Een lees- en zangboekjen voor de jeugd

[p. 200]

N^o 92. De Broeders (N.G. II, 383).

Uit Joseph in Dothan, door Vondel.

Ruben. Judas. Simeon.

Ru.

Ik tij naar de Arabiers, die in de naaste vlekken
Zich neêrslaan: mogelijk verlos ik Joseph weêr.

Si.

Bloedschender, houd uw rust, of anderzins, ik zweer...

Ru.

Waar ben ik, onder broêrs of broedermoordenaren?

Ju.

Ik bidde u, Ruben, rust, en laat dit schelden varen,

Ru.

Ik heb mijn broêr beloofd te troosten: laat mij gaan.

Ju.

Hij riep u bij uw naam, en zag vast steêwaart aan.

Ru.

O Joseph, zaagt gij nog naar Ruben, om te ontvlieden?

Ju.

Ik kon niet denken, wat dat roepen woû bedieden.

Ru.

Hij bouwde te vergeefs op Rubens looze trouw.

Ju.

Mijn waarde broeder, rust, en matig uwen rouw,
En schik u naar den tijd: gij ziet, hoe 't staat geschoren.
Ik geef den moed, zoo lang hij leeft, nog niet verloren.
De jongen slijte een wijl zijn jeugd in slavernij.
Een slaaf raakt licht door 't een of 't ander middel vrij.
Indien hij 't juk ontloope, en eens te lande uit rake:
Of treffe een goede luim, dat hem de meester slake:
En menig slaaf, gezet in heerelijk bewind,
Verdoofde zelfs 't geluk van 't welgeboren kind.
Wie weet waar Josephs heil en welvaart zij gelegen.
Het hangt veel aan 't geluk: dies zet u hier niet tegen,

[p. 201]

Noch wik het niet te zwaar, dat beter kan beslaan¹.
Het rad draait wonderlijk: maar Levi komt hier aan.

Levi. Ruben. Judas.

Le.

Ik heb een bok geslacht, om 't stuk een verf te geven.
Nu met dit laauwe bloed dien rok met kunst bewreven,
En hier en daar besprengd, en dan door 't stof gesleurd,
En met de hand en tand gereten en gescheurd,
Gelijk of eenig wild den jongen had verbeten.

Ru.

Wat zie ik, Josephs rok?

Le.

Nu, niet te luid gekreten!

Ru.

Och, Levi, gun mij, dat ik mijn verlangen blusch,
Dien lieven rok omhelze, en nog voor 't leste eens kus,
Naardien mij Josephs mond noch aanschijn mag gebeuren.

Ju.

Nu broeder, geef hem 't kleed en zijn bekomst van treuren.

Ru.

O pluim, waarin het duifken stak,

't Welk wreede haviken vervoerden,

Terwijl het mij aan hart ontbrak,

En haat en nijd hun aas beloerden.

O rok, o vaderlijk geschenk,

U zal ik nacht en dag omarmen,

Als 't hart in droeve tranen drenk'.

U zal ik in mijn bed verwarmen.

'k Zal, afgezucht door al 't geklag,

Met u al mijmerende spreken,

1 Uitvallen.

[p. 202]

 

Gelijk of Joseph bij mij lag:

 

En telkens, als mijn oogen leken,

 

Zal ik ze wisschen met uw wol.

 

O wol, o vacht, die 't lam bedekte,

 

Hetwelk ik blaten hoorde in 't hol,

 

Dat zijne onnoosle tranen lekte;

 

Dat op zijn blaten antwoord gaf,

 

Toen God en alle herders zwegen.

 

Och Ruben, gij verdient een straf,

 

Die 't grootste schelmstuk op kan wegen.

 

't Onschuldig kind hebt gij verdaan,

 

En in dien jammerpoel gestooten.

 

Dien ouden man gingt gij verraân,

 

En van zijn beste pand ontblooten.

 

O heilig, o onschuldig kleed!

 

Men rekke en pijnige al mijn leden;

 

Geen slag van sterven zij te wreed,

 

Voor mij, een ondier zonder reden.

 

Och, Vader, Ruben is dat wild,

 

Van 'twelk uw Joseph werd verslonden.

 

Hij heeft uw hartebloed gespild.

 

Uw eigen zonen zijn de honden,

 

Die 't hert, in 't wilde woeste veld,

 

Vervolgden met hun bitse bekken.

 

Geloof niet wat men u vertelt,

 

Hoe wij 't verbloemen, of bedekken.

[p. 203]

 

Onnoozel kleed, onnoosle rok,

 

Och, wat al jammers broedt een wrok.

Le.

Geef hier dat kleed: ik zal 't bekladden, stukwijs boorden,
Besprenkelen met kunst.

Ju.

Nu geef het zonder woorden.

Le.

Dit bloed verstrek schoon rood, mijn vinger een penseel.
Zoo tart ik zelfs natuur, en 't geestigste paneel.
Hier moet ik 't sprenkelen, daar dik, daar dunner smetten;
Hier scheuren, sleepen; daar mijn scherpe tanden zetten;
Zoo slingeren door 't slijk, en trappen 't met den voet;
Zoo 't zand vermengelen en slijk door een, en 't bloed.
Wien zou men met dien rok aldus in slaap niet wiegen?

Ru.

Eerst broedermoorden, dan den vader nog bedriegen:
Welk een afgrijslijkheid! Ontzien wij schand' noch straf?
Och, eerst onschuldig kleed, nu lijkkleed, over graf
En lijk des ouden mans, gij wordt nu mede schuldig,
Ja, schuldiger dan wij.

Ju.

Nu broeder, zijt geduldig.

Le.

Indien gij zwijgt, als wij, men kan niets kwaads vermoên.

Ru.

Wat al blanketsel heeft een schellemstuk van doen!
Men hoeft veel logens, om een logen te bewimpelen.
Bedriegers, gaat, bedriegt de hersenlooze simpelen,
En kleene kinders, maar geen man, die hersens heeft.
't Verrast ons al wat leeft, en al wat niet en leeft.
De putgalm baauwt ons na: de heggen krijgen tongen,
De nesten ooren: hoort, hoe piepen oude en jongen:
Het veld heeft oogen, het geboomte slaat dit gaâ.