Daerna quam weder in die here Ende die ridders van sire herbergen, 5410[regelnummer] Die met hem waren gegaen mergen, Ende hi vant dattie knapen Die bedden gemaect hadden om slapen. Si hadden gemaect tien tide Die bedden an dene side, 5415[regelnummer] Daer si souden slapen gemene. Ende Mordret was gebedt allene. Si ginc bi haren amijs slapen, Ende in die loedsen die knapen. Alsi lange hadden gewesen 5420[regelnummer] Te bedden stond op na desen Die joncfrouwe, die wel waende das, Dat hare amijs in slape was, Ende so was hi sonder waen, Ende ginc te Mordrets bedde saen, 5425[regelnummer] Die lach ende waecte sekerlike, Ende diese ontfinc blidelike, Alsi te gader waren gelegen. Si moesten al sulker feesten plegen Alse bestont te sulker minnen. 5430[regelnummer] Het was herde licht daer binnen Van kersen die bernden claer, Die si vergat uut te doene daer. Alsi also lange hadden gelegen Onder hen .ij. haerre minnen plegen 5435[regelnummer] Ontwaecte der joncfrouwen lief; Ende alsi nieman bi hem ne besief Wert hi sere tongemake Ende herde erre om dese sake. Ende hi wiste die waerheid das, 5440[regelnummer] Dat si bi Mordrette te bedde was. Hi spranc uut sinen bedde dan Ende begonste sine wapine doen an. Ende als hi sinen halsberch an dede Wart Mordret in wake daer mede. 5445[regelnummer] Ende alse Mordret van daer hi lach Genen riddre wapenen sach Hi spranc doe op metter vart Ende trac te sinen wapenen wart, Ende wapende hem tier stonde. 5450[regelnummer] Ende eer die ridder anbringen conde Sinen halsberch was Mordret Al gewapent ende hadde geset Sinen helm op sijn hoeft. Ende die ridder, des geloeft, 5455[regelnummer] Als hi Mordrette wert geware Hi riep op hem lude daer nare: ‘Ay quaet verradere ende ongetrouwe, Ocht God wille ende onse vrouwe U en sal geen halsberch, sonder waen, 5460[regelnummer] Jegen mi in staeden staen, Gine sult sterven nu ter tijd. Als die fel ende ongetrouwe sijt Ende logenare, die u beroemt das, Dat mijn here Walewein u broeder was. 5465[regelnummer] Entrouwen, haddi u broeder gewesen Gine hadt u niet bewonden van desen Te doene sulke ongetrouwichede Alse gi hier hebt gedaen ter stede. Gi sijt een ribaut, sekerlike, 5470[regelnummer] Die doer tlant vart ridders gelike.’ Hi sette sinen helm thant Ende nam sijn swaert in sine hant Ende scilt anden hals, ende seide Tote Mordrette sonder beide: 5475[regelnummer] ‘Vassael, ic hebbe u gedaen Also vele eere, sonder waen, Alsic mochte gedoen vor nu. Nu weet wale, dat ic meer u Ne versekere van sake negene 5480[regelnummer] Sonder vander doet allene; Bedi sekerlike die een Sal hier sterven van ons tween.’ Mettien gaf hi hem enen slach Also groet als hi volbringen mach, 5485[regelnummer] Ende Mordret dede cles gelike. Si vochten bede ernstelike Dat si beide gevoelden das, Datter geen van hen beiden ne was Hine was sere vermoit doe. 5490[regelnummer] Ende Mordret was emmertoe Int scoenste bleven vanden stride, Ende leidene tien tide Daer hi woude, wech ende weder. Daer na werp hine neder 5495[regelnummer] Ende seide hi soudene doet slaen Het ne ware dat hi hem opgave saen Ende hem sekerde al sinen wille Te done, bede lude ende stille. Die ridder seide: ‘Here, ic sal 5500[regelnummer] Dat gi wilt doen al.’ Hi sekert hem te doene mede. Daer bat hem Mordret tier stede Te vergevene sinen evlen moet. Hi deedt, want hem te done stoet. 5505[regelnummer] Mordret sprac: ‘Ic wille gi meer doet
[pagina 38]
Ic wil gi vergeeft haren evlen moet Deser joncfrouwen, die hier es.’ Hi sprac: ‘Ic bem gereet des.’ Dat hi vergave hare daer; 5510[regelnummer] Maer dat gelof brac hi daer naer, Want hise in sinen gedochte Noit meer minnen en mochte. Sander dages sat op sijn part Mordret ende reet ter questen wart. 5515[regelnummer] Den cnapen wonderde vandien, Dat si niet en hadden gesien Noch gehort vor tien tide Van .ij. ridders stride; Nochtan lagen si so verre van daen 5520[regelnummer] Dat sijt niet wel en mochten verstaen. Ende alse Mordret versceden was Vander joncfrouwen, als ic eer las, Hi sette hem te ridene, sonder waen, Also als hi lange hadde gedaen. 5525[regelnummer] Nu swiget van hem die avonture Dat si niet meer ne seget tier ure; Ende sal van Agraveyne bedieden Wat avonture hem gescieden. Davonture seget hier ter steden, 5530[regelnummer] Alse Agraveyn was gesceden Van sinen gesellen, als gi horen Mocht inden boec hier te voren, Hi reet lange in dat lant Dat hi gene avonture ne vant 5535[regelnummer] Die te vertelne waerdich si. So waer hi reet vragede hi Om niemare van Lancelote; So dat hi reet also tote .ix. dagen ende altoes sochte 5540[regelnummer] Lancelote, die hi niet vinden mochte. Hi quam gereden opten .ix. den dach Daer hi enen hogen berch sach, Ende hi reet derwaert tien tiden, Alse die over den berch wilde liden. 5545[regelnummer] So dat hi gereden quam Anden vote van den berge hi vernam Ene stat, die scone was Van bomen, ende sach in dat gras, Ende reet ten pawelgioene van sindale 5550[regelnummer] Dat gerecht stont scone ende wale. Het sceen wesen van groter waerden, Gesayt van blomen ende van liebaerden. Opten appel sach hi staen Een vliegende serpent, sonder waen, 5555[regelnummer] Wel ende subtiellike gewracht van goude, Hi pensede dat hire varen soude, Want sonder liede niet ne ware, Ende voer derwaert daer nare. Tirsten dat hi daer es comen 5560[regelnummer] Hevet hi versien ende vernomen Ene bare daer staen verdect, Met pellen ende met samite wel berect; Ende hi sach dat daer tien stonden Twee wiroecvate omtrent stonden, 5565[regelnummer] Ende .viij. bernende kersen toe. Oec stonden daer .ij. crucen doe, Die ondiere waren, daer ne was geen Selver ane noch diere steen; Ende besiden der baren daer 5570[regelnummer] Sat een ridder die dreef mesbaer, Die tanscijn hadde verbonden Te drien staeden van .iij. wonden. Daer sat oec eene joncfrouwe doe, Die geweent hadde soe, 5575[regelnummer] Dat si qualike mochte spreken. Agravein es al tors gestreken, Int pawelgioen, dat hi vant daer. Hi groette den ridder daer naer, Ende hi seide: ‘Here ridder, here, 5580[regelnummer] God geve u bliscap ende eere; Mi dinke gi hebt te done nu, Nadien dat ic mach sien ane u.’ Die ridder sprac: ‘Swiget vandien, Dat mi bliscap soude gescien; 5585[regelnummer] Dan mochte niemen nu doen mere Dan God selve onse here Nadien dat met mi es gescapen. Ic verloes gisteren alle bliscapen Ende alle goede avonturen 5590[regelnummer] Ende al tgeluc dat mi soude geburen. Ic sach desen ridder slaen te doet, Die hier leget, dats mijn rouwe groet.’ Agravein sprac: ‘Nu seget mi Wine doet sloech ende twi, 5595[regelnummer] Ende waer hi geslaegen was; Ic wille wel seker doen das, Ic sal over hem doen wrake Dine sloech, es dat sake, Dat man es, daer ic jegen mach 5600[regelnummer] Bi redenen vechten op enichgen dach. Es hi sulc, dat ic jegen hem Niet sculdich te vechtene bem, Ic sal u daer af doen hebben bate, So hogelike na sinen state, 5605[regelnummer] Dat gise bi redenen wel sonder waen Ende sonder begrijp sult moegen ontfaen.’ Hi seide: ‘Ic salt u seggen dan; Maer gine sulter niet winnen an, Wildi dit bestaen te doene, 5610[regelnummer] Niet meer dan wan die gone, Die enen andren riddre bestoet Te wrekene als gi desen doet. Maer na dat gijt wilt ic sal U hier die waerheit seggen al, 5615[regelnummer] Daer na neemt met uwer herten raet Wat u hier af te doene staet. Hets waer, dese ridder, die hier doet Geslagen leget, dats iammer groet, Was mijn broeder, ende na mijn menen 5620[regelnummer] Hiltmenne over den besten enen Vanden ridders, die binnen Logers waren. Hi quam eergistren hier gevaren Ende hi was comen in die vart Te varne te Arturs hove wart, 5625[regelnummer] Ende daer hi genen berch op reet, Die der keytiven berch heet - Ende hi heet wel met rechte alsoe, Want daer ne coemt niemen toe Hine doet daer an sotheit groet, 5630[regelnummer] Bedi men slaetse daer alle doet -, Ende als mijn broeder quam bet naer. Ende ic met hem, wie vonden daer Dryas den fellen, die doet sloech desen Ridder eer hi gewapent mochte wesen, 5635[regelnummer] Ende mi selven so wonde hi Als gi sien wel moeget ane mi, Ende hadde nu doet geslegen also Maer dat ic hem ontvloe Ende dese joncfrouwe, die gi hier siet.’ 5640[regelnummer] Acgraveyn seide: ‘Weetti iet Hoe dese lichame quam hier toe?’ Die ridder antworde hem doe: ‘Dryas knapen brochtent hier, sonder waen Ende heeft hier dit pawelgioen doen slaen, 5645[regelnummer] Ende diemen daer boven doet slaet al, Datmense al hier graven sal.’ Acgravel antworde: ‘Here, Die ridder es fel ende wreet sere, Die de ridders daer omme doet slaet, 5650[regelnummer] Dat si den berch liden sonder ander mesdaet. Ende nembermee ne helpe mi onse here Ocht ic fimere nembermere Eer ic tier stede comen ben, Daer ic wane vinden hem; 5655[regelnummer] Ende vindickene ic sal
[pagina 39]
Jegen hem vechten: hebbies geval Ic sal ne doet slaen, ocht hi mi, Opdat hi so wreet ende fel si Alse gi mi hebt doen verstaen.’ 5660[regelnummer] -‘God die moet u wel doen vergaen, Ende moeter u meerre bliscap af Geven dan hire mi af gaf. Ende haddi minen raet gedaen Gine wart daer niet gegaen 5665[regelnummer] Om die vrese die icker ane sie nu. Maer eene sake so radic u, Ocht u God der eren jan, Dat gi boven coemt vanden man, Sijt in hoeden daer af te voren, 5670[regelnummer] Dat gi in enen yvorinen horen, Die een naen hout, ne blaset niet, In gere maniere, wat soes gesciet.’ Agravein sprac ten ridder dan: ‘Wat vresen leget dar an, 5675[regelnummer] Datmen blaest den horen?’ Hi seide saen: ‘Here, ic saelt u doen verstaen. Here, hets waer, ende ic geloeft wel, Dat Dryas, die wreet es ende fel, Over den berch ob ander side 5680[regelnummer] Heeft enen broeder nu ten tide, Die over den besten es becant, Diemen weet iewerinc int lant. Het ne sijn gene .ij. ridder, sekerlike, So starc in al erderike 5685[regelnummer] Hine soude jegen hen beden Houde vechten in allen steden. Ende dese brodere sijn over een Daer af gedraegen onder hen tween, Waer dat sake, dat verwonnen ware 5690[regelnummer] Die riddre vanden berge, dat dare Die ander ridder also houde Als die horen luudde comen soude. Aldus mochte daer qualike iemen Comen hine moeste sterven sniemen. 5695[regelnummer] Dit hebbic vertelt bedi Ocht gi biden [naen] coemt dat gi U moeget hoeden van desen.’ Agraveyn sprac: ‘Ic wouder nu wesen.’ Acgraveyn porrede metter vaert 5700[regelnummer] Ende vor recht ten berge waert, So dat hi opten berch quam, Daer hi ene fonteyne vernam Ende enen ridder, dat suldi weten, Wel gewapent ende op geseten, 5705[regelnummer] Ende ene glavye in die hant. Die sprac tote Agraveine thant: ‘Ridder, bi wies orlove siedi Op minen berch comen vor mi?’ Agraveyn sprac: ‘Deret u, 5710[regelnummer] So betret, of gi moeget, nu.’ Dander sprac: ‘Bi mire trouwen, Ic waent so betren, dat u sal rouwen.’ Agraveyn sprac: ‘Here ridder, here, Hoet u jegen mi nu mere.’ 5715[regelnummer] Dander sprac aldies gelike. Si trocken op hore haestelike Alse die op starke orse saten, Wel gewapent utermaten. Elc quam op andren thant, 5720[regelnummer] Die glavien gesonken in die hant, Die scilde gevoeget jegen die borste, Ende vergaderden sonder vorste, Dattie scilde spleten tier uren, Ende si daeden die halsberge scuren, 5725[regelnummer] Datsi metter glavyen al naect Beide gader waren geraect; Maer sine hadden gene doetwonden. Die ridders waren starc tien stonden Ende die perde van groter machte. 5730[regelnummer] Si braken ontwe die scachte, Ende onderhorten hen metten scilden Dat si, wilden si ocht ne wilden, Beide gader al met allen Ter erden neder gewont vallen. 5735[regelnummer] Si stonden beide op metter vart Ende toegen haestelike hare zwart, Ende ne maecten tier stont Geen gelike dat si waren gewont. Nochtan was Dryas dene side 5740[regelnummer] Dorsteken te dien tide, Maer hine hadde gene vrese vander doet. Elc liep op andren met nide groet, Elc sloech met nide op andren soe, Dat tfier uten helmen spranc doe, 5745[regelnummer] Ende die scilden braken. Die strijt Durde also toter vespertijt: Har negeen hadt so sijn gevoech Hine hadde bloets verloren genoech; Maer Agraveyn was tien tide 5750[regelnummer] In tscoenste bleven vanden stride, Bedi dander was sere gewont doe, Ende Agraveyn dreven emmer toe Daer hi woude achter ende voren. Hi hadde so vele bloets verloren, 5755[regelnummer] Dat hi cume mochte gestaen. Agraveyn trac hem den helm af saen Ende sloegen soe metten swerde, Dat hi vallen moeste op derde, Ende sprac: ‘Geeft u op, hets tijt, 5760[regelnummer] Ende lyet dat gi verwonnen sijt.’ Dryas hief thoeft op tier stont, Als die toter doet was gewont. Hi sach tswert boven hem verheven Om hem te nemene sijn leven; 5765[regelnummer] Nochtan was hi so vol felheden, Dat hi eer woude tier steden Sterven dan bidden genaden Hem, daer hi af was verladen; So dat hi hem enen slach gaf 5770[regelnummer] Dat hem dat hoeft vloech af. Agraveyn nam dat hoeft daer nare Ende hinct an tersoen biden hare. Hi sat op tpart ende voer thant Int pawelgioen daer hi die bare vant; 5775[regelnummer] Ende witte moneke vant hi daer mede, Die comen waren te diere stede Om te gravene den doden man. Agraveyn sprac dus den ridder an: ‘Neemt hier sridders hoeft, ic salt u geven, 5780[regelnummer] Die uwen broeder nam sijn leven.’ Als hijt hadde hi sprac na desen: ‘Die ziele moete vermaledijt wesen Daer dit hoeft toe horde, bedi Hi hevet in so groten rouwe bracht mi, 5785[regelnummer] Dat hi mi sal ewelike duren.’ Hi seide te Agraveyne tier uren: ‘Groeten danc, gi hebt dore mi, here, Gedaen dat ic moet emmermere Tallen dagen wesen u man. 5790[regelnummer] Here, segt uwen name, dat ic dan Wete te seggene, sonder waen, Wie mi dese doeget hevet gedaen, Als ic weder come in mijn lant.’ Agraveyn antworde thant: 5795[regelnummer] ‘Agravein es die name mijn.’ Dander seide: ‘Wel moetti comen sijn, Ic minne u meer dan te voren, bedi Gi sijt Waleweins broeder, die mi Sulke doeget heeft gedaen, dat ic sal 5800[regelnummer] Hem goeds jonnen mijn leven al; Ende magic, ic sals danken u Vanden dienste, die gi daedt nu.’ Agravein sciet van hem metter vaert, Ende reet ten berge waert; 5805[regelnummer] Ende als hi opten berch quam
[pagina 40]
Vant hi ene joncfrouwe ende vernam Ende enen naen mede beneven Den doeden lichame; ende si dreven Wonderlike groet mesbaer. 5810[regelnummer] Ende hi voer verdelike al daer Om te wetene wat daer ware. Die naen sprac te hem daer nare: ‘Here ridder, wouddi in desen horen Blasen datmen mochte horen 5815[regelnummer] Ic soude seggen dat ware coenhede.’ Agraveyn antworde tier stede: ‘Gef hare, ic sal blasen eer du mi Over gelovich houds daer bi.’ Hi nam ende blies den horen 5820[regelnummer] Datmen ene half mile mochte horen. Die ridders vanden lande wisten al bloet Bi den blasene dat Dryas was doet. Hem wondrets, ende si seiden saen Hi hadde groete daet gedaen 5825[regelnummer] Die Dryas doet sloech; nochtan hi Ne was noch niet quite daer bi, Bedi hi moeste vechten jegen Dryas broeder, dien hi hadde verslegen, Die virewerf also starc was 5830[regelnummer] Alse hadde geweest Dryas. Vele waser blide van Dryas doet Om sine hoverdichede groet. Maer Dryas broeder Sornahan Was drove, ende als een verwoet man 5835[regelnummer] Was hi ende buten sinen gedochte, So datten niemen vertroesten ne mochte. In dinde sprac hi: ‘Ic en begere Niet langer te levene nu mere Nadien dat mijn broeder doet es, 5840[regelnummer] Ne neem ic gene wrake des.’ Al te hant hi uten bedde spranc, Daer hi siec in hadde gelegen lane, Ende eyschede sine wapine saen. Sijn sone quam tote hem gegaen, 5845[regelnummer] Die een scone jongelinc was sere, Hi seide: ‘Ay, genaden, here, Het es meer dan .ij. maent leden, Dat gi hebt in siecheden Gelegen, ende hebt binnen desen 5850[regelnummer] Al tote op die doet gewesen, Ende gi hebt heden gelaeten bloet In beiden armen, siet wat gi doet. Gine mocht niet lichter eer doden u Dan met wapenen te dragen nu.’ 5855[regelnummer] Sornehan sprac hine liets niet, Om genen man, wats soes gesciet. ‘Ic ne sal varen besien den man, Die mi den rouwe so heeft bracht an, Dat hi meer ne sceedt van mi. 5860[regelnummer] Ende ic weets groeten ondanc di, Dattu mi raeds dit dus sere; Bedi ne hadde mijn broeder nemmere Vrient in sijn geslachte dan di nu, Ende ic doet ware, so waerstu 5865[regelnummer] Sculdich te sokene wrake Doer minen wille van deser sake.’ Hi dede sine wapenen bringen daer, Ende hi wapende hem daer naer. Hi dede gereiden sijn part 5870[regelnummer] Ende satter op metter vart. Hi reet derwaert, met sporen slaende, Daer hi den ridder vinden waende, Die sinen broeder doet hadde geslegen. Agraveyn sprac nochtoe jegen 5875[regelnummer] Die joncfrouwe, als die gerne hare Troeste van haren mesbare. Agraveyn vragede den naen daer naer Ocht hi woude dat hi meer dade daer, ‘Nenic,’ sprac die naen, 5880[regelnummer] ‘Gi hebt herde wel gedaen, Daer ic u danc af weet, tuwaren; Alse gi wilt gi moeget varen. Maer ene dinc verstaet eer gi vart, Gine daet noit so drove een dachvaert. 5885[regelnummer] Alse u sal werden te done Noch heden eer liden sal none.’ Acgraveyn ne micte niet Een twint op dat hem die naen behiet. Hi trac uut sinen lichame saen 5890[regelnummer] Dyser datter in was gedaen Alsen Dryas stac; ende sine wonde Stuppede hi ter selver stonde. Hi hadde vrese in sijn gedochte Dat hi te vele bloeden mochte. 5895[regelnummer] Hi nam ene glavie die hi vant Ende hi sciet vandaer thant. Alse die joncfrouwe wart geware Dat hi wech voer si voer nare Ropende ende wenende al in een, 5900[regelnummer] Ende so drove, dat si sceen Altemale uten sinne wesen. Ende si seide na desen: ‘Du heves minen here doet, waer gastu? God ne moete niet gedoegen nu, 5905[regelnummer] Dune moets doet sijn ocht verwinnen al Eer dese dach inde nemen sal.’ Acgraveyn sweech al stille Ende liet hare seggen haren wille, Ende reet wech sinen groeten pas 5910[regelnummer] Alse die sere vermoyet was Vanden campe dien hi daer voren Vacht, alse gi moeget horen. Niemen en hebbe wonder das, Dat hi sere vermoyt was, 5915[regelnummer] Want die ridder dien hi sloech doet Dedem starken wederstoet. Als hi beneden den berghe es comen Hevet hi Sornahanne vernomen Wel gewapent, die sere gram 5920[regelnummer] Met groten ernste op hem quam. Het ne sceen niet int comen van desen Dat hi siec hadde gewesen, Als hi quam met so groter vart Gereden te Agraveine wart. 5925[regelnummer] Alsen Acgraveyn hadde gesien Hi pensede altehant vandien, Dattie gene ridder mochte sijn wale, Daer hi af hadde gehort tale. Hi pensede om joesteren saen: 5930[regelnummer] Hi sach wel hine mochts niet ontgaen Hine moeste joesteren ocht hebben strijt, Dies hi wel hadde ontbeert tier tijt. Alsi hem naken begonde Hi liet tspere sinken tiere stonde, 5935[regelnummer] Ende richte te hem wart sonder vorst, [Ende staken soe, dat borst] Thoeft op hem, ende riep daer nare Sere op hem dat hi doet ware. An dander side Agravein stac 5940[regelnummer] Op hem dat sine glavie brac, Ende stakene met sulker vart, Dat hi viel ter erden ende sijn part. Ende als hi waende overliden Tpart quam met sulker cracht tien tiden, 5945[regelnummer] Datten hals brac ende Sornahan vel Ene rode vanden perde wel, Dat sinen arm brac metten valle Ende hi viel in onmacht met allen. Sornehan stont op metter vart, 5950[regelnummer] Die stout was, ende trac tswart; Ende begonste te dier stede Te toennen groete stouthede, Alse man die hem selven tien tide Niet gehelpen mochte met stride. 5955[regelnummer] Ende als hi getrect hadde dat swart
[pagina 41]
Quam hi te Agraveine wart, Ende hi sach als hem wel dochte Dat hi hem niet verporren en mochte. Dat part lach hem opten hals tien tide, 5960[regelnummer] Ende hi was gewont in die side Ende int been, ende hadde tien stonden So groete pine vanden wonden, Dat hi .iij. werf in onmacht vel Binnen dire wilen, dat een man wel 5965[regelnummer] Alse verre soude moegen gaen Ene boge scoete, sonder waen. Sornehan, die haette mere Desen dan enichgen andren here, Trac hem den helm af, sonder waen, 5970[regelnummer] Ende woude hem dat hoeft afslaen, Ende woude sinen broeder wreken, Die Acgraveyn doet hadde gesteken. Ene joncfrouwe quam tier steden Alse bi avonturen gereden. 5975[regelnummer] Alsi vanden ridders hadde verstaen Dat deen den andren doet soude slaen Si beette vanden perde doe Ende liep met groter haesten toe, Ende si sprac Sornahanne dus ane: 5980[regelnummer] ‘Riddre, ic bidde u ende mane Bider dinc, die u herte liefst hevet, Dat gi mi ene gichte gevet.’ Hi seide: ‘Joncfrouwe, wat wildi Dat ic doe, seget mi; 5985[regelnummer] Magict doen, het sal gedaen wesen.’ Si antworde saen na desen: ‘Ine segt u niet in gere manieren, Gine sult mi eer otroyeren Dit te done ende niet tonberne.’ 5990[regelnummer] Hi antworde hi sout doen gerne. ‘Danc hebt,’ sprac si; ‘ende wetti Wat gichte gi hebt gegeven mi? Gi hebt mi desen ridder gegeven Quite, dat gine sult laeten leven, 5995[regelnummer] Ende hem negene dere sal gescien. Weetti wat gi winnen sult in dien? Gi sult vander doet bescudt wesen, Bedi, haddi gedoet desen Niemen mochtu bescudden vander doet 6000[regelnummer] Sonder God bi sire genaden groet; Bedi hi es van meerre geslachte Dan gi waent ende van meere machte.’ Sornahan sprac: ‘Wie es hi danne?’ Die joncfrouwe antworde Sornahanne: 6005[regelnummer] ‘Artur es sijn oem, sijn broeder Walewein, Ende hi heet die verwaende Acgravein.’ - ‘Joncfrouwe, nadien dat ic hebbe u Geloeft hine sal niet sterven nu; Ende doer Waleweins wille nochtanne, 6010[regelnummer] Dien ic haete boven allen manne, Sal icken also lange als hi leven sal In prisone houden sijn leven al.’ - ‘Twi haetti Waleweine, seget mi?’ - ‘Om dat hi sloech minen vader,’ sprac hi, 6015[regelnummer] ‘Ende dese sloech minen broeder doet, Daer ic omme hebbe rouwe groet. Nadien dat daer es comen toe, Dat ic mine hant niet an hem ne doe, Ic salne leggen daer hi al 6020[regelnummer] Sijn leven gevaen bliven sal.’ - ‘Doedijt also,’ sprac die joncfrouwe, ‘U salre af comen quaet ende rouwe. Walewein es int lant nu ter stonde, Hi .xiij.de vander tafelronde, 6025[regelnummer] Die Lanceloete soeken harentare. Verheeschen si daer of niemare, Dat gi desen ridder hout gevaen Si sullen u emmer doet slaen.’ - ‘Joncfrouwe,’ antworde Sornahan, 6030[regelnummer] ‘Ic salne in prisoen houden dan, Ende daertoe ute laeten niet, So wat so mi daer of gesciet, Tote dat Walewein coemt besien.’ Die joncfrouwe antworde: ‘Te dien 6035[regelnummer] Sal u meer quaets moegen comen Dan eere ende vromen.’ Die joncfrouwe es danen gesceden, Ende liet in groter droefheden Sornahan om sijns broeder doet 6040[regelnummer] Ende omme sine wonden groet. Daer na sat hi op sijn part Ende voer te sinen doeden broeder wart, Dien hi noch doe al blodich vant. Hi dedem ontwapenen thant 6045[regelnummer] In dien tor, die was sijns broeder Dryas. Tirst dat hi ontwapent was Gevoelde hi groet ongemac Van sinen arme, dien hi brac, Ende van sire siecheit toe, 6050[regelnummer] Dat hi cume mochte staen doe. Hi ginc siec te bedde daer Ende beval knapen daer naer, Dat si om Acgravele souden gaen Ende daer binnen bringen gevaen, 6055[regelnummer] Ende hi wijsdem die stat waer. Die knapen gingen thant daer, Ende vondene sere gewont. Sijn pert lach op hem tier stont. Si bescuddene vanden perde 6060[regelnummer] Ende hievene vander erde, Ende leiddene ten torre wart, Dat hem so sere te pine wart, Dat hi waende bederven Ende in haeren arm stervén. 6065[regelnummer] Alsi quam beval Sornahan Datmen int prisoen daede dan. Sornahan ontboet ersaters tien stonden Om te besiene sine wonden, Die haestelike tot hem quamen, 6070[regelnummer] Ende sulke ware te hem namen, Dat hi binnen ere maent genas. Ende als hi sire gesonden seker was Hi ontboet timmermanne doe, Ende machenars mede daer toe, 6075[regelnummer] Ende deden den berch tier uren Luken met goeden hogen muren, Alomme, datmen na tier stede Mochte in ende uut varen mede. Onder den voet vanden berge so was 6080[regelnummer] Dinganc. Te verve, alsict las, Dedi lettren scriven ende maken, Die in derre manieren spraken: ‘Niemant die hier coemt si so coene Dat hi op gaet in enichgen doene, 6085[regelnummer] Het ne si die sake, dat hi danne Vechten wille jegen Sornahanne Vanden nuwen castele aldaer.’ Alse dat gemaect was openbaer Dat elc man mochte tier stonde 6090[regelnummer] Den brief lesen, die lettren conde, Hi dede een cruce maken saen, Ende dat anden voet vanden berge staen. Ende den brief daeran vaste mede. Davonture swiget hier ter stede 6095[regelnummer] Van hem, ende gewaget des, Wat sinen broeder gevel Gurreës. Davonture seget, tirst dat waren Die gesellen elc van andren gevaren Vander crucen, als gi horen 6100[regelnummer] Mocht inden boec hier te voren, Dat Gurrehes, Waleweins broeder, doe Reet toten middage toe. Hi maecte in enen bosch sinen ganc, Die wel .xi. milen was lanc, 6105[regelnummer] Ende het was wel .x. milen wijt.
[pagina 42]
Hi haestem int riden tier tijt, Als die gerne uten bossche quame Dat hem die nacht niet en bename. Hi ontmoette enen man, die brochte 6110[regelnummer] Enen esel met houte, als hem dochte. Hi groettene van verren ende hi riep dan: ‘Geduert dit bosch iet verre, man?’ Tirsten datten die man gewapent siet Ne dar hi sijns ontbeiden niet, 6115[regelnummer] Ende hi vlo met haesten groet, Alse die wel waende wesen doet. Gurreës seide: ‘Berecht mi van dien Dat ic u vrage, dune dorres niet vlien.’ Maer die man vloe emmertoe. 6120[regelnummer] Gurreës liet sijn ropen doe, Ende reet sinen wech recht vort. Daer hevet hi een deel van hem gehort Dat een roept hulpe ende mesbart. Hi reet thant der wart, 6125[regelnummer] So dat hi in enen beemt quam, Daer hi .x. manne in vernam, Die hadden enen ouden man gevaen, In himde ende in broken naect gedaen. Sine wouden verslaen. Hi bat den lieden 6130[regelnummer] Genaden; het ne mochte niet dieden. Als hi Gurreës hadde versien Gewapent hi riep op hem mettien: ‘Ay, edel man, help mi uter noet, Ende en laet mi hier niet slaen te doet. 6135[regelnummer] Bescudt mi in desen noet, bedi Gi sijt sculdich te bescermene mi. Ic bem oec ridder alstu sijs: Die lachter sal oec dijn sijn ende die mesprijs Werdic hier geslegen doet; 6140[regelnummer] Die scade wert mijn ende die noet. Tirst dat Gurreës verstont dat, Dattiegene so genadelike bat, Hi hiet dat sine lieten gaen. Sine daedens niet, seiden si saen. 6145[regelnummer] Hi rechte die glavie ten lieden wart Ende liep hen op metter vart, Ende stac den enen dore tien tiden Dat tyser bleec an dander side. Hi sloeger oec .ij. doet int comen. 6150[regelnummer] Alse dandre dat hadden vernomen Si vlouwen ten bossche wart tien stonden, Daer sine alre dicts vonden. Doe keerde Gurreës thant Weder daer hi den ridder vant, 6155[regelnummer] Dien hi bescudt hadde vander doet, Als die hadde wille groet, Dat hi woude wie hi was verstaen, Ende waeromme sine wouden doet slaen. Als hi tot hem quam hi seide mettien 6160[regelnummer] Tot hem, knielende op sine knien: ‘Ay, edel man, om Gode biddic u, Dat gi mi leit in mijn behout nu; Ende laetti mi in desen noet Gine bescudt mi niet vander doet, 6165[regelnummer] Want die hier nu gevlouwen sijn Sullen mi nemen dat leven mijn.’ - ‘Segt mi danne,’ sprac Gurreës, ‘Wat hier af u wille es, Het sal also sijn gedaen.’ 6170[regelnummer] Die goede man antworde saen: ‘Van Goede moetti sijn gebenedijt. Leit mi dan, here, nu ter tijt Hier bi, daer ic wonende bem.’ Gurreës namen op sijn pert met hem 6175[regelnummer] Ende bat hem dat hi doe verstaen Waerbi dat sine hadden gevaen. ‘Die gene die gi vont over mi Sijn mijns broeder kinder,’ seide hi. ‘Het gevel in ere steden, 6180[regelnummer] Het es omtrent van .viij. dage leden, Dat in genen bosch scieten ginc Een mijn sone, een scone jongelinc. [Hi] wonde een haerre suster, sonder waen, Met ere scichten, daer si was gegaen 6185[regelnummer] Voer hare porte spelen, dat si Niet en mochte genesen, bedi Si was gewont int hoeft, Ende starf gisteren, dies geloeft. Si ontseiden mi vrede nochtan 6190[regelnummer] Dat ict woude betren vor alle man. Ic sochte ane hen pays ende genaden. Si seiden dat sijt niet ne daeden, Si quamen in mijn huus heden den dach Ende sloegen mijn kint daer ic toesach, 6195[regelnummer] Daer ic omme draege rouwe so groet, Dat ic van rouwen wane bliven doet. Sine hilden hen niet gepayt mettien Sine vingen mi, alse gi mocht sien. Om dat si mi wouden doet slaen 6200[regelnummer] Dat niemen soude verstaen Brachten si mi te deser stede, Ende si hadden mi gedoedt mede Ne hadde God gedaen, here, ende gi, Die u hier sende te bescermene mi.’ 6205[regelnummer] Si reden so verre dat si quamen Daer si enen starken tor vernamen Besloeten met grachten die waren diep. Die ridder beette ende riep Ter porten als hise besloten vernam, 6210[regelnummer] Daer ene wenende maeget uut quam. Ende alsi haers vader wart geware Si liepen helsen daer nare. Si seide: ‘Wel moetti comen sijn, Here, lieve vader mijn. 6215[regelnummer] Ic waende wel dat mine neven U hadden genomen u leven.’ - ‘Bi trouwen, so hadden si, sonder waen, Ne hadde God ende dese ridder gedaen, Di mi heeft bi sire doeget 6220[regelnummer] Bescudt, dies gi Gode danken moget. Dient hem met uwer macht algader, Die u weder hevet bracht uwen vader.’ Si liep te Gurreës also houde Ende bat hem dat hi beten soude. 6225[regelnummer] Gurreës antworde hare: ‘Opdat herbergens tijd ware Het ne ware gene noet biddens nu, Ic soude gerne bliven met u.’ Die joncfrouwe bat al dat si mochte, 6230[regelnummer] Ende so vele, dat hem dochte Dat sijt mochte houden over dorperhede Dat hi hem so vele bidden dede. Hi beette; ende daer sprongen knapen toe Diene sciere ontwapenden doe. 6235[regelnummer] Ende gaven hem enen mantel jegen tcoude, Dat hem niet deren en soude. Doe quam met enen mantele saen Die ridder uut ere camere gegaen, Dien Gurreës daer te voren 6240[regelnummer] Hadde bescudt, alse gi mocht horen, Ende sijn wijf, die sonder beide Gurreësse te voren viel ende seide, Als die ene goede vrouwe was tier tijt: ‘Ay, edel ridder, gebenedijt 6245[regelnummer] Moetti sijn al u leven, Die mi minen here hebt weder gegeven. Ic geve u sulc wijf als ik ben nu Uwen wille mede te done u, Ende al dat hier binnen es mede.’ 6250[regelnummer] Doe quam die joncfrouwe daer ter stede, Wel gepareert utermaten, Diese ter porten in hadde gelaeten, Lanc ende wel gescapen mede, Ende van so groter scoenhede, 6255[regelnummer] Datse bi faute van scoenheden dan
[pagina 43]
Ne dorste laeten te minnen geen man. Soe sprac Gurreësse toe met sinnen: ‘Ic ben u sculdich sere te minnen, Want gi hebt mi, bi mire trouwe, 6260[regelnummer] Geworpen uten groten rouwe, Daer ic in moeste gevallen sijn Ne haddi niet bescudt den vader mijn Ende bracht uut groter noet Van dien, dine wouden slaen te doet. 6265[regelnummer] Nu biddic u, dat gi over mi gebiet, Ic ne sout willen weder seggen niet Vandien des ic mochte doen, here.’ Dies dankedi hare sere. Men dede met groter minnen 6270[regelnummer] Gurreësse groet ere daer binnen, Ende hadde gedaen noch also groet En hadde geweest haerre kinder doet, Die op dien dach verslaegen waren, Dies si niet mochten vergeten, tuwaren. 6275[regelnummer] Die here beval datmen haestelike Teten brachte ende rikelike. Sine lieden namen wel ware das. Tirsten datmen geseten was Die here metter vrouwen sat 6280[regelnummer] Ende Gurreës metter jonfrouwen at. Na etene gingen si uter herbergen Hen in een scone proyeel mergen, So dattie here entie vrouwe tien tide Geseten waren an dene side. 6285[regelnummer] An dander side, dat suldi weten, Was Gurreës metter maegt geseten. Daer Gurreës bider joncfrouwen sat Hi verslichte van minnen ende bat Dat sine minnen soude, ende daer nare 6290[regelnummer] Vragede si hem wie hi ware. ‘Joncfrouwe, ic waen berechten u: Ic ben van Arturs herberge nu Ende Walewein es die broeder mijn.’ - ‘Ja,’ sprac si, ‘ic hadde sot gesijn 6295[regelnummer] Haddic u gegeven mine minne, Bedi gi sijt te rike man, als ict kinne, Te minnen sulke joncfrouwe als ic bem.’ Daerna sprac si tote hem: ‘Ic bidde u, dat gi mi berecht des, 6300[regelnummer] Wie die scone, edel, bruen ridder es, Die dusgedanc wapinen draegt.’ Die wapine visierde hem die maegt. Gurreës vragede hare Ocht si wiste wie sine name ware? 6305[regelnummer] - ‘Ic wane hi heet Lanceloet.’ Gurreës antworde hare al bloet: ‘Wistic dat hi levende ware Ic soude seggen openbare Dat geen beter man ne leeft 6310[regelnummer] Heden, die ridders name heeft, Sonder Walewein, mijn broeder, allene; Maer wi wanen al gemene Dat hi doet es, daerbi weet ic u Van hem niet berechtene nu.’ 6315[regelnummer] - ‘Doet?’ antworde die joncfrouwe saen, ‘Daer af hoedene sonder waen Die here es van hemelrike. Het ware grote scade, sekerlike, Ende rouwe, storve noch sulc een man.’ 6320[regelnummer] Gurreës vragede hare dan Ocht si den ridder hadde gesien. ‘Jay ic, here,’ sprac si mettien. - ‘Dinct hi u dan so scone wesen.’ Sprac hi, ‘als gi segt van desen?’ 6325[regelnummer] Si sprac: ‘Ne dochte mi des niet, here, So waer ic uten wege sere. Hi dunct mi die scoenste ridder sijn Die noit saegen die oegen mijn. Vergave God, dat hi nu ter tijt 6330[regelnummer] Also gesont ware alse gi sijt, Ende hi mi also gewaerlike woude Minnen als icken minnen soude. Also helpe mi God, ic en souden dan Wisselen willen om genen man, 6335[regelnummer] Om vrouwe te sine geheellike Van alden lande van erderike.’ Mettien horden si buten der porten carmen Enen man ende ropen: ‘Och amen, Wat sal ic moegen doen nu mere! 6340[regelnummer] Ic hebbe al verloren, God, here!’ Gurreës sprac: ‘Ic hebbe gehort dien, Om Goede, laeten ons gaen sien Wat hi heeft.’ Doe gingen si daer. Gurreës vragede hem daer naer 6345[regelnummer] Waer bi [hi] hem mesliet so sere. ‘Waerbi? Ic segt u, lieve here: Ic brachte heden gelaeden hout Op minen esel in dit wout: So datter een ridder gereden quam 6350[regelnummer] Ic was [ver]verret als icken vernam. Ic vloe daer ic tbosch diets vant. Doe quamen daer .vi. wolven thant Dine worgeden ende beeten doet, Hier omme es mijn rouwe so groet; 6355[regelnummer] Want ic ne hadde hulpe negene Sonder minen esel allene Mijn broet mede te winnen, here. Ic moet mijn broet bidden nu mere, Want ic ne hebbe waer mede 6360[regelnummer] Enen andren te copenen in sine stede.’ Gurreës sprac: ‘Ochtu hads .i. part Ne soutstut niet hebben also wart Alse den esel in dinen sinne Dijn broet mede te winnen?’ 6365[regelnummer] - ‘Jay ic,’ sprac hi, ‘het soude beter wesen.’ Gurreës bat den here na desen Ende sprac: ‘Ic bidde, here, dat gi Hem een part geeft om die minne van mi, Bedi ic was die ghene van wien 6370[regelnummer] [Hi] was verwart dat hi ginc vlien, So dat hi bi minen live heeft toren Vandien dat hi heeft verloren. Daerbi biddic u sere dies, Dat gi hem verstoert sijn verlies.’ 6375[regelnummer] Die here sprac, het soude sijn gedaen. Die here gaf hem een sterc pert saen. Die man voer metten perden thuus wart, Ende Gurreës keerde metter vart. Die wert beval datmen haestelike 6380[regelnummer] Gurreësse soude maken rikelike Sijn bedde, daer hi in soude slapen Daertoe liepen thant knapen, Die sijn gebod daeden metter vart. Ende alse des vroet was die wart 6385[regelnummer] Wie Gurreës ware, hi pijndem mere Hem te diennen dan hi dede ere. Sijn dochter haddem vroet gemaect das, Dat Gurreës Waleweins broeder was. Alst tijt was te gane slaepen 6390[regelnummer] Die here ende sine knapen Gingen met Gurreësse te hant Daer hi een scone bedde vant. Die wert ne sciet vanden goeden man Vor dien dat hi slaepen begon. 6395[regelnummer] Daerna gingen here ende knapen Altegader te bedde slapen, Als die moede waren, sonder waen. Nachts was daer een knape opgestaen Ende als hi vor die porte quam 6400[regelnummer] Sach hi daer buten ende vernam Wel .x. sergante, die staken Optie porte ende se braken. Als hi dat sach hi liep doe Int huus, ende loec die doren toe, 6405[regelnummer] Ende liep daer sijn here lach saen
[pagina 44]
Ende dede hem die dinc verstaen Dat hi verraden was; ende daer nare Seidi dattie porte te broken ware, Ende dat daer binnen waren comen dan 6410[regelnummer] Wel .xx. gewapende man, Mochten si, diene doet souden slaen. Die here spranc uut sinen bedde saen Ende wapendem, des geloeft, Ende sette enen helm op thoeft, 6415[regelnummer] Ende dede kersen ontsteken. Daerna ginc hi Gurreësse spreken. Hi seide: ‘Here, gi moet opstaen Ende u wapenen, sonder waen. Onse viande sijn hier binnen comen.’ 6420[regelnummer] Alse Gurreës dat hadde vernomen Hi stont op ende eeschede sine wapen, Die hem thant brachten die knapen, Ende wapendem metter vart. Ende hi hadde gegort sijn swart 6425[regelnummer] Ende sinen scilt haddi genomen, Ende es so in die zale comen; Die here hadde van sinen knapen Hem .vi. oec doen wapen (sic). Doe sprac Gurreës dese tale: 6430[regelnummer] ‘Ondoet die doren vander zale, Dattie vianden niet onsteken Die doren ende op ons breken.’ Si gingen uut ten selven stonden Algader ende si vonden 6435[regelnummer] Die viande int hof met viere, Diet wouden ontsteken sciere, Ende thant optie van binnen riepen Ende met haeren zwaerden op liepen. Gurreës trac sijn swert thanden 6440[regelnummer] Ende hi liep optie vianden, Ende geraecte so enen int gevoech, Dat hi hem enen arm af sloech, So dattie gene herde lude riep Ende al vliende danen liep. 6445[regelnummer] Gurreës liep opten andren saen Ende seide daer ne souder geen ontgaen. Die here van daer binnen vacht sere: Sine knapen holpen wel haeren here. Dat vechten gedurde lange tijt. 6450[regelnummer] Het was in twifele welc dien strijt Verwinnen soude; maer sijt seker des, En hadde daer niet geweest Gurreës Die van binnen waeren onder bleven. Hi nam hem .iiij. hare leven 6455[regelnummer] Ende hi wondere .vij. nochtan Vanden vianden, metten man Dien hi den arm af sloech; ende daer toe Vingen sire achte doe. Die andren vlouwen alse gemene 6460[regelnummer] Drove ende met groten wene Om hare vrient, die som waren gevaen Ende som verslaegen, sonder waen. Doe keerde int huns Gurreës Sere blide, ende in hoge des, 6465[regelnummer] Dattie viande verwonnen waren soe. Ende alsi binnen quamen daer waren doe Bliscap van heren ende van knapen. Daerna gingen si weder slaepen. Die here dede die porte wachten, 6470[regelnummer] Ocht die vianden met haren crachten Weder quamen binnen der nachtstonden, Dat sise niet onbewaert ne vonden; Maer sine setten hem daer toe niet, Hem was daer so lede gesciet. 6475[regelnummer] Sander daeges alst begonste dagen Die gene die niet gevaen laegen Senden toten here, datsi Gerne pays souden maken, woude hi: Hi antworde dat hi soude 6480[regelnummer] Hem beraden wat hi doen woude. Hi ginc thant daer Gurreës lach Ende ontboet hem goeden dach, Ende Gurreës groettene weder. Die here sprac: ‘Here, hier neder 6485[regelnummer] Sijn boden comen altchanden, Die comen van onsen vianden Ende seggen dat si gerne pays namen Ende te mire vrientscap quamen. Ic come tote u, omdat gi mi 6490[regelnummer] Seggen sult welc u raet si, Dien sal ic doen, alst recht es; Want ic ne ware nemmermeer des Toe comen, dat mi es gesciet, Ne haddi mi geholpen niet. 6495[regelnummer] Nu raet mi van dat ic u seggen sal, Ic sets mijnen raet ane u al. Here, mijn broeder ende mijn neven si Hebben om pays gesint tote mi; Ende danc hebbe God ende gi, here, 6500[regelnummer] Ic bem van hen boven sere. Willic, ic machse al bederven Ende van allen goede ontherven. Here, ne haddi niet gewesen Ic ne ware niet boven comen van desen; 6505[regelnummer] Ende van desen ne steet mi niet Anders te done dan gi gebiet.’ Gurreës sprac: ‘Biden goeden dage, Si sijn u vlescelike mage, Ende van so na magescapen, here, 6510[regelnummer] Ic ne raet u nemmermere Jegen hen lieden te hebbene strijt; Bedi al woude teneger tijt Al die werelt op hen striden Gine mochts niet laeten liden, 6515[regelnummer] Gine moest in hare hulpe wesen. Hier bi es mijn raet van desen, Dat gi pays maect jegen die lieden.’ Doe dedi sinen broeder ontbieden, Die met sinen vrienden gewillike quam 6520[regelnummer] Tirst dat hi die boetscap vernam. Ende Gurreës maecte tien tiden Goeden pays in beden siden. Si vergaven allen euvlen moet gerect. Die gevane daeden haren eet, 6525[regelnummer] Dat si vort an in genen sinnen Ne setten jegen den here vandaer binnen; Maer hem te staeden staen emmermere Sonder jegen haren rechten here. Ende si sekerden in beiden siden 6530[regelnummer] Goeden pays vort an tallen tiden. Dus wart van desen doetslaegen vianden [Bi] Gurreësse peys gemaect te handen: Ende gaven beide gisele van desen Dattie pays gestaede soude wesen. 6535[regelnummer] Gurreës, die thant woude riden, Ontboet sine wapene tien tiden. Men bat hem dat hi bliven soude, Dat hi altoes niet doen ne woude. Men wapenden dat hem niet gebrac 6540[regelnummer] Dan sijn helm, ende hi sprac Toter joncfrouwen dat sijt horde: ‘Joncfrouwe, mach u gedinken der worde Die gi lest spraect jegen mi?’ - ‘Jaet, wale, here, wat woudi?’ 6545[regelnummer] Hi sprac: ‘Ic segt u, joncfrouwe, Mocht icken vinden, bi mire trouwe, Ic ne liet om den besten casteel Die Artur heeft al geheel, Ic ne soude u bode daer af wesen.’ 6550[regelnummer] Die jonfrouwe wart al gereet van desen. Hi bant den helm ende bi orlove Van hen sciet bi uten have. Hi reet toten middage toe, Ende quam in enen beemt doe. 6555[regelnummer] In midden den beemt in enen pleine
[pagina 45]
Vant hi ene overscone fonteine, Die ten voeten van .i. sicamore spranc. Hi maecte derwart sinen ganc, Als die gerne vercoelt ware 6560[regelnummer] Van heiten, dine pijnde sware. Daer vant Gurreës .iij. vrouwen Van messeliken ouden int opscouwen: Die ene hadde wel .lx. jaer, Dander min dan .xx. daer naer, 6565[regelnummer] Die derde .xl. ocht van diere maten. Si hadden vor hen daer si saeten Op tgras gespreedt ene witte dwale, Ende si aeten doe tien male Pasteiden van hokinen; mare 6570[regelnummer] Sine hadden nemmeer manne dare Dan enen naen, die hen diende doe. Alse daer Gurreës quam toe Die vrouwen stonden op mettien Alsi den ridder hadden gesien, 6575[regelnummer] Ende hiettene wellecome wesen. ‘Wie waeren,’ seiden si, ‘in talen van desen, Dat wi wouden ende hadden gere Dat hier enich ridder comen were, Die hier wandelde in dit lant.’ 6580[regelnummer] Die naen brachte water thant. Hi ginc sitten eten, ende na dien Begonste hi optie joncste sien, Die hem scone dochte, ende daer toe Ne sceen si niet wel te gemake doe. 6585[regelnummer] Hi sach op dandre vrouwe na desen, Die hem dochte bet gepareert wesen Dan die joncfrouwe was, ende daer nare Sprac Gurreës aldus tot hare: ‘Ay vrouwe, wat pensedi, ic ne sach 6590[regelnummer] Noit vrouwe op en genen dach Also scone alse gi sijt, sine dochte mi Bat gepareert sijn dan gi Ende blider. Mi dunct dat gi nu Belget omdat ic ete met u.’ 6595[regelnummer] ‘Ic ne doe, here, dat suldi weten; Noch u comen, noch u eten Ne deert mi niet, ic bems te gemake. Mijn gepens es om ander sake, Dat ic ne mach, lude no stille, 6600[regelnummer] Gebetren te minen wille.’ - ‘Ay vrouwe,’ antworde Gurreës, ‘Heeft enich vreemt man macht des, Dat hijt betren mochte?’ Si seide doe: ‘Jaet, woudire pine doen toe.’ - ‘Also helpe mi God, wistic die sake. Daer gi af sijt tongemake, Ic souder met al minen gedochte Dat beste toe doen dat ic mochte. Ic bidde u, dat gijt mi doet verstaen.’ 6610[regelnummer] - ‘Here, gerne,’ seide si saen: ‘Het es wel .iij. jaer leden nu, Dat mijn vader starf, seggic u, Die here van Brestele, ende hi Woende in enen casteel hier bi; 6615[regelnummer] Ende mijn moeder hadde vrese das, Omdat ic jonc ende scone was, Alse gi sien moeget openbaerlike, Ne huwede si mi niet haestelike, Datmen mi met crachte soude nemen hare. 6620[regelnummer] Ende si beriet hare daer nare Met onsen drossate wat hem dochte Dat si best met mi doen mochte. Hi was rike man, maer van genen Edelen geslachte, maer van clenen. 6625[regelnummer] Ende mijn vader hadden mede Ridder gemaect om sine rijchede. Ende als hi mire vrouwen wille verstont, Dat si mi huwen wilde tier stont, Hi seide, wart hare bequame, 6630[regelnummer] Dat hi mi gerne te wive name, Ende dat hi mi also houden woude Alse mijn vrouwe versieren soude, Ende doen also groete ere Ende daer af faelgieren nembermere, 6635[regelnummer] So dat mijn vrouwe wert le rade daer af, Dat si mi hen (sic) mijns ondancs gaf. Ende als hi mi hadde in huwelike Hi helt mi herde eerlike. Maer daerna onlange, here, 6640[regelnummer] Begonsti mi veronwerden sere Ende verspreken. Als enich ridder quam Tonser herbergen, ende hi vernam Dat ic op genen ridder sach Hi seide dat hi mire minnen plach, 6645[regelnummer] Ende hi wart so jalous van mi toe, Dat hise mi alle ane teech doe; So dat met ons herbergede daer naer, Des es leden omtrent een jaer, Lanceloet van Lac. Alst wiste mijn man 6650[regelnummer] Hi ontfingene herde wel dan, Omdat hi van sire doeget hadde gehort Menichwerf spreken scone wort. Ende als wi waeren geseten Te gadere, ende souden eten 6655[regelnummer] So begonstickene sere besie Om sine scoenhede, ende bidien, Dat ic menich werven hadde gehort Doeget van hem spreken weder ende vort. Alse mijn man dat hadde versien 6660[regelnummer] Hi seide, als die gram was van dien: ‘Gi hebt Lanceloete wel besien, vrouwe, Nu segt mi, bi ure trouwe, Wat u van hem dunct.’ Ic seide: ‘Ic ne does niet, bi mire waerheide, 6665[regelnummer] Gi souts mi ondanc weten an.’ - ‘Ic ne sal, bi trouwen,’ sprac mijn man. Mi verwies mine herte ende ic gaf Al erre antworde daer af: ‘Nadien dat gi weten wilt, here, 6670[regelnummer] Ende gi gepijnt sijt so sere, Indien dat gi mi seker doet vandien, Datter mi geen quaet af sal messcien...’ - ‘Sone saelt,’ antworde hi ter stede, Ende hi sekeret mi mede. 6675[regelnummer] Ic was erre ende begonste grongieren Ende antworde hem in deser manieren: - ‘Here, willic u seggen wat mi Vanden goeden man dunct?’ - ‘Jagi.’ - ‘Here, so seggic u dan van desen 6680[regelnummer] Dat mi in hem duncket wesen Also vele dogedachticheden Als in u sien quaetheden. Ende gelijc datmen hem es sculdich ere Te done, men es u sculdich mere 6685[regelnummer] Onneren te doene ende scanden. Hi es man van allen landen Vander werelt dies best verdient heeft. Datmen hem lof ende prijs geeft, Ende dat hi heeft goet ende eere.’ 6690[regelnummer] Si worden alle te barenteert sere, Die saeten ter taflen, vanden worden, Die si mi daer seggen horden. Als mijn man spreken mochte hi bat mi saen Dat ic hem die worde daede verstaen 6695[regelnummer] Die ic hadde geseit te voren. Ic seide:’ Gerne, wildise horen. Ic seide dat in hem doechdechticheden Niet so vele en es als in u quaetheden, Siet alle die doecht die hebben mach 6700[regelnummer] Enich ridder heden den dach, Prouetsen, stoutheit, scoenhede, Godertierheit, hovescheit, milthede, Macht van goede ende van vrienden Nu marct van desen goeden hoe 6705[regelnummer] Die bewaret es van al desen
[pagina 46]
Opdat si alle te gader moegen wesen In enichgen sterfliken man. Van hem bem ics wel seker dan Dat hi met prouetsen heeft leden 6710[regelnummer] Alle die leven opten dach van heden. Hi es stouter dan els iemen, warlike: Van scoenheden es niewer sijn gelike, Ende van geslachte mochti wel wesen Coninc van alder werelt, want wi lesen 6715[regelnummer] Dat hi van also groeten geslachte es comen Als iemen diemen mochte nomen. Van goedertierheit diemen an hem siet Ne machmen begripen niet. Van hovessceden maggic seggen wel, 6720[regelnummer] Dat hem noit eer en mesvel. Van sire miltheit ne houdic gene tale, Bedi men macht niet weten wale Omdat hi geen goet en heeft, Opdat hem davonture goet geeft 6725[regelnummer] Ocht hi dan melde wesen sal. Van machte van vrienden swigic al. Bedi men vint lieden, des sijt gewes, Die machtichger sijn dan hi es. Dus moegedi verstaen an mijn spreken 6730[regelnummer] Dat an desen goeden man gebreken Sulke vanden doegeden daer gi Hier voren af horet spreken mi. Maer an u en gebreect niet Van quaetheden, diemen siet 6735[regelnummer] Desen dogeden contrarie wesen. Nu hort die redene van desen: Gine hebt stoutheit noch edelhede, Hovescheit noch goedertierhede Noch miltheit van haven, siedi rike, 6740[regelnummer] Dat en es hi niet sekerlike. Ende van vrienden gebreket u Dier hi genoech hevet nu. Ende siedi dat in hem gebreect Sulke doeget daer men af spreect, 6745[regelnummer] En gene quaetheit gebreect an u: Daerbi so seggic nu, Dat in u es meer quaetheden Dan in hem doechdechticheden. Nu moegedi wel merken hier ave, 6750[regelnummer] Die van uwen verdiente u den loon gave, Hi soude doen in allen keren U meer scanden dan hem eeren.’ Mijn man was om dit seggen so gram, Dat hi na uten sinne quam. 6755[regelnummer] Maer hi liet dien nacht liden wale Dat hi ne helt daerf af gene tale. Daerna in tiden ende in steden Alse Lancelot wech was gereden Seide hi mi dese dinc te voren. 6760[regelnummer] Ende omdat hijt mi hadde gesworen, Sprac hi, hine soude mi niet doet slaen, Maer hi souts sulke wrake ontfaen, Dat ic gelijc getrouweden wive Nemmermeer genaecte sinen live, 6765[regelnummer] Maer alse ene cameriere. Ende hi nam mi in deser maniere Mine rike cleder daer toe, Ende dede so vele ane mi doe, Dat ic ne hadde van allen dingen 6770[regelnummer] So vele machts als van .ij. penningen. Noch ne hebbe, dat suldi weten. Ende heeft mi oit sint doen eten Metten gersoenen, dat ic niet Gebetren mach. Dats mi groet verdriet: 6775[regelnummer] Hier omme begonstic wenen als gi Tetene waert geseten bi mi; Want hets lange tijt leden dat Geen ridder uut mire scotelen en at.’ Gurreës antworde: ‘Vrouwe, 6780[regelnummer] U here hout u qualike trouwe, Ende mochtic noch hier nare In steden comen daer hi ware Hine souts mi niet moegen ontgaen, Ine soude op hem doen staen, 6785[regelnummer] Dat hi heeft ongetrouwichede Gedaen ende hem versworen mede. Ende ic wilde dat mi nembermee man Over ridder helde vort an Ne dadic niet dat hijs hadde scande 6790[regelnummer] Ende gi ende ic eere in allen lande.’ Als si in dese tale waren Quam daer een kint van .v. jaren Ende het seide aldus mettien Toter oudster vrouwen vandien .iij.: 6795[regelnummer] ‘Vrouwe, gi moet thus comen nu, Daer wille een ridder spreken u’ - ‘Lieve kint, sech mi Hoe gedane wapene draget hi?’ - ‘Groene met enen roeden liebarde’ 6800[regelnummer] Seide dat kint. Doe mesbarde Utermaten sere die vrouwe Ende dreef herde groten rouwe. Si seide: ‘Ay arme.’ Daer nare: ‘Dits te minen boef drove niemare. 6805[regelnummer] Nu haddic liever te sine doet, Dan te levenne in desen rouwe groet.’ Die vrouwe sprac Gurreësse toe: ‘Ay here, raedt mi wat ic best doe!’ - ‘Vrouwe, segt mi wat et es dan, 6810[regelnummer] Ic sal u raeden so ic best can.’ Si seide: ‘Here, God loent u, Ende ic saelt u seggen nu. Here, ic quam saren gereden In dit lant tere steden, 6815[regelnummer] Ende een mijn knape, daer ic vernam Dat een ridder jegen mi gereden quam Van desen lande, die mi met crachte vinc. Ende hi behiet mi ene dinc, Hi soude mi in vangnessen leden, 6820[regelnummer] Daer ic nembermee uut ne soude sceden, Het ne ware dat ic hem woude Sekeren dat ic doen soude Dat hi mi heeschen soude daer, Ic hadde vander doet groeten vaer, 6825[regelnummer] Ic kindene wreet ende fel, Ende die macht was sijn, wistic wel. Ic sekerdem dat ic doen soude Al dat hi mi heeschen woude, Op dat ics macht hadde. Hi seide doe 6830[regelnummer] Hine ware niet seker genoech also. Hi dede die helegen bringen daer, Ende dede mi sweren daer naer Dat ic mine dochter, ene joncfrouwe Die scoenste maget, bi mire trouwe, 6835[regelnummer] Die nu es in al dit lant, Noch diemen in langen daer in vant. Geven soude mede te done Sinen wille als hijs mi vermone; So dat ic met eeden van hem sciet. 6840[regelnummer] Noit sint en vermaendi mi niet Dan nu. Ic en weet wat doen te desen. Ic en soude niet drover wesen Sagicse slepen met enen perde Dan ocht hise vorde sire verde, 6845[regelnummer] Want hi een recht verrader es, Ende hi es comen, des sijt gewes, Van quaden dorpren; maer dor das Dat hi so stout van lachamen was Maecten ridder die grave 6850[regelnummer] Van Valdrien ende gaf hem lant ende have. Sider dedi prouetschen so vele, Dat hem die here vanden castele Sire dochter te wive gaf. Ende hi dancten so wel daer af. 6855[regelnummer] Dat hine doet sloech met sire hant
[pagina 47]
Om te hebbene sijn lant. Ende alsi dat lant hadden ontfaen Ende si hem manscap hadden gedaen, Die sculdich waren te sine sijn man, 6860[regelnummer] Hi wart jegen sijn wijf wreet dan, Dat hi cume jegen hare sprac .i. wort. Hi anteretse so qualike vort, Dat hise om ene cleine dinc Daer na an enen boem verhinc; 6865[regelnummer] Ende omdat hi dus dede hare Bem ic in sorgen ende in vare, Ende dat ic ne weet wat doen, seggic u, Ende dat si mi liever doet ware nu Dan dat si nu levet mere, 6870[regelnummer] Ic soude dan haers vergeten eere Dan ic nu sal; ende bidde dat gi, Here, op dese dinc raet mi.’ Hi seide: ‘Vrouwe, geeft mi God geval Ic segge u wat ic doer u doen sal, 6875[regelnummer] Ende dore die vrouwen die hier sijn Ende doer uwer dochter, dat scone magedijn, Daer het grote scaden af ware Viel si in sulken handen hier nare. Ic sal gerne met u gaen, 6880[regelnummer] Ende na dat ic an sijn spreken can verstaen Sal ic u bider Gods genaden In sulker manieren geraden Dattie sake een deel sal gaen Na uwen wille.’ Si seide saen: 6885[regelnummer] ‘Danc hebt van Gode onsen here. Varen wi, ic sorge sere Dat hise sal hebben genomen Met crachte eer wi daer comen.’ Hi bant sinen helm metter vart 6890[regelnummer] Ende sat sciere op sijn part. Hi sprac toter joncster vrouwen daer nare Vanden drien, ende bat hare Dat si hem wijsde hare woninge; Hine liet om gene dinge 6895[regelnummer] Hine soutse sien eer hi sciede Uten lande, hem en gesciede Avonture diene daertoe brachte, Dat hiere niet toe comen en mochte. Ende si wisetse hem metter vart 6900[regelnummer] Dat hi wel wiste den wech daer wart Elc beval andren Gode van hem lieden. Gurreës entie vrouwe scieden Ende reden totien datsi vernamen Dat si ter vrouwen woninge quamen, 6905[regelnummer] Die starc was ende in enen broec gestaen. Die vrouwe riep ter porten saen, Daer te hant cnapen quamen toe, Diese vanden perde hieven doe Ende onfingen Gurreësse met minnen. 6910[regelnummer] Die vrouwe ginc daerna daer binnen. Tirst dat si daer binnen es comen Heeft si des ridders pert vernomen, Daer si af hadde den groeten vaer. Si sprac te Gurreësse daer naer: 6915[regelnummer] ‘Siet hier des quaets mans pert, here, Wat sal ic moegen doen nu mere?’ Hi seide: ‘Ne sijt niet ververt hier of, Hout u vorwerde, quijt u gelof, Ende levert hem u dochter nu. 6920[regelnummer] Ic gelove ende sekere u, Eer hise vort ene halve mile Ic salre jegen wesen tiere wile; Ne wille hise mi niet minlike Weder geven ic sal indelike 6925[regelnummer] Jegen hem vechten tote dien, dat hi Ocht ic in stride verwonnen si.’ Si gingen daer in, daer si tien stonden Dien ridder al gewapent vonden, Die toter vrouwen seide mettien 6930[regelnummer] Dat hise irst mochte gesien: ‘Vrouwe, ic come u heescen nu Dat belof dat es tusscen mi ende u. Nu quijt u also alse gi U sculdich sijt te quitene jegen mi.’ 6935[regelnummer] Gurreës sprac: ‘Wat es dat gelof, Daer gi die vrouwe calengiert of? Ic wilde wel daer af dat ware Weten, oft u wille ware.’ Die ridder sprac hoverdichlike 6940[regelnummer] Dat hijs niet ne daede sekerlike. Die vrouwe seide: ‘Here, dats waer, Ic gelovede u, hens niet .i. jaer, Dat ic u mine dochter also saen Levren soude, sonder waen, 6945[regelnummer] Alse gise quaemt soeken. Ic sal hier of Mi quiten ende doen mijn gelof. Ende eer gise wech vort, seggic u; Vor desen riddre die hier es nu Om mi vanden gelove, sonder waen, 6950[regelnummer] Te quitene, dat ic hebbe gedaen, Willic u gerne geven vri Desen tor ende datter toe hort,’ seide si, ‘Indien dat gi wilt laeten huwen mi Mire dochter daert mijn wille si.’ 6955[regelnummer] Hi sach optie vrouwe daer nare, Ende hi sprac aldus tote hare: ‘Vrouwe, waerbi maecti dangier Van uwer dochter dus groet hier Tenen wive te gevene mi? 6960[regelnummer] Ic bem riker van goede dan gi, Ende ic bem van meerre machte Dan es algader u geslachte. Ende eist u wille ocht en es, Ic salse hebben, sijt seker des. 6965[regelnummer] Ende om die wort, die ghi Daer toe segt, weet wel dat si Meer quaets dan goets hebben sal.’ Die vrouwe sprac te mayiert al: ‘Ay vri man, ne belget niet, ic bids u, 6970[regelnummer] Ic en seide dese wort niet nu In quade te uwart, here, Maer ic minne mijn kint so sere, Mocht wesen, dat ic gerne sage Dat met mi bleve al mine dage.’ 6975[regelnummer] Doe ginc in die camere die vrouwe Ende vant haerre dochter met groten rouwe. Si seide: ‘Lieve, kint waerbi Siede dus drove, segt mi.’ - ‘Waerbi, soete moeder? Ne bem ic niet 6980[regelnummer] Sculdich te hebbene rouwe ende verdriet Nadien dat ic so verre ben comen Dat mi baten ende vromen Tidich te gesciene waren: Ende dat ic nu te mire doet moet varen. 6985[regelnummer] Dies ic niet hebbe verdient Noch over mi noch maech noch vrient.’ Die vrouwe sprac: ‘Lieve dochter mijn Gi sult bi desen herde seker sijn, Want hier binnen een ridder es, 6990[regelnummer] Die herde vrome es, sijt seker des, Die segt, wille dese ridder u Met crachten henen voeren nu, Dat hi den ridder sal wederstaen Ende jegen hem vechten, sonder waen, 6995[regelnummer] Toter wilen ende tien tide Dat hi u gewint met stride. Ende mi dinct, dat gi met desen Sere versekert moeget wesen.’ Die joncvrouwe antworde tier ure: 7000[regelnummer] ‘Ay vrouwe, dat es avonture; Dat doet mi in vresen wesen.’ Die vrouwe seide na desen: ‘Lieve kint, ic wille dat gi u Pareert ten scoensten dat gi kont nu. 7005[regelnummer] Soe u die ridder scoenre siet
[pagina 48]
Soe meerre sal wesen sijn verdriet,’ Die joncfrouwe, die niet ne liet Te done dat hare moeder hiet, Pareerde haer so si best mochte. 7010[regelnummer] Daer na die vrouwe brochte Haerre dochter vort geleedt Wel gepareert ende wel gecleedt. Alse die ridder wart geware, Die daer comen was om hare, 7015[regelnummer] Dat si so overscone was Hem vermoyede sere das, Dat hi so lange lette daer Hine hadde die joncfrouwe hem het naer. Hi sprac toter joncfrouwen na desen: 7020[regelnummer] ‘Joncfrouwe, wel moetti comen wesen. Die ghene die van uwer scoenhede Mi spraken si seiden waerheide, Want gi seit scoenre, sonder waen, Dan si mi daeden verstaen: 7025[regelnummer] Ic houde mi wel gepayt van u. Beveelt ure vrouwen Gode nu. Nadat ic u hebbe ne willic niet Langer hier letten, wats gesciet.’ Gurreës sprac dus den ridder an: 7030[regelnummer] ‘Waendise dus wech voren dan?’ - ‘Doer wien soudict laeten?’ antworde hi. Gurreës sprac weder: ‘Dore mi, Die de joncfrouwe minne so sere, Dat ic jegen u sal vechten ere.’ 7035[regelnummer] - ‘Ic bem lettel vervart daer bi Dat gi met vechtene dreget mi. Bi allen helichgen sweric u, Waerdi uwer derde van riddren nu, Al sulc alse gi sijt, ic soudse nochtan 7040[regelnummer] En wech voren ende niet laeten doer u dan.’ Gurreës antworde hem al erre: ‘Ridder, gi hebt gesproken te verre. Weet wel, gine vorse heden meer niet Tuwer herbergen, wat soes gesciet. 7045[regelnummer] Nu doet daertoe al uwe macht, Maer hier binnen ne doe ic gene cracht Dat gise vort, om daer of Te houdene der vrouwen gelof. Maer als gi daer buten sijt, 7050[regelnummer] Weet wel, dat ic u tier tijt Sonder versten sal bestaen.’ Die ridder ontwerde saen: ‘Ic ontsie u dreygen lettel nu.’ Die ridder sprac: ‘Vrouwe, quijt u 7055[regelnummer] Van uwen gelove jegen mi.’ Si antworde: ‘Here, dat si.’ Si nam haerre dochter bider hant Ende levretse hem thant. Si seide: ‘Neemt hier die dinc, here, 7060[regelnummer] Die ic in die werelt minne mere.’ Hi dankets hare, ende metter vart Dede hise sitten op een part, Ende hi vorde en wech die joncfrouwe, Die begonste maken groten rouwe. 7065[regelnummer] Als hise wech begonste leden, Ende si sach dat si moeste seeden Van haerre moeder ende mettien varen, Daer si seker af waent sijn tuwaren Dat hise emmer sal slaen te doet. 7070[regelnummer] Ende al hadde die dochter rouwe groet, Die moeder drovede noch mere, Die hare kint minde so sere Alse moeder hare kint minnen mach. Si maecte groet hantgeslach 7075[regelnummer] Op Gurreësse ende es met allen Hem optie voeten gevallen. So seide: ‘Edel ridder ende vri, Vart na mire dochter ende brinctse mi!’ - ‘Ay vrouwe,’ sprac Gurreësse saen, 7080[regelnummer] ‘Om Goede laet u wenen staen. Ic hope an Goede onsen here; Gi sult eer avont verhogen sere.’ Hi porret ende volget metter vart Dien ridder, die metter joncfrouwen vart. 7085[regelnummer] Hi achterretene ende hi Riep: ‘Hoedt u jegen mi, Ic ontsegge u.’ Dander seget: ‘Dats ene dinc daer mi lettel an leget,’ Hi keerde sijn pert te hem wart, 7090[regelnummer] Alse die joesteren begart. Si lieten beide lopen die perde Onderlinge, want elc andren begerde So sere, dat si beide met allen Metten orsen sijn gevallen. 7095[regelnummer] Si sprongen op beide metter vart Ende elc van hen trac sijn swart, Ende hebben elc andren an gelegen So dat Gurreës heeft geslegen Enen zwaren slach, so int gevoech, 7100[regelnummer] Dat hi den riddre die hant af sloech, Daer hi den scilt mede helt; ende daer nare Alse dat die ridder wart geware Dat hi verminct was woudi vlien; Maer dat ne mocht hem niet gescien, 7105[regelnummer] Want hem Gurreës noch enen slach gaf Dat hem sijn hoeft vloech af Ende hi viel ter erden doet neder. Gurreës quam toter joncfrouwen weder Ende seide: ‘Joncfrouwe, wat dunct u 7110[regelnummer] Hebbix genoech gedaen nu?’ - ‘Ja gy, here,’ antworde si, ‘Gi hebt so vele gedaen doer mi, Dat u onse here moete geven Also vele bliscepen al u leven 7115[regelnummer] Als icker hebbe dat hi doet es.’ Doe sprac toter joncfrouwen Gurreës: ‘Nu sullen wi weder thuuswert keren, Ende ic sal bider hulpen ons heren Uwer vrouwen weder geven u nu, 7120[regelnummer] Die mi so sere bat over u.’ - ‘Dat varen, here, ende dat bliven toe Staet an u selven,’ seide si doe. Gurreës sat weder op thant Ende nam sine glavie in die hant, 7125[regelnummer] Ende si namen hare vart Ter joncfrouwen moeder wart. Hi sach optie joncfrouwe binnen desen, Die hem so scone dochte wesen, Dat hem wonder dochte van hare. 7130[regelnummer] Hi versochtse van minnen daer nare. Si sprac: ‘Here, na dien dat gi Mi versoect van minnen wie siedi? Nochtan en weet ic niet wel Ocht gi met mi hout u spel.’ 7135[regelnummer] Gurreës antworde hare Dat hi van Arturs hove ware Ende geselle vander tafelronde. Oec seidi haer ten selven stonde Dat hi Waleweins broeder ware. 7140[regelnummer] ‘Hoe es u name,’ sprac si daer nare. ‘Ic hete Gurreës, joncfrouwe.’ Si seide tote hem: ‘Bi mire trouwe, Ic hebbe genoech gehoren Spreken van u hier te voren. 7145[regelnummer] Ic kinne wel dat gi goet ridder sijt, Ende gi hebt ene scone lief nu ter tijt, Ende hoverdich, ende so hoge vrouwe, Dat ic wel weet, bi mire trouwe, Dat gijt niet en sout willen laeten om mi; 7150[regelnummer] Ende gi versocht mi van minnen bedi Dat gi mi wout proven.’ Ende hi seide doe Dat hi geen lief en had ende hi swort toe, Ende dat hise gerne soude Minnen opdat sijt also woude. 7155[regelnummer] ‘Ic weet wel,’ seide si, ‘ende bem seker des,
[pagina 49]
Dat noch niet .i. jaer en es Dat gi sere minnet in dit lant Die scone joncfrouwe ende wel becant.’ Hi antworde: ‘Segt mi wien.’ 7160[regelnummer] Die joncfrouwe seide hem nadien Dien name vander joncfrouwen. Hi sprac: ‘Ic minnese en trouwen, Maer ic ne minnese niet mere.’ Doe sprac die joncfrouwe: ‘Ja, here, 7165[regelnummer] Ocht ic u mine minne gave Hoe soudic seker sijn daer ave Dat gi mi niet laeten ne sout Om ene andre ocht gise minnen woud.’ - ‘Ic sal u,’ seit hi, ‘in sulker manieren 7170[regelnummer] Seker doen alse gi sult visieren.’ - ‘Sekerlijc het ware sere Pijnlic te gelovene, here, Dat gi sout willen houden ane mi Getrouwelike, nadien dat gi 7175[regelnummer] Hebt gelaeten die gone, Die so hoge wijf es ende so scone, Ende hoger ende scoenre dan ic si.’ Ende vort tote hem seide si: ‘Ic hebbe wel daer mede gevaren 7180[regelnummer] Dat gijt mi hebt geseit, tuwaren. Ne haddic niet geweten die waerhede Ic hadde u gemint mede, Daer ic sotheit an hadde gedaen. Sekerlike ende sonder waen 7185[regelnummer] Gi sout mi hebben gelaeten alse gi Uwen wille hadt gehadt met mi, Alse gi die andre liet; bi desen Haddic sere bedroegen gewesen.’ - ‘Al dat gi segt ne diedt niet nu: 7190[regelnummer] Ic moet minen wille hebben van u. Wie sijn hier allene ic ende ghi Ende verre van lieden, dat siedi.’ - ‘Here, wildi dat met crachten doen?’ - ‘Nenic,’ antworde die baroen; 7195[regelnummer] ‘Maer ic bidde u vriendelike Dat gijt wilt doen goedertierlike.’ So seide: ‘Wat sout sijn ocht ict doen woude?’ Hi antworde dat hi soude. - ‘Ende ocht icker niet en woude?’ sprac si. 7200[regelnummer] ‘Sone dadicker niet toe,’ sprac hi. - ‘Dus saels,’ seide si, ‘al mijn wille gescien?’ Hi seide: ‘Gi segt waer van dien.’ - ‘Nu segt mi,’ sprac si thant, ‘Es enichge joncfrouwe in dit lant 7205[regelnummer] Ocht in erderike binnen Die gi bi minnen wout minnen, Ende gi wel wanet dat si u Haette ende onwart hadde nu?’ - ‘Sekerlike nenic,’ seide hi. 7210[regelnummer] - ‘Nu segt mi danne wildi Gemeintscap hebben met haren live Alse man soude met sinen wive Om scoenheit die in hare ware, Opdat gi wel wist van hare 7215[regelnummer] Dat si u haette indelike?’ Hi seide: ‘Nenic, sekerlike, Ende ic ne soudse niet minnen mede.’ Si seide: ‘Bi rechter waerhede, Gine sult dan an mi niet leggen minne, 7220[regelnummer] Want ic hate u in minen sinne Ende hebbe u onwart van dien done, Dat gi hebt jegen die gone Gevalsch van minnen, die u mere Minde dan hare selve, here. 7225[regelnummer] Ende nieman en salre af spreken horen Hine sal u min minnen dan te voren Alsmen sal weten datmen segt Dat gi bi costumen plegt Te bedriegene vrouwen ende joncfrouwen 7230[regelnummer] Achter lande, die u met trouwen. Ende ic bem wel seker van u, Also alse gi mi versoect nu Suldi morgen versoeken ene andre Es dat sake dat si met u wandre. 7235[regelnummer] Ende ic ne weet in mine verstantnesse Gene so arme verraetnesse Alse wive te bedriegene Met scoenre spraken ende met liegene In gelike van vrayer minnen; 7240[regelnummer] Bedi men machse lichte verwinnen, Ende mi dunct dat gi mocht mere Scanden bejagen ende onnere Dan eren, nadien dat ict merke, In te doene sulke gewerke.’ 7245[regelnummer] Hi sprac: ‘Joncfrouwe, in desen Mesprijsdi mi; waerbi macht wesen Dat gi mi haedt? Ik waende bat nu Hebben verdient die minne van u Dan uwe haettie, sonder waen.’ 7250[regelnummer] So seide: ‘Ic saelt u seggen saen, Here; het es waer, des sijt gewes, Dat inden lande een ridder es, Die mi lange heeft geminnet, Ende ic hebben weder so gesinnet, 7255[regelnummer] Dat ic hem in allen sinne Hebbe gegeven mine minne Om die doeget die icker an hebbe vonden; Nochtan dat hi noit te genen stonden Mi so na quam alse gi sijt nu. 7260[regelnummer] Maer dat willic seggen u, Dat ic hebbe gedaen gelof Daer ic niet en wille sceden of, Dat icker meer af sceden sal. Ende het es man in dese werelt al 7265[regelnummer] Doer wien ic verwandelen woude Die minne van hem; maer ic soude Die gene haeten met allen sinnen, Die mi hier boven versochte van minnen; Want hi soect mi te minnen allene 7270[regelnummer] Bi hovesscer minnen ende bi rene, Ende alle die mijns vanden Van minnen begeren mire scanden. Nu hebbic u ontdect mede Twi ic u lachtre u bede. 7275[regelnummer] Nu vragic ocht gi mi, here, Enichge cracht sult doen vort mere Vandien dat gi mi hebt gebeden nu?’ Hi sprac: ‘Joncfrouwe, ic sect u, Begerdic u nu also sere 7280[regelnummer] Als ic enich wijf dede noit ere, Gi hebt u so wel van dien saken Ontsculdicht jegen mi met spraken, Ic ne soeke u niet vort, tuwaren, Van stucken die u moegen verswaren; 7285[regelnummer] Ende seggic, tote heden den dach Van alden mageden die ic oyt sach, Dat ic noit gene vant, sekerlike, Die sprac also getrouwelike Alse gi hebt gedaen, ende ic bidde u, 7290[regelnummer] Dat gi die mesdaet vergevet nu Vanden worden die ic nu hebbe gehadt Jegen u.’ Si dede te hant dat. Si reden sprekende te samen Dat si te haerre moeder huus quamen. 7295[regelnummer] Ende alse die moeder vernam Dat hare dochter gesont thuus quam, Si liep sere jegen hare doe Ende cussetse .c. werven toe, Ende si weende van groter bliscepen 7300[regelnummer] Daer si mede was begrepen. Die joncfrouwe sprac na desen: ‘Ay soete vrouwe, wat sal dit wesen? Van mi ne maket bliscap negene Maer van desen ridder allene, 7305[regelnummer] Die bi siere doeget, sonder waen,
[pagina 50]
Doer u ende mi hevet gedaen, Wine mochtent verdienen te gere uren. Hi heeft hem geset in avonturen. Om u ende om mi heden den dach, 7310[regelnummer] Nochtan dat hi mi noit ne sach. Nu laet ons pensen tavont mere Hem te diennen ende te doen eere, Wine sullenre hem niet so vele Doen in ernste noch in spele 7315[regelnummer] Dat wi hem sullen moegen van dien Gedanken dat ic hebbe gesien Dat hi heden doer ons dede Bi sire groter vromichede.’ Die joncfrouwe beette van haren perde 7320[regelnummer] Ende bat Gurreësse doe herde, Ende seide tot hem: ‘Lieve here, Ic bidde u, dat gi herberget tavont mere.’ Hine blever niet, antworde hi hare Want gene tijt herbergens ware, 7325[regelnummer] Ende hi hadde so vele te doene toe Dar hi niet en mochte bliven doe. Die joncfrouwe quam tote hem thant Ende sloech an sinen breidel hare hant, Ende seide tot hem: ‘Wat soes gesciet, 7330[regelnummer] U ontseggen ne helpt u niet, Gi moet hier bliven met crachte nu. Wildi oft ne wilt, dat seggic u.’ - ‘Ic sal bliven,’ antworde Gurreës, ‘Opdat ic gaen mach alst mijn wille es.’ 7335[regelnummer] Die joncfrouwe antworde daer nare Dat dat wel hare wille ware. Hi beette ende ginc also houde In die herberge alse die hem rusten woude, Bedi het hadde heet gedaen. 7340[regelnummer] Die knapen quamen gelopen saen, Die den ridder wouden ontwapen; Maer hi ontseit den cnapen, Hine woude niet af doen groet noch elene Sonder sinen helm allene, 7345[regelnummer] Omdat hi micte danen te tidene Eer avont quame ende te ridene. ‘Wat wildi doen,’ sprac die vrouwe, ‘So helpe mi God, in goeder trouwe, Ic hadde liever dat ic te hande 7350[regelnummer] Verlore een deel van minen lande Dan gi tavont sout sceden van mi.’ - ‘Ic bleef optie vorwaerde,’ sprac hi, ‘Dat ic als ic woude soude varen, Ende mijn wille es, tuwaren, 7355[regelnummer] Dat ic noch tavont henen kere; Ende ic ne ligge te nacht mere In gene herberge, het ne si Dat davonture bringet mi Ter herbergen, bi mire trouwe, 7360[regelnummer] Daer woent die jonge vrouwe Daer wi af scieden, des onlanc es.’ Die vrouwe sprac tote Gurreës: ‘Ic ne rader u niet vaerne wel, Hare man es wreet ende fel, 7365[regelnummer] Die u lichte soude willen slaen doet Daeddi in sijn huus cleine ocht groet Dat jegen sinen wille ware iet.’ Hi seide: ‘Vrouwe ic ne laets niet Om gene dinc, icne salre varen.’ 7370[regelnummer] Die vrouwe sprac: ‘Dats mi leet, tuwaren, God moete u laeten wederkeren Met bliscepen ende met eren.’ Si beval te gereidene die spise, Alsi die woude in alre wise 7375[regelnummer] Dat hi ate eer hi danen sciede. Dat daeden thant hare liede. Di spise was gereet ende si saeten Ten taflen ende aeten. Alsi lange hadden geseten 7380[regelnummer] Ten taflen drinken ende eten Ende Gurreës hadde doen verstaen Der vrouwen hoet was vergaen Tusschen haerre dochter ende hem binnen Dat hise versochte van minnen, 7385[regelnummer] Ende wat antworde si hem gaf, Die vrouwe was herde blide daer af, Ende si seide tote Gurreës: ‘Dat si vroet es, here, sijt seker des, Dat es hare wel onslachte nu. 7390[regelnummer] Hare vader was, dat seggic u, Die vroetste die hier was int lant.’ Hi heeschede sine wapene thant: Hi sat op ende voer uten hove Metter vrouwen orlove 7395[regelnummer] Ende metter joncfrouwen, die hem vandien Baeden dat hise quame sien Ten minsten enewerven ere Eer hi uten lande kere. Hi seide dat mochte wel gescien 7400[regelnummer] Gave hem God avonture te dien. Alse Gurreës opten wech quam Hi reet so verre, dat hi vernam Enen casteel staende in een dal, Starc ende scone bemuert al, 7405[regelnummer] Ende wel berecht van cantelen In allen siden in allen delen, So dat hine wel kinde saen Bi litekine die hi hadde verstaen; Ende hi derwart sinen wech nam. 7410[regelnummer] Tirst dat hi ter bruggen quam Vant hi die vrouwe daer al gereet Van daer binnen, die daer ontbeet Om hem sien, ocht hi soude comen. Tirst dat sine hadde vernomen 7415[regelnummer] Liep si jegen hem blidelike Om te doene beeten haestelike, Want die vrouwe daer hi hadde geeten Hadde hare wel gedaen weten Wie hi was ende hoe hi hadde mede 7420[regelnummer] Wel gedaen hare besichede. Si namen metten breidele saen Ende seide: ‘Beet, here, gi sijt gevaen.’ Gurreës antworde hare Dat hi gerne hare gevangene ware: 7425[regelnummer] Hi beette, ende die vrouwe dede Twee cnapen comen daer ter stede. Die een nam sijn pert, Dander scilt ende swart. Die vrouwe namen bider hant 7430[regelnummer] Ende leiddene in die zale thant. Si deden ontwapen (sic) gereet: Si deden andoen een licht cleet, Omdat hi gepijnt was van hitten, Ende deden op tgroene gras gaen sitten. 7435[regelnummer] Si sagen gerne om die doeget groet, Die hem die vrouwe van hem ontboet, Ende si ginc bi hem sitten daer nare. Onlange nadien quam aldare Die here, die gejaget hadde alden dach. 7440[regelnummer] Tirst dat hi sinen gast so scone sach Wart hi erre dat hire comen was, Maer hine maecte gene gelike das Omdat hi was vremde; maer haddi Redene moegen vinden waer bi 7445[regelnummer] Hine hadde moegen verdriven Hine hadden niet laeten bliven, Bedi hi sorgede dat hi dare Om sijns wijfs wille comen ware. Hi sprac toten ridder na desen 7450[regelnummer] Ende hieten willecome wesen. Gurreës antworde tier ure: ‘Here, God geve u goede avonture.’ Hi seide: ‘Vrouwe, es dit u man?’ - ‘Ja hi,’ sprac si. Hi seide dan: 7455[regelnummer] ‘Het en es geen wonder, dat gine ontsiet,
[pagina 51]
[Want hier voren en saggic niet] Enichgen man die bat sceen fel wesen Dan mi nu dinct van desen.’ Binnen dien dat si spraken also 7460[regelnummer] Quam een man gelopen toe, Die der vrouwen seide openbare Dat buten der porten een ridder ware Die gerne herberge name: ‘Vrouwe, eist u bequame 7465[regelnummer] Dat hi herberget tavont mere?’ - ‘Jaet, laeten in eer coemt mijn here, Bedi hadt mijn here vernomen Eer hi in die herberge ware comen Hine quamer niet in, des sijt gewes, 7470[regelnummer] Omdat hier een ridder binnen es.’ Die knape ginc ten riddre daer nare, Ende seide dat hi geherberget ware. Hi voer in. Al te hant quamen die knapen Die hem af holpen doen sine wapen. 7475[regelnummer] Tirst dat hi binnen der zalen quam Gurreës besagene ende vernam Dat Sagrimor was. Hi liep met desen Tote hem ende hietene wellecome wesen. Sagramor helsedene sere 7480[regelnummer] Ende seide: ‘Hoe quaemdi hier, here?’ - ‘Ic quam recht hier,’ sprac Gurreës. Die vrouwe vragede wie die ridder es. Gurreës antworde hare Dat hi van Arturs hove ware 7485[regelnummer] Ende geselle vander tafelronden, Een der bester diemen nu weet tier stonden. Die vrouwe haelde van samite doe Enen roc ende enen mantel toe, Ende gafse hem an te doene. 7490[regelnummer] Tirst dat ontwapent was diegone Ende sijn ansichte hadde gedwegen Ende sinen hals, als ridders plegen, Was hi een scone ridder ende openbare. Die here quam uut ere camere daer nare, 7495[regelnummer] Ende hi vragede als hine vernam Weltijt die ander ridder quam. Men seiden dat hi daer na quam saen Dat hi in sine camere was gegaen. Die here vragede hen wanen si waren. 7500[regelnummer] Si antworden hem sonder sparen: ‘Wie sijn van Arturs hove, here.’ Doe ontsach hi hem herde sere Datse sijn wijf hadde ontboden Omdat sine souden doden. 7505[regelnummer] Hi keerde in sine camere ende dede Sinen broeder daer in gaen mede Ende .ij. van sinen neven toe. Hi seide hen lieden in rade doe: ‘Ic ne weet wat mijn wijf heeft gedacht 7510[regelnummer] Te doene, die dese ridders heeft bracht Hier binnen jegen minen orlof; Ic bem een deel in wane daer of, Tien tiden dat ic in slape sal sijn, Dat si mi sal doen nemen dat leven mijn.’ 7515[regelnummer] Die broeder seide: ‘Ic segge u Watmen daermede sal doen nu. Hier binnen sijn genoech cnapen Dien gi sult seggen dat si hen wapen Ende in ene camere bliven stille: 7520[regelnummer] Ocht enich vanden ridders wille Enichge overdaet doen ocht striden, Si sullense doet slaen in corten tiden.’ Die here antworde: ‘Dese raet es goet, Ic wille datmen also doet.’ 7525[regelnummer] Hi dede in ene camere na desen .X. cnapen al gewapent wesen, Ende hi beval henliede vaste Ocht si verstoeden dat sine gaste Enichge overdaet doen wouden, 7530[regelnummer] Dat si hem thant oplopen souden Ende te doet slaen metter vart; Si soudense vinden onbewart Van wapenen, ende sine souden tier uren Jegen hen niet moegen geduren. 7535[regelnummer] Si seiden: ‘Porrensi cleine ocht groet Wie sullense beide slaen te doet.’ Alse dit aldus gesproken was Een knape wart geware das, Ende ginc te sire vrouwe saen 7540[regelnummer] Ende dede hare dese dinc verstaen. Si antworde den cnape gereit: ‘Eist waer dattu heves geseit, Sone was noit gesproken tote hare Sulke verraetnesse alse dit ware.’ 7545[regelnummer] - ‘Neest niet waer, ic sal gedoegen Datmen uut steke mijn oegen.’ - ‘Dat es om niet,’ sprac die vrouwe; ‘Ic gelove Gode, bi mire trouwe, Dat ic die ridders sal vandien 7550[regelnummer] Bescermen dat hen niet sal messcien.’ Si dede den ridders te wetene saen Dat hare here doe hadde gedaen, Ende si seide hen: ‘Ic rade u Dat gi daer af versiet nu 7555[regelnummer] Dat gi jegen hen bewaret sijt: Ne doedijs niet, ende siet hijs tijt Dat hi uwes boven moege comen U wart u lijf thant genomen.’ Si seiden: ‘Ocht God wille, onse here, 7560[regelnummer] Dat en gevallet nembermere, Dat hi ons, het ne doe groet mesfal, Met sulker verraetnesse doeden sal.’ Gurreës sprac dus Sagramorre toe: ‘Ic segge u watmen best doe: 7565[regelnummer] Ic ne sal tavont meer niet eten, Hets onlanc dat ic at, dat suldi weten; Ic sal mi oec vensen ende gaen Liggen in gene camere saen, Daer onse wapenen sijn: alse gi 7570[regelnummer] Sult sijn geseten ic sal mi Wapenen saen, ende maggie verhoren Dat gi mijns noet hebt daer voren Ic sal comen ende houden den strijt Tote dien dat gi gewapent sijt. 7575[regelnummer] Ende waren wi wel gewapent bede Sine hilden jegen ons gene stede Al waerre noch also vele, dat verstaet.’ Mettien Gurreës liggen gaet In die camere, ende doet verstaen 7580[regelnummer] Dat hi met siecheden es bevaen. Sagramor bleef metter vrouwen daer. Die here bleef vragende daer naer Waer die ander ridder es becomen Als hine niet en hevet vernomen. 7585[regelnummer] Si seide: ‘Hi dede ons verstaen Dat hi siec es ende te bedde gegaen.’ Althant sweech die here Ende hine vragede daeromme niet mere, Als diere luttel om soude geven 7590[regelnummer] Al was hi thant doet bleven. Die etentijt quam ende men ginc dwaen Ende si gingen sitten saen. Ende omdattie here niet ne woude Datten Sagramor over dorper houde 7595[regelnummer] Ne liet hi doe sijn wijf niet eten Metter maysniede, dat suldi weten, Ende deedse met Sagramor eten dan; Ende dat dede hi bedi nochtan, Dat hise woude begripen saen, 7600[regelnummer] [Ende es op dander side sitten gegaen]. Daer was wel in alre wise Gedient van dranke ende van spise. Alsten derden gerechte quam Ene joncfrouwe brochte, alsict vernam 7605[regelnummer] .IJ. rosene hoede gedragen tier stat
[pagina 52]
Daer die vrouwe met Sagramorre sat, Die si hadde gemaect in dien boengaert, Ende si gafse herre vrouwen ter vart, Diese hare heescede, dies geloeft. 7610[regelnummer] Si sette den enen op hare hoeft Ende gaf Sagrimorre den andren doe, Dies hare man balch, die sach toe, Ende sloechse soe, dat si met allen Ter erden neder moeste vallen, 7615[regelnummer] Ende seide: ‘Quade pute, thanden Neemt hier uwen loen vanden scanden Die gi in mine herberge doet. Gi sijt al te coene in uwen moet, Dat gi dorst u leckeringe toegen 7620[regelnummer] Daer ic toesach met minen oegen.’ - ‘Ay here,’ sprac Sagrimor saen, ‘Nu haddi herde sere mesdaen, Die dese vrouwe hebt geslaegen soe Ende om niet daer ic sach toe.’ 7625[regelnummer] Die ridder seide: ‘Dat ics dede nu Dat dedic in despite van u.’ - ‘Ja,’ sprac Sagrimor, ‘dadi Ic ware quaet dattic ne wraecs mi Vander buffen die gi hare hebt gegeven.’ 7630[regelnummer] Sagrimor heeft die vuest verheven, Die groet was ende vircante also wel, Ende sloegen soe, dathi vel Vander taflen verdort daer neder. Daer wart altehant wech ende weder 7635[regelnummer] Groete nose ende geluet dor das Dattie here so geslagen was, Ende die in die wachte waren Sprongen uut al sonder sparen Met getrecten swerden, sonder waen, 7640[regelnummer] Ende wouden Sagramorre doet slaen. Gurreës quamer gelopen toe, Ende hi was wel gewapent doe, Met ere haecsen in sinen handen, Daer hi mede cloefde toten tanden 7645[regelnummer] Den irsten die quam in sijn gemoet. Daerna liep hi met groter spoet Toten here, die woude opstaen, Ende sloegen metter haecsen saen, Ende hi hem sloech sijn hoeft af 7650[regelnummer] Metten slage die hi hem gaf. Ende alse die andre dat saegen Si liepen hem op met groten slaegen, Ende hi weerde hem wel, alsict las. Alse Sagramor gewapent was 7655[regelnummer] Ende si beide te gader waren Si scofierden alle die scaren Ende maketse vlouchtich dat si tier stont Vlouwen gequetst ende doet gewont; Ende binnen in die camere bleven 7660[regelnummer] Des heren broedere doet ende sine neven. Alsi dit dus hadden gedaen Die vrouwe ontboet hare mage saen Dat si tote hare souden comen. Si quamen ende alsi hadden vernomen 7665[regelnummer] Hoet was si waren blide sere, Bedi si haetten sere den here Ende si minden die vrouwe mede Om hare grote hoveschede Ende omdat si hare nichte was toe. 7670[regelnummer] Si namen den doeden ridder doe Ende leiden wel eerlike In een scone coffer rike Met dieren pellen bedect, Ende droegene also berect, 7675[regelnummer] Inden midden vanden zale, Daermen alden nacht bewaecte wale. Die vrouwe ne woude gedoegen niet Dat hare gasten souden waken iet, Maer si deedse slapen gaen tier ure, 7680[regelnummer] Ende si rusten alden nacht dure. Des ander dages ruemden si thof Ende namen an die vrouwe orlof, Die hem vriendelike bat thant, Ofsi weder keerden doer tlant, 7685[regelnummer] Dat sise quamen sien. Si seiden doe Dat sijt gerne daeden gevielt hen also. Doe porreden Sagramor ende Gurreës. Tirst dat Sagramor opten wech es Vragedi Gurreësse thant 7690[regelnummer] Ocht hi noch iet ondervant Van dien dat si sochten tien stonden. Hi sprac hine hadder niet af vonden. Sagramor sprac: ‘God moete ons beden Te sulker stat noch geleden, 7695[regelnummer] Daer wijs horen moeten vraye niemaren.’ - ‘Dat moete ons God geven, tuwaren,’ Antworde Gurreës daer toe. Si reden enen nauwen pat doe, Ende droegen over een tien tiden, 7700[regelnummer] Dat si te gadere souden riden Des si enich avonture vonden. Si reden toter none tien stonden Eer si uten foreeste quamen. Ende als sire uut quamen si vernamen 7705[regelnummer] Vor hem gerecht .xij. pawelgoene Van ere manieren, van enen doene, Ende stonden in enen beemt gerecht; An elc pawelgoen hingen gehecht .iiij. scilden, ende daer waren toe 7710[regelnummer] Bi elken .x. glavyen doe. Gurreës seide thant: ‘Wi Moeten joesteren, dat dunket mi. Wie sire nu comen so naer, Dai wi niet moegen sceden van daer 7715[regelnummer] Wine moeten joesteren here.’ Dander seide: ‘Dat moet emmer sijn, here.’ Mettien worden si geware Van enen naen, die quam tot hen dare Ende tote hen seide: ‘Gi heren, 7720[regelnummer] Gi moet emmer nu joesteren: Welc wilt voren joesteren berecht mi des.’ - ‘Ic sal voren joesteren,’ sprac Gurreës. ‘Ontbeit hier danne,’ sprac die naen Ende keert ten pawelgoene saen. 7725[regelnummer] Die naen ginc in ende na dien Hebben die ridders thant versien Enen gewapenden ridder metter vart Comen gereden te Gurreësse wart, Die brac sijn spere op Gurreës, 7730[regelnummer] Die hem also dancte des, Dat hine afstac vanden perde, Dat hi gestrect lach op die erde. Daer na sach comen die here Wel .lx. ridders ochte mere 7735[regelnummer] Uten pawelgoenen, die met allen Huedden op dien die daer was gevallen. Die naen seide doe tote Gurreës: ‘Here, gi moeget varen alst u wille es, Gi hebt u wel gequijt met eren; 7740[regelnummer] Maer u geselle moet joesteren.’ Sagramor gaf antworde doe, Dat hi gereet was daer toe. Thant Sagramor comen vernam Enen riddre die joesteren quam. 7745[regelnummer] Sagramor liet lopen metter vart Ende die ander te hem wart; Ende brac op Sagramor sijn spere. Sagramor stac den andren so sere, Dat hem niet ne halp doe 7750[regelnummer] Noch scilt, noch balsberch toe, Hine stac hem dor den lichame bede Tyser entie glavie mede, Ende droegen van den perde Dat hi viel ned er ter erde. 7755[regelnummer] Doe wart men daer huwende saen
[pagina 53]
Gelijc men te voren hadde gedaen. Doe sprac tote Sagramor die naen: ‘Here alse gi wilt dan mogedi gaen.’ Sagramor antworde dat hi 7760[regelnummer] An dat joesteren niet wan, bedi Hi hadde verloren sine glave. Als hine horde claegen daer ave Hi seide: ‘Ic sal u wel betalen, Want ic sal u ene andre halen.’ 7765[regelnummer] Altehant hi ene andre sochte, Die hi Sagramorre brochte, Ende vragedem wie hi ware. Sagramor antworde daer nare: ‘Ic bem van Arturs hove seggic di, 7770[regelnummer] Ende hete Sagramor. Nu sech mi Wies sijn dese pawelgoene, ende hoe Staen si hier gerecht ende waertoe?’ Die naen antworde hem tuwaren Dat si tsgraven Wigans waren, 7775[regelnummer] Die de pawelgoene daer dede slaen Omdat hi hadde verstaen Ende hadde horen vertellen Dat Walewein met .xij. gesellen In dit lant soude sijn ter uren 7780[regelnummer] ‘Ende soeken ine weet wat avonturen. Ende mijn here hevet wel ondervraget Hoe gedane wapine dat hi draget, Datten mijn here soude ter curen Kinnen, quame hi hier bi avonturen; 7785[regelnummer] Ende mijn here es een sere weert Goet riddre, ende hi begeert Sine macht te provene sere Jegen Waleweins prouetchen, here, Ende bi derre redenen hevet hi gedaen 7790[regelnummer] Die pawelgoene, die g hier siet, slaen.’ Sagramoer sciet danen, ende hi reet naer Gurreësse, die sijns ontbeidde daer. Doe reden si beide gader te samen Dat si in ene valeye quamen. 7795[regelnummer] Si ontmoetten ene joncfrovwe doe, Die scone genoech was ende jonc daer toe. Si reet een cleine pert, ende si groette Die ridders als sise ontmoette, Ende si groetense weder scone. 7800[regelnummer] Si seide: ‘Gi heren, dat u God lone, Wanen siedi?’ Si seiden tuwaren Dat si van Arturs hove waren. - ‘Eist soe,’ sprac si, ‘des ben ic blide, Want dat ic hebbe gesocht wide 7805[regelnummer] Wanic dat gi wel sult wisen mi.’ - ‘Wat is dat, joncfrouwe, ‘spracsi. - ‘Ic sochte,’ seidsi, ‘sonder waen, Minen broeder, die de queste hevet bestaen.’ Doe vragede Gurreës hare 7810[regelnummer] Hoe haers broeder name ware. - ‘Acglovel heet hi, ocht gijt gebiet.’ - ‘Ic en sagen sint eergistren niet,’ Antworde hare Gurreës; ‘Ic weet wel dat hi gesont es. 7815[regelnummer] Ic ne sach oec, noch ne sprac na dien Nieman diene hadde gesien; Mer om die minne van hem, wildi, Mogedi tenen ridder nemen mi Ende leiden in allen steden nu, 7820[regelnummer] Daer gi mijns hebt te done, met u.’ Ende si dankes hem vriendelike. Sagramor boet hare desgelike Ende seide: ‘Hebbedi te done Van enen van ons tween, sone 7825[regelnummer] Nontsegt mi niet, dats mijn raet; Nadien dat gescepen staet Gi sult bat al in een, wildi, Uwen wille moegen doen met mi Dan met minen geselle, des sijt gewes, 7830[regelnummer] Omdat hi al te edel man es. Ic ben een arm van cleinre machte Ende van edelen geslachte, Ende ic sal u dienen met herten mere Dan soude dese grote here. 7835[regelnummer] Hierbi radic dat gi mi leit met u Ocht gi mijns hebt te done nu.’ Si seide: ‘Ic sal also doen, here;’ Ende si dankede hem sere Dat hi hare sinen dienst boet. 7840[regelnummer] Si scieden van Gurreësse daer nare Ende bevalne den here van hemelrike, Ende hi hen dies gelike. Hi reet allene dat hi vernam Dat hi recht tenen ingange quam 7845[regelnummer] Van enen boschsce, die hem tien tiden Ongeweget dochte in allen siden. Hi sach omtrent ende sochte Ocht hi iewerinc bergen mochte, Bedi buten huse lach hi node, 7850[regelnummer] Want hi vaste nochtoe van broede, So dat hi pawelgoene wart geware, Daer hi kersen sach bernen clare. Hi reet ten pawelgoene waert daer naer, Alse die lieden waende vinden daer. 7855[regelnummer] Tirst dat hi daer quam gevaren Sach hi datter .iiij. pawelgoene waren. Hi beette ende ginc in tien stonden, Ende hadde sijn pert buten gebonden. Hi dede sinen helm af thant, 7860[regelnummer] Ende als hi binnen quam hi vant Die taflen gedect eerlike Ende daertoe genoech spisen rike. Ende hi vant evenen genoech mede Wel te .v. perden tere ander stede. 7865[regelnummer] Tirst dat hi geware wart das, Dat hi vant al dat hem besich was Ende sinen perde daer toe, hem dochte Dat dit van Gode wel comen mochte. Daerna dedi sijn perde af 7870[regelnummer] Breidel ende gereide, ende hi gaf Corens genoech; ende na dien done Ginc hi in die andre pawelgoene. In dirste pawelgoen vant hi Viere rike cofren, ende dar bi 7875[regelnummer] In een bedde slapen enen naen. Ende als hi in dandre quam gegaen Vant hi .ij. joncfrouwen tere steden In ene coetse liggende mede, Daer ene bernende kerse voren stont. 7880[regelnummer] Hi liet dat pawelgoen tier stont Ende ginc in een ander, daer hi sach Ene joncfrouwe, die bi haren lieve lach In enen bedde; ende hem dochte das, Dattie joncvrouwe herde scone was 7885[regelnummer] Daer hise sach liggen; mare Des ridders en wart hi niet geware Bedi dat op sijn anscijn lach Een orcussijn, dat hine niet ne sach. Hi keerde daer hi sijn pert vant 7890[regelnummer] Ende ontwapende hem thant. Hi ontstac .ij. kersen saen Ende deedse op die tafle staen. Hi dwoech sine handen ende daer naer Ginc hi sitten ter taflen daer. 7895[regelnummer] Alse genoech geeten hadde die goede man Hem quam grote lust van slapene an. Doe pensede hi dat best ware Dat hi ginge slapen bi hare, Die hi allene liggen liet 7900[regelnummer] Biden .ij. ne woudi liggen niet, Noch biden naen desgelike, Ende hi moeste slapen indelike. Hi nam sine wapine ende ginc thant Ten bedde, daer hi die joncfrouwe vant. 7905[regelnummer] Hi ontscoeide hem ende ontcleedde doe,
[pagina 54]
Ende hi sette sijn swaert altoe Ten hoefde vanden bedde daer, Ende hief dat covertoer op daer naer, Als hi die kersen uut hadde gedaen 7910[regelnummer] Dat hem tlicht niet in doegen soude slaen. Hi ginc liggen bider joncfrouwen siden Die daer of niet wiste tien tiden. Als hi was gelegen ende sine besief Si waende dat hadde geweest haer lief; 7915[regelnummer] Si begonsten helsen vriendelike Ende si custen diere gelike Ende dede al sinen wille daer. Als si lange hadden gespeelt daer naer Begonste slapen die joncfrouwe, 7920[regelnummer] Die ne pensede om gene ontrouwe; So dede Gurreës an dander side. Daer na ontspranc in corten tiden Die ridder, die bider joncfrouwen lach, bedi Hi was hare getrouwede man, ende hi 7925[regelnummer] Sloech sinen arm over hare, Ende hi taste ende wert geware Dat daer een bi sinen wive lach doe, Ende dat hise gehelset hadde toe. Hi wart, des so drove tuwaren, 7930[regelnummer] Dat hi uut sinen sinnen waent varen. Hi spranc uut sinen bedde thanden Ende nam met beide sinen handen Gurreësse ende traken vanden bedde daer, So dat hi den hals brac wel naer. 7935[regelnummer] Hi nam die joncfrouwe sonder beide Bi haeren vlechten, ende hi seide Dat si ter quader tijt hadde brocht dare Enen andren man liggen bi hare; Hi sout wreken bi sire trouwe. 7940[regelnummer] Doe wart ropende die joncfrouwe: ‘Ay, vri man, wat heyscedi mi nu?’ Want sine wiste niet, dat seggic u, Noch en hads twint beseven Dat si te sceerne was gedreven. 7945[regelnummer] Die .ij. joncfrouwen ende die naen, Die ten gerope quamen gegaen Met .ij, kersen, si worden geware Dattie joncfrouwe stont naect dare. Gurreës was opgestaen te handen 7950[regelnummer] Ende helt sijn swaert met beden handen Ende quam ten riddre waert met gewelt, Die de joncfrouwe met[ten] vlechten helt, Ende sloegen metten swerde thanden Dat hi hem thoeft cloef ten tanden, 7955[regelnummer] Ende hi viel doet ter erde. Die joncfrouwe, die dat sach, mesberde Sere ende dreef den meesten rouwe Die enichsins mochte driven joncfrouwe; Ende si viel in onmacht tier stede 7960[regelnummer] Menichwerf, ende dat selve dede Die naen ende die joncfrouwen toe. Die naen seide tot hem doe: ‘Ay, here, gi hebt groet quaet gedaen!’ Ende die joncfrouwe seide, sonder waen: 7965[regelnummer] ‘Ay, here, riddre, hoe hebdi Jegen Gode verraden mi Ende jegen die werelt des gelike, Die minen here doet hebt dus jammerlike! Segt waer bi ghi comen sijt 7970[regelnummer] In dit lant nu ter tijt Om mi te nemene van hemelrike Die bliscap, ende van erderike Die bliscap daer bi, Dat gi minen man hebt genomen mi; 7975[regelnummer] Die bliscap van hemelrike, sonder waen, Naemdi mi met dat gi hebt gedaen Breken die helege wet, Die onse here hevet geset Van te houdene dat huwelike, 7980[regelnummer] Dus hebbedi mi in al gescaedt swaerlike.’ Doe begonste si haeren rouwe weder Ende viel opten doeden ridder neder Ende custene an sinen mont Also bloedich als hi was tier stont. 7985[regelnummer] Si prisede sine goedertierhede Ende groete doeget die in hem was mede. Ende die joncfrouwen brachten hare Hare himmede gedraegen dare, Dat si vergeten hadde emmertoe 7990[regelnummer] An te doene, si was naect noch doe. Gurreës cleedde hem ende scoyede. Die joncfrouwe, die hare moyede Met rouwen te drivene eenpaerlike, Troeste hi herde soetelike. 7995[regelnummer] Des ander dages, als met groter werde Die lichame was gedaen ter erde Gurreës coemt ter joncfrouwe ende seget hare Dat si opsitte ende met hem vare. Si sprac: ‘Ocht God wille onse here 8000[regelnummer] Dat en gevalf nembermere, Dat ic metten genen uut sal comen, Die mi minen man heeft genomen.’ Hi seide: ‘Dat ontseggen ne help niet, Ic minne u soe, wats soes gesciet, 8005[regelnummer] Al woudic selve ine soude nu Niet moegen wesen sonder u. Nu biddic u op rechte trouwe, Dats u niet en vernoye, joncfrouwe, Het doet mi cracht van minnen dat ic doe. 8010[regelnummer] - ‘God, here,’ antworde die joncfrouwe doe, ‘Ocht ic met u ga, waer suldi mi leden?’ Hi seide: ‘Ic en weet in wat steden, Joncfrouwe, waer ic u leiden sal, Sonder waer avonture ende geval 8015[regelnummer] Ons sal leden; want ic nu vare Alomme sokende niemare Van Lancelote van Lac te verstane, Mochticker iewerinc comen ane.’ Si sprac toten goeden man: 8020[regelnummer] ‘Siedi vanden wandelen ridders dan Van Arturs bove?’ Hi seide hare Dat hi een vanden ridders ware. - ‘Hoe es u name dan, segt mi?’ - ‘Ic hete Gurreës,’ antworde hi. 8025[regelnummer] Die joncfrouwe seide te dier tijt: ‘Ic weet dan wel wi gi sijt, Gi sijt Waleweins broeder.’ Hi sprac: ‘Hets waer.’ Die joncfrouwe seide tote hem daer naer: ‘Bider trouwen die gi sijt sculdich mi 8030[regelnummer] Biddic u, dat u wille si, Dat ic varen mach daer ic wille.’ Hi seide: ‘Maect des een gestille, Het ne mochte gescien nembermere.’ - ‘Gi moeget mi, wildijs niet laeten, here, 8035[regelnummer] Met crachten leden daer gi gebiet, Bi minen wille en saelt sijn niet; Weet wel, datter u quaet af comen sal Eer dese weke sal verliden al.’ - ‘Mine roke wat gi segt te mi waert,’ 8040[regelnummer] Sprac hi, ‘indien dat gi met mi vaert.’ Si seide: ‘Ic sal dan met u gaen Alst wesen moet.’ Si riep haeren naen Ende dede hem sekeren dat hi sal Algader doen dat si hem beval. 8045[regelnummer] Die naen begonste neder te doene Al te hant die pawelgoene. Gurreës voer in hogen ende blide Ende vorde bi sire side Die vrouwe, die hem dochte wel gedaen; 8050[regelnummer] Ende scone soe was si, sonder waen. Si reden also onder hem beden Totien dat middach was leden, Ende quamen ridende, seget die jeeste, Ten ingange van enen foreeste, 8055[regelnummer] Daer si onder ene horme vonden
[pagina 55]
Enen gewapenden ridder tien stonden, Die dat foreest te wachtene plach Ende die straten; ende als hi sach Dattie vrouwe, die scone was, 8060[regelnummer] Sere weende vragedi das, Wat si hadde te weennen soe. Si antworde den ridder doe: ‘Dese ridder vort mi met crachte Mijns ondancs ende bi sire machte, 8065[regelnummer] Ende gister navont sloech hi doet Minen here, des hebbic rouwe groet.’ - ‘Ja, es dat waer,’ sprac die goede man, ‘En trouwen, hie sal u hier laeten dan. Hi heeft u te verre geleit nu, 8070[regelnummer] Ende hi saelt gelden, seggic u.’ Hi nam die glavie in die hant Ende ontseide Gurreësse thant. Hi reet op hem ende stac So dat sine glavie brac. 8075[regelnummer] Ende Gurreës stacken so weder, Dat hi viel gewont neder Ende lach in onmacht tier stont, Want hi was toter doet gewont. Gurreës reet over daer nare 8080[regelnummer] Ende en nam niet meer tote hem ware. Optien nacht lagen si in ere steden Met enen goeden man onder hen beden In een bedde te gader, als ict las, Weder het hare lief of leet was. 8085[regelnummer] Sanderdages als si op waren gestaen Voeren si wech als si hadden gedaen Den dach te voren, ende si reden Tote dat Primetijt was leden. Daerna hevet die vrouwe vernomen 8090[regelnummer] .iiij. ridders al gewapent comen. Si sprac tote Gurreësse mettien: ‘Hebedi dese ridders gesien, Die jegen ons comen?’ - ‘Jay ic,’ sprac hi, ‘Ic siese wel comen, wie sijn si?’ 8095[regelnummer] Si sprac: ‘Ic saelt u seggen sciere, Si sijn mine broeders alle viere, Nu suldi mi moeten wedergeven: Wildi oft en wilt, het cost u leven.’ Hi antworde weder ende seide: ‘Minne, 8100[regelnummer] Also lange als ic lijf hebbe inne Ne laet ic u om gene noet Noch oec om vrese vander doet. Al comen si u soeken,’ sprac Gurreës, ‘Si moegen wel seker wesen des, 8105[regelnummer] Sine gecrigen die macht niet Dat si u nemen, wats gesciet, Also lange als ic u sie met oegen. Ene dinc willic u toegen: Al waer ic al moedernaect nu 8110[regelnummer] So ware mijn scilt wel die minne van u.’ Hi rechte jegen henlieden sijn pert, Ende si worden ropende te hem wert Dat hi doet ware, ende hi ginc nopen Tors metten sporen, ende hi liet lopen 8115[regelnummer] Jegen den genen, die hi vernam Dat irst op hem geslegen quam, Die sijn spere brac op Gurreës; Ende hi dancte den genen des Dat hine stac al sonder vorste 8120[regelnummer] Ende veste hem tyser in die borste, Ende staken met sire groter cracht Dat hi viel neder in onmacht. Die ander broeder op Gurreësse stac Dat hi sijn spere op hem brac. 8125[regelnummer] Gurreës hurte dien here Met lichamen ende met perden so sere, Dat hine dede vanden perde Ongemackelike vallen ter erde. Die andre .ii. brodere si staeken 8130[regelnummer] Op Gurreësse dat si hare speren braken, Maer sine mochten altoes niet Vanden perde bringen, wat soes gesciet. Gurreës trac daerna sijn swert Ende ginc ten brodere wart. 8135[regelnummer] Hi sloech den enen so, dat hem derde Inden rechten arm, ende affoleerde. Als hi hem gevoelde gequetst also, Ic segge u, dat hi haestelike vlo. Als dander hem selven allene siet 8140[regelnummer] Daer hi hem mochte verweren niet Geeft hi sijn swert op ende bidt toe Gurreësse dat hi hem genaden doe. Hi liet wel dat hi verwonnen es. Doe quam die vrouwe tot Gurreës, 8145[regelnummer] Si sprac: ‘Nadien dat es comen Dat gi mi .iij. broedere hebt genomen Nontheert mi niet al, des biddic u, Laet desen broeder doch leven nu, Dat hi mi troesten mach.’ Hi sprac doe: 8150[regelnummer] ‘Vrouwe, wildi, dat si also?’ - ‘Jay ic, here,’ sprac si, ‘wildi, Ende het so u wille si.’ Hi sprac: ‘Ic saelt doen in diere manieren, Vrouwe, dat ghi mi sult otroyeren 8155[regelnummer] U minne met goeden wille Ende u geselseap lude ende stille.’ Die vrouwe gaf hem daer af antworde: ‘Ic sal u daer af houden vorwarde: Vander tijt dat ic u laeten sal, 8160[regelnummer] Dat ic ne sal mijn leven al Meer in mans geselscap wesen.’ Hi trac sijn swert na hem [bi desen], Ende si ginc te haren broedere daer naer, Die optie erde laegen daer. 8165[regelnummer] Ende alsi haren broeder vernam, Die jegen Gurreësse irst quam Vant sine herde sere gewont. Die ander lach al verdoeft tier stont, Die daer na opstont cortelike 8170[regelnummer] Ende sloech die hant an tswert verdelike Ende woude vechten op Gurreës; Maer sijn broeder seget dat pays es. Si saegen houwen bome daer naer, Ende maecten ene loedse daer, 8175[regelnummer] Die een deel vanden wege stont, Daer in lach hare broeder die was gewont, Die niet riden mochte, ende si Ontboden enen ersatre daer bi. Als hi die wonde hadde besien 8180[regelnummer] Hi sprac, hine hadde geen aerch vandien, Ende dat hi binnen .viij. weken wesen Soude gesont ende genesen; Ende men geloefde den ghoenen Datmen sinen dienst wel soude loenen. 8185[regelnummer] Gurreës porrede vander stede Ende die vrouwe volgede mede. Si reden sonder drinken ende eten Alden dach, dat suldi weten. Si quamen savonts nader sonnen 8190[regelnummer] Tere abedien van witten nonnen. Gurreës beette ende hi ginc. Daer binnen, daermen gerne ontfinc. Si waeren wel te gemake gedaen Van al datter binnen was, sonder waen. 8195[regelnummer] Smorgens eer Gurreës gehorde messe Quam die vrouwe toter abdesse, Ende vertelde hare al bloet Hoe Gurreës haeren here sloech doet, Ende si telde hare al dure 8200[regelnummer] Haerre beider avonture, Ende hoese Gurreës voerde mede Jegen haerren wille vander stede. Die abdesse antworde hare doe: ‘Vrouwe, ic en mochter niet doen toe 8205[regelnummer] Het ne ware dat ghi u leven
[pagina 56]
Wandelen wout ende u begeven Ende hier bliven in religione. Ic weet wel hine ware niet so cone Dat u hier name; ende bi desen 8210[regelnummer] Mochti best verlost wesen.’ - ‘Ay, lieve vrouwe, ic ne begare Els niet,’ antworde die vrouwe hare, ‘Dan in religione te sine.’ Dabdisse sprac: ‘Hets so grote pine 8215[regelnummer] Die sal na den religione Werken in al sinen done, Ende die dient met goeder herte Die pine ne daerf hem niet smerten, Ende si gelieft mi in lanc so mere. 8220[regelnummer] Wistic wel, dat kinne onse here, Dat wel u wille ware, Ic daede u cleder bringen hare, Dat eer die messe ware gelesen Gi soudt hier binnen nonne wesen.’ 8225[regelnummer] Doe seide die vrouwe: ‘Bi onsen here, Ic en begere noit dinc so sere Alse nonne te sine hier inne. Ic haete die warelt in minen sinne.’ Dabdisse sprac: ‘Ic ne beits niet mere, 8230[regelnummer] Nadien dat gijt begert so sere In Gods name moet wesen.’ Si viel hare te voeten met desen. Dabdisse beval datmen hare Nonnencleder brochte dare. 8235[regelnummer] Dat was altehant gedaen: Si sneet der vrouwen vlechten af saen, Ende si dede hare nonnencleder an, Die si soetelike ontfinc dan. Dabdisse namse bider hant 8240[regelnummer] Ende leidese in die kerke thant; Ende die nonnen songen alle sere Lof van desen Gode onsen here, Ende si onfingen[se] daer binnen Allegader tere gesellinnen. 8245[regelnummer] Die nonnen waeren alle blide Van haerre coemste ten selven tide. Si hadden recht, want daer nare Wart die stat gevordert bi hare, Bedi si wert een helich wijf 8250[regelnummer] Ende sere religioeus al haer lijf, Alse gi hier na ter cure Lesen moecht in die avonture. Alse Gurreës messe hadde gehort Quam hi uter kerken vort, 8255[regelnummer] Ende ginc in die camere thant, Daer hi die vrouwe niet ne vant. Als hi miste van hare Vragedi waer si ware, Ende men en dorst hem ontecken niet 8260[regelnummer] Die dinc, die daer was gesciet. Dabdesse quam tote hem daer naer Ende vrageden waer na hi wachte daer. Hi antworde hare dat hi wachte Na die vrouwe, die hi daer brochte. 8265[regelnummer] Si seide: ‘Here, wachti nu Om gene ander dinc, so radic u Dat gi vart van deser steden: Want gine sultse niewerinc leden.’ - ‘Waeromme es dat, vrouwe?’ sprac hi. 8270[regelnummer] Dabdisse antworde: ‘Bedi Dat in hare geselscap nemmere Man en coemt also gi waert, here.’ Si leiddene in die kerke daer naer, Ende si wijsde hem altehant daer 8275[regelnummer] Si metten andren nonnen sat. Als hijt sach hi was drove om dat: Hi sprac: ‘Vrouwe, eist nu daer ter tijt?’ - ‘Jaet, here, God sijs gebenedijt, Die mi den wille heeft gegeven 8280[regelnummer] Dat ic hebbe bestaen dit leven; Bedi omme te gane met u Als ic hebbe gedaen tote nu, Daer af ne mochte mi nemmere Niet af sijn comen dan onnere; 8285[regelnummer] Bedi weet wel, here, in ben niet Van so nederen geslachte, dat ic iet Met manne sculdich te vaerne ware Als sine amie harentare.’ Gurreës antworde te desen: 8290[regelnummer] ‘Gi scijnt wel van hogen geslachte wesen.’ Die vrouwe antworde daer an: ‘Al ne scijnt niet sijn, ic bent nochtan, Bedi mijn vader was coninc Ende mijn moeder, in waerre dinc 8295[regelnummer] Was coninginne, sonder waen. Noch doe ic u ene dinc verstaen: Ic hebbe int geslechte mijn Beter ridders dan int uwe sijn.’ - ‘Nu noemt mi danne wie sijn die?’ 8300[regelnummer] - ‘Enen van dien ic segge dat si, - Men machse wel nomen, nu hort, - Lancelot van Lac ende Behort Ende Lioneel, dese drie sijn Herde na die mage mijn; 8305[regelnummer] Ende gevielt datse avonture brochte Hier, dat icse spreken mochte, Ic soude doen danken, sonder waen, Vander doeget, die gi mi hebt gedaen. Ende ic en mochte mi niet nu 8310[regelnummer] Anders verlossen jegen u, Ende ic bem wel blide daer af, Datmen mi hier dat broet gaf Ende men mi heeft ontfangen, Bedi ic liete mi eer hangen, 8315[regelnummer] Ocht datmen mi afsloge mijn hoeft, Eer ic soude willen, dat geloeft Sulc leven leiden als ic met u Hebbe geleit tote nu.’ Alse Gurreës wart geware 8320[regelnummer] Dat hi els niet en hadde an hare Hi wapendem ende sat op sijn part Ende voer danen metter vart. Ende hi reet al dore dien dach Ende dien andren diere na gelach, 8325[regelnummer] Ende vragede harentare Van Lanceloete om niemare. So dat hi niemen vinden ne mochte Die iet wiste van dat hi sochte Hi reet ene maent al dure 8330[regelnummer] Dat hi ne vant gene avonture Die te vertelne wardich ware, Nu voren, nu achter, harentare. So dat hi eens maendages, als ict vernam, Ten berge vanden keytiven quam. 8335[regelnummer] Als hi den brief vant anden voet Van den berge, ende hi verstoet Wattie lettren daer af spraken, Die Sornahan hadde doen maken, Loech hi, ende hi seide mede: 8340[regelnummer] ‘Nadat ic ben comen teser stede Ine kere, wat so mijns gesciet, Om enen ridder weder niet.’ Hi reet opwaert als hi den wech vant; Hi horde enen horen blasen thant. 8345[regelnummer] Doe wart hi geware saen, Daer hi ridende quam, van enen naen, Ende vragede den naen dies, Waerbi hi den horen blies? - ‘Omdat ic woude,’ sprac hi, 8350[regelnummer] ‘Ende om dat recht es daer bi, Dat uwe coemste worde cont Den riddre vandien berge tier stont Dat gi daer boven sult comen wesen.’ Gurreës vragede hem na desen 8355[regelnummer] Ocht die brief daer lange hadde gestaen.
[pagina 57]
- ‘Neen hi, here,’ antworde die naen, ‘Hine heefter niet gestaen .xv. dage, Dat seggic u al sonder sage.’ Gurreës voer opwaert daer naer, 8360[regelnummer] Ende die naen bleef al stille daer. Alse Gurreës daer boven quam Wart hi geware ende vernam Sornahan comen gewapent wel Op een groet starc ors ende snel. 8365[regelnummer] Sine ondergroetten hem niet, mare Elc stac op andren so sere dare, Dat hare halsbergen scorden doe, Ende dyser vanden glavien al toe Gingen in hare vleesch al bloet, 8370[regelnummer] So dat elc andren hadde doet, Maer dattie glavien braken. Nochtan dat si elc andren staken Dat elc van sinen perde Gequetst moeste vallen ter erde, 8375[regelnummer] Ende elkerlijc was so gewont, Dat hi ersaters hadde noet tier stont. Die ridder die vanden berge was here Hine was niet gequetst sere. Gurreës was sere gewont 8380[regelnummer] In die scoudere, dat tier stont Daer in was bleven bede Yser ende hout mede, So dat hi viel metten vallen .iij. werf in onmacht met allen. 8385[regelnummer] Sornehan was metter vaert opgestaen, Alse die geen noet hadde, sonder waen, Ende toech thant sijn zwert Ende liep te Gurreësse wert, Die in onmach lach emmertoe: 8390[regelnummer] Hi ontwapendem thoeft doe Ende heeften geslagen ende gesteken Dat hi een wort niet mochte spreken, Ende lach in onmacht al in een, Dat hi bat doet dan levende sceen. 8395[regelnummer] Sornahan kinde wel mede Dat ware grote quaethede. Sloech hine also doet, So dat hi sine cnapen ontboet Ende dede hem ontwapennen daer. 8400[regelnummer] Hi dede sinen ersatre comen daer naer Ende vragede hem van desen Ocht hi soude moegen genesen. Hi besach sine wonden thant, Die hi lelijc ende vreselijc vant, 8405[regelnummer] Ende hi dede hem ute bede Dat yser ende dat hout mede, Ende Sornahan seide: ‘Ic bidde u, Ocht gi moeget, dat gine geneest nu, Bedi ic weet wel ende hebbe verstaen 8410[regelnummer] Dat hi goet ridder es, sonder waen. Het ware scade storve hi Bi fauten van hulpen, dunket mi.’ Die meester sprac: ‘Na dat gijt gebiet Hine sal bi fauten van hulpen sterven niet; 8415[regelnummer] Want ic willich te done ben Mine macht om te genesene hem. Ic hope dat hi wesen sal Binnen ere maent genesen al.’ Sornahan hieten daer ter steden 8420[regelnummer] Te sinen torre in prisone leden; Hi wille hem al doen leveren daer Dat hem nuttelic es ende orbaer. Als sine wonden wel waren besien Hi was in prisone geleidt na dien, 8425[regelnummer] Daer Agraveyn sijn broder lach tier stonde. Hine mochte niet spreken metten monde, Sine pine was so swaer. Agravein ne kinnets niet daer, Bedi datmen niet claer ne sach 8430[regelnummer] In die vangnesse daer hi in lach. Des ander daeges alse waren Sine wonden vermaect sonder sparen Ondede sine oegen die here, Ende hi sprac wenende sere: 8435[regelnummer] ‘Ay here God, waer bem ic nu?’ Agravein seide: ‘Ic segt u, Gi sijt in vangnessen; maer Ine weet in wat steden noch waer.’ Agraveyn sprac: ‘Here, wanen siedi?’ 8440[regelnummer] Gurreës antworde ende seide dat hi Vandes conincs Arturs hove quame, Ende dat Gurreës was sine name. Als Agraveyn dat verstont Hi wart sere wenende te dier stont, 8445[regelnummer] Ende seide: ‘Lieve broeder, siedi daer?’ - ‘Wie siedi,’ sprac Gurreës daer naer, ‘Die segt dat ic u broeder si?’ Doe antworde die ridder vri: ‘Ic bem Agraveyn, ende hebbe gewesen 8450[regelnummer] Meer dan .vij. weken in desen Kerker daer wi in sijn gevaen.’ Ende hi telde sinen broeder saen Hoe hi was gevaen ende gewont, Ende hoe dat hi over lange stont 8455[regelnummer] Doet hadde geweest, maer Dat des heren nichte quam daer Vanden irsten dage dat hi daer was, Die hem sine wonden genas; ‘Noit haddic anders hulpe negene 8460[regelnummer] Dan vander joncfrouwe allene.’ Si gingen wenen onder hen beden; Sine waenden nembermeer sceden Vander vangnessen daer si in waren. Alsi waren in dit mesbaren 8465[regelnummer] Horden si datmen die dore ontdede Vander vangnessen te dier stede. Agravein sprac: ‘Mijn joncfrouwe coemt nu, Ay lieve broeder, nu biddic u, Dat gi haer danket, sonder waen, 8470[regelnummer] Van vele goets dat si mi hevet gedaen, Hier liggende in dit prisoen.’ Hi seide, hi sout gerne doen. Mettien quam die joncfrouwe daer inne, Die hovesch ende vroet was van sinne. 8475[regelnummer] Agravein stont op na desen Ende hietse wellecome wesen. Daerna, alse spreken mochte Gurreës, Dancti der joncfrouwen des, Dat si sinen broeder dede 8480[regelnummer] Menich goet ende hoveschede. Ende alsi wart geware das, Dattie gene Gurreës was Si dede hem herde blidelike Al die feeste van erderike, 8485[regelnummer] Ende si sprac tote Gurreësse daer naer: ‘Here, weet dat wel over waer, Al tgoet dat hem hier es gesciet Dat ne dedic om el niet Dan doer uwen wille, here Gurreës. 8490[regelnummer] Gi daet mi, dat niet lanc ne es, Daer ic was geport in ene vart Te varne te Arturs hove wart, Het is alse luttel als een jaer, Dat gi quaemt gereden daer 8495[regelnummer] Een ridder mi hadde gevaen Inden bosch van Karlioen, sonder waen, Ende mijns ondancs wechvoret mi: Here, alse gi dat saeget ghi Bescuddet mi hovesschelike 8500[regelnummer] Bi ure prouetsen, ende stoutelike Gi vecht jegen hem so lange stont, Dat gine onderdaet ende verwont, Ende verlosset mi bi desen Van scanden die gesciet souden wesen. 8505[regelnummer] Om dese doeget, seggic u,
[pagina 58]
Hebbic uwen broeder geholpen nu Met al mire mogenthede, Ende ic sal u helpen mede Metten besten dat ic mach, here. 8510[regelnummer] Nu en mestroest u niet sere; Weet wel, waerdi genesen ic soude Pine daer toe doen menichfoude Ocht ic soudu helpen dat gi Uter vangnessen sout comen vri, 8515[regelnummer] Ende laetent om minen oem niet, Om gene dinc, wat soes gesciet. Ic doe u seker van desen, Also lange alse gi hier sult wesen Men sal u doen, bede nacht ende dach, 8520[regelnummer] Al dat goet datmen doen mach Enen ridder die gevaen es.’ Si dancten hare sere des. Aldus vonden an die joncfrouwe Dese .ij. gebroedere grote trouwe 8525[regelnummer] Ende hulpe in haerre swaerre noet, Daer si hadden confort groet. Si waren blide van diere sake, Ende si waren wel te gemake Van al dien dat hem goet dochte 8530[regelnummer] Datmen eten of drinken mochte; Ende ne haddem niet vernoyet Die vangnesse ende vermoyet Si hadden gehadt in dien dagen In die vangnessen daer si in laegen 8535[regelnummer] Al dat gemac, dat hebben mochte Enich ridder, waer dat hijt sochte. Nu swiget davonture van desen, Ende salre af spreken alst tijt sal wesen, Ende sal vanden avonturen tellen 8540[regelnummer] Die Gariëtte gevellen. Nu gewaget davonture das, Alse Gariët gesceden was Van minen here Waleweine, Dat hi lange reet alleine, 8545[regelnummer] So dat hi quam op enen dach Tenen bossche, diemen te hetene plach Dat Geboemte in dat lant. Daer quam in sijn gemoet thant Ene joncfrouwe gereden op een part. 8550[regelnummer] Hi groettese metter vart: So dede si hem, ende daer nare Vragede si hem wie hi ware. Hi seide dat hi van Arturs hove was. - ‘Ghi sult mi danne wel berechten das, 8555[regelnummer] Dat ic vare soeken,’ sprac si. - ‘Wien soecti danne,’ vrage[de] hi. Si seide dat si Lancelote sochte, Dien si niet vinden ne mochte. Hi spac: ‘Ic en weet wat seggen des, 8560[regelnummer] Sonder datmen seget dat hi doet es. Daer omme sijn geporret nu Wel .x. ridders, seggic u, Om te wetene dat ware Ende varne soeken harentare.’ 8565[regelnummer] Si sprac: ‘God hoedene vander doet, Het ware jammer alte groet.’ Ende alsi dit hadde vernomen Si keerde den wech dien si was comen. Gariët reet met hare, 8570[regelnummer] Ende hi vragede hare daer nare Waeromme si Lancelote sochte. Si seide met droven gedochte: ‘Here, ic hebben gesocht bedi Haddicken vonden hi soude mi 8575[regelnummer] Te rechte houden wel ter curen Jegen enen van minen geburen, Die mi nuwinge met sire macht Ontherft heeft ende met sire cracht. Garhiët sprac: ‘Joncfrouwe, seget mi 8580[regelnummer] Waer hijt dede.’ Si sprac: ‘Dat si. Here, nu hort die dinc algader: Die here van Malings was mijn vader, Hine hadde niet meer kinder dan mi Ende ere mire suster, die hi 8585[regelnummer] Gaf binnen sinen live Enen fellen ridder te wive. Ende mijn vader starf daer naer Des es leden een half jaer. Ic was oyr van sinen goede; 8590[regelnummer] Omdat mi dochte in minen moede Datmen hem meer ontsach dan mi, Ende mijn swager was, woudic dat hi Die manscap ontfinge vanden lande. Ic dede hem manscap doen thande 8595[regelnummer] Minen lieden van lande, tuwaren, Dat si van mi sculdich te houdene waren. Ic dedem mine rente ontfaen mede Alsi quamen, van elker stede. Ic sprac daerna een huwelic te done, 8600[regelnummer] Dat mi rieden mine barone, An enen jonchere in dat lant, Dat ic hem droech mijn goet in hant Dat mi hadde gelaeten mijn vader. Ic seit minen swager algader 8605[regelnummer] Dat ict gedaen hadde. Als hijt verstoet Wart hi welna al verwoet. Hine antworde mi niet daer toe, Ende hi verspiede den jonchere doe Ende sloegen doet verradenlike. 8610[regelnummer] Daerna quam hi te mi cortelike Ende sprac dat ic sotheit dede daer an, Dat ic anders mans goet gaf enichgen man. Ic seide: “Here, dat en mach niet sijn, Ic en hebbe niemans goet gegeven dan dmijn.” 8615[regelnummer] Hi vragede mi waer mijn lant ware, Ende ic seit hem daer nare. - “Dat lant en waert u niet,” sprac hi thant, “Vart elre soeken ander lant. Wildi ocht ne wilt, ic sal dit nu mere 8620[regelnummer] Houden, want ic ben daer af here.” Als hi mi sulke antworde gaf Ic beriet mi met minen vrienden daer af, Sodat mi riet een goet man Dat icken daede daegen dan 8625[regelnummer] Vor die vrouwe van Roestoc, daer dit lant Af porrede, ende ic deedt thant. Ic clagede alsic vor hare quam Dat hi mijn lant met crachten nam. Hi sprac hine hadde mi niet genomen, 8630[regelnummer] Maer dat lant was hem comen Van minen vader, diet hem gaf Als hi starf; ende hi woude hem daer af Antworden in allen doene Ware enich ridder so coene 8635[regelnummer] Die seggen woude dat anders ware. Als die ridders worden geware Van minen lande dat hi doe Emmer met campe woude toe, Sone waser geen so coene 8640[regelnummer] Die hem onderwant van minen doene. Ende als si mi dus gingen ave Ic bat dat men mi vorst gave .xl. dage, ic soude binnen dien Soeken enen riddre met wien 8645[regelnummer] Ic mi soude verweren daer af. Ende als men mi den verst gaf Ic pensede dat ic sonder sparen Tes conincs Arturs hove soude varen Ende soeken Lancelote al daer, 8650[regelnummer] Bedi ic wiste wel over waer, Tirst dat hi mi kinde hi soude Met mi varen daer ic woude, Bedi ic hebbe hem dienst gedaen, Die mi es ongeloent, sonder waen. 8655[regelnummer] Maer nadien dat aldus es
[pagina 59]
Ic sal keren sere drove des, Ende tote minen swager varen: Ic sal hem bidden sonder sparen Dat hi minen noet wille scouwen, 8660[regelnummer] Als ere onterfder joncfrouwen Wille geven mine lijfnere.’ Ende si wort wenende sere, So dats ontfarmde Gariëtte, So dat hise in talen sette 8665[regelnummer] Ende seide: ‘Hebbedi goede orconden Van dat gi segt nu ten stonden?’ - ‘Jay ic, here; mochtic vinden man Die mi bescermen woude dan Ic soude vinden .c. man ende mere 8670[regelnummer] Onder ridders ende vavasore, here, Die alle haren eet souden doen des, Dat mine clage getrouwe es.’ Gaheret seide: ‘Sone dorre di Genen andren riddre soeken dan mi. 8675[regelnummer] Ic wille vor u den camp bestaen Jegen uwen swager, sonder waen; Ende sijn also gerecht uwe saken Alse gi segt ic salne gelovich maken.’ Si seide, ‘Ay here, gi moet van desen 8680[regelnummer] Van Goede gebenedijt wesen. Nu hebbedi mi vertroest sere. Ic sal gereet vinden, here; .Cc. mans, die sullen sweren u Dat mine clage es gerecht nu.’ 8685[regelnummer] - ‘Ic ne gere niet meer:’ seide hi. Ende si antworde: ‘Danc hebdi.’ Dus reden si te gadere onder hen tween, Ende reden so verre al in een, Dat si vernachten in enen bosch; ende si 8690[regelnummer] Horden ene clocke luden daer bi; Si reden derwart met haesten groet, Want si hadden herbergens noet. Si reden onverre te dien stonden Dat si ene witte abdie vonden 8695[regelnummer] Besloten met grachten ende met muren Jegen dieve, die daer waren tier ure Inden bosch om haerre gewin. Gaheret riep ter porten in. Doe quamen .ij. broedere dare 8700[regelnummer] Om te wetene wie daer ware. Als si saegen dat hi gewapent was Wisten si wel die waerheit das, Dat hi was een vanden ridders doe Die wandelden; ende si spraken hem toe 8705[regelnummer] Ende hietene willecome wesen: Die joncfrouwe tote desen. Si ontfingen eerlike Entie joncfrouwe diere gelike. Si leidene in ene capelle daer naer 8710[regelnummer] Ende ontwapendene daer. Een vandaer binnen quam daer toe, Die de joncfrouwe kinnede doe, Ende seide: ‘Wel lieve nichte mijn, Hier moeti ons wellecome sijn.’ 8715[regelnummer] Si sach op hem ende wart geware das, Dattie broeder haer oem was. Hi hadde haerre moeder broeder gewesen, Stout ende wert ridder vor desen. Si helsedene ende weende mede. 8720[regelnummer] Si hadde groete jammerhede. Hi vragede hare wat si daede. Si tellet hem al bi staeden Also alsmen hier te voren horen mochte, Ende hoe si den ridder brochte 8725[regelnummer] Om te vechtene over hare. Hi ginc toten ridder dar nare Ende seide: ‘Here, nu besiet, Wie gi sijt des en weet ic niet; Maer dat gi deser joncfrouwen 8730[regelnummer] Hulpe hebt geloeft, bi mire trouwen, Dat omme gene getrouwer clage Ridder mochte vechten te genen dage Ic segge u getrouwelike daer an. Het en es in die werelt so vroem man 8735[regelnummer] Waer hi jegen mi in campe van desen Hi moeste van mi verwonnen wesen Binnen den dage, ocht geslagen doet, U recht es in dese sake so groet. Ic wille daertoe u sweren nochtan, 8740[regelnummer] Ne waer ic niet begeven man Ic soude over mire nichten vechten Ende hare claege in desen berechten Ende els geen man die nu leeft; Ende om den besten casteel, die heeft 8745[regelnummer] Die coninc Artur, ne liet ics niet nu. Bi deser redenen, here, seggic u, Dat gi vechten moecht sekerlike.’ Gariët antworde vriendelike: ‘Here, nadien dat aldus si 8750[regelnummer] Mine roke wiere come jegen mi.’ Des nachts waren si daer binnen Wel gedient met groter minnen. Sanderdages als hi hadde gehort Messe quam die joncfrouwe vort, 8755[regelnummer] Ende si saeten op doe bede Ende si ruemden die stede. Si reden al dien dach Ende dien andren die daer na gelach, Ende opten derden dach ter noenen 8760[regelnummer] Quamen si ten pawelgoenen Die Glimas helt al stille Daer staende doer Waleweins wille, Also alsmen hier voren las, So dattie naen hen te gemoete was 8765[regelnummer] Ende sprac Gaherette toe Dat hi hem moeste quiten doe Vander costumen, diemen plach dare. Hi vragede wat dat costume ware. Hi seide, dat ten genen tiden 8770[regelnummer] Vremt ridder daer mochte liden Hine moeste eer hi overlede Joesteren daer te dier stede Jegen enen riddre vanden ghonen Die laegen inden pawelgonen. 8775[regelnummer] Ende hi, die was ten joesteerne Gereet ende niet tonbeerne, Antworde den naen daer nare, Dat hi woude dat hi daer ware Daer hi jegen joesteren soude. 8780[regelnummer] Die naen antworde houde: ‘Hi sal comen metter vart.’ Die naen ginc ten pawelgoenen wart Ende hi riep lude mettien: ‘Gi heren, coemt die joeste sien.’ 8785[regelnummer] Een ridder trac uut metter vart, Ende trac te Gaherette wart Sere ende wel gewapent, ende stac Op hem, dat sine glavie brac. Ende Gaheret staken weder soe, 8790[regelnummer] Dat hi viel neder ter erden doe. Daer mochtemen ten pawelgoene horen Huwen, alsmen dede te voren, Op hem, die daer gevallen lach. Die naen seide als hi dat sach: 8795[regelnummer] ‘Here, alse gi wilt mogedi varen, Gi hebt u wel gepijnt, tuwaren.’ - ‘Du sals mi eer berechten,’ sprac Gaheret, ‘Twi hier dese pawelgoenen sijn geset.’ Hi seide dat hijt gerne daede. 8800[regelnummer] Doe vertellede hi hem bi staeden Dier gelike dat hi Sagramore Hadde vertelt daer vore. Alse Gaheret dit hadde verstaen Hi seide sciere toten naen: 8805[regelnummer] ‘Ganc seggen dinen here dat hier mede
[pagina 60]
Heeft bestaen te grote sothede Dat hi hier in desen pleine Om te vechtene jegen Waleweine Dese pawelgoenen heeft geset. 8810[regelnummer] Ganc, sech hem,’ sprac Gaheret, ‘Dat hi hier come proven hem Jegen mi, die de minste bem Van .c. ridders ende .l. nu ter stonden, Die behoren ter tafelronden. 8815[regelnummer] Ende mach hi verwinnen mi, Dat ic in sire genaden si, Ende en mach hi hem niet met stride Jegen mi verweren nu te tide, Waertoe souddi hier inden pleine 8820[regelnummer] Ontbeiden na minen here Waleweine? Nu ganc dinen here dit vertellen. Ende en coemt hi niet ic sal vellen Sijn pawelgoenen, ende hi desen [Dat sal hem mere scande wesen.’] 8825[regelnummer] - ‘Bi mire trouwe,’ seide die naen, ‘Dese boetscap sal wel sijn gedaen; Maer ic ware u van desen, Dat tkeren beter hadde gewesen.’ - ‘Ne roke di, ganc sonder beide 8830[regelnummer] Ende doe dat ic di seide.’ Hi ginc ende vant sinen here Blide ende borderende sere Om sinen geselle diere vel Ende om dattie vremde ridder so wel 8835[regelnummer] Joesteerde, ende hi seide dat Die gene .viij. dage al in een bat Datmen hem die irste joeste gave, Ende hi so was gesteken ave. Daer sat een ridder, die seide doe: 8840[regelnummer] ‘Die ridders die wandelen emmertoe Si joesteren dicken ende vele, Al sijn si vroeder van desen spele Nieman ne darf wonderen daer ave.’ - ‘Het mach wel sijn,’ sprac die grave. 8845[regelnummer] Die naen quam tot sinen here ende seide Daer si alle toehorden, sonder beide: ‘Here, gene ridder ontbiet u Dat gi groete sotheit hebt bestaen nu, Dat gi ontbeidt in desen pleine 8850[regelnummer] Om vechten jegen Waleweine; Maer gaet jegen hem vechten nu, Die de minste es, ontbiedt hi u, Van .c. ende .l. ridders nu ten stonden, Die behoren ter tafelronden. 8855[regelnummer] Ende mogedi verwinnen desen Hi sal in uwe genaden wesen, Ende mach u verwinnen die goede man Wat sal mijn here Walewein hier dan? Bi desen ontbiet hi u nu 8860[regelnummer] Dat hi wilt joesteren jegen u. Ne coemdi niet, weet wel hi sal Uwe pawelgoenen neder werpen al; Dit sal u mere scande wesen.’ Die grave antworde te desen 8865[regelnummer] Dat van groter herten ware die here, Ende prijsden meer dan hi dede ere. Hi eyschede sine wapenne doe. Daer sprongen thant cnapen toe, Diene wapenden metter vart. 8870[regelnummer] Hi sat te hant op sijn part Ende liet op Gaherette lopen. Gaheret ginc sijn ors nopen; Si vergaderden dat si staken Elc anderen dattie speren braken, 8875[regelnummer] Ende si onderhorten hen bede Met scilden ende met lichamen mede, Dat si hen onderquetsten herde. Die grave vloech van sinen perde. So verdoeft, dat hi niet ne sach 8880[regelnummer] Noch en wiste weder het nacht was och dach. Gaheret vor over met sinen perde Daer na beette hi ter erde. Het dochtem scande sijn, sonder waen, Soude hine tors bestaen 8885[regelnummer] Dien hi ter erden liggen sach. Doe ginc hi ten grave daer hi lach, Ende trac hem den helm af. Daer na hi hem metten helme gaf Enen swaren slach int tansichte, 8890[regelnummer] Dat dat bloet uutspranc bedichte Beide ten monde ende ten nesen. Die grave bat genaden na desen, Ende sprac, alse die hadde vrese groet: ‘Ay here, en slaet mi niet doet. 8895[regelnummer] Neemt mijn swert,’ sprac hi tote hem, ‘Ic lie dat ic verwonnen bem.’ Gaheret nam sijn zwert ende seide: ‘Weetti wat gi doen moet sonder beide? Ic wille dat gi morgen port metter vart 8900[regelnummer] Ende vart te Waleweine wart, Ende als gi hem hebt vonden Dat gi hem opgeeft tien stonden Van minen halven ende doet hem verstaen Hoe die saken sijn vergaen; 8905[regelnummer] Ende werp u in sine genaden Van al uwen overdaeden.’ Hi dede hem dat sekeren toe. Hi ginc te sinen perde doe Ende woude wech varen sonder beide, 8910[regelnummer] So dattie grave tot hem seide: ‘Here, die dorpernie ne suldi Niet doen, gi sult tavont bliven met mi; Het es herbergens tijt nu mere. Ende ne waents niet, lieve here, 8915[regelnummer] Van mi dat ic u haete iet Van dat tusscen ons es gesciet.’ - ‘Ic ne bliver niet,’ antworde hi, ‘Het ne si datter joncfrouwen wille si.’ Doe batmen hare so vele das, 8920[regelnummer] Dat het hare wille was. Daer was Gaheret wel ontfaen, Ende hem was eeren vele gedaen Van alden ridders diere waren doe. Die grave sprac sinen ridders toe: 8925[regelnummer] ‘Gi heren allegader, ic bidde u, Dat gi desen ridder doet nu Feeste ende eere, u sal van dien Al goet ende ere gescien, Want hi een der bester ridder es 8930[regelnummer] Van erderike, des sijt gewes. Ic bems blide dat ic verwonnen bem Van also goeden ridder als ic ken hem.’ Sijn gebod daeden minste ende meeste Ende daeden hem alle ere ende feeste. 8935[regelnummer] Hem was een bedde gemaect daer Also rikelike openbaer Alse ocht Arturs boef ware tien tide, Ende der joncfrouwen een ob ander side. Des ander dages stont Gaheret op vroe 8940[regelnummer] Ende dede sijn gereide leggen doe, Ende dede die joncfrouwe opstaen, Want hi riden woude saen. Si saeten op hare perde Ende reden herre verde. 8945[regelnummer] Die grave gebrachtene een stuc daer Met sinen lieden ende keerde daer naer. Si reden so verre, dat si quamen Tere wegescede ende vernamen .vi. ridders al gewapent riden; 8950[regelnummer] Ende die .ij. leiden tien tiden Enen ridder ongetamelike, Ende sloegen sere jammerlike. Si hadden sine handen tien stonden Hem op sinen rucge gebonden. 8955[regelnummer] Die ander .ij. ridders daer toe
[pagina 61]
Leiden ene joncfrouwe doe In hare himde al naect Sere drove ende mesmaect, Ende sloegense alle eenpaerlike 8960[regelnummer] Met dorninen roden ontfermelike, Sodat si hare himde al roet sagen Vanden bloeden vanden slaegen. Die ridder ne sprac een wort niet, Maer die joncfrouwe hare mesliet 8965[regelnummer] Sere ende riep: ‘Helpe mi, vrie Edele maget Sinte Marie!’ Ende die den ridder hilden tien tiden Hilden ane dene side Vanden wege; entie die joncfrouwe 8970[regelnummer] Leidden, die dreef groeten rouwe, Reden an dander side al dare. Als Garihet quam bet nare Sach hi ende wart geware das, Dattie ridder ob ander side was 8975[regelnummer] Ende was ridder vander tafelronden, Ende was een vander questen tien stonden; Maer die joncfrouwe ne kindi niet. Hi wart pensende als hi dit siet: Hine weet wien irst helpen, sonder waen. 8980[regelnummer] Hi siet die joncfrouwe vor hem staen, Die om hulpe roept ende genaden; Ne staet hi hare niet in staeden Hi es onteert; ende bescudt hi niet Sinen geselle dien hi siet 8985[regelnummer] Smerte gedogen ende groten toren Ende scande, hi es danne verloren, Bedi die vander tafelronden Waren onderlinge gebonden Bi trouwen ende bi sekerheden, 8990[regelnummer] Dat si souden in allen steden Elc andren helpen sonder ontbiden. Hi sprac toter joncfrouwen tien tiden, Die met hem daer was: ‘Ic bidde u, Joncfrouwe, dat gi mi segt nu 8995[regelnummer] In wat steden dat ic u vinden sal Als ic kere; hebbix geval Ic sal den ridder succureren, Dien ic sie doen so vele onneren.’ Si seide: ‘Gi sult mi een deel 9000[regelnummer] Over den bosch vinden in enen casteel.’ - ‘Nu vart dan,’ sprac hi vriendelike, ‘Ende ontbeid mijns daer cortelike, Want ic u cortelike volgen sal, So ic irst mach, hebbic geval.’ 9005[regelnummer] Gaheret reet al dat hi mochte Der wart dat hem dochte Dat hi den ridder sach leden. Hi hadde onlange gereden Dat hi der gherre wart geware, 9010[regelnummer] Die sinen gesellen leidden dare. Hi riep op hen allen gemene; Ende alsi sagen dat hi was allene Dochten lieden dat hi daer mede Dat hi volgede sotheit dede. 9015[regelnummer] Maer si sinden tote hem enen Om te wetene sijn menen, Dien hi seide dat hi joeste sochte. Hi antworden hine mochte Vander joesten niet falgieren, 9020[regelnummer] Ende sprac tote hem in deser manieren: ‘Ridder, wacht u jegen mi nu, Want ic vrede ontsegge u.’ Ende hi porrede van sire steden Ende quam op Garihette gereden, 9025[regelnummer] Ende heeften so gesteken Dat sijn scilt moeste breken. Garihet stac den ridder so wel, Dat hi vanden orse doet vel; Ende hi liet lopen metter vart 9030[regelnummer] Alte hant ten andren wart. Die hem irst quam te gemoete Stac hi metten spere onsoete, Dat hi hem die slinke scoudre stac dure Ende hi viel vanden orse tier ure. 9035[regelnummer] Alse die derde hare mesfal siet Ne dar hi langer daer bliven niet, Hine ginc vlien met haesten groet, Alse die vrese hadde vander doet. Garihet ne sette hem niet sere 9040[regelnummer] Den ghenen te volgene vort mere, Hi quam te Brandelise ende ontbant Hem sine handen altehant. Elc was anders doe sere blide, Ende sonderlinge Brandelijs tien tide. 9045[regelnummer] Garihet bat Brandalise, Dat hi hem seide in welker wise Datten die ridders hadden gevaen. Brandalis antworden saen: ‘Ic quam gister navont gereden 9050[regelnummer] Niet verre van hier tere steden Ende hadde gereden al den dach So dat ic .ij. pawelgoenen sach. Ic reet der wart gereet, Ende tirsten dat ic was gebeet 9055[regelnummer] Ic ginc in dat een thant, Daer ic een twint niet ne vant, Ic ginc in tander, daer ic sach Dat ene joncfrouwe op .i. bedde lach; Ende ic vragede hare also houde 9060[regelnummer] Ocht si mi herbergen woude. Si seide: Ja si, ende metter vart Halp si mi dat ic ontwapent wart. Als ic ontwapent was ic ginc dare Bider joncfrouwe sitten daer nare, 9065[regelnummer] Die mi so scone wesen dochte, Dat icse van minnen versochte. Si hadde een lief, antworde si, Dat si niet woude laeten dor mi. Als ic dat horde ic bat 9070[regelnummer] So vele, dat si seide, dat, Al hadsijs wille ende gedochte, Dat sijs tien tiden niet doen ne mochte, ‘Bedi,’ si sijt, ‘mijn amijs es Inden bosch, sijt seker des, 9075[regelnummer] Die cortelike in sal comen.’ Altehant hebben wi vernomen, Eer hare tale inde nam, Dattie ridder daer binnen quam, Die der joncfrouwen amijs was. 9080[regelnummer] Ende alse hi wart geware das, Dat ic geseten was bi hare Hi seide hi soude mi aldare Te hant doet slaen met sinen swerde Ne gingic niet mire verde. 9085[regelnummer] Ende hi was gewapent, dat hi Te overmoedeliker sprac jegen mi. Ende ic wapende mi daer toe Ic en horde dreygen soe. Als ic mine wapene hadde an 9090[regelnummer] Ic seide ic ne sciede niet van dan Om sinen wille. Te dien tiden Begonsten wi onderlinge striden Ende sloech elc op andren slage groet. So dat ic[en] int dinde sloech te doet. 9095[regelnummer] Ic dede mine wapene af: Ic hadde groten honger, die mi gaf Groten lust tetene ende gare, Ende dede die taflen rechten daer nare. Na etene gingen wi slapen saen 9100[regelnummer] Beide te gadere, sonder waen, Ende sliepen toten dage toe, So dat op mi quamen heden vroe, Eer ic vanden bedde mochte comen, Des ridders mage, diet hadden vernomen 9105[regelnummer] Hoet was gevaren ende onse doen,
[pagina 62]
So datter .vi. quamen int pawelgoen, Daer ic lach ende sliep, ende vingen mi Ende die joncfrouwe mede, die ghi Sacget hoe si gevoert was: 9110[regelnummer] Ende droegen over een das, Dat die .iij. souden leiden mie Ende die joncfrouwe die ander drie.’ Binnen dien dat si van deser saken Onderlinge waren in spraken 9115[regelnummer] Sagen si comen an dene side Gosennes van Strangeloet tien tiden. Met hem brachti die joncfrouwe, Die hi hadde gesien met groten rouwe .iij. ridders wech voren een lettel eer. 9120[regelnummer] Nu was hare gemindert hare seer, Wantse Gosennoes den ridders nam Daer hi in hare gemoet quam. Tirst dat si hen hadden ondersien Si hadden alle bliscap van dien, 9125[regelnummer] Ende seiden dat scone avonture Hem vergaderde tier ure. Die joncfrouwe, die sere mesmaect was, Bat den ridders sere das, Dat sise dor Gode souden geleden 9130[regelnummer] Niet verre vandaer tere steden Daer si hare rusten mochte, Want si hads noet, als hem dochte: Si seiden si souden varen met hare, Ende si leidense dar nare 9135[regelnummer] In ene valeye, daer si tien stonden Enen tor nuwinge gemaect vonden. Alsi binnen der porten quamen, Ende die van binnen vernamen Dat hare vrouwe was mesmaect also 9140[regelnummer] Si warens drove ende onvro. Die vrouwe bat also houde Datmense te bedde helpen soude: ‘Ic bem so ziec, dat ic van desen Nemmermee ne wane genesen.’ 9145[regelnummer] Ende daer ane seide si al waer: Sine leefder mar .vi. dage naer. Alse die.iij. gesellen danen scieden Gaheret vragede hen lieden Ochter ieman heeft gehort niemaren 9150[regelnummer] Van dien dat si socken varen? Si seiden neen si. Doe seide Brandalijs: ‘Ic en can geloven in gere wijs, Ware Lanceloet noch levende man, Dat hi iewerinc mochte wesen dan 9155[regelnummer] In enich lant, hoe verre het ware, Wine hadden daer of gehort niemare. Nadien dat wi niet hebben vernomen Sint dat wi hier toe sijn comen Wanic sekerlike dat hi es doet.’ 9160[regelnummer] Garihet sprac: ‘Dat ware scade groet: Het hehoren nu ter stonden Sulke .xl. ter tafelronden, Het ne soude van hen allen niet wesen Also groete scaede alse van desen. 9165[regelnummer] Wie moeten gedoegen alle gemeinlike Al dat wille die here van hemelrike.’ Si reden te gadere dat si vernamen Dat si tere wegesceden quamen. Doe sprac Gaheret tote hen lieden 9170[regelnummer] Dat goet ware dat si hen scieden, Dat elc sinen wech name. Oec seide hi dat hem bequame Den rechten wech vort te vaerne doe, Die ginc vort ten castele toe, 9175[regelnummer] Daer die joncfrouwe na hem ontbeet. Als sine sach si ginc gereet Jegen hem, ende seide na desen Dat hi moeste welcomen wesen. Die joncfrouwe vragede hem saen 9180[regelnummer] Hoe die besichede was gedaen Daer hi omme bleven ware. - Hi hadde bescudt, dat seidi hare, Den ridder al sonder waen. - ‘Ay God,’ seit si, ‘hoe eist vergaen 9185[regelnummer] Vander joncfrouwen, die wi horden So sere ropen in droven worden?’ Hi seide, dat noit te gere ure [Also scone aventure] Ere jonfrouwe alse hare gevel; 9190[regelnummer] ‘Bedi si was besculdt wel: Een onse geselle quam daer thant, Diese hem nam als hise vant In sulker noet als icse met u sach. Wie reden te gadere heden al den dach.’ 9195[regelnummer] Si seide: ‘Het es te wonderne wel, Dat desen tween also gevel.’ Dus reden si toten navonde toe. Si quamen in ene prayerie doe, Daer si vonden in dat groene 9200[regelnummer] Geslaegen .iij. pawelgoene. Si voeren om herbergen daer, Bedi het was den avonde naer. Gaheret vant int irste pawelgoen Enen naen, die gereide venisoen 9205[regelnummer] Tetene ende faysante toe; Hi haester sere mede doe. Gaheret bat om herberge desen, Ende [hi] hietene wellecome wesen, In manieren dat sijns heren wille si 9210[regelnummer] Ende en eist niet, dat hi Als hi coemt sal sciere Wech varen; ende hi doet in diere maniere, Ende hi ontwapende hem daer naer. Herde cortelike so quam daer 9215[regelnummer] Een ridder herde gewapent wel, Die sceen hoverdich ende fel; Ende met hem quamen mede .ij. joncfrouwen daer ter stede. Dene was sijn moeder, dander was 9220[regelnummer] Sijn suster, als ict las. Tirst dat Gaheret vernam Dattie ridder int pawelgoen quam Hi stont op thant na desen Ende hietene wellecome wesen. 9225[regelnummer] Hine antworde hem niet, sonder waen, Maer hi sprac dus toten naen: ‘Nu sech ende mac mi vroet des, Ochtu den ridder, die hier es, Geherberget hebs tavont mere?’ 9230[regelnummer] Die naen antworde: ‘Jay ic, here.’ - ‘Bi wies orlove?’ sprac die ridder fel. Die naen antworde: ‘Ic waende wel Dat u wille hadde geweest, here, Anders ne haddict gedaen nemmere.’ 9235[regelnummer] Die ridder seide toten naen: ‘Du hevest ter quader tijt gedaen. Eer du mi suls ontgaen wesen Dune herberges nembermee, no desen Ridder, sonder dijns heren orlof, 9240[regelnummer] Dine sal gedinke hier of. So dattie ridder, die was gram, Den naen biden hoefde nam Ende hiefne op vander erde, Ende staken neder so herde, 9245[regelnummer] Dats cleine gebrac, Godweet, Dat hem therte niet ne spleet, Ende hi in onmacht viel ter stede Vander pinen die hi hem dede. Dat sach Gaheret ende wiste saen 9250[regelnummer] Dat hem tonwerden was gedaen. Gaheret trac sijn swert doe Ende sprac aldus den ridder toe: ‘Here, gi hebt mi scande gedaen nu Dies ic noit en verboerde jegen u.’ 9255[regelnummer] Die ridder Gaherette antworde
[pagina 63]
Dat hijs niet ne micte van enen worde. - ‘Ne doedi,’ sprac die goede man, ‘Also helpe mi God, gi sult gelden dan.’ Gaheret liep hem op nadien, 9260[regelnummer] Ende die riddre ginc vlien, So dat Gaheret al gram Den ridder ter vart gevolget quam: Ende sloech den ridder so herde Metten platten vanden swerde 9265[regelnummer] Dattie ridder al verdoeft Ter erden viel, des geloeft. Gaheret spranc op hem saen Ende seide hi souden doet slaen Hine beterde wel den naen 9270[regelnummer] Dat hi hem hadde mesdaen. Die ridder bat van anxten groet Genaden dat men niene sloege doet, Want hi den naen betren woude Alst Gaheret visieren soude. 9275[regelnummer] Gaheret sciet van hem saen, Ende hiet dat hi daede jegen den naen Dat hi vergeve den evlen moet. Hi seide dat hijt gerne doet. Hi ginc int pawelgoen nadat, 9280[regelnummer] Daer die naen sere bedroeft sat. Hi knielde vorden naen also houde Ende bat dat hi hem vergeven soude Dat hi jegen hem hadde mesdaen. - ‘Ic salt gerne doen,’ sprac die naen, 9285[regelnummer] ‘Op sulke vorwarde dat gi U hande nemmermee doet ane mi Om quaet doen tenichger ure, Ende dat gi van deser avonture, Die u nu bi mi es gesciet, 9290[regelnummer] Mi ne sult wanconnen niet.’ Hi sekerde den naen also. Gaheret nam sine wapene doe Ende seide toter joncfrouwe: ‘Sit op, want bi mire trouwe 9295[regelnummer] Ic wille varen, wat soes gesciet Ic en blive metten genen niet, Die mi heeft gedaen sulke scande.’ Die ridder quam tot hem thande Ende seide: ‘Lieve here, genaden, 9300[regelnummer] Verghevet mi mine mesdaeden, Die ic hebbe gedaen nu, Bedi ic was so erre op u Men sout mi lachtren te min Die daer of kinde minen sin. 9305[regelnummer] Gi hebt mi mesdaen vele mere Heden dan gi wanet, here.’ - ‘Hoe maeh dat sijn?’ seide hi, ‘Ic ne sach u noit..... - ‘Here, m........ 9310[regelnummer] D........... ........... Ende alse gire op quaemt gaende Si bescudden vander noet, Ende sloecht mine .ij. neven doet, 9315[regelnummer] Ic was die derde, die vor u vloe. Hierbi wardic verstormt soe, Als ic te minen pawelgoene quam Ende ic u dar in vernam, Ende ic en mochte minen sin niet dwingen 9320[regelnummer] Ine moeste mi erren bi dien dingen. Ende bidde u, dat gi niet ne belget nu, here, Maer herberget met mi tavont mere.’ Hi seide: ‘Het ne mach niet wesen.’ Die ridder seide na desen: 9325[regelnummer] ‘Entrouwen, here, wat soes gesciet, Gine sceedt tavont van henen niet.’ Ende hi ontgorde hem sijn swert Ende dede di joncfrouwe beeten ter vart. Hi was wel geherberget dien nacht; 9330[regelnummer] Ende si daeden al hare macht Hem te dienne, die daer waren, Ende die here boven hen allen, tuwaren. Dies ander dages quam die ridder vroe Ende leidde Gaherette doe 9335[regelnummer] Tere hermitage die daer bi was, Daer hem dheremite messe las. Die ridder beval te voren Binnen dien dat si messe horen Datmen teten gereidde saen. 9340[regelnummer] Ende alsi van messen quamen gegaen Vonden sijt gereet, ende si saten Altehant neder ende aeten. Na etene sat Gaheret op sijn part Ende voer danen metter vart. 9345[regelnummer] Hi reet aldien dach Ende den andren dire na lach. Ende reden so verre te samen, Dat si inder vrouwen lant quamen Van Roestoc .ij. dage vordien, 9350[regelnummer] Dattie camp soude gescien. Alse Gaheret te hove quam, Ende die vrouwe dat vernam, Ende sine kinde, niemen hebbe das Wonder dat si blide was. 9355[regelnummer] Si was so blide om dien here, Dat alden lieden wonderde sere: Dit dede si lude ende stille Algader om Waleweins wille, Die over hare jegen Segurades 9360[regelnummer] Vacht, alse hier voren gescreven es. Als hi ontwapent was si dede Hem bringen scarlaken cleder ter stede. Ende si seide dat mijn here Walewein hare dede wilen ere 9365[regelnummer] Enen dienst, daer si hem noit af Dancte noch loen en gaf. ‘Ic en sagen noit sint, seggic u; Maer ic sal u doer sinen wille nu Doen alden dienst die ic mach. 9370[regelnummer] Ic biede u heden dien dach Al mine castele, sonder waen.’ Hi dankets hare sere saen. Des ander dages wel tilike Sende die vrouwe haestelike 9375[regelnummer] Enen bode, die tote Gindan ginc, Die was der joncfrouwen swaselinc. Si ontboet hem dat hi quame dare, Want daer een ridder comen ware, Die de joncfrouwe woude berechten 9380[regelnummer] Jegen hem ende over hare vechten. Doe vragedi den bode das, Ocht hi wiste wie die ridder was. Hi sprac: ‘Ic ne weet niet sinen name, Maer hi es scone ende bequame, 9385[regelnummer] Ende hi scient wel wesen goet man.’ - ‘Hi quam sottelike,’ sprac Gindan, ‘Metter joncfrouwen daer, bedi Hi salre sijn leven laeten bi.’ Hi ontboet die rike lieden thant, 9390[regelnummer] Die goet van hem hilden ende lant. ‘Gi moet te hove comen,’ sprac hi, ‘Ende besien den camp tusscen mi Ende dien, daer ic jegen vechten sal.’ Si daeden thant sijn gebod al, 9395[regelnummer] Ende gereidden hen metter vart Ende voeren met hem te hove wart, So dat hadde in sijn geselscap Gindan .xl. ridders, die waren sine man, Ende gepareert met dieren cleden, 9400[regelnummer] Ende daden grote orse leden. Met sulken geselscape tuwaren Quam Gindan te hove gevaren: Hi ende sijn geselscap altemale Beetten vor die meesterzale. 9405[regelnummer] Hi quam vore op tpaleys gaende,
[pagina 64]
Alse die gene, die wel waende Datmen ne vonde noch noit ne vant .iij. ridders in enich lant Diene souden met crachte 9410[regelnummer] Onderdoen ocht met machte. Hi was beide te samen Scone ende groet van lachamen, Ende gepareert rikelike, Ende quam gegaen sere sierlike 9415[regelnummer] Ende enen hoverdichgen man gelijc, Also hi oec was tien tijt. Hi groette sire vrouwen als hise sach, Ende si ontboet hem goeden dach. Hi seide: ‘Ic bem hier comen bedi, 9420[regelnummer] Vrouwe, dat gi hebt ontboden mi Dat hier een ridder es comen, Die jegen mi te vechtene heeft genomen Ocht hi hier binnen es comen vort.’ Alse Gaheret dat hadde gehort, 9425[regelnummer] Die aldaer bider vrouwen sat, Hi woude antworden op dat; Maer dat hem die vrouwe gaf teken Dat hi niet en soude spreken. Doe sprac hem die vrouwe toe, 9430[regelnummer] Si mochtent alle horen diere waren doe: ‘Die ridder en es hier binnen niet nu, Maer hi was hier gisteren, dat seggic u, Ende hi seide mi van desen Daer gi af spreect: hi soude wesen 9435[regelnummer] Opten dach vanden campe gereet Te provene alst daertoe steet, Dat gi der joncfrouwen lant qualike Hout ende ongetrouwelike.’ Gindan antworde: ‘Moge hi 9440[regelnummer] Dese dinc geproven op mi Alse gi segt, ic en begeere Geen lant te houdene vort mere.’ Gindan es uten hove gegaen, Ende ginc in ene herberge saen, 9445[regelnummer] Ende dreef dien nacht grote feeste daer. Opten andren dach daer naer Alse hi messe hadde gehort Wapende hi hem, ende quam vort Herde wel gewapent, des geloeft, 9450[regelnummer] Sonder dat hi genen helm hadde op thoeft, Die een ridder van sinen magen Int hof met hem brochte gedragen. Hi quam int paleys ende ginc tien tiden Metten sinen sitten an dene side. 9455[regelnummer] An dander side was geseten Gaheret, dat suldi weten. Die joncfrouwe sat bi sire side, Daer hi omme soude vechten tien tide. Alse die ridders geseten waren 9460[regelnummer] Die vrouwe dede comen sonder sparen Die ridders al gewapent vort. Si sprac tote Gindan: ‘Nu hort, Siet hier ene joncfrouwe, die vor mi Saren quam claegen dat gi 9465[regelnummer] Hare lant hare met crachten naemt. Gi seit alse gi vor mi quaemt Gine hads niet gedaen, Want tlant dat gi hadt, sonder waen, Hadde [u] gegeven hare vader 9470[regelnummer] Alse hi starf; ende dit algader Boedi te provene, quame enich man, Die dit dorste wederseggen dan. Alse dit die joncfrouwe hadde gehort Si nam .xl. dage vorst vort, 9475[regelnummer] Ende si geloefde dat si soude Bringen enichgen man, die woude Hare bescermen jegen u. Het es die .xl.ste dach nu Ende si heeft hier haren ridder bracht; 9480[regelnummer] Siet wat gi te done hebt geacht. Hi wilse bescermen, sijt seker das, Dat u dat lant noit gegeven en was Van haren vader noch van andren man.’ Daer toe antworde Gindan: 9485[regelnummer] ‘Ic bem al gereet dat ic proven sal.’ - ‘Ende ic wederseggene al,’ Sprac Gaheret, ‘in waren dingen.’ Men dede die helichgen bringen: Aldaer swoer Gindan tier stede, 9490[regelnummer] So help hem God ende alle die helegen mede Dat hem hadde der joncfrouwen vader Dat lant gegeven algader, Dattie joncfrouwe calengierde doe. Gaheret seide thant daer toe, 9495[regelnummer] So help hem God ende alle die helegen mede, Dat hi hem daer verswoer tier stede Met eede, die hi daer hadde gedaen. Hi seide hi soude dat proven saen. Daerna gingen si metter vart 9500[regelnummer] Beide sitten op hare part, Ende die vrouwe deedse thant [Varen tote op dat sant,] Alse die vergaderen souden dan. Garehet sprac dus Gindan an: 9505[regelnummer] ‘Ridder, liet di desen camp varen Gi daedt alse die vroede, tuwaren, Bedi die lieden gemeenlike Doen verstaen sekerlike, Dat gi in onrecht sijt van desen. 9510[regelnummer] Gi sulter bi onteert wesen: Hier bi soudic u raden te gevene Derjoncfrouwen haer lant binnen uwen levene.’ Hi seide: ‘Dat ne mach niet gescien.’ Gaheret seide tote hem: ‘Nadien 9515[regelnummer] Dat gi u dus vaste hout in desen Sone mager en geen pays wesen.’ Dus duerde die camp al in een Toten middage tusscen hen tween, Dat si moesten met crachten bede 9520[regelnummer] Op houden ende rusten mede Om weder te gecrigene doe Haren adem. Si waren beide soe Vermoyt, si mochten cume staen, Ende elc van hen beiden, sonder waen, 9525[regelnummer] Hadde vele gebloet tien stonden: Die gene diere hadde minst wonden Hadder viere ocht mere. Te middage, als die sonne sere Heet was, ende si genoech gerust waren, 9530[regelnummer] Spranc Gaheret op sonder sparen Om den strijt weder te beginnen. Hem verdroet in sinen sinne Dattie strijt geduerde so lanc. Hi maecte der wart sinen ganc, 9535[regelnummer] Daer Gindan was, ende ginc op hem slaen. Gindan warp den scilt jegen saen. Die scilt spleet vanden slaegen doe, Ende Gaherets swert brac altoe Ende es inden scilt stekende bleven 9540[regelnummer] Vanden slaegen die hem was gegeven; Ende die hulte bleef in die hant. Gaheret wart te mayert thant, Ende Gindan an dander side Was van desen herde blide, 9545[regelnummer] Alse die wel waende verwinnen doe. Hi sprac dus Gaherette toe: ‘Ridder, gi siet wel hoet es met u: Het ware scade slogic u doet nu Al bem ic boven vanden stride. 9550[regelnummer] Mijn ract es, dat gi nu te tide Verwonnen liet, ende ic sal Wel uwen pays maken al Jegen mire vrouwen, sonder waen, Dat sult quite henen gaen.’ 9555[regelnummer] Gaheret antworde: ‘Doet mi
[pagina 65]
Dat archste dat gi moeget, bedi Ic bem die ghone die van u niet Verwonnen mach worden, wat soes gesciet.’ - ‘Neen’ antworde Gindan mettien, 9560[regelnummer] ‘Dat suldi cortelike sien.’ Hi liep hem op metten zwerde sware. Gaheret trac hem so nare, Datten Gindan met vollen arme sloech Opten scilt, dat hem tsweert ontvloech. 9565[regelnummer] Ende Gaheret nam metter vart, Alse dies te done hadde, tswart. Ende alse Gindan dat hadde versien Hi wart sere tongemake vandien, Hi sach wel hi moeste laeten tleven 9570[regelnummer] Och hi moeste hem op geven, Dat hi niet te done ne pensede, sonder waen, Hine soude hem eer doet laeten slaen; Ende men en mochte in gere manieren Gerehande doet visieren 9575[regelnummer] Hine hadse liever an te gane Dan te sijns viants genaden te stane Mettien hi te watre wart liep, Dat sere groet was ende diep, Ende sprac dus Gaherette an: 9580[regelnummer] ‘Ocht gi wilt, volget mi dan,’ Ende spranc int water, daer hi nemmermere Uut ne quam, hine was doet ere. Ende die optie riviere waeren Quamen om Gaherette gevaren. 9585[regelnummer] Ende alse Gaheret vernam Dat hi vor die vrouwe quam Hi seide: ‘Vrouwe, wat dunct u, Hebbic gedaen dat ic sculdich was nu Om te quitene dese joncfrouwe?’ 9590[regelnummer] So seide: ‘Here, bi mire trouwe, Gi hebt u wel gequijt hier af. God danc, die u te verwinnen gaf.’ Hi seide: ‘Nu draeget hare dat lant Dat si u eyschede, vrouwe, in hant.’ 9595[regelnummer] Die vrouwe deedt, ende daer nare Viel si hare ten voeten ende dankets hare. Die joncfrouwe leidde metter vaert Gaherette te haeren castele waert, Ende dedene ontwapennen na dien 9600[regelnummer] Ende sine wonden wel besien, Ende sulke ware nemen das, Dat hi binnen .iij. daegen genesen was. Hi nam orlof doe an hare, Diene gerne hadde behouden dare. 9605[regelnummer] Als sine niet behouden en mochte Met haerre beden, si quam ende brochte Hem een swert vor tsijn, tier tijt, Dat hi ontwee sloech inden strijt. Hi naemt ende dankets hare, 9610[regelnummer] Ende hi porrede daer nare. Die joncfrouwe gebrochtene doe, Entie vrouwe van Rostoc toe, Tote enen bossche, daer si scieden. Ende als hi sciet van hen lieden 9615[regelnummer] Sprac die vrouwe van Rostoc: ‘Here, Ic bidde u, dat gi groet sere Van minen halven, ende laetes niet, Minen here Waleweine als gine siet.’ Ende Gaheret antworde dat 9620[regelnummer] Gerne doen soude dat si bat Die vrouwe keerde tharen castele waert, Ende Gaheret maecte sine vaert Vort wart in die queste te hant. Hi quam daer hi een pawelgoen vant. 9625[regelnummer] Hi sach dat ene joncfrouwe sat In dien pawelgoen, ende dat Si hare in enen spegel besach. Hi ontboet hare goeden dach. Si kindene wel als sine horde, 9630[regelnummer] Maer sine gaf hem gene worde. Hi groette ander werven die joncfrouwe. Si seide: ‘Ridder, bi mire trouwe, Gi hebt mi over niet gegroet nu. Ic ne ben niet sculdich antwordene u 9635[regelnummer] Noch gene joncfrouwe.’ Doe seide hi: ‘Ay lieve joncfrouwe, segt mi waer bi?’ Si seide: ‘Want gi nu ter tijt Niet dorper en mocht sijn dan gi sijt.’ - ‘Hebbic dan dorpernie gedaen?’ 9640[regelnummer] Seide hi; ende si antworde saen: ‘Mach ridder tenichger stede Doen enichge meerre dorperhede Dan ere joncfrouwen falgieren bi node?’ Hi seide; ‘Joncfrouwe, neent, bi Gode.’ 9645[regelnummer] - ‘So mogedi wel seggen nu ter tijt Dat gi quaet ende dorper sijt, Nadien dat gi niet ne wart so coene Gine faelgiret hulpe te doene Eergistren ere joncfrouwen, 9650[regelnummer] Die gi vor u oegen saeget blouwen Drie ridders, diese leidden doe; Ende dese sloegen emmertoe. Ende nadien gise liet Te bescuddene men es u niet 9655[regelnummer] Sculdich te houdene vort mere Over riddre in genen kere. Ic hebbe u ontect nu Waer bi ic over dorper houde u; Ende dat gi boven allen mannen quaet sijt 9660[regelnummer] Dat sal ic proven nu ter tijt. Nu segt mi mach meere quaethede Ridder doen ter enichger stede Dan sinen broeders laeten wesen In vangnessen? Ic segge bi desen 9665[regelnummer] Dat gi quaet sijt, ende nieman so quaet, Dat gi u broedere liggen laet In vangnessen, al daer hebbesi .ij. maenden gelegen ende ghi Ne pinet u noit te done 9670[regelnummer] U broedere uten prisone. Hierbi seggic dat gi sijt Die quaetste ridder die leeft nu ter tijt.’ Hi sprac: ‘Joncfrouwe, gedoeget u Dat ic een lettel antworde nu?’ 9675[regelnummer] - ‘Nu segt dan,’ antworde si. Hi seide: ‘Joncfrouwe, het was alse gi Segt vander joncfrouwe; Maer daer was, bi mire trouwe, Een ridder vander tafelronde, 9680[regelnummer] Die hadde ter selver stonde Also groeten noet hulpe als si, So dat ic emmer hem moeste staen bi Ende hem bescermen sonder sparen Ende die joncfrouwe laeten varen; 9685[regelnummer] Bedi haddic anders gedaen Ic hadde mi versworen, sonder waen; Bedi die vander tafelronden Sijn gebonden tallen stonden Bi haren eede dat elc moet wesen 9690[regelnummer] In anders hulpe in allen vresen. Ende van mine broedere, die sijn nu In vangnessen, seggic u, Ne wistic niet vor heden den dach, Want icse in .ij. maenden ne sach. 9695[regelnummer] Ic bidde u om Goede onsen here, Ende u ridder te sine vort mere, Dat gi mi wilt nu doen verstaen Welc van minen broeders nu sijn gevaen Ende waer hare vangnesse si; 9700[regelnummer] Daer mede mogedi liever doen mi Dan gi mi gaeft in mine hant Den besten casteel die es int lant.’ Si seide: ‘Ic sal u vroet maken des: Deen es Acgravein, dander Gurreës: 9705[regelnummer] Ende die beste ridder van desen lande
[pagina 66]
Houtse gevaen in sinen hande. Ende wildi sinen name weten, Hi es Sornahan geheten Vanden nuwen castele; ende hi 9710[regelnummer] Houtse in enen casteel hier bi Ende heet der Keytiven Kasteel.’ - ‘Ay joncfrouwe, berecht mi een deel, Ocht gijt weet, van ere dinc, In wat manieren hise vinc.’ 9715[regelnummer] - ‘Ic weet wel,’ antworde si. Si vertellet hem, dat hi Wiste hoe di saken hadden gewesen, Also alse gi voren horet lesen. Hi seide: ‘Gi hebt groet recht daer an, 9720[regelnummer] Dat gine hout over goeden man, Want hi eist sekerlike bider dinc Dat hi sulke twee ridders vinc Als mine .ij. broeders sijn. Ic sal riden sonder fijn 9725[regelnummer] Ende niet rusten vordien dach Dat ic daer sijn comen mach. Wijst mi die stat, dies biddic u, Daer si in vangnessen liggen nu.’ Si wijsdem enen wech also houde, 9730[regelnummer] Diene toter stat leiden soude. Hi bevalse Goede metter vart, Ende voer thant der wart. Als hi der stat naken began Vant hi die lettren, die Sornahan 9735[regelnummer] Alsmen opwart soude gaen Ten castele hadde gedaen staen. Het dochtem sijn grote hovarde, Ende hi hads sulke onwarde, Dat hi den brief aftrac metter vart; 9740[regelnummer] Ende hi voer daerna opwart. Hi vant den naen, die mettien Den horen blies dat hine hadde versien. Doe vragedem Gaheret dies, Bi wat redenen dat hi blies. 9745[regelnummer] Hi antworde hem alse hi te voren Den andren dede alse gi mocht horen. Als hi boven quam vant hi al gereet Sornahan, die na hem ontbeet. Weet wel dat si hen niet ondergroetten, 9750[regelnummer] Maer dat si hem ondermoetten Met glavien, ende onderstaken Dattie speren te stucken braken; Ende si onderhorten hen te samen Beide met scilden ende met lichamen, 9755[regelnummer] Dat si beide vielen ter erde. Ende si, die waren van groter werde Ende van groter stoutheden, Stonden op met haesticheden, Ende si trocken beide hare swert. 9760[regelnummer] Elc liep ten andren wart Met so sware slagen ende steken, Dattie helme moesten breken, Ende hare halsberge faelgen, So datter af vloegen die maelgen. 9765[regelnummer] Si waren van so groter herten toe, Dat elc bereidde andren soe, Datter en geen was van hen beden Hine hadde gebloet te diere steden: Dat si beide waren sere 9770[regelnummer] Gemoyt ende gepijnt vort mere, Ende dat hare helme niet ne dochten Dat si hen daer niet gehelpen en mochten. Elc hadde andren so onder gedaen, Sine mochten niet op hare voeten staen, 9775[regelnummer] Ende vielen beide gader te neder, Ende en mochte niet opstaen weder, Si waren so onder bede Ende so ademloes mede. Gaheret lach boven dan, 9780[regelnummer] Ende onder hem lach Sornahan. So dat Gaheret een deel bequam Ende sinen adem weder nam Hi stont op vander erde Ende bestont Sornahan metten swerde. 9785[regelnummer] Hi trac hem den helm af Ende waerpen en wech, ende hi gaf Sornahan op thoeft eenen slach Metten swerde dat hi lach, Ende seide hi soudene doet slaen 9790[regelnummer] Hine gave hem op gevaen. Sornahan hief op dat hoeft mettien, Ende als hi dat swert heeft gesien Boven sinen hoefde getrect al bloet Haddi vrese vander doet, 9795[regelnummer] Alse die ongewapent was doe, Ende sprac dus Gaherette toe: ‘Ay ridder, ne neemt mi niet tleven, Bedi ic wille mi opgeven.’ Gaheret seide: ‘So moetti gaen 9800[regelnummer] Daer ic u sal sinden saen.’ Ende Sornahan sekerde hem al Te done dat hi hem beval. Doe quamen daer Sornahans cnapen toe, Ende vrageden haren here doe 9805[regelnummer] Wat hi woude hebben gedaen. Hi seide: ‘Ic wille dat gi mi saen Daer binnen draeget, ende mi uut doct Al mine wapene metter spoet, Ende dat gi desen ridder met u leet, 9810[regelnummer] Ende dat gi hem eer hi van u sceedt Doet al die ere die gi moeget, Bedi in hem es grote doeget Ende gine hebt genen betren gesien.’ Si namen haren here mettien 9815[regelnummer] Ende deden met hem also alse hi Hem hadde bevolen. Doe quamen si Te Gaherette ende leidene daer naer Daer binnen, ende deden hem daer So vele eren, dat hi van dien 9820[regelnummer] Wonderde doe hijt hadde gesien Als sine wapine uut waren gedaen Quam hi tote Sornahanne gegaen Ende seide: ‘Ic hebbe vernomen Ene dinc, daer ic omme hier ben comen, 9825[regelnummer] Dats dat gi hebt gevaen nu .IJ. ridders, daer ic omme bidde u, Dat gise vort doet bringen.’ Hi seide: ‘Here ic saelt doen sonder beide Nadat gijt wilt.’ Ende also houde 9830[regelnummer] Beval hi datmense bringen soude. Si waren thant uut gedaen. Een cnape seide te hemlieden saen: ‘Gi heren, u es wel gesciet nu, Een wandelende ridder heeft u 9835[regelnummer] Van uwer vangnessen gequijt, Die ondergedaen heeft nu ter tijt Met wapenen den genen die u ontfinc.’ Si waren blide van dier dinc Ende quamen in dat paleys nadien. 9840[regelnummer] Alse Gaheret hadde versien Hi liep sere te hem wart, Ende elc cussede andren metter vart, Ende vrageden met willen groet Elc andren hoet met hem stoet. 9845[regelnummer] Si vrageden Gaherette dar naer Wat avonturen hem brachte daer. Hi seide hine ware daer niet comen Ne haddi dat niet vernomen An ene joncfrouwe, sonder waen, 9850[regelnummer] Dat si daer lagen gevaen. Ende hem dochte, seidi na desen, Dat si siec hadden gewesen. Doe seiden si hem al openbaer Hoe si gevangen waeren daer, 9855[regelnummer] Ende hoe si doet waren bleven
[pagina 67]
Ne hadde hen die joncfrouwe niet gegeven Vandaer binnen, die hen dede So vele goets ende eeten mede, ‘Wine mochten in genen kere 9860[regelnummer] Hare gedanken nemmermere.’ Gaheret seide: ‘Nu hebdi Wel gevaren, dat dunket mi. Nadien dat ic hebbe verstaen an u Gine sijt niet wel genesen nu; 9865[regelnummer] Gi moet hier daegen toter stonden Dat genesen sijn uwe wonden.’ Die .iij. gebroeder waren blide; Ende Sornahan an dander side. Alse hi wiste die waerheit das, 9870[regelnummer] Dat Walewein hare broeder was Hi was blider datten verwan Gaheret dan een ander man Hadde verwonnen. Daer naer Sprac hi tote hen dus openbaer: 9875[regelnummer] ‘Gi heren, ic bidde u dat gi Uwen evlen moet vergeeft mi Van dat ic u hebbe mesdaen; Want ic ne wiste niet, sonder waen, Dat gi mijns heren Waleweins broederen wart.’ 9880[regelnummer] Ende si vergavent hem metter vart. Dien nacht dreef men grote feeste daer, Ende meerre hadde gedaen, maer Dat Sornahan was mesmaect so onsochte Dat hi cume spreken en mochte. 9885[regelnummer] Opten andren dach stont op Sornahan Met groter pinen. Als hi sach an Agraveyne ende wart geware das, Dat hi so wel genesen was Van sinen wonden hem wonderde wat 9890[regelnummer] Ersatren dat hi hadde gehat. Agraveyn tellede hem na desen Dat hi doet hadde gewesen En hadde hem God niet te staeden gestaen, Ende sijn nichte, die sonder waen 9895[regelnummer] Sijns ontfarmde in sinen noet. Sornahan loech ende seide al bloet: ‘Sekerlike, die vander tafelronden Sijn geluckiger tallen stonden Dan enichge anders ridders sijn; 9900[regelnummer] Want dat es die gelove mijn, Waren si verslaegen, men soude vinden Die hem haers souden onderwinden Ende hem sulke hulpe geven, Si soudense doen weder leven. 9905[regelnummer] Agraveyn, dit seggic bi u; Gi wart luttel beter dan doet nu, Ende daertoe in sule prisoen geleit, Ine waende niet, in rechter waerheit, Dat gi sout hebben geleeft .iij. dage; 9910[regelnummer] Ende gi vont onder mine mage Ende mine maisniede die ghone, Die u genas inden prisone. Dus dunke mi dat dus wel Noit gevangen ridder gevel.’ 9915[regelnummer] Alse dit die brodere hadden gehort Si loegen alle om Sornahans wort. Si bleven dus .viij. dage daer, Ende genasen daer binnen so claer, Dat si gaen mochten ende riden 9920[regelnummer] Ende wapene draegen tien tiden. Gaheret seide tote Sornahanne: ‘Tuwaren, Gi moet ter vrouwen van Rostoc varen Ende u hare levren gevaen Van minen halven, ende doet verstaen 9925[regelnummer] Dat ic mi van hare sere belove Vander feesten, die si in haren hove Mi dede als ic daer was. Ic soude hare gerne danken das Sagic stade ende tijt daer toe.’ 9930[regelnummer] Sornahan antworde hem doe Die boetscap soude wel sijn gedaen, Ende hi wapende hem saen Ende nam an die broderen orlof Ende ruemde sijns selfs hof, 9935[regelnummer] Ende voer te Rostocke wart. Die .iij. broederen maecten hare vart Ende bevalen die joncfrouwe Goede, Die Agraveine halp in sire node. Ende vort an was die berch geheten 9940[regelnummer] Agraveins berch, dat suldi weten, Omdat doer hem af worden gedaen Die quade costumen diere hadden gestaen, Daer alle die ghene blide af waren Die daer of horden niemaren. 9945[regelnummer] Alse die .iij. broeders daren scieden Reden si te gader onder hen lieden, Ende droegen over een, dat si niet Sceden en souden sine souden eer iet Avonturen hebben vonden. 9950[regelnummer] Si reden dat si quamen tien stonden Tere heremitagen, daer si Luttel gewaecs hadden, bedi Daer was luttel tetene binnen. Smorgens als si den dach kinnen 9955[regelnummer] Horden si messe metter vart Ende setten hen ten wege wart. Si laegen dien nacht daer an Met enen groten riken man, Diese wel ontfinc, tuwaren, 9960[regelnummer] Als hi wist wi si waren. Na etene leiddese hare wart In enen sconen boengart; Daer saeten si op tgras onder hen .iiij. Die wart vrageden in wat manieren 9965[regelnummer] Si daer waren comen ende hoe, Ende wat avonturen si sochten doe. Si antworden: ‘Here, wi varen Om te wetene vraye niemaren Van Lancelote van Lac, daer wi 9970[regelnummer] Af hebben gehort dat hi doet si.’ Hi seide: ‘God bescermene vander doet; Het ware scade alte groet; Het ne bleve in erderike En geen ridder sijns gelike. 9975[regelnummer] Ic ne rade u niet te houdene vort ane Dien wech dien gi hebt bestaen te gane.’ Gaheret antworde hem: ‘Waerbi?’ - ‘Ic saelt u seggen,’ antworde hi. ‘Hier in dit lant sijn swaere veten 9980[regelnummer] Gine hebt gene swaerre geweten, Ende het sijn na mage algader, Want het sijn kinder ende vader. Ic sal u seggen waer af het began: In dat lant es een groet rike man, 9985[regelnummer] Hi es here over dit lant, Ende es die hertoge Cales genant. Hi heeft .vi. sonen, dat suldi weten, Die wert ende vromich sijn geheten. Soe dattie hertoge hadde ene 9990[regelnummer] Dochter te huwene ende el negene, Die hi gaf te wive enen hogen man, Die an sijn lant machierde dan. Alse si in die kerke was, ende haer vader Die helecht van sinen lande algader 9995[regelnummer] Hare woude draegen in handen Quamen sine .vi. sonen thanden Ende seiden, watso haers gesciet, Sine lieten hem onterven niet Om genen minsche die geboren ware. 10000[regelnummer] Hare vader seide doer hare:

Vorige Volgende

Roman van Lancelot, tweede boek.

[00001-10.000]