Nederlandse historische bronnen 9

[p. 151]

68 Aan Van Reede van Amerongen

Utrecht, 6 mei 1672

rec.^a, 12 mei in Hamburg

Hoogh Edele WelGeboren Heere, De heeren ende de vrienden aen dewelcke ick U H. Ed. aengenaeme van den 26. april uijt Lenzen⁴⁷³ hebbe gecommuniceert, prijzen U H. Ed. voornemen om het tractaet op approbatie te teeckenen ende verlangen van harten te mogen verstaen dat sulx sal wesen gedaen. Ondertusschen wort hyer gemompelt (want alles diensaengaende wort nu onder secretesse bij weijnigh heeren gehandelt) dat, om 't selve te doen, consent aen U H. Ed. alrede soude wesen afgesonden.

Al voor eenige daegen sijn van de vloote van den Staet seijlveerdigh geweest in 't Vlie twee à drie en vijfftigh capitale schepen nevens vyer ende twintigh fregatten nevens een competent getal van branders ende ander cleijn vaertuijgh ende alleen door de noordelijcke winden verhindert in zee te loopen. Ende dewijl deselve sedert gisteren naemiddag tusschen het zuijden ende oosten heeft gestaen, gelooft ende hoopt men dat deselve nu al sullen uijt sijn, ende, volgens de brieven voorleden dynsdagh uijt Engeland gecomen, sal de vloot aldaer nogh drie à vyer weecken door manquement van verscheijde scheepsbehoeften, maer bovenal van bootsvolck, niet connen claer worden.

Deselve brengen oock mede dat te Londen alomme groot misnoegen bij de gemeente over den oorlogh wierde gethoont, dat de meeste manschap uijt vreese van geprest te worden ten platten lande vluchte. De secrete correspondenten voegen daerbij datter groote jalousie soude wesen tusschen den coninck ende den hartogh van Yorck⁴⁷⁴, dat den eersten verlegen soude sijn van soo verre sigh op het aendringen van sijn broeder met de Franssen te hebben ingelaeten, oock becommert is van eenigh ongemack van 't volck te lijden, ende daerom verboden⁴⁷⁵ heeft (dat)^bb niemand in St. Jems parck, sijn ordinaris wandelplaetse, in te laeten comen.

De ambassadeur Boreel confirmeert (soo ick van seer goede kant beright ben) alle het voorverhaelde ende schrijft daerbij dat, soo als geresolveert was om op de permissie van Haer Ho. Mo. van daer herwaerts te vertrecken, de heere Arling-

473 Een aan de Elbe gelegen plaats.

474 Jacobus Stuart, de latere koning Jacobus II.

475 In de betekenis van ‘afgekondigd’.

bb Het woord ‘dat’ is hier dan overbodig.

[p. 152]

ton⁴⁷⁶ hem hadde geseijt dat beter soude doen van wat aldaer te verblijven, dat de tijt lichtelijck, oft misschien, veranderinge soude connen toebrengen.

Ende naer het incomen van de laeste Engelse brieven sijn de actiën in de Oost-indische Compagnie tot Amsterdam in twee beurstijden vijff en twintigh geresen, ongetwijffelt op die oft diergelijcke tijdinge bij de coopluijden uijt dat rijck ontfangen.

Gisteren is eijntelijck naer veel hacquetteren⁴⁷⁷ geresolveert dat op gemene costen van de provintiën van Hollant ende Utrecht de Vaert⁴⁷⁸ sal worden gefortificeert ende van daer langhs den Vaertschen Rhijn aen de westsijde tot aen de stadt van Utrecht, voorts ten oosten van de stadt ende de Vecht tot ontrent Naerden aen de Zuijderzee, geleght sal worden een suffisant retrenchement, om dan bij noot de lage landen buijten dat retrenchement onder water te setten.

De heere van Renswoude, mitsgaders alle ses de aenwesende heeren van ons lith, nevens eenige heeren van de ridderschap ende de burgemeester Hamel ende Mansvelt, hebben mij gepermitteert om dese in Haer Ed. Mo. presentie te mijnen huijse te schrijven, mits dat ick aen U H. Ed. soude presenteren alle derselver dienst ende dat wij U H. Ed. gesontheijd ende succes van sijne negotiatie met een glaesje sullen toewenschen. Ende daerop sal ick blijven - - -

Utrecht, den 26. april 1672 [o.s.].

476 Henry Bennet, graaf van Arlington, Engels minister van buitenlandse zaken, gehuwd met Elisabeth van Nassau-Beverweerd. Hoewel hij als gehoorzaam dienaar het verdrag van Dover ondertekend had, was hij, in samenwerking met William Temple, ook nauw betrokken geweest bij de Triple Alliantie van 1668 en eerder geneigd tot een Spaanse dan een Franse oriëntatie in de buitenlandse politiek (Haley, An English Diplomat, 175, 206-207, 211-212).

477 Krakélen.

478 Vreeswijk.