Den Bybel met groter neersticheyt ghecorrigeert (Liesveltbijbel 1542)

¶ Van Nicanors voornemen ende die vromicheden Machabei, ende oock van sinen dromen ende ghesichten, ende hoe Nichanor sterf.

Dat .xv. Capittel.

1

⁺ENde als Nicanor vernam dat Iudas inden plaetsen Samarie was, so dacht hi opten Sabboth met alder druysticheyt te oueruallen,

+ A vers 1

2

maer die Ioden die hem van noots weghen gheuolghet waren, seyden. En doet so wreedelijck noch so fellijck niedt, maer gheeft der heylichmakinghe drie dagen eere, ende eert hem die alle dinghen aensiet.

3

Mer die onsalighe vraechde, ofter een machtigher inden hemel is, die gheboden heeft den dach des Sabbathen te houden.

4

Ende si antwoorden. Daer is een leuende HERE hi is seluer machtich inden hemel, die gheboden heeft den seuenden dach te houden.

5

Ende hi seyde, ic ben ooc machtich opter aerden, die ghebiede wapenen te nemen, ende des Conincx saken te veruullen,

6

Nochtans en vercreech hi niet, dat hi den raedt volbracht hadde. Ende Nicanor metter alder hooochster houaerdicheit opgherecht, dacht een gemeyn victorie van Iuda op te stellen,

7

Maer Machabeus betroude altoos met alder hopen, dat hem hulpe van God soude comen.

8

Ende hi vermaende die sine, dat si niet en souden schroemen vander toecoemst der heydenen, maer dat si inder herten souden hebben die hulpen die hen vanden hemele ghedaen waren, ende dat si nv vanden almachtighen souden hopen, dat hem victorie bi soude wesen.

9

Ende hy sprack hen toe vander wet ende propheten, ende vermaende ooc die strijden, die si voren ghedaen hadden, ende hier mede maecte hijse ghemoet.

[p. *]

10

Ende doen haer gemoeden aldus opgherecht waren, so toonde hi hen ooc mede, die bedriechlicheit der heydenen, ende der eeden ouertredinghen.

11

Aldus so wapende hi elcken niet met bewaringe des scilts, ende speers, mer metten alder besten redenen, ende vermaningen, hen wtleggende eenen droome, die hem ghedroomt was, ende te gheloouen weerdich was Ende dat gesicht was dusdanich.

12

Hi sach Oniam die opperste priester geweest hadde, eenen goeden ende goedertieren man, ende schamel van gesichte, beleeft van seden, ende schoon van wtspraken, ende die van ioncx kints op, in duechden geoeffent is, desen sach hi die handen opsteken, ende bidden voor alle dat volck der Ioden,

13

Ende dat hem daer na noch een ander man openbaerde, wonderlic van ouderdom, ende glorien, ende ontrent hem een gheschictheyt van groter frayheyt.

14

Ende dat Onias antwoorde ende seyde, Dese is een liefhebber der broeders ende des volcx van Israhel. Dese ist, die vele voor tvolc bidt, ende voor dye gheheele heylighe stede Iheremias dye Propheet Gods.

15

⁺Ende dat Ieremias die rechte hant wtstac, ende gaf Iude een gulden swaerr seggende.

+ B vers 15

16

Ontfangt dat heylighe sweert een gaue van Gode, met welcken ghi die vyanden mijns volcx Israhels, sult neder worpen.

17

Als si aldus vermaent waren met Iudas goede redenen, van welcken eenen haestighen strijt mochte verheuen worden, ende der ionghen ghemoet ghesterct worden, so namen si voor hen, om te schermen ende sterckelick te strijden, dat die cracht vanden saken soude oorloghen, om dat die heylighe stadt, ende den Tempel in perikel waren,

18

want die minste sorchfuldicheyt was voor haer huysurouwen, ende kinderen ende voor die broeders ende maghen, Maer dye alder meeste ende eerste vrese, was voor die heylicheyt des Tempels,

19

Maer ende ooc, die ghene, die in die stadt waren, en hadden gheen cleyn sorchfuldicheyt voor die ghene die strijden souden.

20

Ende als nv si alle hoopten, dat oordeel te gheschieden, ende die vianden bi waren, ende theyr geordineert was, ende die beesten, ende die Eliphanten in bequame plaetse ghestelt waren

21

Machabeus aenmerckende der menichten toecoemst, ende die gereetscap der verscheydenre wapenen, ende die felheyt der beesten, so stack hi sijn handen wt ten hemele, ende aenriep den HEERE, die wonder doet, die niet na macht der wapenen, maer alsoot hem behaecht den weerdighen victorie gheeft.

22

Hi seyde aenroepende in deser manieren. O ghi HEERE, die uwen enghele sondeste, onder Ezechia, den coninck Iuda, ende sloecht doot vanden heyre Sennacherib, hondert ende vijuentachtentich dusent mannen,

23

ende nv, O heerscapper der hemelen seynt uwen goeden engel, voor ons in vreese ende beuinge der grootheyt dijns arms,

24

op dat si ontsien die met Gods lasteringhe teghen v heylich volck comen. Also voleynde Iudas sijn gebet,

25

Mer Nicanor ende die met hem waren togen wt met trompetten, ende gheroep,

26

Ende Iudas, ende die met hem waren, aenriepen God met ghebeden, ende si sijn aengegaen, ten strijde metter hant vechtende, mer den HERE metter herten biddende,

27

worpen si neder, niet min dan vijuendertich dusent mannen, grootelijck verlusticht ende vertroost vander tegenwoordicheyt Gods.

28

Ende doen si ophielden, ende met blijschappen weder keerden, soo bekenden si dat Nichanor oock verslaghen was metten anderen

29

Ende eenen roep ghemaect sijnde, ende verstooringe verwect sijnde, so gebenediden si den almachtighen HERE, met manlijcker stemmen,

30

⁺Ende Iudas die met lijf ende gemoede ouer al bereet was voor dat vaderlant te steruen, gheboot Nichanors hooft, ende hant metter scouderen af te houden, ende te Hierusalem gedragen te worden.

+ C vers 30

31

Ende daer ghecomen sijnde, riep hi te samen sijns geslachts magen ende die priesters totten outare, ende ghinck tot die gene die op dat slot waren,

32

Ende thoonde Nicanors hooft, ende sijn misdadighe hant, die welcke hi hadde ghesteken, teghen dat huys des almachtigen Gods, ende hi glorieerde grootelijck,

33

Ende hi beual oock datmen die tonge des ongodlicken Nicanors, af soude snijden, ende den vogelen bi stucxkens ghegeuen te werden, maer des dullen hant voor den tempel te hanghen.

34

Hierom ghebenediden si alle den HERE des hemels seggende, Gebenedijt si hi, dye sijn plaetse onbesmet heeft ghehouden,

35

Nicanors hooft liet hi int hoochste vanden slote wthanghen, op dattet een claer ende openbaer teeken der hulpen Gods soude sijn.

36

Aldus besloten si alle met ghemeynen rade desen dach in gheender manieren sonder vieringe voorby te laten gaen,

37

Mer die vieringhe te houden opten derthiensten dach der maent Adar, die in Sirischer talen gheheeten wordt, den naesten Mardochei dach.

38

Nv wandt nv dese dinghen aen Nicanor gheschiet sijn, ende van dien tijden, die stadt vanden Ebreen beseten wert,

39

so sal ic ooc in desen een eynde der redenen maken. Ende ist dattet wel gedaen is, alsoot der historien betaemt dat wilde ic wel, mer is min weerdelijc gheschiet, dat is mi te vergheuen.

40

Want gelijc het contrarie is, altoos wijn, of altoos water te drincken, maer nv dat een ende dan dat ander te besighen, is lustich, Also ist dat die redenen altoos sonderlinge volcomen sijn, niet aenghenaem en sijn. Hieromme salt hier voleyndt sijn.

¶ Eynde des ouden Testaments.

¶ Hier na volcht dat nyeuwe Testament.