Neerlandia. Jaargang 13

Plichten der Nederlanders in den Vreemde.

Voor ons ligt een boekje in oranjen omslag, waarin is afgedrukt de Toespraak gehouden in de feestelijke godsdienstoefening ter gelegenheid van de geboorte van H.K.H. de Kroonprinses der Nederlanden Juliana van Oranje, in de Hollandsche kerk te Londen, door Dr. S. Baart de la Faille Jr.

Er staan heel mooie beschouwingen in over gezonde vaderlandsliefde en den plicht der Nederlanders in den vreemde.

Het volgende is er aan ontleend:

Daar is een soort vaderlandsliefde, hetwelk zijn kracht zoekt in blinde verheerlijking van al wat het eigen land betreft; ja, die den eigen geboortegrond tracht te verheffen ten koste van andere natiën, ondeugden in eigen boezem tot elken prijs vergoelijkt, fouten bij naburen breed uitmeet.

Daar is ook het andere uiterste, niet minder een patriottisme op zijn smalst, waarvan booze tongen zeggen, dat de Nederlander niet altijd ganschelijk vrij is: dat hij geneigd zou zijn om op zijn eigen land af te geven, het te kleineeren en weg te moffelen voor vreemden. Men fluistert, dat het een Nederlandsch zwak is om in den vreemde liefst zoo spoedig mogelijk op te gaan in die andere natie.

Wat ons allermeest verhoogt, dat is trouw, in denken en voelen, aan het volk, waaruit wij geboren zijn en met welks traditiën de onze ten nauwste zijn saamgeweven; wat ons allermeest verhoogt is liefde tot den grond, waar onze wieg op stond en waaraan zich de heerlijkste herinneringen onzer jeugd, en voor de meesten onzer van rijpende levensjaren verbinden; wat ons allermeest verhoogt is teedere verknochtheid aan de taal, waarin wij de allereerste klanken leerden stamelen. Welk een schat van gewaarwordingen bergt niet in zich dat ééne woord: moeder-taal!

Roemen mogen wij tegenover elkander en tegenover den vreemdeling wel voluit op onze geboorte en onze maagschap: roemen op ons heerlijk, schilderachtig land daar achter zijn breeden, schitterenden duin-rug, ons land met zijn malsche weiden en spiegelende wateren; met zijn heerlijke wolkenluchten en dichterlijke wouden; met zijn schilderachtige steden en dorpkens, de oogenlust van den vreemdeling!

Misstaat ons de blos van trots, als de vreemdeling ons gelukkig prijst om de velerlei kunstschatten, waarmee Nederlandsche genieën onze museums kwistig hebben verrijkt - gezwegen van al wat er over

[p. 218]

geheel de beschaafde wereld verspreid is geworden, den Hollandschen naam tot onsterfelijken roem?

En dan Neêrland's taal - Neêrland's krachtige,

De Hollandsche kerk te Londen van binnen, van het orgel uit gezien.

rijke, volle, smeeïge taal, voor wie haar waardig weet te hanteeren, die taal, zooals zij in de zangen onzer dichters, in het forsche proza onzer stylisten,

De Hollandsche kerk te Londen van binnen, van den ingang gezien.

daarhenen bruist als een krachtige bergstroom, of voortvloeit statig en machtig als onze groote rivieren door Neêrland's landouwen!

Niet schamen zullen wij ons over die taal, al is zij slechts eigen aan weinige millioenen; niet wegmoffelen zullen wij haar in laffe bescheidenheid; niet verminken willen wij haar in dwaze zucht tot vreemden opschik of in zorgelooze gemakzucht - maar waken willen wij over haar met jaloersche liefde!

Want dit voelen wij - vooral op vreemden bodem: de taal is het volk; mèt het verminken onzer moedertaal, verminken wij ons Nederlandsch gevoel; mèt het uitslijten der taal, waarin wij onze eerste klanken stamelden, sterven wij àf aan de liefde voor het land onzer vaderen en zijn kostelijke traditiën.

Laten wij daarom onze kinderen - schoon hier op Engelschen bodem geboren - laten wij hen opvoeden in eerbied voor onze taal; laten wij de ken-

[p. 219]

nis daarvan niet bij hen verwaarloozen met een nuchter-egoïst schouderophalen: ‘Wat hebben zij eraan!’

Wat zij eraan hebben? Ik zeg u, dat zij alleen door dat voertuig der Nederlandsche taal Nederlander zullen blijven; dat zij alleen door dat voertuig onzer schoone taal uzelven, in uw intiemste denken en voelen, zullen leeren verstaan, uw maagschap, die



in het vaderland woont, en met wie gij en zij de banden niet dan tot uw schade zoudt doorsnijden; het volk waaruit gij geboren zijt, de historie, die ook gij in uw persoon en uw wezen hebt opgenomen!

Onder het vreemde volk, dat ons herbergzaam opneemt, kunnen wij Neêrland's eer hooghouden, den Holl. naam met sympathie doen noemen.

Dat kunnen wij door karaktervastheid, door eerlijkheid, door trouw. Laat men niet met achterdocht, met minachting op ons wijzen: ‘Ziedaar weer een vreemdeling!’ en daardoor het monster van nationalen haat en van wantrouwen ontketenen; maar laat de vreemdeling met gul vertrouwen op ons wijzen: ‘Ziedaar de Nederlander, dien wij gaarne in onze poorten zien!’