Nederlandsch Museum. Vierde Reeks. Jaargang 2

[p. 188]

Kroniek.

De eerste openlijke stap tot voorbereiding van he XXII^e Nederlandsch Taal- en Letterkundig Congres dat in 1893 te Arnhem plaats zal hebben, is Woensdag 6 Juli gedaan. Op eene uitnoodiging van den Burgemeester, kwamen in den foyer van Musis Sacrum een groot aantal inwoners van Arnhem bijeen die zich bereid verklaarden deel uit te maken van de regelingscommissie.

Na een inleidend woord van den Burgemeester, werden in het bureau (uitvoerend comité) benoemd de heeren D^r L.H. Slotemaker, 1^ste Voorzitter, M^r E.H. Karsten, 2^de voorz., M^r F.N.L. Aberson, 1^ste onder-voorz., M^r J.A. Kronenberg, 2^de ondervoorz., M^r A. Sipman, 1^ste secretaris, Jhr. M^r P. Van Nesten, 2^de secret., A.S. Van Oldenborgh, 1^ste penningmeester, A.J. Sprenger, 2^de penningm., G. baron van Heemstra, M^rs A. Philips en P. van Schermbeeck, leden (De Subcommissies zullen later worden benoemd).

Tot eere-Voorzitters werden bij acclamatie benoemd baron Mollerees van Westkerke, Commissaris der Koningin in Gelderland en Jhr. van Lawick van Pabst van Nijevelt, burgemeester van Arnhem.

*^**

Den 15^en Juni is door den gemeenteraad te Amsterdam benoemd tot buitengewoon hoogleeraar in het Sanskrit en aanverwante vakken aan de Universiteit aldaar, D^r C.C. Uhlenbeck, thans medewerker aan het Woordenboek der Nederlandsche Taal.

*^**

De wedstrijden van de Vlaamsche Academie hebben den volgenden uitslag opgelevrd:

De Geschiedenis van den infinitivus in de Oudgermaansche dialecten. - Prijs niet toegewezen.

Welke is de rol, die in het Middeleeuwsche drama wordt toegewezen aan het booze beginsel, ‘onder den naam van

[p. 189]

Lucifer, Satanas, Sinnekens.’ enz. Wat zijn daarvan de algemeene en, in sommige werken, de bijzondere karaktertrekken? - De uitgeloofde prijs wordt toegekend aan den eerw. heer Ernest Soens, van Aspelare, student te Leuven.

Prudens van Duyse beoordeeld als taal- en letterkundige. - Prijs niet toegekend.

De geschiedenis van het gebruik der Nederlandsche taal in het lager, middelbaar en hooger onderwijs van 1830 tot heden. - Prijs niet toegekend.

Verhandeling over het gebruik van naamvallen, tijden en wijzen in den Heliand. - De prijs wordt toegekend aan Pater Van de Ven, S.J. (neef van wijlen professor Heremans) van Antwerpen, thans te Leuven.

Verhandeling over de klank- en vormleer in de werken van Jan van Ruushroec. - Prijs niet toegekend.

Geschiedenis en critisch overzicht van het Vlaamsch tooneel gedurende de XVII^e eeuw. - De prijs wordt toegekend aan den heer O. van Hauwaerl, te Gent, thans leeraar te Chimai.

Huiselijk leven, zeden en gewoonten in eene Vlaamsche gemeente gedurende de 2^de helft der 18^e eeuw, bepaaldelijk vóór de Fransche omwenteling. - Prijs niet toegewezen.

*^**

In n^r 11 van Land en Volk, dezer dagen bij den uitgever Ad. Hoste van de pers gekomen, lazen wij de volgende bijdragen: Juni (Johan); Veldzang (Vondel); De Prins der Nederlandsche Dichters (J. Van Kempen); Verviers (J.); Een ouderwetsche Apotheker (S.L. Prenau). - Allerlei: Naamdichten, Denkoefeningen, Fantaisie, Nederlandsche taal, Letterraadsel, Oplossingen.

Wat vooral onze aandacht gaande maakt, zijn de uiterst sierlijke platen dezer aanbevelenswaardige uitgave.

*^**

In n^r7 van Het Belfort komen voor: Schaepman (B. Mets); Taalpolitie (D. Claes); Op het Veld van onzen Buurman (Muyldermans); Driemaandelijksch Overzicht (S.P.); Nederduitsche Bloemlezing (F.); Lied en Leven (E. De Lepeleer); Op het Groeningenveld (E. Goedertier); Boekennieuws en Kronijk.

[p. 190]

*^**

De Nieuwe Gids geeft een zeer scherpe beoordeeling van Van Nouhuys' Goudvischje, van de hand des heeren F. Van der Goes.

*^**

Wij ontvingen onlangs eene dichterlijke boodschap uit het schrale en verachterde Limburg: een nog jeugdige schrijver trad met een voortreffelijken bundel volkspoëzij voor het publiek op, en genoot dadelijk ieders vertrouwen.

Thans vernemen wij het tot, stand komen eener letterkundige maatschappij die zich ten doel stelt de verspreide krachten der gouwe te vereenigen, de bellettrische pogingen te beschermen en aan te moedigen, en belooft jaarlijks hare werkzaamheden in een schrift: ‘Het Limburgsch Jaarboek’ te veropenbaren. Zonder verder aan te dringen op de talrijke zangen der jonge heidedichters die er zullen in opgenomen worden, zijn wij nieuwsgierig kennis te maken met de beloofde studiën over de Limburgsche taal, over het Bargoensch of kouterwaalsch, over de folklore der streek waarover ‘Het Daghet’ zoo menig uitmuntend opstel schreef, over de oude liederen die aldaar niet eerder werden opgeschreven, over Henrijk van Veldeke en het onlangs uitgegeven meesterlijk passiespel ‘De Menschwording van Christus.’

Mannen van naam, binnen en buiten de provincie (wij noemen slechts Brans en Sauwen), geleiden de bewerking.

*^**

Te Antwerpen worden eerlang de aria's van den beiaard hernieuwd. Voor den rammel van het uur zullen aria's uit werken van Peter Benoit, voor dien van het half uur aria's uit werken van Jan Blockx gekozen worden.

Aan andere gemeentebesturen warm aanbevolen!

In Gent b.v. zouden we gaarne tegen Miss Helyett willen ruilen!

*^**

De Bond Antwerpen-Vooruit laat 1500 plakkaten drukken, om de Antwerpsche gemeentekermis in ons land en in den vreemde aan te kondigen, en als aankondiging van het Landjuweel, 10,000 omzendbrieven, welke kosteloos ter beschikking zijn van personen, die vrienden of verwanten op deze veelbelovende plechtigheid wenschen uit te noodigen,

*^**

De veiling der collectie antieke vazen en Tanagrabeelden, toebehoord hebbende aan den heer Van Branteghem te Brussel, heeft

[p. 191]

305,000 fr. opgebracht. De beker van Sotades bracht 10,100 fr. op; een Tanagragroepje, twee vrouwen in gesprek voorstellende, 4000 fr. De meeste voorwerpen werden aangekocht voor rekening der musea te Londen, Berlijn, Brussel, Kopenhagen en den bekenden Londenschen verzamelaar Solting.

*^**

Te Berlijn is de veteraan der beeldhouwers, Albert Wolff, gestorven. Men kan in die stad vele werken van zijne hand vinden, o. a. het monument van koning Frederik Wilhelm III in den Lustgarten en de marmergroep van Pallas op de Slotbrug.

*^**

Te Hesdin zal een gedenkteeken worden opgericht voor l'Abbé Prévost. De schrijver van Manon Lescaut is in dit plaatsje geboren.

*^**

De Dietsche Warande, 3^e afl., bevat: Tusschen puinhoopen (novelle van J. Baltz); Een zestiende-eeuwsch handschrift naar Tailler (G. Duflou); Drie balladen (E. Hiel); De Toondichtermuziekdrukker H. Waelrant van Tongerloo; Thomas van Kempen, jongste ontdekkingen (V. Becker); De Handel vooral in de Nederlanden tijdens Karel den Groote (C. Buter); De quaternaire aardlagen van Zuid-Nederland (A. Erens); Het aloude Waulsort (A. Th.); De Japansche bouwkunst (A. Croiset van der Kop); Mej. E. Beernaert, de landschapschilderesse; Boekenkennis en Omroeper.

*^**

Sinds einde 1891 verschijnt bij Ch. Rozez te Brussel eene Bibliothèque belge des connaissances utiles. Het is eene encyclopedie van alle vakken der menschelijke kennis uit een Belgisch oogpunt, niet in alphabetische, maar in systematische orde. Het geheel zal nagenoeg 150 boekdeelen omvatten aan 1.25 fr. ieder. Er verschijnen er twee per maand, die aan de inschrijvers voor de heele verzameling, geleverd worden aan één frank.

*^**

H. Suringar tc Leeuwarden schenkt ons een nieuwe uitgave van Van der Palm's Oratorische werken met gegraveerden titel en portret, in twee deelen (gecartonneerd ƒ 8, ingebonden ƒ 8.80).

*^**

De politieke geschiedenis van Nederland is, na Wagenaar en Bilderdijk, beschreven door Arend c.s., door Witkamp, door Nijhoff, door Wenzelburger, door Nuyens. Over de maatschappelijke geschiedenis van het Nederlandsche volk bezitten wij

[p. 192]

nog geen boek. Prof. Blok te Groningen heeft zich thans met de bewerking van zulk eene sociale geschiedenis belast. Dezer dagen kwam het eerste deel van de pers, handelende over de oudste tijden, het Frankische tijdperk en het tijdperk der kleine feodale staten (ruim 400 bl. 8^o met 3 kaarten, à ƒ 4.50, gebonden ƒ 4.90. - Groningen, Wolters).

*^**

Van den novellenbundel Op Dwaalwegen, naar Garmen Sylva, is bij den uitgever L.J. Veen een 2^e editie in bewerking, als begin eener reeks werken van Carmen Sylva in afleveringen. Achtereenvolgens zullen daarin opgenomen worden: Op Dwaalwegen, Uit twee Werelden, Door alle eeuwen, Veldpost, Castell Pelesch en Wraak; het geheel zal zes deelen of 30 afleveringen uitmaken.

*^**

Bij Van Goor te Gouda zag het licht Parisismen, alphabetisch gerangschikte verzameling der eigenaardige zegswijzen van het Parijsche Argot, bewerkt naar D^r Césaire Villatte. Prijs: ƒ 2 60.

*^**

De firma Gebr. Cohen (Arnhem-Nijmegen) heeft de 10^de uitgave ondernomen van Mensing's vertaling van De Negerhut door H. Beecher Stowe en zal die binnen de zes maanden ten einde gebracht hebben.

Het is een ware prachtuitgave met circa 200 platen.

Ze zal 22 afleveringen beslaan van 24 à 32 blz. royaal-octavo tegen 0.65 fr. ieder.

*^**

Den 17 Juni 1.1. is te Leiden gepromoveerd de heer A. Hendriks van Hazerswoude, met een proefschrift: Joost van den Vondel en G. de Salluste S^r du Bartas. Het is een eigenaardig onderzoek naar den invloed van den Franschen op den Nederlandschen dichter.

*^**

De Göthe-Gesellschaft te Weimar zond haren leden dezer dagen het 6^e deel harer schriften. Het bevat; ‘Das Weimarer Hoftheater unter Göthe's Leitung, von Julius Wahle.’

*^**

In den prijskamp, door de letterkundige Vereeniging Jan-Frans Willems, te Antwerpen uitgeschreven, werd de eerste prijs (100 fr. en een verguld eeremetaal) toegewezen aan de novelle Een Gebroken Hart, door Alexis Callant, van Gent.

De tweede prijs (50 fr. en een zilveren eeremetaal) werd weggedragen door het luimig stuk De Trompetter van Zakkingen, novelle door Jan Van Menten, van Antwerpen.