|
| |
| |
| |
Vierde boek.
| |
| |
Prologhe.
Men seget dat bedinge sere vroemt,
Ende datter grote bate af coemt:
Wi mogen merken in tween dingen
Hoe wi selen doen onse bedingen
5[regelnummer]
Ten hovewaerd van hemelrike,
Ende met begerten ende hoe nerstelike.
Dat een es ons selfs keitivechede,
Dat ander es Goeds genadechede.
Wat mach den minsce bat bringen
10[regelnummer]
Naest te sine ter bedingen
Dan die pine entie keytivechede
Vanden vernoye daer hi es gemoit mede?
Ende wat magene blideliker ende mere
Trecken te biddene onsen here
15[regelnummer]
Dan die genadecheit daer hi na haect
Van sinen sceppere, dine heft gemaect,
Der hi soe dicke werd geware
In sinen onwille harentare?
Dus dwinget die noet an dese side
20[regelnummer]
Den mincse dat hi ne si te gere tide
Traech te biddene den here van hemelrike.
Ende datmen op dander side laulike
Noch wanhopende sine bedinge niet doe.
Daer vermaentmen Gods genaden toe.
25[regelnummer]
Mettesen tween vloglen die ic seide,
Dat es mettes minscen arbeide
Ende met ons heren genadechede,
Ward opgeheven des minscen bede;
Bedi als sminscen gedachte daerto trect,
30[regelnummer]
Ende hem daerbi ter devotien wect,
Narstelike het vliget ter vart
Alsmen dan wille doen bedinge
Daer bedarf toe heilige pensinge,
35[regelnummer]
Soe datse altoes nine mach wesen
Volmaect in al, en si bi desen
Dattere vorpensinge si mede,
Oft datmense hebbe vor die bede.
Bedie diegene die soe lettel weten
40[regelnummer]
Dat si te merkene vergeten,
Hier omme werden te vele steden
Lichte bedrogen bi onwetenheden,
Met dat si eyschen menechwarf
Anders dan te eyschene bedarf,
45[regelnummer]
Oft dat si eischen min betamelike
Dan si souden, oft min werdelike,
Ende werden al lau dan van herten
Met te eyschene hare begerten.
Ende es dat wi willen vrodelike
50[regelnummer]
Bidden Gode, ende nerstelike,
Wi moten met eenpaerliker pensingen
Onsen sin oeffenen ende dwingen.
Willewi merken onse keytivechede
Wi mogen vroet werden daermede
55[regelnummer]
Wat ons dan te biddene bedarf.
Optie genade Gods, ons heren,
Wi mogen merken ende leren
Met wat begerten wi selen dan
60[regelnummer]
Gode bidden ende roepen an.
Laet ons onse gepens daertoe geven
Hoe ongedurech dat es dit leven,
Hoe die wech vander werelt es
Onsuver ende oec soe vul dor des,
65[regelnummer]
Ende hoe groet es die onsekerhede
Vander wile van onser doet mede.
Pensewi, alswi dlijf anenamen,
Dat wire wenende in quamen,
Ende wi dit leven te menegen tiden
70[regelnummer]
Met rouwen leden ende liden;
Dat wire ute moten sceden
Met rouwen ende met droefheden.
Laet ons pensen om die sothede
Ende om die feeste ende mergelichede
75[regelnummer]
Die ons die werelt brinct te voren,
Watter al besecheiden toe behoren,
Ende watter bitterheiden an cleven,
Diemen dogen moet in dit leven.
Weten pensen in onsen sinne
80[regelnummer]
Al dat ons deser werelt minne
Te voren bringet, ende al mede
Wat ons belovet haer scoenhede:
Hoe bedrigende het es alden dach,
Hoe lettel menre ane houden mach,
85[regelnummer]
Hoe ongestade ende hoe overlidende
Si es altoes, ende niet ontbidende!
Het sijn vele vernoye gemeinlike
Onder die liede van ertrike:
Som vernoye den lieden toehoren,
90[regelnummer]
Daer si mede werden geboren,
Ende daernaer van hen sceden,
Oft bi ons heren genadecheden,
Oft bi vroetscepen van enegen man,
Die hem daeraf onderwinden can.
95[regelnummer]
Andere vernoye comen ons oec toe
Somtijt, ende wine weten hoe;
Ende laten ons somtijt daernaer,
Ende varen, wine weten waer.
Andere vernoye ons oec bestaen
100[regelnummer]
Ter tijt dat wi dat leven anvaen,
| |
| |
Ende en sceden van ons vor di tijt niet
Dat ons te stervene God gebiet.
Oec comen andere vernoye an
Na sine gebornesse oec den man,
105[regelnummer]
Dine niet laten none begeven,
Maer met hem altoes vord cleven.
Wie soude dan mogen vertellen alle
Die vernoye ende die mesfalle,
Die in dit leven van ertrike
110[regelnummer]
Sijn onder die liede gemeinlike?
Ende al willewi laten altemale
Vanden vernoie te houdene tale,
Die alle die liede gemene
Onder hen hebben, groet ende clene,
115[regelnummer]
Wat mogewi micken die vresen dan
Die som den lieden sonderlinge gaen an,
Ende vanden sonderlingen vernoyen
Die de liede sonderlinge moyen,
Ende diese sonderlinge oec pinen,
120[regelnummer]
Alse elken cont es van den sinen!
Wilde elc merken in sinen sinne
Hoe vele hi heeft van beginne
Quaets gedaen ende sonde,
Ende hoe vele hi te meneger stonde
125[regelnummer]
Vernoye moeste oec gedogen;
Ende hijt wilde setten vor ogen,
Die tide die hi leden hevet,
Ende die dage die hi hevet gelevet,
Ende nerstelike merken wille
130[regelnummer]
Hoe vele hi lude ofte stille
Idelre pinen hevet gedaen,
Ende over niet uten wege gaen
Om die minne van desen live al:
Ende hoe dicke hi heeft cranc geval,
135[regelnummer]
Ende bedrogen es, ende vonden
In pinen die hi dede tien stonden,
Ende in al dat hi heeft gelevet
Cume ene raste bejaget hevet: -
Dan mach hi kinnen bi desen
140[regelnummer]
Ende jugeren wat dit lijf mach wesen.
Alsi op ene side mict ende besiet
Die pine vander werelt ent verdriet,
Ende haer grote keytivechede,
Ende hi over ander side penst die soethede
145[regelnummer]
Vanden soeten lande van hemelrike,
Ende hi dan mict ende penst naerstelike
Wat hi vonden heeft ende wat verloren
Daer hi leget oft hi soude versmoren,
Ende vanden wane daer hi af gevallen es, -
150[regelnummer]
Alse hem die minsce onderwint des,
Dat hi dit wille belien ende merken al,
Ic wane hiere bi wel verstaen sal
Hoe vele hi in deser ellendecheden
Wenen moet ende hebben droefheden;
155[regelnummer]
Want soe een bat kint sine mesdaet,
Soe hem meer te suchtene staet.
Als ons gedinkenesse comt an
Van onsen vernoye hets goet dan
Dat wi gedinken ter selver stede
160[regelnummer]
Om ons heren genadechede.
Willewi pensen hoe hi vor desen
Ons genadech heeft gewesen,
Wi selen met te merre sekerhede
Hopen op sine genadechede,
165[regelnummer]
Ende te sekerliker genaden soeken.
Nu laet ons pensen ende roeken
Wat goede hi ons dagelijcs gevet,
Ende hoe hi ons dicke verloest hevet
Uten vresen goedertierlike,
170[regelnummer]
Alse wi geladen waren swaerlike.
Ende hine dede niet te min genaden
Al lagewi in sonden, in mesdaden.
Hi vermaende sijns sels bi karitaten
Dengenen die sijns vergaten;
175[regelnummer]
Hi wederriep die sondaren
Alsi van hem gekert waren,
Ende hi ontfinc goedertierlike
Die te hem quamen, arme ende rike:
180[regelnummer]
Hi vergafse hen te meneger stonden;
Die weldoende wachti ende vermaende,
Die wel stonden hilt hi staende,
Die goede die waren gleden
Rechti op weder tharen steden.
185[regelnummer]
Quade genoechten dedi saen
Dicke in bitterheiden vergaen;
Ende die gepijnt waren bitterlike
Troesti dicke salechlike;
Ende die gene die met haren
190[regelnummer]
Tribulatien gesuverd waren
Gaf hi volmaecte ruste daernare.
Hi beterde van sonden den sondare,
Ende die gerechte liede mede
Behoetdi in hare gerechtecheide.
195[regelnummer]
Soe wie dat vor sine bedingen
Met aldusgedaenre pensingen
Sinen sin wel te oeffene pliet,
Hine comet onversien niet
Ter bedingen, no lauwelike,
200[regelnummer]
Maer hi comt wel ende vorsienlike;
Want van wel te verpensene voren
Soe comt wetentheit ende werd geboren,
Die verdrivet die onwetenthede,
Ende men bejachter compunctie mede.
205[regelnummer]
Die compunctie, als mense hevet,
Si verjaget traecheit, ende si gevet
Devotie in des minschen sin;
Ende alsmen devotie dan hevet in,
Si volmaect des minschen bede.
210[regelnummer]
Dit es in den minsche wetenthede,
Alse die minsce werd verlicht daertoe
Dat hi hem selven kint spade ende vroe.
Nu verstaet wat compunctie es:
Compunctie es, des sijt gewes,
215[regelnummer]
Alse die minsce merkel op sine daden
Ende die sonden daer hi met es geladen,
Dat hi daer omme binnen int herte
Groten rouwe heeft ende smerte.
Devotie es in alre manire
220[regelnummer]
Ene oetmodege ene godertire
Begerte in Gode, als te voren,
Die van compunctien werd geboren;
Want die man vervart van groetheden
Sire sonden ende van sire quaetheden
225[regelnummer]
Ende wantrouhede in machten,
Die in hem mogen sijn ende trachten.
Ende bekert hi hem tonsen here
Hi hevet Gods hulpe te mere,
Dat hi els niet dan Gode siet
230[regelnummer]
Daer hi hem mach toe betrouwen iet.
Dus es devotie, dat seldi verstaen,
Bekeringe te Godewaerd, sonder waen,
Met begerten die met oetmodecheden
Sijn gemanc, ende met godertierheden.
235[regelnummer]
Dus es die minsche oetmodech daerbi
Dat hi sine crancheit kint; ende hi
Es godertierre alsi merc[t] ende siet
Goeds godertierheit, die niet en vliet.
Die devotie, alse gi verstaen moget,
240[regelnummer]
Hevet in hare drierhande doget,
Soe datmen die drie dogeden wale
Mach heten dogeden principale,
Dats gelove, hope ende karitate:
Daer af comt menegerhande bate,
245[regelnummer]
Want die minsce bi minsceliker leren
En soude hem niet te Godewaerd keren
Bi devotien, en ware dat hi
Des wel gelovede dattene daer bi
God onse here behouden mochte,
250[regelnummer]
Ende hine hoepte met in sijn gedochte
| |
| |
Dat God van sinen mesdaden
Soude willen hebben genaden;
Ende en minde hi niet mere
Int uteinde Gode onsen here
255[regelnummer]
Dan hi minnet sine sonden,
Hine vloc te genen stonden
Die sonden, ende hine helde an
Gode onsen here boven al dan.
Dus mach elc wel vroet sijn des,
260[regelnummer]
Dat elc minsce die devoet es,
Dat hi gelovet, hopet ende minnet:
Verstaet dit wel ende kinnet.
Hi gelovet an die almachtechede:
Hi hopet an die genadechede,
265[regelnummer]
Ende hi minne die wachte tallen stonden,
Dat hi niet en valle in sonden.
Bedinge en mach niet anders bi desen
Dan devotie van herten wesen,
Dats te Godewaerd keren sijn herte
270[regelnummer]
Met godertierre oetmodeger begerte,
Ende hi daertoe hebbe tsire bate
Gelove, hope ende karitate.
Die hem selven kinnet van desen
Voerseiden dingen vorsien wesen
275[regelnummer]
Mach stoutelike ter beden gaen,
In hope dattene God sal ontfaen.
Ay vader ende sone ende heilegeest,
Uwer genaden dankic nu meest
Van dat ic doe ende dat ic can,
280[regelnummer]
Ende alles dies ic ie gewan.
Gebenedijt si die vader ende sone,
Entie heilegeest, die gewone
Altoes es te sine in hen tween!
Alse gewaerlike als dese drie sijn een,
285[regelnummer]
Ende icse over enen God bekinne,
Moetti mi bringen in sulken sinne
Dat ic nember moete versterven,
In moete u hulde verwerven!
Ende ic mote dor uwe genaden
290[regelnummer]
Alle dese wereltlike daden,
Beide die ic doe ende die ic scrive,
Gebeteren in desen armen live!
Doef si die duvel ende blint,
Dat hijs nembermer gevreisce twint
295[regelnummer]
Wat ic doe oft sal bestaen!
Ic wille te mire jeesten gaen.
|
|
Auteursrechtvrij