Neerlandia. Jaargang 12

Uit onze Takken.

Aalst. Letterkundige Afdeeling. - De werkzaamheden worden regelmatig voortgezet. Het voornemen om aan de zittingen af en toe een feestelijk karakter te geven mag gelukkig genoemd worden, te oordeelen naar den goedgeslaagden feestavond van 27 Januari, waarop de gunstig bekende spreker, de heer Alfons Sevens, uit Gent, het onderwerp ‘Mijn vernederd Volk’ behandelde en waarin hij verschillende wantoestanden die onder ons volk heerschen, aan de miskenning van onze taal toeschreef. Met de verschillende muziek-, zang- en declamatie-nummers behaalden de dames A. De Nul en P. Van Herreweghe en de heer Is. Hallaert veel bijval.

De heer Valery D'Hondt zette zijn voordracht ‘De Kindsheid van het Nederlandsch Tooneel’ voort en gaf als voorbeeld van de eerste tooneelopvoeringen den korten inhoud van een mysteriespel, een abelspel en een sotternie.

In een van veel smaak getuigende lezing deed de heer Nathalis Heyndrickx den taal-virtuoos Lodewijk van Deyssel kennen.

Op 20 Januari opende de Tak de reeks leergangen van Hooger Volksonderwijs, die nu iederen Donderdagavond zullen gegeven worden. Voor een goed gevulde zaal hield de heer O. Van Hauwaert, leeraar aan het Koninklijk Athenaeum te Gent, een voordracht over ‘Een reis in Duitschland’ met lichtbeelden, waarmee het opgekomen publiek zoo ingenomen was, dat het welgelukken van de gansche reeks nu bij voorbaat verzekerd is.

Met het doel kunstsmaak en muzikaal gevoel bij ons volk te ontwikkelen werd een loffelijke poging aangewend met den kunstavond, welke op Maandag 24 Febr. plaats greep. Een paar artisten, de heer Arthur Wilford, toondichter en pianist te Brussel, en de heer Prosper Baccaert, cellist, leeraar aan de stedelijke muziekschool, hebben voor een aandachtig publiek sonaten van Marcello, Rubinstein en Grieg met zooveel talent uitgevoerd, dat er aan de toejuichingen der talrijke toehoorders schier geen einde scheen te zullen komen.

Het inleidend, uitleggend woord van den heer A. Wilford heeft er veel toe bijgedragen om het uitgevoerde te doen genieten.

Antwerpen. Het dagelijksch bestuur werd als volgt samengesteld: de heeren A.C. Van der Cruyssen en Mr. E. Wildiers, voorzitters; J. Cox en Albrecht van Laar, schrijvers; Frans van Laar, penningmeester. De heer A. Bossaerts, die sedert verscheidene jaren het ambt van secretaris had bekleed, zag zich door bezigheden gedwongen als dusdanig ontslag te nemen. Met spijt heeft men hem zien heengaan, daar hij door zijn onvermoeide werkkracht groote diensten aan den Tak heeft bewezen en hij flink heeft medegeholpen om hem tot den trap van bloei te brengen waarop hij thans staat. Een hartelijk woord van dankbare hulde zij hem hier toegericht!

Door den heer Frans Oyen werd in de letterkundige afdeeling een belangwekkende voordracht over de Praerafaëlieten gehouden, waarop overigens al de leden van den Tak uitgenoodigd waren.

De afdeeling ‘Liederenavonden voor het Volk’ zette haar werkzaamheden in de kazerne onverpoosd voort en met steeds toenemenden bijval. Op 17 Febr. sprak de heer Pol de Mont er over het Vlaamsche Volkslied, en met zijn bekend talent wist hij die eenvoudige volksjongens een uur lang onder de bekoring van zijn woord te houden. De week daarop werd de liederavond met de tegenwoordigheid van den kolonel van het regiment der Krijgsbouwkunde, den heer Pittoors, vereerd. Het mag hier wel gezegd worden, dat het aan dezen, met rechtzinnig Vlaamschgezind gevoel bezielden opper-officier te danken is, dat de afdeeling der liederenavonden haar werkkring tot de kazerne heeft kunnen uitbreiden, en een welgemeend woord van oprechte erkentelijkheid mag hem niet worden onthouden.

Een nieuwe afdeeling kwam in den schoot van den Tak tot stand, n l. de ‘Afdeeling van hooger onderwijs voor het Volk’. Deze begon haar werkzaamheden met het inrichten van een reeks lessen door den heer Pol de Mont in het Museum van Beeldende Kunsten over ‘De Vlaamsche schilderkunst in de 19e eeuw’. De eerste les had plaats op 23 Febr. en werd door een driehonderdtal personen bijgewoond. In den loop van dit seizoen zal de heer Omer Wattez nog een reeks van zes lessen ‘Over Germaansche beschaving’ geven. Den volgenden winter zal de nieuwe werking reeds bij het begin van het seizoen aanvangen en wanneer de middelen het toelaten zal men er de grootst mogelijke uitbreiding aan geven.

Charleroi. In den loop der maand Januari werden door den heer Roel Schmidt, leeraar aan het Koninklijk Athenaeum te Charleroi, met veel bijval twee belangrijke voordrachten gehouden over Henrik lesen.

Zoo'n machtig als omvangrijk onderwerp aandur-

[p. 44]

ven in twee voordrachten, en geen afbreuk doen aan belangrijkheid en aantrekkelijkheid, door die noodzakelijke bondigheid, was gewaagd. De heer Schmidt bewees, dat gewaagde zaken niet immer onmogelijk zijn. Uiterst boeiend door 't onderwerp zelf, wonnen die voordrachten nog aan helderheid en afwisseling door de sierlijke taal waarover de heer Schmidt beschikt.

Op Zondag 16 Febr. kwam de heer André De Ridder van Antwerpen, een jonge, maar veelbelovende schrijver, spreken over Stijn Streuvels.

De bevoegdheid van den heer De Ridder waar het Streuvels en zijn werk geldt, is bekend. Daarom slaagde hij er in zijn toehoorders met Streuvels' innigste gedachten, te doen meeleven. Een veropenbaring voor velen, die in de schijn-oppervlakkige buiten-verhalen van den Vlaamschen schrijver het diepgevoelde en innige niet vatten, dat er in besloten ligt en dat de heer De Ridder ons met zijn jeugdig-geestdriftig woord onthulde. Bij velen zal hij de lust tot nadere kennismaking met Streuvels opgewekt hebben.

Doornik. Op Zondag 16 Febr. l.l. was door den Vlaamschen Kring van Doornik in het lokaal ‘Bavaro-Belge’ een gezellige bijeenkomst belegd. Op het programma, buiten talrijke Vlaamsche liederen, stond een voordracht met lichtbeelden over ‘Brugge’.

De heer J. Thyssen, vroeger aan de Nederlandsche Opera te Amsterdam en het Nederlandsch Lyrisch Tooneel te Antwerpen verbonden, zong met veel bijval een aria uit ‘Paljas’, ‘Ons Vaderland’ van Wambach en een aria uit ‘De Bruid der Zee’ van Jan Blockx.

De heer Allonsius droeg voortreffelijk de liederen ‘Te gemoet gaan’ en ‘Het blinde Kind’ voor, en de heer Venneman zong met veel gevoel de liederen ‘Ik ken een lied’ en ‘Lentelied’.

Als spreker trad op de heer M. Neef, secretaris van den Kring. In een korte inleiding verhaalde hij de geschiedenis van het Oude Venetië van 't Noorden’; het ontstaan der gemeente, haar snellen vooruitgang, haar voorspoed, macht en rijkdom, haar ondergang en eindelijk haar herbloei. Daarna vertoonde hij door middel van lichtbeelden de voornaamste gebouwen, welke het grootsche verleden van die stad in herinnering brengen, alsook eenige van die ‘hoekjes’, welke aan de stad haar schilderachtig en eigenaardig karakter geven. Hij sloot zijn voordracht met de bewering, dat van de vele bijnamen, welke men aan Brugge gegeven had, die van ‘Brugge die Schoone’ wel de meest juiste mag genoemd worden.

Gent. Drie bestgelukte vergaderingen werden in den loop van Februari gehouden.

In de eerste trad mej. Dr. C.C. van de Graft uit Utrecht op om te spreken over de Maria-legenden. Zij deed dit met zoo'n grondige kennis en eigenaardige kunst, dat haar een overgroote bijval te beurt viel.

In de tweede oogstte de heer J. Lefèvre insgelijks veel bijval met het toelichten van de te weinig bekende gedichten van V. de la Montagne.

Eindelijk kwam professor J. Vercoullie aan de beurt met een zaak- en leerrijke voordracht over het oude volkslied, dit, naar aanleiding van Van Duyse's voltooid standaardwerk over dit onderwerp.

Besloten is geworden de vroegere declamatieklasse voor de leden herinterichten en zoodra mogelijk ook een zangklasse te stichten.

Lier. De letterkundige afdeeling hield twee vergaderingen, waar de heer Moens zijn ‘Fantasies’ voorlas en de heer Lambrechts eveneens eigen werk voordroeg. Op 25 Febr. richtte de Tak het feest Dieltjens-Boogaerts in, dat door een uitgelezen publiek werd bijgewoond.

Lokeren. Gedurende het afgeloopen jaar heeft de Tak niet stilgezeten. Het doel indachtig: het Vlaamsche volk de ontwikkeling te helpen geven waarvoor het vatbaar is, heeft hij zijn leden aangewakkerd tot het houden van voordrachten en het geven van feestjes, die terzelfdertijd nuttig en aangenaam waren.

Tijdens het afgeloopen jaar hebben de leden de volgende voordrachten gehouden:

1.	De heer L. Herbert: Eenige woorden over het Hollandsch-Belgisch Verbond;
2.	De heer A. Borms: Een en ander over den economischen toestand van Peru;
3.	De heer L. Herbert: Over Hélène Swarth;
4.	De heer J. Van Winckel: Letterkundige ontleding van ‘Quo Vadis’ van Sienkiewicz;
5.	De heer L. Herbert: Over de linnenweetnijverheid in Vlaanderen;
6.	De heer L. Herbert: Feestrede over Ledeganck;
7.	De heer J. Libbrecht: Verscheidene voordrachten over aardkunde;
8.	De heer J. Van Winckel: Over fotografie;
9.	De heer L. Herbert: Over de Vlaamsche Beweging na 1830;
10.	De heer H. Cools: Iets over vroolijkheid;
11.	De heer L. Herbert: Over Jacques Perk;
12.	De heer L. Herbert: Voorlezing der schikkingen voor het stichten van een Vlaamsch Handelsverbond.

De voordrachten van de heeren A. Borms, over Peru en J. Libbrecht, over aardkunde, werden door lichtbeelden aanschouwelijker gemaakt voor een uitgelezen publiek, dat ook veel behagen schiep in het muzikaal gedeelte waarmee de voordrachten gepaard gingen. Met voldoening kan worden vastgesteld, dat het vooral de dames zijn, die de gezellige bijeenkomsten immer in goed getal bijwonen. Dat is een stap voorwaarts, want de vrouw kan den Vlaamschgezinden grooten steun verleenen in het verwezenlijken van het doel dat het A.N.V. zich heeft voorgenomen te bereiken.

Ook is de zangafdeeling zeer bloeiend en tot ieders bevrediging heeft Tak Lokeren, dank zij de mildheid van eenige zijner leden, een mooie en goede piano kunnen koopen. Onder de verstandige en kunstvolle leiding van den heer M. Van Hoecke, hebben het dameskoor en het vierstemmig gemengd koor veel gewonnen en de vertolking van de oude en nieuwe Vlaamsche liederen is hoe langer hoe fijner geworden.

Op 11 Juli werd de Guldensporenslag op waardige wijze gevierd. Een dringende oproep werd gezonden aan de Lokersche bevolking. Hoe jammer dat die niet met meer geestdrift beantwoord werd! In de bovenzaal der ‘Belle Vue’ werd door den heer A. Brijs, van Aalst, een voordracht gehouden over: ‘Vlaanderen en de slag der Guldensporen’. Verscheidene onzer kunstminnende leden traden daarbij op, en de koren van den Tak voerden eenige schoone liederen uit. Dit feest had veel bijval.

Ook het Kerstfeest, op 26en December, aan de leden, hunne familie en vrienden aangeboden viel in aller smaak. Zulke feestjes zijn zeer geschikt om een gezellig verkeer tusschen de leden te onderhouden.

Maar wat vooral een geestdriftig onthaal gevonden heeft was de prachtige Benoit-avond, welke op 20 Jan. het puik der Lokersche bevolking ter Academiezaal deed stroomen. Groot was de indruk door de kunst van onzen grooten Vlaamschen meester op de toehoorders teweeggebracht.

Oostende. De Tak is zeer werkzaam geweest op allerlei gebied, alhoewel ongesteldheid van de sprekers herhaaldelijk de openbare voordrachten op het stadhuis is komen onderbreken. Na de lessen van Dr. Verdeyen, die zeer veel bijval hadden, werd een voordracht gehouden door den heer Dekkers, uit Antwerpen ‘Over den Belgischen handel’ en van Dr. Lefèvre, leeraar aan het Athenaeum te Oostende, over ‘De beschaving der Oostersche volkeren’ met lichtbeelden.

Het immer aangroeiend getal toehoorders, dat op

[p. 45]

de laatste voordracht tot boven de tweehonderd steeg, toont hoe zeer de belangstelling is opgewekt en geeft moed voor de toekomst. Ook de gezellige bijeenkomsten op Maandagavond werden goed bijgewoond. De meest verscheiden onderwerpen werden er behandeld. Voerden er het woord: de heeren Verbrugghen, over ‘De geslachtsnamen’; Verschelde, over ‘Geestesoverspanning’; Dr. Verdeyen en, over ‘Dina Demers’; Dr. R. Van Oye, over ‘De zeekust’; Dr. Lefèvre, over ‘De University Extension in het buitenland’ en over ‘Maurits Sabbe’.

Er werd een hevige pennetwist gevoerd tusschen de Franschgezince bladen van Oostende, die een Waalsch regiem zouden willen zien invoeren op het Athenaeum. De bewijzen door ons aangehaald waren zoo doorslaande, dat de Franschgezinde bladen het al te kwaad kregen en opeens hun polemiek staakten. Er moet ergens een ordewoord gegeven zijn, want dat plotselinge stilzwijgen komt al te verdacht voor. We houden echter een oog in 't zeil en zullen ons niet laten foppen. ‘Ge mag gerust zijn’, zooals men hier te Oostende zegt.