Madoc. Jaargang 1995

[p. 122]

bij de agenda

D'Oude Huys

In Helmond stond tussen 1175 en 1400 een groot houten kasteel met een enorme bakstenen woontoren, later wel bekend als d'Oude Huys. Tussen 1981 en 1984 hebben er op het terrein, waar dit kasteel omstreeks 1400 werd gesloopt, opgravingen plaatsgevonden. Dit voorjaar is er in het Gemeentehuis van Helmond een vernieuwde opstelling van de archeologische vondsten van het ‘Oude Huys’ geopend. De tentoonstelling, die onder meer de oudste in Nederland gevonden lepels en schaakstukken bevat, gunt het publiek een blik in het alledaagse leven van de toenmalige bewoners van het ‘Oude Huys’.

Informatie: Gemeentemuseum Helmond, Kasteelplein 1, 5701 PP Helmond, tel. [phone].

Macht en gezag in de negende eeuw

Onder deze titel hield Mayke de Jong, hoogleraar Middeleeuwse Geschiedenis aan de Universiteit Utrecht in 1992-1993 een doctoraal-werkcollege. Na afloop van het college besloot een aantal studenten de resultaten van hun onderzoek te bundelen en te publiceren. Het resultaat verschijnt in juni bij Uitgeverij Verloren in de reeks Utrechtse Historische Cahiers. Uitgangspunt voor de bijdrage vormde de nieuwe zienswijze op het koningschap van Karel de Grote zoals die in de jaren tachtig door Engelse historici als Janet Nelson is ontwikkeld. Ter gelegenheid van het verschijnen van de bundel organiseert de vereniging voor Mediëvistiek Firapeel een lezingenavond waarop prof. dr. Mayke de Jong en drie van de auteurs over hun onderzoek zullen vertellen. De avond vindt plaats in Cunera, Nieuwegracht 32 te Utrecht van 19.30 tot 22.00 uur. Voor meer informatie: Firapeel, tel. [phone].

Holland Festival Oude Muziek Utrecht 1995

Ook dit jaar heeft het Festival Oude Muziek een aantal mooie uitvoeringen van middeleeuwse muziek geprogrammeerd. Naast het terugkerende thema storytelling wordt dit jaar onder meer bijzondere aandacht besteed aan Guillaume Dufay (zie elders in dit nummer), muziek uit zestiende-eeuwse Antwerpse drukken, de madrigaalkomedie, Engelse muziek uit de zeventiende eeuw, de barokcantate, niet-Westerse oude muziek en Russische koormuziek. Voor een volledig programma-overzicht kunt u zich wenden tot de Organisatie Oude Muziek, postbus 734, 3500 AS Utrecht, tel. [phone]. Hieronder volgt een selectie van alle middeleeuwse muziek die op het Festival te horen zal zijn.

vrijdag 25 augustus, Catharinakerk, 17.00 uur Pomerium: Werken van Lassus, Palestrina en De Monte

zaterdag 26 augustus, Pieterskerk, 16.00 uur Hortus Musicus Talinn o.l.v. Andres Mustonen: Werken Pärt en anonieme componisten uit de veertiende en vijftiende eeuw

zaterdag 26 augustus, Catharinakerk, 22.45 uur Pomerium o.l.v. Alexander Blachly: Guillaume Dufay: Missa Sancti Antonii de Padua

[p. 123]

maandag 28 augustus, Geertekerk, 22.45 uur Nieuw Ensemble o.l.v. Ed Spanjaard, David Cordier, countertenor: Werken van Guillaume Dufay en Robert Heppener

woensdag 30 augustus, Jacobikerk, 17.45 uur Nederlands Kamerkoor o.l.v. Paul Hillier: met onder meer Missa Ecce Ancilla Domini

donderdag 31 augustus, Jacobikerk, 17.45 uur Ars Nova o.l.v. Bo Holten: Werken van Guillaume Dufay, Nicolaas Gombert en twintigste-eeuwse componisten

donderdag 31 augustus, Geertekerk, 22.45 uur Ensemble Project Ars Nova: Wereldlijke muziek van Guillaume Dufay

vrijdag 1 september, Geertekerk, 17.45 uur Ensemble Project Ars Nova: Werken van Guillaume Dufay, Hugo van Montfort, Johannes Brassart en Oswald von Wolkenstein

zaterdag 2 september, Vredenburg, 12.45 uur Sine Nomine: Italiaanse muziek uit de vijftiende eeuw

zaterdag 2 september, Jacobikerk, 14.15 uur The Hilliard Ensemble: Kerkmuziek van Guillaume Dufay

zondag 3 september, Vredenburg, 11.00 uur Sine Nomine: Italiaanse muziek uit de vijftiende eeuw, waaronder ook van Guillaume Dufay

zondag 3 september, Geertekerk, 16.00 uur Ensemble Gilles Binchois o.l.v. Dominique Vellard: Chansons van Guillaume Dufay

zondag 3 september, Pieterskerk, 17.45-19.30 uur Sequentia o.l.v. Barbara Thornton en Benjamin Bagby: Braunschweiger Osterspiel

Fascinerende Middeleeuwen

Onder deze titel zal Teleac in november 1995 een vierdelige serie over de Middeleeuwen uitzenden. Het betreft een produktie van de BBC, Strange landscape. Presentator Christopher Frayling, tevens auteur van het bijbehorende boek, vertelt een aantal verhalen over belangrijke personen en opzienbarende gebeurtenissen uit die tijd. Deze zijn gereconstrueerd en vastgelegd in fantastische filmbeelden.

Enkele thema's: de kathedraal van Chartres, Pierre Abélard en Bernard van Clairvaux, de ontwikkeling van de universiteiten, de geschiedenis van de franciscanen, de lotgevallen van de katharen en Dantes Divina Commedia. Informatie: Stichting Teleac, postbus 2414, 3500 GK Utrecht, tel. [phone]

Willibrordjaar

Op 21 november 1995 is het precies 1300 jaar geleden dat paus Sergius Willibrord in de St.-Pieter te Rome tot aartsbisschop van de Friezen wijdde. Als missiebasis werd hem door de Karolingische hofmeier Pippijn het castellum Traiectum toegewezen. Van hieruit zou het grootste deel van ons land worden bekeerd en zou Utrecht in de loop van de achtste eeuw uitgroeien tot het centrum van een nieuw bisdom.

Willibrord en zijn opvolgers vormen dit jaar het middelpunt van tal van activiteiten. Een grote tentoonstelling over de vroege geschiedenis van het bisdom

[p. 124]

Utrecht zal vanaf 18 november te zien zijn in het Rijksmuseum Het Catharijne-convent. Fraaie Karolingische en Ottoonse codices, tal van archeologische vondsten en maquettes van de vroegste kerkjes op het Utrechtse Domplein (op basis van de recente opgravingen) zullen naast vele andere voorwerpen uit binnen- en buitenland deze vroege geschiedenis belichten.

Op 2 en 3 september wordt er op het Domplein in Utrecht een groot Middeleeuws stadsfeest gehouden. Een groep acteurs verbeeldt daar het dagelijks leven van de vroege Middeleeuwen: het koken op houtvuur, het werken met been, hoorn, hout en leer, het weven en spinnen, het smeden. Ook is er gelegenheid om te oefenen in het beugelen, pagschieten, javelotwerpen of het struifvogelen. Uiteraard kan er ook geproefd worden van een glas Willibrordbier.

Ook van wetenschappelijke zijde wordt dit najaar veel aandacht besteed Willibrord en de vroege ontwikkeling van het bisdom Utrecht. Onder de titel ‘Van missie tot millennium’ organiseert de Stichting Willibrord/Utrecht 695-1995 in samenwerking met de Onderzoekschool Mediëvistiek en de Universiteit Utrecht een driedagen durend internationaal congres. Een viertal thema's staan er centraal: ‘Oude en nieuwe werelden’, ‘Middelen van bestaan’, ‘Ordening van Kerk en Staat’ en ‘Het Domplein te Utrecht’. Tot de sprekers behoren onder meer: prof. dr. A. Dierkens (Brussel), prof. dr. J. Nelson (Londen), prof. dr. M.B. de Jong (Utrecht), dr. J.P. Devroey (Brussel), prof. dr. S. Lebecq (Lille), prof. dr. P.H.D. Leupen (Amsterdam), prof. dr. J.M. van Winter en prof. dr. A.J.J. Mekking (Leiden). Voor informatie en aanmelding kan men zich richten tot: A.J. Houtgast, Hieronymusplantsoen 11, 3512 KV Utrecht, tel. [phone] (do. ochtend). Voor aio's en oio's biedt de Onderzoekschool een speciaal programma aan.

In aansluiting op dit congres wordt op zondag 26 november een colloquium voor een breed publiek gehouden over ‘De invloed van Willibrord op de cultuur van het vaste land.’ Hier zal de missie van Willibrord vooral vanuit Iers perspectief worden bekeken. Het colloquium wordt georganiseerd door de Stichting van Hamel, de Vereniging voor Mediëvistiek Firapeel en de Vakgr. Keltisch van de Universiteit Utrecht. Voor meer informatie: Stichting Van Hamel, Lauran Toorians, tel. [phone].

Informatie over andere activiteiten naar aanleiding van het Willibrordjaar is verkrijgbaar bij: VVV Utrecht, tel. [phone] (50 cent per minuut).

* Berichten voor Agenda en Bij de Agenda s.v.p. tijdig sturen naar het nieuwe redactieadres van Madoc: Kromme Nieuwegracht 66, 3512 HL Utrecht.