De Waalsche Beweging.
De Wallonisanten hebben in dezen verkiezingsstrijd het Waalsche land door een krachtige antivlaamsche propaganda gemaakt, gericht tegen de Waalsche afgevaardigden, die, luisterende naar hun rechtvaardigheidsgevoel, voor de Taalwet De Vriendt hadden gestemd.
De Ligue Wallonne van Luik heeft aan al de candidaten voor de Kamerverkiezingen van 22 Mei de volgende vragenlijst gezonden:
1o Zult gij de intrekking vragen van de onlangs aangenomen flamingantenwet?
2o Zult ge u krachtdadig verzetten tegen alle nieuwe Vlaamschgezinde eischen van welken aard ook?
3o Zult ge het gebruik van het Fransch als eenige officiëele taal eischen in België om aldus terug te komen tot het besluit van 16 November 1830?
4o Zult ge u verzetten tegen het gebruik van het Vlaamsch in de Kamers?
5o Zult ge de verplichting verwerpen Vlaamsch te leeren voor een Waal, die gelijk welke bediening aanvraagt in 't Walenland of wel een bediening in 't Vlaamsche land (vooral in de groote steden), bediening, waarvoor het zal erkend worden, dat de kennis van het Vlaamsch van geen practisch nut is?
6o Zult ge u verzetten tegen alle nuttelooze en vooral kostbare vertalingen, zooals die van de eigennamen, van den reisgids, den Moniteur, de parlementsverslagen, enz.?
7o Zult ge het tweetalig onderwijs eischen in het Vlaamsche land?
8o Zult ge van de officieren de kennis van het Waalsch eischen, daar ze verplicht zijn het Waalsch te kennen?
9o Zult ge van de rechters en alle bedienden, die in aanraking komen met het publiek, de kennis van het Waalsch eischen?
10o Zult ge bij de rechtbanken in Vlaanderen de benoeming eischen van Waalsche tolken?
11o Zult ge, met betrekking tot de officiëele ondersteuning, de gelijkstelling eischen van de Fransche, de Waalsche en de Vlaamsche taal en namelijk de inrichting van provinciale letterkundige Waalsche commissies?
12o Zijt ge bereid om voor de stichting van een Waalsche academie te stemmen, om de Vlaamsche Academie te benadeelen, die slechts een afdeeling van de Belgische Academie moest zijn?
Op die vragen hebben JA geantwoord: Voor de Kamer: Luik: Delaite, Detry, Digneffe, Jamar, Joiris, Lomba, Moselli, Neujean, Tilman, Warnant, liberalen; Fléchet, Heuse, Jeanne, Journez, Maquette, Schinler, progressisten-socialisten; Delbar, de Maneffe, katholieken; Verviers: Jacques, Féron, Mullendorf, Peltzer, liberalen; Bergen: Capouillez, Demerbe, Dubiez, Dufrane-Friart, Masson, van Kerckhove, liberalen; Çharleroi; Clercx, Coppé, Deprez, Dewandre, Fontaine, Fourcault, Hanrez, Heymans, liberalen; Thibaut, katholiek; Doornik: Broquet, de Séjournet, Duchâtelet, Roger, liberalen; Ath: Heupgen, Queriaux, liberalen; Ninauve, katholiek; Soignies: Houtart, Neuman, Paternoster, liberalen; Mabille: katholiek; Thuin: Lemonnier, Losseau, Warocqué, liberalen; Duquesne: katholiek.
Voor den Senaat: Luik: Braconier, Dupont, Magis, Monteflore-Levi, Nagelmakers, liberalen; Verviers: Lejeune-Vincent, d'Andrimont, liberalen; Doornik: Crombez, Huet, liberalen.
Te Luik beval L'Ame Wallonne aan niet te stemmen voor Jans, den Vlaming, Anseele, den Vlaming, Demblon, den flamingant; Crocq, den Brusselaar en verder allen die voor de wet gestemd hadden. Het is dus genoeg, dat iemand een Vlaming zij en in de verste verte niet verdacht van Vlaamschgezindheid zooals Crocq, opdat zijn candidatuur door de Wallonisanten bestreden worde.
Die propagandabeweging heeft volstrekt geen uitslag gehad, zooals l'Organe Wallon gedwongen is het te erkennen. Integendeel: nooit werd er zooveel over de Vlaamsche Beweging gesproken in het Walenland dan bij deze gelegenheid. De socialisten, gedwongen zich te verdedigen op dat punt, hebben het rechtmatige van onze eischen doen uitkomen. O.a. hebben ze een vlugschrift over de Vlaamsche Beweging uitgegeven, dat bij duizendtallen in het Waalsche Land werd verspreid; het vlugschrift getuigt van een zeer gezond inzicht in de toestanden. Daar het gezond verstand toch uiteindelijk het oordeel uitspreekt, is het zeker dat niet de Wallonisanten maar wij de vruchten plukken van de beweging door hen op 't getouw gezet.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd