Perikoopsymbolen en drukkershandjes
Achterin in de Liesvelt bevinden zich een Tafele, om te vinden die Epistolen ende Euangelien, alsomen die binnen den gheheelen iare inder kercken houdt alsmede een opsomming van Epistolen ende Euangelien vanden heylighen diemen binnen den iare op die heylighe daghen houdt. Het zijn lijsten van de zon- en feestdagen van het kerkelijk jaar, met opgave van bijbelteksten die op deze dagen tijdens de godsdienst werden voorgelezen en waarover werd gepreekt, de zgn. perikopen. In de perikopentafel wordt in de verwijzingen gewerkt met de reeds genoemde margeletters. In de toelichting bij de Tafele wordt dit als volgt tot uitdrukking gebracht: “Om lichtelijck te vinden die Epistolen ende Euangelien, So suldi sien op desen A B, C, D, die op die canten van desen boeck staen.” Daarnaast staan in de bijbeltekst nog andere symbolen afgedrukt om het begin en het einde van de perikoop te markeren: “Altijt onder dye lettere, daer dat Euangelie oft die Epistole beghint, daer suldy vinden aldusdanighen teeken + Ende daert eynde neemt, aldusdanighen teeken *”.
De symbolen + voor het begin en * voor het slot van een perikoop zijn door ons in de tekst verwerkt op de plaatsen waar ze in de Liesveltbijbel staan afgedrukt. Als het plusteken bij een woord staat dat met een initiaal begint, staat het in de druk meestal direct na de initiaal, dus ‘middenin’ het woord (vgl. Spreuken 31:10, waar de + direct na de W van Wie staat, zie bv. ook Johannes 2:1 en 3:1). In deze gevallen is het plusteken tussen het versnummer en de eerste letter van het beginwoord geplaatst.
Drukkershandjes komen in de Liesveltbijbel enkele keren voor om letterlijk te ‘wijzen’ op heel belangrijke bijbelplaatsen, bv. in Exodus 20 naar de tien geboden. In de digitale editie zijn deze wijzende handjes weergeven als → of als (. Soms staan ze in de bijbeltekst zelf, soms in de marge. In het eerste geval zijn ze verwerkt op de plaats waar ze in de druk staan, in het laatste geval zijn de symbolen aan het begin van de regel geplaatst waarnaast ze staan afgedrukt.
Auteursrechtelijk beschermd