Neerlandia. Jaargang 7

[p. 133]

Aan Handelaars en Neringdoenden.

In de laatste vergadering der Groep Nederland van het Algemeen Nederlandsch Verbond is aan het (Groepsbestuur opgedragen zich te wenden tot den winkelhandel, en verder tot allen die krachtens hun vak zich openlijk of bij rondzendbrief tot het publiek richten.

Het geldt de dwaze en verderfelijke gewoonte dat Nederlandsche mannen van zaken zich tot hunne Nederlandsche klanten wenden in een vreemde of gedeeltelijk vreemde taal, voornamelijk Fransch en Engelsch. Het eerste, geheel in vreemde taal is wel het toppunt van dwaasheid, dat geen nadere afkeuring behoeft.

Bij het gebruik van Nederlandsch zijn er vreemde woorden die moeilijk kunnen worden vermeden, maar die zijn betrekkelijk zeldzaam; woorden als sport, manufacturen, leverancier, artikelen enz. zijn Nederlandsch geworden. Het misbruik echter begint waar wij in onze taal woorden en uitdrukkingen hebben die volkomen het bedoelde weergeven. Er is geen enkele geldige reden waarom wij zouden spreken van boulangerie, pâtissier, coiffeur, entrée, fournisseur de la Cour, tailor, en gros, en détail, pain de luxe, objets d'art en zoovele andere - in plaats van bakkerij, banket- of pasteibakker, kapper, toegang, hofleverancier, kleermaker, in het groot, in het klein, fijn brood, kunstvoorwerpen enz. Men behoeft slechts de winkelstraten door te wandelen en de dagbladen in te zien, om overal te worden getroffen door wat noodeloos vreemd, niet eigen is.

Er is geen schuld zoozeer, maar misverstand. Er mag een tijd zijn geweest dat het publiek zich werkelijk ver-

[p. 134]

gaapte aan al die uitheemschheid, nu is dat niet meer zoo. Integendeel, het wekt thans bij het denkende publiek afkeer, omdat het onecht, in elk geval oneerbiedig is. Want wij allen, Nederlanders, hebben groote verplichting aan onze taal. En de sleur zou bewerken dat wij onze taal bedierven. Vooral omdat wij een klein volk zijn, maar niet te klein om wat te beteekenen, moeten wij hoog houden wat ons gemeenschappelijk kostbaar bezit is: onze taal.

Het Algemeen Nederlandsch Verbond telt bijna vijfduizend leden, zeker drieduizend gezinnen vertegenwoordigend. Het is een macht geworden en zet vastberaden den strijd voort voor onze stambelangen. Het doet dat zonder overdrijving, als het kan enkel door overreding; als het moet, door andere middelen. Het doet dan ook een beroep op u, als landgenoot, als Nederlander, om, als gij de gelegenheid daartoe hebt, te bewijzen, dat gij in betamelijkheid tegenover onze taal niet te kort wilt schieten. Van minderwaardigheid dier taal kan wel geen sprake meer zijn, sinds onze Koningin en Koningin-Moeder haar als hoftaal in eere hebben hersteld, en evenals Prins Hendrik, door Haar steun aan het A.N.V. instemming met zijn beginselen hebben betoond. Sinds dien gelukkigen omkeer moet het voor ieder, dus ook voor u, een ernstig streven zijn om onze taal, waar gij kunt, zuiver te houden.

Het kan voorkomen dat gij niet weet op welke wijze U in het Nederlandsch duidelijk uit te drukken, want door het lange misbruik klinkt zoo dikwijls het eigen woord vreemd. De Secretaris van de Afdeeling uwer woonplaats zal u dan gaarne ten dienste staan. Overdrijving, het zij nog eens gezegd, zal ook hij niet willen. Wat het A.N.V. vraagt is enkel wat mogelijk en noodig is.

EENDRACHT MAAKT MACHT!

* _* *

Bovenstaand rondschrijven is gezonden aan alle Afdeelings-besturen van Groep Nederland met verzoek het te doen toekomen aan handelaars en neringdoenden. Exemplaren tot elke hoeveelheid kunnen door de Afdeelingen zoowel als door algemeene leden van Groep Nederland ter verspreiding worden aangevraagd.